Minimalizacja procesu parowania przy wzorcowania pipet tłokowych metodą grawimetryczną poprzez zastosowanie kurtyny parowej.
|
|
- Wacława Kosińska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Andrzej Hantz Centrum Metrologii im. Zdzisława Rrauszera - RADWAG Wagi Elektroniczne Minimalizacja procesu parowania przy wzorcowania pipet tłokowych metodą grawimetryczną poprzez zastosowanie kurtyny parowej.. Wstęp Artykuł przedstawia wyniki badań i rozwiązanie w zakresie minimalizacji procesu parowania cieczy podczas wzorcowania pipet tłokowych metodą grawimetryczną wg wymagań normy ISO Jednym z podstawowym czynników zakłócających proces wzorcowania pipet tokowych jest parowanie używanej do tego procesu wody destylowanej. Parowanie cieczy podczas ważenia zazwyczaj minimalizowane jest poprzez stosowanie odpowiednich naczyń wagowych z przykrywką. W procesie ważenia cieczy wydalanej przez pipetę przy je wzorcowaniu bardzo istotnym elementem jest czas wykonywania poszczególnych serii pomiarów. Aby zminimalizować proces parowania cieczy oraz przyspieszyć proces wzorcowania zastosowano specjalną przystawkę do wagi nazwaną kurtyna parową. Referat przedstawia wyniki pomiarów prowadzonych przez Laboratorium Pomiarowe RADWAG przy zastosowaniu kurtyny parowej. Pomiary objętości realizowany jest przy użyciu jednostki miary objętości metr sześcienny [m 3 ], która jest jednostka pochodną wyrażoną najprościej za pomocą iloczynu długości, szerokości i wysokości obiektu mierzonego. W pomiarach chemicznych (na przykład w analizie miareczkowej) bardzo istotne znaczenie ma dokładne odmierzanie objętości cieczy, które przeprowadza się za pomocą różnych naczyń miarowych. Rozwój nauki pociąga również za sobą rozwój w dziedzinie metrologii wszelkich wielkości. Możemy cały czas obserwować coraz doskonalsze i coraz dokładniejsze przyrządy pomiarowe. Nie inaczej jest w technikach odmierzania cieczy za pomocą pipet, technikach popularnie nazywanych liquid handling. Dzisiaj mamy do dyspozycji nowoczesne pipety tłokowe, które dozują objętości już na poziomie dziesiątych części mikrolitra [µl]. Obecnie międzynarodowym standardem dla pipet tłokowych (oraz innych przyrządów tłokowych) jest seria międzynarodowych norm ISO 8655:003 Tłokowe naczynia do pomiaru objętości. Normy zawierają wymagania konstrukcyjne, które są istotne dla producentów pipet, błędy graniczne dopuszczalne oraz w części 6 grawimetryczną metodę wzorcowania. Grawimetryczna metoda pomiaru Do wzorcowania pipet tłokowych metodą grawimetryczną niezbędne jest odpowiednie wyposażenie pomiarowe, których wymagania metrologiczne są określone w normie ISO Waga analityczna Podstawowym przyrządem pomiarowym jest odpowiednio dobrana waga analityczna. Norma ISO określa dokładne wymagania dotyczące stosowanych wag w zależności od objętości wzorcowanej pipety: Badana objętość Działka elementarna d Powtarzalność Standardowa niepewność pomiaru i liniowość V mg mg mg ul V < 0ul 0,00 0,00 0,00 0 ul < V < 00 ul 0,0 0,0 0,0 00 ul < V < 000 ul 0, 0, 0, ml < V < 0 ml 0, 0, 0, 0 ml< V < 00 ml Tabela Minimalne wymagania dla wag (wg ISO ) Warunki środowiskowe przy kalibracji pipet Według wymagań normy temperatura powietrza powinna być utrzymywana na stałym poziomie nie przekraczającym odchyleń podczas wykonywania pomiarów ± 0,5 C w zakresie od 5 C do 30 C, natomiast wilgotność względna powinna być utrzymywana na poziomie około 50%. Obiekt wzorcowania oraz woda destylowana powinny być poddane procesowi stabilizacji temperaturowej bezpośrednio w laboratorium minimum godziny tak, aby temperatura pipety i wody destylowanej zrównała się z temperaturą panującą w laboratorium. Parowanie Parowanie jest naturalnym zjawiskiem fizycznym. Norma ISO wymaga, aby proces parowania uwzględniać w obliczeniach oraz aby zmniejszać ryzyko wystąpienia ewentualnych błędów pomiarów. Dla objętości poniżej 50 µl norma wyraźnie wymaga stosowania naczynia wagowego z przykryciem lub innych metod kompensujących niekorzystne zjawisko.
2 . Zastosowanie kurtyny parowej w wagach elektronicznych Budowę i zasadę działania kurtyny parowej przedstawiono na rysunku poniżej Rys. Budowa i zasada działania kurtyny parowej Kurtyna parowa umieszczana jest w komorze wagowej mikro lub analitycznej wagi elektronicznej. W części górnej znajduje się specjalne naczynie kurtyny parowej, zamknięte od góry przykrywką. Woda parując tworzy w komorze wagowej wilgotność względną około 90%. W środku naczynia znajduje się otwór przez który na szalce wagi umieszczone jest naczynko kalibracyjne, do którego wydalana a następnie ważona woda. Zgodnie z Tabelą przygotowano odpowiednie wagi do realizacji procedury: Mikrowaga elektroniczna MYA.3Y.P do kalibracji pipet Producent: RADWAG Max g, d = 0,0 mg, Powtarzalność: 0,00 mg Czas stabilizacji: 5 s Naczyńko: Ø = 4,6 mm, V ml Waga analityczna elektroniczna XA 8/0.3Y z przystawką do sprawdzania pipet Producent: RADWAG Max 8 g/0 g, d = 0,0 mg/0, mg, Powtarzalność: 0,0 mg/0,08 mg Czas stabilizacji: 5 s Naczynia: Ø = 4,5 mm, V 00 ml Określenie czasu stabilizacji wilgotności w komorze wagowej Istotnym elementem, który ma zasadniczy wpływ na rozpoczęcie procedury pomiarowej jest stabilizacja wilgotności w komorze wagowej przy wypełnionym naczyniu kurtyny parowej. Pomiary przeprowadzono przy zastosowaniu wagi analitycznej MYA.3Y.P z naczyniem kurtyny parowej, termohigrometru oraz stopera. Sondę higrometru umieszczono w komorze wagowej, tak jak przedstawiono na zdjęciu. W wyniku przeprowadzonych pomiarów wilgotności w komorze wagowej został wyznaczony czas stabilizacji wilgotności.
