Strasburg, 9 września 2015 r. Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowny Panie Premierze!

Transkrypt

1 Jean-Claude JUNCKER Przewodniczący Komisji Europejskiej Frans TIMMERMANS Pierwszy wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Strasburg, 9 września 2015 r. Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowny Panie Premierze! Unia Europejska znajduje się w decydującym momencie. Stajemy w obliczu bezprecedensowych wyzwań, jakimi są: kryzys związany z uchodźcami, będący skutkiem wojny, terroryzmu i niestabilnej sytuacji w naszym sąsiedztwie; potrzeba dalszych zdecydowanych działań na rzecz tworzenia miejsc pracy oraz sprzyjania wzrostowi i stabilności w Unii Europejskiej, a w szczególności w Grecji; potrzeba rozwiązania problemu utrzymującego się wysokiego bezrobocia, zwłaszcza wśród osób młodych w wielu państwach członkowskich; potrzeba zachowania stabilności i integralności Ukrainy i wspierania jej w odbudowie gospodarki, utrzymaniu państwa prawa i rozwijaniu pluralistycznego i demokratycznego społeczeństwa; obowiązek osiągnięcia zdecydowanych rezultatów na konferencji ONZ w sprawie zmiany klimatu w Paryżu; a także wyzwanie związane z wypracowaniem sprawiedliwej ugody ze Zjednoczonym Królestwem w ramach Unii Europejskiej przywiązanej do zasady czterech swobód jednolitego rynku i wartości, które podzielają wszystkie 28 państwa członkowskie. Jak stwierdziłem w orędziu o stanie Unii, nie jest to więc czas na zwykłe działania, lecz odważne, pragmatyczne czyny, które pozwolą nam z powodzeniem podjąć te pilne wyzwania i w ten sposób stać się silniejszymi w duchu europejskiej solidarności i odpowiedzialności. Aktualne wyzwania potwierdzają, że działania UE muszą być zakorzenione w dziesięciu priorytetach przedstawionych w wytycznych politycznych Komisji Europejskiej Nowy początek dla Europy: Mój program na rzecz zatrudnienia, wzrostu, sprawiedliwości oraz zmian demokratycznych z dnia 15 lipca 2014 r. Te wytyczne polityczne, które opracowano po intensywnych dyskusjach z grupami politycznymi w Parlamencie 1 Pan Martin Schulz Przewodniczący Parlamentu Europejskiego Pan Xavier Bettel Prezes Rady Ministrów Luksemburga Za pośrednictwem wiadomości

