Zbiór artykułów poświęconych kwestii macedońskiej zawiera teksty
|
|
- Dorota Krajewska
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej Uniwersytet Warszawski Warszawa Tożsamość narodowa w społeczeństwie multietnicznym Macedonii 1 Zbiór artykułów poświęconych kwestii macedońskiej zawiera teksty reprezentujące głównie perspektywę twardej historii jak również medioznawstwa, w mniejszym zaś stopniu interdyscyplinarne badania kulturowe, mimo że kwestia tożsamości domaga się przekraczania sztywnych granic dyscyplin. Kilka tekstów można określić bardziej jako eseje niż dyskurs naukowy. Tom w większości rzetelnie przygotowanych i opracowanych prac stanowi niewątpliwie ważną pozycję dla każdego, kto profesjonalnie interesuje się tą częścią Europy, jak też dla tych, którzy chcą uzyskać solidną wiedzę na temat kształtowania się kultury macedońskiej. O jaką macedońskość chodzi, do tego zagadnienia powrócę. Pewnym minusem tomu jest fakt, iż część artykułów opublikowano w języku macedońskim, tak więc nie będą one dostępne dla większości potencjalnych czytelników, a szkoda, macedoński punkt widzenia rzadko bowiem trafia do polskiego obiegu intelektualnego. Obowiązkiem recenzenta jest lektura konstruktywnie krytyczna i całościowa, tak więc rozpocznę od wniosków natury ogólnej. Orientację w tomie nieco utrudnia brak wyodrębnionych bloków tematycznych. Artykuły są uszeregowane w zasadzie chronologicznie, na końcu umieszczono też grupę tekstów poświęconych analizie prasy macedońskiej i polskiej. Przedkładane czytelnikom artykuły układają się jednak w czytelną narrację o macedońskiej tożsamości narodowej. Bardzo wyraźnie chodzi przy tym o Macedończyków w sensie etnicznym, a więc o macedońskich Słowian 1 Tożsamość narodowa w społeczeństwie multietnicznym Macedonii. Historia kultura literatura język media, red. Irena Stawowy-Kawka i Maciej Kawka, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008, ss humanistica.indd :23:14
2 342 bądź słowiańskich Macedończyków, i to ta grupa stoi w centrum uwagi oraz opisu. Można więc stwierdzić, oczywiście trochę upraszczając, że w recenzowanym tomie zaprezentowano dzieje kształtowania się i umacniania oraz obrony macedońskiej tożsamości narodowej w obliczu zagrożeń i negacji ze strony sąsiadów. W całym tomie drugi aspekt tytułu społeczeństwo multietniczne wyraźnie został na drugim planie. Otóż wieloetniczność sprowadza się najczęściej do konfrontacji Macedończyków (w zdefiniowanym przez mnie sensie) z ich tradycyjnymi w literaturze przedmiotu wrogami: Serbami, Bułgarami i Grekami, do których dołączają Albańczycy w tekstach poświęconych współczesności. Tym samym narracja przyjmuje ustalony przebieg: od okresu swoistej tożsamościowej białej plamy na obszarze macedońskim poprzez walkę sąsiadów o rząd dusz na tym terenie po uzyskanie świadomości narodowej i jej obronę w okresie pojugosłowiańskim. Macedończycy są przy tym opisywani najczęściej jako naród mały, ale dzielnie przeciwstawiający się propagandzie silniejszych liczebnie i materialnie narodów sąsiednich; naród z natury tolerancyjny, otwarty na inność, w przeciwieństwie do jego innych. Paradygmatycznym tekstem dla takiego podejścia jest artykuł G org a Čakarjanevskiego ( Македонскиот идентитет од негација до државност), który explicite utożsamia osiągnięcie dojrzałej tożsamości narodowej z us- -tanowieniem własnego państwa. W takim ujęciu, jak można się domyślać, wieloetniczność jest raczej balastem aniżeli wyzwaniem, które można przekuć w wartość pozytywną, zwłaszcza że własne państwo to w myśl tradycyjnej optyki państwo narodowe. Innym jaskrawym przykładem stereotypowego podejścia historycznego jest tekst Lilianny Miodońskiej, ambitnie zatytułowany Kultura macedońska w polskiej literaturze historycznej. W gruncie rzeczy jest on streszczeniem ważnej syntezy Ireny Stawowy-Kawki (Historia Macedonii), utrzymanym w pompatycznym stylu i jak gdyby nieświadomym dyskusji wokół wyobrażonego/dyskursywnego charakteru tożsamości narodowych (por. np. sekcja Budzenie się macedońskiej świadomości narodowej). Odmienne ujęcie prezentują dwa teksty podające w wątpliwość oczywisty charakter tożsamości narodowej. Myślę o artykule Jolanty Sujeckiej (Kwestia początku w macedońskim dwudziestowiecznym dyskursie historycznym) oraz Dragiego Gjorgieva (Идентитетот на словенското население во Македонија во првата половина на XIX век). Autorka pierwszego z nich odtwarza etapy konstruowania się macedońskiej historiografii, będącej wszak głównym rezerwuarem wyobrażeń tożsamościowych, od słynnego tekstu Krste Misirkova z 1903 roku po prace Vasyla Ivanovskiego z lat Tytułowy początek można rozumieć dwojako: z jednej strony mowa o roli domniemanego, rekonstruowanego początku dziejów jako funhumanistica.indd :23:14
3 TOŻSAMOŚĆ NARODOWA W SPOŁECZEŃSTWIE MULTIETNICZNYM MACEDONII 343 damentu tożsamości, z drugiej zaś o początku definiowania własnej grupy narodowej, przypadającym na przełom XIX i XX wieku. Tutaj ważnym elementem wywodu jest semantyczne rozróżnienie między pojęciami narod i nacija, prowadzące u macedońskich intelektualistów do stopniowej eliminacji innych z zakresu wspólnoty własnej. Z kolei G orgiev przypomina o dominacji podziałów stanowych i wyznaniowych jeszcze w początkach XIX wieku oraz o roli czynników często pomijanych przez badaczy tożsamości; mam na myśli ekonomiczne uwarunkowania przemian struktury społecznej oraz dążenia do kontroli ośrodków decyzyjnych jako dwóch koniecznych racji pojawienia się inteligencji macedońskiej, grupy odpowiedzialnej przecież za tworzenie się wyobrażeń grupowych. Temat kluczowy dla rozważań zawartych w recenzowanym tomie zapowiada artykuł wstępny Macieja Kawki. Językowy obraz Macedończyka to zagadnienie dotykające dyskursywnego charakteru tożsamości, z jednej strony pokazujące jego językowy żywot i zależność od struktur narracyjno- -retorycznych, z drugiej zaś pozwalający pokazać jego diachroniczną zmienność. Niestety