INFORMACJA O STANIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO MIASTA SIEMIANOWICE ŚLĄSKIE

Transkrypt

1 INFORMACJA O STANIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO MIASTA SIEMIANOWICE ŚLĄSKIE 2017 Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Katowicach

2 Spis treści: I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 4 1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie wybranych chorób zakaźnych 4 2. Szczepienia ochronne 21 II. Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą Ocena stanu sanitarnego podmiotów wykonujących działalność leczniczą Podmioty lecznicze jako zakłady pracy 44 III. Stan sanitarny zakładów branży spożywczej, jakość zdrowotna żywności Jakość zdrowotna środków spożywczych, przedmiotów do kontaktu z żywnością, kosmetyków oraz suplementów diety Powiadomienia typu RASFF Zakłady produkcyjne Obiekty obrotu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego Środki transportu żywności 54 IV. Jakość wody Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Ocena jakości wody ciepłej w zakresie obecności bakterii legionella Baseny kąpielowe Fontanny uliczne V. Stan sanitarny obiektów i miejsc użyteczności publicznej Obiekty użyteczności publicznej Gospodarka odpadami komunalnymi Akcje deratyzacyjne 70 VI. Stan sanitarny szkół i innych placówek oświatowo wychowawczych Żłobki i kluby dziecięce Placówki wychowania przedszkolnego Szkoły Placówki wypoczynku zimowego i letniego zorganizowanego w obiektach stałych w miejscu zamieszkania 77 VII. Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy Stan sanitarno - higieniczny zakładów pracy Choroby zawodowe 82 2

3 VIII. Interwencje mieszkańców miasta 86 IX. Środki zastępcze 88 X. Zapobiegawczy nadzór sanitarny 89 XI. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia, programy edukacyjne i akcje prozdrowotne 97 3

4 I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie wybranych chorób zakaźnych Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w roku 2017 podobnie jak w latach poprzednich realizował zadania z zakresu zdrowia publicznego m.in. kontynuując bieżącą działalność przeciwepidemiczną oraz nadzór epidemiologiczny w zakresie zapobiegania, a także zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych, w tym również chorób występujących ogniskowo, wymienionych w ustawie z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2018 r., poz. 151). W uzasadnionych przypadkach wdrażane były interwencyjne działania przeciwepidemiczne. W przypadku większości chorób zakaźnych sytuację sanitarno - epidemiologiczną na terenie miasta Siemianowice Śląskie w roku 2017 podobnie jak w roku ubiegłym należy uznać jako ogólnie dobrą. Zarejestrowano 1939 przypadków zachorowań na choroby zakaźne. Podobnie jak w roku ubiegłym dominującą jednostką chorobową była grypa przypadków oraz choroby zakaźne wieku dziecięcego przypadków. Hospitalizowano 144 osoby co stanowi 7,43% wszystkich zarejestrowanych przypadków. Najczęstszą przyczyną hospitalizacji były wirusowe zakażenia jelitowe 51 przypadków. Odnotowano 1 zgon z powodu choroby zakaźnej i dotyczył on osoby zakażonej prątkiem gruźlicy. Dane epidemiologiczne dotyczące występowania zachorowań na wybrane jednostki chorobowe oraz porównanie z rokiem 2016 przedstawiono w formie poniższych wykresów. Do wyliczenia współczynników zapadalności przyjęto liczbę ludności na terenie Siemianowic Śląskich, stan na r. według GUS wynoszącą

5 ROK Biegunki i zatrucia pokarmowe Choroby zakaźne wieku dziecięcego Choroby przenoszone drogą płciową (w tym HIV i AIDS) Grypa Zapalenie opon mózgowordzeniowych Gruźlica Wirusowe zapalenie wątroby ROK Biegunki i zatrucia pokarmowe Choroby zakaźne wieku dziecięcego Choroby przenoszone drogą płciową (w tym HIV i AIDS) Grypa Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych Gruźlica Wirusowe zapalenie wątroby Zgłoszone przypadki zachorowań na wybrane jednostki chorobowe w roku na terenie miasta 5

6 W roku 2017 podobnie jak w latach ubiegłych PPIS w Katowicach po przeprowadzanej analizie danych dotyczących zgłaszalności chorób zakaźnych i zakażeń otrzymywanych kwartalnie z Narodowego Funduszu Zdrowia, przeprowadzał kontrole w nadzorowanych podmiotach leczniczych. Czynności kontrolne przeprowadzono w 1 podmiocie leczniczym i potwierdzono niezgodności. Powyższe skutkowało wydaniem zaleceń mających na celu wzmożenie nadzoru nad przekazywaniem zgłoszeń podejrzeń i rozpoznań chorób zakaźnych i zakażeń. Ponadto w stosunku do 4 podmiotów leczniczych, gdzie stwierdzono niezgodności wystosowano wystąpienia. Zatrucia i zakażenia pokarmowe W roku 2017 w odniesieniu do zatruć pokarmowych i biegunek odnotowano najkorzystniejszą sytuację epidemiologiczną od roku , ,58 21, ,47 Zachorowania na zatrucia pokarmowe w latach na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik zapadalności na ludności). Zarejestrowano tylko 1 przypadek bakteryjnych zatruć pokarmowych (wskaźnik zapadalności 1,47/ ) w porównaniu do 15 przypadków 22,05/ w roku

7 70 64, ,24 42,37 36,63 30, Zachorowania na biegunki u dzieci do lat 2 w latach na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik zapadalności na ludności). Liczba zachorowań na biegunki u dzieci do lat 2 wynosiła 4 - przypadki, wskaźnik 30,76/10 000, natomiast w 2016r. odnotowano 7 zachorowań, odpowiednio wskaźnik zapadalności wyniósł 36,63/ ,03 16,24 13,23 5,83 2, Zachorowania na salmonellozy ogółem w latach na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik zapadalności na ludności). 7

8 Niewielką tendencję wzrostową zarejestrowano odnośnie salmonelloz - 11 przypadków - wskaźnik zapadalności wyniósł 16,24/ ( rok przypadków wskaźnik 13,23/ ). Nie odnotowano przypadków czerwonki bakteryjnej , ,09 176,37 161,73 163, Zachorowania na wirusowe zakażenia jelitowe w latach na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik zapadalności na ludności). Zachorowania na wirusowe zakażenia jelitowe, stanowią od 2013 roku dominującą jednostkę chorobową będąca przyczyną zakażeń pokarmowych. Jednakże w roku 2017 zanotowano mniejszą liczbę zachorowań na wirusowe zakażenia jelitowe przypadków, w tym 24 przypadki dotyczyły zachorowań u dzieci do lat 2. Wskaźnik zapadalności 163,93/ , w porównaniu z rokiem przypadków zachorowań wskaźnik zapadalności 304,36/ W większości przypadków rozpoznania zachorowań przez lekarzy były kwalifikowane na podstawie objawów klinicznych jako wirusowe zakażenia jelitowe nie określone 59 przypadków Biegunka u dzieci do lat 2 Wirusowe zakażenia jelitowe bakteryjne zakażenia jelitowe Dur brzuszny Bakteryjne zatrucia pokarmowe Czerwonka bakteryjna Salmonelozy ogółem Zachorowania na biegunki, zatrucia pokarmowe i zakażenia jelitowe ogółem w latach na terenie miasta Siemianowice Śląskie zbiorczo (liczba zachorowań). 8

9 Zachorowania powiązane epidemiologicznie dotyczące dwóch i więcej osób, zarówno w środowisku domowym jak i szpitalnym rejestrowano jako ogniska epidemiczne. W roku 2017 odnotowano 2 ogniska choroby przenoszonej drogą pokarmową. Jedno z nich wystąpiło wśród pacjentów szpitala, gdzie czynnikiem etiologicznym były bakterie Clostridium difficile, a drugie dotyczyło uczestników przyjęcia rodzinnego w lokalu gastronomicznym i czynnikiem etiologicznym były pałeczki Salmonella Enteritidis. W każdym przypadku przeprowadzano wywiady epidemiologiczne u osób chorych, dodatkowo w szpitalu i lokalu gastronomicznym wykonywano czynności kontrolne mające na celu ustalenie domniemanego źródła zakażenia oraz możliwości przeniesienia zakażenia m.in. drogą kontaktową (środowisko szpitalne) oraz przez spożywaną wodę lub żywność. Choroby zakaźne wieku dziecięcego Wszystkie choroby zakaźne wieku dziecięcego charakteryzują się sezonowością zachorowań. W roku 2017 jak i w latach poprzednich dominującym czynnikiem chorobotwórczym wśród chorób zakaźnych wieku dziecięcego był wirus ospy wietrznej ,98 703, , ,07 330, , , , , ,64 Odra Świnka Różyczka Krztusiec Ospa wietrzna szkarlatyna Zachorowania na choroby zakaźne wieku dziecięcego w latach na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik zapadalności na ludności - ospa wietrzna, płonica). 9

10 Jednocześnie w roku 2017 rejestrowano znacznie mniejszą w odniesieniu do lat liczbę zachorowań przypadki, co daje wskaźnik zapadalności 330,82 na mieszkańców. Jednocześnie liczba zachorowań była wyższa niż w roku przypadków, co daje wskaźnik zapadalności 294,07 na mieszkańców. Zachorowania w większości dotyczyły dzieci od 1 do 4 roku życia oraz od 5 do 9 lat. Analizując sezonowość zachorowań ustalono, że najwięcej zachorowań wystąpiło w I kwartale 2017 r. Zapadalności na ospę wietrzną zarejestrowana w zakresie danych epidemiologicznych dla całego kraju w roku 2017 wynosiła 451,74/ mieszkańców ,98 703, ,64 294,07 330, Zachorowania na ospę wietrzną w latach na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik zapadalności na ludności). W stosunku do poprzedniego roku, w roku 2017 na terenie miasta Siemianowice Śląskie nastąpił niewielki wzrost zachorowań na płonicę, co wynika z typowej dla tej jednostki chorobowej sezonowości zachorowań. Zarejestrowano 37 zachorowań, najwięcej od roku 2013, współczynnik zapadalności wyniósł 54,64/ , porównawczo w roku 2016 odnotowano 31 zachorowań co stanowiło 45,58/ Największą ilość zachorowań zanotowano w IV kwartale 2017r przypadki. Na terenie kraju w roku 2017 zachorowania na płonicę kształtowały się na poziomie niższym, wskaźnik wynosił 42,76/

11 ,48 52,47 45,58 54, , Zachorowania na płonicę w latach na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik zapadalności na ludności). W roku 2017 nie zarejestrowano zachorowania na świnkę i różyczkę. Tendencja spadkowa zachorowań jest wynikiem stosowanych obowiązkowych szczepień przeciw tym chorobom. Wirusowe zapalenia wątroby Wirusowe zapalenie wątroby to zakażenie wywołujące choroby o ostrym przebiegu. Wirusowe zapalenie wątroby typu B i A to choroby w odniesieniu, do których najskuteczniejszą profilaktykę stanowią szczepienia. 11

12 HBV Grupy wiekowe Siemianowice Śląskie Zakażenia wirusem HBV (zgłoszone po raz pierwszy) w roku 2017 na terenie miasta Siemianowice Śląskie (liczba osób w poszczególnych grupach wiekowych). W 2017 roku na terenie miasta zarejestrowano mniejszą liczbę zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B - 13 przypadków, niż w roku przypadków oraz wirusowe zapalenie wątroby typu C - 7 przypadków, niż w roku przypadków. 2 1,8 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0, HCV Grupy wiekowe Siemianowice Śląskie Zakażenia wirusem HCV (zgłoszone po raz pierwszy) w 2017r. na terenie miasta Siemianowice Śląskie (liczba osób w poszczególnych grupach wiekowych ). 12

13 Podobnie jak w latach poprzednich na podstawie przeprowadzanych dochodzeń epidemiologicznych można zauważyć, że w większości przebieg zachorowań osób zakażonych wirusami typu B i C, był bezobjawowy. Zakażenia te były najczęściej rozpoznawane podczas wykonywanych badań laboratoryjnych przed zabiegami operacyjnymi, jak również ogólnych badań w celach diagnostycznych. W odniesieniu do wirusowego zapalenia wątroby typu A w minionym roku zarejestrowano - 5 przypadków, w latach zachorowania nie występowały. Wirus wirusowego zapalenia wątroby typu A (HAV) przenoszony jest za pośrednictwem brudnych rąk i zakażonej wody lub żywności. Podstawowe znaczenie w zapobieganiu szerzenia się wirusa ma utrzymywanie wysokiego standardu higieny osobistej oraz przygotowania środków spożywczych. Ponadto należy zaznaczyć, że w przypadku zakażenia wirusem HAV objawy chorobowe występują do 60 dni ( średnio 30 ) od momentu narażenia. W związku z tym wiele osób nie było w stanie wskazać potencjalnego źródła zakażenia. 2 1,8 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0, HAV Grupy wiekowe Siemianowice Śląskie Zakażenia wirusem HAV w 2017r. na terenie miasta Siemianowice Śląskie (liczba osób w poszczególnych grupach wiekowych ). 13

14 Gruźlica Gruźlica jest jedną z najstarszych chorób zakaźnych i wywołana jest przez prątka gruźlicy. Początek choroby jest zazwyczaj skryty, a przebieg zachorowania jest przewlekły z okresami remisji i zaostrzeń. Zwiększenie odporności można uzyskać poprzez poprawę warunków życia tzw. zdrowy styl życia i pracy oraz stosowanie szczepień Zachorowania na gruźlicę w latach na terenie miasta Siemianowice Śląskie Monitorowanie sytuacji epidemiologicznej gruźlicy w Polsce prowadzi Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie. Podobnie jak w roku ubiegłym, w roku 2017 PPIS w Katowicach prowadził bieżącą weryfikację danych otrzymanych z IGiCHP dotyczącą wyegzekwowania brakujących zgłoszeń zachorowań na gruźlicę. Zapadalność na gruźlicę od kilku lat utrzymuje się na podobnym poziomie. W minionym roku zarejestrowano 19 przypadków potwierdzonych na 24 zgłoszone podejrzenia zachorowania, wskaźniki zapadalności 28,06/ mieszkańców). W roku 2016 zarejestrowano 17 przypadków potwierdzonych (współczynnik 25,00/ ). Postacią dominująca była gruźlica płuc. Wśród chorych zarejestrowano 1 przypadek osoby niepełnoletniej. Podobnie jak w latach ubiegłych zachorowania najczęściej dotyczyły 14

15 następujących grup osób: niepracujący dorośli (11 osób), renciści i emeryci (4 osoby), pracujący (3 osoby), osoby uczące się (1 osoba). W związku z zarejestrowanymi przypadkami zachorowania na gruźlicę w ciągu minionego roku nadzorem objęto 21 osób z kontaktu z chorym. W żadnym z powyższych przypadków nie wydano decyzji administracyjnej w sprawie obowiązku hospitalizacji. Inwazyjne choroby wywołane przez Neisseria meningitidis, Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae typu b W 2017r. analogicznie jak w roku ubiegłym na terenie miasta nie zarejestrowano żadnego przypadku inwazyjnej choroby meningokokowej, pneumokokowej oraz choroby wywołanej przez Haemophilus influenzae typu b. Grypa Grypa to bardzo zaraźliwa choroba zakaźna przebiegająca pod postacią ostrej infekcji układu oddechowego. Wzrost zachorowań każdego roku występuje późną jesienią, zimą i na początku wiosny. Najskuteczniejszą metodą zwiększenia odporności są dostępne szczepienia ochronne. Skład szczepionki każdego roku jest weryfikowany na podstawie obserwacji typów, podtypów wirusa grypy. Odporność zwykle utrzymuje się do 6 miesięcy. W minionym roku liczba zachorowań na grypę i podejrzenia grypy, osiągnęła poziom 1251 przypadków (1847,58 na mieszkańców) i była o wiele wyższa niż w roku przypadków (908,6 na mieszkańców). W roku 2017 wskaźnik zapadalności dla Polski wyniósł ,06 na mieszkańców. 15

16 Rok Lata 5-14 Lat Lata 65 i więcej Lat Zachorowania na grypę i grypopodobne wg wieku w roku 2017 na terenie miasta Dominującą liczbę zachorowań zarejestrowano w grupie wiekowej lata (743 przypadki). Analizując sezonowość zachorowań na grypę największa ilość przypadków wystąpiła w I kwartale 2017r. Rok I Kwartał II Kwartał III Kwartał IV Kwartał Sezonowość zachorowań na grypę roku 2017 zbiorczo na terenie miasta Siemianowice Śląskie (liczba zachorowań). 16

17 Choroby odzwierzęce Na terenie miasta Siemianowice Śląskie wśród chorób odzwierzęcych w roku 2017 rejestrowano tak jak każdego roku zachorowania na boreliozę i pokąsania ludzi przez zwierzęta. Borelioza z Lyme Zapobieganie i zwalczanie boreliozy stanowi istotny problem epidemiologiczny, gdyż jest tylko ograniczone do unikania kontaktu z kleszczami. Pomimo prowadzonych prac do chwili obecnej nie ma skutecznej szczepionki przeciwko tej jednostce chorobowe, a przebycie zakażenia nie daje odporności i nie chroni przed ponownym zakażeniem. Od roku 2014 liczba rejestrowanych zachorowań na boreliozę utrzymuje się na wysokim poziomie. Ogółem w roku 2017 zarejestrowano 122 przypadki zachorowań i podejrzeń zachorowań na boreliozę. Potwierdzono mniejszą niż w 2016 (86 przypadków) liczbę zachorowań - 60 przypadków. Zachorowania były klasyfikowane zgodnie z klasyfikacją przypadku zarówno na podstawie postaci wczesnej rumienia wędrującego, a także na podstawie wykonanych badań laboratoryjnych i kryteriów klinicznych fazy późnej w większości boreliozy układu kostnostawowego. Analizując zapadalność na terenie miasta i kraju można zauważyć, że wskaźnik zapadalności w przypadku Siemianowic Śląskich (86,61/ mieszkańców) znacząco przekracza wskaźnik Polski (56,02/ mieszkańców). Według danych uzyskanych na podstawie przeprowadzanych dochodzeń epidemiologicznych stwierdzono, że wśród chorych były zarówno osoby niepełnoletnie (4 osoby), osoby pełnoletnie pracujące (22 osoby), pełnoletnie niepracujące (13 osób), jak i renciści i emeryci (21 osób). 17

18 Zachorowania na boreliozę w latach na terenie miasta Siemianowice Śląskie Ponadto ustalono, że 24 osoby zdecydowanie identyfikowały miejsce narażenia, jako miasto zamieszkania, 11 osób wiązało zakażenie krętkami z narażeniem poza granicami miasta, natomiast 25 nie pamiętało by zostały ugryzione przez kleszcza. W większości miejscem ekspozycji na kleszcze na terenie miasta były parki, skwery, działki lub tereny rekreacyjne i lasy. W związku z powyższym podczas przeprowadzanych wywiadów epidemiologicznych zwracano uwagę na konieczność stosowania odpowiedniej odzieży ochronnej i repelentów przeciw kleszczom. Pokąsania przez zwierzęta i profilaktyka zachorowań na wściekliznę W 2017r. zarejestrowano 24 pokąsania przez zwierzęta, wskaźnik zapadalności na mieszkańców wyniósł 35,44 i był wyższy od wskaźnika na terenie Polski, który wyniósł 21,43/ mieszkańców. Pokąsania nie dotyczyły osób niepełnoletnich. Jednocześnie zarejestrowano 10 zgłoszeń pokąsań osób w większości przez nieznane psy i koty, w przypadku których przeprowadzono szczepienia przeciwko wściekliźnie. 18

19 Osoby pokąsane Osoby zaszczepione przeciw wściekliźnie Osoby pokąsane Osoby zaszczepione przeciw wściekliźnie Narażenia na wściekliznę/potrzeba szczepień w roku 2017 na terenie miasta (liczba pokąsań). Choroby przenoszone drogą płciową W roku 2017 na terenie miasta zarejestrowano 2 przypadki zachorowania na kiłę (wskaźnik zapadalności 2,95/ ). 1 zachorowanie dotyczyło osoby płci męskiej, gdzie nie podano prawdopodobnej drogi narażenia. Przypadek wykazano jako kiła wczesna. Drugie zachorowanie dotyczyło osoby płci żeńskiej, gdzie jako drogę prawdopodobnego zakażenia podano kontakty heteroseksualne. Przypadek został wykazany jako kiła późna. Nie odnotowano zachorowań na rzeżączkę oraz na kiłę wrodzoną. HIV I AIDS W roku 2017 zarejestrowano na terenie Siemianowic Śląskich 3 przypadki zakażenia wirusem HIV (wskaźnik zapadalności wyniósł 4,43/ i 1 przypadek zachorowania na AIDS (wskaźnik zapadalności 1,47/ ). Uzyskany poziom zapadalności na terenie kraju wynosił odpowiednio 3,86/ i 0,30/

