Najwyższa Izba Kontroli Delegatura we Wrocławiu

Transkrypt

1 Najwyższa Izba Kontroli Delegatura we Wrocławiu Wrocław, dnia 28 listopada 2011 r. LWR /2011 P/11/002 Pan Jerzy Strojny Burmistrz Miasta i Gminy Pieńsk WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, Najwyższa Izba Kontroli Delegatura we Wrocławiu przeprowadziła kontrolę w Urzędzie Miasta i Gminy w Pieńsku, zwanym dalej Urzędem, w zakresie pozyskiwania przez Gminę Pieńsk środków finansowych z budżetu Unii Europejskiej (UE) w latach (I półrocze). W związku z kontrolą, której wyniki zostały przedstawione w protokóle kontroli podpisanym w dniu 3 listopada 2011 r., stosownie do art. 60 ust. 1 ustawy o NIK, Najwyższa Izba Kontroli przekazuje Panu Burmistrzowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia, pomimo stwierdzonych uchybień, działania Gminy w zakresie pozyskiwania w latach (I półrocze) środków finansowych z budżetu Unii Europejskiej. Pozytywną ocenę uzasadniają m.in. działania dotyczące: identyfikacji potrzeb Gminy w zakresie realizacji zadań, które mogą być współfinansowane ze środków Unii Europejskiej, pozyskiwania informacji w zakresie dostępności środków UE, stworzenia możliwości organizacyjnych w Urzędzie Miejskim do realizacji projektów z udziałem środków unijnych. 1 Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz ze zm. 1

2 Uchybieniem w kontrolowanej działalności było nierzetelne sporządzenie jednego wniosku aplikacyjnego i w związku z tym nieprzygotowanie przez Gminę inwestycji do realizacji. 1. NIK pozytywnie ocenia sporządzenie przez Gminę dokumentów i opracowań wewnętrznych, w których przedstawiono główne kierunki prowadzenia i finansowania zadań inwestycyjnych w Gminie. Pozytywnie należy ocenić również działania zmierzające do identyfikacji potrzeb inwestycyjnych w zakresie realizacji zadań, które mogą być współfinansowane ze środków Unii Europejskiej. Dokumentem określającym potrzeby Gminy w zakresie realizacji inwestycji w latach , wraz ze wskazanymi źródłami finansowania, był Wieloletni Program Inwestycyjny (WPI). W Planie tym ujmowane i prognozowane były wydatki planowanych do realizacji 37 inwestycji, w tym 8 z udziałem środków unijnych, w odniesieniu do których wystąpiono z wnioskami o dofinansowanie z UE. Gmina posiadała także uchwalony program ochrony środowiska. W opracowanej Wieloletniej Prognozie Finansowej na lata przedstawione były możliwości finansowe Gminy wskazujące, że Gmina będzie posiadała pełną zdolność finansową do realizacji zadań ujętych w opracowanych planach i programach, przy możliwości zadłużenia budżetu do wysokości 60% osiąganych dochodów. W kontrolowanym okresie realizowane w Gminie 37 inwestycji sfinansowano na kwotę ,5 tys. zł, w tym środki w wysokości 6.018,0 tys. zł (36,6%) pochodziły z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (którymi dofinansowano 3 inwestycje), środki w kwocie 2.623,3 tys. zł (16,0%) pochodziły z dotacji krajowych (5 inwestycji), a pozostałe środki w kwocie 7.790,2 tys. zł (47,4%) pochodziły z dochodów własnych Gminy. 2. Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia działania podejmowane przez Gminę w celu pozyskania środków unijnych. W okresie objętym kontrolą Gmina złożyła 12 wniosków o wartości ogółem ,5 tys. zł, w tym wnioskowana kwota dofinansowania ze środków unijnych wynosiła ,6 tys. zł. Złożone przez Gminę wnioski obejmowały wszystkie podjęte (zrealizowane i będące w trakcie realizacji) zadania inwestycyjne założone w WPI do współfinansowania ze środków budżetu UE. Pięć wniosków złożono w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego (RPO) na łączną kwotę dofinansowania w wysokości ,8 tys. zł. Jeden wniosek złożono w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL) na kwotę dofinansowania 122,4 tys. zł. W ramach Programu Rozwoju Obszarów 2