w tekście tym doszło do nierównego rozłożenia proporcji między nazbyt rozbudowaną prezentacją założeń teoretycznych a skromnie ujętą egzemplifikacją. Wnioski wydają się niewspółmierne do materiału i eliptyczne, pozostawiające duży niedosyt. A szkoda: można było pokazać, jak dochodziło do zawężania znaczeniowego terminu Macedończyk czy raczej specjalizacji, przyjętej implicite przez wszystkich autorów reprezentowanych w tomie. Jednakże kilka tekstów stara się pokazać strategie budowania ciągłości między Macedonią starożytną a współczesną, mówiąc inaczej próby połączenia semantycznie różnych zakresów nazwy Macedończyk. Problem ten pojawia się we wspomnianym już artykule Jolanty Sujeckiej czy też u Iliji Veleva, aczkolwiek jego tekst to raczej eseistyczna niż naukowa próba odzyskania wątku bizantyjskiego dla współczesnej tożsamości macedońskiej. Teksty historyków dotykają różnorodnych aspektów macedońskości. Niewątpliwie jednym z najciekawszych w tomie jest niezwykle rzetelny artykuł Ireny Stawowy-Kawki Macedończycy w Bułgarii, będący przeglądem zagadnienia od roku 1919 po czasy współczesne. Autorka interesująco opisuje polityczne konteksty samej możliwości zaistnienia macedońskiej opcji tożsamościowej w Bułgarii, raz jeszcze odkrywając ambiwalentną i wcale nie oczywistą rolę kultury (i polityki) bułgarskiej dla krystalizowania się macedońskiej samoświadomości. Równie interesująco przedstawia się artykuł Tadeusza Czekalskiego poświęcony sytuacji w Macedonii Egejskiej po jej aneksji przez Grecję. Refleksja wyzbyta jest macedonocentryczności, charakterystycznej dla większości autorów; Czekalski rysuje obraz sytuacji ekonomicznej, politycznej i demograficznej w regionie w okresie międzyhumanistica.indd :23:15
4 wojennym, odsłaniając grę różnorodnych interesów oraz napięcia na styku grup kulturowych. Szkoda że podobnych ujęć nie ma zbyt wiele. W związku z tym, jak już wspominałem, tytułowa multietniczność często oznacza w zasadzie konfrontację z wpływami serbskimi, bułgarskimi i greckimi. Wieloetniczny charakter Macedonii jako problem tożsamościowy powraca w interesujący sposób w artykule Lilli Moroz-Grzelak (Obraz różnorodności etnicznej w publicystyce polskiej z początków XX wieku). I właśnie w polskich doniesieniach prasowych z owej epoki ujawnia się obraz skomplikowanych relacji między grupami etnicznymi i konfesyjnymi, o czasem płynnych granicach. Autorka określa ten okres jako przednarodowy, pokazując, że wówczas jeszcze nie było oczywiste, jakie będą wybory mieszkańców Macedonii. W jaskrawej postaci kwestia wyboru, możliwości opowiedzenia się za którąś z tożsamości, powraca w artykule Adama Balcera poświęconym mieszkańcom regionu Gora na styku Kosowa, Albanii i Macedonii. Autor rekonstruuje zawiłe dzieje definiowania tożsamości od wewnątrz i z zewnątrz; odtwarza zależności polityczne i kulturowe, wpływające na wybór takiej czy innej opcji przez mieszkańców Gory. Choć to region dla Macedonii marginalny, narracja Balcera ujawnia mechanizmy, jakie rządzą definiowaniem czy też akceptacją danej identyfikacji. Często bywa to wybór koniunkturalny, czasem definicja narzucona z zewnątrz, a czasem w sytuacji państwa totalitarnego takiej możliwości po prostu brakuje. Gora to współcześnie niemalże laboratorium tożsamościowe, podobnie jak swego czasu Macedonia, dlatego analogia ta jest tym cenniejsza w kontekście omawianego tomu. Balcer porusza bowiem palącą kwestię kultury macedońskiej, mianowicie relację między wyznaniem a poczuciem narodowym. Pisze o tym szerzej Olga Plaze w kontekście sytuacji społeczno-politycznej po 2001 roku. Autorka zauważa dominację Albańczyków we wspólnocie muzułmańskiej w Macedonii; stają się oni właściwie rzecznikami islamu, majoryzując inne grupy etniczne, takie jak Turcy czy Romi. Problemem staje się identyfikacja Torbeszów, Macedończyków wyznających islam. Plaze stawia ciekawe pytanie, w którym kierunku pójdą ich wybory tożsamościowe, czy zgodnie z dotychczasowym poczuciem słowiańskości-macedońskości, czy też w stronę asymilacji ku albańskości z racji wspólnej konfesji. Oba te artykuły, badając konkretne przypadki, rzucają ciekawe światło na mechanizmy zależności między tożsamością narodową a wyznaniową. Kilka tekstów porusza problematykę relacji polsko-macedońskich czy raczej polskiej świadomości kwestii macedońskiej. Ich poziom jest różny. Pojawia się dyżurny, jeśli mowa o polskiej obecności na Bałkanach, Adam Czartoryski ze swymi koncepcjami federacji bałkańskiej, przez Piotra Żurka nieco na siłę dosztukowany do tomu poświęconego Macedonii; niestety, temat to mocno wyeksploatowany przez polską historiografię, co widać 344 humanistica.indd :23:15
5 TOŻSAMOŚĆ NARODOWA W SPOŁECZEŃSTWIE MULTIETNICZNYM MACEDONII w rzeczonym tekście. Z kolei esej Katariny Todoroskiej o Włodzimierzu Trąmpczyńskim jest szkicem szkicu, głównie zaś opowieścią o trudnościach autorki w znalezieniu informacji o badanym przez siebie tekście. Nie wiem, jaki był cel zamieszczenia tego szkicu, chyba że po prostu funkcjonuje on jako informacja bibliograficzna. Na prawach komunikatu, nie niosącego istotnych treści merytorycznych, włączono do tomu także tekst Stojana Kiselinovskiego. Tekst ten zawiera podstawowe wiadomości o kodyfikacji macedońskiego, mógłby więc stanowić wartościową informację propedeutyczną dla niezaznajomionych z historią języka macedońskiego. Wracając jednak do kwestii kontaktów macedońsko-polskich, trzeba wspomnieć o kilku jeszcze artykułach. Zoran Todorovski (Полската дипломатија за состојбите на ВМРО во Бугарија во периодот меѓу двете светски војни) w istocie ponownie dotyka kwestii relacji bułgarsko-macedońskich oraz współzależności obu narodów w definiowaniu własnej tożsamości. Autor badał raporty polskich dyplomatów działających w Bułgarii w okresie międzywojennym pod kątem obecności w nich kwestii macedońskiej, przy okazji zaś czytelnik dowiaduje się sporo o roli emigracji macedońskiej w