20 HIV AIDS ,5 2 1,5 1 0, Zgłoszone przypadki zachorowań na HIV i AIDS w latach na terenie miasta Zatrucia środkami zastępczymi dopalaczami W roku 2017 prowadzono bieżący monitoring zatruć dopalaczami i substancjami psychoaktywnymi. Na terenie miasta Siemianowice Śląskie odnotowywano taką samą jak w roku 2016 liczbę interwencji medycznych związanych z podejrzeniem zatruć środkami zastępczymi. Ogółem zarejestrowano 10 zatruć. Dotyczyły one w 2 przypadkach kobiet, a w 8 przypadkach mężczyzn i odnosiły się do następujących grup wiekowych: lat (2 przypadki), lata (3 przypadki), lat (2 przypadki), lata (5 przypadków). W roku 2017 nie zarejestrowano przypadków zgonu z powodu zażycia dopalaczy. Największą ilość zatruć zarejestrowano w miesiącach wakacyjnych tj. lipiec sierpień. Mężczyźni Kobiety Zgłoszone przypadki zatruć dopalaczami w latach na terenie miasta Siemianowice Śląskie 20

21 2. Szczepienia ochronne Działania nadzorowe nad realizacją Programu Szczepień Ochronnych są jednym z głównych kierunków działania Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Katowicach. Obowiązek szczepień wiąże się z dążeniem do uzyskania maksymalnej ochrony przed zakażeniem, a w dalszej perspektywie do zlikwidowania (eradykacji) danej choroby zakaźnej. Tylko uodpornienie wysokiego odsetka osób, najczęściej ponad 90% uruchamia mechanizm odporności zbiorowiskowej, który gwarantuje zahamowanie krążenia drobnoustroju i ochronę osób nie tylko zaszczepionych lecz również tych, które z jakichkolwiek powodów nie zostały zaszczepione. W populacji dzieci zawsze będzie kilka procent chorujących przewlekle, które nie mogą być szczepione, bo dla nich niektóre szczepienia byłyby niebezpieczne lub są u nich nieskuteczne. Są także dzieci, które ze względu na swój wiek są za małe aby je zaszczepić. Jeżeli szczepienia są prowadzone na masową skalę, to te dzieci mają ochronę pośrednią wynikającą właśnie z odporności zbiorowiskowej. Jeżeli liczba wykonanych szczepień spadnie poniżej pewnego poziomu, właściwego dla danej choroby, to ta ochrona nie będzie skuteczna. W 2017 roku w Siemianowicach Śląskich obowiązkowym szczepieniom podlegało dzieci i młodzieży do 20 roku życia. Szczepienia ochronne w Polsce wykonywane są w oparciu o ustawę o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U.2016 poz z późn. zm.), zgodnie z którą osoby przebywające na terytorium Polski są obowiązane na zasadach określonych w ustawie do poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym. Szczepienia obowiązkowe wymieniane są w aktualizowanym każdego roku Programie Szczepień Ochronnych wydawanym jako Załącznik do Komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego. W 2017 r. na terenie Siemianowic Śląskich w placówkach prowadzących szczepienia ochronne przeprowadzono 11 kontroli w zakresie realizacji zadań związanych z obowiązkowymi i zalecanymi szczepieniami ochronnymi, a w szczególności: zgodność z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych, prowadzenie dokumentacji medycznej i sprawozdawczości z przeprowadzonych szczepień ochronnych, wyposażenie gabinetu i kwalifikacje personelu, przestrzeganie zasad przechowywania i postępowania z preparatami szczepionkowymi. 21

22 W roku 2017 Program Szczepień Ochronnych realizowany był na terenie Siemianowic Śląskich przez 13 świadczeniodawców w 17 gabinetach zabiegowych. U świadczeniodawców znajdowało się kart uodpornienia (stan na dzień 31 grudnia 2017r.), w tym karty uodpornienia dzieci i młodzieży do 20 roku życia. Liczba populacji 0-20 roku życia objętej Programem Szczepień Ochronnych w latach Obowiązkowe szczepienia p/wirusowemu zapaleniu wątroby typu B Wirus WZW typu B jest przenoszony głównie przez krew w trakcie wykonywania zabiegów naruszających ciągłość skóry lub błon śluzowych (np. zastrzyk, pobieranie krwi do badania, gastroskopia i podobne zabiegi diagnostyczne, szycie rany skórnej, operacja, kontakt seksualny itp.). Dzięki wprowadzeniu do szpitali i przychodni sprzętu jednorazowego użytku oraz szczepieniom ochronnym udało się znacznie ograniczyć ryzyko zachorowania, lecz nie wyeliminowano go zupełnie. Pierwszą dawkę szczepionki podaje się dzieciom w ciągu 24 godzin po urodzeniu.pełny cykl szczepienia obejmuje 3 dawki: (schemat 0, 1 i 6 mies.). Wcześniakom, które urodziły się z masą ciała mniejszą niż 2000 g, trzeba podać 4 dawki (tzn. dawkę w dniu urodzenia i 3 dawki pełnego cyklu. W roku 2017 szczepienia pierwotne p/wzw typu B w 1 roku życia zostały rozpoczęte u 42,32 % populacji (281 dzieci). Dawkę uzupełniającą w drugim roku życia otrzymało 88,48 % (645 dzieci). Ogółem liczba zaszczepionych dzieci w drugim roku życia wyniosła 98,49 % populacji. 22

23 ,42 92,6 89,63 92,89 88,48 55,5 45,78 45,13 42,32 39, r.ż. pierwotne 2 r.ż uzupełniające Procentowy udział dzieci w 1 i 2 roku życia zaszczepionych p/wzw B w latach Obowiązkowe szczepienia p/błonicy, tężcowi i krztuścowi Błonica praktycznie nie występuje w Polsce, ponieważ jednak istnieje ryzyko jej przywleczenia zza wschodniej granicy, ważne jest konsekwentne szczepienie każdego dziecka. Do zakażenia dochodzi w wyniku kontaktu z chorym lub nosicielem bakterii. Tężca u dzieci nie obserwuje się dzięki powszechnym szczepieniom, natomiast na krztusiec aktualnie chorują głównie nastolatki i dorośli, u których zmniejszył się poziom odporności po szczepieniu lub zachorowaniu na krztusiec (można chorować wiele razy). Choroba przebiega u nich łagodniej i objawia się głównie przewlekłym kaszlem. Osoby takie są źródłem zakażenia wrażliwych na zachorowanie dzieci, co jest groźne zwłaszcza dla niemowląt. Szczepienia p/błonicy, tężcowi i krztuścowi realizowane były przy użyciu preparatów skojarzonych (DTP, DTPa, DTPa-IPV-Hib, DTPa-IPV, DTPa-HBV-IPV-Hib, dtpa). Szczepieniami pierwotnymi p/błonicy, tężcowi i krztuścowi w 2017 roku objęto 44,43% populacji (295 dzieci) w 1 roku życia. W 2 roku życia szczepienie IV dawką uzupełniającą otrzymało 256 dzieci (35,12%). Ogółem liczba zaszczepionych dzieci w drugim roku życia wyniosła 88,20 % populacji. 23

24 ,19 52,65 53,75 41,6 41,89 36,97 57,31 34,16 44,43 35, r. ż. pierwotne 2 r.ż. uzupełniające Procentowy udział dzieci w 1 i 2 roku życia zaszczepionych p/błonicy, tężcowi i krztuścowi w latach W ramach I szczepienia przypominającego p/błonicy, tężcowi i krztuścowi zaszczepiono 393 dzieci (58,05%) z rocznika 2012, II dawką przypominającą p/błonicy, tężcowi i krztuścowi w roczniku 2004 zaszczepiono 418 osób (71,58%), a dawką przypominającą p/tężcowi i błonicy zaszczepiono 300 osób (53,86%) w 19 roku życia ,01 71,95 72,87 75,7 70,72 73,95 71,58 64,7 58,05 52,47 50,08 53,21 48,59 46,27 53, r.ż. Ip. (DTPa) 14 r.ż. II p. (dtpa) 19 r.ż. III p. Procentowy udział dzieci w 6, 14 i 19 roku życia zaszczepionych p/błonicy, tężcowi i krztuścowi dawkami przypominającymi w latach

25 Obowiązkowe szczepienia p/poliomyelitis W analizowanym roku szczepieniami p/poliomyelitis (szczepienia pierwotne) objęto 44,28% populacji (294 dzieci w 1 roku życia), szczepienie uzupełniające wykonano u 256 dzieci w drugim roku życia (35,12%). Ogółem w drugim roku życia zaszczepionych było 88,20% (643 dzieci). Szczepienie podstawowe realizowano przy użyciu szczepionek pojedynczych inaktywowanych (IPV) lub preparatów skojarzonych. Szczepienie przypominające u dzieci w 6 roku życia wykonano u 392 dzieci (57,90%) szczepionką inaktywowaną (IPV) lub preparatem skojarzonym (DTPa-IPV) ,1 64,7 54,19 52,65 53,59 53,21 41,46 41,73 36,97 57,31 34,16 70,58 44,28 35,12 57, r.ż. pierwotne 2 r. ż. uzupełniające 6 r.ż. I przypominąjace Procentowy udział dzieci w 1, 2 i 6 roku życia zaszczepionych p/poliomyelitis w latach Obowiązkowe szczepienia p/odrze, śwince i różyczce Dane epidemiologiczne wskazują, że stosowanie szczepień w całej populacji eliminuje krążenie w środowisku wirusa wywołującego chorobę, przeciwko której szczepimy. Zmniejszenie odsetka zaszczepionych dzieci sprawia, że choroba powraca, o czym mogą świadczyć pojawiające się co pewien czas epidemie. Aktualnie stosowana jest skojarzona szczepionka przeciwko odrze, śwince i różyczce, powszechnie podawana dzieciom w miesiącu życia i ponownie jako dawka przypominająca w 10. roku życia. Szczepieniem tym objęta jest cała populacja dzieci w danym roczniku. Szczepienie podstawowe w 2 roku życia wykonano u 530 dzieci (72,70%), a szczepienie przypominające w 10 roku życia u 520 dzieci (75,36,70%). 25

26 Procentowy udział dzieci w 2 i 10 roku życia zaszczepionych p/odrze, śwince i różyczce w latach Obowiązkowe szczepienia p/gruźlicy Zgodnie z obowiązującym w Polsce Programem Szczepień Ochronnych w pierwszej dobie życia zdrowym noworodkom podaje się szczepienie przeciwko gruźlicy i pierwszą dawkę szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. W odniesieniu do gruźlicy jest to pierwsza i jednocześnie jedyna dawka chroniąca przed ciężkim przebiegiem gruźlicy u dzieci. Do takich postaci gruźlicy, mogących być nawet przyczyną zgonu dziecka, należy gruźlicze zapalenie opon mózgowo rdzeniowych, czy gruźlica rozsiana ,15 83,58 78,44 77,71 69, BCG w I dobie życia Procentowy udział dzieci w pierwszej dobie życia zaszczepionych przeciwko gruźlicy w latach

27 W 2017 roku w pierwszej dobie życia zaszczepiono 77,71% noworodków. Wykonanie szczepienia odraczano u dzieci z niską masą ciała poniżej 2000g oraz w ciężkim stanie po urodzeniu. Szczepienie zostało uzupełnione w następnym możliwym terminie u 146 dzieci. Ogółem p/gruźlicy zaszczepiono 98,80% populacji rocznika Dzieci, u których do tej pory nie zrealizowano szczepień najczęściej posiadają p/wskazania do wykonania szczepienia lub rodzice nie wyrażali zgody na szczepienie. Obowiązkowe szczepienia p/haemophilus influenzae typu b Zakażenia Haemophilus influenzae typu b występują na całym świecie i dotyczą głównie nieszczepionych dzieci oraz osób z niekompletnym podstawowym cyklem szczepień. Poziom przeciwciał nabytych od matki w czasie ciąży obniża się od urodzenia do 6 miesiąca życia, a przy braku szczepienia pozostaje mały aż do około 2 3 roku życia. Następnie w kolejnych latach przeciwciała narastają w wyniku ekspozycji na Hib i w konsekwencji zachorowania u dzieci powyżej 6 roku życia są niezwykle rzadkie Stosowane aktualnie szczepionki skoniugowane są bardzo skuteczne w zapobieganiu zakażeniom inwazyjnym u dzieci. Szczepieniami pierwotnymi p/haemophilus influenzae typu b w 2017 roku objęto 44,43% populacji (295 dzieci) w 1 roku życia. W 2 roku życia szczepienie uzupełniające otrzymało 256 dzieci (35,12%). Ogółem liczba zaszczepionych dzieci w drugim roku życia wyniosła 88,20 % populacji. Procentowy udział dzieci w 1 i 2 roku życia zaszczepionych przeciwko Haemophilus influenzae typu b w latach

28 Stan wykonania szczepień obowiązkowych w 3 roku życia W ramach Programu Szczepień Ochronnych zestawienie wszystkich obowiązkowych szczepień wykonanych w 3 roku życia, to tzw. zamknięcie szczepień podstawowych. Na poniższym wykresie można zaobserwować, iż z wyjątkiem szczepień p/odrze, śwince i różyczce, wszystkie obowiązkowe szczepienia ochronne wykonane były na poziomie ponad 99%. Podstawowe szczepienie p/odrze, śwince i różyczce powinno być wykonane zgodnie z obowiązującym PSO u dziecka w 2 roku życia. Dzieci, u których do tej pory nie zrealizowano szczepień najczęściej posiadają p/wskazania do wykonania szczepienia lub rodzice nie wyrazili zgody na szczepienie. Stan zaszczepienia dzieci w 3 r.ż. dane skumulowane za 2017r. Zalecane szczepienia ochronne Szczepienia p/grypie sezonowej Grypa jest powszechną u ludzi chorobą zakaźną wywoływaną przez wirusa grypy. Większość zachorowań na grypę występuje zimą (od grudnia do marca) i przebiega łagodnie. U niektórych osób grypa może wywołać poważne powikłania wymagające leczenia w szpitalu. Najczęściej jest to zapalenie płuc i inne powikłania oddechowe, rzadziej zapalenie serca. Najskuteczniejszą metodą zapobiegania zachorowaniom na grypę jest szczepienie ochronne. Na terenie miasta ogółem w roku 2017 zaszczepiono 1202 osoby. Szczepienia wykonywane były w punktach szczepień preparatami zakupionymi przez pacjentów. 28

29 Liczba zaszczepionych p/grypie w latach r. Szczepienia p/wirusowemu zapaleniu wątroby typu A Rezerwuarem wirusa A zapalenia wątroby jest zakażony człowiek. Wydala on wirusa z kałem przez 1 2 tygodnie przed pojawieniem się objawów choroby i do tygodnia od ich wystąpienia. Do zakażenia może dojść przez bezpośredni kontakt z osobą w okresie zakaźności (wydalania wirusa) w przypadku nieprzestrzegania higieny, a także drogą kontaktów seksualnych. W poprzednich latach liczba zachorowań utrzymywała się na względnie niskim poziomie. W 2016 roku zanotowano jedynie 35 przypadków tej choroby w Polsce a w 2017 roku w całym kraju na WZW A zachorowało aż 3072 osoby. Ze względu na wzrost zakażeń bardzo zwiększyło się zainteresowanie szczepieniami, jednak w aptekach i hurtowniach zabrakło szczepionek. Liczba osób zaszczepionych przeciwko WZW typu A w 2017 r. wynosi 56 z czego 27 to dzieci poniżej 15 roku życia liczba zaszczepionych p/wzw typu A Liczba zaszczepionych p/wzw A w latach r. 29

30 Szczepienia p/ Neisseria meningitidis Inwazyjna choroba meningokokowa jest najczęstszą postacią zakażeń meningokokowych ciężką, gwałtownie postępującą chorobą bakteryjną wywołaną przez wtargnięcie dwoinek zapalenia opon do prawidłowo jałowych miejsc organizmu, takich jak krew i ośrodkowy układ nerwowy. Zapobieganie chorobie meningokokowej polega na stosowaniu szczepień ochronnych, unikaniu kontaktów z chorymi oraz stosowaniu chemioprofilaktyki poekspozycyjnej czyli przyjęciu antybiotyków po kontakcie z chorym. W 2017 roku przeciwko Neisseria meningitidis zaszczepiono 128 osób, w tym 1 osobę powyżej 19 roku życia. Szczepienia wykonywane były w punktach szczepień preparatami zakupionymi przez pacjentów. Liczba zaszczepionych p/ Neisseria meningitidis w latach r. Szczepienia p/tężcowi Tężec występuje rzadko w krajach rozwiniętych, jednakże zarodniki tężca powszechnie występują w środowisku, dlatego choroba wciąż pozostaje zagrożeniem dla osób nieszczepionych. Pomimo że tężec jest chorobą zakaźną (zakażenie bakteryjne), nie jest zaraźliwy kontakt z chorym nie grozi zakażeniem. Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania tężcowi są szczepienia ochronne, które w Polsce są powszechnie stosowane od 1961 roku. Obecnie szczepienia przeciw tężcowi są obowiązkowe dla dzieci i młodzieży do 19 roku życia. Osoby dorosłe, szczepione w dzieciństwie powinny przyjmować pojedyncze dawki przypominające co 10 lat. Po zranieniu, w razie potrzeby stosuje się profilaktykę poekspozycyjną. 30

31 W 2017 roku w ramach szczepień profilaktycznych i obowiązkowych po narażeniu zaszczepiono ogółem 1729 osób, z czego 83% stanowią osoby powyżej 30 roku życia liczba zaszczepionych p/tężcowi (obowiązkowe i zalecane) Liczba zaszczepionych p/ tężcowi w latach r. Szczepienia p/durowi brzusznemu Dur brzuszny zwany dawniej tyfusem, jest ciężką ogólnoustrojową chorobą bakteryjną, Na dur brzuszny chorują wyłącznie ludzie. Durowi brzusznemu można zapobiegać za pomocą szczepień ochronnych oraz przestrzegania higieny żywności i wody. W aktualnej sytuacji epidemiologicznej dur brzuszny stał się problemem osób podróżujących do krajów o niższych standardach higienicznych. Osoby, które wybierają się na tereny endemiczne powinny minimum 2 tygodnie przed planowanym wyjazdem zaszczepić się przeciwko durowi brzusznemu. Szczepionki dostępne w Polsce zapewniają odporność na około 3 lata. W 2017 roku szczepieniu poddało się 17 osób powyżej 20 roku życia. Liczba zaszczepionych p/ durowi brzusznemu w latach r. 31

32 Szczepienia p/błonicy Chociaż błonica nie występuje obecnie w Polsce, nieszczepione osoby wyjeżdżające w rejony endemiczne są narażone na realne ryzyko zakażenia. Szczepienie p/błonicy szczepionką skojarzoną dtap (p/błonicy, tężcowi i krztuścowi) zaleca się wszystkim osobom dorosłym co 10 lat. W 2017 roku w ramach szczepień zalecanych zaszczepiono 18 osób dorosłych p/błonicy preparatami skojarzonymi liczba osób zaszczepionych p/błonicy Liczba zaszczepionych p/ błonicy w latach r Szczepienia p/streptococcus pneumoniae Choroby wywołane przez pneumokoki należą do najważniejszych zakażeń dzieci. Zakażenia, takie jak zapalenie ucha środkowego, zapalenie zatok, zapalenie płuc czy rzadkie i groźne infekcje, jak posocznica czy ropne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, bardzo często są wywoływane właśnie przez pneumokoki. Od 2017 roku szczepienia przeciwko inwazyjnym zakażeniom streptococcus pneumoniae w populacji ogólnej jest obowiązkowe dla dzieci urodzonych po 31 grudnia 2016r liczba zaszczepionych p/streptococcus pneumoniae Liczba zaszczepionych p/pneumokokom w latach r. 32

33 Obowiązek dotyczy również dzieci do 5 roku życia należących do grup ryzyka zagrożonych szczególnie ciężkim przebiegiem tych zakażeń. Do realizacji szczepień populacyjnych obowiązkowych zakupiono szczepionkę 10-walentną a dla dzieci z grup ryzyka 13-walentną. Szczepienia p/streptococcus pneumoniae zalecane są także osobom dorosłym powyżej 50 roku życia, m.in. z przewlekłą choroba płuc, serca, cukrzycą, przewlekłą chorobą wątroby. W 2017 roku największą liczbę wśród zaszczepionych stanowiły dzieci w wieku 0-4 lat ( tj. 613 dzieci co stanowi 99,19% liczby osób zaszczepionych ogółem). Szczepienia p/ospie wietrznej W Polsce jest to szczepienie zalecane dla wszystkich, którzy jeszcze nie chorowali. Obowiązkowe dla dzieci przebywających w żłobkach i klubach dziecięcych, przebywających w zakładach opiekuńczo-leczniczych i placówkach opiekuńczo-wychowawczych, a przede wszystkim dla dzieci z upośledzeniem odporności o wysokim ryzyku ciężkiego przebiegu choroby, z ostrą białaczką limfoblastyczną w okresie remisji, przed chemioterapią. Jeżeli szczepienie zostanie wykonane w ciągu 72 godzin po kontakcie z osobą chorą, może ochronić przed zachorowaniem lub złagodzić przebieg choroby. Chorzy na ospę powinni być separowani, aby nie rozprzestrzeniać infekcji. Osobom z kontaktu, u których istnieje duże ryzyko powikłań oraz noworodkom matek chorych w okresie okołoporodowym, podaje się swoistą surowicę zawierającą przeciwciała ochronne. U kobiet planujących ciążę, które nie przechorowały ospy, zaleca się szczepienie, pamiętając, że przez 3 miesiące po podaniu szczepionki nie powinny zachodzić w ciążę. Szczepienie p/ospie wietrznej obowiązkowe i zalecane wykonano u 89 osób, z czego 97,7 % stanowią dzieci poniżej 12 roku życia liczba zaszczepionych p/ospie wietrznej (obowiązkowe i zalecane) Liczba zaszczepionych p/ospie wietrznej w latach r. 33

