Postęp odmianowy, technologia uprawy - punkty krytyczne w plonowaniu soi. Lech Boros

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Postęp odmianowy, technologia uprawy - punkty krytyczne w plonowaniu soi. Lech Boros"

Transkrypt

1 Postęp odmianowy, technologia uprawy - punkty krytyczne w plonowaniu soi Lech Boros Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin- Państwowy Instytut Badawczy Zakład Nasiennictwa i Nasionoznawstwa / Pracownia Oceny Zdrowotności i Tożsamości Zbóż i Roślin Strączkowych DZIEŃ SOI w ramach Inicjatywy Białkowej COBORU w SDOO Przecław - 21 sierpnia 2018roku.

2 SOJA (Glycine max) Najstarsze ślady uprawy soi pochodzą z Chin datuje się je na przynajmniej 3 tysiące lat p.n.e. Od wieków stanowi ona ważny składnik diety mieszkańców Dalekiego Wschodu Z Azji do Europy sprowadził soję Engelbert Kaempfer ( ) niemiecki podróżnik. Na szerszą skalę, dla celów gospodarczych zaczęto ją uprawiać dopiero w połowie XIX wieku we Włoszech, Francji Do Ameryki nasiona soi sprowadził Beniamin Franklin. Inne źródła podają, że sprowadził ją Samuel Bowen w 1775 z Chin. Rozkwit tej uprawy nastąpił dopiero po II wojnie światowej i wiązał się z ogromnym zapotrzebowaniem na oleje roślinne i białko paszowe

3 Struktura nasion soi Okrywa nasienna 8% Liścienie 90% Hypokotyl 2% Skład Chemiczny Białko 36% Tłuszcz 19% /kw. nienasycone 85%; nasycone 15%/ Węglowodany 28% /rozpuszczalne 9%, nierozpuszczalne 19% błonnik/ Popiół /składniki mineralne/ 4% Woda 13%

4 Powierzchnia uprawy i zbiory soi na świecie w 2014 i 2016 roku (FAOSTAT) Państwo Powierzchnia (mln ha) Zbiory (mln ton) USA 33,424 33, , ,208 Brazylia 30,274 33,115 86,760 96,296 Argentyna 19,252 19,510 53,398 58,799 Indie 10,908 11,500 10,528 14,008 Chiny 6,801 6,641 12,155 11,966 Paragwaj 3,500 3,370 9,975 9,163 Kanada 2,235 2,191 6,049 5,827 Urugwaj 1,321 1,140 3,163 2,208 ŚWIAT 117, , , ,894 średnie plony dt/ha 26,07 27,56

5

6 Państwa europejskie z powierzchnią uprawy soi w 2016 roku powyżej 20 tysięcy hektarów (FAOSTAT) Państwo Powierzchnia (w tys. ha) Ukraina Rosja Serbia Włochy Rumunia Mołdawia Chorwacja Węgry Francja Austria Słowacja Europa 2010 : 2,74 mln ha / 4,79 mln ton 2016 : 5,1 mln ha / 10,5 mln ton

7 Historia soi w Polsce Pierwsze doświadczenia polowe z soją założył A. Sempołowski w 1879 roku w Żabikowie. Następnie J. Osiński prowadził próby uprawy soi na Podolu W okresie międzywojennym badania zagranicznych form soi prowadzono na Uniwersytecie Poznańskim, w Państwowym Instytucie Naukowym w Puławach i Bydgoszczy. W okresie tym wyselekcjonowano kilka odmian (Lityński 1964, Mackiewicz 1955) Po wojnie prace badawczo-hodowlane z soją prowadził Dybowicz, firma SWHN, Kaznowski, Mackiewicz, Tomaszewski i Lityński (Lityński 1964). Wyselekcjonowane odmiany soi nie zostały wdrożone do produkcji. Charakteryzowały się one długim okresem wegetacji, średnim potencjałem plonowania i niską jego stabilnością

8 Historia soi w Polsce Kompleksowe badania na rzecz hodowli i jej zapoczątkowanie w latach 70-tych doprowadziło do wytworzenia odmian charakteryzujących się odpowiednią wczesnością, plennych i przystosowanych do zmechanizowanej uprawy. W Rejestrze było osiem krajowych odmian soi, z których Aldana, Jutro, Progres, Polan i Mazowia wyhodowane w IHAR oraz Nawiko, Gaj i Augusta wyhodowane w AR Poznań Za całokształt tych prac zespół kierowany przez Profesora J. Szyrmera z IHAR uzyskał w 1987 roku nagrodę Przewodniczącego Komitetu ds. Nauki i Postępu Technicznego Rady Ministrów za Wyhodowanie i wprowadzenie do uprawy i spożycia polskich odmian soi

9 Najważniejsze zadania w hodowli soi w warunkach Polski tolerancja na długość dnia wczesność - okres wegetacji do 130 dni (OOO grupa dojrzałości) tolerancja na niesprzyjające warunki środowiska (niskie temperatury, braki wilgoci). wysoki potencjał plonowania i jego stabilność wysokość roślin i osadzenie I strąka przystosowanie do zbioru mechanicznego

10 Wysokie walory użytkowe polskich odmian soi hodowli IHAR zostały potwierdzone w badaniach Bundessortenamt - rejestracja odmiany Jutro 1995 r oraz DEFRA - UK rejestracja odmiany Progres i Aldana w 2002 roku. Odmiany krajowej hodowli w latach w doświadczeniach COBORU plonowały średnio na poziomie dt/ha, co jak na soję uprawianą w naszym klimacie jest bardzo dobrym wynikiem. W warunkach produkcyjnych w rejonie południowo-wschodnim Polski plony soi były niższe od uzyskiwanych w doświadczeniach COBORU. Wahały się od 15 do 25 dt/ha, w zależności od rejonu i warunków klimatycznych danego roku. Pomimo istotnego postępu w hodowli odmian soi przystosowanych do uprawy w warunkach Polski, gwarantujących dobry poziom plonowania, opracowanych technologii i instrukcji uprawowych oraz wykorzystania nasion do bezpośredniego spożycia i na pasze, nie miało przełożenia na rozszerzenie uprawy tego gatunku.

11 Czynniki, które hamowały rozwój uprawy soi w Polsce dostępność i rosnący import śruty sojowej nowa roślina i błędy w uprawie niedostateczne przygotowanie gleby do siewu - słabe wschody brak zaprawiania nitraginą lub złe, nieskuteczne zaprawienie brak drugiej dawki azotu w przypadku słabego brodawkowania dopuszczenie do zachwaszczenia niedokładny zbiór kombajnem - zbyt duże straty przy zbiorze zbiór zbyt wilgotnych nasion mała reprodukcja kwalifikowanego materiału siewnego brak rynku zbytu na krajową soję niska opłacalność uprawy

12 Czynniki sprzyjające rozwojowi uprawy Czynniki wewnętrzne i zewnętrzne poszerzenie oferty odmianowej - rozpoczęcie hodowli w Polsce przez firmy hodowlane - wzrost zainteresowania zagranicznych firm hodowlanych zwiększony areał produkcji kwalifikowanego materiału siewnego dopłaty do uprawy roślin strączkowych oraz dopłaty do materiału siewnego pojawienie się w kraju podmiotów gospodarczych skupujących soję utrzymująca się na rynkach światowych wysoka cena soi i śruty sojowej duża dynamika wzrostu importu soi przez Chiny zatwierdzenie w Unii Europejskiej programu tzw. zazielenienia, w ramach którego można siać rośliny strączkowe w tym soję ocieplenie klimatu

13 Zmiany warunków pogodowych okresów 10-letnich w miesiącach V-IX dla Radzikowa na tle wielolecia Lata Suma temperatur V-IX Suma temperatur efektywnych* V-IX Suma opadów V-IX Wskaźnik hydrotermiczny , , , , , , ,205 *uwzględnia temperaturę progową (6 o C) W ramach PW w IHAR-PIB w Radzikowie prowadzimy: waloryzację zgromadzonych w KCRZG zasobów kolekcyjnych soi określenie wymagań cieplnych oraz ocenę poziomu i stabilności plonowania, składu chemicznego nasion odmian soi o różnej wczesności w zróżnicowanych warunkach wytworzenie źródeł genetycznych do hodowli odmian soi przydatnych do uprawy w różnych warunkach agroklimatycznych

14 Wymagania cieplne odmian soi Dobrą charakterystyką odmiany może być ilość ciepła jaką potrzebuje określona odmiana do osiągnięcia dojrzałości do zbioru wyrażoną sumą temperatur efektywnych za okres wegetacji, uwzględniających temperaturę progową 6 o C. Na terenie Polski można uprawiać odmiany soi z grupy dojrzewania 000, które do wydania plonu potrzebują sumy efektywnych temperatur poniżej 1600 C. Rośliny muszą dojrzeć tak, aby zbiór mógł nastąpić najpóźniej do końca września.