Bułgarii. Artykuł Todorovskiego jest interesujący również z perspektywy macedońskiej narracji tożsamościowej; otóż autor z zakończeniu stwierdza, że polscy dyplomaci poprawnie postrzegali stosunki polityczne i kulturowe w regionie oraz dostrzegali odrębność etniczną Macedończyków. Tak więc po raz kolejny badanie naukowe staje się poszukiwaniem samopotwierdzenia, dążeniem do pozyskania dowodów na istnienie odrębności narodowej pomimo naonczas braku oficjalnego uznania. Wydaje się, że materiał badawczy służy tu instrumentalnie za argument w budowie własnej tradycji narodowej. Podobnie zresztą w tekście Todora Čepreganova angielscy i amerykańscy dyplomaci są chwaleni, jeśli piszą o macedońskiej (macedońskosłowiańskiej) odrębności, dostrzegają ją i piszą o niej za Zachodzie. Tutaj chciałbym wspomnieć o jeszcze jednej specyfice recenzowanego tomu: otóż, jak dało się zauważyć z powyższych uwag, sam ten zbiór artykułów mógłby się stać przedmiotem badania konstruowania (się) macedońskich wyobrażeń, zogniskowanych wokół zagadnienia tożsamości i jego składowych: trwałości w czasie oraz odrębności od innych. Szczególnie wymownym przykładem tej tezy są artykuły omawiane w tym akapicie. W ciekawym artykule Paweł Płaneta rekonstruuje dyskurs o Macedonii w najnowszej polskiej prasie (po roku 2000). Autor zastosował techniki badań dyskursu, oparte na analizie korpusowej i statystyce, co pozwoliło mu dojść do interesujących spostrzeżeń. Mówi on na przykład o ogólnie pozytywnym nacechowaniu opisów sytuacji macedońskiej, koncentracji wątków wokół sporu narodowościowego macedońsko-albańskiego. Jak stwierdza też sam autor, polskie media zadziwiająco dużo i rzeczowo informowały 345 humanistica.indd :23:15
6 o wydarzeniach w tym kraju. Zresztą wnioski Płanety zgadzają się z ogólną wymową tomu, jak i obserwacjami polskich tekstów macedonistycznych: i autorzy tomu, i polska prasa często zdradzają sympatię do Macedonii, małego kraju, który potrafił zachować tożsamość i uniknąć rozlewu krwi w procesie rozpadu Jugosławii. Z wielu artykułów, zarówno polskich jak i macedońskich autorów, wyłania się obraz małego, dzielnego, niedocenionego i tolerancyjnego narodu; oczywiście taki obraz nie musi być z gruntu fałszywy, jakkolwiek przywołany zestaw atrybutów zawsze winien budzić czujność badacza. Szczególne miejsce zajmuje ostatni tekst, poruszający zagadnienie macedońskiej wielokulturowości w praktyce. Otóż Rafał Woźnica badał, jak wprowadzane są w życie postanowienia porozumienia ochrydzkiego z 2001 roku w kwestii reorganizacji policji. W myśl zasad podyktowanych przez tzw. wspólnotę międzynarodową udział przedstawicieli narodowości ma być proporcjonalny do ich procentowego udziału w danym regionie i w państwie. Autor jako jeden z niewielu opuszcza poziom metawypowiedzi o tożsamości, badania wyobrażeń czy dyskursów, i wchodzi w mikrostruktury społeczne. Dla funkcjonowania społeczeństwa istotne są wszak nie tylko symbole, lecz i praktyki, o czym przypomina artykuł Woźnicy. Można wysnuć wniosek, że odpowiedzią na wielokulturowość deklaratywną czy pocztówkową powinna być wielokulturowość rzeczywista, praktyczna, na poziomie codziennych interakcji i współdziałania przedstawicieli różnych etnosów. I dopiero ze wspólnych praktyk, z współpracy w wielu sferach, może w przyszłości wyrosnąć społeczeństwo faktycznie szanujące wielość. Tom zredagowany przez Macieja Kawkę i Irenę Stawowy-Kawkę to bardzo interesujący zbiór tekstów w większości rzetelnie przygotowanych i opracowanych. Wyjątki, o których wspomniałem z recenzenckiego obowiązku, trafiają się w każdej publikacji zbiorowej. Książka ma ładną szatę graficzną i została starannie wydana; minusem jest brak indeksu, utrudniający orientację w tomie bogatym w odniesienia osobowe, a ilość literówek, zwłaszcza w tekstach macedońskich, mogłaby być mniejsza. Jak już wspominałem, prezentowane teksty same mogą się stać przedmiotem badań stanu macedonistyki, jej ideologemów i toposów. Ale przede wszystkim rekonstruują one najważniejsze etapy macedońskiej dyskusji tożsamościowej, pokazując jej punkty zapalne oraz osiągnięte już w dyscyplinie ustalenia. Brakuje tu, na co już wskazywałem, problematyzacji zagadnienia z perspektywy innych narodów, które pełnoprawnie zamieszkują Republikę Macedonii; wówczas dałoby się uzyskać pełniejszy obraz tytułowej wielokulturowości. 346 humanistica.indd :23:15
oznaczenie stosownym symbolem z jakiego obszaru jest efekt kształcenia 1 Symbol efektów kształcenia dla programu kształcenia Efekty kształcenia
Efekty kształcenia dla kierunku filologia polska, specjalność język literatura kultura, studia II stopnia prowadzonym na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, przyjęte uchwałą Rady Wydziału
KIERUNEK SOCJOLOGIA. Zagadnienia na egzamin magisterski na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych II stopnia
KIERUNEK SOCJOLOGIA Zagadnienia na egzamin magisterski na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych II stopnia 1. Podstawowe paradygmaty współczesnej socjologii K_W25 Posiada pogłębioną wiedzę na temat
określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013
Załącznik Nr 2.9 do Uchwały Nr 156/2012/2013 Senatu UKW z dnia 25 września 2013 r. EFEKTY KSZTAŁCENIA określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013 z dnia 25 września 2013
KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 3. Koordynator Dr hab. Jadwiga Mazur Zespół dydaktyczny
Załącznik nr 4 do Zarządzenia Nr.. KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Socjologia Sociology Kod Punktacja ECTS* 3 Koordynator Dr hab. Jadwiga Mazur Zespół dydaktyczny Opis kursu (cele kształcenia) Celem
Spis treści. Analiza i modelowanie_nowicki, Chomiak_Księga1.indb :03:08
Spis treści Wstęp.............................................................. 7 Część I Podstawy analizy i modelowania systemów 1. Charakterystyka systemów informacyjnych....................... 13 1.1.
