Badania w zakresie rolnictwa ekologicznego we Włoszech. Eligio Malusá, Jolanta Ciesielska

Transkrypt

1 Badania w zakresie rolnictwa ekologicznego we Włoszech Eligio Malusá, Jolanta Ciesielska

2 Rozwój Rolnictwa Ekologicznego we Włoszech Powierzchnia (ha) Liczba przedsiębiorców

3 Struktura przedsiębiorstw w rolnictwie ekologicznym we Włoszech Importerzy, 56 Przetwórcy, 5223 Ogólna liczba 48,509 (2009 r.) Rolnicy/ Przetwórcy, 2564 Rolnicy/ Przetwórcy/ Importerzy, 204 Rolnicy, Źródło: SINAB

4 Struktura Ekologicznej Produkcji Roślin Uprawnych Źródło: SINAB

5 Rozwój rolnictwa ekologicznego we Włoszech i innych krajach UE Udział producentów żywności ekologicznej (2008 r.) Całkowita powierzchnia upraw ekologicznych Źródło: EuroStat

6 Średnia wielkośd gospodarstw ekologicznych w stosunku do wszystkich gospodarstw rolnych Ekologiczne gospodarstwa rolne (producenci) (ha/gospodarstwo) Wszystkie gospodarstwa rolne (ha/gospodarstwo) Źródło: EuroStat

7 Rynek produktów ekologicznych Marki własne supermarketów Codzienne posiłki w szkołach Źródło: BIOBANK

8 Wsparcie dla rolnictwa ekologicznego ze strony instytucji badawczych 15 zespołów badawczych w ramach Instytutów podległych Ministerstwu Rolnictwa (Consiglio per la Ricerca e Sperimentazione in Agricoltura - CRA) 10 katedr różnych Uniwersytetów 10 innych publicznych Instytutów Badawczych 2 Instytuty Badawcze niepubliczne

9 Instytucje finansujące Ministerstwo Rolnictwa, Leśnictwa i Polityki Żywnościowej (MiPAAF) Administracja Regionalna Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Prywatne instytucje / przedsiębiorstwa

10 Finansowanie badao w rolnictwie ekologicznym na szczeblu krajowym 2000 Wprowadzenie do Ustawy Budżetowej Podatku dla Rolnictwa Ekologicznego 2002 Krajowy Plan Badao w Rolnictwie Ekologicznym 2005 Krajowy Plan Działania 2009 Zmiany w Krajowym Planie Działania

11 Projekty finansowane w ramach Pierwszego Programu Krajowego (2001 r. 5 mln euro) Praktyki hodowlane i agrotechniczne w celu zwiększenia jakości zbóż (BIOCER) Nowe systemy produkcji buraków cukrowych i pomidorów przemysłowych (BIOGEA) Produkcja ogrodnicza wysokiej jakości (ORTOFRUBIO) Oliwa z oliwek Zrównoważona produkcja i identyfikowalnośd (OLIBIO) Substancje bioaktywne w łaocuchach produkcji ekologicznej Ekologiczna produkcja orzecha laskowego Zrównoważony rozwój rolnictwa ekologicznego pod względem ekonomicznym, środowiskowym i zdrowotnym (SABIO)

12 Projekty finansowane w ramach Drugiego Programu Krajowego (2005 r. 3,5 mln euro) Systemy uprawy gleby i nawożenia oraz podłoża szkółkarskie dla śródziemnomorskich sytemów ogrodnicznych (FERTORTOMEDBIO ) Preparaty z niską dawką lub alternatywne metody ograniczenia stosowania miedzi (STULIRA) Hodowla odmian ziemniaka do produkcji ekologicznej (VAPABIO) Poprawa zrównoważonego rozwoju środowiska naturalnego w produkcji szkółkarskiej (VIVABIO)

13 Projekty finansowane w ramach Drugiego Programu Krajowego (cd.) Porównanie jakości produktów tradycyjnych i ekologicznych (PACB) Nowe markery identyfikowalności owoców ekologicznych (BIOMARKERS) Wpływ systemu produkcji ekologicznej na produkcję mleka owczego Strategie konkurencyjności gospodarstw ekologicznych (RISBIO)

14 Produkcja Zwierzęca 1% Gleba 6% Podział środków według dziedzin badao naukowych Jakośd 14% Systemy Gospodarowa nia 13% Praktyki agrotechniczne 66% ,5 mln Euro Systemy Gospodarowania 17% Środowisko 7% Praktyki agrotechniczne 26% ,4 mln Euro Produkcja Zwierzęca 6% Jakośd 31% Gleba 13%

15 CoreOrganic Współfinansowanie programów UE Włoskie Ministerstwo Rolnictwa (MIPAAF) współfinansowało 5 projektów z udziałem włoskich naukowców kwotą 1,2 mln euro (29,4% udziału) CoreOrganic II MIPAAF współfinansowało kwotą 1,2 mln euro (15% udziału) projekty dotyczące systemów uprawy, jakości i produkcji zwierzęcej

