Marzena Kwiecień. W tym cała sztuka. Program nauczania plastyki w gimnazjum

Transkrypt

1 Marzena Kwiecień W tym cała sztuka Program nauczania plastyki w gimnazjum

2 Redakcja Wojciech Sygut Redakcja językowa i korekta Lidia Machura Skład i opracowanie graficznie Marek Zapała Grupa Edukacyjna S.A Grupa Edukacyjna S.A Kielce, ul. Łódzka 308 tel , faks mac@mac.pl; 2

3 Spis treści Informacje ogólne... 4 Szczegółowe cele edukacyjne kształcenia i wychowania... 6 Treści nauczania... 8 Przewidywane osiągnięcia uczniów Procedury osiągania celów Ocena osiągnięć ucznia

4 I. Informacje ogólne Przedstawiony program nauczania plastyki w gimnazjum jest zgodny z podstawą programową kształcenia ogólnego, określoną w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17). Spełnia również warunki zawarte w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 stycznia 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku szkolnego programów wychowania przedszkolnego, programów nauczania i podręczników oraz cofania dopuszczenia (Dz. U. Nr 4 z dnia 15 stycznia 2009 r.) Stosując się do powyższych wytycznych, program zawiera: 1) szczegółowe cele edukacyjne - kształcenia i wychowania; 2) materiał nauczania związany ze szczegółowymi celami edukacyjnymi, uwzględniający treści nauczania określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego; 3) procedury osiągania szczegółowych celów edukacyjnych; 4) opis założonych osiągnięć ucznia i propozycje metod ich oceny, z uwzględnieniem standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów, określonych w przepisach w sprawie standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów; 5) omówienie założeń dydaktycznych i wychowawczych, na jakich została oparta koncepcja programu oraz relacji do zakresu podstawy programowej kształcenia ogólnego Różnorodność podręczników i programów, z których korzystają nauczyciele szkół podstawowych oraz ich indywidualne preferencje dydaktyczne, wpływają na to, że w gimnazjum spotykają się uczniowie o zróżnicowanym poziomie wiedzy i umiejętności plastycznych. Koncepcja układu treści programowych uwzględnia te realia, ukazując poszczególne zagadnienia od podstaw i rozwijając je w stopniu dostosowanym do możliwości intelektualnych i percepcyjnych uczniów 1 klasy gimnazjum. Realizacja programu jest zaprojektowana na ok. 30 godzin taką liczbę jednostek lekcyjnych ma do dyspozycji nauczyciel plastyki na tym poziomie kształcenia. Układ treści edukacyjnych można dostosowywać do pracy z zespołami uczniowskimi o zróżnicowanym poziomie rozwoju intelektualnego, różnorodnym nasileniu zjawiska kryzysu twórczego oraz do uwarunkowań społeczno-ekonomicznych szkoły. Konstrukcja programu jest elastyczna nauczyciel korzystający z niego ma możliwość dokonywania modyfikacji 4

5 i pozostawiony margines swobody działania, umożliwiający jego dostosowanie do programu i specyfiki szkoły. Treści programowe proponują uczniom kontakt z dziełami sztuki różnych dziedzin, kultur i epok, opisywanymi w podręczniku, ale także spotykanymi w najbliższej okolicy ucznia (pomniki, zabytki architektury), w muzeum, galerii, teatrze, kinie i na ulicy (plakat, reklama, graffiti). Tym samym uczeń pogłębi wiedzę na temat stylów i kierunków architektury i sztuk plastycznych, nauczy się je rozróżniać i umieszczać w odpowiednim porządku chronologicznym i w centrach kulturotwórczych, które miały zasadnicze znaczenie dla ich powstania. Program zawiera również treści umożliwiające postrzeganie dzieł architektury i sztuk plastycznych należących do polskiego i europejskiego dziedzictwa kultury w kontekście miejsca tradycji we współczesnej kulturze Program zawiera treści utrwalające i rozszerzające wiedzę na temat środków ekspresji w sztuce oraz proponuje różne formy aktywności twórczej. Procedury osiągania celów edukacyjnych uwzględniają różnorodne sposoby, metody i techniki, dzięki którym uczeń przyswoi określoną programem wiedzę oraz zdobędzie zakładane umiejętności, postawy i kompetencje. Proponowane są sposoby oceniania osiągnięć ucznia w odniesieniu do jego wiedzy, umiejętności i postaw. W treściach programowych uwzględniono standardy wymagań będących podstawą do przeprowadzenia egzaminu w ostatnim roku nauki w gimnazjum oraz umiejętności kluczowe (ponadprzedmiotowe). Elementami komplementarnymi dla programu są następujące materiały dydaktyczne, umożliwiające jego realizację: podręcznik Jolanta Gumula W tym cała sztuka zeszyt ćwiczeń Jolanta Gumula W tym cała sztuka poradnik metodyczny z płytą CD Joanna Brzezińska W tym cała sztuka. Poradnik metodyczny. 5