2 Europejskim i pod wpływem Strategicznego programu Unii w okresie zmian Rady Europejskiej, tworzą rodzaj umowy między Komisją Europejską a Parlamentem Europejskim. Wyznaczają one początek mandatu Komisji i służą określaniu priorytetów naszej wspólnej pracy. Realizacja tych wszystkich priorytetów postępuje dobrze dzięki intensywnej współpracy międzyinstytucjonalnej. Na szczególną uwagę zasługuje Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych, w przypadku którego Parlament Europejski, Rada i Komisja osiągnęły porozumienie w rekordowym czasie sześciu miesięcy. Skupienie się na tych priorytetach pozwala nam reagować szybko, elastycznie i efektywnie na kryzysy i nagłe sytuacje, z jakimi przychodzi nam się zmierzyć. Jesteśmy zdecydowani kontynuować to, co zaczęliśmy, i jeszcze ściślej współpracować z Parlamentem Europejskim i Radą, aby osiągać rezultaty, jakich oczekują Europejczycy. Program prac Komisji na 2015 r. przedstawia wizję i ramy strategiczne w obszarach priorytetowych określonych w wytycznych politycznych. Postępy, jakie poczyniliśmy w tych obszarach, opisano bardziej szczegółowo w dokumencie Orędzie o stanie Unii 2015 r.: postępy w realizacji dziesięciu priorytetów Komisji Europejskiej, który pokazuje, że dotrzymaliśmy obietnicy, aby UE była większa i odważniejsza w odniesieniu do istotnych kwestii, a w kwestiach mniejszej wagi mniejsza i skromniej działająca. Podejmujemy działania w tych obszarach, w których Europa może doprowadzić do zmian istotnych dla każdego obywatela, wycofujemy natomiast wnioski ustawodawcze, które są przestarzałe lub zbyt długo były przedmiotem dyskusji, bez żadnego efektu. Do końca tego roku Komisja przedstawi też kilka innych ważnych inicjatyw. Czas przejść do osiągania wyników i realizacji planów na wszystkich szczeblach. W 2016 r. skupimy nasze wysiłki na konkretnych działaniach wynikających z naszych nowych strategii. Będą to zdecydowane działania dotyczące kryzysu związanego z uchodźcami oraz migracji, wspierania zatrudnienia i wzrostu w szczególności za pomocą inwestycji i pogłębiania jednolitego rynku, wzmocnienia unii gospodarczej i walutowej oraz jej wymiaru społecznego, a także stworzenia bardziej sprawiedliwego systemu podatkowego. W nawiązaniu do sprawozdania pięciu przewodniczących pt. Dokończenie budowy europejskiej unii gospodarczej i walutowej szybko przedstawimy środki na rzecz pogłębienia unii gospodarczej i walutowej. Dokonamy przeglądu wieloletnich ram finansowych, aby sprawdzić, czy unijne programy potrafią sprostać dzisiejszym licznym wyzwaniom w jak najprostszy i najbardziej skuteczny sposób. Poniżej, tytułem uzupełnienia do orędzia o stanie Unii, prezentujemy przegląd najważniejszych inicjatyw, jakie zamierzamy podjąć do końca 2016 r., w tym także tych, których można oczekiwać jeszcze w 2015 r. Wskazujemy także najważniejsze obszary, w których do dokończenia procedury ustawodawczej potrzebne jest działanie Parlamentu Europejskiego i Rady. Ta orientacyjna lista jest punktem wyjścia do naszego dialogu międzyinstytucjonalnego służącego opracowaniu programu prac Komisji na 2016 r. W naszych wnioskach uwzględniliśmy i nadal będziemy uwzględniać relacje z Parlamentem Europejskim i Radą, owocną wymianę zdań na posiedzeniach plenarnych i na forum Konferencji Przewodniczących Komisji, a także między poszczególnymi komisarzami i 2

3 komisjami parlamentarnymi (zgodnie z porozumieniem ramowym między Parlamentem Europejskim a Komisją), dyskusje z Komitetem Stałych Przedstawicieli i Radą do Spraw Ogólnych, a także rezolucje i opinie, jakie otrzymaliśmy od dwóch komitetów doradczych i od parlamentów narodowych. Priorytet 1: Pobudzenie zatrudnienia, wzrostu i inwestycji Przeprowadzenie europejskiego semestru na rzecz koordynacji polityki gospodarczej na 2016 r. Szybkie wdrożenie planu inwestycyjnego dla Europy przez wykorzystanie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych i finansowanie projektów, rozpoczęcie działalności centrum doradztwa inwestycyjnego wspierającego promotorów projektów oraz udostępnienie portalu projektów inwestycyjnych, który ma ułatwić inwestorom wyszukiwanie projektów. Wskazanie najważniejszych przeszkód dla inwestycji na poziomie krajowym będzie jednym z priorytetów europejskiego semestru w 2016 r. Przyspieszenie realizacji opiewającego na 35 mld euro pakietu na rzecz zatrudnienia i wzrostu w Grecji, dzięki pomocy technicznej i lepszemu wykorzystaniu funduszy unijnych, w tym dostosowanych warunków prefinansowania i współfinansowania, co już wcześniej zaproponowano. Wzmocnienie aspektu włączenia społecznego rynku pracy i inwestycji społecznych. Do działań w tym obszarze należą: wsparcie reintegracji zawodowej osób długotrwale bezrobotnych, środki przeznaczone dla pracujących rodziców oraz opracowanie nowej agendy umiejętności dla Europy. Pakiet w sprawie gospodarki o obiegu zamkniętym służący zmaksymalizowaniu efektywności w korzystaniu z zasobów. Refleksja na temat przyszłości strategii na rzecz wzrostu Europa 2020 jako średniookresowej europejskiej strategii na rzecz inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu. Przegląd śródokresowy wieloletnich ram finansowych na lata , w tym uproszczenie programów finansowania, zwłaszcza w obszarze wspólnej polityki rolnej. Priorytet 2: Połączony jednolity rynek cyfrowy Współpraca ze współprawodawcą na rzecz szybkiego przyjęcia wniosków dotyczących reformy ochrony danych oraz bezpieczeństwa sieci i informacji. Dalsze działania w związku z pakietem w sprawie jednolitego rynku cyfrowego, w tym dalsza europeizacja przepisów dotyczących praw autorskich, wraz z wnioskami ustawodawczymi dotyczącymi przeciwdziałania nieuzasadnionemu blokowaniu geograficznemu, modernizacji przepisów w sprawie podatku VAT w 3