16 Włoska Sied ds. Badao Naukowych w Rolnictwie Ekologicznym (RIRAB) W roku 2008 sied skupiła nieformalnie około stu naukowców, którzy utworzyli 6 grup roboczych Metody Agrotechniczne; 15 Energia; 15 Produkcja Zwierzęca; 6 Bioróżnorodnośd; 20 Jakośd; 17 Ochrona Roślin; 27

17 Włoska Sied ds. Badao Naukowych w Rolnictwie Ekologicznym (RIRAB) (cd.) Liczba naukowców w sieci podwoiła się w ciągu 2 lat; wzrosła też liczba grup roboczych Przetwórstwo 9% Kwestie Społeczno- Ekonomiczne 8% Środowisko 9% Metody Agrotechniczne 12% Produkcja Zwierzęca 10% Energia 8% Ochrona Roślin 16% Bioróżnorodność 17% Jakość 11%

18 Członkostwo według Instytucji Organizacje Międzynarodowe 1% Inne 1% Uniwersytety 29% Przedsiębiorstwa, Konsorcja, Prywatne Inst. Badawcze 2% Publiczne Instytucje Badawcze 55% Administracja Regionalna i Krajowa 8% Stowarzyszenia Producentów 4%

19 Główne tematy badao Metody agrotechniczne Badanie odmian Użytkowanie gleby Nawożenie Zwalczanie chwastów Ochrona upraw Systemy gospodarowania Zmianowanie upraw

20 Główne tematy badao (cd.) Jakośd i Przetwórstwo Przechowalnictwo Pakowanie Nowe metody analityczne Systemy od producenta do konsumenta Recykling produktów ubocznych Certyfikacja produktów Indentyfikowalnośd

21 Główne tematy badao (cd.) Różnorodnośd biologiczna Pozyskiwanie i ochrona lokalnych zasobów genowych Hodowla Środowisko Rolnictwo i krajobraz Certyfikacja środowiskowa Zrównoważone strategie produkcji i konsumpcji

22 Partnerstwo Platformy Technologicznej Włoskiego Rolnictwa Ekologicznego (Założyciele 2009/2010)

23 Partnerstwo Włoskiej Platformy Technologicznej Obecnie Partnerstwo obejmuje 16 partnerów promotorów 24 nowych organizacji Opracowano Program Badań Strategicznych w celu pobudzenia finansowania w określonych dziedzinach Stowarzyszenia, 22 Firmy Konsultingowe, 6 Przedsiębiorstwa Prywatne, 39 Inne, 17 Stowarzyszenia Producentów, 6 Uniwersytety i Instytuty Badawcze, 27 Konsorcja Ochrony, 5

24 Włoska Fundacja na rzecz Badao w Rolnictwie Ekologicznym i Biodynamicznym (FIRAB) Założona w 2006 r. przez organizacje prywatne: Stowarzyszenie Włoskich Rolników Ekologicznych (AIAB) Stowarzyszenie Rolników Biodynamicznych Legambiente Związek pracowników sektora rolno-spożywczego

25 Sponsorzy FIRAB

26 Filozofia FIRAB Szerokie partnerstwo nie tylko instytuty badawcze Prawdziwa interdyscyplinarnośd Nacisk na upowszechnianie wiedzy Doświadczenia w gospodarstwach Wspieranie polityki rolnictwa ekologicznego For organic and not On organic

27 Grupa Badawcza ds. Rolnictwa Ekologicznego (GRAB-IT) Założona nieoficjalnie w 1992 r. tylko przez naukowców z dziedziny ekonomii W 1996 r. zarejestrowana formalnie jako organizacja pozarządowa W latach nowy statut i nowi członkowie (nie tylko ekonomiści)

28 Grupa Badawcza ds. Rolnictwa Ekologicznego (GRAB-IT) (cd.) Nie ma konkretnych sponsorów, ale wykorzystuje synergię między członkami. Dwa projekty badawcze: 1996: Badania łaocuchów ekologicznej produkcji rolnej (samofinansowane) 2004: Projekt finansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego nt. Rozwój obszarów wiejskich, nowoczesna dystrybucja i bezpieczeostwo żywności: perspektywy dla rolnictwa ekologicznego

29 Dziedziny projektów badawczych dotyczących rolnictwa ekologicznego we Włoszech Jakośd - 22 Kwestie Społeczno- Ekonomiczne, 35 Przechowalnictwo i Przetwórstwo % 7% 4% Środowisko, 10 Zboża, 9 3% 3% 23% Ogrodnictwo, 67 12% 20% 16% Produkcja Zwierzęca, 35 Ochrona Roślin, 58 Użytkowanie Gleby i Nawożenie, 49

30 Inne narzędzia wspomagające Badania naukowe i transfer wiedzy specjalistycznej są również wspierane za pośrednictwem innych kanałów.