6 II. Szczegółowe cele edukacyjne kształcenia i wychowania 1. Wykazywanie się wiedzą na temat szeroko rozumianej sztuki, podstawowych dyscyplin sztuk plastycznych i otaczającej współczesnego człowieka rzeczywistości wizualnej. 2. Posiadanie wiadomości dotyczących wiedzy o sztuce jako odzwierciedlenia kultury danego czasu i jej związków z przemianami społecznymi oraz wskaźnika wartości i poglądów społeczeństwa, w którym powstała. 3. Wykazywanie się wiadomościami na temat chronologicznego następstwa przemian stylowych w sztuce od prehistorii do dnia dzisiejszego. 4. Poznanie nowych pojęć i terminów związanych ze światem sztuki; znajomość podstawowych tematów dzieł sztuki. 5. Wyszukiwanie potrzebnych informacji zawartych w tekstach kultury. 6. Dostrzeganie formalnych środków wyrazu dzieł sztuki i określanie ich funkcji. 7. Dostrzeganie i analizowanie kontekstów w celu właściwej interpretacji dzieł kultury. 8. Wyjaśnianie zależności między różnymi rodzajami dzieł kultury plastycznymi, muzycznymi, literackimi. 9. Wykazywanie się umiejętnością analizy dzieła sztuki (dostrzegania różnych elementów, porównywania, porządkowania i syntetyzowania informacji zawartych w dziele sztuki plastycznej). 10. Rozpoznawanie elementów stylowych danej epoki i odnajdywanie inspiracji nimi w kulturze wizualnej epok późniejszych oraz współczesnej rzeczywistości obrazu. 11. Celowe wykorzystywanie środków formalnych do ekspresji własnej w działaniu plastycznym. 12. Posiadanie motywacji do aktywności twórczej, poszukiwanie własnych rozwiązań problemów plastycznych oraz skuteczne posługiwanie się różnorodnymi możliwościami ekspresji. 13. Prezentowanie postawy odbiorczej percepcja dzieł sztuki wizualnej poprzez wizyty w muzeach, galeriach, odwiedzanie wystaw czasowych, kontakt z dziełami w najbliższym otoczeniu oraz fotografiami i reprodukcjami w albumach i podręczniku. 14. Wykazywanie się świadomością zmienności zjawiska sztuki i jej powiązania z procesami technologicznymi i cywilizacyjnymi. 6