3 50 90 humidity [%] t t czas stabilizacji wilgotności t 4 55 time [min] Rys. Wykres zmian wilgotności w komorze wagowej w ciągu upływu czasu dla wagi MYA.3Y.P Na rysunku przedstawiono wykres zmian wilgotności w komorze wagowej podczas upływającego czasu. Dla potrzeb analizy wykresu wprowadzono oznaczenia: t czas [min], w którym napełniono naczynie kurtyny parowej t czas [min], w którym zaobserwowano stabilizację wilgotności t okres czasu stabilizacji wilgotności w komorze wagowej t = t t [min] () Wykonane badanie pozwoliło wyznaczyć z równania () czas stabilizacji t, który wynosi około 50 minut. Wpływ działania kurtyny parowej na szybkość parowania cieczy w czasie w zależności od powierzchni parowania Przeprowadzono pomiary masy w odcinkach czasu t = 0 sekund. Badanie polegało na umieszczaniu w komorze wagowej poszczególnych naczyń z woda destylowaną (małego Ø 4,5mm dla wagi MYA.3Y.P oraz większego Ø,5mm dla wagi XA 8/0.3Y). Dokonywano odczytu wartości masy wody w odcinkach czasu równych 0 sekund. Pomiar wykonywano przez około 600 sekund (0 minut) dla każdego naczynka. Wyniki pomiarów przedstawiono w Tabeli oraz na wykresach. Średnica naczynia Średnica naczynia Ø 4,5mm Ø,5mm Z kurtyna parową Bez kurtyny parowej Z kurtyna parową Bez kurtyny parowej m/t 0,003mg / 0,05mg / 0,54mg /,87mg / 0 min. 0 min. 0 min.. 0 min. Tabela Wyniki zmiany masy w czasie w wyniku parowania cieczy z zastosowanym naczyniem kurtyny parowej Rys. 3 Wpływ kurtyny parowej na parowanie: a) waga MYA.3Y.P, b) waga XA8/0.3Y Z wykresów można odczytać, że zastosowane naczynia w obu przypadkach wyeliminowało lub wyhamowało efekt parowania praktycznie całkowicie. Długotrwałe pomiary, w dłuższym czasie wykazały występowanie efektu parowania, jednak dla potrzeb realizacji procedury kalibracji pipet odcinki czasu są krótkie. 3
4 Analizując prędkości parowania dla poszczególnych wag w jednostce µg/mm s, wyniki przedstawiają się następująco: Waga Prędkość parowania w jednostce [mg/pp 600s] Prędkość parowania w jednostce [µg/mm s] MYA.3Y.P z kurtyną 0,003 0,00003 XA 60/0/X bez kurtyny z kurtyną bez kurtyny 0,05 0,0005 0,54 0,006,87 0,004 Tabela 3 Szybkość parowania dla poszczególnych wag. Wyniki badań pozwoliły określić wpływ kurtyny parowej na zahamowanie zjawiska parowania. Przeprowadzone wcześniej badanie wykazało, że kurtyna parowa powoduje zwiększenie wilgotności w komorze wagowej. Z powszechnych praw fizyki wiadomo, że szybkość procesu parowania zależy między innymi od wilgotności środowiska, w którym proces zachodzi. Wykonane obliczenia pozwoliły określić, o ile proces został zahamowany. Te wyniki pozwalają na określenie optymalnego czasu wykonania cyklu pomiarów dla jednej badanej objętości pipety. Wpływ zastosowania kurtyny parowej na wyniki pomiarów przy sprawdzaniu pipet Badanie miało na celu określenie wpływu parowania na błąd graniczny dopuszczalny pipety tłokowej określony dla poszczególnych objętości w międzynarodowej normie ISO Badaniu poddano objętości: ul, 0ul, 00ul oraz 000ul. Wyznaczono dla każdej objętości po 0 średnich objętości z 0-ciu serii pomiarów, przy zastosowaniu wagi MYA.3Y.P. Wyniki pomiarów, wartości błędów granicznych dopuszczalnych wg ISO oraz błędów granicznych określonych przez producenta przedstawia Tabela 4. Lp. Badana objętość ul Badana objętość 0ul Objętość Błąd dopuszczalny Objętość Błąd dopuszczalny [ul] [ul] [ul] [ul] [ul] [ul] [ul] [ul],95,97,96,98 9,73 9,76 9,86 9,85 3,97,97 9,76 9,84 4,95,99 9,73 9,85 5,97,98 9,76 9,86 6,96,97 0,04 0,04 9,76 9,85 7,98,99 9,79 9,85 8,96,98 9,73 9,86 9,97,97 9,79 9,85 0,95,98 9,74 9,87 średnia,96,98 9,78 9,85 Lp. 0, 0,06 Badana objętość 00ul Badana objętość 000ul Objętość Błąd dopuszczalny Objętość Błąd dopuszczalny [ul] [ul] [ul] [ul] [ul] [ul] [ul] [ul] 98,9 99,4 99, 98,7 999,3 999,3 999,9 999,8 3 99,5 99,3 999, 999,8 4 99,3 98,7 999,3 000, 5 99,3 99,5 999, 000,0 6 99,5 99,8 0,3 0,5 999, 000, 7 99,4 99,6 999, 999,8 8 99,5 99,6 999,4 999,8 9 99,3 99, 999, 999,9 0 99,3 99,3 999,3 999,9 średnia 99,9 99,34 999,4 999,9 Tabela 4 Wyniki pomiarów objętości z zastosowaniem kurtyny parowej i bez kurtyny parowej. 3,0,5 Z analizy wyników pomiarów oraz wartości błędów granicznych dopuszczalnych wynika, że: w przypadku objętości ul udział błędu wskazania pipety spowodowanego odparowaniem wody destylowanej podczas wykonywania pomiaru wynosi 0,0ul przy dopuszczalnym 0,04ul co stanowi 50% błędu wg normy oraz wg specyfikacji producenta w przypadku objętości 0ul udział błędu wskazania pipety spowodowanego odparowaniem wody destylowanej podczas wykonywania pomiaru wynosi 0,3ul przy dopuszczalnym 0,ul co stanowi 35% błędu wg normy oraz 7% wg specyfikacji w przypadku objętości 00ul udział błędu wskazania pipety spowodowanego odparowaniem wody destylowanej podczas wykonywania pomiaru wynosi 0,05ul przy dopuszczalnym 0,3ul co stanowi 7% błędu wg normy oraz 33% wg specyfikacji w przypadku objętości 000ul udział błędu wskazania pipety spowodowanego odparowaniem wody destylowanej podczas wykonywania pomiaru wynosi 0,67ul przy dopuszczalnym 3,0ul co stanowi % błędu wg normy oraz 45% wg specyfikacji producenta. 4