4 handlu elektronicznym, dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych oraz dyrektywy kablowo-satelitarnej. Wnioski w sprawie dalszej reformy ram regulacyjnych dotyczących komunikacji elektronicznej w celu konsolidacji jednolitego rynku telekomunikacyjnego przy wsparciu inwestycji w infrastrukturę. Pobudzanie wzrostu gospodarki cyfrowej za pomocą inicjatyw dotyczących europejskiej chmury obliczeniowej, własności danych i swobodnego przepływu danych. Priorytet 3: Stabilna unia energetyczna z perspektywiczną polityką w kwestii zmiany klimatu Dalsze działania w związku ze strategicznymi ramami na rzecz unii energetycznej, wnioski ustawodawcze dotyczące struktury rynków energii elektrycznej i gazu, w tym połączeń międzysystemowych, odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej. Nieustające wysiłki na szczeblu międzynarodowym w celu przygotowania konferencji ONZ w sprawie zmiany klimatu w Paryżu oraz prowadzenia związanych z nią dalszych działań. Kolejne kroki we wdrażaniu pakietu klimatyczno-energetycznego do 2030 r., w tym przepisów dotyczących europejskiego systemu handlu emisjami oraz wniosku w sprawie podziału obciążeń dla sektorów nieobjętych systemem handlu emisjami, takich jak transport, rolnictwo, budownictwo i odpady. Priorytet 4: Pogłębiony i bardziej sprawiedliwy rynek wewnętrzny oparty na wzmocnionej bazie przemysłowej Ogłoszenie i realizacja nowej strategii dotyczącej rynku wewnętrznego towarów i usług, obejmującej: działania na rzecz ułatwienia działalności transgranicznej i zwiększenia integracji europejskich i globalnych łańcuchów wartości, usprawnienie środków wzajemnego uznawania, harmonizacji i normalizacji, inicjatywę w sprawie przepisów dotyczących niewypłacalności przedsiębiorstw i poprawy egzekwowania prawa w celu ułatwienia życia konsumentów, przedsiębiorstw, przedsiębiorców i organów publicznych. Przedstawienie i realizacja pakietu dotyczącego mobilności pracowników, który ma wspierać mobilność, Europejski Portal Mobilności Zawodowej (EURES) i współpracę między służbami zatrudnienia oraz zapobiegać nadużyciom przez zwiększenie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, a także ukierunkowany przegląd dyrektywy o delegowaniu pracowników celem zagwarantowania, aby w Unii Europejskiej nie było miejsca na dumping socjalny. 4

5 Plan działania na rzecz unii rynków kapitałowych w celu stworzenia płynnych i głębokich rynków kapitałowych, zwiększenia stabilności finansowej i zróżnicowania źródeł finansowania dla gospodarki w całej Europie. Planowane środki obejmują wniosek ustawodawczy dotyczący prostej, przejrzystej i znormalizowanej sekurytyzacji, ograniczenie opłat kapitałowych związanych z inwestycjami w infrastrukturę oraz przegląd przepisów dotyczących prospektów emisyjnych. Zastosowanie nowego podejścia do wspólnej skonsolidowanej podstawy opodatkowania osób prawnych (CCCTB) w celu ponownego podjęcia negocjacji w Radzie i przedstawienie wniosku ustawodawczego dotyczącego obowiązkowej wspólnej podstawy opodatkowania jako pierwszego kroku, a konsolidacji jako ostatecznego kroku, aby poprawić otoczenie biznesu dla przedsiębiorstw transgranicznych i zapewnić sprawiedliwe i efektywne opodatkowanie. Plan działania zawierający główne zasady i cechy efektywnego i odpornego na oszustwa ostatecznego systemu podatku VAT, w tym wniosek dotyczący stawek VAT i wycofanie wniosku w sprawie deklaracji VAT. Plan działania dotyczący europejskiego przemysłu obronnego obejmujący aspekty związane z unijną technologiczną niezależnością i konkurencyjnością tego sektora oraz rozwój wspólnych zdolności, gałęzi przemysłu i technologii. Strategia dotycząca lotnictwa mająca na celu wykorzystanie potencjału wzrostu różnych obszarów tego przemysłu, w tym wzmocnienie Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego. Przyjęcie przez współprawodawcę czwartego pakietu kolejowego. Przyjęcie przez współprawodawcę wniosków w sprawie unijnych danych dotyczących przelotu pasażera. Priorytet 5: Pogłębiona i bardziej sprawiedliwa unia gospodarcza i walutowa Działania następcze w związku ze sprawozdaniem pięciu przewodniczących, w tym wniosek dotyczący działań zmierzających do ustanowienia europejskiego systemu gwarantowania i reasekuracji depozytów, nowe podejście do europejskiego semestru, wniosek w sprawie bardziej jednolitej reprezentacji strefy euro w ramach międzynarodowych instytucji finansowych (takich jak MFW) i konferencji, ukierunkowany na stabilność przegląd pakietu sześciu i dwóch wniosków ustawodawczych w celu wzmocnienia i uproszczenia zarządzania gospodarczego oraz poprawy dialogu demokratycznego między Komisją i Parlamentem Europejskim w odniesieniu do rocznej analizy wzrostu gospodarczego i realizacji programów wsparcia na rzecz stabilności. Ustanowienie filaru obejmującego prawa socjalne w oparciu o dorobek prawny UE w celu określenia wspólnych zasad i kryteriów odniesienia, które z biegiem czasu mogą zwiększyć spójność między obszarami zatrudnienia a spraw społecznych. 5