Matryca efektów kształcenia dla programu kształcenia na kierunku Socjologia Studia pierwszego stopnia
Załącznik nr 4 do Uchwały nr 1647 Senatu Uniwersytetu w Białymstoku z dnia 17 grudnia 2014 r. Matryca efektów kształcenia dla programu kształcenia na kierunku Socjologia Studia pierwszego stopnia Efekty
Dr Barbara Klassa Zakład Metodologii Historii i Historii Historiografii Instytut Historii Uniwersytet Gdański
Dr Barbara Klassa Zakład Metodologii Historii i Historii Historiografii Instytut Historii Uniwersytet Gdański 1. Przedmiot: Historia historiografii Rok: IV Semestr: VII Studia: stacjonarne 2. Ilość godzin:
Program Studiów Doktoranckich Instytutu Historii im Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
Program Studiów Doktoranckich Instytutu Historii im Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk ROK Obowiązkowe Fakultatywne 1 RAZEM (obowiązkowe + fakultety) I praca pisemna A/ 6 2 seminarium promotorskie
KARTA KURSU S2A. Wielokulturowość USA. Kod Punktacja ECTS* 1. Koordynator dr Kinga Orzeł - Dereń Zespół dydaktyczny
KARTA KURSU S2A Nazwa Wielokulturowość USA Nazwa w j. ang. Multiculturalism of USA Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator dr Kinga Orzeł - Dereń Zespół dydaktyczny Opis kursu (cele kształcenia) Celem zajęć
W odpowiedzi na artykuł Ihara Szauczuka Wyższa humanistyczna edukacja na Białorusi w okresie międzywojennym: szkic historyczny
Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej Rok 14 (2016) Zeszyt 1 Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej (Yearbook of the Institute of East-Central Europe) Szczegóły publikacji oraz instrukcje
STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE specjalność: Międzynarodowy wymiar obsługi ruchu granicznego Studia pierwszego stopnia/ ogólnoakademicki
Karta przedmiotu STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE specjalność: Międzynarodowy wymiar obsługi ruchu granicznego Studia pierwszego stopnia/ ogólnoakademicki Przedmiot: Mniejszości narodowe i etniczne w Europie Kod
ANKIETA SAMOOCENY OSIĄGNIĘCIA KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
Szanowny Studencie, ANKIETA SAMOOCENY OSIĄGNIĘCIA KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA bardzo prosimy o anonimową ocenę osiągnięcia kierunkowych efektów kształcenia w trakcie Twoich studiów. Twój głos pozwoli
KARTA KURSU. Socjologia. Kod Punktacja ECTS* 3. Koordynator Dr hab. Piotr Stawiński, prof. UP Zespół dydaktyczny
KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Socjologia Sociology Kod Punktacja ECTS* 3 Koordynator Dr hab. Piotr Stawiński, prof. UP Zespół dydaktyczny Opis kursu (cele kształcenia) Celem zajęć jest dostarczenie
Recenzja opracowania M. Bryxa. pt: Rynek nieruchomości. System i funkcjonowanie.
C:\DOKUMENTY\RECENZJE\Recenzja M. Bryxa rynek.doc Recenzja opracowania M. Bryxa pt : Rynek nieruchomości. System i funkcjonowanie. Rynek nieruchomości jest w Polsce stosunkowo nowym, lecz wzbudzającym
I.2 Matryca efektów kształcenia: filolo drugiego stopnia WIEDZA. MODUŁ 21 Nau społeczne - przedmiot doo wyboru. MODUŁ 20 Seminarium magisterskie
I.2 Matryca efektów kształcenia: filolo drugiego stopnia Efekty kształcenia na kierunku Opis kierunkowych efektów kształcenia Odniesienie efektów do obszaru wiedzy MODUŁ 20 Seminarium magisterskie Seminarium
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW FILOZOFIA. I. Umiejscowienie kierunku w obszarze/obszarach kształcenia wraz z uzasadnieniem:
Załącznik nr 1 do uchwały nr 445/06/2012 Senatu UR z dnia 21 czerwca 2012 roku EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW FILOZOFIA poziom kształcenia profil kształcenia tytuł zawodowy absolwenta I stopień
Mikroświaty społeczne wyzwaniem dla współczesnej edukacji
Mikroświaty społeczne wyzwaniem dla współczesnej edukacji Mikroświaty społeczne wyzwaniem dla współczesnej edukacji Pod redakcją naukową Martyny Pryszmont-Ciesielskiej Copyright by Uniwersytet Wrocławski
DOTACJA NA UTRZYMANIE POTENCJAŁU BADAWCZEGO DOTACJA Wykaz planowanych do realizacji zadań badawczych, ujętych w planie zadaniowym jednostki
DOTACJA NA UTRZYMANIE POTENCJAŁU BADAWCZEGO DOTACJA 2016 Wykaz planowanych do realizacji zadań badawczych, ujętych w planie zadaniowym jednostki Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej 1. Dzieje
Inny Obcy Potwór. Kulturowo-społeczne aspekty odmienności przez wieki
Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych zaprasza do udziału w Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Inny Obcy Potwór. Kulturowo-społeczne aspekty odmienności przez wieki Bydgoszcz, 10-11 wrzesień
Jakość życia w perspektywie pedagogicznej
Jakość życia w perspektywie pedagogicznej Jadwiga Daszykowska Jakość życia w perspektywie pedagogicznej Oficyna Wydawnicza Impuls Kraków 2007 Copyright by Jadwiga Daszykowska Copyright by Oficyna Wydawnicza
AKADEMIA SZTUK PIĘKNYCH IM. JANA MATEJKI W KRAKOWIE WYDZIAŁ ARCHITEKTURY WNĘTRZ
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU ARCHITEKTURA WNĘTRZ STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA profil ogólnoakademicki w obszarze w zakresie sztuki WIEDZA u obszarowego 1. Wiedza o realizacji prac artystycznych K1_W01
Acta Universitatis Nicolai Copernici Pedagogika XXXI/2015 Nauki Humanistyczno-Społeczne Zeszyt 426. DOI:
RECENZJE OMÓWIENIA Acta Universitatis Nicolai Copernici Pedagogika XXXI/2015 Nauki Humanistyczno-Społeczne Zeszyt 426 DOI: http://dx.doi.org/10.12775/aunc_ped.2015.010 Tomasz Różański Wydział Nauk Pedagogicznych
STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE specjalność: Międzynarodowy wymiar administracji i samorządu Studia pierwszego stopnia/ ogólnoakademicki
Karta przedmiotu STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE specjalność: Międzynarodowy wymiar administracji i samorządu Studia pierwszego stopnia/ ogólnoakademicki Przedmiot: Mniejszości narodowe i etniczne na świecie Kod
OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu/modułu w języku polskim Seminarium licencjackie 2. Nazwa przedmiotu/modułu w języku angielskim 3. Jednostka prowadząca przedmiot Instytut