34 Szczepienia p/biegunce rota wirusowej Rotawirusy są najczęstszą przyczyną hospitalizacji małych dzieci z powodu biegunki. Rotawirus występuje powszechnie na całym świecie i niemal wszystkie dzieci mają z nim kontakt do 5. roku życia. U niektórych dzieci dochodzi nawet do kilku zakażeń, ale ciężką biegunkę wywołuje zazwyczaj tylko pierwsze z nich. Biegunka i wymioty powodują utratę wody z organizmu, co prowadzi do odwodnienia im młodsze dziecko, tym szybciej dochodzi do tego stanu. Odwodnienie dużego stopnia wymaga leczenia w szpitalu (dożylne podawanie płynów). Szczepienie ochronne jest najskuteczniejszą metodą zapobiegania zachorowaniom na biegunkę rotawirusową. W 2017 roku zgodnie z PSO szczepienia zalecane były dzieciom od 6 tygodnia życia do ukończenia 24 tygodnia życia. Szczepionkę przeciw rotawirusom podawano jednocześnie z innymi szczepionkami. Uodporniono 199 niemowląt. Liczba zaszczepionych p/biegunce rotawirusowej w latach r. Szczepienia p/kleszczowemu zapaleniu mózgu Kleszczowe zapalenie mózgu to choroba odzwierzęca przenoszona przez kleszcze. Chorują liczne gatunki zwierząt, w tym przeżuwacze, konie, ptaki, psy, drapieżniki, gryzonie, a także ludzie. Najczęstszą drogą zakażenia jest ukłucie przez zakażonego kleszcza, rzadko do zakażenia dochodzi drogą pokarmową przez spożycie surowego, niepasteryzowanego mleka zakażonych zwierząt. Skutecznym sposobem zapobiegania kleszczowemu zapaleniu mózgu są szczepienia ochronne. Osoby, które wybierają się na tereny endemiczne powinny zaszczepić się kilka miesięcy przed planowanym wyjazdem. W Polsce dostępne są dwie inaktywowane (zabite) szczepionki, które zapewniają skuteczną ochronę przynajmniej na kilka lat. 34

35 Zgodnie z PSO szczepionka przeciw KZM zalecana jest dla osób z grup ryzyka przebywających stale lub okresowo na terenach endemicznego występowania wirusa. W roku 2017 zaszczepiono 31 osób (74,2% stanowią osoby poniżej 20 roku życia) liczba zaszczepionych p/kleszczowmu zapaleniu mózgu Liczba zaszczepionych p/kleszczowemu zapaleniu mózgu w latach r. Szczepienia p/zakażeniom brodawczaka ludzkiego Wirusy brodawczaka ludzkiego (Human Papilloma Virus HPV) są najczęstszymi czynnikami zakaźnymi przenoszonymi drogą płciową między ludźmi. Szczepienie ochronne przeciwko HPV jest skuteczną metodą zapobiegania zakażeniom wywołanym przez najważniejsze genitalne typy wirusa odpowiedzialne za większość przypadków raka szyjki macicy i brodawek płciowych. Szczepienie należy wykonać przed rozpoczęciem aktywności seksualnej, najlepiej między 11. a 12. rokiem życia. W 2017 roku zaszczepiono 74 osoby, w tym 71 stanowią dziewczynki uodpornione w ramach Programu Profilaktyki Zakażeń HPV realizowanego przez Samorząd Miasta Siemianowice Śląskie. Liczba zaszczepionych p/zakażeniom brodawczaka ludzkiego w latach r. 35

36 Szczepienia p/żółtej gorączce Szczepienie przeciw żółtej gorączce zaleca się osobom, które wyjeżdżają na obszary zagrożone zakażeniem wirusem. W 2017 roku szczepienia wykonano u 10 osób (powyżej 15 roku życia) zgodnie z zaleceniami Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych. Szczepienia udokumentowano w Międzynarodowych Książeczkach Szczepień liczba osób zaszczepionych p/żółtej gorączce Liczba zaszczepionych p/żółtej gorączce w latach r. Szczepienia p/krztuścowi Szczepienie p/krztuścowi szczepionką skojarzoną dtap (p/błonicy, tężcowi i krztuścowi) zaleca się młodzieży w 19 roku życia zamiast trzeciej dawki szczepienia przypominającego szczepionką Td (p/tężcowi i błonicy), wszystkim osobom dorosłym pojedynczą dawką przypominającą co10 lat, a także w związku z przesłankami epidemiologicznymi m.in.: personelowi medycznemu mającemu kontakt z noworodkami i niemowlętami oraz kobietom planującym ciążę lub w ciąży (po 28 tygodniu ciąży), Szczepienia zalecane p/krztuścowi zrealizowano preparatami skojarzonymi (dtpa i dtpa-ipv) u 10 osób powyżej 30 roku życia liczba zaszczepionych p/krztuścowi Liczba osób zaszczepionych p/krztuścowi dawką przypominającą w latach r. 36

37 Niepożądane Odczyny Poszczepienne Podanie szczepionki zawsze wywołuje reakcje układu odporności, produkowane są przeciwciała i komórki odpornościowe, u niektórych osób szczepionych reakcje układu odporności możemy obserwować pod postacią odczynów poszczepiennych. Odczyn po szczepieniu jest zazwyczaj spodziewaną reakcją osoby, której podano szczepionkę wynikającą z zainicjowanych po jej podaniu reakcji układu odporności. Zależy od rodzaju podanej szczepionki, jej składu oraz indywidualnej reakcji osoby szczepionej. Najczęściej występują odczyny łagodne, w miejscu wkłucia, są to obrzęk, bolesność, zaczerwienienie. Niepożądany odczyn poszczepienny (NOP) to zaburzenie stanu zdrowia, które wystąpiło w okresie 4 tygodni po podaniu szczepionki. Wyjątek stanowią odczyny po szczepieniu p/gruźlicy w tych wypadkach kryterium czasowe jest znacznie wydłużone, co wynika ze specyfiki szczepionki BCG. Rozpoznanie NOP to zadanie lekarza po zbadaniu szczepionej osoby. Do niepokojących objawów można zaliczyć wysoką gorączkę, wysypkę, trudności z oddychaniem, długi płacz i problemy z utuleniem dziecka lub inne, pojawiające się po szczepieniu. W przypadku dorosłych niepokój powinno wzbudzić złe samopoczucie. Każde zaburzenie stanu zdrowia, które może mieć związek ze szczepieniem podlega zgłoszeniu przez lekarza. Lekarz na podstawie objawów klinicznych oraz badania lekarskiego podejmuje decyzję o zasadności zgłoszenia danego przypadku do nadzoru jako podejrzenie NOP, kierując się listą NOP wymienioną w załączniku do Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz kryteriów ich rozpoznawania oraz prawdopodobną lub ustaloną etiologią rozpoznanych zaburzeń. W 2017 roku zgłoszono 24 przypadki NOP, które wystąpiły po podaniu jednej lub kilku szczepionek jednocześnie. 23 przypadki NOP lekarze zakwalifikowali jako odczyny łagodne, 1 jako poważny Liczba NOP Liczba zgłoszonych niepożądanych odczynów poszczepiennych w latach r. 37

38 Każdy NOP zgłoszony do PSSE w Katowicach na formularzu zgłoszenia był analizowany i kwalifikowany na podstawie kryteriów opracowanych przez ekspertów. Wyniki są ostatecznie gromadzone, rejestrowane, analizowane i weryfikowane w Zakładzie Epidemiologii Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego-Państwowego Zakładu Higieny i udostępniane w Biuletynie Szczepienia Ochronne. Rejestr NOP-ów jest jednym z elementów pozwalających dokonać oceny bezpieczeństwa szczepień. Dzięki zgłaszaniu NOP-ów do systemu nadzoru: monitorowane są poznane odczyny, wykrywane są nowe, nietypowe i rzadkie odczyny, prowadzona jest kontrola bezpieczeństwa nowo wprowadzonych szczepionek, wykrywane są partie szczepionek ze zwiększonym odsetkiem odczynów, wpływają na kształtowanie polityki szczepień. Rodzice uchylający się od szczepień Dzięki powszechnym szczepieniom ciężkie zachorowania i powikłania wielu chorób zakaźnych stały się rzadkością, a zdecydowana większość obywateli, w tym także lekarzy, nie spotkała się w swoim życiu z takimi przypadkami. Z tej zniekształconej perspektywy większe obawy budzą nawet bardzo rzadkie lub wręcz hipotetyczne ciężkie NOP niż konsekwencje samej choroby, przed którą chroni szczepienie. Emocje niektórych rodziców i pacjentów biorą się z faktu świadomej zgody na nieuchronne podjęcie nawet minimalnego ryzyka, podczas gdy wiele z tych osób po prostu liczy, iż wcale nie będą mieli kontaktu z chorobą, przed którą chroni szczepienie lub co najwyżej przechorują ją łagodnie. Obecnie odmiennie postrzegane jest ryzyko i zagrożenia związane z chorobami zakaźnymi. Paradoksalnie mimo tego, że właśnie dzięki szczepieniom choroby występują coraz rzadziej, coraz mniej osób pamięta jak poważne mogą stanowić zagrożenie. Nie widzą uzasadnienia dalszych szczepień. Taka postawa jest bardzo niebezpieczna. Kiedy coraz mniej osób się szczepi wracają groźne choroby zakaźne, np. odra, poliomyelitis, krztusiec, błonica. W 2017 roku świadczeniodawcy z Siemianowic Śląskich zgłosili do PPIS w Katowicach 71 dzieci, których rodzice odmawiają wykonania obowiązkowych szczepień ochronnych. Zgodnie z wdrożonym Schematem postępowania w razie odmowy poddania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym, w ramach programu szczepień ochronnych wysłano wezwania do rodziców i opiekunów prawnych dzieci. Przeprowadzono rozmowy edukacyjne z osobami uchylającymi się od szczepień ochronnych oraz wysłano 38

39 pisma informacyjne. W wyniku podjętych działań zaszczepiono 13 dzieci, natomiast w 6 przypadkach rodzice przedstawili zaświadczenia o czasowym odroczeniu dziecka od szczepień ochronnych z powodu przeciwwskazań zdrowotnych. II. Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą W roku 2017 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach sprawował bieżący nadzór sanitarny nad 143 podmiotami działalności leczniczej, w których przeprowadzono 78 kontroli. Nieprawidłowości stwierdzono w 8 obiektach i dotyczyły one w większości specjalistycznych praktyk lekarskich. Stan sanitarny podmiotów leczniczych analogicznie jak w latach poprzednich należy uznać jako dobry. Kategorie podmiotów leczniczych objętych nadzorem Liczba podmiotów w ewidencji na dzień r. Szpitale ogółem 5 w tym szpitale jednodniowe 2 Zakłady pielęgnacyjno - opiekuńcze 1 Przychodnie, ośrodki, poradnie, ambulatoria 44 Zakłady badań diagnostycznych i medycznych, laboratoria diagnostyczne Zakłady rehabilitacji 3 Inne podmioty lecznicze (w tym transport sanitarny); 2 Indywidualne praktyki lekarskie 23 w tym indywidualne praktyki lekarzy dentystów 15 Indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie 42 ogółem w tym indywidualne specjalistyczne praktyki lekarzy 2 dentystów Grupowe praktyki lekarskie 2 w tym lekarze dentyści 1 Indywidualne praktyki pielęgniarek i położnych 1 Grupowe praktyki pielęgniarek i położnych 1 Inne praktyki, w tym protetyka, stomatologia i ortodoncja Podmioty lecznicze na terenie miasta Siemianowice Śląskie w roku

40 1.Ocena stanu sanitarnego podmiotów wykonujących działalność leczniczą Szpitale PPIS w Katowicach w 2017 roku na terenie miasta nadzorował 5 szpitali, w tym 2 jednodniowe tj: Centrum Leczenia Oparzeń ul. Jana Pawła II 2, Nefrolux" Lucjan Sobieraj, Wojciech Kamiński Sp. J. ul. Szpitalna 6, Szpital Miejski w Siemianowicach Śląskich Sp. z o. o. ul. 1 Maja 9, szpitale jednodniowe: Szpital nr 1 w Siemianowicach Śląskich Sp. z o.o. S.K.A. ul. Szpitalna 6 (podmiot nie funkcjonuje od r.), Lecznica dla Dzieci i Dorosłych REMEDIUM Leczenie Jednego Dnia REMEDIUM ul. Oświęcimska 6. Bank tkanek (Źródło za zgodą strony: W szpitalach przeprowadzono 5 kontroli sanitarnych, w wyniku których w: Szpitalu Miejskim w Siemianowicach Śląskich Sp. z o. o. stwierdzono nieprawidłową realizację procedury higieny rąk oraz mycia i dezynfekcji powierzchni wyposażenia w Prosektorium, a także dekontaminacji wyrobów medycznych w Oddziale Neonatologicznym. Powyższe skutkowało ukaraniem osoby odpowiedzialnej grzywną w drodze mandatu karnego oraz wydaniem zaleceń, których wykonanie potwierdzono podczas kolejnych kontroli. 40

41 Nefrolux" Lucjan Sobieraj, Wojciech Kamiński Sp. J. ul. Szpitalna 6, stwierdzono zniszczone powierzchnie wyposażenia w Stacji Dializ. W wyniku realizacji wydanych zaleceń przywrócono właściwy stanu sanitarno higieniczny w obiekcie. W minionym roku w Szpitalu Miejskim w Siemianowicach Śląskich Sp. z o. o. w Prosektorium odnowiono stoły sekcyjne, natomiast w Bloku Operacyjnym: pomalowano ściany i sufity w pokoju oddziałowej, pokoju przygotowawczym anestezjologicznym oraz w korytarzu komunikacyjnym, pomalowano wózki do transportu pacjentów, wymieniono na nowe rolety okienne. W szpitalu nadal pozostały do wykonania zarządzenia decyzji wydanej przez PPIS w Katowicach w roku 2016 i dotyczą one zniszczonych powierzchni: podłóg w salach operacyjnych chirurgicznej i urazowo ortopedycznej w Bloku Operacyjnym, ścian, sufitów we wszystkich pomieszczeniach w Prosektorium, podłóg w szatni dla personelu i śluzie w Prosektorium. W pozostałych podmiotach leczniczych bieżący stan sanitarny nie budził zastrzeżeń. Procedury postępowania z odpadami medycznymi, sterylizacji, dezynfekcji i mycia narzędzi i sprzętu medycznego, sprzątania i dekontaminacji pomieszczeń, postępowania z bielizną czystą i brudną oraz jednorazową realizowane były prawidłowo. Oddział szpitalny (Źródło: Zdjęcie udostępnione przez Nefrolux" Lucjan Sobieraj, Wojciech Kamiński Sp. J. ul. Szpitalna 6) 41

42 System kontroli zakażeń szpitalnych Zwalczanie i zapobieganie zakażeniom szpitalnym w trakcie opieki zdrowotnej to jedno z podstawowych zadań mających wpływ na poprawę stanu zdrowia pacjentów. W roku 2017 przeprowadzono kontrole systemu zakażeń szpitalnych w 3 nadzorowanych szpitalach, nieprawidłowości nie stwierdzono. Powyższe nie dotyczyło szpitali jednodniowych. Nadzór nad zakażeniami prowadzony jest wewnątrz każdego szpitala przez wykwalifikowane kadry Komitetu oraz Zespołu Kontroli Zakażeń Szpitalnych. W szpitalach zapewniona jest możliwość wykonywania badań laboratoryjnych umożliwiających identyfikacje biologicznych czynników chorobotwórczych wywołujących bakterie Clostridium difficile zakażenia i choroby zakaźne w ciągu całej doby na podstawie umowy z laboratoriami zewnętrznymi. Zespoły Kontroli Zakażeń Szpitalnych na bieżąco przeprowadzały kontrole wewnętrzne oraz szkolenia personelu. Podobnie jak w latach poprzednich dominującym czynnikiem alarmowym będącym przyczyną zakażeń w szpitalach minionym roku były bakterie z gatunku Clostridium difficile oraz z rodziny Enterobacteriaceae tj. Klebsiella pneumoniae i Escherichia coli. Pod względem postaci klinicznych najczęściej stwierdzaną postacią zakażenia szpitalnego było zakażenie układu pokarmowego, zakażenie krwi i zakażenie miejsca operowanego. Ogniska epidemiczne Występowanie ognisk epidemicznych w szpitalach stanowi zagrożenie zarówno dla pacjentów, jak również dla personelu. W roku 2017 do PPIS w Katowicach zgłoszono 1 ognisko epidemiczne i wystąpiło ono w Szpitalu Miejskim w Siemianowicach Śląskich. Czynnikiem chorobotwórczym były bakterie z gatunku Clostridium difficile, postać kliniczna - zakażenie układu pokarmowego. W ognisku epidemicznym zarejestrowano ogółem 3 pacjentów. W toku prowadzonego dochodzenia epidemiologicznego nieprawidłowości nie stwierdzono. 42

43 Pozostałe podmioty prowadzące działalność leczniczą stacjonarną W roku 2017 podobnie jak w latach ubiegłych PPIS w Katowicach prowadził bieżący nadzór sanitarny nad Samodzielnym Publicznym Zakładem Pielęgnacyjno Opiekuńczym ul. Szpitalna 4, w którym przeprowadzono 1 kontrolę i nieprawidłowości nie stwierdzono. Bieżący stan sanitarno higieniczny obiektu w dniu kontroli był prawidłowy. Podmioty lecznicze udzielające ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych W roku 2017 w 60 nadzorowanych obiektach ambulatoryjnych przeprowadzono 35 kontroli. Sprawdzano bieżący stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń i wyposażenia oraz realizację obowiązujących procedur zapobiegających zakażeniom i chorobom zakaźnym, a także przeprowadzanie kontroli wewnętrznych. W podmiotach leczniczych tej grupy stosowano zarówno wyroby medyczne jednorazowego użycia, jak i wielorazowego użycia. Sterylizacja narzędzi wielorazowego użycia, materiałów opatrunkowych, bielizny odbywała się w placówkach lub na podstawie umowy na świadczenie usług sterylizacyjnych w podmiotach zewnętrznych. Pracowania endoskopii (Źródło: Zdjęcie udostępnione przez Nefrolux" Lucjan Sobieraj, Wojciech Kamiński Sp. J. ul. Szpitalna 6) W wyniku kontroli nieprawidłowości stwierdzono w 2 obiektach i dotyczyły one zaniedbań odnośnie aktualizacji obowiązujących procedur oraz realizacji procedur mycia i dezynfekcji powierzchni pomieszczeń i wyposażenia, postępowania z odpadami medycznymi, a także nieterminowego przeprowadzania kontroli wewnętrznych. 43

44 W związku ze stwierdzonymi uchybieniami PPIS w Katowicach wydał zalecenia, a w 1 przypadku ukarał osobę odpowiedzialną grzywną w drodze mandatu karnego. Ponowne kontrole potwierdziły przywrócenie właściwego stanu sanitarnego higienicznego w obiektach. Praktyki zawodowe W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego w roku 2017 PPIS w Katowicach nadzorował 77 prywatnych gabinetów lekarskich, praktyk pielęgniarek i położnych oraz innych obiektów usługowo medycznych. W wyniku kontroli sanitarnych przeprowadzonych w 19 obiektach w zakresie oceny stanu sanitarnego jak również realizacji obowiązujących procedur zapobiegających szczerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych, nieprawidłowości stwierdzono w 4 specjalistycznych praktykach lekarskich i dotyczyły one braku opracowanych i wdrożonych procedur postępowania z odpadami medycznymi, używania odpowiedniego do rodzaju i stopnia narażenia środków ochrony indywidualnej, postępowania poekspozycyjnego, nieprawidłowej realizacji procedury mycia i dezynfekcji powierzchni wyposażenia i pomieszczeń a także braku bieżącego przeprowadzania kontroli wewnętrznych. W związku z powyższym PPIS w Katowicach wydał zalecenia, a w 2 przypadkach kierowników specjalistycznych praktyk lekarskich ukarał grzywną w drodze mandatu karnego. Kontrole sprawdzające potwierdziły wykonanie wydanych zaleceń. 2. Podmioty lecznicze jako zakłady pracy W roku 2017 prowadzono również nadzór nad podmiotami leczniczymi w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących ogólnych wymogów bezpieczeństwa i higieny pracy, stosowania niebezpiecznych substancji, ich mieszanin, czynników rakotwórczych i szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy. Na terenie miasta Siemianowice Śląskie skontrolowano 5 podmiotów leczniczych tj. 1 szpital, 4 przychodnie przeprowadzając w nich 5 kontroli sanitarnych. Nieprawidłowości nie stwierdzono. 44