15 dt/ha Plony nasion soi w % średniej badanych odmian /średnie z 2 lat i 6 lokalizacji/ LS 2051; 103 Lissabone; 106 Abelina; 114 Merlin; 118 Mavka; 111 Madlen; 100 Augusta; 91 Annushka; 91 Progres; 93 Aldana; 87 LP2; 87 Plon wzorca : 32,61 dt/ha Odmiany wczesne : 30,10 dt/ha Odmiany o późne : 35,73 dt/ha Plon nasion badanych odmian soi w 6 lokalizacjach

16 Z populacji mieszańcowych selekcjonujemy pojedynki soi o różnej wczesności dojrzewania, wysokości i produktywności roślin. Celem tych prac jest wyprowadzanie materiałów soi do rozmnożeń i dalszej oceny pod kątem wykorzystania do poszerzenia zmienności genetycznej dla praktycznej hodowli w warunkach przyrodniczych Polski.

17 Soja, postęp odmianowy Liczba odmian soi w KRO i w repartycji KRO Repartycja (KR+CCA) Powierzchnia kwalifikowanych plantacji nasiennych soi KRO+CCA KRO

18 Krajowy Rejestr odmian soi COBORU w 2018 roku Charakterystyka odmian soi na podstawie badań COBORU ( ) Lp. Odmiana Soja, postęp odmianowy Rok rejestracji Plon nasion dt/ha Białko (%s.m.) Tłuszcz (%s.m.) Wegetacja (dni) Wczesność 1 Aldana* 1992 wczesna 2 Aligator ,2 35,9 24,4 138 późna 3 Augusta ,7 36,3 22,7 125 wczesna 4 Madlen ,3 37,0 20,9 138 późna 5 Mavka ,1 35,6 23,9 134 średniowczes. 6 Abelina ,3 36,0 24,6 134 średniowczes. 7 Erica ,5 37,4 22,8 128 wczesna 8 Gl Melanie ,2 37,7 22,9 140 późna 9 Maja ,9 39,0 23,2 135 średniowczes. 10 Paradis ,3 37,6 23,9 126 wczesna 11 Petrina ,7 35,3 23,9 145 bardzo późna 12 Sculptor ,8 36,9 22,9 140 późna. 13 Caroline ,6 36,5 24,0 146 bardzo późna 14 ES Comandor ,1 37,6 22,7 140 późna 15 Oressa ,1 36,0 23,0 127 wczesna 16 Regina ,6 38,6 22,9 140 późna 17 Viola ,0 37,5 23,1 140 późna *Odmiana nie uczestnicząca w badaniach w 2017roku

19 Źródło: Soja, postęp odmianowy

20 Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi W produkcji każdej rośliny można wyłonić czynniki, które wpływają na przyszły plon uprawy. Na część niestety wpływu nie mamy, dotyczy to chociażby warunków meteorologicznych. Pozostałe możemy w miarę kontrolować, a od podjętych decyzji zależy bardzo dużo. Czynniki plonotwórcze mają największy wpływ na ostateczne plonowanie soi: Odmiana właściwy dobór odmiany, stanowisko, region uprawy Zmianowanie Uprawa roli różnice w różnych systemach Nawożenie Siew - termin, gęstość Ochrona przed szkodnikami (w zależności od roku i intensywności nalotów szkodników) Regulacja zachwaszczenia Ochrona przed chorobami Zbiór - właściwie przeprowadzony w odpowiednim terminie

21 Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Rejon uprawy soi i dobór odmian Właściwy dobór odmiany jest jednym z głównych warunków sukcesu w uprawie soi. Najbardziej wskazane byłoby, aby rolnik korzystał z wyników badań porejestrowch odmian COBORU, które posiadają ODR-y ale również zamieszczane są w internecie. Od kilku lat COBORU opracowuje Listę Odmian Zalecanych (LOZ) dla soi. Na sezon 2018 taką listę przygotowano dla 6 województw. Odmiany soi polecane do uprawy: Abelina, Mavka, Augusta Abelina, Aligator, Slutana, Augusta Abelina, GL Melanie, Erica* Abelina, Aligator, Mavka, Sultana, Lissabon, Merlin Abelina, Aligator, Mavka, GL Melanie*, Petrina*, Sculptor * Abelina, Aligator, Mavka, Sultana* * wstępnie rekomendowana na podstawie wyników PDO z roku zbioru 2017

22 Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Rejon uprawy soi i dobór odmian Źródło : Hodowla soi AgroYomis Polska - Agrotechnika

23 Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Jednym z podstawowych warunków uzyskania dobrych, wyrównanych wschodów, silnych i zdrowych roślin, dających wysoki plon jest wysiew nasion kwalifikowanych. Kwalifikowany materiał siewny jest sprzedawany wyłącznie w zamkniętych opakowaniach. Każdy worek musi być zaopatrzony w etykietę urzędową lub etykietę przedsiębiorcy, potwierdzającą że zawarty w nim materiał siewny wcześniej przeszedł pozytywną ocenę polową, a później został oceniony w urzędowych lub akredytowanych laboratoriach. Kolory etykiety określa kategorię i stopień materiału siewnego i mogą być odpowiednio: białe z fioletowym paskiem dla materiału siewnego kategorii elitarny w stopniu PBII przedbazowy; białe dla materiału siewnego kategorii elitarny w stopniu B bazowy; niebieskie dla materiału siewnego kategorii kwalifikowany C1 kwalifikowany pierwszego rozmnożenia; czerwone dla materiału siewnego kategorii kwalifikowany C2 kwalifikowany drugiego rozmnożenia. Etykieta powinna zawierać nazwę gatunku i odmiany, stopień kwalifikacji, numer partii materiału siewnego, nazwę przedsiębiorcy, jego numer z ewidencji przedsiębiorców, masę materiału siewnego w opakowaniu, informację, że materiał siewny spełnia wymagania unijne (jakość WE), a w przypadku etykiet urzędowych dodatkowo oznaczenia kraju produkcji oraz urzędu dokonującego oceny

24 Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Wymagania glebowe średniozwięzła o dobrej strukturze I - IV b nie można siać na glebach ciężkich zlewnych kwaśnych - ph < 5.5 piaszczystych po oborniku Stanowisko po zbożach po rzepaku po soi Jedną z substancji czynnych, które są popularnie stosowane w zbożach /Mustang Forte 195SE, Lancet Plus 125 WG czy Glean) i rzepaku /Navigator 360 SL, Igana/ jest aminopyralid, po zastosowaniu którego uprawy strączkowe do której zaliczamy soję można uprawiać dopiero po upływie 18 miesięcy od zastosowania, a najbezpieczniej (w lata suche) 24 miesiące od zastosowania. Inna substancja to mezotrion w kukurydzy.

25 Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Jesienna uprawa: podorywka bronowanie orka przedzimowa /20-25cm/ Uprawa wiosenna: włókowanie wysiew nawozów mineralnych uprawa przedsiewna agregatem, pole dobrze wyrównane siew siewnikiem mechanicznym, głębokość siewu 4 cm

26 Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Przygotowanie nasion do siewu Nasiona przed siewem powinny być potraktowane zaprawą nasienna przeciwko zgorzeli siewek /Zaprawa Nasienna T 75 DS/WS/ oraz zaszczepione nitraginą /Bradyrhizobiu japonicum/. Zaprawianie nasion bakteriami brodawkowymi Bezpośrednio przed siewem Dobre wymieszanie (w zaprawiarce, betoniarce) Na wielu polach obserwuje się brak brodawkowania

27 Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Siew III dekada kwietnia wysiew kg/ha rozstawa rzędów 12,5-40cm obsada roślin m 2

28 Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Nawożenie P 2 O kg/ha K 2 O kg/ha N kg/ha /dawka dzielona/ na glebach o niskiej zawartości siarki i magnezu należy zasilić siarczanem magnezu a z mikroskładników cynk, bor i molibden W przypadku słabego brodawkowania nawożenie azotowe jest niezbędne do wydania dobrego plonu

29 Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Walka z chwastami herbicydy Soja ze względu na początkowo powolny wzrost wymaga skutecznej walki z chwastami od momentu siewu. Chwasty mogą zmniejszyć plon nasion nawet o 90 proc. W zależności od regionu, typu gleby, przebiegu warunków pogodowych zasiewom soi zagraża wiele gatunków chwastów. Do najbardziej szkodliwych należą: komosa biała, rdesty, szarłat szorstki, chwastnica jednostronna czy tez samosiewy rzepaku. Z wieloletnich gatunków występuje przede wszystkim ostrożeń polny i perz. Obecnie jest szerokie spektrum substancji aktywnych zarejestrowanych do stosowania w soi. Ułatwia to indywidualne podejście do każdej plantacji i wybór najbardziej korzystnego rozwiązania, skutecznie usuwającego chwasty, bez fitotoksyczności dla soi.