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PEDAGOGIKA. I. Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia wraz z uzasadnieniem
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PEDAGOGIKA Poziom kształcenia Profil kształcenia Tytuł zawodowy absolwenta studia I stopnia ogólnoakademicki licencjat I. Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia
Wymagania edukacyjne z historii do klasy I dopuszczający
Wymagania edukacyjne z historii do klasy I dopuszczający wymagania w zakresie wiadomości omawia najważniejsze postanowienia i konsekwencje traktatu wersalskiego definiuje pojęcie totalitaryzmu omawia główne
Andrzej Zapałowski "Następna Dekada. Gdzie byliśmy i dokąd zmierzamy", George Friedman, Kraków 2012 : [recenzja]
Andrzej Zapałowski "Następna Dekada. Gdzie byliśmy i dokąd zmierzamy", George Friedman, Kraków 2012 : [recenzja] Ante Portas. Studia nad bezpieczeństwem nr 2, 147-150 2013 RECENZJE ANTE PORTAS Studia nad
ZAGADNIENIA SYSTEMOWE PRAWA OCHRONY ŚRODOWISKA. pod redakcją Piotra Korzeniowskiego
POLSKA AKADEMIA NAUK ODDZIAŁ W ŁODZI KOMISJA OCHRONY ŚRODOWISKA ZAGADNIENIA SYSTEMOWE PRAWA OCHRONY ŚRODOWISKA Zagadnienie systemowe prawa ochrony środowiska, którym została poświęcona książka, ma wielkie
WYMAGANIA EDUKACYJNE - HISTORIA, HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO, HISTORIA PAŃSTWA I PRAWA
WYMAGANIA EDUKACYJNE - HISTORIA, HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO, HISTORIA PAŃSTWA I PRAWA Cele kształcenia wymagania ogólne I. Chronologia historyczna Uczeń porządkuje i synchronizuje wydarzenia z historii powszechnej
POLITOLOGIA Studia I stopnia. Profil ogólnoakademicki
Opis efektów kształcenia dla kierunku politologia I stopnia przyjętych uchwałą Rady Wydziału Nauk Politycznych w dniu 27 lutego 2012 r., zmodyfikowanych 24 września 2012 r. oraz 25 maja 2015 r. Efekty
POCZUCIE TOŻSAMOŚCI W KONTEKŚCIE SPOŁECZNOŚCI NARODOWO - PAŃSTWOWEJ
POCZUCIE TOŻSAMOŚCI W KONTEKŚCIE SPOŁECZNOŚCI NARODOWO - PAŃSTWOWEJ Wstęp Żyjemy w świecie wielkich procesów integracji i globalizacji. Z samej swojej istoty są to procesy pozytywne pozwalające wspólnie
Załącznik nr 1WZORCOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI
Dz.U. z 2013 poz. 1273 Brzmienie od 31 października 2013 Załącznik nr 1WZORCOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Umiejscowienie kierunku
Uchwała Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego. Nr 135/2012/2013. z dnia 25 czerwca 2013 r.
Uchwała Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 135/2012/2013 z dnia 25 czerwca 2013 r. w sprawie określenia efektów kształcenia dla kierunku studiów kulturoznawstwo na Wydziale Humanistycznym. Na
PROPONOWANE TEMATY/ZAGADNIENIA NA XX POWSZECHNY ZJAZD HISTORYKÓW POLSKICH LUBLIN 2019 ZESPÓŁ PROGRAMOWY HISTORIA XIX WIEKU
Uniwersytet Śląski Zakład Historii XIX wieku PROPONOWANE TEMATY/ZAGADNIENIA NA XX POWSZECHNY ZJAZD HISTORYKÓW POLSKICH LUBLIN 2019 ZESPÓŁ PROGRAMOWY HISTORIA XIX WIEKU Pracownicy Zakładu Historii XIX wieku
Jak zawsze wyjdziemy od terminologii. While oznacza dopóki, podczas gdy. Pętla while jest
Pętle Pętla to pewien fragment kodu, który jest wykonywany wielokrotnie. Wyobraź sobie taką sytuację. Piszesz program do szyfrowania danych. Dane są szyfrowane kolejno bajt po bajcie. Załóżmy, że plik
KARTA KURSU DLA STUDIÓW DOKTORANCKICH
KARTA KURSU DLA STUDIÓW DOKTORANCKICH Nazwa Zagadnienia kulturoznawstwa Nazwa w j. ang. Kod Punktacja ECTS 2 Koordynator Prof. UP dr hab. Bogusław Skowronek Zespół dydaktyczny Opis kursu (cele kształcenia)
Wprowadzenie do socjologii. Barbara Szacka. Spis treści
Wprowadzenie do socjologii Barbara Szacka Spis treści CZĘŚĆ PIERWSZA. PROLEGOMENA Rozdział I. CHARAKTER SOCJOLOGII I HISTORYCZNE WARUNKI JEJ POWSTANIA 1. Przedsocjologiczna wiedza o społeczeństwie Przedsocjologiczna
Procesy demograficzne -
VI Zielonogórskie Spotkania z Demografią Konferencja 25-26 października 2018 Zielona Góra Uniwersytet Zielonogórski (Instytut Historii i Instytut Socjologii) Urząd Statystyczny w Zielonej Górze oraz Polskie
ZAKŁADANE EFEKTY KSZTAŁCENIA. 1. Odniesienie efektów obszarowych do efektów kierunkowych
Załącznik do uchwały nr 404 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 28 stycznia 2015 r. ZAKŁADANE EFEKTY KSZTAŁCENIA 1. Odniesienie efektów obszarowych do efektów kierunkowych Objaśnienie: symbole
STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE
Karta przedmiotu Przedmiot: Nauka o państwie Przedmiot w języku angielskim: Science of State STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE Studia pierwszego stopnia/ ogólnoakademicki Typ przedmiotu/modułu: obowiązkowy obieralny
Spis treści. Wprowadzenie , vol. 3, no. 7
Wprowadzenie 1 2015, vol. 3, no. 7 Spis treści Wprowadzenie (Grażyna Krzyminiewska)... 3 Halina Zboroń Ekonomia społeczna a ekonomia rynku alternatywa czy dopełnienie?... 7 Karolina Nowak Dezintegracja
posiada zaawansowaną wiedzę o charakterze szczegółowym odpowiadającą obszarowi prowadzonych badań, obejmującą najnowsze osiągnięcia nauki
Efekty kształcenia 1. Opis przedmiotów Wykłady związane z dyscypliną naukową Efekty kształcenia Wiedza K_W01 K_W02 K_W03 posiada wiedzę na zaawansowanym poziomie o charakterze podstawowym dla dziedziny
Liczba godzin stacjonarne: Wykłady: 30. niestacjonarne: Wykłady: 18
Karta przedmiotu Wydział: Finansów Kierunek: Prawo I. Informacje podstawowe Nazwa przedmiotu Język prowadzenia przedmiotu Profil przedmiotu Kategoria przedmiotu Typ studiów Historia gospodarcza polski
Załącznik Nr 1 KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Historia opieki i kształcenia osób z niepełnosprawnością. 2. KIERUNEK: Pedagogika
Załącznik Nr 1 KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Historia opieki i kształcenia osób z 2. KIERUNEK: Pedagogika 3. POZIOM STUDIÓW: studia pierwszego stopnia 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: I/2 5. LICZBA PUNKTÓW
STUDIA I STOPNIA PRZEKŁAD PISEMNY
STUDIA I STOPNIA PRZEKŁAD PISEMNY WIEDZA - Student ma podstawową, uporządkowaną wiedzę z zakresu aparatu pojęciowo-terminologicznego stosowanego w przekładoznawstwie oraz w naukach pomocniczych i pokrewnych,
Uchwała nr 50/V/2012 Senatu Uniwersytetu Jagiellońskiego z dnia 23 maja 2012 r.
