Działania ograniczające znoszenie

Transkrypt

1 Konferencja EFSA BEZPIECZNE STOSOWANIE ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN Warszawa, 26 marca 2014 Działania ograniczające znoszenie Grzegorz DORUCHOWSKI Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach

2 Rozkład środków ochrony roślin w uprawach przestrzennych (% stosowanej dawki) PAROWANIE (4-6%) ZNOSZENIE (8-15%) NA GLEBĘ (10-60%) (potencjalny spływ i drenaż) NA UPRAWACH (19-56%)

3 Konsekwencje znoszenia PRAWNE uszkodzenie wrażliwych roślin i organizmów nie będących celem zabiegu, pozostałości niedozwolonych substancji w uprawach sąsiadujących, ZDROWOTNO-ŚRODOWISKOWE zanieczyszczenie środowiska, w tym wód powierzchniowych, bezpośrednie zagrożenia dla zdrowia ludzi i zwierząt, EKONOMICZNE strata środków ochrony roślin w wymiarze ekonomicznym, obniżona skuteczność ochrony roślin w wyniku strat środka

4 Znoszenie środków ochrony roślin DEFINICJA ISO 22866:2005 Ilość stosowanego środka ochrony roślin, która jest przemieszczana poza obszar będący celem zabiegu poprzez działanie ruchu powietrza podczas stosowania środka.

5 Znoszenie środków ochrony roślin PRZYCZYNA Prądy i turbulencje powietrza spowodowane zjawiskami atmosferycznymi oraz ruchem opryskiwacza KONWEKCJA WIATR TURBULENCJE

6 Znoszenie środków ochrony roślin znoszenie powietrzne do atmosfery EFEKT znoszenie sedymentacyjne na glebę, w sąsiedztwie opryskiwanej powierzchni ZNOSZENIE POWIETRZNE ZNOSZENIE SEDYMENTACYJNE

7 % dawki cieczy Czynniki wpływające na znoszenie ZEWNĘTRZNE - ATMOSFERYCZNE wiatr temperatura powietrza wilgotność powietrza WIELKOŚĆ KROPEL SPRZĘTOWE rozpylacz wielkość kropel opryskiwacz emisja i trajektoria kropel METODYCZNE parametry zabiegu wysokość belki polowej prędkość robocza ciśnienie cieczy strumień powietrza właściwości cieczy scenariusz zabiegu Znoszenie sedymentacyjne Kaul, BBA Wielkość kropel 200 µm 300 µm 450 µm Odległość od granicy opryskiwanego obszaru [m]

8 Wielkość kropel VMD (Dv50) średnica mediany objętościowej [μm] średnica kropli w strumieniu kropel różnej wielkości, dla której sumaryczna objętość wszystkich kropel mniejszych jest równa sumarycznej objętości wszystkich kropel większych VMD μm Ocena jakości rozpylania na podstawie analizy spektrum wielkości kropel

9 Klasyfikacja wielkości kropel wg. BCPC * Orientacyjne zakresy wielkości przyjęte do klasyfikacji rozpylaczy przez ich producentów Klasa wielkości kropel (OZNACZENIE) Średnica mediany objętościowej VMD [µm] BARDZO DROBNE (VF) <144 DROBNE (F) ŚREDNIE (M) GRUBE (C) BARDZO GRUBE (VC) EKSTREMALNIE GRUBE (XC) >502

10 Od czego zależy wielkość kropel? RODZAJE ROZPYLACZY Ciśnieniowe Pneumatyczne Rotacyjne uprawy polowe uprawy sadownicze herbicydy nawozy płynne zaprawy ciekłe uprawy sadownicze sporadycznie uprawy polowe zabiegi lotnicze herbicydy (ULV) sporadycznie uprawy polowe sporadycznie uprawy sadownicze

11 Od czego zależy wielkość kropel? ROZPYLACZE CIŚNIENIOWE PŁASKOSTRUMIENIOWE Typ rozpylaczy WIROWE standard niskoznoszeniowe eżektorowe standard eżektorowe BARDZO DROBNE DROBNE ŚREDNIE ŚREDNIE GRUBE GRUBE BARDZO GRUBE BARDZO DROBNE DROBNE ŚREDNIE GRUBE ciśnienie cieczy Rozmiar rozpylaczy