30 Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Herbicydy do zwalczania chwastów dwuliściennych: Sencor Liquid 600 SC (metrybuzyna) Boxer 800 EC (prosulfokarb) Stomp Aqua 455 CS (pendimetalina) Corum 502,4 SL (bentazon, imazamoks) Plateen 41,5 WG (flufenacet, metrybuzyna) Proman 500 SC (metobromuron) Inigo 50 SC (metobromuron) Soleto 500 SC (metobromuron) 0,55 l/ha 3-4 l/ha 1,5 2,5 l/ha 1,25 l/ha + Dash HC 2 kg/ha 2-3 l/ha 2-3 l/ha 2-3 l/ha

31 Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Herbicydy do zwalczania chwastów jednoliściennych: Dual Gold 960 EC (metolachlor-s) Focus Ultra 100 EC (cykloksydym) Fusilade Forte 150 EC (fluazyfop-p butylu) Trivko (fluazyfop-p butylu) Achiba 05 EC (chizalofop-p etylu) Efica 960 EC (metolachlor-s) Pilot 10 EC (chiazolofop_p etylu) Select Super 120 EC (kletodym) Targa Super 05 EC (chiazolofop-p etylu) 1-1,25 l/ha 1-2 l/ha 0,6-1,7 l/ha 0,75-3 l/ha do 2 l/ha 1-1,25 l/ha 0,5-1,25 l/ha 0,8 l/ha do 2,5 l/ha

32 Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Źródło: Soja poradnik agrotechniczny

33 Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Choroby soi Choroby soi na razie nie stanowią w Polsce dużego zagrożenia. Potencjalne zagrożenia to: zgorzel siewek, fuzaryjna zgorzel szyjki korzeniowej i podstawy łodygi, fuzaryjne więdnięcie, mączniak rzekomy soi, antraknoza, askochytoza, septorioza brązowa plamistość liści soi, cerkosporioza (chwościk soi), purpurowa cerkosporioza soi, fuzaryjne brunatnienie strąków, zgnilizna twardzikowa czy bakteryjna plamistość soi. Psudomonas syringae pv. glycinea Cercospora kikuchi Septoria glycines Sclerotinia sclerotiorum Peronospora manshurica Wirus mozaiki soi /SMV/

34 Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Choroby soi Nasilenie porażenia genotypów soi w sezonie 2017 w Radzikowie Odmiany Bakteryjna plamistość soi Purpurowa cerkosporioz a soi Septorioza - brunatna plamistość liści Zgnilizna twardzikowa Progres ,0 LP ,0 LS ,5 Aldana ,13 Augusta 1, ,7 Annushka 1,5 1,5 1 3,0 Madlen ,13 Mavka ,7 Merlin ,5 Abelina ,5 Lissabone 1 1,5 1 2,5 Ponadto na materiałach soi w Radzikowie odnotowano pojedyncze przypadki porażenia wirusem mozaiki soi (SMV), fuzaryjnego więdnięcia oraz antraknozy soi. Nie stwierdzono występowania porażenia mączniakiem rzekomym.

35 Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Fungicydy do stosowania w soi Zaprawa Nasienna T75 DS/WS /tiuram/ zgorzel siewek, antraknoza, askochytoza, fuzarioza zgorzelowa Tiofan 550 SC / tiofanat metylowy/ - antraknoza, askochytoza, fuzariozy i brunatna plamistość liści / BBCH 12-79/ Topsin M 500 SC / tiofanat metylowy/ - antraknoza, askochytoza, fuzariozy i brunatna plamistość liści / BBCH 12-79/ Występowanie objawów chorób grzybowych soi. Źródło: Metodyka integrowanej ochrony soi. Poznań 2012

36 Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Insektycydy do stosowania w soi Kobe 20 SP Lanmos 20 SP Mospilan 20 SP Sekil 20 SP AcetGuard Ceta 20 SP Cyperkill Max 500 EC /cypermetryna/ Sześć pierwszych preparatów oparte na tej samej substancji czynnej: acetamipryd Dotychczas nie prowadzono zwalczania szkodników ze względu na ich małe liczebnie występowanie. Potencjalne szkodniki to głównie kłująco-ssące oraz żerujące na liściach tj. mszyce, gąsienice rusałki osetnik, wieczernica szczawiówka, przędziorek chmielowiec, zmiennik lucernowiec. W bieżącym sezonie na soi w Radzikowie obserwowano nasilenie występowania przędziorka oraz mszycy.

37 Technologia uprawy punkty krytyczne plonowania soi Dojrzewanie, zbiór i przechowywanie nasion soi Dojrzewanie I dekada września odmiany wczesne III dekada września odmiany późne zrzuca liście nasiona dzwonią w strąkach Zbiór jednofazowy kombajnem wilgotność 14 16% przechowywanie %

38 Korzyści wynikające z uprawy soi Wzbogacenie płodozmianu Produkcja białka i tłuszczu na własnym polu Bardzo dobre oddziaływanie na rośliny następcze Poprawa fizycznej i biologicznej struktury gleby Zwiększa zawartość próchnicy, dostarcza do gleby około 100 kg N/ha Nie wymaga intensywnej ochrony i wysokiego nawożenia azotem Uprawa i zbiór możliwy bez specjalistycznego sprzętu Niskie koszty produkcji polowej

39 Perspektywy rozszerzenia areału uprawy soi w Polsce Soja staje się rośliną konkurencyjną ekonomicznie w stosunku do innych upraw polowych uwzględniając dopłaty Rozszerzono prace hodowlano-badawcze nad soją w IHAR-PIB, Hodowli Roślin Strzelce, na Uniwersytecie Przyrodniczym Poznaniu. Hodowlę soi rozpoczęła Danko Hodowla Roślin Działają trzy Konsorcja naukowo-badawcze poznańskie i krakowskie, mające na celu ocenę odmian, badań z zakresu agrotechniki i wykorzystaniu soi w żywieniu człowieka i zwierząt oraz Biosoycoat z zakresu otoczkowania nasion soi Rozpropagowanie idei uprawy soi w Polsce w ostatnich latach z dobrym skutkiem prowadzi SDOO w Głubczycach, wspólnie z Top Farms Głubczyce wspomagane akcjami marketingowymi hodowców zagranicznych firm Saatbau Polska czy AgroYoumis PL.

40 Perspektywy rozszerzenia areału uprawy soi w Polsce Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi w styczniu 2014 roku podpisał deklarację Soja Naddunajska, której celem jest zapewnienie w Europie zaopatrzenia w białko wysokiej jakości w związku z popytem konsumenckim na produkty żywnościowe oparte na soi niemodyfikowanej genetycznie. Rozwija się rynek skupu i przetwórstwa soi w Polsce. Realizacja podjętych działań oraz ocieplenie klimatu wpłynie na rozszerzenie i upowszechnienie soi w rolniczym krajobrazie Polski.