Uchwała nr 50/V/2012 Senatu Uniwersytetu Jagiellońskiego z dnia 23 maja 2012 r. w sprawie: utworzenia na Wydziale Filologicznym UJ stacjonarnych studiów pierwszego i drugiego stopnia na profilu ogólnoakademickim
27. ZRÓŻNICOWANIE ETNICZNO-KULTUROWE BAŁKANÓW
27. ZRÓŻNICOWANIE ETNICZNO-KULTUROWE BAŁKANÓW I. Informacje ogólne 1. Nazwa modułu : Zróżnicowanie etniczno-kulturowe Bałkanów 2. Kod modułu : 03-ZEKB-21BADL 3. Rodzaj modułu : obowiązkowy 4. Kierunek
Filozofia I stopień. Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia dla kierunku Filozofia dla I stopnia studiów
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 49/2015 Senatu UKSW z dnia 23 kwietnia 2015 r. Filozofia I stopień Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia dla kierunku Filozofia dla I stopnia
Opis efektów kształcenia dla kierunku Socjologia Absolwent studiów I-ego stopnia na kierunku Socjologia:
Symbol Opis efektów kształcenia dla kierunku Socjologia Absolwent studiów I-ego stopnia na kierunku Socjologia: WIEDZA S1_W01 Posiada podstawową wiedzę dotyczącą elementarnych pojęć socjologicznych, budowy
OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu/modułu w języku polskim Kultura i społeczeństwo wieków średnich 2. Nazwa przedmiotu/modułu w języku angielskim Anthropology of the middle
ŁÓDŹ WŁĄCZA POLITYKA SPOŁECZNA dla Miasta Łodzi. dla Miasta Łodzi. dokument w trakcie uchwalania
ŁÓDŹ WŁĄCZA POLITYKA SPOŁECZNA 2020+ SPOŁECZNA dla Miasta Łodzi 2020+ dla Miasta Łodzi dokument w trakcie uchwalania WPROWADZENIE: Polityka Społeczna 2020+ dla Miasta Łodzi to dokument nowego typu, który
Kierunkowe efekty kształcenia Po ukończeniu studiów absolwent:
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW FILOLOGIA POLSKA poziom kształcenia profil kształcenia tytuł zawodowy absolwenta studia pierwszego stopnia ogólnoakademicki licencjat I. Umiejscowienie kierunku
MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE
Efekty kształcenia dla kierunku MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE - studia drugiego stopnia - profil ogólnoakademicki Forma Studiów: stacjonarne i niestacjonarne Wydział Gospodarki Międzynarodowej Uniwersytetu
KARTA PRZEDMIOTU 2. KIERUNEK: BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE, STUDIA STACJONARNE
KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP. KIERUNEK: BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE, STUDIA STACJONARNE 3. POZIOM STUDIÓW: STUDIA I STOPNIA 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: I/1 5. LICZBA
WIEDZA. Odniesien ie efektów do obszaru wiedzy. Efekty kształcenia na kierunku. Opis kierunkowych efektów kształcenia
I.2 Matryca efektów kształcen Efekty kształcenia na kierunku Opis kierunkowych efektów kształcenia Odniesien ie efektów do obszaru wiedzy Biblioteka jako instytucja kultury WIEDZA W Ć K L FP1_W01 FP1_W02
Efekty kształcenia dla kierunku studiów filozofia studia pierwszego stopnia - profil ogólnoakademicki
Efekty kształcenia dla kierunku studiów filozofia studia pierwszego stopnia - profil ogólnoakademicki Umiejscowienie kierunku w obszarach kształcenia Kierunek studiów filozofia należy do obszaru kształcenia
Efekty kształcenia dla kierunku studiów Etyka prowadzonego w Instytucie Filozofii UJ. Studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki
Efekty kształcenia dla kierunku studiów Etyka prowadzonego w Instytucie Filozofii UJ Studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Lp. K_W01 K_W02 Nazwa Wydziału: Wydział Filozoficzny Nazwa kierunku
Program zajęć artystycznych w gimnazjum
Program zajęć artystycznych w gimnazjum Klasy II Beata Pryśko Cele kształcenia wymagania ogólne I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji percepcja sztuki. II. Tworzenie wypowiedzi
Spis treści. Wstęp Rozdział I Systemy polityczne problemy ogólne Rozdział II Historyczne systemy polityczne. Rewolucje demokratyczne..
