INFORMACJE O OŚRODKACH DAWCÓW SZPIKU

Transkrypt

1 INFORMACJE O OŚRODKACH DAWCÓW SZPIKU Dlaczeg ptrzebni są nwi Dawcy Szpiku? Jedynie dla 25-30% chrych znajduje się dawcę rdzinneg. W pzstałych przypadkach pszukuje się dawcy niespkrewnineg. Niestety nie dla każdeg chreg udaje się becnie znaleźć dpwiednieg dawcę. Istnienie dwóch bcych sób identycznych kmbinacjach antygenów zgdnści tkankwej waha się między 1:100 a nawet 1: Dzięki pzyskaniu dużej liczby ptencjalnych i niespkrewninych dawców szpiku zwiększa się prawdpdbieństw szybkieg dbru zgdneg dawcy. Na znalezienie dpwiednieg dawcy niespkrewnineg wpływa częstść występwania pdbnych antygenów HLA w kreślnej ppulacji. Dlateg najłatwiej jest znaleźć dawcę w tym samym bszarze etnicznym dla Plaka w Plsce. Pdbnie jak na kreślnym bszarze dminują sby kreślnym wyglądzie zewnętrznym (np. raczej jasna skóra, stsunkw jasne czy i włsy) tak sam rzecz się ma z antygenami zgdnści tkankwej (HLA). Ptrzeby są grmne i istnieje duża grupa sób, która mgłaby pwiększyć naszą bazę dawców szpiku. Częst sby te ptrzebują impulsu, by się zmbilizwać - niektórzy nie wiedzą, jak jest t ważne, część sądzi, że ich t nie dtyczy, część nie wie, że mgłaby pmóc. Zależy nam, aby zachęcić i przeknać młdych ludzi, że dzieląc się cząstką siebie mgą dać kmuś najpiękniejszy prezent - ŻYCIE. Rejestr Niespkrewninych Dawców Szpiku W Plsce istniał kilka Rejestrów, ale d 2009 twrzą ne całść - Centralny Rejestr Niespkrewninych Dawców Szpiku Kstneg, którym administruje POLTRANSPLANT. Młdzi ludzie, którzy zgłaszają się d bazy ptencjalnych dawców szpiku, będą w niej zarejestrwani przez wiele lat, dlateg decyzja ta musi być świadma i przemyślana! Aby chęć pmcy nie pszła na marne, bardz prsimy aktualizwanie swich danych kntaktwych adresów, telefnów, adresów mailwych. Aktualizacja danych teleadreswych ma grmne znaczenie umżliwia na szybkie dtarcie d dawcy w przypadku znalezienia dpwiadająceg mu bircy. Mając aktualne dane będziemy w stanie szybciej się z Państwem kntaktwać i pmóc chremu czekającemu na przeszczep. A w tak pważnych sytuacjach czas naprawdę ma znaczenie! Kt mże zstać dawcą? Dawcą szpiku mże zstać każdy zdrwy człwiek w wieku d 18 d 50 lat Kt nie mże zstać dawcą? Ci, którzy ważą mniej niż 50kg lub mają duża nadwagę (BMI pwyżej 40) z pważnymi chrbami przewlekłymi: chrby serca i układu krążenia, chrby krwi, padaczka i inne schrzenia neurlgiczne, anemia, chrby nerek i układu mczweg,

2 kiła, gruźlica, chrby autimmunlgiczne, chrby nwtwrwe, przewlekłe chrby skóry, m. in. łuszczyca, przebyte wiruswe zapalenie wątrby. sby uzależnine d leków, alkhlu, narktyków i innych substancji (palenie papiersów nie wyklucza z ddawania szpiku) Osby należące d którejklwiek z grup pdwyższneg ryzyka zakażenia częst zmieniający partnerów seksualnych, utrzymujące kntakty seksualne z sbami stsującymi narktyki dżylne utrzymujące kntakty seksualne z wielma partnerami utrzymujące kntakty seksualne w celach zarbkwych utrzymujące kntakty seksualne z sbami, u których testy w kierunku HIV, kiły lub żółtaczki wypadły ddatni Jak zstać Dawcą Szpiku? TO WSZYSTKO! Im więcej ptencjalnych, Niespkrewninych Dawców Szpiku jest zarejestrwanych w Bankach Dawców Szpiku, tym większe są szanse znalezienia dla chreg identyczneg Dawcy Niespkrewnineg