3 Wiejskich (PR OW) ubiegano się o dofinansowanie dwóch projektów w łącznej kwocie 4.263,1 tys. zł, a z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska-Saksonia (EF RR) wnioskowano o dofinansowanie czterech projektów w wysokości 9.229,2 tys. zł. Gmina otrzymała dofinansowanie w ogólnej kwocie 6.339,6 tys. zł (25,1% wnioskowanych kwot) do realizacji 8 projektów (66,7%), w tym do trzech projektów w ramach RPO (dofinansowanie w kwocie 915,9 tys. zł), jednego projektu z PO KL (dofinansowanie w kwocie 122,5 tys. zł), jednego projektu z PR OW (dofinansowanie w kwocie 424,9 tys. zł) oraz trzech projektów z EF RR (dofinansowanie w kwocie 4.876,3 tys. zł). Kwota przyznanego dofinansowania stanowiła 11,3% łącznej kwoty dochodów wykonanych przez Gminę Pieńsk w kontrolowanym okresie. Do czasu zakończenia niniejszej kontroli NIK, trzy wnioski złożone przez Gminę w sprawie przyznania dofinansowania w łącznej kwocie 5.041,9 tys. zł były jeszcze rozpatrywane przez Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego. 3. NIK zwraca uwagę, że w kontrolowanym okresie jeden wniosek złożony przez Gminę w dniu 14 stycznia 2011 r. o dofinansowanie z RPO w kwocie 9.465,2 tys. zł (37,5% wnioskowanych kwot) na realizację zadania Sanitacja miasta i gminy Pieńsk-II etap został odrzucony przez Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego z powodu braku uzyskania ostatecznego pozwolenia na budowę do dnia 31 lipca 2011 r. i opłacenia wszystkich deklarowanych faktur. Złożone przez Gminę odwołanie nie zostało uwzględnione. Należy zaznaczyć, że Gmina poszukiwała innych źródeł dofinansowania ww. zadania. W związku z możliwością wykorzystania dwóch programów, do których Gmina mogła aplikować o dofinansowanie, podzielono inwestycję na dwie części Strefę A i B. W dniu 28 września 2011 r. złożono wniosek o dofinansowanie z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (kanalizacja Strefa B). Natomiast w odniesieniu do kanalizacji Strefy A wniosek aplikacyjny będzie przygotowywany wspólnie z partnerem niemieckim saksońską gminą Neisseaue do dnia 31 stycznia 2012 r. i złożony do dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Polska Saksonia na lata Zadłużenie Gminy w kontrolowanym okresie nie przekroczyło progów ostrożnościowych określonych w art. 170 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicz- 3

4 nych 2. W latach wzrosło ono z 4.383,4 tys. zł do 5.675,9 tys. zł na koniec 2010 r. i osiągnęło poziom 27,1% uzyskanych dochodów budżetowych. Gmina nie miała żadnych trudności ze spłatą swojego zadłużenia. W kontrolowanym okresie współczynnik spłaty rat kredytu do dochodów wynosił od 13,5% w 2007 r. do 3,5% w 2010 r. 5. NIK pozytywnie ocenia organizacyjne i kadrowe przygotowanie Urzędu do realizacji projektów z udziałem środków unijnych. Wnioski w sprawie dofinansowania środkami unijnymi projektów realizowanych przez Gminę przygotowywali pracownicy zatrudnieni w Urzędzie na wydzielonym jednoosobowym stanowisku specjalisty do spraw rozwoju i funduszy, następnie od maja 2007 r. na jednoosobowym stanowisku specjalisty do spraw pozyskiwania środków unijnych i przygotowywania wniosków o dofinansowanie. Pracownicy sporządzający wnioski o dofinansowanie i prowadzący sprawy pozyskiwania środków z funduszy europejskich mieli wyższe wykształcenie, w tym studia podyplomowe w zakresie zarządzania projektami Unii Europejskiej i Funduszy Strukturalnych Unii Europejskiej oraz odbyli liczne szkolenia organizowane przez instytucje wdrażające programy unijne. W kontrolowanym okresie Gmina korzystała tylko raz z usługi podmiotu zewnętrznego przy opracowywaniu wniosku o dofinansowanie w kwocie 485,5 tys. zł do projektu pn. e-szop Elektroniczny System Zarządzania Oświatą w Gminie Pieńsk w ramach RPO i poniosła z tego tytułu koszt kwalifikowalny w kwocie 12,2 tys. zł zł. Przedmiotem wniosku była tematyka specjalistyczna, znajomości której nie posiadał żaden pracownik Urzędu. Gmina nie korzystała natomiast z nieodpłatnych form pomocy przy opracowywaniu wniosków o dofinansowanie. NIK nie wnosi uwag do poziomu i zakresu aktywności Urzędu w zakresie pozyskiwania wiedzy na temat możliwości uzyskania dofinansowania planowanych zadań ze środków UE korzystano ze stron internetowych poświęconych funduszom unijnym, spotkań informacyjnych organizowanych przez Urząd Marszałkowski oraz broszur informacyjnych. Dużym utrudnieniem w pozyskiwaniu środków unijnych, jak wyjaśnił Pan Burmistrz, były zawiłe i drobiazgowe procedury związane z wypełnianiem i składaniem wniosków aplikacyjnych, częsta wymiana opiekunów projektów z różnych powodów oraz w przypadkach realizacji projektów z Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska-Saksonia 2 Dz. U. z 2005 r. nr 249, poz ze zm. 4

5 , gdzie Instytucją Zarządzającą jest Bank SAB w Dreźnie częsta zmiana urzędników i wielokrotny brak odpowiedzi na pisma Gminy. Przedstawiając powyższe oceny i uwagi, Najwyższa Izba Kontroli wnosi o: 1. Dołożenie większej staranności przy przygotowaniu zadań inwestycyjnych, które aplikują o dofinansowanie z UE, w celu sprawnej ich realizacji 2. Opracowywanie wniosków aplikacyjnych w sposób zgodny z wymogami formalnymi. Najwyższa Izba Kontroli, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, zwraca się do Pana Burmistrza o nadesłanie, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosku bądź działaniach podjętych w celu realizacji wniosku lub przyczynach niepodjęcia tych działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Panu Burmistrzowi prawo zgłoszenia na piśmie do Dyrektora Delegatury Najwyższej Izby Kontroli we Wrocławiu, umotywowanych zastrzeżeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeżeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym wyżej mowa, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK o sposobie ich rozpatrzenia. 5