Spis treści. Wprowadzenie , vol. 3, no. 7

Transkrypt

1 Wprowadzenie , vol. 3, no. 7 Spis treści Wprowadzenie (Grażyna Krzyminiewska)... 3 Halina Zboroń Ekonomia społeczna a ekonomia rynku alternatywa czy dopełnienie?... 7 Karolina Nowak Dezintegracja aksjologiczna ekonomii społecznej Justyna Lewandowska-Bratek Współczesna gospodarka społeczna jako odpowiedź na niezaspokojone potrzeby społeczne Polaków Włodzimierz Kaczocha, Jan Sikora Gospodarcze społeczeństwo obywatelskie podmioty ekonomii społecznej Anna Waligóra Społeczne umocowanie przedsiębiorczości społecznej Michał Litwiński Satysfakcja z pracy w podmiotach ekonomii społecznej i firmach społecznie odpowiedzialnych Joanna Schmidt Specyfika zarządzania ludźmi w organizacjach pozarządowych jako szczególnym typie podmiotów ekonomii społecznej Anna Hnatyszyn-Dzikowska Dostarczanie dóbr publicznych przez przedsiębiorstwa społeczne zarys problematyki Wiktoria Domagała Podmioty ekonomii społecznej a równość płci na rynku pracy Mariusz Piotrowski Prawny charakter zbiórek publicznych Magdalena Kowalczyk Rola rachunku wyników w organizacjach pozarządowych

2 2 Wprowadzenie Henryk Mruk Zasady marketingowego zarządzania organizacjami społecznymi Barbara Kryk Projekt modelu wsparcia na rynku pracy młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym wyniki ewaluacji

3 Wprowadzenie 3 WPROWADZENIE Rozwój gospodarki społecznej, jaki ma miejsce w ostatnich dekadach, skłania do szerokiej refleksji nad jej funkcjonowaniem. Znaczący obszar dyskusji wiąże się z podejściem normatywnym koncentrującym uwagę na zasadach, na jakich opiera się działalność podmiotów ekonomii społecznej oraz ich prawno-organizacyjnymi aspektami. Mamy do czynienia ze ścieraniem się odmiennych stanowisk i ujęć teoretycznych, pojawiają się nowe idee i koncepcje, które stanowią intelektualną podstawę do tworzenia polskiego modelu ekonomii społecznej. Prezentowany numer STUDIA OECONOMICA POSNANIENSIA zatytułowany Społeczny i ekonomiczny wymiar działalności podmiotów ekonomii społecznej jest poświęcony wielorakim problemom z tym związanym. Istotą publikacji jest próba spojrzenia na działalność podmiotów ekonomii społecznej z perspektywy ekonomicznej, filozoficznej i socjologicznej, gdyż, zdaniem Autorów, rozważanie kwestii ich oddziaływania we współczesnych warunkach gospodarowania, zarówno dla społeczności lokalnych, jak i lokalnych gospodarek, pozwoli na uczestniczenie w dialogu na temat społecznej wartości ekonomii społecznej. W opracowaniu poszczególni autorzy nawiązują do wybranych problemów wskazanych obszarów. Pierwszy z nich, na który składa się pięć artykułów, przede wszystkim odnosi się aksjologicznych i socjologicznych założeń niezbędnych dla tworzenia ekonomii społecznej. Głosem dyskusji w tym nurcie rozważań są artykuły Haliny Zboroń, Karoliny Nowak, Justyny Lewandowskiej-Bratek, Włodzimierza Kaczochy i Jana Sikory oraz Anny Waligóry. Halina Zboroń w artykule zatytułowanym Ekonomia społeczna a ekonomia rynku alternatywa czy dopełnienie?, zwraca uwagę na specyfikę ekonomii społecznej, gdzie równorzędne traktowanie celów ekonomicznych i społecznych powoduje, że taka postać gospodarowania nie znajduje zadowalającego objaśnienia w teoriach ekonomii głównego nurtu. Rozważając ten problem, Autorka przedstawia argumenty na rzecz tezy, że racjonalność przedsiębiorczości społecznej ujawnia się w odniesieniu do szerokiego kontekstu dobra społecznego. Karolina Nowak z kolei (Dezintegracja aksjologiczna ekonomii społecznej) przyjmuje kulturową perspektywę badawczą w odniesieniu do praktyki gospodarczej, przede wszyst-