45 III. Stan sanitarny zakładów branży spożywczej, jakość zdrowotna żywności Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2017r. prowadził nadzór w zakresie urzędowej kontroli żywności, sprawdzając spełnienie przez podmioty gospodarcze na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności wymagań ujętych w prawie żywnościowym. Kontrole żywności, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością przeprowadzane były zgodnie z przyjętym harmonogramem kontroli oraz w każdy przypadku podejrzenia lub uzyskania informacji o uchybieniach zagrażających zdrowiu lub życiu. Działania kontrolne prowadzono w zakładach produkcji żywności, obiektach obrotu żywnością, żywienia zbiorowego oraz w wytwórniach i miejscach obrotu materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością, a także w miejscach produkcji i obrotu kosmetykami. W minionym roku w Siemianowicach Śląskich w 495 obiektach znajdujących się w ewidencji PPIS w Katowicach przeprowadzono 348 kontroli sanitarnych. Obiekty objęte nadzorem PPIS w Katowicach 45

46 Wydano 8 decyzji nakazujących usunięcie stwierdzonych uchybień oraz 21 decyzji płatniczych na łączną kwotę 1 704,00zł. Nie wydawano decyzji unieruchomienia obiektu. Za brak bieżącego porządku i czystości nałożono 19 mandatów karnych na kwotę zł. Kontrole Decyzje represyjne Mandaty Zakłady produkcyjne Obiekty żywnością obrotu Zakłady zbiorowego żywienia Wytwórnie kosmetyków, przedmiotów użytku oraz miejsca ich obrotu RAZEM Zestawienie działań kontrolnych w latach w poszczególnych grupach obiektów. Porównanie ilości wydanych decyzji represyjnych w poszczególnych grupach obiektów w latach Statystycznie w roku 2017 co - 43 kontrola skutkowała wydaniem decyzji, w roku 2016 co - 27, podczas gdy w roku 2015 co - 44 kontrola była zakończona wydaniem decyzji. 46

47 Porównanie ilości nałożonych mandatów karnych w poszczególnych grupach obiektów w latach Statystycznie w roku 2017 co - 18 kontrola skutkowała nałożeniem mandatu karnego, w roku 2016 co - 24, podczas gdy w roku 2015 co - 19 kontrola była zakończona mandatem, co może świadczyć o poprawie stanu sanitarnego w obiektach. 1. Jakość zdrowotna środków spożywczych, przedmiotów do kontaktu z żywnością, kosmetyków oraz suplementów diety Badania prób żywności W trakcie bieżącego nadzoru sanitarnego pobrano do badań laboratoryjnych 60 prób żywności i materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością. Wykonanie tych badań zlecono laboratoriom wchodzącym w skład Zintegrowanego Laboratorium, znajdującym się w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Katowicach. Badania te są akredytowane lub objęte systemem jakości. 47

48 Próby Kwestionowane próby Liczba próbek żywności i przedmiotów użytku pobranych i kwestionowanych w latach W roku 2017 zakwestionowano 1 próbę wytrzepek z koszyczków z powodu obecności szkodników zbożowo - mącznych. Procent prób kwestionowanych zmniejszył się i wyniósł 1,67 % w porównaniu z rokiem 2016, gdzie kwestionowano 5 prób tj. 3,9 % liczby zbadanych prób oraz w porównaniu z rokiem 2015, gdzie kwestionowano 3 próby tj. 4,0 %. Próby pobierano w kierunku: zanieczyszczeń mikrobiologicznych - 35 prób, miko toksyn - 6 prób, poziomów zawartości substancji dodatkowych- 6 prób, badań sensorycznych - 5 prób, obecności szkodników zbożowo- mącznych w zmiotkach i wytrzepkach - 4 próby. W 2017 roku w zakresie oceny znakowania oceniono 17 próbek środków spożywczych i materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością. Wszystkie pobrane próby odpowiadały aktualnym przepisom dotyczącym oznakowania. Ponadto przeprowadzono 2 kontrole zakładów małej gastronomi w związku z akcją oceny jakości tłuszczy smażalniczych za pomocą testera tłuszczu LRSM. Powyższe kontrole potwierdziły odpowiednią jakość tłuszczy przeznaczonych do smażenia. 48

49 Nadzór nad przedmiotami użytku i kosmetykami W 2017 roku przeprowadzono 1 kontrolę w miejscu obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością oraz 1 kontrolę miejscu obrotu kosmetykami. Stan sanitarno-higieniczny obiektów nie budził zastrzeżeń. Rodzaj obiektu Liczba obiektów Rok 2016 Rok 2017 Wytwórnie ogółem 1 1 w tym: materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością 1 1 produkcji, konfekcjonowania kosmetyków 0 0 Miejsca obrotu ogółem 3 2 w tym: materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością 1 0 kosmetykami 2 2 Wytwórnie i miejsca obrotu przedmiotami użytku i kosmetykami w latach Suplementy diety W rejestrze obiektów prowadzonym przez PPIS w Katowicach w 2017 roku figurowały 3 punkty sprzedaży suplementów diety w aptekach na terenie Siemianowic Śląskich. Przeprowadzone w nich kontrole nie wykazały nieprawidłowości. 2. Powiadomienia typu RASFF System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach (RASFF) to system przekazywania informacji między urzędami ds. kontroli żywności. W przypadku zidentyfikowania jakiegokolwiek zagrożenia zdrowia konsumentów umożliwia on sprawne i szybkie przekazywanie informacji, które są oceniane i jeżeli istnieje zagrożenie zdrowia konsumentów podejmowane są działania określone procedurami. W 2017 roku otrzymano łącznie 29 powiadomień alarmowych i informacyjnych w ramach systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych RASFF. Przyczynami dla których dany produkt został zgłoszony do systemu RASFF było m.in.: przekroczenie parametrów mikrobiologicznych w następujących produktach: przyprawy, naturalna woda mineralna, woda źródlana, mięso mielone drobiowe, ser 49

50 zawartość nieautoryzowanych substancji w suplementach diety przekroczenie poziomu ołowiu i rtęci w suplemencie diety migracja pierwszorzędowych amin i pochodnych z produktów z poliamidu i kauczuku oraz formaldehydu z naczyń szklanych przekroczenie poziomu substancji dodatkowych w suplemencie diety obecność zanieczyszczeń biologicznych, fizycznych i ferromagnetycznych w koncentracie pomidorowym oraz przetworach zbożowo-mącznych przekroczenie poziomu mikotoksyn w przetworach zbożowo-mącznych i owocach suszonych stwierdzenie napromieniania w przyprawie i suplementach diety podwyższony poziom jodanu potasu w soli morskiej nieprawidłowości w oznakowaniu wyrobu czekoladowego W obiektach monitorowano proces wycofywania tych produktów z obrotu handlowego. W większości przypadków producenci lub dystrybutorzy sami podejmowali takie działania. Kategorie produktów Powiadomienia alarmowe Powiadomienia informacyjne Mięso i przetwory mięsne 1 0 Przetwory zbożowo - mączne 2 1 Wyroby cukiernicze i ciastkarskie 2 0 Wody mineralne i napoje bezalkoholowe 2 1 Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością 2 0 Zioła i przyprawy 2 2 Suplementy diety 2 9 Inne (owoce suszone, koncentraty spożywcze, ser) 2 1 Razem W 2017 roku PPIS w Katowicach zgłosił do Systemu RASFF 1 produkt i był to filet z kurczaka schłodzony - z powodu zanieczyszczeń mikrobiologicznych. 3. Zakłady produkcyjne W 2017 r. ewidencji PPIS w Katowicach figurowało 36 obiektów produkcyjnych tj.: 1 wytwórnia lodów, 50

51 3 automaty do lodów, 18 piekarni, 6 ciastkarni, 2 zakłady wyrobów garmażeryjnych, 1 wytwórnia wyrobów cukierniczych, 5 innych wytwórni żywności. Zakład Produkcji Kanapek w Siemianowicach Śląskich (Źródło własne) W obiektach tych przeprowadzono 41 kontroli sanitarnych, w trakcie których z powodu obecności szkodników zbożowo-mącznych oraz nieprawidłowego stanu technicznego pomieszczeń zakładu nałożono 3 mandaty karne na łączną kwotę 300,00zł. Ponadto PPIS w Katowicach wydał 2 decyzje nakazując właścicielom zakładów przywrócenie prawidłowego stanu sanitarno higienicznego i technicznego. Zarządzenia decyzji zrealizowano w wyznaczonym terminie. W obiektach tych pobrano do badań laboratoryjnych 41 prób żywności. W 1 próbie wytrzepek z koszyczków pobranych w piekarni stwierdzono obecność szkodników zbożowomącznych oraz ich pozostałości. 51

52 4. Obiekty obrotu żywnością W 2017 roku PPIS w Katowicach nadzorował 296 obiektów obrotu żywnością tj.: 226 sklepów spożywczych, w tym 4 supermarkety, 8 magazynów hurtowych, 48 kiosków spożywczych, 4 środki transportu, 8 obiektów ruchomych i tymczasowych, 2 inne obiekty obrotu żywnością. Przeprowadzono w nich 191 kontroli sanitarnych, w czasie których nałożono 5 mandatów karnych na łączną kwotę 700,00zł. W 3 przypadkach PPIS w Katowicach wydał decyzje represyjne. Nakładane mandaty i wydane decyzje były wynikiem stwierdzenia: sprzedaży środków spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia oraz nieprawidłowo oznakowanych, eksponowania środków spożywczych na ladzie sprzedaży bez zabezpieczenia od strony klienta, braku prowadzonej na bieżąco dokumentacji GHP, niedostosowania ilości środków spożywczych do warunków lokalowych. W obiektach tych pobrano do badań laboratoryjnych 19 prób żywności i nie stwierdzono nieprawidłowości. Super- i hipermarkety oraz sklepy należące do sieci: Żabka, Biedronka, Lidl Na terenie miasta działają 4 supermarkety, w których zgromadzona jest duża ilość towarów przeznaczona dla masowego konsumenta. Przeprowadzono w nich 7 kontroli sanitarnych i nie stwierdzono nieprawidłowości. W sklepach tych wdrożone i prowadzone są na bieżąco procedury GHP oraz system HACCP. W 7 sklepach należących do sieci Żabka przeprowadzono łącznie 8 kontroli sanitarnych i nałożono 1 mandat karny na kwotę 100,00zł za nieprawidłowe warunki przechowywania środków spożywczych. W 8 sklepach sieci Biedronka przeprowadzono 10 kontroli sanitarnych, w toku których nie stwierdzono nieprawidłowości. 52

53 W 3 sklepach sieci LIDL przeprowadzono 2 kontrole sanitarne i również nieprawidłowości nie stwierdzono. Targowiska i obiekty tymczasowe Na terenie Siemianowic Śląskich funkcjonują 2 targowiska miejskie, gdzie prowadzona jest sprzedaż detaliczna środków spożywczych w 32 kioskach. Na targowiskach przeprowadzono łącznie 9 kontroli sanitarnych. W 1 kiosku mięsno wędliniarskim stwierdzono brudne ściany i zniszczony sprzęt pomocniczy. PPIS w Katowicach wydał decyzję nakazującą, zarządzenia której zrealizowano w wyznaczonym terminie. W trakcie 8 kontroli sanitarnych przeprowadzonych wspólnie z przedstawicielami Inspekcji Weterynaryjnej sprawdzono źródło pochodzenia oferowanych do sprzedaży mięsa i wędlin. Nie stwierdzono nieprawidłowości. 5. Zakłady żywienia zbiorowego W 2017r. PPIS w Katowicach nadzorował 160 zakładów żywienia zbiorowego tj.: 37 restauracji, 74 punktów małej gastronomii, 2 stołówki pracownicze, 3 bufety przy zakładach pracy, 4 bloki żywieniowe w domach opieki społecznej, 12 stołówek szkolnych, w tym 4 z żywieniem w systemie cateringowym, 1 żłobek, 22 stołówki w przedszkolach, w tym 2 z żywieniem w systemie cateringowym, 5 innych zakładów żywienia. W obiektach tej grupy przeprowadzono 114 kontroli sanitarnych, w czasie których nałożono 10 mandatów karnych na łączna kwotę 1 000,00zł. Ponadto PPIS w Katowicach wydał 3 decyzje represyjne, nakazując usunięcie nieprawidłowości sanitarno higienicznych w obiektach. 2 decyzje dotyczyły restauracji i pizzerii, gdzie stwierdzono brudne ściany i sufity oraz zniszczony sprzęt kuchenny. Termin realizacji zarządzeń wyznaczono w 2018r. 53

54 W punkcie małej gastronomii zastano niewłaściwy stan sanitarny pomieszczeń, stolarki drzwiowej, szafek kuchennych, brak ochrony przed owadami oraz brak skutecznej wentylacji. Ponadto w obiekcie prowadzono działalność w zakresie niezgodnym z decyzją zatwierdzenia. Kontrola skutkowała nałożeniem mandatu karnego na kwotę 500,00zł, wydaniem decyzji z natychmiastowym terminem realizacji części zarządzeń oraz złożono wniosek do ŚPWIS o wymierzenie kary pieniężnej za prowadzenie działalności w zakresie niezgodnym z decyzją zatwierdzającą. Przeprowadzona kontrola sprawdzająca potwierdziła przywrócenie właściwego stanu sanitarno-higienicznego w obiekcie. Żywienie w placówkach oświatowo-wychowawczych W ewidencji PPIS w Katowicach figurowały 35 bloki żywienia tj.: 12 - w szkołach, 22 w przedszkolach oraz 1 w żłobku. W 8 szkołach i 20 przedszkolach posiłki przygotowywane były na miejscu, a 4 szkoły i 2 przedszkola korzystały z usług zakładów cateringowych. W placówkach oświatowo - wychowawczych przeprowadzono 23 kontrole sanitarne i nie stwierdzano uchybień. W roku 2017 oceniono teoretycznie jakość żywienia prowadzonego w 2 szkołach i 3 przedszkolach. Ocenę teoretyczną przeprowadzono z zastosowaniem programu komputerowego Aliant i wykazano, że w posiłkach podawanych w przedszkolach była obniżona zawartość wapnia, a w jednym również wartość energetyczna. W obydwu szkołach stwierdzono obniżoną wartość kaloryczną obiadów, a w jednym obiekcie również obniżoną zawartość wapnia. Żywienie w podmiotach leczniczych W nadzorowanych szpitalach żywienie pacjentów prowadzono w oparciu o dostawy posiłków w formie cateringu. Kontrole przeprowadzono w 2 obiektach. Stan sanitarnohigieniczny kuchenek oddziałowych w dniu kontroli nie budził zastrzeżeń. 6. Środki transportu żywności W 2017 r. skontrolowano 1 firmę posiadającą środki transportu służce do przewozu środków spożywczych i suplementów diety, ich stan sanitarny oceniono pozytywnie. 54

55 IV. Jakość wody 1. Monitoring jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi W 2017 roku w ramach prowadzenia monitoringu jakości wody w oparciu rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015r. (Dz. U. z 2015 poz. 1898) Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach: zatwierdzał harmonogramy pobierania próbek wody do badań wykonywanych w roku 2017 przez przedsiębiorstwa wodociągowo- kanalizacyjne tj. Wodociągi Siemianowickie Aqua- Sprint Sp. z o. o. i Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S.A. w ramach prowadzenia kontroli wewnętrznej; analizował i oceniał przekazywane przez w/w przedsiębiorstwa wodociągowokanalizacyjne wyniki badań jakości wody wykonywane zgodnie z ustalonymi na rok 2017 harmonogramami; przekazywał uzyskane dane dotyczące jakości wody do Śląskiego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego (w ramach baza danych Excel Woda ); wykonywał badania jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi na terenie miasta zgodnie z opracowanym harmonogramem kontroli urzędowych. Zdjęcie: Badania jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi punkt wodny w szkole 55

56 Monitoring jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi był prowadzony był na terenie miasta Siemianowice Śląskie w 9 stałych punktach monitoringowych wyznaczonych przez Wodociągi Siemianowickie Aqua- Sprint Sp. z o. o. (na sieci dystrybucyjnej) oraz w 4 stałych punktach monitoringowych wyznaczonych przez Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S.A. (na studniach wodomierzowych). W ramach badań jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi wykonanych przez PPIS w 2017 roku na terenie miasta pobrano ogółem: 24 próbki do badań fizykochemicznych, 24 próbki do badań bakteriologicznych. Liczba raportowanych próbek wody pobranych na terenie miasta przez Wodociągi Siemianowickie Aqua- Sprint Sp. z o. o. i Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S.A. w ramach prowadzenia wewnętrznej kontroli jakości wody wynosiła łącznie: 88 próbek do badań fizykochemicznych, 94 próbki do badań bakteriologicznych. W 2017 roku PPIS w Katowicach wydał łącznie 115 orzeczeń o przydatności wody do spożycia przez ludzi, które zostały przekazane do Urzędu Miasta w Siemianowicach Śląskich. W ramach badań monitoringowych jakości wody nie wydano żadnego orzeczenia o warunkowej przydatności lub braku przydatności wody do spożycia przez ludzi. Na podstawie wyników badań wody wykonanych w 2017 roku stwierdzono, że w zakresie badanych parametrów monitoringu kontrolnego i przeglądowego woda na terenie miasta Siemianowice Śląskie spełniała wymagania określone w obowiązujących przepisach prawa i była przydatna do spożycia przez ludzi. 2. Badania jakość wody ciepłej w kierunku bakterii Legionella sp. W 2017 roku kontynuowano badania jakości wody ciepłej w kierunku występowania bakterii z rodzaju Legionella w budynkach zamieszkania zbiorowego oraz zakładach opieki zdrowotnej zamkniętej. Badania wody ciepłej w kierunku bakterii Legionella sp. wykonano w 3 obiektach tj.: budynku Szpitala Nefroluks przy ul. Szpitalnej 6, 56

57 budynku Domu Pomocy Społecznej przy ul. Św. Barbary 5, budynku Zakładu Pielęgnacyjno- Opiekuńczego przy ul. Szpitalnej 4. W obiektach tych pobrano łącznie 11 próbek wody ciepłej do badań laboratoryjnych. Kwestionowano 2 próbki wody ciepłej ze względu na obecność bakterii Legionella sp. w liczbie przekraczającej wartość dopuszczalną określoną w przepisach prawnych. Zdjęcie: Badania wody ciepłej w kierunku bakterii Legionella sp. natrysk w szpitalu.. W związku przekroczeniami parametrów wydano 1 decyzję nakazującą doprowadzenie jakości wody ciepłej do odpowiednich wymagań. Dotyczyła ona Zakładu Pielęgnacyjno - Opiekuńczego przy ul. Szpitalnej 4 - termin wykonania zarządzeń wyznaczono na 2018r. Ponadto zostały wykonane zarządzenia decyzji z 2016 roku dotyczące poprawy jakości wody ciepłej w Domu Pomocy Społecznej przy ul. Św. Barbary 5. W 2016 roku pobrano łącznie 20 próbek wody ciepłej. Kwestionowano 7 próbek i wydano 2 decyzje administracyjne. 3. Pływalnie W roku 2017 na terenie miasta nadzorem PPIS w Katowicach objęte były dwie czynne pływalnie: kryta w Kompleksie Sportowym Michał przy ul. Orzeszkowej 1, sezonowa, odkryta na terenie Kompleksu Sportowego Pszczelnik Park Pszczelnik. Pływalnia Miejska przy ul. Śniadeckiego 11 nadal była nieczynna. 57

58 Zdjęcie: Pływalnia w Kompleksie Sportowym Michał. Zdjęcie: Pływalnia odkryta, sezonowa na terenie Kompleksu Sportowego Pszczelnik. W ramach nadzoru nad pływalniami zgodnie z rozporządzeniem zgodnie z obowiązującym przepisem prawa PPIS w Katowicach: zatwierdzał przygotowane przez zarządzający pływalniami harmonogramy pobierania próbek wody do badań w ramach kontroli wewnętrznej; analizował przekazywane przez zarządzających pływalniami wyniki badań jakości wody wykonywane zgodnie z ustalonymi harmonogramami oraz w przypadku wyników badań, które nie spełniały wymagań, przekazywane przez zarządzających pływalniami informacje o podejmowanych działaniach naprawczych; przekazywał uzyskane dane dotyczące jakości wody na pływalniach do Śląskiego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego (w ramach bazy danych Excel Woda ); wykonywał badania jakości wody na pływalniach w ramach kontroli urzędowej przed wydaniem decyzji rocznej oceny jakości wody na pływalni. W 2017 roku PPIS w Katowicach w ramach kontroli urzędowej pobrał łącznie 25 próbek wody z pływalni oraz 1 próbkę wody ciepłej z natrysków na pływalniach do badań w kierunku bakterii Legionella sp. Zarządzający wykonywali badania jakości wody na pływalniach w ramach kontroli wewnętrznej średnio 2 razy w miesiącu na pływalniach krytych i 3 razy w sezonie letnim na pływalniach sezonowych, odkrytych. W ramach prowadzonego przez PPIS w Katowicach nadzoru nad realizacją harmonogramu badań wody na pływalniach przez zarządzających pływalniami zarejestrowano łącznie: 112 wyników badań wody na pływalniach krytych, 16 wyników badań wody na pływalniach odkrytych, sezonowych. W przypadku wystąpienia kwestionowanych parametrów zarządzający obiektami przedkładali informacje o podjętych działaniach naprawczych, mających na celu poprawę 58