31 Krajowy System Informacji o Rolnictwie Ekologicznym (SINAB)

32 Instytut Usług dla Rynku Rolno-Spożywczego (ISMEA)

33 Kursy i szkolenia Pierwsze studia licencjackie o specjalizacji w zakresie rolnictwa ekologicznego wprowadzono na Uniwersytecie w Turynie w 2000 r. Specjalistyczne kursy dyplomowe w zakresie rolnictwa ekologicznego oferowane są obecnie przez kilka uniwersytetów. Wyższa Szkoła Rolnictwa Ekologicznego w Foligno została założona w połowie lat 90-tych i służyła do szkolenia inspektorów jednostek certyfikujących, później uznana za forum do dyskusji w kwestich technicznych.

34 Informacje techniczne

35 Problemy do rozwiązania w zakresie badao w rolnictwie ekologicznym Ograniczona akceptacja rolnictwa ekologicznego w środowisku akademickim, oprócz dziedziny gospodarki wiejskiej, co ogranicza rozwój badao Ograniczone środki finansowe, pochodzące głównie tylko z MIPAAF, szczególnie w porównaniu z innymi paostwami (Niemcy, Dania) Brak stałej publikacji naboru do składania wniosków projektów z MIPAAF, pomimo że podatek od pestycydów zapewnia stały strumieo pieniędzy na finansowanie tych projektów Potrzeba koordynacji między instytucjami publicznymi w celu uniknięcia powielania badao o tej samej tematyce i zwiększenia efektywności wydatków Potrzeba instytucjonalnego forum z udziałem wszystkich zainteresowanych stron w celu omówienia i określenia strategii badawczych: T.P.O.F. powinna rozwiązad ten problem

36 Dziękujemy za uwagę

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51 Pozostałości środków ochrony w jabłkach w zależności od terminu zbioru i lokalizacji sadu Artur Miszczak, Joanna Kicińska, Krzysztof Rudziński, Piotr Sikorski, Aneta Matulska, Krzysztof P. Rutkowski Konsorcjum:

52 Cel pracy Celem przeprowadzonych doświadczeń była ocena pozostałości środków ochrony roślin w jabłkach pochodzących z sadów położonych w różnych rejonach Polski prowadzonych zgodnie z zasadami produkcji ekologicznej i integrowanej. Konsorcjum:

53 Materiał i metody W sezonie 2009/2010 oceniono owoce z 11 sadów zlokalizowanych w różnych rejonach Polski (mapa) prowadzonych zgodnie z zasadami ekologii (O) i integrowanej produkcji (IFP) Konsorcjum:

54 Materiał i metody W sezonie 2010/2011 poza oceną analogiczną jak w sezonie 2009/2010 badano również zawartość pozostałości środków ochrony roślin w sadach IPO w zależności od terminu zbioru. Konsorcjum:

55 D (IFP) I (IFP) K (IFP) G (IFP) A (O) H (IFP) E (IFP) C (O) B (O) F (IFP) J (IFP) Konsorcjum:

56 Procedury badawcze Pracowni Metoda: PN EN ,3: I 01/ PN EN ,3:2000 Multi (ok. 160 śor) GC/MS Metoda: PB 01 benzymidazole i in. śor HPLC/DAD, LC/MS/MS Metoda: PN EN : I 01/ PN EN :2002 ditiokarbaminiany (jako CS 2 ) GC/FPD, GC/MS

57 Insektycydy chloroorganiczne i pyretroidowe 1. Aldryna 2. DDT (suma) 3. Dikofol 4. Dieldryna 5. Endosulfan (suma) 6. HCH (α+β) 7. Lindan 8. Metoksychlor 1. Akrynatryna 2. Alletryna 3. Bifentryna 4. beta Cyflutryna 5. lambda Cyhalotryna 6. Cypermetryny (suma) 7. Deltametryna 8. Fenpropatryna 9. Fenwalerat 10. Permetryna 11. Tetrametryna

58 1. Bromofos 2. Chlorfenfinfos 3. Chloropiryfos 4. Chloropyrifos Me 5.Diazynon 6. Dichlorfos 7. Dimetoat 8. Disulfoton 9. Etion 10. Etoprofos 11. Fenamidofos 12. Fenitrotion 13. Fention 14. Forat 15. Forat, siarczan 17. Fosalon 18. Heptenofos 19. Izofenfos 20. Jodofenfos Insektycydy fosforoorganiczne 21. Kwinalfos 22. Malation 23. Mekarbam 24. Metamidofos 25. Metydation 26. Mewinfos 27. Monokrotofos 28. Ometoat 29. Parartion 30. Paration Me 31. Pirymifos Me 32. Profenofos 33. Protiofos 34. Sulfotep 35. Terbufos 36. Tetrachlorvinfos 37. Triazofos 38. Paraokson 39. Paraokson Me