7 15. Wykorzystywanie nowoczesnych technologii (Internet, programy graficzne) do wzbogacenia osobistych środków wyrazu plastycznego oraz kontaktu ze sztuką (muzea, galerie, twórczość indywidualnych artystów dostępne w Internecie). 16. Posiadanie świadomości problemów związanych z ochroną środowiska naturalnego spostrzeganie, obserwowanie i odczuwanie natury oraz jej wpływu na twórczość człowieka. 17. Wykazywanie się umiejętnością twórczego i odważnego wypowiadania się na tematy plastyczne, inspirowanego własnymi doświadczeniami, wiedzą i reakcjami emocjonalnymi na określone zjawiska. 18. Stosowanie form komunikacji pozawerbalnej treści emocjonalne i intelektualne wyrażane kolorem, kształtem, ruchem. 19. Wartościowanie, porównywanie, tworzenie pojęć, formułowanie sądów w związku z szeroko rozumianą sztuką oraz działalnością plastyczną rówieśników i własną. 20. Wykazywanie się pomysłowością, wyobraźnią, oryginalnością i zdolnością do podejmowania ryzyka niezależnego myślenia. 21. Posiadanie umiejętności aktualizowania wiedzy, twórczego działania, nieustannego kształcenia samokształcenia, radzenia sobie w nowych, nietypowych, problemowych sytuacjach. 22. Wykazywanie się umiejętnością samodzielnej pracy i poczuciem odpowiedzialności za jej wyniki. 23. Prezentowanie postawy szacunku dla kultury swojego regionu i kraju. 24. Wykazywanie się tolerancją wobec kultury i sztuki innych narodów i grup społecznych. 25. Posiadanie poczucia współodpowiedzialności za dziedzictwo kulturowe swojego regionu i kraju. 26. Aktywne uczestniczenie w życiu kulturalnym poprzez wizyty w muzeach i galeriach oraz innych ośrodkach życia kulturalnego. 27. Posiadanie wiedzy na temat prawa autorskiego i wykazywanie się postawą szacunku dla własności intelektualnej. 7

8 III. Treści nauczania Wiedza o dziedzinach sztuki Malarstwo podstawowe techniki i podłoża malarskie. Rzeźba techniki rzeźbiarskie, materiały stosowane do tworzenia obiektów przestrzennych. Architektura funkcje architektury (mieszkalna, użyteczności publicznej, sakralna), tradycyjne i nowoczesne materiały tworzenia dzieł architektury. Grafika warsztatowa druk wypukły, wklęsły, płaski (drzeworyt, miedzioryt, litografia). Fotografia tradycja i współczesność, funkcje fotografii (dzieło sztuki, dokument czasów). Podstawy wiedzy o typografii formy książki, sztuka projektowania liter i książka artystyczna. Sztuka użytkowa rzemiosło artystyczne, wzornictwo przemysłowe, grafika komputerowa (funkcje artystyczne i użytkowe), sztuka reklamy. Teatr rola scenografii w przedstawieniu teatralnym. Film geneza, gatunki filmowe. Moda, sztuka projektowania ubioru funkcje i typy. Muzea, edukacja muzealna, najważniejsze muzea w Polsce i na świecie, galerie i domy aukcyjne. Środki wyrazu artystycznego jako język dzieła sztuki Kolor i plama, podstawowe informacje o podziale barw podstawowe, pochodne, chromatyczne, achromatyczne, gama barwna monochromatyczna, kontrastowa. Rysunek linia, kreska, kontur i ich funkcje, efekty artystyczne. Faktura, modelunek światłocieniowy, przestrzeń i perspektywa, rodzaje kompozycji. Ekspresja dzieła sztuki; niewerbalne sposoby komunikowania uczuć, postaw i innych treści poprzez formę, kolor, aranżacje przestrzeni, ruch. Styl jako głos epoki i indywidualności artystycznej. Tematyka dzieł sztuki Portret i autoportret; pejzaż; malarstwo plenerowe; weduta; marina; sceny rodzajowe; martwa natura; charakterystyka tematów artystycznych na tle epok stylowych. 8