59 jakości wody na pływalni. W celu poprawy parametrów zarządzający pływalniami podejmowali działania naprawcze polegające na całkowitej lub częściowej wymianie wody w niecce pływalni, zwiększeniu częstotliwości płukania złóż filtracyjnych lub szokowym chlorowaniu wody w nieckach basenowych. Poprawę jakości wody potwierdzano każdorazowo pozytywnym wynikiem badań. Na podstawie wyników badań wody na pływalniach wykonanych przez PPIS w Katowicach oraz wyników badań wykonywanych przez zarządzających pływalniami w ramach kontroli wewnętrznej wydano 2 decyzje roczne oceny jakości wody na pływalniach i stwierdzono, że eksploatacja pływalni była prowadzona przez zarządzających w sposób zapewniający bezpieczeństwo zdrowotne osób korzystających. 4. Fontanny uliczne W sezonie PPIS w Katowicach prowadził działania informacyjno - edukacyjne dotyczące bezpiecznego korzystania z fontann ulicznych, jak również prowadził działania w stosunku do podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie fontann. Opracowano ulotkę informacyjną Bezpieczne korzystanie z fontann ulicznych, która została zamieszczona na stronie internetowej Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Katowicach. Bezpieczne korzystanie z fontann ulicznych Dbając o bezpieczeństwo zdrowotne dzieci oraz innych osób korzystających z fontann ulicznych, w aspekcie występowania potencjalnych zagrożeń mikrobiologicznych w wodzie pozostającej w obiegu takich obiektów Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach przypomina, że: fontanny uliczne są urządzeniami do celów dekoracyjnych woda w fontannach nie nadaje się do spożycia woda w fontannach nie jest przeznaczona do kąpieli pomimo, że woda w fontannie wydaje się pozornie czysta mogą w niej występować liczne zanieczyszczenia mikrobiologiczne; w zanieczyszczaniu wody w fontannach istotną rolę odgrywają zwierzęta takie jak psy, koty, ptaki itp. oraz ludzie; woda pozostająca w otwartym zbiorniku fontanny może zawierać bakterie, wirusy oraz pierwotniaki pasożytnicze. Mogą one powodować między innymi zatrucia pokarmowe, biegunki, dolegliwości ze strony układu moczowego oraz problemy skórne. fontanny nie są przystosowane technicznie do kąpieli, mogą mieć szorstkie, ostre krawędzie lub śliskie powierzchnie, na których nie trudno o upadek. Dbając o własne bezpieczeństwo zdrowotne pamiętajmy, żeby w upalne dni korzystać z wody tylko w miejscach do tego wyznaczonych tj. na pływalniach krytych i odkrytych, strzeżonych kąpieliskach lub miejscach wykorzystywanych do kąpieli. Bezpieczne korzystanie z fontann ulicznych wzór ulotki. 59

60 Ponadto PPIS w Katowicach wystosował pismo do Urzędu Miasta Siemianowice Śląskie dotyczące podjęcia działań mających na celu zapewnienie odpowiedniego nadzoru i właściwego oznakowania fontann. V. Stan sanitarny obiektów i miejsc użyteczności publicznej Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w minionym roku kontynuował bieżący nadzór sanitarny nad 207 różnorodnymi obiektami użyteczności publicznej, w których przeprowadzono 142 kontrole sanitarne. Skutkowało to wydaniem 6 decyzji administracyjnych zarządzających przywrócenie właściwego stanu sanitarnego higienicznego oraz nałożeniem 4 grzywien w drodze mandatu karnego. Rodzaj obiektu Ilość obiektów w ewidencji Ilość obiektów skontrolowanych % skontrolowanych obiektów Ilość wydanych decyzji administracyjnych Ilość nałożonych mandatów Obiekty hotelarskie Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu, odnowy biologicznej Jednostki organizacyjne pomocy społecznej Ustępy publiczne Obiekty sportowe Obiekty kulturalnowidowiskowe Tereny rekreacyjne Targowiska Cmentarze

61 Inne obiekty użyteczności publicznej* dot. posesji Suma * do grupy inne obiekty użyteczności publicznej wliczono m.in. pływalnie kryte i odkryte, dom przedpogrzebowy, apteki, zakłady pogrzebowe, stacje paliw, administracje, wspólnoty, sklepy z odzieżą używaną, pralnię. Pozytywne zmiany w mieście Siemianowice Śląskie to przede wszystkim modernizacja dróg, chodników, czy przystanków komunikacji miejskiej. Inwestycje w strefę publiczną to także budowa nowych placów zabaw i modernizacja już istniejących miejsc rekreacji, w tym rozbudowa tras rowerowych. W Parku Pszczelnik w roku 2017 wybudowano m.in. nowe boisko, wymieniono nawierzchnię bieżni, na kąpielisku odnowiono część toalet oraz rozpoczęto remont budynku hali sportowej. W grudniu miłośnicy wypoczynku na świeżym powietrzu mogli korzystać ze znajdującego się w parku lodowiska. W roku 2017 w Parku Bytkowskim zrewitalizowano dwa Stawy Brysiowe. Uszczelniono brzegi i dna zbiorników, uzupełniono nadwodne rośliny, nasadzono nowe drzewa i krzewy. Zdjęcie: Stawy Brysiowe - Siemianowice Śląskie 61

62 1. Obiekty użyteczności publicznej Obiekty świadczące usługi hotelarskie W roku 2017 skontrolowano 3 obiekty hotelarskie wchodzące w skład infrastruktury turystycznej, co stanowi 75 % będących w nadzorze. Ze względu na wiele czynników m.in. standard i zakres usług, wyposażenie czy lokalizację do omawianej grupy zaliczono hotele, hotel robotniczy i pokoje gościnne. Biorąc za kryterium oceny stan higieniczno sanitarny i techniczny pokoi mieszkalnych, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych i gospodarczych, ciągów komunikacyjnych wraz z wyposażeniem, zaopatrzenie w wodę do spożycia, zaopatrzenie i właściwe przechowywanie środków czystości i preparatów dezynfekcyjnych, postępowanie z bielizną, gospodarkę odpadami komunalnymi, odprowadzanie ścieków bytowogospodarczych oraz dbałość o czystość terenu wokół obiektu, skontrolowane obiekty hotelarskie oceniono pozytywnie. W trakcie kontroli uzyskano informację, iż coraz częściej w planie higieny pokoi hotelowych uwzględnia się ich ozonowanie. Zabieg ten usuwa przykre zapachy z ich wnętrz oraz je odświeża. W 2017 roku wydano opinię sanitarną dla nowych pokoi usytuowanych na III piętrze Hotelu Kołodziej przy ul. Powstańców 16. Zdjęcie: Hotel Kołodziej Siemianowice Śląskie Zdjęcie: Hotel Kołodziej Siemianowice Śląskie 62

63 Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, fryzjersko-kosmetyczne, odnowy biologicznej i tatuażu W ewidencji PPIS w Katowicach na koniec 2017 r. figurowało 90 zakładów świadczących usługi fryzjerskie, fryzjersko-kosmetyczne, odnowy biologicznej oraz tatuażu, z czego skontrolowano 36%. Wymagania dla zakładów fryzjerskich regulują między innymi przepisy ustawy z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Artykuł 16 ww. przepisu prawa nakłada na osoby podejmujące czynności, w trakcie wykonywania, których dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek ludzkich, obowiązek wdrożenia i stosowania procedur zapewniających ochronę przed zakażeniami oraz chorobami zakaźnymi. W związku z tym w czasie kontroli zwracano uwagę czy przy wykonywaniu czynności mogących powodować naruszenie ciągłości tkanek używa się wyłącznie materiałów i narzędzi sterylnych, czy właściciele zakładów wdrożyli i stosują procedury zapewniające ochronę przed zakażeniami oraz chorobami zakaźnymi oraz czy pomieszczenia i ich wyposażenie utrzymane są w nienagannym stanie sanitarnym. W marcu 2017 roku ruszyła III edycja kampanii edukacyjnej Mam świadomość jak być zdrowym skierowana do właścicieli i pracowników gabinetów pielęgnacji urody w województwie śląskim. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach zorganizował w miesiącu kwietniu 2017 r. kolejne szkolenie w siedzibie PSSE w Katowicach. Celem kampanii było zwiększenie bezpieczeństwa epidemicznego mieszkańców poprzez podniesienie wiedzy na temat zakażeń krwiopochodnych oraz poprawę warunków higienicznych w ww. zakładach. Zdjęcie: Salon kosmetyczny Siemianowice Śląskie 63

64 W roku 2017 negatywnie oceniono 6 zakładów, w których stwierdzono brudne narzędzia fryzjerskie, wyposażenie, podłogi, brak dezynfekcji narzędzi, brak segregacji odzieży personelu, nieporządek w szafach, szufladach z narzędziami i kosmetykami. Dotyczyło to: MALU MALU przy ul. Wróblewskiego 65 (kosmetyka), Studia Fryzur IMPRESSTUDIO przy ul. Powstańców 18, Zakładu Fryzjerskiego przy ul. Powstańców 19, Gabinetu Masażu przy ul. Powstańców 51, Studia Fryzur Mydlarnia MARLENKA ul. Powstańców 11, TABATA Kulturystyka Fitness ul. 1-go Maja 12(odnowa biologiczna). W związku ze stwierdzonymi uchybieniami sanitarnymi nałożono 3 grzywny w drodze mandatu karnego oraz wydano zalecenia i 4 decyzje administracyjne. W wyniku podjętych działań przywrócono właściwy stan sanitarny w 3 obiektach, 1 obiekt uległ likwidacji. Dla porównania w tej grupie obiektów w roku 2016 PPIS w Katowicach nałożył 3 mandaty karne i wydał 4 decyzje administracyjne. Przystanki komunikacji miejskiej Łącznie na terenie miasta dokonano oględzin 24 przystanków autobusowych i tramwajowych. Stan utrzymania przystanków określono w większości na poziomie dobrym i dostatecznym. Przystanki były odpowiednio oznakowane, posiadały ławeczki, kosze na odpadki oraz informacje o rozkładzie jazdy. Są to jednak obiekty często dewastowane. Na 16 przystankach autobusowych i tramwajowych stwierdzono brudne kosze, zły stan techniczny wiat dla podróżnych oraz zaśmiecony teren. O powyższym PPIS w Katowicach poinformował Urząd Miasta Siemianowice Śląskie Wydział Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska wnosząc o podjęcie działań mających na celu poprawę stanu sanitarnego przystanków. W odpowiedzi gestor poinformował, że nieprawidłowości zostały usunięte. 64

65 Zdjęcie: Przystanek komunikacji miejskiej Siemianowice Śląskie Jednostki organizacyjne pomocy społecznej Na terenie miasta Siemianowice Śląskie w 2017 roku funkcjonowało 9 domów pomocy społecznej oraz innych jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, z tego skontrolowano 8, co stanowi 89 %. W obiektach tych świadczone są usługi w zakresie potrzeb bytowych, pielęgnacyjnoopiekuńczych oraz wspomagających pobyt - terapia zajęciowa, podnoszenie sprawności. Przeprowadzone kontrole sanitarne nie wykazały nieprawidłowości w bieżącym stanie sanitarno-higienicznym. Placówki mają opracowane i wdrożone procedury postępowania z odpadami oraz z brudną i czystą bielizną. Budynki pozbawione są barier architektonicznych i przystosowane są dla osób niepełnosprawnych. Ocenę dostateczną uzyskał jedynie ośrodek Stowarzyszenia Chorych na Stwardnienie Rozsiane ich Przyjaciół i Opiekunów przy ul. Wiejskiej 2, gdzie na wniosek strony zmieniono termin realizacji zarządzeń decyzji wydanej w 2015 roku kolejno do r. i do r. Zarządzenia dotyczą doprowadzenia do prawidłowego stanu sanitarno-higienicznego ścian w przedsionku, w sali gimnastycznej, w toalecie dla personelu, w korytarzu na parterze i I piętrze, pomieszczeniu fizykoterapii, gabinecie masażu i pomieszczeniu wypoczynkowym. Strona wniosek swój uzasadniła brakiem środków finansowych. 65

66 W roku 2017 ujęto w ewidencji Dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży przy ul. Sobieskiego 21. Zdjęcie: Dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży ul. Sobieskiego 21 Siemianowice Śląskie. Ustępy publiczne W roku 2017 PPIS w Katowicach nadzorował 4 ustępy publiczne i ogólnodostępne przeznaczone dla klientów różnego rodzaju obiektów i wszystkie skontrolowano. Przeprowadzone czynności kontrolne wykazały prawidłowy stan sanitarnohigieniczny toalet. Obiekty wyposażone były w dostateczną ilość środków czystościowych, dezynfekcyjnych i higienicznych. Dezynfekcja urządzeń sanitarnych odbywała się na bieżąco, z właściwą częstotliwością. Postępowanie z odpadami było prawidłowe. Otoczenie obiektów utrzymane było czysto. Obiekty sportowe W ewidencji PPIS w Katowicach znajdowało się 6 obiektów sportowych i we wszystkich przeprowadzono kontrole sanitarne. Obiekty te stanowią samodzielne budynki przeznaczone do uprawiania sportu i rekreacji - hale sportowe, kluby, kręgielnie, ściany wspinaczkowe, sale ćwiczeń oraz zagospodarowane tereny sportowe przeznaczone do uprawiania sportów na świeżym powietrzu - boiska, korty tenisowe, lodowisko, pole golfowe. 66

67 Stan sanitarno-techniczny pomieszczeń większości obiektów sportowych i zaplecza sanitarnego był zachowany. Zaopatrzenie w środki czystości i higieniczne było wystarczające. Gospodarka odpadami prowadzona była prawidłowo. Skontrolowane obiekty oceniono jako dobre i dostateczne. W roku 2017 PPIS w Katowicach prowadził postępowanie administracyjne w: Kompleksie Sportowy Michał przy ul. E. Orzeszkowej 1, gdzie stwierdzono zacieki z odpryskami farby i tynku na ścianie przy kasach w holu głównym, brudne ściany w szatniach dla zawodników nr 3 i 4, w szatni dla trenerów nr 10, w pokoju sędziowskim nr 26, w szatni przy sali fitness oraz w holu głównym hali sportowej. W związku z powyższym PPIS w Katowicach wydał decyzję administracyjną zarządzając przywrócenie prawidłowego stanu sanitarnego w obiekcie. Zarządzenia decyzji zostały wykonane w określonym terminie; Strefie Rozrywki RENOMA Kręgielnia przy ul. W. Wróblewskiego 37, gdzie stwierdzono zniszczoną wykładzinę podłogową oraz brudną wykładzinę dywanową, brudną, zniszczoną tapicerkę oparć i siedzisk w boksach oraz zniszczoną tapicerkę krzeseł w sali barowej i przy stanowiskach do gry w kręgle. W związku z powyższym PPIS w Katowicach wydał decyzję administracyjną zarządzając przywrócenie prawidłowego stanu sanitarnego w obiekcie. Zarządzenia decyzji w zakresie wymiany tapicerki krzeseł i siedzisk w boksach zostały wykonane. Natomiast termin wymiany wykładziny podłogowej wyznaczono do r. W 2017 roku rozpoczęto modernizację Hali Widowiskowo Sportowej Park Pszczelnik 3. Zdjęcie: Kompleks Sportowy Michał Siemianowice Śląskie 67

68 Obiekty kulturalno-widowiskowe Na terenie miasta Siemianowice Śląskie w 2017 roku funkcjonowało 8 obiektów kulturalno-widowiskowych, z tego skontrolowano 7, co stanowi 88 %. Obiekty te prowadząc działalność społeczno-kulturalną w swoich budynkach mieszczą lokale kulturalno-rozrywkowe typu sale teatralne, sale wystawowe, koncertowe, czytelnie, świetlice. Kontrolowane obiekty utrzymane były w prawidłowym stanie sanitarnoporządkowym. Sale widowiskowe, garderoby, szatnie, toalety z rozdziałem na damskie i męskie utrzymane były czysto. W czasie kontroli stwierdzono wystarczający zapas środków czystościowych i dezynfekcyjnych. W roku 2017 działalność Kinoteatru Tęcza nadal była zawieszona. Tereny rekreacyjne Tereny rekreacyjne to publiczna zorganizowana miejska przestrzeń zielona pełniąca funkcje wypoczynkowe i rekreacyjne. Grupa ta obejmuje różnorodne obiekty min. parki, skwery, place zabaw, piaskownice, ścieżki i trasy rowerowe oraz miejsca zwyczajowo wykorzystywane do kąpieli. Terenom rekreacyjnym towarzyszy zwykle infrastruktura sportowa - tory do jazdy na rolkach, boiska do tenisa ziemnego, stoliki szachowe, boiska piłkarskie, boiska do gry w siatkówkę itp. Skontrolowane tereny rekreacyjne utrzymane były w czystości i porządku. Stan sanitarno- techniczny urządzeń rekreacyjnych i służących do zabawy dzieci był dobry. Zdjęcie: nowy plac zabaw Siemianowice Śląskie Planty Michałkowice Zdjęcie: Park Bytkowski Siemianowice Śląskie 68

69 W roku 2017 dbając o bezpieczeństwo zdrowotne dzieci oraz innych osób korzystających z fontann ulicznych, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach na swojej stronie internetowej umieścił ulotkę o potencjalnych zagrożeniach Targowiska Na terenie miasta PPIS w Katowicach nadzorował 2 targowiska, które w roku 2017 zostały skontrolowane. Przedmiotem kontroli była dbałość o stan bieżącej czystości targowisk oraz otoczenia, sposób zagospodarowania odpadów komunalnych, stan techniczny i sanitarny toalet dla klientów oraz ich wyposażenie, a także zaopatrzenie w wodę przeznaczoną do spożycia. W oparciu o powyższe kryteria stan targowisk oceniono pozytywnie. Cmentarze W mieście funkcjonuje 8 cmentarzy, z tego skontrolowano 6, co stanowi 75 %. Są to obiekty wyraźnie wyodrębnione i oznaczone, zaopatrzone w tabliczki z regulaminami, informującymi min. o zakazie wprowadzania psów oraz zakazie palenia wyrobów tytoniowych. Kontrole cmentarzy dotyczyły utrzymania porządku, właściwego postępowania w zakresie gromadzenia i odbioru odpadów komunalnych, a także odpowiedniego stanu punktów poboru wody i ogrodzenia. W oparciu o ww. kryteria stan sanitarno-porządkowy oceniono jako dobry. W roku 2017 wydano 5 decyzji zezwalających na przeprowadzenie ekshumacji, i 4 wykonano pod nadzorem PPIS w Katowicach. Ekshumacje przeprowadzane były zgodnie z wydawanymi decyzjami i wymaganiami obowiązujących przepisów prawa. Osoby przeprowadzające ekshumację stosowały środki ochrony osobistej. Ziemię wydobywaną z grobu umieszczano na powierzchni zabezpieczonej nieprzepuszczalną, wytrzymałą matą. Po wydobyciu szczątków grób dezynfekowano i zasypano ziemią wydobytą z grobu. Transport szczątków odbywał się środkami transportu przeznaczonymi do przewozu zwłok. Ponadto na wniosek Urzędu Miasta Siemianowice Śląskie wydano 9 postanowień w sprawie sprowadzenia do kraju zwłok z zagranicy. 69

70 Imprezy masowe Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2017 r. zaopiniował 3 wnioski organizatorów dot. organizacji imprez masowych. Opiniowano przede wszystkim zabezpieczenie imprez masowych w zaplecze sanitarno higieniczne (toalety) oraz rozmieszczenie pojemników na odpady. 2. Gospodarka odpadami komunalnymi Wszystkie skontrolowane obiekty użyteczności publicznej będące pod nadzorem posiadają uregulowaną gospodarkę odpadową. Odpady komunalne gromadzone są w kontenerach lub pojemnikach i odbierane specjalistyczną firmę. W trakcie kontroli zwracano uwagę na ciągłość odbioru odpadów komunalnych, zapewnienie pojemników do gromadzenia odpadów oraz stan sanitarny miejsc służących do gromadzenia odpadów. Odpady komunalne z terenu miasta odbierane były w sposób zorganizowany, natomiast odpady wytwarzane nieregularnie w gospodarstwach domowych obierane są Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK) zlokalizowany przy ul. Wyzwolenia. Mieszkańcy Siemianowic Śląskich w 3 przypadkach zgłaszali problem dotyczący przepełnionych pojemników na odpady komunalne. Przeprowadzone kontrole sanitarne nie wykazały nieprawidłowości w gospodarowaniu odpadami. W miesiącu maju 2017 roku dokonano wizji objazdowej terenu miasta Siemianowice Śląskie. W wizji wzięli udział przedstawiciele Wydziału Gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta Siemianowice Śląskie. Wizja zarówno centrum jak i na obszarze miasta wykazała znaczną poprawę i zmniejszenie skali problemu w stosunku do lat poprzednich. Pomimo to nadal na terenie miasta występują zaśmiecone obszary dzikie wysypiska. O wynikach wizji objazdowej miasta Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach poinformował Prezydenta Miasta Siemianowice Śląskie, oczekując podjęcia działań zmierzających do przywrócenia właściwego stanu sanitarno - porządkowego miasta. W odpowiedzi Wydział Gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta Siemianowice Śląskie poinformował, że uporządkowanie działek miejskich zostało zlecone. Natomiast doprowadzenie do należytego stanu obszarów prywatnych, z uwagi na specyfikę podejmowanych czynności, będzie miało charakter długofalowy. 70