12 Ocena znoszenia POMIARY POLOWE wg. ISO 22866

13 Ocena znoszenia POMIARY POLOWE wg. ISO ZNOSZENIE POWIETRZNE ZNOSZENIE SEDYMENTACYJNE ZNOSZENIE POWIETRZNE ZNOSZENIE SEDYMENTACYJNE

14 Ocena znoszenia POMIARY POLOWE wg. ISO Technika standardowa: Rozpylacze ISO-03 Ciśnienie 3 bar Wysokość belki 50 cm Prędkość robocza 6-8 km/h ZNOSZENIE SEDYMENTACYJNE Naniesienie na ziemi [% dawki] ZNOSZENIE SEDYMENTACYJNE Naniesienie na ziemi [% dawki]

15 Klasyfikacja TOZ POMIARY POLOWE wg. ISO Technika standardowa: Rozpylacze ISO-03 Ciśnienie 3 bar Wysokość belki 50 cm Prędkość robocza 6-8 km/h

16 Ocena potencjału znoszenia Rozpylacze Rozpylacz referencyjny: LURMARK F110 Ciśnienie: 3 bar POMIARY w TUNELU AERODYNAMICZNYM wg. ISO profil znoszenia A. Herbst JKI, 2009

17 Klasyfikacja rozpylaczy Rozpylacz referencyjny: LURMARK F110 Ciśnienie: 3 bar POMIARY w TUNELU AERODYNAMICZNYM wg. ISO 22856

18 Ochrona obiektów wrażliwych przed znoszeniem STREFY BUFOROWE PRZYKŁAD Ograniczanie stref buforowych - zasady w opracowaniu. strefa buforowa 20 m technika standardowa Rozpylacze ISO-03 Ciśnienie 3 bar Wysokość belki 50 cm Prędkość robocza 6-8 km/h

19 Ochrona obiektów wrażliwych przed znoszeniem STREFY BUFOROWE PRZYKŁAD Ograniczanie stref buforowych - zasady w opracowaniu. STREFY BUFOROWE NIE OGRANICZAJĄ ZNOSZENIA!!! LECZ RYZYKO ZANIECZYSZCZENIA ŚRODOWISKA!!! strefa buforowa 5 m 10 m min. 20 m (?) min. 20 m (?) technika ograniczająca znoszenie technika standardowa Rozpylacze ISO-03 Ciśnienie 3 bar Wysokość belki 50 cm Prędkość robocza 6-8 km/h

20 Ochrona obiektów wrażliwych przed znoszeniem

21 Ochrona obiektów wrażliwych przed znoszeniem Ogólne zasady ograniczania znoszenia, Ograniczanie znoszenia dla opryskiwaczy polowych, Ograniczanie znoszenia dla opryskiwaczy sadowniczych, Zalecenia dodatkowe. Zalecenia Poradnika Dobrej Praktyki Ochrony Roślin: BARDZO WAŻNE WAŻNE ISTOTNE

22 Planowanie Narzędzie wspomagania decyzji Planując zabieg oceń ryzyko znoszenia z uwzględnieniem sytuacji pogodowej i polowej oraz odpowiednio do sytuacji dobierz technikę opryskiwania

23 Planowanie Narzędzie wspomagania decyzji

24

25

26

27

28

29

30 Ogólne zasady - Warunki środowiskowe Nie stosuj środków ochrony roślin w strefach buforowych Przykrywaj śródpolne i sąsiadujące z polami studnie Nowe studnie buduj zgodnie z zasadami Zachowaj naturalną roślinność lub utwórz wiatrochron między miejscem stosowania środków ochrony roślin a obiektami wrażliwymi

31 Ogólne zasady - Warunki pogodowe Planuj zabiegi ochrony roślin śledząc prognozę pogody. Sprawdzaj stan i prognozę pogody bezpośrednio przed rozpoczęciem zabiegu Nie wykonuj opryskiwania, gdy prędkość wiatru przekracza dopuszczalną wartość, określoną w przepisach prawa Opryskiwanie wykonuj w stabilnych warunkach atmosferycznych

32 Ogólne zasady Rozpylanie cieczy Stosuj rozpylacze sklasyfikowane jako ograniczające znoszenie, o ile nie ma przeciwwskazań wynikających z charakteru zabiegu i środka ochrony roślin Typ rozpylacza Płaskostrumieniowy niskoznoszeniowy Płaskostrumieniowy Eżektorowy Płaskostrumieniowy eżektorowy krańcowy Płaskostrumieniowy pasowy Wirowy eżektorowy Płaskostrumieniowy eżektorowy 90 Ciśnienie cieczy [bar] Orientacyjny stopień ograniczenia znoszenia % % % 75% % % 50% 75-90% 50%