Spis treści Wstęp... 7 Rozdział I Systemy polityczne problemy ogólne... 11 Rozdział II Historyczne systemy polityczne. Rewolucje demokratyczne.. 27 Rozdział III Demokracja i totalitaryzm. Kryzys polityczny
Szczegółowy program kształcenia na studiach doktoranckich Wydziału Fizyki UW
Szczegółowy program kształcenia na studiach doktoranckich Wydziału Fizyki UW dla doktorantów rozpoczynających studia w roku akad. 2014/2015, 2015/2016, 216/2017, 2017/2018 i 2018/2019 1. Studia doktoranckie
Generacja Y o mediach społecznościowych w pracy
Generacja Y o mediach społecznościowych w pracy Raport z badania sierpień 2013 r. O badaniu Media społecznościowe powoli zmieniają organizacje. Nie dzieje się to tak szybko, jak się spodziewano kilka lat
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU SOCJOLOGIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU SOCJOLOGIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Symbol efektu kierunkowego K_W01 K_W02 K_W03 K_W04 K_W05 K_W06 K_W07 K_W08 K_W09 K_W10 Po ukończeniu studiów absolwent:
WYDZIAŁ ARCHITEKTURY WNĘTRZ I SCENOGRAFII KIERUNEK ARCHITEKTURA WNĘTRZ STUDIA II STOPNIA STACJONARNE ROK AKADEMICKI 2018/2019 PROGRAM PRACOWNI
WYDZIAŁ ARCHITEKTURY WNĘTRZ I SCENOGRAFII KIERUNEK ARCHITEKTURA WNĘTRZ STUDIA II STOPNIA STACJONARNE ROK AKADEMICKI 2018/2019 PROGRAM PRACOWNI 1. NAZWA PRACOWNI Pracownia Architektury Wnętrz II 2. KIEROWNIK
Uchwała Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego. Nr 85/2014/2015. z dnia 28 kwietnia 2015 r.
Uchwała Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 85/2014/2015 z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie określenia zakładanych efektów kształcenia dla kierunku studiów stosunki międzynarodowe studia drugiego
WIEDZA. ma rozszerzoną wiedzę interdyscyplinarną z zakresu nauk społecznych, szczególnie nauk o bezpieczeństwie i ich miejscu w systemie nauk
Efekty kształcenia dla kierunku Bezpieczeństwo wewnętrzne Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia: kierunek należy do obszaru kształcenia w zakresie nauk społecznych Profil kształcenia: ogólno-akademicki
NOWA TOŻSAMOŚĆ NIEMIEC I ROSJI W STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH
A Fundacja Studiów Międzynarodowych Foundation of International Studies NOWA TOŻSAMOŚĆ 3 NIEMIEC I ROSJI W STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH Praca zbiorowa pod redakcją Stanisława Bielenia i Witolda M. Góralskiego
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA STUDIÓW DRUGIEGO STOPNIA (MAGISTERSKICH) NA KIERUNKU: HISTORIA
Załącznik nr 3 do Uchwały nr 21/2012 Senatu UPJPII z dnia 21 maja 2012 r. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA STUDIÓW DRUGIEGO STOPNIA (MAGISTERSKICH) NA KIERUNKU: HISTORIA Tabela odniesień kierunkowych efektów kształcenia
Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej Instytut Przedsiębiorczości. Zarządzanie strategiczne
Nazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu kształcenia Kod modułu Język kształcenia Efekty kształcenia dla modułu kształcenia Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej Instytut Przedsiębiorczości
STUDIA I STOPNIA PRZEKŁAD PISEMNY
STUDIA I STOPNIA PRZEKŁAD PISEMNY - Student ma podstawową, uporządkowaną wiedzę z zakresu aparatu pojęciowo-terminologicznego stosowanego w przekładoznawstwie oraz w naukach pomocniczych i pokrewnych,
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW NAUK O RODZINIE STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW NAUK O RODZINIE STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Umiejscowienie kierunku w obszarach kształcenia Kierunek studiów nauki o rodzinie należy do obszarów
ANTROPOLOGII Liczba godzin 20 Forma/typ zajęć Skrócony opis przedmiotu:
KRÓTKI OPIS PRZEDMIOTÓW WRAZ Z EFEKTAMI KSZTAŁCENIA WYBRANE ZAGADNIENIA AKSJOLOGII I ANTROPOLOGII Zajęcia poświęcone są prezentacji najważniejszych kwestii z obszaru filozoficznej antropologii i teorii
TREŚCI NAUCZANIA ZGODNE Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ
Tytuł: Przykład włączenia Filmoteki Szkolnej do programu nauczania przedmiotu uzupełniającego historia i społeczeństwo w szkole ponadgimnazjalnej (czwarty etap edukacyjny) Rodzaj materiału: poradnik Data
Efekty kształcenia dla kierunku studiów LOGISTYKA studia pierwszego stopnia profil praktyczny
Załącznik do uchwały Nr XXIII 5.5/13 Senatu UMCS z dnia 27 lutego 2013 r. Efekty kształcenia dla kierunku studiów LOGISTYKA studia pierwszego stopnia profil praktyczny Umiejscowienie kierunku w obszarze
Wymagania do przedmiotu Etyka w gimnazjum, zgodne z nową podstawą programową.