4 4 Wprowadzenie kim w kontekście regulowania owej praktyki przez respektowane społecznie historycznie zmienne przekonania normatywno-dyrektywne. Dla Justyny Lewandowskiej-Bratek artykuł Współczesna gospodarka społeczna jako odpowiedź na niezaspokojone potrzeby społeczne Polaków, to możliwość zaprezentowania głównych źródeł kształtujących polską gospodarkę społeczną oraz, przynajmniej częściowo, wskazania na jej potencjał ekonomiczny i społeczny. Z kolei Włodzimierz Kaczocha i Jan Sikora konfrontują istotę podmiotów ekonomii społecznej z gospodarującym społeczeństwem obywatelskim. W artykule Gospodarcze społeczeństwo obywatelskie podmioty ekonomii społecznej przedstawiają rozumienie tego pojęcia, wskazując na kulturowe (etyczne) i historyczne uwarunkowania rozwoju idei gospodarowania, które tworzą podstawy obecnego modelu funkcjonowania podmiotów ekonomii społecznej. Anna Waligóra koncentruje uwagę na przedsiębiorczości społecznej wskazując, że aktywność ekonomiczna jednostek i grup społecznych prowadzi nie tylko do akumulacji dóbr materialnych (finansowych), ale także i pozamaterialnych, czyli niezwykle cennego do rozwoju kapitału społecznego (Społeczne umocowanie przedsiębiorczości społecznej). Aspekty ekonomiczne, związane z procesami zarządzania, prawno-organizacyjne ramy działalności podmiotów ekonomii społecznej poruszane są w artykułach kilku autorów. Michał Litwiński w artykule zatytułowanym Satysfakcja z pracy w podmiotach ekonomii społecznej i firmach społecznie odpowiedzialnych podejmuje próbę określenia satysfakcji z pracy w podmiotach ekonomii społecznej w firmach prywatnych, które opierają swoją działalność na zasadach społecznie odpowiedzialnych. Joanna Schmidt analizuje specyfikę zarządzania ludźmi w podmiotach ekonomii społecznej, gdzie przedstawia koncepcje zarządzania organizacją pozarządową oraz wskazuje na istotne obszary zarządzania zasobami ludzkimi w sektorze ekonomii społecznej, ich rolę oraz stosowane w organizacjach narzędzia. Anna Hnatyszyn-Dzikowska (Dostarczanie dóbr publicznych przez przedsiębiorstwa społeczne zarys problematyki), pisząc o dostarczaniu dóbr publicznych przez przedsiębiorstwa społeczne, wskazuje na: konieczność doprecyzowania ram współpracy (kompetencji, odpowiedzialności) między przedsiębiorstwami społecznymi, sektorem publicznym i prywatnym; udoskonalenie systemu prawnego regulującego działanie przedsiębiorstw społecznych; wzmocnienie ich mechanizmów organizacyjnych oraz zwiększenie zainteresowania ze strony władz politycznych, co pozwoli, Jej zdaniem, na efektywne zaspokojenie różnorodnych potrzeb w zakresie konsumpcji dóbr publicznych; zwiększenie i dywersyfikację źródeł finansowania dóbr publicznych; zmniejszenie kosztów i poprawę wydajności oraz poziomu dystrybucji dóbr publicznych,

5 Wprowadzenie 5 a także skoncentrowanie na interesach słabszych grup społecznych. Wiktoria Domagała artykułem Podmioty ekonomii społecznej a równość płci na rynku pracy przyjmuje perspektywę płci jako determinantę projektów realizowanych przez ekonomię społeczną, wskazuje na zakres oddziaływania niniejszych projektów, charakteryzuje ich prawidłowości oraz potencjalne bariery. Mariusz Piotrowski w artykule Prawny charakter zbiórek publicznych odnosi się do prawnych norm zbiórek publicznych jako znanej i od lat praktykowanej metody gromadzenia datków na cele społecznie użyteczne. Artykuł Rola rachunku wyników (rachunku zysków i strat) w organizacjach pozarządowych Magdaleny Kowalczyk to próba przedstawienia propozycji zmian w rachunku wyników dla organizacji pozarządowych, które nie prowadzą działalności gospodarczej, i rachunku zysków i strat sporządzanego przez organizacje prowadzące działalność gospodarczą. Z kolei Henryk Mruk omawia Zasady marketingowego zarządzania organizacjami społecznymi, wskazując, że skuteczna działalność tych organizacji wymaga stosowania właściwej koncepcji marketingu i przedstawia reguły sprawnego zarządzania nimi w tym zakresie. Artykuł Barbary Kryk Projekt modelu wsparcia na rynku pracy młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym wyniki ewaluacji badań projektowych to opis zbudowanego innowacyjnego modelu aktywizacji zawodowej młodzieży. Zaprezentowane w poniższym tomie artykuły nie wyczerpują całej złożo ności ekonomiczno-społeczno-aksjologicznych aspektów istnienia ekonomii społecznej. Wskazują na wyzwania, jakie stoją przed podmiotami ekonomii społecznej, stanowią asumpt do rozważań co do kierunku dalszych badań nad ich działalnością i funkcjonowaniem we współczesnych realiach gospodarczych. Grażyna Krzyminiewska

6 6 Wprowadzenie