6 Priorytet 6: Rozsądna i wyważona umowa o wolnym handlu ze Stanami Zjednoczonymi Stały postęp w zakresie transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego z USA. Przyjęcie i realizacja strategii handlowej i inwestycyjnej, dostosowanej do nowych wyzwań w gospodarce światowej, oraz dalsze prowadzenie negocjacji dwustronnych (na przykład z Japonią). Priorytet 7: Obszar sprawiedliwości i przestrzegania praw podstawowych, którego podstawą jest wzajemne zaufanie Dalsze działania związane z Europejską agendą bezpieczeństwa, w tym przedstawienie wniosku zawierającego przegląd decyzji ramowej w sprawie zwalczania terroryzmu, usprawnione przepisy dotyczące broni palnej oraz nadużyć przy płatnościach bezgotówkowych, a także odpowiadające im środki operacyjne. Dalsze działania w związku z opinią Trybunału Sprawiedliwości w sprawie przystąpienia UE do europejskiej konwencji praw człowieka. Przyjęcie przez współprawodawcę wniosków dotyczących Prokuratury Europejskiej oraz reformy Europolu. Zawarcie umowy ramowej w sprawie ochrony danych między UE a USA (przewidującej m.in. możliwość sądowego dochodzenia roszczeń przez obywateli UE na terytorium USA). Priorytet 8: W kierunku nowej polityki w dziedzinie migracji Szybkie, zdecydowane i kompleksowe działania w odpowiedzi na kryzys związany z uchodźcami, w tym przyjęcie przez współprawodawcę wniosków dotyczących nadzwyczajnego mechanizmu relokacji, bezpiecznych krajów pochodzenia oraz stałego systemu relokacji. Odnowione wysiłki na rzecz lepszego zarządzania granicami zewnętrznymi: znaczące wzmocnienie Fronteksu, bardziej efektywne podejście do powrotów oraz działania w kierunku stworzenia europejskich systemów straży granicznej i przybrzeżnej. Usprawnienie wdrażania wspólnego europejskiego systemu azylowego: kompleksowa ocena systemu dublińskiego oraz dalsze kroki, w tym wzmocnienie roli Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu. Udostępnienie bezpiecznych legalnych dróg migracji dla osób potrzebujących ochrony: wniosek dotyczący stałego systemu przesiedleń wraz z usprawnionym systemem ochrony w sąsiedztwie UE. 6