71 3.Akcje deratyzacyjne W 2017 roku na terenie miasta zostały przeprowadzone dwie obowiązkowe akcje deratyzacyjne tj. akcja wiosenna od do r. i akcje jesienna od do r. W okresie wiosennym kontrole przeprowadzono w 194 obiektach, natomiast w trakcie akcji jesiennej skontrolowano 174 obiekty. W wyniku kontroli nieprawidłowości stwierdzono w 1 obiekcie i dotyczyły one zalegających odpadów komunalnych w ganku piwnicznym. W związku z powyższym PPIS w Katowicach wydał zalecenia, których wykonanie potwierdzono podczas kontroli sprawdzającej. VI. Stan sanitarny szkół i innych placówek oświatowo wychowawczych Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2017 r., prowadził bieżący nadzór sanitarny nad przestrzeganiem przepisów higienicznych i zdrowotnych w środowisku dziecięco-młodzieżowym w 65 stałych obiektach nauczania i wychowania w mieście i były to: żłobki i kluby dziecięce 4, przedszkola 23, szkoły podstawowe 11, gimnazja - 2 licea ogólnokształcące 2, szkoły policealne 1, placówki opiekuńczo-wychowawcze wsparcia dziennego 1, placówki z pobytem całodobowym 5, placówki wychowania pozaszkolnego 16 i młodzieży Ponadto nadzorem objęto 1 turnus placówki sezonowego wypoczynku dzieci 71

72 W 2017 roku przeprowadzono łącznie 40 kontroli sanitarnych w 34 obiektach. W 2016 roku nadzorowano 64 obiekty stałe i 6 turnusów placówek sezonowego wypoczynku dzieci i młodzieży, w których przeprowadzono 50 kontroli sanitarnych. Placówki wychowania pozaszkolnego 25% Żłobki 6% Placówki opiekuńczowychowawcze wsparcia dziennego 2% Przedszkola 34% Rodzinkowe Domy Dziecka 8% Szkoły Policealne 2% Licea Ogólnokształcące 3% Gimnazja 3% Szkoły Podstawowe 17% Placówki oświatowo-wychowawcze w Siemianowicach Śl. objęte nadzorem PPIS w Katowicach w 2017 r. Przeprowadzone kontrole sanitarne w mieście Siemianowice Śl. potwierdziły dobry stan sanitarny i techniczny większości placówek oświatowo wychowawczych. W wyniku postępowania administracyjnego PPIS w Katowicach w 2017 r. wydał tylko 1 decyzję zarządzającą. Wyegzekwowano wykonanie zarządzeń 2 decyzji wydanych w latach Po rozpatrzeniu uzasadnionych wniosków stron terminy wykonania zarządzeń wynikających z 2 decyzji wydanych w latach 2013 i 2015 ustalono na 2018 rok. Ponadto wygaszono 2 decyzje wydane w latach 2012 i Łącznie do realizacji pozostały zarządzenia 2 decyzji dotyczących przedszkola oraz szkoły podstawowej. Obiekt Liczba decyzji Wydanych w latach: do realizacji Przedszkola Szkoły Podstawowe Razem: Decyzje pozostałe do realizacji z lat stan na dzień r. 72

73 W wyniku podjętych w 2017 roku działań kontrolnych PPIS w Katowicach zarządził przywrócenie właściwego stanu sanitarno higienicznego tylko w 1 placówce. Powyższe dotyczyło Szkoły Podstawowej Nr 20 w Siemianowicach Śląskich przy ul. Lipowej Żłobki i kluby dziecięce Na terenie Siemianowic Śl. w 2017 roku funkcjonowały 4 żłobki, w tym 1 żłobek publiczny. Wszystkie obiekty zostały skontrolowane. W żłobku publicznym zapisanych było 132 dzieci, a w żłobkach niepublicznych 54 dzieci. W porównaniu do ubiegłego roku zwiększyła się liczba miejsc w żłobkach o 30. Przy ul. Jagiełły 37d, powstał Rodzinny Klub Maluch Panduś, który następnie przekształcony został w Żłobek Panduś. Żłobki i kluby dziecięce funkcjonowały w budynkach przystosowanych do tego celu. Przeprowadzone kontrole sanitarne wykazały, że zostały zapewnione zarówno higieniczne jak i bezpieczne warunki pobytu dzieci w placówkach. 2. Placówki wychowania przedszkolnego W minionym roku mieście działalność opiekuńczo - wychowawczą prowadziły 23 przedszkola. Skontrolowano 17 przedszkoli, do których zapisanych było 1561 dzieci. W 2017 roku zwiększyła się liczba placówek przedszkolnych, powstały 2 niepubliczne przedszkola, a mianowicie: EJBISI Przedszkole Lingwistyczne z Oddziałami Integracyjnymi i Specjalnymi przy ul. Olimpijskiej 3, Niepubliczne Przedszkole Sowia 5 z Oddziałami Integracyjnymi przy ul. Sowia 5. Wszystkie skontrolowane przedszkola funkcjonowały w budynkach przystosowanych do tego celu. Podczas kontroli sanitarnych nie stwierdzono nieprawidłowości. W Przedszkolu Nr 12 przy ul. Oświęcimskiej 3 stan sanitarny uległ poprawie w wyniku realizacji zarządzeń decyzji wydanej przez PPIS w Katowicach w 2013 roku. W obiekcie doprowadzono do prawidłowego stanu sanitarno higienicznego ściany i sufity w sanitariacie dla dzieci i rodziców przy szatni i pomieszczeniu gospodarczym oraz zapewniono stały dopływ bieżącej ciepłej wody przy umywalkach w ww. pomieszczeniach. 73

74 Nadal do realizacji pozostały obowiązki 1 decyzji PPIS w Katowicach z 2015 roku dotyczącej doprowadzenia do prawidłowego stanu sanitarno technicznego podłóg w 3 salach zajęć oraz ścian, sufitów, podłóg i armatury w pomieszczeniu sanitarnym dla dzieci w Przedszkolu Nr 15 Zespołu Przedszkolnego Nr 1 przy ul. Grunwaldzkiej 10. Piaskownice i place zabaw W toku kontroli sanitarnych zwracano uwagę na stan urządzeń zabawowych na placach zabaw, terenów rekreacji zewnętrznej, jak również na stan sanitarny i techniczny piaskownic oraz częstotliwość wymiany piasku w piaskownicach. Stwierdzono, że tereny wokół placówek przedszkolnych były ogrodzone, ogrodzenia spełniały swoją funkcję. Posesje utrzymane były czysto. Piasek w piaskownicach był czysty, a piaskownice przed zanieczyszczeniami były zabezpieczane osłonami.. Ocena dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii Jednym z zadań w zakresie wychowania zdrowotnego jest kształtowanie u dzieci przedszkolnych prawidłowej postawy ciała. W tym zakresie w 2017 roku dokonano oceny dostosowania mebli edukacyjnych do wymagań ergonomii w 2 placówkach tj. Przedszkolu Nr 16, ul. Stawowa 22, Przedszkolu Nr 18, ul. 1-go Maja 3a. Ogółem oceniono dostosowanie stolików i krzeseł do wzrostu dzieci w 9 oddziałach, gdzie oceniono 154 stanowiska i stwierdzono, że w 100% dostosowano meble edukacyjne do wzrostu dzieci w ww. przedszkolach. Ocena warunków zapewnienia higieny jamy ustnej. Podczas kontroli sanitarnych przeprowadzano ocenę warunków organizowania codziennego zabiegu szczotkowania zębów przez dzieci przedszkolne. Oceny dokonano w 17 skontrolowanych samodzielnych przedszkolach. 74

75 Regularne szczotkowanie zębów przynajmniej po jednym posiłku prowadzono w 15 placówkach z udziałem 1352 dzieci. Natomiast w pozostałych 2 przedszkolach zabieg szczotkowania zębów prowadzony był w ramach akcji dla 182 dzieci. 3. Szkoły W 2017r. pod nadzorem PPIS w Katowicach było 16 szkół wszystkich typów. Budynki szkół przystosowane są do potrzeb użytkowników. Stan sanitarny obiektów ocenia się jako dobry. W związku z reformą sytemu oświaty wprowadzoną od września 2017r. na terenie miasta powstała 1 nowa szkoła podstawowa samodzielna tj. Publiczna Szkoła Podstawowa z Oddziałami Gimnazjalnymi Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Archidiecezji Katowickiej w Siemianowicach Śl. przy ul. 1-go Maja 1. Ponadto samodzielnymi szkołami podstawowymi stały się również 3 placówki, które funkcjonowały jako jednostki w zespołach szkół, mianowicie: Szkoła Podstawowa Nr 4 przy ul. Marii Dąbrowskiej 10, Szkoła Podstawowa Nr 16 przy ul. Szymanowskiego 11, Szkoła Podstawowa Nr 20 z Oddziałami Integracyjnymi przy ul. Lipowej 3. W powyższych placówkach będą funkcjonowały jeszcze przez okres 2 lat gimnazja do wygaszenia. W 2017r. skontrolowano 9 szkół przeprowadzając w nich 13 kontroli sanitarnych, w wyniku których PPIS w Katowicach wydał 1 decyzję administracyjną. Zarządzenia decyzji dotyczyły przywrócenia właściwego stanu technicznego nawierzchni chodnika przed wejściem do budynku szkoły w Szkole Podstawowej Nr 20 przy ul. Lipowej 3. Infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego Szkoła powinna umożliwiać uczniom podejmowanie aktywności ruchowej i zapoznawać z podstawowymi formami rekreacji w celu zachowania zdrowego stylu życia. W 2017 roku na 9 skontrolowanych szkół, 7 posiadało wystarczające warunki do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego. W 2 placówkach nadal brak jest własnej bazy do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego, uczniowie tych szkół korzystali z obiektów sportowych i boisk poza placówkami. 75

76 Opieka medyczna w szkołach Szkoła powinna zapewnić uczniom możliwość korzystania z gabinetu profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej oraz opiekę pielęgniarki lub higienistki. Spośród skontrolowanych szkół w 7 z nich funkcjonowały samodzielne gabinety profilaktycznej opieki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej, które były do dyspozycji jednej szkoły. Uczniowie 2 skontrolowanych szkół korzystali z opieki medycznej poza placówką. Wszystkie pomieszczenia gabinetów utrzymane były we właściwym stanie sanitarnym. Ocena dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii W minionym roku pomiarami objęto uczniów 2 szkół podstawowych tj. Szkoły Podstawowej Nr 4 przy ul. Dąbrowskiej 4 i Szkoły Podstawowej Nr 6 przy ul. Chopina 4a. Oceniono dostosowanie mebli do wzrostu 228 uczniów w 11 oddziałach i stwierdzono, że Szkole Podstawowej Nr 4 przy ul. Dąbrowskiej 4, 32 uczniów korzystało z mebli edukacyjnych niedostosowanych do ich wzrostu. Dyrektor szkoły poinformował, że meble edukacyjne zostaną dostosowane do wymagań ergonomii do końca lutego 2018 roku. W 2016 roku pomiarami objęto 127 uczniów 1 szkoły podstawowej. Stwierdzono, że wszyscy uczniowie korzystali z mebli edukacyjnych dostosowanych do ich wzrostu. Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi w szkołach W minionym 2017 roku dokonano oceny w zakresie posiadania kart charakterystyki i stosowanych niebezpiecznych substancji chemicznych i ich mieszanin w pracowniach chemicznych. W wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono, że na 9 skontrolowanych placówek szkolnych 2 szkoły podstawowe posiadały niebezpieczne substancje chemiczne i ich mieszaniny. Zarówno w roku 2016 jak i w 2017 nie odnotowano nieprawidłowości w zakresie stosowania i przechowywania odczynników chemicznych w pracowniach szkolnych. Nie stwierdzono w użyciu przeterminowanych substancji chemicznych. 76

77 w ewidencji skontrolowanych liczba placówek łącznie pełnych I-daniowych liczba placówek liczba korzystających liczba placówek liczba korzystających liczba placówek liczba korzystających liczba korzystających z posiłków dofinansowanych Dożywianie dzieci i młodzieży w szkołach W ramach rządowego programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania na lata wsparcie do prowadzenia dożywiania dzieci i młodzieży otrzymało 7 szkół spośród 9 skontrolowanych (tj. 77,78%). Ciepłe posiłki w formie obiadów pełnych otrzymywało 1434 uczniów. Posiłki dofinansowano dla 230 uczniów. Od września 2017 roku placówki uczestniczyły w nowym projekcie pod hasłem Program dla szkół, który połączył dwa programy unijne Owoce i warzywa w szkole oraz Mleko w szkole. Program ma na celu promocję wśród dzieci i młodzieży zdrowej diety, bogatej w owoce i warzywa, mleko oraz produkty mleczne. Z owoców i warzyw w 2017 roku skorzystało 517 uczniów z 2 szkół. Natomiast 6 szkół zapewniło podaż mleka i produktów mlecznych dla 1752 uczniów. Zakres prowadzonego dożywiania w szkołach w latach zobrazowano w poniższej tabeli. Liczba szkół wszystkich Placówki skontrolowane, w których stwierdzono: typów Organizowanie Podawanie Owoce Wydawanie ciepłych posiłków śniadań napoju w szkole szkolnych Rok Liczba korzystających z posiłków Prowadzenie dożywiania w siemianowickich szkołach z lat

78 Zapewnienie uczniom miejsca na pozostawienie w szkole części podręczników i przyborów szkolnych Do obowiązków szkoły zgodnie z obowiązującym przepisem prawa należy zapewnienie uczniom możliwość pozostawienia części podręczników i przyborów szkolnych na terenie placówki. W 2017 roku wymóg ten został spełniony we wszystkich 9 skontrolowanych szkołach. 4. Placówki wypoczynku zimowego i letniego zorganizowanego w obiektach stałych w miejscu zamieszkania Podczas wakacji letnich w 2017 roku w elektronicznej bazie wypoczynku organizatorzy zarejestrowali 6 turnusów, natomiast podczas ferii zimowych 3 turnusy dla dzieci i młodzieży w miejscu zamieszkania. Skontrolowano 1 turnus, z którego skorzystało 45 uczestników. Uczestnicy wypoczynku nie korzystali z dożywiania. Dla uczestników zorganizowano wyjście do obiektów rekreacyjno - sportowych na terenie miasta. VII. Warunki sanitarno higieniczne środowiska pracy 1. Stan sanitarno-higieniczny zakładów pracy Nadzór sanitarny nad warunkami pracy ma na celu wzmocnienie ochrony zdrowia pracowników przed negatywnym oddziaływaniem szkodliwych i uciążliwych czynników występujących w miejscu pracy, w tym przede wszystkim zapobieganie powstawaniu chorób zawodowych. W 2017 roku pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach było 225 zakładów pracy, zatrudniających ogółem 7889 pracowników. Skontrolowano 59 spośród nich, przeprowadzając 87 kontroli sanitarnych. 78

79 W czasie kontroli szczególną uwagę zwracano na narażenie zawodowe pracowników zatrudnionych w zakładach przemysłu tworzyw sztucznych oraz zatrudnionych w zakładach sektora gospodarki ściekami i odpadami. Warunki pracy Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy. Jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników, poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W ramach prowadzonego nadzoru nad warunkami środowiska pracy oraz stanem sanitarnym w zakładach, zostały wydane 23 decyzje administracyjne oraz po rozpatrzeniu zasadnych wniosków stron wydano 10 kolejnych decyzji zmieniających terminy wykonania zarządzeń na późniejsze. W 8 zakładach pracy stwierdzono przekroczenia najwyższego dopuszczalnego natężenia (NDN) hałasu, najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) manganu i jego związków nieorganicznych. W odniesieniu do zakładów pracy, w których stwierdzono przekroczenia NDN i NDS czynników szkodliwych Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał decyzje. Szczegółowy opis stwierdzonych w czasie kontroli nieprawidłowości w 2017 r. obrazuje poniższy wykres. 79

80 brak lub nieaktualne badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia przekroczenia NDN i NDS 6 7 nieprawidłowości w zakresie czynników biologicznych 8 8 nieprawidłowy stan sanitarnohigieniczy pomieszczeń higienicznosanitarnych nieprawidłowy stan sanitarnohigieniczny pomieszczeń pracy 5 2 nieprawidłowości w zakresie czynników chemicznych 5 6 nieprawidłowości w zakresie czynników rakotwórczych nieprawidłowości w zakresie oceny ryzyka zawodowego Wykaz nieprawidłowości stwierdzonych w czasie kontroli w 2017 roku W 2017 roku przeprowadzono kontrole sprawdzające w 5 zakładach pracy, w których ze względu na stosowane urządzenia oraz procesy technologiczne nie było możliwe poprzez działania techniczne zlikwidowanie przekroczeń hałasu. Pracodawców zobowiązano do dokonania indywidualnego doboru ochronników słuchu, jak również przestrzegania stosowania środków ochrony indywidualnej. Polecono pracodawcom systematyczne poddawanie pracowników profilaktycznym badaniom lekarskim oraz przeprowadzanie odpowiednich szkoleń BHP wraz z informowaniem pracowników o ryzyku utraty zdrowia związanym z pracą na stanowiskach o złym klimacie akustycznym. Na skutek działań podjętych przez pracodawcę w związku z decyzją Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach, dotyczącą przekroczenia normatywu higienicznego, poprawiono warunki pracy 39 pracownikom, w 4 zakładach pracy. W roku 2017 w ramach planowanej działalności zwrócono uwagę na warunki pracy oraz narażenie zawodowe pracowników zatrudnionych w zakładach przemysłu tworzyw sztucznych. Skontrolowano 3 zakłady przeprowadzając 5 kontroli sanitarnych. W 1 zakładzie stwierdzono przekroczenie najwyższego dopuszczalnego natężenia hałasu, co skutkowało wydaniem decyzji. 80

81 W ramach kontroli warunków pracy i oceny narażenia zawodowego pracowników zatrudnionych w zakładach sektora gospodarki ściekami i odpadami przeprowadzono 6 kontroli sanitarnych w 4 zakładach pracy. W 2 zakładach odnotowano brak oceny ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą, zatem pracownicy nie zostali poinformowani o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami, brak spisu stosowanych w działalności zawodowej substancji niebezpiecznych i ich mieszanin, przekroczenie NDN hałasu na stanowiskach pracy, nieprawidłowy stan sanitarno- higieniczny pomieszczenia pracy. W 1 przypadku pracodawca wykonał zarządzenia decyzji w oznaczonym terminie. Czynniki o działaniu rakotwórczym lub mutagennym Prowadzony w 2017 r. nadzór, dotyczył przestrzegania obowiązków, wynikających z rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24 lipca 2012 r. w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1117). Spośród 17 zakładów pracy, w których w środowisku pracy, występowały substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, skontrolowano 3 zakłady i nie stwierdzono nieprawidłowości. W 2016 roku skontrolowano 9 zakładów, w których również nie stwierdzono nieprawidłowości. Nadzorowano także prace związane z usuwaniem wyrobów zawierających azbest, ze względu na jego szkodliwe działanie na organizm człowieka. W 2017 roku spośród 5 zgłoszeń rozpoczęcia prac, związanych ze sposobem i warunkami bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest, przeprowadzono 2 kontrole na placu budowy w zakresie przestrzegania przepisów, zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas usuwania i transportu wyrobów zawierających azbest. Przeprowadzone kontrole podobnie, jak w latach wcześniejszych nie wykazały nieprawidłowości. W 2017 r. podobnie jak w 2016 roku nie stwierdzono żadnego przypadku choroby zawodowej, gdzie jako czynnik przyczynowy wskazano pyły azbestu. 81

82 Substancje chemiczne i ich mieszaniny W ramach nadzoru przeprowadzono 37 kontroli sanitarnych w 37 zakładach pracy w zakresie przestrzegania przepisów, dotyczących wprowadzania do obrotu oraz stosowania substancji chemicznych i ich mieszanin. W 5 zakładach stwierdzono nieprawidłowości. Odnotowano: nieprawidłowo sporządzoną ocenę ryzyka zawodowego, w której nie uwzględniono narażenia pracowników na działanie czynników chemicznych, wobec czego pracownicy nie zostali poinformowani o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami, nieprawidłowo sporządzone karty charakterystyki wprowadzanych do obrotu mieszanin niebezpiecznych, brak kart charakterystyki oraz spisu stosowanych substancji chemicznych i ich mieszanin, wobec czego pracownicy nie mieli dostępu do informacji zawartych w kartach charakterystyki w odniesieniu do substancji lub mieszanin, które stosują lub na które mogą być narażeni w trakcie swojej pracy, nieprawidłowo opracowane instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy, w których nie uwzględniono informacji zawartych w kartach charakterystyki. W związku z powyższym PPIS w Katowicach w każdym przypadku wydał decyzję. W omawianym zakresie w 2016 roku skontrolowano 42 zakłady pracy i w 1 zakładzie stwierdzono nieprawidłowości. Produkty biobójcze Produkty biobójcze to produkty do zwalczania organizmów szkodliwych dla zdrowia ludzi lub zwierząt. Jednocześnie produkty te mogą stanowić ryzyko dla ludzi, zwierząt i środowiska, związane z ich szczególnymi właściwościami. W ramach realizacji tematu skontrolowano 3 zakłady, w których nie stwierdzono naruszenia przepisów w tym zakresie. W 2016 r. przeprowadzono kontrole w 3 zakładach i również nie stwierdzono nieprawidłowości. Detergenty W 2017 roku prowadzono także nadzór nad przestrzeganiem obowiązków dotyczących wprowadzania do obrotu detergentów i środków powierzchniowo-czynnych przez producentów zgodnie z obowiązującymi przepisami. W toku czynności kontrolnych oceniano 82