59 Insektycydy karbaminianowe i pozostałe 1. Furatiokarb 2. Pirymikarb 1. Bromopropylat 2. Buprofezyna 3. Chlorbenzyd 4. Chlorfenson 5. Chloropropylat 6. Chlortiofos 7. Cyjanofenfos 8. Dialifos 9. Dichlofention 10. Etrimfos 11. Fenchlorfos 12. Fenoksykarb 13.Fluwalinat 14. Fonofos 15. Formotion 16. Pirydaben 17. Propargit 18. Pyriproksyfen 19. Tetradifon 20. Tetrasul

60 1. Azoksystrobina 2. Bitertanol 3. Bupirymat 4. Chinometionat 5. Chlorotalonil 6. Cyprodinil 7. Dichlofluanid 8. Difenokonazol 9. Difenyloamina 10. Dimetomorf 11. Ditalimfos 12. Etoksykwina 13. Famoksadon 14. Fenarymol 15. Fenhaksamid 16. Fluzinam 17. Fludioksonil 18. Flusilazol 19. Folpet 20. HCB 21. Heksakonazol 22. Imazalil 23. Iprodion Fungicydy z różnych grup chemicznych 24. Kaptafol 25. Kaptan 26. Kezoksym Me 27. Kwintocen 28. Metalaksyl 29. Mychlobutanil 30. Oksadiksyl 31. Pencykuron 32. Penkonazol 33. Procymidon 34. Pyrazofos 35. Pyrimetanil 36. Spiroksamina 37. Tebuconazol 38. Technazen 39. Tetrakonazol 40. Tolchlofos Me 41. Tolylfluanid 42. Triadimenol 43. Triadimefon 44. Trifloksystrobina 45. Triflumizol 46. Winklozolina

61 Herbicydy 1. Alachlor 2. Ametryna 3. Atrazyna 4. Azyprotryna 5. Chlorprofam 6. Chlorotal dime 7. Cyjanazyna 8.Dichlobenil 9. Dimetachlor 10. Etofumesat 11. Fluchloralina 12 Fluorodifen 13. Linuron 14. Metolachlor 15. Metrybuzyna 16. Nitrofen 17. Pendimetalina 18. Profam 19. Profluralina 20. Prometryna 21. Propazyna 22. Propyzamid 23. Terbutryna 24. Trifluralina

62 Pozostałości śor w jabłkach Topaz w zależności od lokalizacji sadu i technologii uprawy. Sezon 2010 Konsorcjum: Sad Uprawa Kaptan Propargit Pirimikarb (NDP=3mg/kg) (NDP=3mg/kg) (NDP=3mg/kg) A EKO B EKO C EKO D IPO 0,020 ±0,003 E IPO 0,017 ±0,003 F IPO G IPO 0,160 ±0,025 H IPO I IPO 0,240 ±0,037 J IPO 0,160 ±0,025 0,140 ±0,019 K IPO 0,220 ±0,035

63 Wpływ terminu zbioru na pozostałości śor w jabłkach Topaz z wybranych sadów IPO. Sezon 2011 Konsorcjum: Sad E F H Termin zbioru Kaptan (NDP=3mg/kg) Pirimikarb (NDP=2mg/kg) Trifloksystrobina (NDP=0,5mg/kg) I 0,023 II 0,069 I 0,046 II 0,036 III 0,018 I 0,30 II 0,16 III 0,12 IV 0,09 V 0,06

64 Wpływ terminu zbioru na pozostałości śor w jabłkach Ariwa z wybranych sadów IPO. Sezon 2011 Sad Termin zbioru Kaptan (NDP=3mg/kg) Pirimikarb (NDP=2mg/kg) Trifloksystrobina (NDP=0,5mg/kg) E I 0,034 II 0,02 I 0,069 F II 0,044 III 0,025 Konsorcjum:

65 Dalsze doświadczenia Owoce poddawano standardowym analizom oceny jakości (masa, powierzchnia rumieńca, stopień dojrzałości, jędrność, zawartość ekstraktu i kwasowość) oraz dodatkowo określano zawartość związków prozdrowotnych (kwas askorbinowy, związki polifenolowe) Konsorcjum:

66 Dalsze doświadczenia W owocach oznaczono również zawartość składników mineralnych i oceniono pod kątem bezpieczeństwa spożycia zawartość azotanów i azotynów oraz metali ciężkich. Konsorcjum:

67 Końcowa ocena bezpieczeństwa spożycia Przeprowadzona ocena bezpieczeństwa spożycia owoców objętych projektem ma szczególne znaczenie w kontekście badań prowadzonych w ramach PB 8 realizowanego przez Uniwersytet Medyczny w Łodzi. Dotyczy to zarówno alergenności owoców jak i wpływu diety bogatej w owoce na kondycję zdrowotną konsumentów. Konsorcjum:

68 Wnioski Analizy jabłek z certyfikowanych sadów IPO wykazały, że w większości przypadków stwierdzono wystąpienie jedynie śladowych pozostałości środków ochrony roślin, znacznie poniżej NDP. W niektórych sadach IPO nie stwierdzono mierzalnych poziomów pozostałości środków ochrony. Konsorcjum:

69 Wnioski Zgodnie z przewidywaniami owoce z sadów ekologicznych były wolne od pozostałości środków ochrony roślin. Konsorcjum:

70 Badania wykonano w ramach projektu badawczego Opracowanie innowacyjnych produktów i technologii dla ekologicznej uprawy roślin sadowniczych (EkoTechProdukt) współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Działania 1.3. Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, Poddziałanie Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, kontrakt nr: UDA POIG /08 00.

71 Wpływ niektórych biopreparatów stosowanych w szkółce ekologicznej na jakość okulantów dwóch odmian jabłoni Zygmunt S. Grzyb, Wojciech Piotrowski, Paweł Bielicki, Lidia Sas-Paszt Instytut Ogrodnictwa, Skierniewice zgrzyb@insad.pl Konsorcjum: Skierniewice,

72 Obszar tematyczny 1. Wpływ jakości sadzonych drzewek jabłoni do sadu na późniejsze ich plonowanie 2. Próby poprawienia jakości materiału szkółkarskiego przez nawożenie okulantów doglebowo i dolistnie: - w szkółkach konwencjonalnych - w szkółkach ekologicznych Konsorcjum:

73 W ramach projektu badawczego UE pt. Opracowanie innowacyjnych produktów i technologii dla ekologicznej uprawy roślin sadowniczych realizowany jest jeden z dziesięciu pakietów o obrzmieniu: Rozwój ekologicznych metod produkcji szkółkarskiej z zastosowaniem ekologicznych środków produkcji Konsorcjum:

74 Badane biopreparaty w projekcie UE: - Granulowany obornik ekologiczny Fertigo, Humus Active, Aktiwit PM, Humus UP, Bio Feed Amin, Bio Feed Quality, Micosat, Tytanit, Vinassa, Florovit Eco, Florovit Pro Nature. - Badane odmiany i preparaty w cząstkowym doświadczeniu PB 4: - jabłonie- Topaz i Ariwa - wiśnie- Debreceni Bötermö i Sabina - Granulowany obornik ekologiczny Fertigo - Micosat - Bio Feed Amin Konsorcjum:

75 Cel badań Porównanie jakości okulantów jabłoni produkowanych metodą konwencjonalną, gdzie stosowano pełne nawożenie mineralne (NPK) z jakością drzewek uzyskanych w szkółce ekologicznej przy zastosowaniu do nawożenia różnych biopreparatów stymulujących wzrost roślin. Konsorcjum:

76 Układ doświadczenia i sposób aplikacji środków 1. Podkładki i okulanty niczym nie traktowane; 2. Poletka nawożone NPK w czystym składniku na ha: N- 60kg; P-30kg i K- 80kg; 3. Kombinacje nawożone ekologicznym obornikiem granulowanym w dawce 150g/m 2 o nazwie Fertigo ; 4. Drzewka traktowane preparatem zawierającym mikoryzę o nazwie Micosat F12 WP - stosowany w pierwszym terminie aplikacji na glebę w formie granulatu w dawce 10g/m 2 i Micosat F MS 200 stosowany w drugim terminie aplikacji na rośliny dolistnie w dawce 1g/m 2 ; 5. Rośliny traktowane preparatem BF Amin w stężeniu 0,5%. W dwóch ostatnich kombinacjach doświadczenia jako zabieg poprzedzający stosowanie tych biopreparatów rozsypywany był na powierzchni ziemi obornik granulowany w ilości ½ dawki kombinacji 3. Konsorcjum:

77 Termin aplikacji biopreparatów Preparaty stosowano dwukrotnie; w szkółce podkładek- w połowie maja i drugi raz w połowie czerwca, a w szkółce okulantów- na przełomie kwietnia i maja, a drugi raz w pierwszej dekadzie czerwca. Gleba w okolicy roślin po zastosowaniu preparatów każdorazowo była motykami starannie przemieszana. Konsorcjum:

78 Pomiary: - liczby żywych oczek po zimie - średnicy okulantów na wysokości 30cm od ziemi - wysokości okulantów - liczby drzewek rozgałęzionych - liczby i długości pędów bocznych Konsorcjum:

79 Okulanty odmiany Topaz w szkółce ekologicznej. BF Amin Konsorcjum: Bez nawożenia Micosat

80 Okulanty odmiany Ariwa w szkółce ekologicznej. Bez nawożenia Micosat Bez nawożenia BF Amin Konsorcjum:

81 Wyniki: Tab. Cechy parametryczne okulantów jabłoni traktowanych w szkółce biopreparatami Micosat i BF Amin. (Mokra Lewa, 2010) A -odmiana Topaz Traktowanie Średnica pnia [mm] Wysokość drzewek [cm] Liczba drzewek rozgałęzionych [%] Liczba pędów bocznych [szt.] 0 nawożenia 11,8 a 114,8 a 70,0 a 2,6 a 37,5 a NPK 12,7 ab 126,4 b 90,0 a 3,8 ab 97,5 b F* 12,6 ab 125,3 b 93,8 a 3,7 a 91,0 b Micosat +1/2 F* 13,0 b 127,7 b 95,0 a 4,9 bc 85,7 b BF Amin + 1/2 F* 13,4 b 125,1 b 100 a 5,3 c 98,4 b Uwaga: F* - obornik granulowany Fertigo ; # - pędy dłuższe niż 5cm Suma długości pędów bocznych # [cm] Konsorcjum:

82 B- odmiana jabłoni Ariwa Traktowanie Średnica pnia [mm] Wysokość drzewek [cm] Liczba drzewek rozgałęzionych [%] Liczba pędów bocznych [szt.] Suma długości pędów bocznych # [cm] 0 nawożenia 11,0 a 121,1 a 76,7 a 4,0 a 139,0 a NPK 10,5 a 126,7 ab 66,9 a 4,6 ab 163,6 a F* 11,3 a 129,8 ab 85,0 a 4,7 ab 149,5 a Micosat + 1/2 F* 11,3 a 130,5 ab 88,7 a 5,4 b 167,4 a BF Amin + 1/2 F* 11,5 a 133,3 b 100 a 8,6 c 253,9 b Uwaga: F* - obornik granulowany Fertigo; # - pędy dłuższe niż 5cm Konsorcjum:

83 Wnioski Biopreparaty BF Amin i Micosat można stosować z dużym powodzeniem do poprawy jakości okulantów zarówno w szkółkach ekologicznych jak i konwencjonalnych. Zwiększają one wyraźnie liczbę rozgałęzionych okulantów i liczbę pędów w koronce oraz wybitnie stymulują ich przyrost na długość. Micosat działa na wzrost okulantów jabłoni podobnie jak biopreparat BF Amin z tą jednak różnicą, że ma on mniejszy od niego wpływ na liczbę wyrastających pędów bocznych i sumę ich długości. Obornik granulowany Fertigo, jeśli chodzi o wzrost okulantów i ich zdolność do rozgałęziania się, daje podobne wyniki jak w kombinacji roślin z pełnym nawożeniem mineralnym (NPK). Całkowity brak nawożenia szkółki jabłoni w okresie wegetacji niekorzystnie odbija się na ich wzroście i zdolności okulantów do rozgałęziania się. Najczęściej mają one pędy nie dłuższe niż 5cm. Konsorcjum:

84 Dziękuje za uwagę Konsorcjum:

85

86 Ogólnopolska Naukowa Konferencja Ekologiczna PERSPEKTYWY ROZWOJU EKOLOGICZNEJ PRODUKCJI OGRODNICZEJ STANOWISKO BADAWCZE DO OCENY PRZEŻYWALNOŚCI MIKROORGANIZMÓW W BIOPREPARATACH W WARUNKACH SYMULOWANEGO ZABIEGU Waldemar Świechowski, Grzegorz Doruchowski, Artur Godyń, Ryszard Hołownicki Skierniewice, 6-7 października 2011 INSTYTUT OGRODNICTWA W SKIERNIEWICACH

87 Cel prowadzonych prac Celem podzadania 6.1 w projekcie EkoTechProdukt jest opracowanie metod aplikacji biopreparatów w ekologicznych uprawach sadowniczych, co jest szczególnie ważne w świetle nowej dyrektywy 128/2009/WE o zrównoważonym stosowaniu pestycydów, wdrażanej obecnie w krajach członkowskich UE Artykuł 11. Specjalne środki ochrony środowiska wodnego i wody pitnej przyznawanie pierwszeństwa bezpiecznym pestycydom Artykuł 14. Integrowana ochrona roślin ochrony roślin o niskim zużyciu pestycydów

88 Stosowanie biopreparatów Biopreparaty mogą być alternatywą dla tradycyjnych środków ochrony roślin lub cennym uzupełnieniem dotychczasowych metod ochrony Możliwość stosowania biopreparatów wymusza adaptację tradycyjnych technik ochrony sadów lub opracowanie nowych Zdolność adaptacji środowiskowej mikroorganizmów np. bakterie Pseudomonas fluorescens: ciśnienie statyczne 300 MPa temperatura 50 0 C Zdecydowana większość pożytecznych bakterii należy do grupy gramujemnych, które nie tworzą form przetrwalnych i są wrażliwe na dynamiczne zmiany warunków otoczenia