9 Dzieje sztuki Prehistoria najważniejsze epoki i przemiany twórcze, prehistoria na ziemiach polskich. Sztuka starożytna: o Egipt architektura sepulkralna; o Grecja podstawowe style i elementy konstrukcyjne architektury greckiej; rzeźba; malarstwo wazowe; o Rzym rzymskie osiągnięcia w dziedzinie architektury, obiekty wznoszone na cześć zwycięskich władców; portret realistyczny w rzeźbie. Sztuka wczesnochrześcijańska i bizantyjska: katakumby, mozaiki, freski, ikony. Sztuka średniowieczna: o romanizm architektura, rzeźba i malarstwo, polskie zabytki architektury romańskiej; o gotyk architektura sakralna, stosowanie nowych konstrukcji, witraże i maswerki, rzeźba w służbie architektury; gotyk w Polsce twórczość Wita Stwosza, zabytki architektury. Renesans: o inspiracja antykiem; humanizm; zmiana pozycji artysty, zjawisko mecenatu artystycznego; o architektura i jej cechy charakterystyczne; wybitni architekci; o trzech tytanów renesansu, rzeźba i malarstwo renesansu na wybranych przykładach; o renesans w Europie i Polsce. Barok i rokoko: o architektura, malarstwo i rzeźba cechy charakterystyczne; o barok i rokoko w Polsce portret sarmacki i trumienny. Klasycyzm w Europie i w Polsce: architektura, rzeźba i malarstwo. Nurty sztuki XIX wieku romantyzm, realizm, neostyle w architekturze; malarstwo polskie XIX wieku ; impresjonizm, postimpresjonizm. Przełom wieków symbolizm i secesja w Polsce i Europie. Sztuka XX wieku: o najważniejsze nurty i kierunki sztuki współczesnej: fowizm, ekspresjonizm, abstrakcjonizm, kubizm, futuryzm, dadaizm, surrealizm; o współczesność w Polsce wpływ kierunków europejskich na sztukę polską ; o rzeźba współczesna jako odzwierciedlenie wiodących tendencji; o nurty architektury XX wieku; 9

10 o sztuka współczesna na świecie i w Polsce: informel, pop-art, nowy realizm, op-art, hiperrealizm, konceptualizm, land-art.; o nowe formy wypowiedzi artystycznej: happening, performance, instalacja, wideoart. Sztuka ludowa i sztuka naiwna. Aktywność twórcza Posługiwanie się linią, kreską, konturem, światłocieniem, plamą walorową w celu osiągnięcia zamierzonych efektów w postaci rysunku konturowego, światłocieniowego, walorowego; stosowanie rysunku w funkcji szkicu pomocniczego, rysunek jako cel sam w sobie, eksperymenty rysunkowe prace na nietypowych formatach, materiałach, fakturach; różnorodność formalna rysunku rysunki studyjne, nieprzedstawiające; dostrzeganie możliwości wyrazowych rysunku (kompozycja na płaszczyźnie w przestrzeni rzeczywistej i wirtualnej). Posługiwanie się plamą barwną jako środkiem wyrazu w malarstwie; stosowanie różnorodnych technik malarskich, technik mieszanych, twórcze poszukiwania własnych form wypowiedzi malarskiej; uzyskiwanie różnorodnych efektów fakturalnych; kompozycje malarskie monochromatyczne i kontrastowe; stosowanie w kompozycjach barwnych kolorów podstawowych, pochodnych, kontrastujących. (kompozycja na płaszczyźnie w przestrzeni rzeczywistej i wirtualnej). Posługiwanie się bryłą, formą przestrzenną; wykonywanie stabilnych i mobilnych kompozycji trójwymiarowych; wykorzystywanie różnorodnych narzędzi i materiałów rzeźbiarskich (plastelina, glina, surowce wtórne); uzyskiwanie zróżnicowanych form i faktur. Wykonywanie układów kompozycyjnych z zastosowaniem liternictwa, znaku plastycznego; tworzenie form informacji wizualnej (kompozycja na płaszczyźnie w przestrzeni rzeczywistej i wirtualnej). Projektowanie za pomocą komputerowych programów graficznych. Posługiwanie się środkami wyrazu sztuk plastycznych innych dziedzin sztuki (fotografika, film) i elementami formy przekazów medialnych. Tworzenie projektów przedmiotów funkcjonalnych, kształtowanie otoczenia. Posługiwanie się różnorodnymi formami ekspresji język koloru, ciała, kształtu, ruchu, przestrzeni. 10