7 Odnowione podejście do zarządzania legalną migracją, w tym nowelizacja dyrektywy w sprawie niebieskiej karty. Priorytet 9: Silniejsza pozycja na arenie międzynarodowej Przegląd europejskiej strategii bezpieczeństwa w celu opracowania szeroko zakrojonej strategii zewnętrznej dla UE dającej wyraźniejsze poczucie kierunku i większe możliwości określania priorytetów i dokonywania wyborów. Dalsze kroki na drodze do określenia ram obowiązujących po wygaśnięciu umowy z Kotonu, mających na celu wykorzystanie istniejących silnych partnerstw, a zarazem uwzględnienie specyficznych realiów w różnych krajach i regionach. Rozwijanie możliwości UE w zakresie budowania zdolności krajów partnerskich i organizacji międzynarodowych w obszarze bezpieczeństwa, aby pomóc im w samodzielnym zapobieganiu kryzysom i zarządzaniu nimi, być może za pośrednictwem specjalnie do tego celu służącego instrumentu. Priorytet 10: Unia demokratycznych zmian Zakończenie do końca roku negocjacji w sprawie porozumienia międzyinstytucjonalnego między Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją dotyczącego lepszego stanowienia prawa. Debata nad zwiększeniem roli parlamentów narodowych w pracach przygotowawczych unijnego procesu decyzyjnego. Zasadą przewodnią, jaka przyświecać nam będzie podczas przygotowywania tych nowych inicjatyw, będzie w dalszym ciągu lepsze stanowienie prawa. Musimy dołożyć starań, aby nasze przepisy były aktualne i przydatne. Program sprawności i wydajności regulacyjnej (REFIT) nadal będzie służył usprawnieniu prawodawstwa, aby umożliwić bardziej efektywną realizację naszych ambitnych europejskich celów w sposób bardziej otwarty i przejrzysty. W wielu przypadkach nasze propozycje zawierać będą przegląd i ulepszenie istniejących przepisów, aby rzeczywiście przyniosły one oczekiwane zmiany. Znaczącym tego przykładem jest przegląd unijnego prawodawstwa w dziedzinie zdrowia i bezpieczeństwa, które z uwagi na obecną złożoność przepisów powoduje, że w konkretnych sytuacjach pracownicy zbyt często są pozostawieni bez ochrony. Wszystkie nasze wysiłki w ramach dziesięciu priorytetów, jak również prace naszej nowej niezależnej Rady ds. Kontroli Regulacyjnej, która odpowiada za kontrolę jakości w odniesieniu do ocen skutków, mają na celu zapewnienie zrównoważonej przyszłości dla obecnych i przyszłych pokoleń Europejczyków. Światowe cele zrównoważonego rozwoju 7

8 przyczynią się do kształtowania naszych refleksji na temat przyszłości strategii Europa Z uwagi na skalę czekających nas wyzwań wszystkie trzy instytucje muszą skupić swoje wysiłki i energię na przyspieszeniu prac nad tymi kluczowymi aktami prawnymi, które mogą rzeczywiście wpłynąć na życie codzienne obywateli i przedsiębiorstw. Z tego względu Komisja podejmie kolejne działania w celu przejrzenia wniosków oczekujących na przyjęcie i poinformuje w swoim programie prac o zamiarze wycofania wniosków, w przypadku których mało prawdopodobne jest osiągnięcie jakiegoś istotnego postępu w najbliższej przyszłości. Ponadto w duchu usprawnionego wspólnego programowania Komisja postara się we współpracy z Parlamentem Europejskim i Radą ustalić, które kluczowe wnioski oczekujące na przyjęcie lub mające zostać zgłoszone, powinny być traktowane priorytetowo, a ich procedura ustawodawcza przyspieszona, ze szczególnym uwzględnieniem wniosków dotyczących kryzysu związanego z uchodźcami i potrzeby zwiększenia zatrudnienia i wzrostu. Wykaz wniosków kwalifikujących się do priorytetowego traktowania zostanie dołączony do programu prac Komisji na 2016 r. W nadchodzących tygodniach Komisja będzie aktywnie współpracować z Parlamentem Europejskim i Radą, aby przyspieszyć dyskusje na ten temat. Ważnym etapem tych prac będzie wymiana zdań na forum Konferencji Przewodniczących Komisji w dniu 6 października 2015 r. i Konferencji Przewodniczących w dniu 22 października 2015 r., a także na posiedzeniu Rady do Spraw Ogólnych w dniu 14 września 2015 r. Przyjęcie programu prac Komisji na 2016 r. planowane jest na dzień 27 października 2015 r. Liczymy na współpracę z Państwa strony przy podejmowaniu tych poważnych wyzwań dla Europy i podejmowaniu działań dających konkretne wyniki. Nasi obywatele oczekują tego i w pełni na to zasługują. Jean-Claude JUNCKER Frans TIMMERMANS 8