89 Stosowanie biopreparatów systemy rozpylania System rozpylania w opryskiwaczach sadowniczych: ciśnieniowy - max. 1,5 MPa (15 bar) pneumatyczny - max. 0,25 MPa (2,5 bara) Dynamiczne zmiany ciśnienia w elementach układu cieczowego: pompa filtry zawór sterujący rozpylacze Wzrost temperatury cieczy w układzie może negatywnie wpływać na mikroorganizmy, gdyż pompa podczas pracy wydziela ciepło, a ciecz robocza pełni funkcję czynnika chłodzącego

90 Budowa opryskiwaczy Ciśnieniowy system rozpylania Pompa membranowa od 5 do15 bar Rozpylacze ciśnieniowe

91 Budowa opryskiwaczy Pneumatyczny system rozpylania Rozpylacze pneumatyczne Prędkość PSP 60 m/s Pompa wirowa lub perystaltyczna ciśnienie od 0,5 do 2,5 bara

92 Stanowisko badawcze Projekt i budowa w Zakładzie Agroinżynierii Instytutu Ogrodnictwa w ramach projektu EkoTechProdukt Symulacja zabiegu ochrony System rozpylania ciśnieniowy filtr ssący pompa membranowa filtr ciśnieniowy rozpylacze wirowe System rozpylania pneumatyczny filtr ssący pompa wirowa filtr ciśnieniowy niskociśnieniowy zawór regulacyjny rozpylacze pneumatyczne wentylator promieniowy

93 Stanowisko badawcze - budowa Zbiornik główny 450 l Zabezpieczenie i układ sterowania osprzętem elektrycznym (płynna regulacja obrotów silników) Zbiorniki pośrednie 2 x 80 l

94 Stanowisko badawcze - budowa Ciśnieniowy system rozpylania Pompa membranowa Bertolini PA 908 VD (90 l/min) napędzana silnikiem elektrycznym 7,5 KW Filtr ciśnieniowy, przepływomierze, przetworniki ciśnienia i temperatury (Keller Pa 33x/80794) Zawór sterujący Bertolini (90 l/min) wraz z manometrem kontrolnym

95 Stanowisko badawcze - budowa Ciśnieniowy system rozpylania 16 rozpylaczy Lechler TR z zaworami przeciwkroplowymi

96 Stanowisko badawcze - budowa Pneumatyczny system rozpylania Pompa wirowa Wilo MVI 202/PN25 Zawór niskociśnieniowy wraz z manometrem kontrolnym Wentylator promieniowy WP8E (wydatek 3500 m3/h)

97 Stanowisko badawcze - budowa Pneumatyczny system rozpylania 2 rozpylacze Hardi z zaworem przeciwkroplowym

98 Stanowisko badawcze - oprogramowanie Program EkoTechSpray (AGROCOM POLSKA) umożliwia obserwację i rejestrację w czasie rzeczywistym wszystkich parametrów pracy stanowiska

99 Stanowisko badawcze - oprogramowanie

100 Stanowisko badawcze zapis danych pomiarowych

101 Stanowisko badawcze zapis danych pomiarowych

102 Przeżywalność Pseudomonas fluorescens Ps49A Wstępne wyniki badań Przed każdym testem dezynfekowano cały układ cieczowy stanowiska badawczego 1 % roztworem podchlorynu sodu Roztwór zawierający żywe bakterie przygotowywano bezpośrednio przed testem W roztworze NaCl o stężeniu 0,85 % (woda dejonizowana + sól kuchenna Próbki cieczy roboczej pobierano podczas pracy stanowiska badawczego ze zbiornika głównego oraz z punktów pomiarowych zlokalizowanych bezpośrednio za: pompą filtrem ciśnieniowym zaworem sterującym rozpylaczami

103 Przeżywalność Pseudomonas fluorescens Ps49A Wstępne wyniki badań Ciśnieniowy system rozpylania 15 bar, 450 l Cykl teoretyczny czas przejścia całej objętości cieczy przez układ cieczowy Wydatek pompy 90 l / min. 15 bar, 55 l 12 cykli / h Ocena przeżywalności bakterii jest wykonywana w labolatorium Pracowni Rizosfery Instytutu Ogrodnictwa metodą posiewu 97 cykli / h

104 Przeżywalność Pseudomonas fluorescens Ps49A Wstępne wyniki badań Ciśnieniowy system rozpylania C2 - czujnik temperatury za pompą C4 czujnik temperatury filtrem ciśnieniowym C6 czujnik temperatury za zaworem ciśnieniowym C1 - czujnik ciśnienia za pompą C3 czujnik ciśnienia filtrem ciśnieniowym C5 czujnik ciśnienia za zaworem ciśnieniowym