5 Podobne badanie przeprowadzono przy zastosowaniu przystawki do wagi XA 8/0.3Y. Badanie polegało na określeniu działania dodatkowego zestawu do sprawozdania pipet przeznaczonego dla wag s analitycznych produkcji RADWAG. Zestaw składa się z dodatkowej komory ochronnej wyposażonej w naczynie kurtyny parowej, która umieszczana jest wewnątrz szafki przeciw podmuchowej (komory ważącej) wagi analitycznej. Została zasadniczo zaprojektowany w celu minimalizowania zjawiska parowania podczas ważenia cieczy, przykrycie komory z otworem dozującym naczynie kurtyny parowej komora ochronna naczynie wagowe specjalna szalka wagi Rys. 4 Zestaw przystawka do wag analitycznych produkcji RADWAG do wzorcowania i sprawdzania pipet XA/X Wyniki sprawdzenia pipety przed i po zastosowaniu zestawu do sprawdzania pipet Lp. Badana objętość 0ul Badana objętość 00ul Objętość Błąd dopuszczalny Objętość Błąd dopuszczalny [ul] [ul] [ul] [ul] [ul] [ul] [ul] [ul] 9,63 9,66 9,83 9,75 98,5 99,4 99,6 98,7 3 9,66 9,8 99,3 99,6 4 9,63 9,78 99, 98,7 5 9,66 9,76 99, 99,5 6 9,66 9,74 0, 0,06 99, 99,7 7 9,69 9,8 99, 99,5 8 9,63 9,78 99, 99,6 9 9,69 9,73 99,3 99,5 0 9,64 9,79 99,3 99,6 średnia 9,67 9,78 99,7 99,40 Tabela 5 Wyniki pomiarów objętości z zastosowaniem przystawki do sprawdzania pipet 5 0,3 0,5 Z analizy wyników pomiarów oraz wartości błędów granicznych dopuszczalnych wynika, że: w przypadku objętości 0ul udział błędu wskazania pipety spowodowanego odparowaniem wody destylowanej podczas wykonywania pomiaru wynosi 0,3ul przy dopuszczalnym 0,ul co stanowi 55% błędu wg normy oraz 83% wg specyfikacji w przypadku objętości 00ul udział błędu wskazania pipety spowodowanego odparowaniem wody destylowanej podczas wykonywania pomiaru wynosi 0,05ul przy dopuszczalnym 0,3ul co stanowi 77% błędu wg normy oraz 53% wg specyfikacji Według normy ISO 8655 błędy pomiaru spowodowane parowaniem wody destylowanej powinny być uwzględniane. Dlatego dla niewielkich pojemności, poniżej 50ul zaleca się stosowanie naczyń wagowych z przykrywką lub dodatkowa aplikacja wagi jaką jest kurtyna parowa /evaporation trap/. Słuszność wymagań normy potwierdzają powyższe badania. Oprócz odpowiedniego naczynia lub dodatkowego urządzenia jak kurtyna parowa dużą rolę odgrywa również czas wykonania pomiaru. Ważne jest, aby cykl pomiaru był jak najkrótszy. Zalecane jest, aby pełny cykl zbadania jednej objętości pobrania i wydalenia cieczy był regularny. WNIOSKI Zastosowanie naczynia kurtyny parowej znacząco wpływa na minimalizowanie procesu parowania cieczy podczas wzorcowania pipet tłokowych metodą grawimetryczną, przy jednoczesnym przyspieszeniu procesu ważenia. Przyspieszenie całego procesu pozwala na skrócenie czasu wykonania całej wymaganej normą serii 0-ciu pomiarów badanej objętości. Parowanie cieczy podczas pomiarów przy wzorcowaniu pipet tłokowych metodą grawimetryczną jest jednym z czynników negatywnych, wpływających na wynik pomiarów. Należy pamiętać o pozostałych czynnikach takich jak: nieodpowiednio zastosowanej wadze, nieodpowiednim naczyniu wagowym, parowaniu cieczy podczas ważenia, nieodpowiednich warunkach środowiskowych w pokoju wagowym lub braku ich ciągłego monitorowania, nieodpowiednim stanowisku pomiarowym (wpływ wibracji i podmuchów powietrza), nieodpowiedniej cieczy stosowana do kalibracji, błędach rachunkowych podczas wykonywania obliczeń,
6 źle dobranych końcówkach pipety (inne niż zalecane przez producenta), nieodpowiednich warunkach fizjologicznych operatora (np. zbyt niska lub wysoka temperatura ciała operatora podczas wykonywania pomiarów), nieergonomicznym stanowisku pracy. Przedstawiona w referacie aplikacja została zastosowana w waga produkcji RADWAG Literatura [] Norma PN-EN ISO 8655-:003 Tłokowe naczynia do pomiaru objętości Część : Terminologia, ogólne wymagania i zalecenia użytkowania; [] Norma PN-EN ISO 8655-:003 Tłokowe naczynia do pomiaru objętości Część : Pipety tłokowe; [3] Norma PN-EN ISO :003 Tłokowe naczynia do pomiaru objętości Część 6: Grawimetryczne metody określania błędu pomiaru; [4] ISO/TR 046 Determination of uncertainty for volume measurements made using the gravimetric method edition ; [5] Bulska E.: Metrologia chemiczna. Wydawnictwo Malamut, Warszawa, 008; [6] PKN-ISO/IEC Guide 99:00 Międzynarodowy słownik metrologii. Pojęcia podstawowe i ogólne oraz terminy z nimi związane (VIM); [7] Norma PN-EN ISO/IEC 705:005 Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących; [8] Norma PN-EN 4550:999: Zagadnienia metrologiczne wag nieautomatycznych. 6
Wymagania dla wag stosowanych do wzorcowania pipet tłokowych
Wymagania dla wag stosowanych do wzorcowania pipet tłokowych RADWAG Wagi Elektroniczne Do przeprowadzenia procedury wzorcowania pipety tłokowej metodą grawimetryczną niezbędna jest odpowiednia waga, dla
Bardziej szczegółowoWZORCOWANIE PIPET TŁOKOWYCH NA KOMPLEKSOWYM STANOWISKU DO KALIBRACJI PIPET.
WZORCOWANIE PIPET TŁOKOWYCH NA KOMPLEKSOWYM STANOWISKU DO KALIBRACJI PIPET. Podstawowe wymagania dotyczące pipet tłokowych reguluje norma międzynarodowa ISO 8655. ISO 8655-1:2003 Tłokowe naczynia do pomiaru
Bardziej szczegółowoOptymalizacja procesu wzorcowania pipet tłokowych.
Optymalizacja procesu wzorcowania pipet tłokowych. Jak wspomniano w publikacji dotyczącej metody grawimetrycznej, z pomiarami wykonywanymi przy wzorcowaniu i/lub sprawdzaniu pipet tłokowych jest związana
Bardziej szczegółowoWyznaczanie minimalnej odważki jako element kwalifikacji operacyjnej procesu walidacji dla wagi analitycznej.
Wyznaczanie minimalnej odważki jako element kwalifikacji operacyjnej procesu walidacji dla wagi analitycznej. Andrzej Hantz Dyrektor Centrum Metrologii RADWAG Wagi Elektroniczne Pomiary w laboratorium
Bardziej szczegółowoWyznaczanie błędów pipet tłokowych metodą grawimetryczną
Wyznaczanie błędów pipet tłokowych metodą grawimetryczną RADWAG Wagi Elektroniczne W pomiarach chemicznych (np. w analizie miareczkowej) bardzo istotne znaczenie ma dokładne odmierzanie objętości cieczy.
