DOŚWIADCZENIA ZAKŁADU METALURGICZNEGO ALSTOM POWER ZWIĄZANE Z PRZYGOTOWANIEM WNIOSKU NA WYDANIE POZWOLENIA ZINTEGROWANEGO

Transkrypt

1 21/13 Archives of Foundry, Year 2004, Volume 4, 13 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2004, Rocznik 4, Nr 13 PAN Katowice PL ISSN DOŚWIADCZENIA ZAKŁADU METALURGICZNEGO ALSTOM POWER ZWIĄZANE Z PRZYGOTOWANIEM WNIOSKU NA WYDANIE POZWOLENIA ZINTEGROWANEGO K. KOWALSKI, K. SIEDLACZEK Zakład Metalurgiczny ALSTOM Power 1. WSTĘP Uchwalone w 2001 roku Prawo Ochrony Środowiska (Dz.U. Nr 62 poz. 627) wprowadziło w rozdziale 4 Ustawy do polskiego prawodawstwa pojęcie pozwolenia zintegrowanego. Określono, że takiego pozwolenia będą wymagały instalacje, których funkcjonowanie ze względu na rodzaj i skalę prowadzonej działalności może powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (art. 201). W artykule 204 niniejszej ustawy wprowadzono także pojęcie najlepszej dostępnej techniki. W ten sposób rozpoczęto wprowadzanie do prawa krajowego Dyrektywy 96/61/EC z 24 września 1996 roku w sprawie zintegrowanego zapobiegania i ograniczania zanieczyszczeń, zwanej potocznie Dyrektywą IPPC (Integrated Pollution Prevention and Control). Zgodnie z Dyrektywą IPPC, w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z 26 lipca 2002 roku określono, dla których instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie środowiska obowiązuje uzyskanie pozwolenia zintegrowanego. W grupie tej znajdują się między innymi instalacje odlewnicze do wytopu metali i ich stopów. Aby spełnić obowiązujące wymagania prawne Zakład Metalurgiczny ALSTOM Power Sp. z o.o. przystąpił w maju 2003 roku do przygotowania wniosku o wydanie przez Urząd Wojewódzki pozwolenia zintegrowanego. W niniejszym referacie omówione zostaną praktyczne doświadczenia i uwagi związane z pracami nad przygotowaniem takiego wniosku. 2. PRZEBIEG PRAC NAD PRZYGOTOWANIEM WNIOSKU Tematyka pozwolenia zintegrowanego jak i samej Dyrektywy IPPC nie była zbyt intensywnie propagowana wśród podmiotów gospodarczych przez Ministerstwo Środowiska czy prasę krajową. Praktycznie zakulisowo prowadzono pilotażowe

2 140 programy pomocy we wdrażaniu wniosku w 15 wytypowanych zakładach w Polsce (wybrane tylko w trzech województwach łódzkim, śląskim i dolnośląskim). Na początku roku 2003 ukazały się Wytyczne do sporządzania wniosku o wydanie pozwolenia zintegrowanego przygotowane przez Ministerstwo Środowiska w ramach projektu Pomoc dla Polski we wdrażaniu Dyrektywy UE w sprawie IPPC finansowanego ze środków duńskich. Pierwsze bardziej konkretne informacje dotyczące Dyrektywy, pojęcia BAT, BREF czy zakresu wniosku o pozwolenie zintegrowane uzyskaliśmy na konferencji zorganizowanej w lutym 2003 roku przez Instytut Metalurgii Żelaza w Gliwicach. W kwietniu 2003 roku w ramach kolejnego seminarium zorganizowanego także przez Instytut Metalurgii Żelaza omawiany był między innymi temat polskich elektrostalowni w kontekście wymagań UE w zakresie IPPC. Poleceniem Dyrektora Generalnego naszej spółki w kwietniu 2003 roku powołany został zespół do przeprowadzenia analizy i przygotowania Wniosku o pozwolenie zintegrowane dla Zakładu Metalurgicznego. Powołanie zespołu roboczego poprzedziły dyskusje w gronie pracowników zajmujących się systemami zarządzania, a dotyczące sposobu przygotowania wniosku, przede wszystkim czy przygotowanie wniosku przeprowadzić siłami własnymi czy też zlecić to firmie zewnętrznej. Doświadczenia innych zakładów w zakresie opracowania wniosków o pozwolenia zintegrowane były w tym czasie praktycznie żadne a informacje z doświadczeń pilotażowego wdrażania w wytypowanych zakładach praktycznie niedostępne. Wszelkie organizowane konferencje informowały o wymaganiach dyrektywy i co powinien zawierać wniosek. Na szereg pytań nie było odpowiedzi. Sytuacja w naszym kraju nie była niczym nadzwyczajnym. Problemy interpretacyjne pojawiały się we wszystkich krajach unijnych, a liczba uzyskanych pozwoleń była w tym okresie niezbyt imponująca. Nie udało się nam również dotrzeć za pośrednictwem CEAF (Stowarzyszenie Odlewni w Europie) do informacji na interesujący nas temat a przede wszystkim do odlewni, która takie pozwolenie już uzyskała. Na rynku krajowym nie była nam znana firma konsultingowa, która mogłaby przedstawić referencje w zakresie przygotowania takiego wniosku dla odlewni. Sygnały dochodzące do nas wskazywały raczej na napędzanie koniunktury szkoleniowo- doradczej. Trudno bowiem inaczej oceniać informacyjne szkolenia, 1 2 dniowe a kosztujące kilka tysięcy złotych. Osobnym problemem, z którym zetknęliśmy się od samego początku było zupełne nieprzygo - towane urzędów administracji państwowej do roli, jaką wyznaczyło im prawo. Biorąc pod uwagę powyżs ze uwarunkowania podjęliśmy decyzję o samodzielnym przygotowaniu wniosku w oparciu o cytowane wyżej wytyczne opracowane przez Ministerstwo Środowiska. Po przeanalizowaniu wytycznych wyciągnęliśmy następujące wnioski: 1. Wdrożony i certyfikowany w 1998 roku w naszym zakładzie system zarządzania środowiskowego wg Normy ISO ułatwi nam opracowanie wniosku o pozwolenie zintegrowane, ponieważ:

3 141 prowadzimy systemowo monitoring jakościowy i ilościowy w zakresie emitowanych aspektów (emisje do powietrza, odpady, ścieki), prowadzimy systemowo monitoring zużycia nośników energii, posiadamy ujęte procesowo, systematyczne oceny oddziaływania zakładu na środowisko, posiadamy sterowanie operacyjne w zakresie postępowania na wypadek awarii, posiadamy instrumenty do nadzorowania systemu (bazy komputerowe, itp.). 2. Niezależnie od tego, kto zredaguje wniosek o pozwolenie zintegrowane (zakład czy zewnętrzna firma konsultingowa) zdecydowaną większość pracy będą musieli wykonać pracownicy Zakładu Metalurgicznego przygotowując: opisy techniczne instalacji, opisy stosowanych procesów, zestawienia stosowanych materiałów wejściowych, magazynowania materiałów, zestawienia badań i pomiarów środowiskowych, schematy przebiegu instalacji, dane techniczne dotyczące stosowanych technik i urządzeń oczyszczających, dane dotyczące sposobu zagospodarowania odpadów, porównanie stosowanych w zakładzie technologii i technik z materiałami referencyjnymi zawartymi w dokumentach BREF i innych. 3. W zakresie zaś szczegółowych opracowań (np. ocena oddziaływania na jakość powietrza czy na klimat akustyczny) będziemy korzystać z pomocy firm specjalistycznych. 4. Zgodnie z sugestiami wyniesionymi z konferencji i s zkoleń będziemy starali się w trakcie przygotowywania wniosku o pozwolenie zintegrowane ściśle współpracować z organami administracji państwowej. W maju 2003 roku utworzyliśmy roboczy, 3 osobowy zespół dla przygotowania takiego wniosku. Według naszych doświadczeń mniej liczny zespół cechuje większa mobilność i sprawność operacyjna. Oczywistym jest, że zespół nasz korzystał z pomocy innych pracowników zlecając im szczegółowe zadania na przykład dotyczące przygotowania zestawienia maszyn i urządzeń, stosowanych materiałów, przygotowania niezbędnych schematów i opisów procesów. Uciążliwym dla członków zespołu był fakt, że prace nad wnioskiem nie zwalniały nas z innych obowiązków służbowych. W związku z tym, że istotną część wniosku stanowią opisy stosowanych procesów i technologii, a także ze względu na konieczność ich porównania z opisanymi w dokumentach referencyjnych, ważnym było aby w pracach zespołu roboczego