41 Podmioty deklarujące zainteresowanie skupem nasion soi /źródło: Nowoczesna Uprawa, 2017/ Firma Miejscowość kontakt Firma Miejscowość kontakt Agrii Poznań (Wielkopolskie) Agrocentrum Olszowa (Opolskie) Agrolok Agromat Agronowak Golub-Dobrzyń (Kujawsko - Pomorskie) Braszowice (Dolnośląskie) Września (Wielkopolskie) Agropol Łosów (Opolskie) Akord Rolnictwo Poniec (Wielkopolskie) Bimar Zwoleń (Mazowieckie) Biochem Kietrz (Opolskie) Blattin Siedlec (Opolskie) Edano Uścikowo (Wielkopolskie) Ełpol Kiełczygłów (Łódzkie) Glencore Polska Gdańsk (Pomorskie) Kampol Rusiec (Łódzkie) Michel Śmigiel (Wielkopolskie) Natura Eko Góra Kalwaria (Mazowieckie) Olewnik Expo Płock (Mazowieckie) Osadkowski Bierutów (Dolnośląskie) Poltor Pakosławice (Dolnośląskie) Solarcorn Janówek (Lubelskie) Super Feedmix Czołowo (Wielkopolskie) Top Farms Głubczyce (Opolskie) Unipasz Siemiatycze (Podlaskie) Weltsamen WP Piast Posmykowizna (Łódzkie) Lewkowiec (Wielkopolskie) WS-Trade Puławy (Lubelskie)

42 Dziękuję za uwagę

Soja. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

Soja. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń Soja Uwagi ogólne W ostatnich latach wzrasta zainteresownie uprawą soi, gatunku stosunkowo nowego dla rolnika, który w Polsce nie był uprawiany na szeroką skalę. Aktualnie w Krajowym rejestrze (KR) znajduje

Bardziej szczegółowo

S O J A. Możliwości uprawy w warunkach agroklimatycznych Polski. Lech Boros

S O J A. Możliwości uprawy w warunkach agroklimatycznych Polski. Lech Boros S O J A Możliwości uprawy w warunkach agroklimatycznych Polski Lech Boros Zakład Nasiennictwa i Nasionoznawstwa / Pracownia Oceny Zdrowotności i Tożsamości Zbóż i Roślin Strączkowych Radzików 09-11 stycznia

Bardziej szczegółowo

S O J A. Możliwości uprawy w warunkach agroklimatycznych Polski. Lech Boros

S O J A. Możliwości uprawy w warunkach agroklimatycznych Polski. Lech Boros S O J A Możliwości uprawy w warunkach agroklimatycznych Polski Lech Boros Zakład Nasiennictwa i Nasionoznawstwa / Pracownia Oceny Zdrowotności i Tożsamości Zbóż i Roślin Strączkowych Radzików 09-11 stycznia

Bardziej szczegółowo

STAN OBECNY I PERSPEKTYWY UPRAWY SOI WPOLSCE

STAN OBECNY I PERSPEKTYWY UPRAWY SOI WPOLSCE Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wydział Rolnictwa i Bioinżynierii Katedra Genetyki i Hodowli Roślin STAN OBECNY I PERSPEKTYWY UPRAWY SOI WPOLSCE Jerzy Nawracała Dzień soi Winna Góra 1 września 2014

Bardziej szczegółowo

Soja: odmiany najlepsze do Twojego gospodarstwa

Soja: odmiany najlepsze do Twojego gospodarstwa .pl https://www..pl Soja: odmiany najlepsze do Twojego gospodarstwa Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 23 marca 2017 Klasa gleby, regularnie przeprowadzane zabiegi agrotechniczne, ochrona roślin przed

Bardziej szczegółowo

PROGRAM OCHRONY SOI. Program przygotowany w ramach zadania 1.2 Opracowanie i aktualizacja programów integrowanej ochrony roślin rolniczych

PROGRAM OCHRONY SOI. Program przygotowany w ramach zadania 1.2 Opracowanie i aktualizacja programów integrowanej ochrony roślin rolniczych PROGRAM OCHRONY SOI Program przygotowany w ramach zadania 1.2 Opracowanie i aktualizacja programów integrowanej ochrony roślin rolniczych Program Wieloletni na lata 2016 2020 Ochrona roślin uprawnych z

Bardziej szczegółowo

KOLEJNY ETAP UPOWSZECHNIANIA I ROZSZERZANIA UPRAWY SOI W WARUNKACH POLSKI

KOLEJNY ETAP UPOWSZECHNIANIA I ROZSZERZANIA UPRAWY SOI W WARUNKACH POLSKI Dr Lech Boros Mgr inż. Anna Wawer Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin PIB w Radzikowie KOLEJNY ETAP UPOWSZECHNIANIA I ROZSZERZANIA UPRAWY SOI W WARUNKACH POLSKI Znaczenie soi i światowy areał uprawy

Bardziej szczegółowo

SOJA. Tabela 72. Soja odmiany badane w 2017 roku.

SOJA. Tabela 72. Soja odmiany badane w 2017 roku. SOJA Soja jest jedną z ważniejszych roślin na świecie, której uprawa systematycznie rośnie. Do czołowych producentów, a zarówno eksporterów należą Stany Zjednoczone, Brazylia i Argentyna. Areał uprawy

Bardziej szczegółowo

PROGRAM OCHRONY SOI. Program przygotowany w ramach zadania 1.2 Opracowanie i aktualizacja programów integrowanej ochrony roślin rolniczych

PROGRAM OCHRONY SOI. Program przygotowany w ramach zadania 1.2 Opracowanie i aktualizacja programów integrowanej ochrony roślin rolniczych PROGRAM OCHRONY SOI Program przygotowany w ramach zadania 1.2 Opracowanie i aktualizacja programów integrowanej ochrony roślin rolniczych Program Wieloletni na lata 2016 2020 Ochrona roślin uprawnych z

Bardziej szczegółowo

SOJA. pełnomocnika w Polsce BOHEMIANS CCA Prograin Zia s.r.o. CZ

SOJA. pełnomocnika w Polsce BOHEMIANS CCA Prograin Zia s.r.o. CZ SOJA Z punktu widzenia botanicznego soja należy do roślin bobowatych grubonasiennych, ale z uwagi na jej przeznaczenie traktowana jest jako roślina oleista a śruta poekstrakcyjna wykorzystywana jest jako

Bardziej szczegółowo

Opracowała: Krystyna Bruździak SDOO Przecław. 13. Soja

Opracowała: Krystyna Bruździak SDOO Przecław. 13. Soja Opracowała: Krystyna Bruździak SDOO Przecław 13. Soja Uwagi ogólne Soja jest jedną z najcenniejszych roślin strączkowych. Uprawiana jest głównie na nasiona, które zawierają przeciętnie 40% białka o doskonałym

Bardziej szczegółowo

WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko pomorskim. Soja 2017

WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko pomorskim. Soja 2017 Kujawsko-Pomorski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko pomorskim Soja 2017 WOJEWÓDZTWO

Bardziej szczegółowo

Kujawsko-Pomorski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego

Kujawsko-Pomorski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego Kujawsko-Pomorski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko-pomorskim Soja STACJA DOŚWIADCZALNA

Bardziej szczegółowo

PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Uwagi ogólne i omówienie wyników Pszenżyto jare jest zbożem o stosunkowo mniejszym znaczeniu. Według GUS w strukturze zasiewów w 2013 powierzchnia uprawy pszenżyta wynosiła

Bardziej szczegółowo

Możliwości uprawy soi w Polsce jako rodzimego źródła białka

Możliwości uprawy soi w Polsce jako rodzimego źródła białka Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wydział Rolnictwa i Bioinżynierii Możliwości uprawy soi w Polsce jako rodzimego źródła białka dr hab. Jerzy Nawracała prof. nadzw. Katedra Genetyki i Hodowli Roślin

Bardziej szczegółowo

13. Soja - mgr inż. Aneta Ferfecka SDOO Przecław

13. Soja - mgr inż. Aneta Ferfecka SDOO Przecław 13. Soja - mgr inż. Aneta Ferfecka SDOO Przecław Uwagi ogólne Wyniki z doświadczeń PDO dla soi opracowano po trzyletnim okresie badań w 2013, 2014 i 2015 roku. Doświadczenia w roku 2015 przeprowadzono

Bardziej szczegółowo

13. Soja mgr inż. Aneta Ferfecka SDOO Przecław

13. Soja mgr inż. Aneta Ferfecka SDOO Przecław 13. Soja mgr inż. Aneta Ferfecka SDOO Przecław Uwagi ogólne Wyniki z doświadczeń PDO dla soi opracowano po trzyletnim okresie badań w 2014, 2015 i 2016 roku. Doświadczenia w roku 2016 przeprowadzono w

Bardziej szczegółowo

Tab Soja. Warunki agrotechniczne doświadczeń. Lata zbioru 2013, 2014, 2015

Tab Soja. Warunki agrotechniczne doświadczeń. Lata zbioru 2013, 2014, 2015 Tab. 142. Soja. Warunki agrotechniczne doświadczeń. Lata zbioru 2013,, Miejscowość Głubczyce Bąków Łosiów Powiat 2013 2013 2013 Kompleks rolniczej przydatności gleby 1 1 1 3 4 3 2 2 4 Klasa bonitacyjna