Bardziej szczegółowoNADZÓR NAD WYPOSAŻENIEM POMIAROWYM W PRAKTYCE LABORATORYJNEJ NA PRZYKŁADZIE WAGI ELEKTRONICZEJ
Klub Polskich Laboratoriów Badawczych POLLAB NADZÓR NAD WYPOSAŻENIEM POMIAROWYM W PRAKTYCE LABORATORYJNEJ NA PRZYKŁADZIE WAGI ELEKTRONICZEJ Andrzej Hantz Centrum Metrologii im. Zdzisława Rauszera RADWAG
Bardziej szczegółowoDokładność pomiaru, a dokładność przyrządu pomiarowego na przykładzie pomiaru masy w laboratorium przy zastosowaniu wagi elektronicznej
XVIII Sympozjum Klubu POLLAB 2012 Wymagania Techniczne Normy PN-EN ISO/IEC 17025 w praktyce laboratoryjnej 4 M I A R O D A J N O Ś Ć W Y N I K Ó W B A D A Ń Dokładność pomiaru, a dokładność przyrządu pomiarowego
Bardziej szczegółowoBadanie. przepuszczalności pary. wodnej przez laminat włókninowy i foliowy. oraz powlekat foliowy z wykorzystaniem wagosuszarek serii
R A D W A G W A G I E L E K T R O N I C Z N E L A B O R A T O R I U M B A D A W C Z E 6-600 RADOM, ul. Bracka 8 tel. (0-48) 38 48 800 tel./fax (0-48) 385 00 10, Dział sprzedaży: (0-48) 366 80 06 http://www.radwag.pl
Bardziej szczegółowoZAPEWNIENIE SPÓJNOŚCI POMIAROWEJ
ZAPEWNIENIE SPÓJNOŚCI POMIAROWEJ I. SPRAWDZANIE ELEKTRONICZNYCH WAG NIEAUTOMATYCZNYCH Warunki pracy wagi Waga powinna być usytuowana na stabilnej, poziomej powierzchni, nie podlegającej drganiom ani wstrząsom.
Bardziej szczegółowoŚwiadectwa wzorcowania zawartość i interpretacja. Anna Warzec
Świadectwa wzorcowania zawartość i interpretacja Anna Warzec WSTĘP Plan wystąpienia ŚWIADECTWO WZORCOWANIA Spójność pomiarowa Wyniki wzorcowania Zgodność z wymaganiami POTWIERDZANIE ZGODNOŚCI WZORCOWANEGO
Bardziej szczegółowoKwalifikacja wyposażenia pomiarowego w laboratorium jako element walidacji procesu badawczego.
XVII Sympozjum Klubu POLLAB 2011 Wymagania Techniczne Normy PN-EN ISO/IEC 17025 w praktyce laboratoryjnej 3 W A L I D A C J A Kwalifikacja wyposażenia pomiarowego w laboratorium jako element walidacji
Bardziej szczegółowoAnaliza ryzyka w farmacji dla procesów pomiaru masy
RADWAG WAGI ELEKTRONICZNE Analiza ryzyka w farmacji dla procesów pomiaru masy Wstęp W rzeczywistości nie ma pomiarów idealnych, każdy pomiar jest obarczony błędem. Niezależnie od przyjętej metody nie możemy
Bardziej szczegółowoKomparatory masy ZAAWANSOWANE ROZWIĄZANIA RADWAG DLA ZAPEWNIENIA SPÓJNOŚCI POMIAROWEJ
Komparatory masy ZAAWANSOWANE ROZWIĄZANIA RADWAG DLA ZAPEWNIENIA SPÓJNOŚCI POMIAROWEJ Automatyczne komparatory masy KOMPARACJA ODWAŻNIKÓW OD 1 mg DO 100 g W KLASIE E1, E2, F1, F2, M1 i M2 Komparatory automatyczne
Bardziej szczegółowoKlub Polskich Laboratoriów Badawczych POLLAB. Wzorcowania wewnętrzne wyposażenia pomiarowego w praktyce
Klub Polskich Laboratoriów Badawczych POLLAB Wzorcowania wewnętrzne wyposażenia pomiarowego w praktyce Użytkownicy przyrządów pomiarowych w organizacjach zobowiązani są do zachowania spójności pomiarowej.
Bardziej szczegółowoSprawdzenie narzędzi pomiarowych i wyznaczenie niepewności rozszerzonej typu A w pomiarach pośrednich
Podstawy Metrologii i Technik Eksperymentu Laboratorium Sprawdzenie narzędzi pomiarowych i wyznaczenie niepewności rozszerzonej typu A w pomiarach pośrednich Instrukcja do ćwiczenia nr 4 Zakład Miernictwa
Bardziej szczegółowoSposób wykorzystywania świadectw wzorcowania do ustalania okresów między wzorcowaniami
EuroLab 2010 Warszawa 3.03.2010 r. Sposób wykorzystywania świadectw wzorcowania do ustalania okresów między wzorcowaniami Ryszard Malesa Polskie Centrum Akredytacji Kierownik Działu Akredytacji Laboratoriów
Bardziej szczegółowoAutomatyczne. komparatory masy
Komparatory masy Automatyczne komparatory masy KOMPARACJA ODWAŻNIKÓW OD 1 mg DO 1000 g W KLASIE E1, E2, F1, F2, M1 i M2 Komparatory automatyczne UMA Komparatory serii UMA reprezentują najwyższą klasę automatycznych
Bardziej szczegółowoSPÓJNOŚĆ POMIAROWA JAKO NARZĘDZIE ZAPEWNIENIA JAKOŚCI. mgr inż. Piotr Lewandowski
SPÓJNOŚĆ POMIAROWA JAKO NARZĘDZIE ZAPEWNIENIA JAKOŚCI mgr inż. Piotr Lewandowski Polskie Centrum Akredytacji Polskie Centrum Akredytacji (PCA) jako jednostka nadzorująca m.in. pracę laboratoriów wzorcujących
Bardziej szczegółowoStanowisko do kalibracji pipet
Numer instrukcji: LMI-43-01/04/09/PL Stanowisko do kalibracji pipet PRODUCENT WAG ELEKTRONICZNYCH RADWAG 26 600 Radom ul. Bracka 28 Centrala tel. (0-48) 38 48 800, tel./fax. 385 00 10 Dział Sprzedaży (0-48)
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Towaroznawstwo Kod przedmiotu: LS03282; LN03282 Ćwiczenie 1 WYZNACZANIE GĘSTOSCI CIECZY Autorzy:
Bardziej szczegółowoBŁĘDY W POMIARACH BEZPOŚREDNICH
Podstawy Metrologii i Technik Eksperymentu Laboratorium BŁĘDY W POMIARACH BEZPOŚREDNICH Instrukcja do ćwiczenia nr 2 Zakład Miernictwa i Ochrony Atmosfery Wrocław, listopad 2010 r. Podstawy Metrologii
Bardziej szczegółowoWyposażenie pomiarowe w laboratorium
Wyposażenie pomiarowe w laboratorium RADWAG Wagi Elektroniczne Laboratorium i metrologia to dwa słowa, które w praktyce nie mogą funkcjonować osobno. Są one nierozerwalnie związane również z wyposażeniem
Bardziej szczegółowoSzkoła Letnia STC Łódź mgr inż. Paulina Mikoś
1 mgr inż. Paulina Mikoś Pomiar powinien dostarczyć miarodajnych informacji na temat badanego materiału, zarówno ilościowych jak i jakościowych. 2 Dzięki temu otrzymane wyniki mogą być wykorzystane do
Bardziej szczegółowo1. Zarządzanie Ryzykiem w Jakości w odniesieniu do pomiarów masy
SPIS TREŚCI 1. Zarządzanie Ryzykiem w Jakości w odniesieniu do pomiarów masy...3 2. Analiza Ryzyka dla wag zagadnienia praktyczne...5 3. Rozdzielczość wag a dokładność...6 4. Zmiana czułości wag elektronicznych...6
Bardziej szczegółowoInterpretacja wyników wzorcowania zawartych w świadectwach wzorcowania wyposażenia pomiarowego