83 karty charakterystyki, oznakowanie opakowań oraz arkusze danych składników wprowadzanych do obrotu detergentów. W zakresie nadzoru nad przestrzeganiem obowiązków wprowadzania do obrotu detergentów i środków powierzchniowo-czynnych przez producentów zgodnie z obowiązującymi przepisami przeprowadzono 1 kontrolę i nie stwierdzono nieprawidłowości. Czynniki biologiczne W roku 2017 przeprowadzono 21 kontroli sanitarnych w 19 zakładach w zakresie przestrzegania przez pracodawców wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. Nr 81 poz. 716 z późn. zm.). W 2 zakładach stwierdzono nieprawidłowości skutkujące wydaniem decyzji, tj: brak szkoleń pracowników mających kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi w środowisku pracy, nieprawidłowo sporządzoną ocenę ryzyka zawodowego, w której nie uwzględniono narażenia pracowników na działanie szkodliwych dla zdrowia czynników biologicznych, brak poinformowania pracowników o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami. W roku 2016 skontrolowano 19 zakładów pracy, w których nie stwierdzono nieprawidłowości. 2. Choroby zawodowe Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach realizując zadania, dotyczące nadzoru nad warunkami pracy prowadzi postępowania administracyjne w sprawie chorób zawodowych i wydaje imienną decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej, bądź o braku podstaw do jej stwierdzenia. Do celów diagnostyczno - orzeczniczych w sprawie pracowników występujących o stwierdzenie choroby zawodowej, sporządzano oceny narażenia zawodowego, uwzględniające informacje dotyczące przebiegu zatrudnienia i narażenia na czynnik szkodliwy dla zdrowia, który mógł być przyczyną choroby zawodowej. 83

84 W każdym zakładzie w zależności od charakteru pracy, produkcji czy technologii mogą występować zagrożenia związane z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, będące przyczynami chorób zawodowych wśród pracowników. W 2017 roku w Siemianowicach Śląskich stwierdzono 3 przypadki choroby zawodowej, natomiast w 8 przypadkach wydano decyzje odmawiające stwierdzenia choroby zawodowej. L.p. Choroba Ilość stwierdzonych przypadków 1. Przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy 1 2. Przewlekłe choroby narządu głosu 1 3. Przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy 1 RAZEM 3 Dane o ilości i rodzaju stwierdzonych w 2017r. chorób zawodowych Lp. Choroba zawodowa Pylica płuc Uszkodzenie słuchu Przewlekle choroby narządu ruchu Astma oskrzelowa Alergiczny nieżyt nosa Przewlekle choroby 6. obwodowego układu nerwowego 7. Przewlekłe choroby narządu głosu RAZEM Liczba i rodzaj stwierdzonych chorób zawodowych w latach

85 W okresie w zakładach pracy na terenie Siemianowic Ślaskich stwierdzono łącznie 12 przypadków chorób zawodowych. W analizowanym okresie liczba stwierdzonych chorób zawodowych utrzymywała się na podobnym, niskim poziomie. Należy zaznaczyć, że stwierdzane choroby zawodowe są często skutkiem braku odpowiednich warunków pracy w latach wcześniejszych. Analiza zapadalności na choroby zawodowe w Siemianowicach Śląskich w latach

86 VIII. Interwencje mieszkańców miasta W 2017r. mieszkańcy miasta wnieśli 50 wniosków z prośbą o interwencję. Kontrole sanitarne w większości nie potwierdziły sygnalizowanych nieprawidłowości. W latach wcześniejszych liczba wniosków o podjęcie działań wynosiła odpowiednio w 2016r. 48, w 2015r. 63. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach podejmował działania po otrzymaniu każdej informacji o zaniedbaniach sanitarnych, również wniesionej anonimowo. Kontrole sanitarne przeprowadzano bez zbędnej zwłoki, a w sytuacjach zagrożenie zdrowia i życia mieszkańców reagowano natychmiast. Potwierdzenie nieprawidłowości skutkowało wszczęciem postępowania administracyjnego mającego na celu przywrócenie właściwego stanu sanitarnego. Winnych zaniedbań karano grzywną w drodze mandatu. W 2017r. do PPIS w Katowicach mieszkańcy miasta skierowali 23 wnioski w zakresie niewłaściwego stanu sanitarno porządkowego obiektów użyteczności publicznej i 13 spośród nich było nieuzasadnionych. Zgłaszane problemy to: zły stan sanitarny posesji tj. brudne klatki schodowe, uciążliwy lokator, zawilgocenie mieszkań, przepełnione pojemniki na odpady komunalne, obecności gryzoni, insektów, gołębi, zalewanie piwnic, niewłaściwy stan sanitarno - higieniczny zakładu kosmetycznego. W wyniku toczących się postępowań PPIS w Katowicach wydał 1 decyzję zarządzając przywrócenie właściwego stanu sanitarno - technicznego w zakładzie kosmetycznym. Ponadto na skutek stwierdzenia bieżących zaniedbań w zakładzie kosmetycznym oraz 3 posesjach, gdzie potwierdzono m.in. uciążliwości wynikające z bytowaniu ptactwa i gryzoni PPIS w Katowicach wydał zalecenia i nałożył 4 grzywny w drodze mandatu karnego. W 2016r. w omawianym zakresie wpłynęło 20 interwencji, natomiast w 2015r. 26. W minionym roku jakość wody przeznaczonej do spożycia nie budziła zastrzeżeń. W 2016r. odnotowano 1 interwencję dotyczącą jakości wody, a 2015r. w omawianej sprawie rozpatrzono 2 wnioski. 86

87 W 21 interwencjach mieszkańcy opisali nieprawidłowości zaobserwowane w obiektach produkcji i obrotu żywnością. Zasadne były tylko 2. Najczęściej zgłaszano uchybienia sanitarne w sklepach i zakładach gastronomicznych typu otwartego. We wnioskach mieszkańcy zwracali uwagę na: nieprawidłową jakość zdrowotna środków spożywczych, niehigieniczną formę sprzedaży pieczywa, wędzenie i sprzedaż wędlin na terenie targowiska, nieprawidłowe warunki eksponowania i przechowywania środków spożywczych, brak porządku i czystości w obiektach, nieprawidłową gospodarka odpadami komunalnymi. W toku kontroli sanitarnej w punkcie małej gastronomii stwierdzono, szereg uchybień natury sanitarno-higienicznej oraz rozszerzenie zakresu prowadzonej działalność bez złożenia odpowiedniego wniosku do Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Kontrola skutkowała nałożeniem mandatu karnego, wydaniem decyzji z natychmiastowym terminem realizacji części zarządzeń oraz złożeniem wniosku do ŚPWIS o wymierzenie kary pieniężnej za prowadzenie działalności w zakresie niezgodnym z decyzją zatwierdzającą. W jednej z restauracji na przyjęciu okolicznościowym posiłki przygotowywano z użyciem brudnego sprzętu pomocniczego, za co osobę odpowiedzialną ukarano grzywą w drodze mandatu karnego. Przeprowadzono kontrole sprawdzające i stwierdzono przywrócenie właściwego stanu sanitarno-higienicznego w obiektach. W 2016r. rozpatrzono 22 w sprawie uchybień w obiektach produkcji i obrotu żywnością, a w 2015r. 28. W 2017r. podjęto działania po otrzymaniu 3 wniosków, w których poruszano problem niewłaściwych warunków pracy. Przeprowadzone kontrole sanitarne tylko w 1 przypadku potwierdziły zarzuty ujęte w interwencji i dotyczyły one zaniżonej temperatury w pomieszczeniach pracy. PPIS w Katowicach wydał decyzję, zarządzenia której zrealizowano w wyznaczonym terminie. W 2016r. do PPIS w Katowicach wpłynęła 1 interwencje dotycząca środowiska pracy, w 2015r

88 Niewłaściwy stan sanitarny podmiotów wychowania i nauczania w 2017r. był przedmiotem 3 interwencji. Zasadna okazała się jedynie 1 interwencja dotycząca nieprawidłowego stanu technicznego pomieszczenia sanitarnego dla dzieci w Przedszkolu Nr 15 przy ul. Grunwaldzkiej 10. Powyższa nieprawidłowość objęta jest decyzją PPIS w Katowicach z 2015r. W związku z uzasadnionym wnioskiem strony termin realizacji jej zarządzeń aktualnie ustalono na wrzesień 2018r. W 2016r. w omawianym obszarze rozpatrzono 3 wnioski, a w 2015r.- 2. W minionym roku mieszkańcy nie zgłosili zastrzeżeń odnośnie udzielania świadczeń zdrowotnych w podmiotach leczniczych. W 2016r. powyższe było treścią 1 interwencji, a w 2015r. 2. IX. Środki zastępcze Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2017 roku prowadził działania w zakresie zapobiegania i przeciwdziałania występowania problemu tzw. dopalaczy. Dopalacze stanowią różnego rodzaju produkty zawierające substancje psychoaktywne, które nie znajdują się na liście środków kontrolowanych przez ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii. Spożycie ich ma na celu wywołanie w organizmie jak najwierniejszego efektu narkotycznego substancji zdelegalizowanych. Dopalacze, jak i inne substancje odurzające, niszczą przede wszystkim ośrodkowy układ nerwowy i negatywnie wpływają na pracę mózgu. W 2017 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach przeprowadził 12 wizytacji sklepu w Siemianowicach Śląskich przy ul. Powstańców 45, w którym w latach wcześniejszych prowadzona była działalność związana z wprowadzaniem do obrotu środków zastępczych. W wyniku comiesięcznych wizytacji stwierdzono, że sklep był zamknięty. Profilaktyka uzależnień i przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu środków zastępczych. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w minionym roku prowadził projekt pod hasłem Stop uzależnieniom. Jestem świadomy nie ryzykuję. 88

89 Głównym jego celem była profilaktyka uzależnień i przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu psychoaktywnych środków zastępczych w środowisku młodzieży, a także zwrócenie uwagi na problemy zdrowotne wynikające z korzystania z dopalaczy. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach został zaproszony do wzięcia udziału w akcji Lato w Mieście oraz III Pikniku Zdrowia, który odbył się na placu przy Parku Tradycji. Stop uzależnieniom. Jestem świadomy nie ryzykuję. szkoły podstawowe, gimnazja i szkoły ponadpodstawowe alko i narkogole. Podczas akcji w ramach stoiska promocji zdrowia udzielano informacji i prowadzono poradnictwo w zakresie dopalaczy oraz profilaktyki uzależnień. Chętne osoby palące mogły skorzystać z bezpłatnych badań zawartości tlenku węgla w wydychanym powietrzu oraz zobaczyć świat oczami osoby pod wypływem alkoholu i narkotyków przez Ponadto w okresie wakacyjnym przeprowadzono dystrybucję materiałów edukacyjnych do Siemianowickich Domów Kultury, a także Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji i jego obiektów celem ich ekspozycji i dalszej dystrybucji. X. Zapobiegawczy nadzór sanitarny Rolą zapobiegawczego nadzoru sanitarnego w strukturze Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest prowadzenie działań o charakterze profilaktycznym zmierzającym do zapobiegania możliwości powstania zagrożeń dla bezpieczeństwa sanitarnego i zdrowia ludzi na różnych etapach procesu inwestycyjnego. Do zadań zapobiegawczego nadzoru sanitarnego należy: opiniowanie projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego; wydawanie opinii w sprawie potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko; 89

90 wydawanie uzgodnień do decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko; uzgadnianie dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych; przeprowadzanie kontroli obiektów w trakcie budowy, przebudowy lub rozbudowy pod względem zgodności ich realizacji z zatwierdzoną dokumentacją projektową. W 2017 roku wydano 15 opinii sanitarnych odnośnie dopuszczenia do użytkowania obiektów nowowybudowanych lub adaptowanych. Czynności odbiorowe mają na celu zapewnienie, aby nowowybudowany obiekt został przekazany do użytkowania w stanie umożliwiającym utrzymywanie w nim właściwego stanu sanitarno-higienicznego, tj. prawidłowego układu funkcjonalnego, właściwej wymiany powietrza i temperatury, właściwego oświetlenia, poziomów hałasu zgodnych z obowiązującymi przepisami, wody o parametrach odpowiadających jakości wody do spożycia, prawidłowej gospodarki ściekami i odpadami. W czasie czynności kontrolnych sprawdzano zgodność wykonania obiektów budowlanych z zatwierdzonym w decyzji o pozwoleniu na budowę (zmianę sposobu użytkowania) projektem budowlanym oraz zapoznawano się z przedstawianymi dokumentami i sprawozdaniami z pomiarów, badań, sprawdzeń, które wykonano w celu potwierdzenia założeń projektowych oraz spełnienia wymagań higienicznych i zdrowotnych odpowiednio do zakresu tych dokumentów. W 2017 roku obiekty budowlane zgłoszone do użytkowania w zdecydowanej większości wykonane zostały zgodnie z zatwierdzonymi projektami budowlanymi. Nieliczne obiekty zostały zrealizowane z nieistotnymi odstępstwami od zatwierdzonego projektu, które nie powodowały zagrożeń dla zdrowia i życia ludzi, a dodatkowo każdorazowo uwzględnione były w oświadczeniu kierownika budowy i poświadczone przez inspektora nadzoru i projektanta. Biorąc pod uwagę powyższe w roku ubiegłym nie wniesiono sprzeciwu co do dopuszczenia obiektu budowlanego do użytkowania. 90

91 Dopuszczenie do użytkowania obiektów budowlanych w latach Dokonywano odbiorów obiektów usługowo-magazynowych, aptek, klubów malucha, salonów fryzjersko-kosmetycznych. Wśród najciekawszych wymienić należy: budynek handlowo-usługowy przy ul. Kapicy 10D; salon fryzjersko-kosmetyczny przy ul. Śląskiej 12B; aptekę przy ul. Olimpijskiej 2; klub malucha przy ul. Jagiełły 37D; budynek usługowo-magazynowy przy ul. Watoły 8; warsztat samochodowy z zapleczem socjalnym przy ul. Michałkowickiej. Budynek handlowo-usługowy przy ul. Kapicy 10D (Źródło: 91

92 Podczas czynności kontrolnych obiektów w celu dopuszczenia ich do użytkowania zwracano uwagę na zastosowanie materiałów dopuszczonych do stosowania w budownictwie i posiadających aktualne atesty higieniczne. Nie zdarzyły się przypadki wykonania obiektów niezgodnie z dokumentacją projektową. Podobnie jak w latach ubiegłych część inwestorów nie posiadała podczas kontroli niezbędnych dokumentów, przede wszystkim sprawozdania z badania wody oraz protokołu pomiarów skuteczności wentylacji. W ubiegłym roku wydano 10 opinii odnośnie konieczności sporządzenia raportu i określenia jego zakresu dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Stwierdzenie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko w latach Opinie te dotyczyły m.in. hal magazynowych, punktów zbierania odpadów. Do ciekawszych zaliczyć można: budowę hali magazynowej wraz z rozbudową istniejącej niezbędnej infrastruktury technicznej obejmującej sieci wewnątrzzakładowe: kanalizacji deszczowej, wewnętrzną linię zasilania elektroenergetycznego oraz utwardzenie terenu przy ul. Wyzwolenia 2; budowę ulicy łączącej ulicę Zwycięstwa z ulicą Michałkowicką; budowę zakładu sortowania i przetwarzania odpadów opakowaniowych, odpadów ze szkła oraz odzysk stłuczki szklanej z odpadów zmieszanych powstałych w innych zakładach przetwarzania odpadów wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną przy ul. Wyzwolenia 2; punkt zbierania/przeładunku złomu przy ul. Srokowieckiej

93 Wydając opinie brano pod uwagę: zawartość karty informacyjnej przedsięwzięcia, zakres i szczegółowość danych w niej ujętych; charakter przedsięwzięcia i jego skalę, wielkość i rodzaj zajmowanego terenu, planowaną technologię, wielkość produkcji oraz przewidywane rozwiązania techniczne i organizacyjne mające na celu eliminowanie lub ograniczanie skutków jego realizacji; usytuowanie przedsięwzięcia względem terenów chronionych, istniejący i planowany charakter zagospodarowania, występowanie głównych zbiorników wód podziemnych, ukształtowanie terenu, a także przeznaczenie terenu w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego - jeżeli został uchwalony. W 2017 roku wydano 4 opinie w sprawie środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Uzgodnienia środowiskowych uwarunkowań w latach Dotyczyły one: rozbudowy instalacji do produkcji prepolimerów w istniejącej hali D, na terenie Zakładu Minova Ekochem S.A.; budowy stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji wraz z niezbędną infrastrukturą oraz punktu skupu złomu przy ul. Chemicznej na działce ewidencyjnej nr 1232/61; odbudowy mocy wytwórczej źródła ZW Katowice poprzez budowę kotła gazowego wraz z nowym kominem oraz kotła węglowego w technologii fluidalnej. 93

94 Biorąc pod uwagę ochronę środowiska oraz zdrowia ludzi przy uzgodnieniu szczególną uwagę zwracano na: właściwą gospodarkę wodno-ściekową zabezpieczenie gleby oraz wód powierzchniowych i podziemnych; prawidłowe usuwanie, prowadzenie oraz unieszkodliwianie odpadów; ochronę przed nadmiernym hałasem oraz zanieczyszczeniem powietrza poprzez egzekwowanie rozwiązań, które zapewniają spełnienie norm określających najwyższe dopuszczalne stężenie i natężenie czynników szkodliwych dla zdrowia ludzi i elementów środowiska. Rozpatrywano przedstawione możliwości techniczne oraz organizacyjne zapobiegania, a także sposoby zmniejszenia wpływu tych przedsięwzięć na środowisko. Analizowano również jaki będzie bezpośredni i pośredni ich wpływ na zdrowie ludzi przy uwzględnieniu przedstawionych rozwiązań technicznych i organizacyjnych. W roku 2017 wydano 12 opinii dotyczących projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Plany te stanowią podstawę do późniejszego ustalania przez właściwe organy warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, a także lokalizowania inwestycji celu publicznego. Uzgodnienia dotyczyły m.in. obszarów w rejonie: pomiędzy ul. Marcina Watoły, a zlikwidowaną koleją wąskotorową; ul. ks. bpa Czesława Domina oraz Witolda Budryka; ul. Dworskiej oraz Al. Spacerowej; byłej kopalni Michał przy ul. Michałkowickiej; ul. Obwodowej. Opinie projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w latach

95 Przesłane do uzgodnienia projekty miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego obejmowały obszary o różnej powierzchni i miały na celu: ustalenie przeznaczeń terenu, które umożliwiają racjonalne zagospodarowanie terenu z uwzględnieniem wszystkich występujących uwarunkowań; uporządkowanie przeznaczeń terenów poprzez ich dopasowanie do istniejącego sposobu zainwestowania, utrzymanie istniejących i realizacja nowych ciągów komunikacyjnych oraz wprowadzenie terenów zabudowy usługowej na nieużytkach poprzemysłowych (obszar byłej Huty Jedność ); wprowadzenie terenów zabudowy mieszkaniowo-usługowej; wprowadzenie zabudowy przemysłowej i usługowej na tereny gruntów rolnych; utrzymanie istniejącego sposobu zagospodarowania (dotyczy terenów biologicznie czynnych). W ustaleniach planów kierowano się zasadą zapewnienia zrównoważonego rozwoju oraz uwzględniano zapisy przyjętych już dokumentów, m.in. w dziedzinie ochrony środowiska, gospodarki odpadami i oczyszczania ścieków. Projekty, co potwierdzały załączone do nich Prognozy oddziaływania..., zawierały zapisy i rozwiązania minimalizujące szkodliwe oddziaływanie - na środowisko, przyrodę i krajobraz kulturowy oraz zdrowie ludzi - planowanych do wprowadzenia zagospodarowań: nakazy i zakazy dotyczące gospodarki wodno-ściekowej, gospodarki odpadami; nakaz stosowania proekologicznych systemów grzewczych; określenie minimalnego procentu powierzchni biologicznie czynnych; nakaz ochrony przed nadmiernym hałasem. Zapisy dotyczące przeznaczenia terenów należy w większości uznać za prawidłowe i nie budzące problemów przy uzgadnianiu uwarunkowań środowiskowych dla planowanych przedsięwzięć. Wydano również 11 opinii dotyczących zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko do projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. 95