Bardziej szczegółowo

13. Soja. Uwagi ogólne

13. Soja. Uwagi ogólne 13. Soja Uwagi ogólne Wyniki z doświadczeń PDO dla soi opracowano po trzyletnim okresie badań w 2012, 2013 i 2014 roku. Doświadczenia w roku 2014 zlokalizowano w czterech punktach: SDOO Przecław, ZDOO

Bardziej szczegółowo

pochodzenia Kod kraju Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o., ul. Główna 20, Strzelce 2 Augusta 2002

pochodzenia Kod kraju Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o., ul. Główna 20, Strzelce 2 Augusta 2002 Kod kraju pochodzenia 12. Soja Uwagi ogólne Wyniki z doświadczeń PDO dla soi opracowano po dwuletnim okresie w 2011 i 2012 roku. Doświadczenia przeprowadzono w trzech punktach doświadczalnych: SDOO w Przecławiu,

Bardziej szczegółowo

PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Uwagi ogólne i omówienie wyników Pszenżyto jare jest zbożem o stosunkowo mniejszym znaczeniu. Według GUS w strukturze zasiewów w 2015roku powierzchnia uprawy pszenżyta

Bardziej szczegółowo

UPRAWA SOI W POLSKICH WARUNKACH KLIMATYCZNYCH

UPRAWA SOI W POLSKICH WARUNKACH KLIMATYCZNYCH UPRAWA SOI W POLSKICH WARUNKACH KLIMATYCZNYCH CDR O/Poznań Iwona Kajdan-Zysnarska Soja jako jedna z najbardziej wartościowych roślin uprawnych, ze względu na wysoką zawartość białka (35-44%) i tłuszczu

Bardziej szczegółowo

Ta uprawa się opłaca! Skąd wziąć nasiona soi?

Ta uprawa się opłaca! Skąd wziąć nasiona soi? .pl Ta uprawa się opłaca! Skąd wziąć nasiona soi? Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 19 marca 2017 Coraz większe zainteresowanie konsumentów budzą produkty bez GMO. Aby zatem sprostać wymogom rynku,

Bardziej szczegółowo

S O J A. Uprawa i praktyczne wykorzystanie w Polsce. Lech Boros

S O J A. Uprawa i praktyczne wykorzystanie w Polsce. Lech Boros S O J A Uprawa i praktyczne wykorzystanie w Polsce Lech Boros Zakład Nasiennictwa i Nasionoznawstwa / Pracownia Oceny Zdrowotności i Tożsamości Zbóż i Roślin Strączkowych Radzików 24-25 październik 2017

Bardziej szczegółowo

strąka wynosiła średnio 10 cm. Wyraźnie wyżej, zwłaszcza w ostatnim roku wiązała je odmiana Amandine, a nieco niżej Aldana i Aligator.

strąka wynosiła średnio 10 cm. Wyraźnie wyżej, zwłaszcza w ostatnim roku wiązała je odmiana Amandine, a nieco niżej Aldana i Aligator. SOJA Doświadczenia z soją prowadzono w Głubczycach (odmianowe w latach 2012- i zaprawowe w latach 2013-) oraz w Bąkowie i Łosiowie (odmianowe w latach 2013-) na jednym poziomie agrotechniki. W Głubczycach

Bardziej szczegółowo

Poznaj 13 najczęściej popełnianych błędów w uprawie soi!

Poznaj 13 najczęściej popełnianych błędów w uprawie soi! .pl https://www..pl Poznaj 13 najczęściej popełnianych błędów w uprawie soi! Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 8 kwietnia 2017 Z roku na rok struktura zasiewów soi w Polsce wzrasta. Historia uprawy

Bardziej szczegółowo

Wyższą odznaczały się odmiany Aligator, ES Senator oraz Royal Pro, Hipro i Mavka, a najniższą Augusta oraz Klaxon, Annushka i Amandine (tabela 133).

Wyższą odznaczały się odmiany Aligator, ES Senator oraz Royal Pro, Hipro i Mavka, a najniższą Augusta oraz Klaxon, Annushka i Amandine (tabela 133). SOJA Doświadczenia z soją prowadzono w Głubczycach (odmianowe w latach 2012-2013 i zaprawowe w 2013 roku) oraz w Bąkowie i Łosiowie (odmianowe w 2013 roku) na jednym poziomie agrotechniki. W Głubczycach

Bardziej szczegółowo

Łódzki Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego

Łódzki Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego Łódzki Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie łódzkim Łubin żółty 2018 Sulejów, marzec 2019 1 Przewodniczący

Bardziej szczegółowo

Rozdział 8 Pszenżyto jare

Rozdział 8 Pszenżyto jare Rozdział 8 Pszenżyto jare Pszenżyto jare jest zbożem odznaczającym się większą tolerancją na słabe warunki glebowe i stanowiskowe od pszenicy jarej, dlatego też budzi ono coraz większe zainteresowanie

Bardziej szczegółowo

Zwalczanie chwastów w soi - skuteczne rozwiązanie!

Zwalczanie chwastów w soi - skuteczne rozwiązanie! https://www. Zwalczanie chwastów w soi - skuteczne rozwiązanie! Autor: Małgorzata Srebro Data: 12 kwietnia 2018 Soja to uprawa, która w ostatnich latach zyskuje na popularności. Niestety dużym problemem

Bardziej szczegółowo

Groch siewny. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

Groch siewny. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń Groch siewny Uwagi ogólne Aktualnie w KR znajduje się 25 odmian. Zostały podzielone na dwie grupy: - ogólnoużytkowa- którą stanowią odmiany wąsolistne o średniowysokich roślinach, białych kwiatach i żółtych

Bardziej szczegółowo

PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Uwagi ogólne i omówienie wyników Pszenżyto jare jest zbożem o stosunkowo mniejszym znaczeniu. Wg danych FAO STAT (2016) powierzchnia uprawy pszenżyta jarego w Polsce wynosi

Bardziej szczegółowo

11. Groch siewny Uwagi ogólne Wyniki doświadczeń

11. Groch siewny Uwagi ogólne Wyniki doświadczeń Lp 11. Groch siewny 11.1. Uwagi ogólne Obecnie w Krajowym Rejestrze w grupie odmian ogólnoużytkowych przeznaczonych do uprawy na glebach żyznych są wyłącznie formy wąsolistne łącznie 13 odmian. W województwie

Bardziej szczegółowo

PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Uwagi ogólne i omówienie wyników Pszenżyto jare jest zbożem o stosunkowo mniejszym znaczeniu. W strukturze zasiewów zbóż z mieszankami, udział jarej formy pszenżyta jest

Bardziej szczegółowo

Problemy z doborem ŚOR w uprawach strączkowych

Problemy z doborem ŚOR w uprawach strączkowych .pl https://www..pl Problemy z doborem ŚOR w uprawach strączkowych Autor: prof. dr hab. inż. Marcin Kozak Data: 15 marca 2016 Zainteresowanie polskich rolników uprawą i wykorzystaniem roślin strączkowych

Bardziej szczegółowo

Wyniki doświadczeń odmianowych SOJA 2014, 2015

Wyniki doświadczeń odmianowych SOJA 2014, 2015 CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH Wyniki doświadczeń odmianowych SOJA 2014, 2015 Słupia Wielka 2015 Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych 63-022 Słupia Wielka tel.: 61 285 23

Bardziej szczegółowo

Soja potwierdza swoje miejsce w produkcji roślinnej

Soja potwierdza swoje miejsce w produkcji roślinnej Soja potwierdza swoje miejsce w produkcji roślinnej Doświadczenia odmianowe i agrotechniczne, przeprowadzone w Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Głubczycach w 2013 roku w ramach Wojewódzkiego Programu

Bardziej szczegółowo

Łubin wąskolistny. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

Łubin wąskolistny. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń Łubin wąskolistny Uwagi ogólne Aktualnie w KR znajdują się 24 odmiany łubinu wąskolistnego, które w większości badano w doświadczeniach PDO, realizowanych ze środków budżetowych. Odmiany te podzielono

Bardziej szczegółowo

GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Groch siewny ma duże znaczenie w grupie roślin bobowatych, jako roślina jadalna i pastewna. Odgrywa bardzo ważną rolę w płodozmianie, jako roślina przerywająca częste następstwo

Bardziej szczegółowo

6. Pszenżyto jare/żyto jare

6. Pszenżyto jare/żyto jare 6. Pszenżyto jare/żyto jare W doświadczeniach PDO założonych w 2016 roku na terenie województwa łódzkiego badano 6 odmian pszenżyta jarego oraz 1 odmianę żyta jarego. Doświadczenia założono w trzech punktach

Bardziej szczegółowo

Bobik mgr inż. Michał Soja SDOO Przecław

Bobik mgr inż. Michał Soja SDOO Przecław Bobik mgr inż. Michał Soja SDOO Przecław Uwagi ogólne Bobik ma duże możliwości plonowania ale wymaga gleb żyznych i wilgotnych. Preferowanymi rejonami jego uprawy są północna i południowa część Polski.