11 IV. Przewidywane osiągnięcia ucznia W ZAKRESIE WIEDZY O SZTUCE UCZEŃ: Malarstwo potrafi scharakteryzować malarstwo pod względem środków wyrazu formalnego (plama, barwa), zna techniki (akwarela, gwasz, tempera, malarstwo olejne, akryl, witraż, mozaika) i podłoża malarskie (ściana, płótno, deska, papier), wiedzę stosuje w indywidualnych rozwiązaniach plastycznych. Rzeźba potrafi wymienić i wykorzystać w samodzielnej pracy środki formalne stosowane do tworzenia dzieł tej dziedziny (bryła, faktura), zna techniki i materiały używane do ich tworzenia (glina, kamień, drewno, brąz, tworzywa sztuczne) oraz funkcje rzeźby (rzeźba jako element dekoracji architektonicznej, pomnik, rzeźba jako niezależny język ekspresji artystycznej twórcy). Grafika warsztatowa i użytkowa zna środki wyrazu stosowane w grafice warsztatowej (kreska, walor, kontrast czerni i bieli itd.), potrafi scharakteryzować grafikę pod kątem technik i metod otrzymywania odbitki (druk wypukły, wklęsły, płaski, grafika komputerowa, matryca, odbitka); zna formy wypowiedzi wizualnej grafiki użytkowej: plakat, znak graficzny, różnorodne formy reklamy i promocji produktów konsumpcyjnych. Sztuka użytkowa potrafi wymienić czynniki wpływające na zmiany, jakie zachodzą w projektowaniu przedmiotów codziennego użytku; potrafi rozpoznać dzieło rzemiosła artystycznego i współczesnego designu; zna zasady nowoczesnego wzornictwa przemysłowego: harmonia tworzywa, formy i funkcji; projektuje formy użytkowe. 11

12 Architektura potrafi scharakteryzować architekturę jako dziedzinę sztuki; zna funkcje architektury oraz tradycyjne i nowoczesne materiały tworzenia dzieł architektury. Teatr i film dostrzega, że dzieło teatralne lub filmowe zawiera w sobie różnorodne formy ekspresji artystycznej (ekspresja ciała, słowa, muzyka, obraz, ruch) i jest syntezą grupowego wysiłku twórczego reżysera, aktorów, scenografów, kostiumologów, fotografików, operatorów kamer itd. Moda potrafi scharakteryzować modę jako sztukę projektowania ubioru, ale także trendy we wzornictwie przemysłowym, muzyce, kreacji osobowości medialnych itd. Muzea i galerie odwiedza muzea i galerie, wie, gdzie znajdują się najważniejsze muzea jego miasta lub regionu, rozumie ich funkcje, zna najważniejsze muzea świata. Dzieje sztuki potrafi scharakteryzować główne style epok pod względem czasu ich występowania oraz ogólnego kontekstu historycznego i społecznego; zna najważniejsze style i osiągnięcia sztuki starożytnej i nowożytnej, potrafi wymienić, rozpoznać i opisać najbardziej reprezentatywne dzieła, zna nazwiska ich twórców; potrafi wymienić główne kierunki sztuki XX wieku, reprezentujące je dzieła oraz ich twórców; analizuje dzieło sztuki pod względem przynależności do epoki, stylu, kierunku, a także pod względem formy, tematu i treści; dostrzega powiązania pomiędzy elementami stylowymi następujących po sobie epok i odnajduje inspiracje nimi we współczesnej kulturze wizualnej; znajduje potrzebne informacje zawarte w tekstach kultury; rozpoznaje zależności między różnymi rodzajami dzieł kultury plastycznymi, muzycznymi, literackimi. 12