mgr inż. ALEKSANDRA PUCHAŁA mgr inż. MICHAŁ CZARNECKI Instytut Technik Innowacyjnych EMAG Interpretacja wyników wzorcowania zawartych w świadectwach wzorcowania wyposażenia pomiarowego W celu uzyskania
Bardziej szczegółowoOcena i wykorzystanie informacji podanych w świadectwach wzorcowania i świadectwach materiałów odniesienia
Ocena i wykorzystanie informacji podanych w świadectwach wzorcowania i świadectwach materiałów odniesienia XIX Sympozjum Klubu POLLAB Kudowa Zdrój 2013 Jolanta Wasilewska, Robert Rzepakowski 1 Zawartość
Bardziej szczegółowoWiarygodność wyniku a wymagania dotyczące nadzorowania wyposażenia pomiarowego. mgr inż. Piotr Lewandowski
Wiarygodność wyniku a wymagania dotyczące nadzorowania wyposażenia pomiarowego mgr inż. Piotr Lewandowski Terminy i definicje Przyrząd pomiarowy urządzenie służące do wykonywania pomiarów, użyte indywidualnie
Bardziej szczegółowoKLUB Polskich laboratoriów Badawczych POLLAB. Członek: EUROLAB EURACHEM
KLUB Polskich laboratoriów Badawczych POLLAB Członek: EUROLAB EURACHEM TARGI EUROLAB 2015 POTENCJALNE ŹRÓDŁA BŁĘDÓW W RUTYNOEJ PRACY LABORATORIUM Andrzej Brzyski Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia
Bardziej szczegółowoOCENA ZGODNOŚCI A METROLOGIA PRZEMYSŁOWA
OCENA ZGODNOŚCI A METROLOGIA PRZEMYSŁOWA ZAPEWNIENIE JAKOŚCI WYPOSAŻENIA POMIAROWEGO NA PRZYKŁADZIE WAG ELEKTRONICZNYCH Jacek Pilecki Kierownik kontroli jakości Pełnomocnik SZJ 2 Ocena zgodności Prawna
Bardziej szczegółowoLaboratorium Podstaw Biofizyki
CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zbadanie procesu adsorpcji barwnika z roztworu oraz wyznaczenie równania izotermy Freundlicha. ZAKRES WYMAGANYCH WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI: widmo absorpcyjne, prawo Lamberta-Beera,
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Towaroznawstwo Kod przedmiotu: LS03282; LN03282 Ćwiczenie 2 WYZNACZANIE GĘSTOSCI CIAŁ STAŁYCH Autorzy:
Bardziej szczegółowoBadania biegłości przez porównania międzylaboratoryjne z zakresu oceny środowisk cieplnych na stanowiskach pracy
Badania przez porównania międzylaboratoryjne z zakresu oceny środowisk cieplnych na stanowiskach pracy Organizator Cel porównań międzylaboratoryjnych Uczestnicy badań Termin realizacji Badań Miejsce badań
Bardziej szczegółowoWydanie 3 Warszawa, 20.06.2007 r.
. POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI POLITYKA POLSKIEGO CENTRUM AKREDYTACJI DOTYCZĄCA ZAPEWNIENIA SPÓJNOŚCI POMIAROWEJ Wydanie 3 Warszawa, 20.06.2007 r. 1. Wstęp Niniejsza Polityka jest zgodna z dokumentem ILAC-P10:2002
Bardziej szczegółowoCharakterystyka mierników do badania oświetlenia Obiektywne badania warunków oświetlenia opierają się na wynikach pomiarów parametrów świetlnych. Podobnie jak każdy pomiar, również te pomiary, obarczone
Bardziej szczegółowoWymagania dotyczące badania czynników chemicznych w środowisku pracy w normach europejskich. dr Marek Dobecki - IMP Łódź
Wymagania dotyczące badania czynników chemicznych w środowisku pracy w normach europejskich dr Marek Dobecki - IMP Łódź 1 DOSTĘPNE NORMY EUROPEJSKIE: BADANIA POWIETRZA NA STANOWISKACH PRACY PN-EN 689:2002
Bardziej szczegółowoAutomatyka i pomiary wielkości fizykochemicznych. Instrukcja do ćwiczenia III. Pomiar natężenia przepływu za pomocą sondy poboru ciśnienia
Automatyka i pomiary wielkości fizykochemicznych Instrukcja do ćwiczenia III Pomiar natężenia przepływu za pomocą sondy poboru ciśnienia Sonda poboru ciśnienia Sonda poboru ciśnienia (Rys. ) jest to urządzenie
Bardziej szczegółowoOkreślanie niepewności pomiaru
Określanie niepewności pomiaru (Materiały do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu Materiałoznawstwo na wydziale Górnictwa i Geoinżynierii) 1. Wprowadzenie Pomiar jest to zbiór czynności mających na celu
Bardziej szczegółowoNiepewność pomiaru masy w praktyce
Niepewność pomiaru masy w praktyce RADWAG Wagi Elektroniczne Z wszystkimi pomiarami nierozłącznie jest związana Niepewność jest nierozerwalnie związana z wynimiarów niepewność ich wyników. Podając wyniki
Bardziej szczegółowoDr inż. Paweł Fotowicz. Przykłady obliczania niepewności pomiaru
Dr inż. Paweł Fotowicz Przykłady obliczania niepewności pomiaru Stężenie roztworu wzorcowego 1. Równanie pomiaru Stężenie masowe roztworu B m V P m masa odważki P czystość substancji V objętość roztworu
Bardziej szczegółowoINFORMACJA DOTYCZĄCA DUŻYCH WZORCÓW MASY
INFORMACJA DOTYCZĄCA DUŻYCH WZORCÓW MASY Opracowana na podstawie Zalecenia Międzynarodowego OIML R111-1 Weights of classes E 1, E 2, F 1, F 2, M 1, M 1-2, M 2, M 2-3 and M 3 ; Part 1: Metrological and
Bardziej szczegółowoAnaliza korelacyjna i regresyjna
Podstawy Metrologii i Technik Eksperymentu Laboratorium Analiza korelacyjna i regresyjna Instrukcja do ćwiczenia nr 5 Zakład Miernictwa i Ochrony Atmosfery Wrocław, kwiecień 2014 Podstawy Metrologii i
Bardziej szczegółowoĆwiczenie: Wyznaczenie dokładności i precyzji pomiaru pipety automatycznej
Zakład Chemii Oólnej i Analitycznej Ćwiczenie: Wyznaczenie dokładności i precyzji pomiaru pipety automatycznej Sprawdzenie dokładności i precyzji odmierzania objętości za pomocą pipet automatycznych polea
Bardziej szczegółowoPODSTAWOWE TECHNIKI PRACY LABORATORYJNEJ: WAŻENIE, SUSZENIE, STRĄCANIE OSADÓW, SĄCZENIE
PODSTAWOWE TECHNIKI PRACY LABORATORYJNEJ: WAŻENIE, SUSZENIE, STRĄCANIE OSADÓW, SĄCZENIE CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studenta z podstawowymi technikami pracy laboratoryjnej: ważeniem, strącaniem osadu, sączeniem
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 14. Sprawdzanie przyrządów analogowych i cyfrowych. Program ćwiczenia:
Ćwiczenie 14 Sprawdzanie przyrządów analogowych i cyfrowych Program ćwiczenia: 1. Sprawdzenie błędów podstawowych woltomierza analogowego 2. Sprawdzenie błędów podstawowych amperomierza analogowego 3.