Bardziej szczegółowo

PROGRAM OCHRONY ŁUBINU

PROGRAM OCHRONY ŁUBINU PROGRAM OCHRONY ŁUBINU Program przygotowany w ramach zadania 1.2 Opracowanie i aktualizacja programów integrowanej ochrony roślin rolniczych Program Wieloletni na lata 2016 2020 Ochrona roślin uprawnych

Bardziej szczegółowo

Soja mgr inż. Aneta Ferfecka SDOO Przecław

Soja mgr inż. Aneta Ferfecka SDOO Przecław Soja mgr inż. Aneta Ferfecka SDOO Przecław Uwagi ogólne Soja jest jedną z najważniejszych roślin białkowych i oleistych na świecie, a powierzchnia jej uprawy ciągle rośnie. Podobnie w Polsce w ostatnim

Bardziej szczegółowo

Lista Odmian Zalecanych do uprawy w województwie lubelskim w roku 2019 Bobowate grubonasienne, Bobik, Groch siewny, Łubin żółty, Soja

Lista Odmian Zalecanych do uprawy w województwie lubelskim w roku 2019 Bobowate grubonasienne, Bobik, Groch siewny, Łubin żółty, Soja Lista Odmian Zalecanych do uprawy w województwie lubelskim w roku 2019 Bobowate grubonasienne, Bobik, Groch siewny, Łubin żółty, Soja Opracował: dr inż. Piotr Pszczółkowski Bobik - charakterystyka odmian

Bardziej szczegółowo

Łubin wąskolistny 2018

Łubin wąskolistny 2018 Łódzki Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie łódzkim Łubin wąskolistny 2018 Sulejów, marzec 2019

Bardziej szczegółowo

Unowocześnienie technologii uprawy konwencjonalnych odmian soi (Glycine max) w warunkach Polski

Unowocześnienie technologii uprawy konwencjonalnych odmian soi (Glycine max) w warunkach Polski Unowocześnienie technologii uprawy konwencjonalnych odmian soi (Glycine max) w warunkach Polski Projekt realizowany w ramach Programu Badań Stosowanych PBS2/A8/25/2013 Konsorcjum IOR- PIB KR Kietrz UP

Bardziej szczegółowo

Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE 2016 ( )

Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE 2016 ( ) ,DOLNOŚLĄSKI ZESPÓŁ POREJESTROWEGO DOŚWIADCZALNICTWA ODMIANOWEGO Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE 2016 (2014-2016) Zeszyt 6 ( 18 ) Bukówka. pażdziernik 2016..

Bardziej szczegółowo

Możliwości uprawy i przetwarzania soi w Polsce

Możliwości uprawy i przetwarzania soi w Polsce Możliwości uprawy i przetwarzania soi w Polsce Konsorcjum POLSOJA Unowocześnienie technologii uprawy konwencjonalnych odmian soi (Glycine max) w warunkach Polski SOJA: UNIKALNY SKŁAD CHEMICZNY NASION (ZAWARTOŚĆ

Bardziej szczegółowo

Pszenżyto jare/żyto jare

Pszenżyto jare/żyto jare Pszenżyto jare/żyto jare W doświadczeniach PDO założonych w 2015 roku na terenie województwa łódzkiego badano 5 odmian pszenżyta jarego oraz 1 odmianę żyta jarego. Doświadczenia założono w trzech punktach

Bardziej szczegółowo

wymaga średniej długości dnia poniżej 14 godzin. W Europie Środkowej odmiany wczesne są zaliczane do odmian obojętnych pod względem długości dnia.

wymaga średniej długości dnia poniżej 14 godzin. W Europie Środkowej odmiany wczesne są zaliczane do odmian obojętnych pod względem długości dnia. wymaga średniej długości dnia poniżej 14 godzin. W Europie Środkowej odmiany wczesne są zaliczane do odmian obojętnych pod względem długości dnia. typową dla roślin dnia krótkiego. Kwiaty fioletowe Dojrzewa

Bardziej szczegółowo

12. Łubin wąskolistny

12. Łubin wąskolistny 12. Łubin wąskolistny Uwagi ogólne Aktualnie w KR znajduje się 27 odmian łubinu wąskolistnego, które w większości badano w doświadczeniach PDO, realizowanych ze środków budżetowych. Odmiany te podzielono

Bardziej szczegółowo

Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE 2017( )

Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE 2017( ) DOLNOŚLĄSKI ZESPÓŁ POREJESTROWEGO DOŚWIADCZALNICTWA ODMIANOWEGO Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE 2017(2015-2017) Bukówka.Grudzień 2017 Dolnośląski Zespół Porejestrowego

Bardziej szczegółowo

O czym pamiętać przed siewem marchwi?

O czym pamiętać przed siewem marchwi? O czym pamiętać przed siewem marchwi? Kwiecień i maj to optymalny termin siewu marchwi. Z reguły w pierwszej kolejności wysiewane są odmiany przeznaczone do przetwórstwa i świeżorynkowe, a następnie odmiany

Bardziej szczegółowo

ODMIANY ZBÓŻ OZIMYCH

ODMIANY ZBÓŻ OZIMYCH ODMIANY ZBÓŻ OZIMYCH FORMCJA GIMANTIS ASTORIA LEGENDA TULECKA PIASTOWSKIE POZNAŃSKIE ANTONIŃSKIE KATALOG 2017-2018 1 2 2 ODMIANY ZBÓŻ OZIMYCH 2017-2018 Szanowni Rolnicy Informacje zawarte w tym katalogu

Bardziej szczegółowo

Tabela 65. Groch siewny badane odmiany w 2017 roku.

Tabela 65. Groch siewny badane odmiany w 2017 roku. GROCH SIEWNY W Krajowym rejestrze odmian grochu siewnego znajdują się odmiany przeznaczone do uprawy na nasiona jadalne lub paszowe na glebach klas bonitacyjnych I-IV a. Wszystkie aktualnie zarejestrowane

Bardziej szczegółowo

GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Groch siewny ma duże znaczenie w grupie roślin bobowatych, jako roślina jadalna i pastewna. Odgrywa bardzo ważną rolę w płodozmianie, jako roślina przerywająca częste następstwo

Bardziej szczegółowo

GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Uprawa grochu siewnego w Polsce ma długą tradycję. Gatunek ten odgrywa główną rolę w grupie roślin bobowatych, jako roślina jadalna i pastewna. Dużą wartość odżywczą białka

Bardziej szczegółowo

Tabela 4. Bobik- odmiany badane w 2018 roku.

Tabela 4. Bobik- odmiany badane w 2018 roku. 1.1. Bobik Utrzymująca się w Polsce wysoka tendencja zasiewu zbóż, intensyfikacja produkcji roślinnej i uproszczenia w uprawie prowadzą do wzrostu zużycia nawozów mineralnych i pestycydów, a w konsekwencji

Bardziej szczegółowo

Groch siewny odmiany ogólnoużytkowe

Groch siewny odmiany ogólnoużytkowe Groch siewny odmiany ogólnoużytkowe Powierzchnia uprawy grochu zarówno form ogólnoużytkowych jak i pastewnych nie zwiększa się. Duże znaczenie roślin strączkowych w płodozmianie jest powszechnie uznawane

Bardziej szczegółowo

GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Groch siewny należy do najważniejszych gatunków w grupie roślin bobowatych grubonasiennych. Nasiona grochu mogą być wykorzystywane do bezpośredniej konsumpcji jak i na paszę

Bardziej szczegółowo

Biuletyn agrotechniczny KWS 1/2002

Biuletyn agrotechniczny KWS 1/2002 Biuletyn agrotechniczny KWS 1/2002 KWS Polska Sp. z o.o. Wschody OCENA JAKOŚCI WSCHODÓW Szybkie i wyrównane wschody buraków to podstawowy warunek wysokiego plonu o dobrej jakości. Prawidłowa ocena wschodów