4 142 zaangażowany był pracownik posiadający bogatą wiedzę i doświadczenie odlewnicze wyniesione z warsztatu. Pierwszym problemem z jakim zmierzył się zespół było precyzyjne określenie co rozumie się w przypadku naszego zakładu za instalację IPPC, a więc jaki będzie zakres naszego wniosku. W przypadku procesów: formowania, zalewania czy wykań - czania odlewów wątpliwości rozwiały się szybko ale czy na przykład modelarnia albo obróbka mechaniczna stanowią w pojęciu Dyrektywy urządzenia/procesy związane technologicznie z instalacją IPPC? Ostatecznie postanowiliśmy potraktować wszystkie procesy przebiegające w naszym zakładzie jako związane technologicznie z instalacją IPPC. Poczyniliśmy także starania, aby jak najszybciej nawiązać kontakt z administracją państwową wydającą pozwolenia zintegrowane w celu określenia zasad wzajemnej współpracy na etapie opracowywania wniosku. Niestety nasze oczekiwania w tym zakresie nie natrafiły na podatny grunt, czego przyczyny upatrywaliśmy w znacznym opóźnieniu programu szkolenia urzędników w zakresie wydawania pozwoleń zintegrowanych. Jednym z pierwszych działań zespołu było także zapoznanie kadry kierowniczej z Dyrektywą IPPC, zakresem wniosku o pozwolenie zintegrowane oraz utworzenie ogólnodostępnego pliku w wewnętrznej sieci komputerowej zakładu gdzie na bieżąco umieszczane były wszystkie dokumenty przygotowywanego wniosku, jak i kolejne wersje samego wniosku. Przeglądając i analizując dokumentację związaną z Dyrektywą IPPC oraz wnioskiem o pozwolenie zintegrowane doszliśmy do przekonania, że: - najwięcej czasu zajmie nam część informacyjno-opisowa wniosku, - dużo czasu zajmie nam analiza dokumentów referencyjnych dotyczących BAT, szczególnie, że dostępne są one w internecie wyłącznie w języku angielskim, - można rozpocząć równolegle prace nad częścią opisową wniosku (opis instalacji technologii itp.), oceną oddziaływania zakładu i porównaniem stosowanej techniki do opisanej w dokumentach referencyjnych, - informacje dotyczące oddziaływania zakładu na środowisko oparte będą o dane z monitorowania prowadzonego w latach Przebieg prac nad przygotowaniem wniosku można przedstawić schematycznie w następujący sposób:

5 143 Analiza wytycznych do sporządzania wniosku Analiza dokumentów referencyjnych: - Draft ReferenceDocument on Best Available Technigues in the Smitheries and Foundries Industry (wersje X 2002, V 2003) - Best Available Techniques on the Production of Iron and Steel - Technical Guidance for Non- Ferrous Metals and the Production of Carbon and Graphite - Interim Guidance for the Ferrous Foundries Sector Część opisowa dane ogólne lokalizacja zakładu otoczenie zakładu opisy procesów/technologii opisy instalacji schematy instalacji zestawienia materiałów stosowane w zakładzie metody ochrony środowiska opis stosowanych systemów zarządzania O ddziaływanie zakładu na otoczenie tabelaryczne zestawienia emisji zanieczyszczeń dodatkowe pomiary i badania dodatkowe oceny oddziaływania Porównanie techniki i technologii stosowanej w Zakładzie Metalurgicznym z technikami i technologiami uważanymi za BAT Wnioskowane dopuszczalne parametry emisyjne i jakości środowiska Wnioskowany zakres monitoringu i sprawozdawczości Program dostosowawczy -? 3. PODSUMOWANIE 1. Przygotowanie wniosku o wydanie pozwolenia zintegrowanego dla Zakładu Metalurgicznego zajęło 11 miesięcy. 2. Według naszej oceny, w przypadku odlewni należy założyć, że około 80% czasu pracy związanej z przygotowaniem wniosku przypadnie na samych pracowników zakładu. 3. Dokumenty referencyjne (BREF) dla odlewni są naszym zdaniem ogólnikowe, co wynika z dużego zróżnicowania procesów i technologii odlewniczej. 4. Wdrożony i dobrze funkcjonujący system zarządzania środowiskowego znacznie ułatwia przygotowanie części opisowej i operacyjnej wniosku. 5. Wskazanym jest aby zespół roboczy na czas opracowania wniosku został zwolniony z innych obowiązków służbowych.

6 W chwili pisania referatu nie posiadaliśmy jeszcze żadnym informacji i uwag ze strony organów administracji państwowej na temat złożonego przez nas z końcem marca 2004 roku wniosku. LITERATURA [1] A. Zmysłowska, T. Podgajniak: Wytyczne do sporządzania wniosku o pozwolenie zintegrowane. Warszawa 2003, Ministerstwo Środowiska. SUMMARY AN EXPERIENCE GAINED AT THE ALSTOM POWER FOUNDRY DURING PREPARATION OF THE APPLICATION FOR THE INTEGRATED PERMISS ION In the paper, the authors presented the scope of activities related to the preparatory work of the application for the integrated permission to be granted by of the environment controlling authorities in regard of the operational usage of electric arc furnace installation for steel melting and that of the induction furnaces installation for copper based alloys melting at the ALSTOM Power Foundry in Elbląg. The authors would like to express their reservations and feelings, which they had before the start up of said, preparation of the permission application and experience which is now gathered by them after the related work Concluding, they specified their observations, which enable to reflect the activities hereto of the preparatory efforts to be born by other foundries streaming to the issue of integrated permissions by environment governing authorities for t hese foundries. Recenzent: prof. dr hab. Mariusz Holtzer.