Bardziej szczegółowoWyznaczanie ciepła topnienia lodu za pomocą kalorymetru
Politechnika Łódzka FTIMS Kierunek: Informatyka rok akademicki: 2008/2009 sem. 2. grupa II Termin: 7 IV 2009 Nr. ćwiczenia: 212 Temat ćwiczenia: Wyznaczanie ciepła topnienia lodu za pomocą kalorymetru
Bardziej szczegółowoĆw. 2: Analiza błędów i niepewności pomiarowych
Wydział: EAIiE Kierunek: Imię i nazwisko (e mail): Rok:. (200/20) Grupa: Zespół: Data wykonania: Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 2: Analiza błędów i niepewności pomiarowych
Bardziej szczegółowoWAGI I WAŻENIE. ROZTWORY
Ćwiczenie 2 WAGI I WAŻENIE. ROZTWORY Obowiązujące zagadnienia: Dokładność, precyzja, odtwarzalność, powtarzalność pomiaru; Rzetelność, czułość wagi; Rodzaje błędów pomiarowych, błąd względny, bezwzględny
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK C do Zarządzenia Nr 12/2015 Dyrektora Okręgowego Urzędu Miar w Gdańsku z dnia 30 września 2015 r.
bez VAT i kosztów z 3 pobierane za wykonanie wzorcowania, sprawdzenia i ekspertyzy przyrządu pomiarowego przez pracowników Wydziału Termodynamiki (6W3) i Obwodowych Urzędów Miar (6UM1 6UM9) I Wzorcowania
Bardziej szczegółowoWaga analityczna Semi-Micro SHIMADZU AUW120D-V. CENA: zł netto
Waga analityczna Semi-Micro SHIMADZU AUW120D-V CENA: 9300.00 zł netto OPIS Analityczne wagi AUW-D są produktem japońskiej firmy SHIMADZU. Mechanizm ważący wagi wykonany jest z jednego kawałka metalu (UNIBLOC)
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM Z FIZYKI
LABORATORIUM Z FIZYKI LABORATORIUM Z FIZYKI I PRACOWNIA FIZYCZNA C w Gliwicach Gliwice, ul. Konarskiego 22, pokoje 52-54 Regulamin pracowni i organizacja zajęć Sprawozdanie (strona tytułowa, karta pomiarowa)
Bardziej szczegółowoSzczegółowy rozkład materiału z fizyki dla klasy I gimnazjum zgodny z nową podstawą programową.
Szczegółowy rozkład materiału z fizyki dla klasy I gimnazjum zgodny z nową podstawą programową. Klasa I Lekcja wstępna omówienie programu nauczania i Przedmiotowego Systemu Oceniania Tytuł rozdziału w
Bardziej szczegółowoNiepewność pomiaru. Wynik pomiaru X jest znany z możliwa do określenia niepewnością. jest bledem bezwzględnym pomiaru
iepewność pomiaru dokładność pomiaru Wynik pomiaru X jest znany z możliwa do określenia niepewnością X p X X X X X jest bledem bezwzględnym pomiaru [ X, X X ] p Przedział p p nazywany jest przedziałem
Bardziej szczegółowoPodstawy opracowania wyników pomiarów z elementami analizy niepewności statystycznych
Podstawy opracowania wyników pomiarów z elementami analizy niepewności statystycznych Dr inż. Marcin Zieliński I Pracownia Fizyczna dla Biotechnologii, wtorek 8:00-10:45 Konsultacje Zakład Fizyki Jądrowej
Bardziej szczegółowoOpracowanie wyników porównania międzylaboratoryjnego w zakresie emisji zanieczyszczeń gazowo-pyłowych SUWAŁKI 2008
Opracowanie wyników porównania międzyoratoryjnego w zakresie emisji zanieczyszczeń gazowo-pyłowych SUWAŁKI 2008 Wstęp W dniach 16.06.2008 17.06.2008 roku przeprowadzone zostało porównanie międzyoratoryjne
Bardziej szczegółowoFizyka (Biotechnologia)
Fizyka (Biotechnologia) Wykład I Marek Kasprowicz dr Marek Jan Kasprowicz pokój 309 marek.kasprowicz@ur.krakow.pl www.ar.krakow.pl/~mkasprowicz Marek Jan Kasprowicz Fizyka 013 r. Literatura D. Halliday,
Bardziej szczegółowoWyposażenie pomiarowe w przemyśle
Wyposażenie pomiarowe w przemyśle RADWAG Wagi Elektroniczne Wyposażenie pomiarowe znajdujące się w jakiejkolwiek gałęzi przemysłu, podobnie jak w laboratoriach, podlega na różnym poziomie odpowiedniemu
Bardziej szczegółowoDOKUMENTACJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA LABORATORIUM. Procedura szacowania niepewności
DOKUMENTACJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA LABORATORIUM Procedura szacowania niepewności Szacowanie niepewności oznaczania / pomiaru zawartości... metodą... Data Imię i Nazwisko Podpis Opracował Sprawdził Zatwierdził
Bardziej szczegółowoRozkład normalny, niepewność standardowa typu A
Podstawy Metrologii i Technik Eksperymentu Laboratorium Rozkład normalny, niepewność standardowa typu A Instrukcja do ćwiczenia nr 1 Zakład Miernictwa i Ochrony Atmosfery Wrocław, listopad 2010 r. Podstawy
Bardziej szczegółowoWZORCOWANIE URZĄDZEŃ DO SPRAWDZANIA LICZNIKÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRĄDU PRZEMIENNEGO
Mirosław KAŹMIERSKI Okręgowy Urząd Miar w Łodzi 90-132 Łódź, ul. Narutowicza 75 oum.lodz.w3@gum.gov.pl WZORCOWANIE URZĄDZEŃ DO SPRAWDZANIA LICZNIKÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRĄDU PRZEMIENNEGO 1. Wstęp Konieczność
Bardziej szczegółowoKlub Polskich Laboratoriów Badawczych POLLAB. Wyznaczanie odstępów między wzorcowaniami jak sobie z tym poradzić?