Wymagania do przedmiotu Etyka w gimnazjum, zgodne z nową podstawą programową. STANDARDY OSIĄGNIĘĆ: Rozwój osobowy i intelektualny uczniów wynikający z ich uczestnictwa w zajęciach etyki podążając za przyjętymi
Program kształcenia na studiach doktoranckich Wydziału Fizyki
Program kształcenia na studiach doktoranckich Wydziału Fizyki dla doktorantów rozpoczynających studia w roku akad. 2014/2015 1. Studia doktoranckie na Wydziale Fizyki prowadzone są w formie indywidualnych
Elementy składowe sylabusu. Nazwa jednostki prowadzącej kierunek. Wydział Ekonomiczno-Informatyczny w Wilnie. Europeistyka. Nazwa kierunku studiów
Usytuowanie, rola i miejsce nowych państw UE w Europie nazwa przedmiotu SYLABUS A. Informacje ogólne Tę część wypełnia koordynator przedmiotu (w porozumieniu ze wszystkimi prowadzącymi dany przedmiot w
Spis treści. Wstęp. 3. Konkurencyjne perspektywy. Jak myśleć teoretycznie o stosunkach międzynarodowych
Spis treści Wstęp 1. Ujęcia stosunków międzynarodowych Stosunki międzynarodowe w Ŝyciu codziennym Myślenie teoretyczne Formułowanie odpowiedzi Historia Filozofia Behawioryzm Ujęcia alternatywne Scalanie
Karta (sylabus) modułu/przedmiotu
Karta (sylabus) modułu/przedmiotu PEDAGOGIKA studia pierwszego stopnia/profil ogólnoakademicki Przedmiot: Rok: I Socjologia Sociology Semestr: I Rodzaje zajęć i liczba godzin: Studia stacjonarne Studia
Spis treści. O tej książce... 19
Spis treści O serii Niezbędnik badacza.... 11 Wprowadzenie do serii Niezbędnik badacza... 11 Czym są badania jakościowe?... 12 W jaki sposób prowadzi się badania jakościowe?... 13 Przegląd Niezbędnika
Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ
Program kształcenia na studiach wyższych Nazwa Wydziału Nazwa kierunku studiów Określenie obszaru kształcenia/obszarów kształcenia, z których został wyodrębniony kierunek studiów, dla którego tworzony
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Wydział Nauk Społecznych. Efekty kształcenia
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Załącznik nr 74 do uchwały nr Senatu Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach z dnia 29 maja 2012 r. Efekty kształcenia dla: nazwa kierunku poziom kształcenia profil kształcenia
1) GRUPY TREŚCI KSZTAŁCENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJĘĆ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS
PROGRAM NAUCZANIA NA NIESTACJONARNYCH STUDIACH WYŻSZYCH I STOPNIA Kierunek: KULTUROZNAWSTWO Specjalność: STUDIA BLISKOWSCHODNIE I. WYMAGANIA OGÓLNE Studia niestacjonarne I stopnia na kierunku kulturoznawstwo,
Efekty kształcenia Dla kierunku studiów PSYCHOLOGIA jednolite studia magisterskie profil ogólnoakademicki
Załącznik nr 7 Efekty kształcenia Dla kierunku studiów PSYCHOLOGIA jednolite studia magisterskie profil ogólnoakademicki Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia Psychologię jako kierunek studiów
Prof. dr hab. Stanisław Swadźba Katedra Ekonomii Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Prof. dr hab. Stanisław Swadźba Katedra Ekonomii Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach RECENZJA pracy doktorskiej Pana mgr Bartosza Totlebena pt. Ekonomiczne i polityczne uwarunkowania upadłości państwa
UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO
M O N I T O R UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO Warszawa, 20 listopada 2013 r. Nr 8 Poz. 189 UCHWAŁA NR 143 SENATU UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO z dnia 20 listopada 2013 r. Studiów Podyplomowych dla Nauczycieli
CHARAKTERYSTYKA DRUGIEGO STOPNIA POLSKIEJ RAMY KWALIFIKACJI DLA KIERUNKU: NAUKI O RODZINIE
CHARAKTERYSTYKA DRUGIEGO STOPNIA POLSKIEJ RAMY KWALIFIKACJI DLA KIERUNKU: NAUKI O RODZINIE STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA (POZIOM 6) PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Objaśnienie oznaczeń: P6S kod składnika opisu kwalifikacji
OPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU) ogólnoakademicki. stacjonarne. zaliczenie z oceną. specjalizacyjny. polski
pieczątka jednostki organizacyjnej Załącznik Nr 1.11 Uchwały Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 12/2015/2016 z dnia 15 grudnia 2015 r. OPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU), PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW
MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki Objaśnienie oznaczeń: S1A obszar
OPIS PRZEDMIOTU. Pedagogika Specjalizacja/specjalność. 15 godzin
OPIS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Seminarium magisterskie nt. Organizacje pozarządowe i edukacja w perspektywie porównawczej. Wydział Wydział Pedagogiki i Psychologii Instytut/Katedra Instytut
Opis zakładanych efektów kształcenia dla kierunków studiów
Opis zakładanych efektów kształcenia dla kierunków studiów Kierunek studiów: Filologia (Filologia niemiecka) Obszar kształcenia: obszar nauk humanistycznych Dziedzina kształcenia: dziedzina nauk humanistycznych
I. Umiejscowienie kierunku w obszarze/obszarach kształcenia wraz z uzasadnieniem:
Załącznik nr 2 do uchwały nr 182/09/2013 Senatu UR z 26 września 2013 roku EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW FILOLOGIA POLSKA poziom kształcenia profil kształcenia tytuł zawodowy absolwenta studia
KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: WYMIARY I RODZAJE WSPÓŁCZESNEGO BEZPIECZEŃSTWA 2. KIERUNEK: BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE, STUDIA STACJONARNE
KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: WYMIARY I RODZAJE WSPÓŁCZESNEGO BEZPIECZEŃSTWA 2. KIERUNEK: BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE, STUDIA STACJONARNE 3. POZIOM STUDIÓW: STUDIA I STOPNIA 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW:
SYLABUS. Procesy migracyjne we współczesnym świecie. Katedra Politologii
SYLABUS Rzeszów, 1 październik 2014 r. Nazwa przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Procesy migracyjne we współczesnym świecie Wydział Socjologiczno-Historyczny Katedra Politologii Kod przedmiotu
MAX WEBER zainteresowania: socjologia, ekonomia polityczna, prawo, teoria polityki, historia gospodarcza, religioznawstwo, metodologia nauk
OBIEKTYWIZM W NAUCE MAX WEBER 1864 1920 zainteresowania: socjologia, ekonomia polityczna, prawo, teoria polityki, historia gospodarcza, religioznawstwo, metodologia nauk społecznych uosobienie socjologii
OPIS PRZEDMIOTU, PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA. CZEŚĆ A * (opis przedmiotu i programu nauczania) OPIS PRZEDMIOTU
OPIS PRZEDMIOTU, PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA CZEŚĆ A * (opis przedmiotu i programu nauczania) OPIS PRZEDMIOTU Specjalność/specjalizacja Społeczeństwo informacji i wiedzy
Spis treści. Adam Ostolski: Cywilizacja niedokończona przygoda 11. Eliezer Ben-Rafael i Yitzhak Steinberg: Eisenstadt o zmianie społecznej 20
Spis treści Adam Ostolski: Cywilizacja niedokończona przygoda 11 Eliezer Ben-Rafael i Yitzhak Steinberg: Eisenstadt o zmianie społecznej 20 Część I ANALIZA CYWILIZACJI Wymiar cywilizacyjny w analizie socjologicznej
Wymagania edukacyjne dla uczniów klas VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo. Niedostateczny
Wymagania edukacyjne dla uczniów klas VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo Niedostateczny - Nie zna pojęć: faszyzm, zimna wojna, stan wojenny, demokracja. - Nie potrafi wymienić
STUDIA PODYPLOMOWE FILOZOFII I ETYKI
Załącznik nr 1 do Uchwały nr /2012 Senatu UKSW z dnia 25 września 2012 r. STUDIA PODYPLOMOWE FILOZOFII I ETYKI Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia Nazwa kierunku studiów
OPIS PRZEDMIOTU, PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA. CZEŚĆ A * (opis przedmiotu i programu nauczania) OPIS PRZEDMIOTU
Załącznik Nr 1.11 pieczątka jednostki organizacyjnej OPIS PRZEDMIOTU, PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA CZEŚĆ A * (opis przedmiotu i programu nauczania) OPIS PRZEDMIOTU Poziom