Bardziej szczegółowo

Pszenżyto ozime i jare - opóźniony termin siewu mgr inż. Aneta Ferfecka - SDOO Przecław

Pszenżyto ozime i jare - opóźniony termin siewu mgr inż. Aneta Ferfecka - SDOO Przecław Pszenżyto ozime i jare - opóźniony termin siewu mgr inż. Aneta Ferfecka - SDOO Przecław Wstęp Doświadczenie zostało założone w SDOO w Przecławiu. Celem doświadczenia było określenie reakcji odmian na opóźniony

Bardziej szczegółowo

Groch siewny odmiany ogólnoużytkowe

Groch siewny odmiany ogólnoużytkowe Groch siewny odmiany ogólnoużytkowe W roku 2014 powierzchnia upraw materiału kwalifikowanego odmian ogólnoużytkowych grochu siewnego wyniosła 1,2 tys. ha i była większa o około 500 ha w porównaniu do roku

Bardziej szczegółowo

Owies. Tabela 40. Owies odmiany badane w 2014 r. Rok wpisania do KRO LOZ

Owies. Tabela 40. Owies odmiany badane w 2014 r. Rok wpisania do KRO LOZ Owies Owies jest tańszy w uprawie niż inne zboża. Wymaga, bowiem nie tylko mniej intensywnego nawożenia, ale również mniejszej ochrony chemicznej. Wadą natomiast jest niższa cena ziarna na rynku. Gatunek

Bardziej szczegółowo

Pszenżyto jare. Uwagi ogólne

Pszenżyto jare. Uwagi ogólne Pszenżyto jare Uwagi ogólne Pszenżyto jare jest zbożem o mniejszym znaczeniu gospodarczym, w strukturze zasiewów województwa pomorskiego zajmuje ok. 2%, ale zaznacza się tendencja wzrostowa uprawy tego

Bardziej szczegółowo

13. Soja Aneta Ferfecka SDOO Przecław

13. Soja Aneta Ferfecka SDOO Przecław 13. Soja Aneta Ferfecka SDOO Przecław Uwagi ogólne Soja jest jedną z najważniejszych roślin białkowych i oleistych na świecie a powierzchnia jej uprawy ciągle rośnie. Podobnie w Polsce w ostatnim okresie

Bardziej szczegółowo

1. DUBLET 2. MILEWO 3. NAGANO

1. DUBLET 2. MILEWO 3. NAGANO 6. Pszenżyto jare W 2013 roku Krajowy Rejestr Odmian liczył 10 odmian pszenżyta jarego i 1 odmianę żyta jarego. W doświadczeniach PDOiR założonych w 2013 roku na terenie województwa łódzkiego badano 4

Bardziej szczegółowo

Wyniki doświadczeń odmianowych SOJA 2017, 2018

Wyniki doświadczeń odmianowych SOJA 2017, 2018 CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH Wyniki doświadczeń odmianowych SOJA, Słupia Wielka Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych 63-022 Słupia Wielka tel.: 61 285 23 41 do 47 faks:

Bardziej szczegółowo

Tabela 45. Owies odmiany badane w 2017 r.

Tabela 45. Owies odmiany badane w 2017 r. VIII Owies Owies jest tańszy w uprawie niż inne zboża. Wymaga, bowiem nie tylko mniej intensywnego nawożenia, ale również mniejszej ochrony chemicznej. Wadą jest natomiast, niestety, niższa cena ziarna

Bardziej szczegółowo

10. Owies. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

10. Owies. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń 10. Owies Uwagi ogólne W roku w województwie warmińsko-mazurskim założono dwa doświadczenia z owsem: w ZDOO Rychliki i SDOO Wrócikowo. W ZDOO Rychliki badano większość odmian, które w roku znajdowały się

Bardziej szczegółowo

Tabela 42. Owies odmiany badane w 2013 r.

Tabela 42. Owies odmiany badane w 2013 r. VIII Owies Owies jest tańszy w uprawie niż inne zboża. Wymaga, bowiem nie tylko mniej intensywnego nawożenia, ale również mniejszej ochrony chemicznej. Wadą natomiast jest niższa cena ziarna na rynku.

Bardziej szczegółowo

Prof. dr hab.. Jerzy Szukała UP Poznań, Katedra Agronomii Mgr Radosław Kazuś HR Smolice, Oddział Przebędowo Kalkulacje

Prof. dr hab.. Jerzy Szukała UP Poznań, Katedra Agronomii   Mgr Radosław Kazuś HR Smolice, Oddział Przebędowo Kalkulacje Prof. dr hab.. Jerzy Szukała UP Poznań, Katedra Agronomii e-mail: jszukala@up.poznan.pl Mgr Radosław Kazuś HR Smolice, Oddział Przebędowo Kalkulacje opłacalności uprawy roślin strączkowych Prezentowane

Bardziej szczegółowo

10. Owies. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

10. Owies. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń 10. Owies Uwagi ogólne W 2018 roku w województwie warmińsko-mazurskim założono dwa doświadczenia z owsem: w ZDOO Rychliki i SDOO Wrócikowo. W ZDOO Rychliki badano większość odmian, które w 2018 roku znajdowały

Bardziej szczegółowo

10. Owies Anna Durał ZDOO Dukla

10. Owies Anna Durał ZDOO Dukla 10. Owies Anna Durał ZDOO Dukla Uwagi ogólne W roku zarejestrowano dwie nowe odmiany: Elegant i Romulus. Obecnie w krajowym rejestrze znajduje się 27 odmian oplewionych oraz 5 odmian nie oplewionych. Doświadczenia

Bardziej szczegółowo

PAWEŁ JAKUBOWSKI PRZYKŁADOWE ZADANIE EGZAMINACYJNE R16 BOBIK

PAWEŁ JAKUBOWSKI PRZYKŁADOWE ZADANIE EGZAMINACYJNE R16 BOBIK PAWEŁ JAKUBOWSKI PRZYKŁADOWE ZADANIE EGZAMINACYJNE R16 BOBIK Gospodarstwo rolne planuje uprawę bobiku z przeznaczeniem na a. Powierzchnia wynosi 3 ha. Bobik będzie uprawiany na polu o klasie bonitacyjnej

Bardziej szczegółowo

Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń ROZDZIAŁ 8 Pszenżyto jare Uwagi ogólne Ziarno pszenżyta przeznaczane jest w całości na paszę. Wykorzystuje się je bezpośrednio do żywienia wszystkich zwierząt gospodarskich w formie gniecionej lub w paszach

Bardziej szczegółowo

Grupa operacyjna 3 GOSPODARSTWA Z WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO 2 GOSPODARSTWA Z WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO

Grupa operacyjna 3 GOSPODARSTWA Z WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO 2 GOSPODARSTWA Z WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO Lider Grupa operacyjna PW lechpol sp z.o.o Rolnicy 3 GOSPODARSTWA Z WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO 2 GOSPODARSTWA Z WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO Jednostka naukowa Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy

Bardziej szczegółowo

Informator. Inicjatywa białkowa COBORU, Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU)

Informator. Inicjatywa białkowa COBORU, Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU) Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU) Inicjatywa białkowa COBORU, 2017-2018 Informator Słupia Wielka, 26 października 2018 www.coboru.pl Potencjalne korzyści z uprawy roślin białkowych

Bardziej szczegółowo

10. Owies. Wyniki doświadczeń

10. Owies. Wyniki doświadczeń 10. Owies Uwagi ogólne W roku zarejestrowano dwie nowe odmiany: Harnaś i Amant (nagoziarnista). Obecnie w krajowym rejestrze znajdują się 23 odmiany oplewione w tym jedna o brązowym zabarwieniu plewki

Bardziej szczegółowo

Zagrożenia ze strony grzyba Rhizoctonia solani na plantacjach buraka cukrowego

Zagrożenia ze strony grzyba Rhizoctonia solani na plantacjach buraka cukrowego Zagrożenia ze strony grzyba Rhizoctonia solani na plantacjach buraka cukrowego Paweł Skonieczek Mirosław Nowakowski Łukasz Matyka Marcin Żurek Zakład Technologii Produkcji Roślin Okopowych Instytut Hodowli

Bardziej szczegółowo

Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsc e

Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsc e Tabela 14.1 Groch siewny. Odmiany badane. Rok zbioru:. Lp. Rodzaj ulistnienia Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsc e Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej

Bardziej szczegółowo

GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Uprawa grochu siewnego w Polsce ma długą tradycję. Gatunek ten odgrywa główną rolę w grupie roślin strączkowych, jako roślina jadalna i pastewna. Dużą wartość odżywczą białka

Bardziej szczegółowo

017 arzec 2 graf m A ODMIANY ZBÓŻ OZIMYCH

017 arzec 2 graf m A ODMIANY ZBÓŻ OZIMYCH ODMIANY ZBÓŻ OZIMYCH FORMACJA Pszenica ozima nowość na rynku Medal Polagra Farm 2005 Odmiana wysoko plonująca Grupa A Odporna na choroby 4,5 2 CECHY UŻYTKOWO-ROLNICZE Termin dojrzewania średni Wyrównanie

Bardziej szczegółowo

Tabela 46. Pszenżyto jare odmiany badane w 2016 r.