33 Ogólne zasady Rozpylanie cieczy Stosuj rozpylacze sklasyfikowane jako ograniczające znoszenie, o ile nie ma przeciwwskazań wynikających z charakteru zabiegu i środka ochrony roślin Rozpylacze eżektorowe GRUBE i BARDZO GRUBE krople Ograniczają znoszenie o 50-90% XR-03 1,8 bar 5,1 km/h 200 l/ha AI-025 2,9 bar 5,1 km/h 200 l/ha

34 Ogólne zasady Rozpylanie cieczy Stosuj adjuwanty (dodatki do cieczy użytkowej) ograniczające znoszenie jeżeli nie ma przeciwwskazań wynikających z zaleceń na etykiecie-instrukcji stosowania środka ochrony roślin ADIUWANTY MODYFIKUJĄCE zmieniają właściwości fizykochemiczne cieczy modyfikują proces rozpylania redukują generowanie bardzo drobnych kropel (< 100 μm) Standard bar woda Standard bar woda + Li 700 (olej roślinny) Standard bar woda + Codacide (olej roślinny)

35 Ogólne zasady Sprzęt ochrony roślin Stosuj opryskiwacze zaliczane do technik ograniczających znoszenie oraz techniki opryskiwania umożliwiające obniżenie zużycia środków ochrony roślin Stosuj opryskiwacze przebadane pod kątem sprawności technicznej

36 Ogólne zasady Sprzęt ochrony roślin Stosuj opryskiwacze wyposażone w sekcyjne zawory kompensacyjne Stosuj opryskiwacze wyposażone w wielokrotne korpusy rozpylaczy

37 Ogólne zasady Kalibracja opryskiwacza Przeprowadź kalibrację opryskiwacza z uwzględnieniem środków ograniczających znoszenie

38 Ogólne zasady Kalibracja opryskiwacza Dobierz układ i liczbę rozpylaczy do wielkości i geometrii roślin Ustaw najmniejszą możliwą odległość między rozpylaczami, a opryskiwanymi obiektami

39 Ogólne zasady Kalibracja opryskiwacza Stosuj możliwie niską prędkość roboczą Stosuj możliwie niskie ciśnienie cieczy dla rozpylaczy ciśnieniowych

40 Ograniczanie znoszenia dla opryskiwaczy polowych Stosuj opryskiwacze wyposażone w skuteczne systemy stabilizacji belki polowej Wyłączaj rozpylacze w miejscach nie będących celem zabiegu (np. na uwrociach)

41 Ograniczanie znoszenia dla opryskiwaczy polowych Stosuj opryskiwacze z pomocniczym strumieniem powietrza (PSP) Reguluj prędkość i kierunek strumienia odpowiednio do warunków zabiegu

42 Ograniczanie znoszenia dla opryskiwaczy polowych Stosuj opryskiwacze: rzędowe - pasowe - osłonowe

43 Ograniczanie znoszenia dla opryskiwaczy polowych Stosuj systemy automatycznej kontroli wysokości i geometrii belki Stosuj systemy identyfikacji roślin Stosuj satelitarne systemy nawigacji pracą opryskiwaczy (GPS)

44 Ograniczanie znoszenia dla opryskiwaczy sadowniczych Dopasuj wydatek oraz zakres i kierunek strumienia powietrza do charakterystyki opryskiwanego obiektu

45 Ograniczanie znoszenia dla opryskiwaczy sadowniczych Dostosuj prędkość roboczą opryskiwacza do wydatku strumienia powietrza

46 Ograniczanie znoszenia dla opryskiwaczy sadowniczych Wyłączaj rozpylacze w miejscach nie będących celem zabiegu (np. na uwrociach) Stosuj rozpylacze grubokropliste (np. eżektorowe) opryskując zewnętrzne rzędy sadu oraz w sąsiedztwie obiektów wrażliwych

47 Zalecenia dodatkowe Uprawy sadownicze Stosuj opryskiwacze osłonowe z recyrkulacją cieczy użytkowej Stosuj systemy identyfikacji obiektów

48 dziękuję ;-)