Sławomir Najnigier. Polityka Senioralna - jak odpowiedzieć na potrzeby mieszkańców?

Transkrypt

1 Sławomir Najnigier Polityka Senioralna - jak odpowiedzieć na potrzeby mieszkańców? XIII Samorządowego Forum Kapitału i Finansów Katowice, 1-2 października 2015 r.

2 Dobre rady dla polityki senioralnej: przykład 2

3 Dobre rady dla polityki senioralnej: przykład Dostęp seniorów do tanich mieszkań. Dostęp seniorów do niezbędnych (podstawowych) usług bytowych. Projektowanie: Domy wykonane z odpowiednich materiałów i strukturze, odpowiednio wyposażone (np. klimatyzacja lub ogrzewanie co.), dostosowane do potrzeb seniorów z odpowiednią powierzchnią, szerokością przejść, łazienką, toaletą i kuchnią, s3

4 Dobre rady dla polityki senioralnej: przykład Dostosowanie budownictwa mieszkaniowego: mieszkania są adaptowane do potrzeb osób starszych, adaptacje oraz użyty sprzęt są dostępne, adaptacje wspierane są finansowo, panuje zrozumienie co do tego, jak mieszkania mąją być adaptowane. Remonty: usługi remontowe dostępne dla starsi ludzie, usługodawcy mają odpowiednie kwalifikacje, mieszkalnictwo publiczne, mieszkania na wynajem i przestrzenie wspólne są odpowiednio wyremontowane. s4

5 Realia sektora publicznego: Rosnące zróżnicowanie przestrzenne: demograficzne (obszary wzrostu i depresji), starzenia się i potrzeb w zakresie lokalnej polityki senioralnej, Rosnące zróżnicowanie przestrzenne i społeczne: dochodów, oszczędności i zdolności inwestowanie (osobistych i sektora publicznego), dostępności ekonomicznej do dóbr i usług. wyposażenia w majątek (osobistych i sektora publicznego) Trzeciorzędna rola krajowej i lokalnej polityki mieszkaniowej ( z wyjątkami), zły stan techniczny publicznych zasobów mieszkaniowych, pozbywanie się problemu mieszkaniowego w drodze prywatyzacji. Częściowy rozpad tradycyjnego modelu społecznego opieki nad seniorami Częściowe bankructwo publicznego systemu ubezpieczenia emerytalnego i zdrowotnego, prywatne, maksymalne zadłużenie. s5

6 Realia społeczne - Rosnące oczekiwania wobec sektora publicznego Rosnące oczekiwania wobec sektora publicznego na następujących dziedzinach: regulacji i wspierania rynku pracy, rent i emerytur, ubezpieczeń zdrowotnych, usług medycznych, promocji zdrowia i profilaktyki zdrowotnej, usług społecznych i opiekuńczych, bezpieczeństwa aktywności społecznej seniorów. dostosowania przestrzeni publicznej i miejsce zamieszkania do potrzeb osób starszych. s6

7 Realia osobiste: nie jesteśmy właścicielami procesu własnego starzenia Otoczenie społeczne: rodzina wielopokoleniowa, rodzina jednopokoleniowa, rodzina rozproszona, rodzina zastępcza, samotność, wspólnota, wspólnota zastępca (instytucje publiczne) Wymiar ekonomiczny stan i perspektywa zgromadzonego majątku stan i perspektywa bieżących dochodów i dochodów Stopień sprawność. zmysłowej, intelektualnej, funkcjonowania społecznego, komunikowania się, ruchowa (samodzielny, częściowo samodzielny, całkowicie zależny), psychofizyczna z powodu chorób somatycznych szczególne sytuacje. Zamieszkanie to tylko cząstka wielkiego problemu. 7

8 Uzupełniająca rola sektora publicznego Rodzina Samodzielniniskie Samodzielniśrednie Samodzielniwysokie Wspólnota Częściowo samodzielni - niskie Częściowo samodzielni - średnie Częściowo samodzielni wysokie Państwo Całkowicie zależni - niskie Całkowicie zależni - średnie Całkowicie zależni - wysokie 8