Tabela 46. Pszenżyto jare odmiany badane w 2016 r. Pszenżyto jare Pszenżyto jare ma najmniejsze znaczenie gospodarcze wśród wszystkich gatunków zbóż, gdyż jego uprawa zajmuje niewielki areał i w bilansie paszowym kraju nie odgrywa większej roli. Ziarno

Bardziej szczegółowo

Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE 2018 ( )

Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE 2018 ( ) DOLNOŚLĄSKI ZESPÓŁ POREJESTROWEGO DOŚWIADCZALNICTWA ODMIANOWEGO Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE 2018 (2016-2018) Bukówka. Grudzień 2018 Dolnośląski Zespół

Bardziej szczegółowo

Odmiany ogólnoużytkowe charakteryzują się białą barwą kwiatów i żółtymi nasionami, natomiast odmiany pastewne kwitną barwnie i nasiona są kolorowe.

Odmiany ogólnoużytkowe charakteryzują się białą barwą kwiatów i żółtymi nasionami, natomiast odmiany pastewne kwitną barwnie i nasiona są kolorowe. 1.1. Groch siewny Uprawę grochu należy rozpocząć od wyboru odpowiedniego stanowiska. Wymagania glebowe grochu są zróżnicowane w zależności od typu odmiany oraz kierunku uprawy. Odmiany jadalne mają większe

Bardziej szczegółowo

Soja MERLIN GRUPA WCZESNOŚCI: Pierwszy raz tylko z MERLIN!

Soja MERLIN GRUPA WCZESNOŚCI: Pierwszy raz tylko z MERLIN! Soja MERLIN GRUPA WCZESNOŚCI: 000++ Pierwszy raz tylko z MERLIN! MERLIN to jedna z najwcześniejszych odmian soi, dostępnych w Polsce. Uzyskuje bardzo wysokie wyniki plonowania w uprawie na terenie całego

Bardziej szczegółowo

Profesjonalna ochrona upraw strączkowych

Profesjonalna ochrona upraw strączkowych Profesjonalna ochrona upraw strączkowych SPIS TREŚCI Szanowni Państwo, 3 Wstęp 4 HiStick Szczepionki bakteryjne dla roślin bobowatych 6 Stomp Aqua 455 CS Skuteczność, którą znasz. Korzyści, których oczekiwałeś.

Bardziej szczegółowo

8. Owies oprac. inż. Monika Kaczmarek

8. Owies oprac. inż. Monika Kaczmarek 8. Owies oprac. inż. Monika Kaczmarek Na podstawie badań GUS, powierzchnia uprawy owsa w 2017 roku w Polsce wynosiła około 0,5 mln ha, co stanowi 7,1 % ogólnej powierzchni zasiewów zbóż w Polsce. Zainteresowanie

Bardziej szczegółowo

wielorzędowe Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska DE Melania KWS Lochow-Petkus Polska sp. z o.o. Kondratowice ul.

wielorzędowe Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska DE Melania KWS Lochow-Petkus Polska sp. z o.o. Kondratowice ul. Jęczmień ozimy Ozima forma jęczmienia jest uprawiana głównie z przeznaczeniem na cele paszowe. Powierzchnia uprawy jęczmienia ozimego była niewielka w skali kraju podobnie w woj. lubelskim. Ze względu

Bardziej szczegółowo

Wyniki doświadczeń odmianowych PSZENICA ZWYCZAJNA JARA

Wyniki doświadczeń odmianowych PSZENICA ZWYCZAJNA JARA CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH Wyniki doświadczeń odmianowych PSZENICA ZWYCZAJNA JARA (dobór komponentów do mieszanek) 2018 Słupia Wielka 2018 Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin

Bardziej szczegółowo

12. Groch siewny Uwagi ogólne Wyniki doświadczeń. Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych w Woj.

12. Groch siewny Uwagi ogólne Wyniki doświadczeń. Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych w Woj. 12. Groch siewny 12.1. Uwagi ogólne Aktualnie w Krajowym Rejestrze jest 25 odmian, w tym 17 odmian ogólnoużytkowych i 8 odmian pastewnych. W województwie świętokrzyskim doświadczenie porejestrowe z grochem

Bardziej szczegółowo

Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE

Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE DOLNOŚLĄSKI ZESPÓŁ POREJESTROWEGO DOŚWIADCZALNICTWA ODMIANOWEGO i ROLNICZEGO Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE 2014 (2012-2014) Zeszyt 6 ( 16 ) wydawnictwo sto

Bardziej szczegółowo

R - odmiana wstępnie rekomendowana, na podstawie wyników PDO z roku zbioru 2016.

R - odmiana wstępnie rekomendowana, na podstawie wyników PDO z roku zbioru 2016. 6. Pszenica jara oprac. mgr inż. Anna Mrozek W latach 2015-2017 w ramach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego przeprowadzono 9 doświadczeń z odmianami pszenicy jarej. Doświadczenia zlokalizowane

Bardziej szczegółowo

Żyto ozime mieszańcowe SU PERFORMER

Żyto ozime mieszańcowe SU PERFORMER Zalety Czołowy poziom plonowania wg COBORU i BSA Niemcy 9/9 pkt., zarówno w intensywnym, jak i ekstensywnym poziomie uprawy, Wyróżniający się jesiennym, jak i wiosennym rozwojem roślin, Stabilne źdźbło,

Bardziej szczegółowo

Rzepak jary. Uwagi ogólne

Rzepak jary. Uwagi ogólne Rzepak jary Uwagi ogólne Rzepak jary zarówno w województwie, jak i w całym kraju, ma mniejsze znaczenie gospodarcze niż rzepak ozimy. W latach 2000-2010 powierzchnia uprawy wahała się od 22 do 81 tys.ha

Bardziej szczegółowo

7. Owies W 2012 roku owies zajmował 6,7 % ogólnej powierzchni zasiewów zbóż w Polsce. W województwie łódzkim uprawiany był na powierzchni blisko 50

7. Owies W 2012 roku owies zajmował 6,7 % ogólnej powierzchni zasiewów zbóż w Polsce. W województwie łódzkim uprawiany był na powierzchni blisko 50 7. Owies W 2012 roku owies zajmował 6,7 % ogólnej powierzchni zasiewów zbóż w Polsce. W województwie łódzkim uprawiany był na powierzchni blisko 50 tys. ha. Zainteresowanie produkcją tego zboża systematycznie

Bardziej szczegółowo

Prezentowana lista powinna ułatwić rolnikom dokonanie wyboru odmiany najbardziej dostosowanej do lokalnych warunków gospodarowania.

Prezentowana lista powinna ułatwić rolnikom dokonanie wyboru odmiany najbardziej dostosowanej do lokalnych warunków gospodarowania. Jęczmień ozimy W 2014 roku Krajowy Rejestr Odmian obejmował 21 odmian jęczmienia ozimego. W doświadczeniach porejestrowych, realizowanych na terenie województwa łódzkiego w sezonie 2013-2014 badano 8 odmian

Bardziej szczegółowo

6. Pszenżyto ozime. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

6. Pszenżyto ozime. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń 6. Pszenżyto ozime Uwagi ogólne W sezonie wegetacyjnym 2016/, w ramach PDO w rejonie warmińsko-mazurskim, prowadzone były dwa doświadczenia z pszenżytem. Zlokalizowano je w stacjach doświadczalnych we

Bardziej szczegółowo

Integrowana ochrona roślin strączkowych: jak to zrobić?

Integrowana ochrona roślin strączkowych: jak to zrobić? .pl https://www..pl Integrowana ochrona roślin strączkowych: jak to zrobić? Autor: prof. dr hab. inż. Marcin Kozak Data: 18 marca 2016 O integrowanej ochronie roślin polscy rolnicy wiedzą coraz więcej.

Bardziej szczegółowo