96 W 2017 roku wydano 2 opinie dotyczące uzgodnienia dokumentacji projektowej. Przedłożone projekty dotyczyły: budynku biurowego przy ul. Budowlanej 17; gabinetu zabiegowego Oddziału Ginekologii w budynku Szpitala Miejskiego przy ul. 1-go Maja 9. Wydano również 1 opinię w formie pisma dotyczącą koncepcji. Uzgodnienia dokumentacji projektowej w latach Zestawienie wszystkich opinii wydanych przez PPIS w Katowicach w latach przedstawia poniższy wykres. 96

97 Legenda: 1 - opinie dotyczące dopuszczenia do użytkowania obiektów budowlanych, 2 opinie w sprawie stwierdzenia obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, 3 uzgodnienia środowiskowych uwarunkowań, 4 uzgodnienia projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, 5 uzgodnienia dokumentacji projektowej Analizując powyższe dane stwierdzić można, iż: ilość wydawanych opinii dotyczących dopuszczenia do użytkowania obiektów budowlanych utrzymuje tendencję spadkową; ilość opinii dotyczących potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko spadła w porównaniu do lat ubiegłych; liczba opinii w sprawie uzgodnienia środowiskowych uwarunkowań od wielu lat utrzymuje się na niskim poziomie; liczba uzgodnień projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego znacznie wzrosła w porównaniu do lat ubiegłych; liczba uzgodnień dokumentacji projektowej utrzymuje się na stałym niskim poziomie. XI. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia, programy edukacyjne i akcje prozdrowotne Głównym celem działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie promocji zdrowia jest dążenie do osiągnięcia pożądanych norm zdrowotnych poprzez działania umożliwiające zachowanie lub przywracanie bezpieczeństwa zdrowotnego ludzi, poprawę i utrzymanie zdrowia społeczeństwa i kształtowanie w tym zakresie prawidłowych postaw i zachowań. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2017 roku realizował na terenie Siemianowic Śląskich następujące interwencje programowe (programy) i interwencje nieprogramowe (eventy). 97

98 PROGRAMY EDUKACYJNE 1. Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu. Program skierowany do ogółu społeczeństwa. Celem strategicznym programu jest: zmniejszenie zachorowań, inwalidztwa i zgonów wynikających z palenia tytoniu. Cele programu: zmniejszenie odsetka codziennych palaczy tytoniu, zwiększenie odsetka osób, które nigdy nie wypaliły żadnego papierosa, zmniejszenie odsetka dzieci narażonych na dym tytoniowy, zmniejszenie odsetka kobiet w ciąży palących tytoń i narażonych na wdychanie dymu tytoniowego. Liczba placówek oświatowych realizujących program: 30 Grupa docelowa/liczba odbiorców: przedszkolaki, uczniowie, rodzice i opiekunowie, społeczność lokalna/ Program Przedszkolnej Edukacji Antytytoniowej Czyste powietrze wokół nas. Program skierowany do dzieci przedszkolnych w wieku 5-6 lat oraz ich rodziców i opiekunów. Celem programu jest: wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na dym tytoniowy, zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub gdy dorośli palą przy nich tytoń. Liczba przedszkoli realizujących program: 6 Grupa docelowa/liczba odbiorców: przedszkolaki, rodzice i opiekunowie/300 98

99 3. Program Żywienie na wagę zdrowia. Program skierowany przede wszystkim do przedszkoli i szkół podstawowych. Celem strategicznym programu jest wspieranie prawidłowego rozwoju dzieci i młodzieży poprzez odżywianie i propagowanie aktywności fizycznej. Dalsze cele programu: poprawa jakości żywienia dzieci i młodzieży w żłobkach, przedszkolach i szkołach. podniesienie świadomości rodziców w kwestii odżywiania dzieci i ich aktywność fizyczna, a pozytywne skutki zdrowotne w przyszłości. Liczba placówek realizujących program: 4 Grupa docelowa/liczba odbiorców: przedszkolaki, uczniowie i ich rodzice/ Program Trzymaj Formę zapobiegający nadwadze i otyłości wśród młodzieży szkolnej. Program skierowany jest do uczniów szkół podstawowych i wygasających szkół gimnazjalnych. Celem strategicznym programu jest edukacja w zakresie trwałego kształtowania prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej poprzez promocję zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety, w oparciu o odpowiedzialność indywidualną i wolny wybór jednostki. Dalsze cele programu : zwiększenie wiedzy dot. zbilansowanej diety i aktywności fizycznej, korzystania z informacji zamieszczonych na opakowaniach produktów spożywczych, rozszerzenie asortymentu sklepików szkolnych o zalecane produkty, propagowanie zdrowego stylu życia w szkole, w domu i w środowisku pozaszkolnym. 99

100 Liczba szkół realizujących program: 9 Grupa docelowa/liczba odbiorców: uczniowie, rodzice/ Program profilaktyki WZW B i WZW C pt. Podstępne WZW. Program skierowany do uczniów szkół ponadpodstawowych. Celem programu jest: upowszechnienie wśród młodzieży wiedzy na temat wirusowego zapalenia wątroby typu B i C, czynników ryzyka zakażeń wirusami HBV i HCV, uświadomienie zagrożeń i zasad profilaktyki w tym zakresie, pobudzenie do refleksji nad odpowiedzialnością dot. zachowań zdrowotnych własnych i innych ludzi. Liczba szkół realizujących program:5 Grupa docelowa/liczba odbiorców: uczniowie, rodzice/ Program profilaktyki chorób nowotworowych Znamię! Znam je?. Program skierowany do uczniów szkół ponadpodstawowe. Celem programu jest: zwiększenie poziomu wiedzy na temat profilaktyki nowotworów skóry w tym czerniaka, kształtowanie świadomości na temat czynników zwiększających ryzyko rozwoju raka, motywowanie do poddawania się badaniom profilaktycznym oraz zasięgania porady lekarskiej w przypadku zaistnienia objawów mogących wskazywać na obecność nowotworów. Liczba szkół realizujących program: 5 Grupa docelowa/liczba odbiorców: uczniowie, rodzice/

101 7. Program profilaktyki raka szyjki macicy Wybierz Życie - Pierwszy Krok. Program skierowany do uczniów szkół ponadpodstawowych. Celem strategicznym programu jest: zmniejszenie występowania raka szyjki macicy i umieralności na tę chorobę. Zwiększenie poziomu wiedzy na temat profilaktyki raka szyjki macicy i roli wirusa HPV w jego powstawaniu, a także motywowanie kobiet do regularnego poddawania się badaniom profilaktycznym przez całe życie. Dalsze cele programu: zwiększenie poziomu wiedzy na temat profilaktyki raka szyjki macicy i roli wirusa HPV w jego powstawaniu, motywowanie kobiet do regularnego poddawania się badaniom profilaktycznym przez całe życie. Liczba szkół realizujących program: 1 (Zespół Szkół Grupa docelowa/liczba odbiorców: uczniowie, rodzice/ 90 Ogólnokształcących i Zawodowych w Siemianowicach Śląskich, ul. Budryka 2) 8. Profilaktyczny Program w Zakresie Przeciwdziałania Uzależnieniu od Alkoholu, Tytoniu i innych Środków Psychoaktywnych KIK 68. Program skierowany do kobiet w wieku prokreacyjnym tj. między 15, a 49 rokiem życia, a także do lekarzy, nauczycieli, uczniów szkół ponadpodstawowych i ogółu społeczeństwa. Celem główny projektu jest: ograniczenie używania tytoniu, alkoholu i innych substancji psychoaktywnych. W ramach programu realizowane są: Kampania społeczna Nie pozwól odlecieć swojemu szczęściu, główną grupą odbiorców są kobiety w wieku prokreacyjnym, ciężarne oraz ich rodziny i bliscy. Jej celem jest zwiększenie wiedzy nt. skutków zdrowotnych używania substancji psychoaktywnych oraz ograniczenie ich stosowania. 101

102 Program edukacyjny ARS, czyli jak dbać o miłość, który adresowany jest do uczniów szkół ponadpodstawowych. Celem programu jest dostarcz uczniom wiedzy i umiejętności zmniejszających ryzyko utraty zdrowia i życia ich samych oraz w przyszłości ich potomstwa spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych Liczba placówek realizujących program: 6 Grupa docelowa/liczba odbiorców: uczniowie, rodzice, nauczyciele, społeczność lokalna/ Program profilaktyki stosowania dopalaczy pt. Smak życia czyli debata o dopalaczach. Program skierowany do uczniów szkół podstawowych i wygasających szkół gimnazjalnych. Głównym celem programu jest dostarczenie młodym ludziom podstawowych informacji na temat dopalaczy i zagrożeń wynikających z ich używania, a w konsekwencji zwiększenie ostrożności i zmniejszenie otwartości na kontakty z tymi produktami. Liczba szkół realizujących program: 7 Grupa docelowa/liczba odbiorców: uczniowie, rodzice/ Program antytytoniowej edukacji zdrowotnej Bieg po zdrowie. Program skierowany jest do uczniów szkół podstawowych. Smak Życia czyli debata o dopalaczach szkoły gimnazjalne Głównym celem programu jest zwiększenie wiedzy i umiejętności uczniów na temat zdrowia w kontekście szkodliwości palenia papierosów i używania e-papierosów. Liczba szkół realizujących program: 2 Grupa docelowa/liczba odbiorców: uczniowie, rodzice/88 102

103 11. Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV. Program skierowany do uczniów szkół podstawowych, wygasających szkół gimnazjalnych i ponadpodstawowych. Cele programu : ograniczenie rozprzestrzeniania się wirusa HIV, podniesienie wiedzy nt. bezpiecznych zachowań, kształtowanie postaw odpowiedzialności za własne zdrowie i partnerów. Liczba szkół realizujących program: 5 Grupa docelowa/liczba odbiorców: uczniowie, nauczyciele i rodzice/1125 AKCJE PROZDROWOTNE 1. Światowy Dzień AIDS. Obchodzony zawsze 1 grudnia. Tego dnia na całym świecie odbywają się konferencje oraz akcje edukacyjne dotyczące profilaktyki HIV/AIDS. Akcja skierowana do studentów, nauczycieli i pedagogów szkolnych, ogółu społeczeństwa. Cele akcji: Światowy Dzień AIDS - studenci, ogół społeczeństwa, warsztaty dla nauczycieli i pedagogów oraz uczniów szkół ponadpodstawowych zmniejszenie ilości nowych zakażeń wirusem HIV, podniesienie świadomości młodzieży i społeczeństwa na temat profilaktyki zakażeń HIV, edukacja zdrowotna w zakresie zapobiegania zakażeniom HIV, zachęcenie osób aktywnych seksualnie do testu w kierunku obecności wirusa HIV. 103

104 Od kilku lat promujemy wśród młodzieży bezpłatne, anonimowe testowanie w kierunku wirusa HIV. Akcja zawsze cieszy się dużym zainteresowaniem. W minionym roku w Sali Sejmu Śląskiego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego zorganizowana została Konferencja adresowana do pedagogów, psychologów i szkolnych koordynatorów programów profilaktycznych ze szkół ponadpodstawowych rozpoczynająca realizację projektu HIV/AIDS wiem, nie boję się, toleruję. W ramach projektu we wszystkich siemianowickich szkołach ponadpodstawowych w miesiącu grudniu zostały przeprowadzone warsztaty edukacyjne dot. profilaktyki HIV /AIDS. 2. Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach. Akcja skierowana do ogółu społeczeństwa oraz środowiska lekarskiego. Cele akcji: promowanie wiedzy nt. odpowiedzialnego antybiotyków, stosowania zwiększenie świadomości w zakresie zagrożenia jakim jest antybiotykooporność, promowanie rozważnego przepisywania antybiotyków przez lekarzy. Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach - ogół społeczeństwa 3. Brązowo, ale czy zdrowo. Akcja skierowana jest przede wszystkim do dzieci i młodzieży placówek oświatowowychowawczych, jak również do ogółu społeczeństwa. Brązowo, ale czy zdrowo - ogół społeczeństwa Cele akcji: kształtowanie postaw i zachowań zdrowotnych ludności, związanych z bezpieczeństwem korzystania z promieni słonecznych w okresie letnim, 104

105 zwrócenie uwagi na problemy zdrowotne wynikające z nieodpowiedzialnego korzystania z promieniowania ultrafioletowego (UV) w solariach jako kluczowego zagrożenia dla zdrowia dzieci i młodzieży, podniesienie świadomości i wiedzy na temat procesów zachodzących w organizmie podczas opalania. 4. Światowy Dzień bez Tytoniu. Co roku 31 maja obchodzimy Światowy Dzień bez Tytoniu, który adresowany jest do młodzieży szkół podstawowych, wygasających szkół gimnazjalnych i ponadpodstawowych, ogółu społeczeństwa. Cele akcji: zwrócenie uwagi całego świata na powszechność nałogu palenia papierosów i papierosów elektronicznych i ich negatywnych skutków zdrowotnych, podniesienie poziomu świadomości na temat uzależniającego i szkodliwego charakteru wyrobów tytoniowych, podniesienie poziomu świadomości na temat ingerencji firm z branży tytoniowej w realizacje strategii kontroli rynku wyrobów tytoniowych. 5. Światowy Dzień Rzucania Palenia. Obchodzony jest tradycyjnie co roku, w trzeci czwartek listopada. Skierowany do młodzieży szkolnej i mieszkańców Siemianowic Śląskich. Cele akcji: Światowy Dzień Rzucania Palenia Światowy Dzień bez Tytoniu. - uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych, ponadgimnazjalnych oraz studenci zwrócenie uwagi na szkodliwe działanie dymu tytoniowego, poszerzanie wiedzy nt. szkodliwości czynnego i biernego palenia tytoniu oraz używania papierosów elektronicznych. 105

106 6. Światowy Dzień Zdrowia Depresja porozmawiajmy o niej. W ramach obchodów Światowego Dnia Zdrowia (7 kwietnia), Światowa Organizacja Zdrowia WHO podejmuje działania mające na celu promocję oraz ochronę zdrowia publicznego. Światowy Dzień Zdrowia w 2017 obchodzony był pod hasłem Depresjaporozmawiajmy o niej. Celem obchodów było dostarczenie wiedzy o depresji, jej przyczynach i możliwych konsekwencjach. Akcja skierowana była do wszystkich mieszkańców Siemianowic Śląskich. Podejmowano działania mające na celu upowszechnienie wiedzy o depresji ponieważ dotyka ona ludzi w różnym wieku, z różnych środowisk. Jest przyczyną cierpień psychicznych i negatywnie wpływa na zdolność ludzi cierpiących na nią do wykonywania najprostszych codziennych czynności, często prowadzi do zniszczenia relacji z rodziną, przyjaciółmi i niezdolności do pracy zarobkowej. W najgorszym przypadku może być przyczyną samobójstw. Podczas XVI Forum Nauki organizowanego przez Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących Meritum drugi dzień tradycyjnie poświęcony był w całości obchodom Światowego Dnia Zdrowia. Uczestnicy forum wysłuchali wykładów przybliżających tę problematykę. Dużym zainteresowaniem cieszyło się stoisko promocji zdrowia, przy którym pracownicy Sekcji Oświaty Zdrowotnej wykonywali bezpłatne badania stężenia tlenku węgla w wydychanym powietrzu, udzielali porad z zakresu zdrowego stylu życia, profilaktyki uzależnień, szczepień ochronnych oraz prowadzili dystrybucję materiałów w tym zakresie. Jak zawsze zainteresowaniem cieszyły się wśród młodzieży narkogogle i alkogogle. 106

107 7. Zaszczep w sobie chęć szczepienia. Akcja skierowana do ogółu społeczeństwa ze szczególnym uwzględnieniem: rodziców dzieci w wieku 0-3 oraz dzieci przedszkolnych, studentów uczelni wyższych, osób starszych, osób podróżujących. Zaszczep w sobie chęć szczepienia - ogół społeczeństwa Cele akcji: podniesienie poziomu wiedzy społeczeństwa na temat znaczenia szczepień w profilaktyce chorób zakaźnych, wzrost świadomości dotyczącej korzyści wynikających ze szczepień ochronnych, zwiększenie liczby osób poddających się szczepieniom profilaktycznym (obowiązkowym i zalecanym). 8. Lato w Mieście. Ośrodki kulturalno-rekreacyjne w Siemianowicach Śląskich w ramach akcji Lato w mieście przygotowały wiele wydarzeń oraz warsztatów dla mieszańców miasta. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach został zaproszony do wzięcia udziału w akcji Lato w Mieście, która odbyła się 28 lipca br. w Parku Tradycji w Siemianowicach Śląskich. Pracownicy Sekcji Oświaty Zdrowotnej zorganizowali stoisko LATO W MIECIE promocji zdrowia, przy którym każda osoba uczestnicząca w akcji mogła zaopatrzyć się w tematyczne materiały edukacyjne i otrzymać porady metodyczne, a także zobaczyć jak wygląda świat po zażyciu alkoholu - alkogogle i narkotyków - narkogogle. Dla osób palących była możliwość wykonania bezpłatnego badania tlenku węgla w wydychanym powietrzu - pomiar CO, a także testu Fagerstroma, który ocenia stopień uzależnienia od nikotyny oraz testu Schneidera motywującego do rzucenia palenia. 107

108 9. III Piknik Zdrowia. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach został zaproszony do wzięcia udziału w III Pikniku Zdrowia, który odbył się w sobotę 26 sierpnia br. na placu przy Parku Tradycji w Siemianowicach Śląskich. Podczas Pikniku mieszkańcy miasta mogli skorzystać z bezpłatnych badań m.in. usg, słuchu, wzroku, skóry, gęstości kości czy poziomu cukru we krwi. W programie imprezy znalazły się również specjalistyczne porady lekarskie. III Piknik Zdrowia Pracownicy Sekcji Oświaty Zdrowotnej zorganizowali stoisko promocji zdrowia, przy którym każda osoba uczestnicząca w akcji mogła zaopatrzyć się w tematyczne materiały edukacyjne i otrzymać porady metodyczne, a także zobaczyć jak wygląda świat po zażyciu alkoholu - alkogogle i narkotyków - narkogogle. Dla osób palących była możliwość wykonania bezpłatnego badania poziomu tlenku węgla w wydychanym powietrzu oraz testu Fagerstroma oceniającego stopień uzależnienia od nikotyny. 10. XIII Międzyszkolny Festiwal Zdrowia. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach po raz kolejny został zaproszony przez Dyrekcję Szkoły Podstawowej nr 16 w Siemianowicach do współorganizacji Międzyszkolnego XIII Międzyszkolny Festiwal Zdrowia Festiwalu Zdrowia, który w tym roku przebiegał pod hasłem W krainie warzyw i owoców. Do zmagań przystąpiły trzyosobowe zespoły z sześciu siemianowickich szkół podstawowych. Zespoły miały do wykonania sześć zadań konkursowych: przygotować potrawę na bazie wylosowanego owocu lub warzywa, odpowiedzieć na pytania w konkursie wiedzy, rozwiązać krzyżówkę, zaprezentować hasło reklamujące wylosowane warzywo lub owoc, uczestniczyć 108

109 w zabawie zmysłów czy znam ten smak, przedstawić prezentację multimedialną na temat Dlaczego warto jeść warzywa i owoce?. Uczniowie jak zawsze zaprezentowali bardzo wysoki poziom wiedzy. Zwycięzcami XIII Międzyszkolnego Festiwalu Zdrowia zostali uczniowie Szkoły Podstawowej nr 13. Drugie miejsce przypadło drużynie ze Szkoły Podstawowej nr 5, a trzecie zespołowi ze Szkoły Podstawowej nr 20. Laureaci otrzymali nagrody rzeczowe 11. Śniadanie daje moc. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach został zaproszony przez Dyrekcję Zespołu Szkół Integracyjnych w Siemianowicach Śniadaniowe pichcenie Śląskich do współorganizacji konkursu Śniadaniowe pichcenie, który został zorganizowany w ramach ogólnopolskiej akcji Śniadanie daje moc. Konkurs odbył się 15 listopada 2017 roku, a jego uczestnikami byli przedstawiciele całej społeczności szkolnej. Główną ideą konkursu było promowanie najważniejszego posiłku w ciągu dnia ŚNIADANIA! Ale śniadania, które jest nie tylko zdrowe, ale też smaczne. Ocenie podlegała estetyka wykonania posiłku i jego przedstawienie, zabezpieczenie rąk i głowy oraz ubrań, wartość odżywcza posiłku, a także odpowiedzi na pytania z dziedziny savoir-vivre. Uczniowie wywiązali się z tego zadania profesjonalnie. Wszystkie drużyny z ogromnym zaangażowaniem przygotowywały swoje kulinarne dzieła dbając o estetykę i detale. Dla wszystkich uczestników przygotowano nagrody rzeczowe. Dzięki dobrej współpracy z samorządem oraz instytucjami, organizacjami i placówkami oświatowymi, a także ze specjalistami z różnych dziedzin (lekarze, terapeuci, metodycy), którzy służyli swoją wiedzą, umiejętnościami i doświadczeniem podczas szkoleń i narad dla szkolnych koordynatorów programów edukacyjnych, udało się skutecznie prowadzić działania profilaktyczne i efektywnie zrealizować programy prozdrowotne. Współpraca z lokalnymi mediami umożliwiła dotarcie do większej liczby mieszkańców Siemianowic Śląskich i objęcie ich działaniami profilaktycznymi. 109