9 Dochody i samodzielność, a dostęp do komercyjnych usług opiekuńczych (KUO) oraz możliwość wyboru formy zamieszkania (WFZ) Samodzielni/ niskie Brak dostępu do KUO, Ograniczona możliwość WFZ Samodzielni- średnie Ograniczony dostęp do KUO, Ograniczona możliwość WFZ Samodzielni- wysokie dostęp do KUO, możliwość WFZ Częściowo samodzielni - niskie Brak dostępu do KUO, brak możliwości WFZ Częściowo samodzielni - średnie Ograniczony dostęp do KUO, ograniczona możliwość WFZ Częściowo samodzielni wysokie dostęp do KUO, możliwość WFZ Całkowicie zależni - niskie Brak dostępu do KUO, brak możliwości WFZ Całkowicie zależni - średnie Ograniczony dostęp do KUO, brak możliwość WFZ Całkowicie zależni - wysokie dostęp do KUO, ograniczona możliwość WFZ 9

10 Na czyją pomoc powinniśmy liczyć w naszej starości? Samodzielni- niskie Rodzina+ wspólnota pomocowa+ częściowo państwo (gmina) Samodzielni- średnie Rodzina+ wspólnota pomocowa+ z udziałem usługodawców Samodzielni- wysokie Rodzina+ usługodawcy Częściowo samodzielni - niskie Rodzina+ wspólnota pomocowa+ państwo Częściowo samodzielni - średnie Rodzina+ wspólnota pomocowa+ częściowo państwo i usługodawcy Częściowo samodzielni wysokie Rodzina+ usługodawcy Całkowicie zależni - niskie Rodzina+ wspólnota pomocowa+ państwo Całkowicie zależni - średnie Rodzina+ wspólnota pomocowa+ państwo Całkowicie zależni - wysokie Rodzina+ usługodawcy+ częściowo państwo 10

11 Rola administracji rządowej i samorządowej w zakresie budownictwa senioralnego Komercyjne budownictwo senioralne Formy budownictwa : wioski senioralne, budownictwo wielorodzinne własnościowe adresowane do seniorów, budownictwo wielorodzinne przeznaczone do komercyjnego wynajmu dla seniorów, Komercyjne domy pomocy społecznej Komercyjne obiekty opieki specjalistycznej. Przykładowe formy zaangażowania państwa: dobre regulacje, długoterminowe kontraktowanie usług, nie przeszkadzanie transferom mieszkaniowym. Społeczne budownictwo senioralne Formy budownictwa: różne formy budownictwa zamieszkania zbiorowego wspólnot pomocowych adresowane do seniorów, wspólnotowe domy pomocy społecznej, wspólnotowe obiekty opieki specjalistycznej. Przykładowe formy zaangażowania : dobre regulacje, długoterminowe kontraktowanie usług świadczonych, programy wsparcie remontów Transfer nieruchomości do sektora niekomercyjnego 11

12 Rola administracji rządowej i samorządowej w zakresie budownictwa senioralnego Komunalne budownictwo na wynajem Formy budownictwa : budownictwo komunalne (komponent senioralny) budownictwo społeczne (komponent senioralny) budownictwo komunalne dedykowane dla seniorów. Mieszkania lokatorskie chronione, Programy transferów mieszkaniowych Domu dedykowane dla samodzielnych seniorów Publiczne zakłady specjalistyczne senioralne Domy Pomocy Społecznej dla osób: Inne przewlekle somatycznie chorych w podeszłym wieku przewlekle psychicznie chorych niepełnosprawnych intelektualnie Państwowe programy wsparcia budowy DPS Państwowe programy wsparcia budownictwa na wynajem 12

13 Wnioski. Pomocnicza rola państwa ( w tym jst) Konieczność stosowania kryteriów dochodowych (majątkowych) Konieczność współpracy między sektorami. Konieczność integracja polityki socjalnej, zdrowotnej i mieszkaniowej państwa (na różnych poziomach). Usługi związane z zamieszkaniem nie są podstawowym składnikiem polityki senioralnej. Nie ma jednej polityki senioralne i mieszkaniowej. Zróżnicowane formy działań, dostosowanych do sytuacji. Konieczność wprowadzenia komponentu senioralnego do różnych polityk branżowych gminy. Większość gmin ma zasoby, które może wykorzystać do prowadzenia lokalnej polityki senioralnej Gminy nie unikną konieczności rozbudowy domów pomocy społecznej 13