105 Przeżywalność Pseudomonas fluorescens Ps49A Wstępne wyniki badań Pneumatyczny system rozpylania Wydatek pompy 5 l / min. 5 cykli / h

106 Przeżywalność Pseudomonas fluorescens Ps49A Wstępne wyniki badań Pneumatyczny system rozpylania C2 - czujnik temperatury za pompą C4 czujnik temperatury filtrem ciśnieniowym C6 czujnik temperatury za zaworem ciśnieniowym minut C1 - czujnik ciśnienia za pompą C3 czujnik ciśnienia filtrem ciśnieniowym C5 czujnik ciśnienia za zaworem ciśnieniowym

107 Przeżywalność Pseudomonas fluorescens Ps49A Wnioski 1. W ciśnieniowym systemie rozpylania liczba cykli, czyli przejścia całej objętości cieczy przez układ cieczowy opryskiwacza miała negatywny wpływ na przeżywalność Pseudomonas fluorescens Ps49A 2. Mała objętość cieczy w ciśnieniowym systemie rozpylania powoduje trzykrotny wzrost temperatury cieczy w układzie 3. W obydwu systemach rozpylania zaobserwowano różnice ciśnień pomiędzy elementami układu cieczowego

108 Przeżywalność Pseudomonas fluorescens Ps49A DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

109 Aplikacja nawozów i biostymulatorów w sadowniczych uprawach ekologicznych Paweł Wawrzyńczak, Jacek Rabcewicz, Paweł Białkowski, Marian Plaskota, Bogdan Gotowicki Skierniewice Konsorcjum:

110 Wprowadzenie Produkcja owoców opiera się na roślinach wieloletnich co w sposób zasadniczy różni ją od pozostałych upraw rolniczych. Zakładanie sadów i plantacji jest inwestycją kosztowną, a używane maszyny muszą byd dostosowane do charakteru nasadzeo ( bardzo zróżnicowane wielkości roślin i rozmieszczenie ich w glebie) a podczas pracy nie powinny powodowad uszkodzeo roślin.

111 Wprowadzenie Uprawy ekologiczne ze względu na, odejście od stosowania nawozów mineralnych na rzecz nawozów i substratów nawozowych pochodzenia organicznego oraz wprowadzanie nowych naturalnych preparatów opartych na biologicznie czynnych substancjach w tym preparatów mikoryzowych stymulujących aktywnośd rozwoju roślin wymaga zastosowania odpowiednio dobranych maszyn lub ich adaptacji a w niektórych przypadkach opracowania nowych.

112 Wprowadzenie Biorąc pod uwagę nawozy, substraty nawozowe pochodzenia organicznego oraz naturalne preparaty oparte na biologicznie czynnych substancjach w tym mikoryzowe sposoby ich aplikacji są następujące: - na powierzchnię gleby nawozy pyliste i granulowane - na powierzchnię gleby obornik i substraty organiczne - preparaty ciekłe dolistnie - na powierzchnię gleby preparaty ciekłe - pod powierzchnię gleby preparaty ciekłe - pod powierzchnię gleby preparaty półpłynne

113 Nawozy pyliste i granulowane Ekologiczne nawozy w formie pylistej lub granulowanej mogą byd aplikowane rozsiewaczami ogólnorolniczymi. Jeżeli nawozy chcemy rozsiewad w rzędy roślin należy je wyposażyd w odpowiednie przystawki to umożliwiające. Przy czym należy pamiętad, że poprawny wysiew nawozów pylistych gwarantują rozsiewacze których zbiorniki na nawozy wyposażone są w przenośniki taśmowe lub ślimakowe podające nawozy na tarcze rozsiewające.

114 Wysiew nawozów pylistych i granulowanych

115 Wysiew nawozów pylistych i granulowanych - adaptery do wysiewu ukierunkowanego

116 Wysiew nawozów pylistych i granulowanych

117 Wysiew nawozów pylistych i granulowanych Elementy automatyk

118 Obornik i substraty organiczne

119 V Obornik i substraty organiczne

120 Nawozy ciekłe dolistnie

121 Nawozy ciekłe - na powierzchnię gleby

122 Mieszanie nawozów z glebą

123 Nawozy ciekłe - pod powierzchnię gleby

124 Nawozy ciekłe - pod powierzchnię gleby

125 Preparaty półpłynne

126 Wnioski Aplikacja nawozów i biostymulatorów w ekologicznej produkcji owoców w dużym stopniu może być oparta o sprzęt stosowany w uprawach polowych. Obserwowane wprowadzanie do upraw ekologicznych wielu nowych preparatów nawozowych i specyfika wymagań ich praktycznego stosowania będzie w wielu przypadkach wymagała adaptacji dostępnych maszyn lub opracowania nowych.

127 Dziękuję za uwagę