13 Sztuka ludowa rozpoznaje motywy sztuki ludowej swojego regionu; zna najważniejsze regiony folklorystyczne Polski. W ZAKRESIE AKTYWNOŚCI TWÓRCZEJ UCZEŃ: rozróżnia rodzaje rysunku: konturowy, światłocieniowy, walorowy; świadomie stosuje kreskę w działaniu plastycznym jako formalny środek wypowiedzi służący określonemu celowi; zna rodzaje plam barwnych w malarstwie; potrafi wykonać pracę plastyczną z zastosowaniem określonych zasad formalnych dotyczących barwy praca malarska monochromatyczna, kontrastowa, w barwach podstawowych, pochodnych, ciepłych, zimnych, lokalnych, abstrakcyjnych; świadomie używa barwy jako nośnika możliwości ekspresyjnych w celu ukazania indywidualnie postrzeganej rzeczywistości, abstrakcyjnych układów kompozycyjnych, swojego stosunku do problemów osobistych i społecznych; tworzy kompozycje trójwymiarowe, wykorzystując właściwości strukturalne i fakturalne rzeźby, wykonuje kompozycje stabilne i mobilne z różnorodnych materiałów i w różnorodnym kontekście przestrzennym otoczenia; potrafi rozróżnić czy dane graffiti jest aktem wandalizmu czy uzasadnioną na danej przestrzeni - płaszczyźnie próbą wyrażenia siebie, zaznaczenia swojej obecności w rzeczywistości społecznej; potrafi odróżnić, ocenić, wartościować elementy konsumpcyjnego szumu wizualnego od artystycznie wartościowych form informacji wizualnej; wie, czym jest grafika artystyczna, zna tradycyjny warsztat grafika oraz możliwości tworzenia prac graficznych w aktualnych programach komputerowych, wykonuje proste aplikacje projekty kompozycyjne w dostępnym programie graficznym; wie, że grafika to dzieło sztuki w wielu egzemplarzach; wykonuje fotomontaże, kolaże z celowo zastosowanymi elementami współczesnej komunikacji wizualnej projekt reklamy, plakatu społecznego wyraża w nim swoje odczucia, obserwacje, stosunek do rzeczywistości; potrafi zaprojektować liternictwo; dokumentuje znajomość środków wypowiedzi plastycznej poprzez tworzenie książki artystycznej, w której wyraża siebie i swój stosunek do rzeczywistości. 13

14 V. Procedury osiągania celów Stosowanie metod umożliwiających pełne przyswojenie wiedzy o sztuce (wykład, miniwykład, pokaz, pogadanka, dyskusja, praca z podręcznikiem oraz tekstem źródłowym, techniki multimedialne, analiza dzieła sztuki). Stosowanie metod inspirujących postawy twórcze (drama, projekt, dyskusja). Posługiwanie się różnorodnymi formami ekspresji kolor, linia, faktura, bryła, aranżacja przestrzeni, ruch, dźwięk. Wykorzystywanie inspiracji muzyką, dziełem literackim, teatralnym, filmowym w pracach plastycznych. Analiza, synteza i proces porównywania jako efekt interpretacji natury lub dzieła sztuki tworzenie układów kompozycyjnych poprzez twórczą interpretację motywów zaczerpniętych z natury lub inspirację dziełem sztuki. Tworzenie sytuacji motywacyjnych do dokonywania wyboru określonych środków wyrazu w celu osiągnięcia indywidualnie określonego zamierzenia plastycznego. Traktowanie komputera jako narzędzia ekspresji twórczej używanie dostępnych programów graficznych. Stosowanie dostępnych możliwości technologicznych do wykonywania dzieł sztuki wizualnej: fotografia cyfrowa, grafika komputerowa, odbitki ksero, krótkie filmy amatorskie. Inspirowanie dziełem sztuki improwizowanych scenek z użyciem ekspresji werbalnej, ciała, ruchu, muzyki. Percepcja dzieła sztuki (reprodukcje w podręczniku, pobyt w muzeum lub galerii) jako punkt wyjścia dla rozmowy o sztuce, rozumienia dzieła sztuki oraz własnej ekspresji twórczej. Aranżowanie sytuacji stymulujących przeżycia wewnętrzne, doświadczanie tajemnicy, kontemplacji i autorefleksji poprzez organizowanie wystaw indywidualnych i zbiorowych twórczości uczniowskiej, projektowanie oprawy plastycznej (scenografia, kostiumy, światło, kolor, przestrzeń) okolicznościowych uroczystości szkolnych (dni kultury, przedstawienia teatralne, spotkania z literaturą, muzyką), organizowanie plenerów malarskich/rysunkowych, zwiedzanie sakralnych zabytków architektury itp. 14