Klub Polskich Laboratoriów Badawczych POLLAB Wyznaczanie odstępów między wzorcowaniami jak sobie z tym poradzić? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Wymagania normy ISO/IEC 17025 5.5
Bardziej szczegółowoOdpowiedzi na pytania w postępowaniu ofertowym dot.:
ZAPYTANIE OFERTOWE DLA PROJEKTU Rozbudowa Centrum Badawczo Rozwojowego Synthos S.A. w zakresie innowacyjnych produktów chemicznych. POIR.02.01.00-00-0127/15-00 Oświęcim, dnia 24.03.2017 L.dz. 48/TZ/BM/2017
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM: ROZDZIELANIE UKŁADÓW HETEROGENICZNYCH ĆWICZENIE 1 - PRZESIEWANIE
LABORATORIUM: ROZDZIELANIE UKŁADÓW HETEROGENICZNYCH ĆWICZENIE 1 - PRZESIEWANIE CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest wykonanie analizy sitowej materiału ziarnistego poddanego mieleniu w młynie kulowym oraz
Bardziej szczegółowoWZORCE I PODSTAWOWE PRZYRZĄDY POMIAROWE
WZORCE I PODSTAWOWE PRZYRZĄDY POMIAROWE 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest: 1. Poznanie podstawowych pojęć z zakresu metrologii: wartość działki elementarnej, długość działki elementarnej, wzorzec,
Bardziej szczegółowoNADZÓR NAD WYPOSAŻENIEM POMIAROWYM W LABORATORIUM W ŚWIETLE PROPONOWANYCH ZMIAN W DOKUMENCIE CD2 ISO/IEC 17025
NADZÓR NAD WYPOSAŻENIEM POMIAROWYM W LABORATORIUM W ŚWIETLE PROPONOWANYCH ZMIAN W DOKUMENCIE CD2 ISO/IEC 17025 Andrzej Hantz RADWAG Centrum Metrologii Zakres Wyposażenie pomiarowe w laboratorium wprowadzenie
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1: Podstawowe parametry stanu.
Gęstość 1. Część teoretyczna Gęstość () cieczy w danej temperaturze definiowana jest jako iloraz jej masy (m) do objętości (V) jaką zajmuje: m V kg Gęstość wyrażana jest w jednostkach układu SI Gęstość
Bardziej szczegółowoĆw. 1: Wprowadzenie do obsługi przyrządów pomiarowych
Wydział: EAIiE Kierunek: Imię i nazwisko (e mail): Rok: 2018/2019 Grupa: Zespół: Data wykonania: Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 1: Wprowadzenie do obsługi przyrządów
Bardziej szczegółowoKSIĄŻKA PRZEGLĄDÓW TECHNICZNYCH NR... RADWAG Wagi Elektroniczne
KSIĄŻKA PRZEGLĄDÓW TECHNICZNYCH NR............... RADWAG Wagi Elektroniczne 26-600 Radom Bracka 28, Centrala +48 384 88 00, Fax +48 385 00 10, Dział Sprzedaży +48 366 80 06, http://www.radwag.pl; e-mail:
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Towaroznawstwo Kod przedmiotu: LS03282; LN03282 Ćwiczenie 1 WYZNACZANIE GĘSTOSCI CIECZY Autorzy:
Bardziej szczegółowoSpis treści Wstęp Rozdział 1. Metrologia przedmiot i zadania
Spis treści Wstęp Rozdział 1. Metrologia przedmiot i zadania 1.1. Przedmiot metrologii 1.2. Rola i zadania metrologii współczesnej w procesach produkcyjnych 1.3. Główny Urząd Miar i inne instytucje ważne
Bardziej szczegółowoPODSTAWOWA TERMINOLOGIA METROLOGICZNA W PRAKTYCE LABORATORYJNEJ
Klub Polskich Laboratoriów Badawczych POLLAB PODSTAWOWA TERMINOLOGIA METROLOGICZNA W PRAKTYCE LABORATORYJNEJ Andrzej Hantz Centrum Metrologii im. Zdzisława Rauszera RADWAG Wagi Elektroniczne Metrologia
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do rachunku niepewności pomiarowej. Jacek Pawlyta
Wprowadzenie do rachunku niepewności pomiarowej Jacek Pawlyta Fizyka Teorie Obserwacje Doświadczenia Fizyka Teorie Przykłady Obserwacje Przykłady Doświadczenia Przykłady Fizyka Potwierdzanie bądź obalanie
Bardziej szczegółowoProcedura szacowania niepewności
DOKUMENTACJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA LABORATORIUM Procedura szacowania niepewności Stron 7 Załączniki Nr 1 Nr Nr 3 Stron Symbol procedury PN//xyz Data Imię i Nazwisko Podpis Opracował Sprawdził Zatwierdził
Bardziej szczegółowoWojskowa Akademia Techniczna Katedra Pojazdów Mechanicznych i Transportu
Wojskowa Akademia Techniczna Katedra Pojazdów Mechanicznych i Transportu LABORATORIUM TERMODYNAMIKI TECHNICZNEJ Instrukcja do ćwiczenia T-05 Temat: Pomiar parametrów przepływu gazu. Opracował: dr inż.
Bardziej szczegółowoWagi analityczne XA 4Y
Wagi analityczne XA 4Y Bezkompromisowa jakość i najwyższa dokładność ważenia analitycznego w klasie profesjonalnej Automatyczna kontrola poziomowania XA 4Y, d = 0,1 mg Intuicyjna obsługa i ekran dotykowy
Bardziej szczegółowoSPRAWDZANIE NARZĘDZI POMIAROWYCH
Zakład Metrologii i Systemów Pomiarowych P o l i t e c h n i k a P o z n ańska ul. Jana Pawła II 4 60-965 POZNAŃ (budynek Centrum Mechatroniki, Biomechaniki i Nanoinżynierii) www.zmisp.mt.put.poznan.pl
Bardziej szczegółowoFunkcje i symbole. Zobacz specyfikację
WAGA ANALITYCZNA AUW - D 0,1 mg / 0,01 mg Profesjonalne wagi analityczne Semi-Micro Seria AUW-D Funkcje i symbole Zobacz specyfikację Nowoczesna technologia UniBloc oferuje szybkie, stabilne i dokładne
Bardziej szczegółowoStrategia realizacji spójności pomiarów chemicznych w laboratorium analitycznym
Slide 1 Uniwersytet Warszawski Wydział Chemii Centrum Nauk Biologiczno- Chemicznych Strategia realizacji spójności pomiarów chemicznych w laboratorium analitycznym Ewa Bulska ebulska@chem.uw.edu.pl Slide
Bardziej szczegółowoObliczanie niepewności rozszerzonej metodą analityczną opartą na splocie rozkładów wielkości wejściowych
Obliczanie niepewności rozszerzonej metodą analityczną opartą na splocie rozkładów wejściowych Paweł Fotowicz * Przedstawiono ścisłą metodę obliczania niepewności rozszerzonej, polegającą na wyznaczeniu
Bardziej szczegółowo1. PRZYGOTOWANIE ROZTWORÓW KOMPLEKSUJĄCYCH
1. PRZYGOTOWANIE ROZTWORÓW KOMPLEKSUJĄCYCH 1.1. przygotowanie 20 g 20% roztworu KSCN w wodzie destylowanej 1.1.1. odważenie 4 g stałego KSCN w stożkowej kolbie ze szlifem 1.1.2. odważenie 16 g wody destylowanej
Bardziej szczegółowoĆw. 15 : Sprawdzanie watomierza i licznika energii
Wydział: EAIiE Kierunek: Imię i nazwisko (e mail): Rok:. (2010/2011) Grupa: Zespół: Data wykonania: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 15 : Sprawdzanie watomierza i licznika energii Zaliczenie: Podpis prowadzącego:
Bardziej szczegółowoW polskim prawodawstwie i obowiązujących normach nie istnieją jasno sprecyzowane wymagania dotyczące pomiarów źródeł oświetlenia typu LED.