15 VI. Ocena osiągnięć ucznia Kryteria oceny, jakimi powinien kierować się nauczyciel plastyki, muszą być dostosowane do warunków socjalnych, osobowościowych i kulturowych uczniów. Każda szkoła i każda pracownia plastyczna mają swoją specyfikę i indywidualny kontekst społeczny, który jest wyznacznikiem kierunku i metod oceniania. Poniżej przedstawione kryteria mają charakter otwarty i mogą być dla nauczyciela wskazówką do stworzenia własnego systemu oceniania (zmodyfikowanego i przystosowanego do potrzeb). Każdy zespół uczniów to grupa indywidualności, których rozwój twórczy jest procesem subiektywnym, przybiera własne tempo i kierunek. Oceniając działania ucznia na lekcjach plastyki, należy uwzględnić: proces twórczy, którego świadkiem jest nauczyciel zaangażowanie ucznia, stopień przekraczania samego siebie, barier twórczych, poznawczych i komunikacyjnych; ustalanie kryteriów oceny związanych z konkretnym działaniem plastycznym; przed przystąpieniem do wykonywania pracy uczeń powinien dokładnie orientować się nie tylko w jej temacie, ale także w tym, na co będzie zwracał uwagę nauczyciel w trakcie jej oceny. Różnorodne formy oceniania stanowią dla ucznia informację zwrotną na temat jego pracy, dają mu możliwość poznania swoich mocnych stron, oraz tego, co wymaga ćwiczeń i utrwalenia. Ocenianie przyjmuje formę w zakresie wiedzy o sztuce: wypowiedzi ustnych wypowiedzi pisemnych: opis, analiza dzieła sztuki, interpretacja dzieła sztuki w formie opowiadania, kartkówka, sprawdzian (odpowiadanie na pytania opisowe, test wyboru, luk, tabela), referat, quiz, mapa myśli, praca projektowa. w zakresie aktywności twórczej: ćwiczenia rysunkowe, malarskie, rzeźbiarskie prace plastyczne: ilustracje, szkice i rysunki, rzeźby i reliefy, kompozycje graficzne, formowanie kształtu i przestrzeni inscenizacje (np. żywe obrazy) i prezentacje aktywny udział w życiu kulturalnym szkoły 15

16 OGÓLNE KRYTERIA OCENY stopień przyswojenia wiadomości na określony temat; aktywność i zaangażowanie w samodzielne rozwiązywanie problemów, wykonywanie ćwiczeń i poleceń; porządkowanie własnej wiedzy, kojarzenie faktów, dostrzeganie analogii; wykonywanie obligatoryjnych ćwiczeń i poleceń; stopień zainteresowania sztuką udział w dyskusjach, wyrażanie poglądów, formułowanie własnych wniosków dotyczących określonych zagadnień, aktywne uczestnictwo w lekcjach; zaangażowanie w pracę twórczą: przygotowanie odpowiednich materiałów i narzędzi, aktywność, koncentracja na zadaniu; stopień przekraczania indywidualnych barier rozwojowych: twórczych, poznawczych, komunikacyjnych, organizacyjnych; zainteresowanie pracą twórczą, poszukiwanie własnych rozwiązań; zgodność efektu końcowego z założeniami i tematem pracy; estetyka i staranność wykonanej pracy plastycznej; oryginalne rozwiązywanie problemów plastycznych; stopień poczucia odpowiedzialności za własne i grupowe działanie; celowe wykorzystywanie wiedzy o środkach formalnych do ekspresji własnej; indywidualne zainteresowanie działalnością plastyczną, współtworzenie życia kulturalnego klasy i szkoły. SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENY Ocena niedostateczna Uczeń: jest często nieobecny na lekcji bez usprawiedliwienia najczęściej nie posiada wymaganych materiałów plastycznych, podręcznika, zeszytu nie wykazuje minimalnego zaangażowania w działania plastyczne na lekcji nie posiada wiadomości objętych programem i uzyskuje oceny niedostateczne z pisemnych form sprawdzania wiedzy nie wykonuje ćwiczeń i prac plastycznych nie wykazuje woli poprawy oceny 16

17 Ocena dopuszczająca Uczeń: zdarza się, że jest nieobecny na lekcji bez usprawiedliwienia często nie posiada wymaganych materiałów plastycznych, podręcznika, zeszytu wykazuje minimalne zaangażowanie w działania plastyczne na lekcji posiada fragmentaryczną wiedzę z zakresu wiadomości objętych programem ćwiczenia oraz prace plastyczne wykonuje rzadko, niestarannie i niezgodnie z tematem nie wykazuje woli poprawy oceny Ocena dostateczna Uczeń: najczęściej jest przygotowany do lekcji: posiada wymagane materiały plastyczne, podręcznik, zeszyt posiada niepełną wiedzę z zakresu objętego programem nauczania z szansą jej uzupełnienia rzadko bierze udział w dyskusjach, ma problemy z formułowaniem poprawnych wniosków, kojarzeniem faktów i dostrzeganiem analogii poprawnie wykonuje ćwiczenia obligatoryjne, ale nie wykazuje się systematycznością i zaangażowaniem nie zawsze dba o estetykę i staranność pracy plastycznej nie wykazuje szczególnego zainteresowania działalnością plastyczną, nie współtworzy życia kulturalnego klasy i szkoły Ocena dobra Uczeń: zawsze jest przygotowany do lekcji: posiada wymagane materiały plastyczne, podręcznik, zeszyt posiada wiedzę z zakresu objętego programem nauczania jego luki w wiadomościach mają charakter szczegółowy bierze udział w dyskusjach, najczęściej formułuje poprawne wnioski, kojarzy fakty i dostrzega analogie wykazuje się zaangażowaniem w działalność twórczą, systematycznie i starannie wykonuje prace i ćwiczenia plastyczne efekt końcowy jego pracy twórczej nie zawsze jest zgodny z założeniami i tematem jest umiarkowanie zainteresowany życiem kulturalnym klasy i szkoły 17

18 Ocena bardzo dobra Uczeń: wykazuje się pełnym przyswojeniem wiadomości objętych programem aktywnie i z zaangażowaniem rozwiązuje problemy plastyczne, wykonuje ćwiczenia i polecenia zawsze bierze udział w dyskusjach, wyraża poglądy i formułuje wnioski potrafi porządkować własną wiedzę kojarzy fakty i dostrzega analogie estetycznie i starannie wykonuje prace, poszukuje oryginalnych rozwiązań plastycznych efekt końcowy jego pracy twórczej zawsze jest zgodny z jej założeniami i tematem bierze udział w życiu kulturalnym klasy i szkoły wykazuje się poczuciem odpowiedzialności za działania własne i grupowe Ocena celująca Uczeń: wykazuje się pełnym przyswojeniem wiadomości objętych programem, a także posiada wiedzę wykraczającą poza jego ramy jest zainteresowany sztuką w wysokim stopniu zawsze bierze udział w dyskusjach, wyraża poglądy, formułuje własne wnioski dotyczące określonych zagadnień jest w sposób zauważalny zainteresowany działalnością plastyczną uczestniczy w szkolnych lub pozaszkolnych zajęciach pozalekcyjnych, bierze udział w konkursach, aktywnie współtworzy życie kulturalne klasy i szkoły prace i ćwiczenia wykonuje estetycznie i starannie, jego rozwiązania plastyczne cechuje oryginalność celowo wykorzystuje wiedzę o środkach formalnych do ekspresji własnej wykazuje się dużym poczuciem odpowiedzialności za działania własne i grupowe 18