Pomiary natężenia oświetlenia LED za pomocą luksomierzy serii Sonel LXP W polskim prawodawstwie i obowiązujących normach nie istnieją jasno sprecyzowane wymagania dotyczące pomiarów źródeł oświetlenia
Bardziej szczegółowoŚWIADECTWO WZORCOWANIA 1)
(logo organizacji wydającej świadectwa) (Nazwa, adres, e-mail i nr telefonu organizacji wydającej świadectwo) Laboratorium wzorcujące akredytowane przez Polskie Centrum Akredytacji, sygnatariusza porozumień
Bardziej szczegółowoLaboratorium metrologii
Wydział Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki Instytut Technologii Mechanicznej Laboratorium metrologii Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Temat ćwiczenia: Pomiary wymiarów zewnętrznych Opracował:
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 6 do rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy ZASADNICZE WYMAGANIA SPECYFICZNE DLA WAG AUTOMATYCZNYCH CZĘŚĆ I. Przepisy ogólne. 1.
Załącznik nr 6 do rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy ZASADNICZE WYMAGANIA SPECYFICZNE DLA WAG AUTOMATYCZNYCH CZĘŚĆ I. Przepisy ogólne. 1. Odpowiednie zasadnicze wymagania i wymagania specyficzne
Bardziej szczegółowoMETODYKA WYBRANYCH POMIARÓW. w inżynierii rolniczej i agrofizyce. pod redakcją AGNIESZKI KALETY
METODYKA WYBRANYCH POMIARÓW w inżynierii rolniczej i agrofizyce pod redakcją AGNIESZKI KALETY Wydawnictwo SGGW Warszawa 2013 SPIS TREŚCI Przedmowa... 7 Wykaz ważniejszych oznaczeń... 11 1. Techniki pomiarowe
Bardziej szczegółowoNiepewności pomiarów
Niepewności pomiarów Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO) w roku 1995 opublikowała normy dotyczące terminologii i sposobu określania niepewności pomiarów [1]. W roku 1999 normy zostały opublikowane
Bardziej szczegółowoWagi precyzyjne WLC. Standardowy poziom ważenia oraz mobilność w szerokim spektrum zastosowań laboratoryjnych i przemysłowych. Funkcje i możliwości
Wagi precyzyjne WLC Standardowy poziom ważenia oraz mobilność w szerokim spektrum zastosowań laboratoryjnych i przemysłowych WLC F1/R głowica przy platformie WLC F1/K głowica na kablu 1 m WLC A2 WLC C2/R
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Towaroznawstwo Kod przedmiotu: LS03282; LN03282 Ćwiczenie 2 WYZNACZANIE GĘSTOSCI CIAŁ STAŁYCH Autorzy:
Bardziej szczegółowoWagi analityczne XA 4Y.A
Wagi analityczne XA 4Y.A Idealne warunki ważenia z wbudowanym w komorę ważenia jonizatorem antystatycznym, najwyższa dokładność i komfort pracy w ważeniu analitycznym klasy profesjonalnej XA 4Y.A, d =
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR.6. Temat : Wyznaczanie drgań mechanicznych przekładni zębatych podczas badań odbiorczych
ĆWICZENIE NR.6 Temat : Wyznaczanie drgań mechanicznych przekładni zębatych podczas badań odbiorczych 1. Wstęp W nowoczesnych przekładniach zębatych dąży się do uzyskania małych gabarytów w stosunku do
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 3 Temat: Oznaczenia mierników, sposób podłączania i obliczanie błędów Cel ćwiczenia
Ćwiczenie 3 Temat: Oznaczenia mierników, sposób podłączania i obliczanie błędów Cel ćwiczenia Zaznajomienie się z oznaczeniami umieszczonymi na przyrządach i obliczaniem błędów pomiarowych. Obsługa przyrządów
Bardziej szczegółowoSystemy zapewnienia jakości w laboratorium badawczym i pomiarowym
Systemy zapewnienia jakości w laboratorium badawczym i pomiarowym Narzędzia statystyczne w zakresie kontroli jakości / nadzoru nad wyposażeniem pomiarowym M. Kamiński Jednym z ważnych narzędzi statystycznej
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1 Metody pomiarowe i opracowywanie danych doświadczalnych.
Ćwiczenie 1 Metody pomiarowe i opracowywanie danych doświadczalnych. Ćwiczenie ma następujące części: 1 Pomiar rezystancji i sprawdzanie prawa Ohma, metoda najmniejszych kwadratów. 2 Pomiar średnicy pręta.
Bardziej szczegółowoNiniejszy dokument stanowi własność Firmy Doradczej ISOTOP s.c. i przeznaczony jest do użytku służbowego
Strona 1 z 7 Data Stanowisko Imię i nazwisko Podpis Autor dokumentu 27.02.2019 KT Sławomir Piliszek Sprawdził 27.02.2019 KJ Agata Wilczyńska- Piliszek Zatwierdził do stosowania 27.02.2019 KT Sławomir Piliszek
Bardziej szczegółowoWagi serii R. Okno główne A B C D E F G
Wagi serii R Innowacyjne rozwiązania zastosowane w serii Roferują zupełnie nowe możliwości w zakresie obsługi wag oraz prezentacji wyników pomiarów. Wagi serii R reprezentują poziom standardowywag precyzyjnych.
Bardziej szczegółowoFIZYKA LABORATORIUM prawo Ohma
FIZYKA LABORATORIUM prawo Ohma dr hab. inż. Michał K. Urbański, Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej, pok 18 Gmach Fizyki, murba@if.pw.edu.pl www.if.pw.edu.pl/ murba strona Wydziału Fizyki www.fizyka.pw.edu.pl
Bardziej szczegółowoCZUJNIKI POJEMNOŚCIOWE
ĆWICZENIE NR CZUJNIKI POJEMNOŚCIOWE A POMIAR PRZEMIESZCZEŃ ODŁAMÓW KOSTNYCH METODĄ POJEMNOŚCIOWĄ I Zestaw przyrządów: Układ do pomiaru przemieszczeń kości zbudowany ze stabilizatora oraz czujnika pojemnościowego
Bardziej szczegółowoWersja z dnia: Metoda piknometryczna jest metodą porównawczą. Wyznaczanie gęstości substancji ciekłych
Wersja z dnia: 2008-02-25 Wyznaczanie gęstości metodą piknometryczną Gęstości ciała (ρ) jest definiowana jako masa (m) jednostkowej objętości tego ciała (V). Jeśli ciało jest jednorodne, to jego gęstość
Bardziej szczegółowoĆw. 1: Wprowadzenie do obsługi przyrządów pomiarowych
Wydział: EAIiE Kierunek: Imię i nazwisko (e mail): Rok:. (2010/2011) Grupa: Zespół: Data wykonania: Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 1: Wprowadzenie do obsługi przyrządów
Bardziej szczegółowo