3 Jeżeli decydujesz się zstać dawcą kmórek krwitwórczych, musisz pamiętać, że: 1. Kmórek krwitwórczych nie ddaje się tak jak składników krwi, które czekają na ptencjalneg bircę. Kmórki krwitwórcze pbiera się tylk i wyłącznie dla knkretneg bircy, który ma pdbne antygeny zgdnści tkankwej jak dawca. Mże się tak zdarzyć, że nigdy nie zstaniesz pprszny ddanie szpiku, mżesz jednak być t pprszny więcej niż jeden raz. 2. Oddanie szpiku jest hnrwe i bezpłatne. 3. Pbrane kmórki krwitwórcze zstaną przeszczepine ptrzebującemu bircy. Dawca nie mże zgłaszać jakichklwiek kryteriów wybru bircy, szczególnie c d płci, wieku, nardwści, wyznania czy pchdzenia spłeczneg. 4. Zatajenie przez dawcę przebytych chrób czy innych czynników ryzyka mże spwdwać wystąpienie u bircy pważnych pwikłań, wpływających na jeg zdrwie lub życie. 5. P zgłszeniu się d Rejestru Dawców Szpiku dawca w każdej chwili mże wycfać swją zgdę na ddanie szpiku, ale musisz pamiętać, że decydując się na taki krk p rzpczęciu przygtwań pacjenta d przeszczepu (chemi- i/lub raditerapia) narażasz jeg życie. 6. Oddanie szpiku jest annimwe. Dawca i birca pzstają c najmniej przez rk sbie nieznani. P upływie c najmniej rku d udaneg przeszczepu mże djść d sptkania dawcy i bircy, rganizwaneg przez śrdek przeszczepwy, wyłącznie za zgdą zarówn dawcy jak i bircy. 7. Bardz prsimy wszystkie sby zarejestrwane w naszym Ośrdku Dawców Szpiku zgłaszanie d ODS RCKiK w Lublinie wszelkich infrmacji zmianie miejsca zamieszkania, adresu d krespndencji i/lub numeru telefnu, adresu , pprzez przesłanie pcztą w/w infrmacji na adres: OŚRODEK DAWCÓW SZPIKU Reginalneg Centrum Krwidawstwa i Krwilecznictwa w Lublinie Lublin, ul. I Armii Wjska Plskieg 8 lub przekazanie infrmacji drgą wą na adres: ds@rckik.lublin.pl Zgłsiłem się d rejestru c dalej? Jeśli każe się, że sba chra pszukująca dawcy szpiku ma antygeny zgdnści tkankwej pdbne d ptencjalneg dawcy zarejestrwaneg w ODS Lublin, zstanie n pprszny zgłszenie się na badania uzupełniające. Badania te mają na celu ustalenie stpnia zgdnści jeg HLA z knkretnym bircą raz ptwierdzenie, że nie jest zakażny żadnym wirusem, który mógłby wywłać pwikłania przeszczepwe u bircy. Dpier, gdy ptwierdzi się zgdnść między dawcą, a chrym rzpczyna się stateczna wnikliwa kwalifikacja medyczna dawcy dbywająca się w wyspecjalizwanym śrdku

4 pbierającym, najbliżej miejsca zamieszkania dawcy p której następuje pbranie szpiku lub kmórek macierzystych z krwi bwdwej. Termin pbrania zsynchrnizwany jest z przygtwaniem pacjenta d transplantacji. Szpik dstarczny jest d kliniki transplantacyjnej przez specjalneg kuriera i pdany chremu drgą krplówki. Pbranie szpiku lub kmórek macierzystych dbywa się w jednym ze szpitali (kreślnym jak śrdek pbierający), który psiada duże dświadczenie w dziedzinie hematlgii i transplantlgii. Gdy taki śrdek znajduje się pza miejscem zamieszkania ptencjalneg dawcy, zstanie n pprszny przyjazd d szpitala wskazaneg przez śrdek dawców, w którym dawca jest zarejestrwany. Ośrdek dawców pnsi wszelkie kszty przejazdu dawcy, kszty ubezpieczenia i ewentualneg pbytu w szpitalu lub htelu. Najczęściej ODS sam rganizuje transprt dawcy d śrdka pbierająceg i z pwrtem. Jak pbiera się szpik? Kmórki krwitwórcze i szpik pbiera się w specjalistycznej klinice. Istnieją dwie metdy pbierania kmórek krwitwórczych: z krwi bwdwej metdą aferezy przy użyciu urządzenia nazwie separatr (stswana częściej 8 na 10 pbrań) lub ze szpiku w znieczuleniu gólnym pprzez nakłucie talerzy bidrwych. I Metda aferezy Pbieranie kmórek macierzystych z krwi bwdwej dbywa się przy wykrzystaniu separatra kmórkweg w czasie zabiegu tzw. aferezy p wcześniejszej stymulacji dawcy za pmcą czynników wzrstu. Stymulacja plega na pdskórnym pdawaniu przez 5 dni zastrzyku z czynnika mbilizująceg kmórki krwitwórcze szpiku i umżliwiająceg przenikanie ich ze szpiku d krwi bwdwej. Sam zabieg aferezy plega na pbieraniu krwi żylnej przez separatr, izlwaniu z niej kmórek macierzystych i zwróceniu pzstałej krwi d żyły dawcy. Ostatecznie pbiera się k. 200 ml preparatu zawierająceg kmórki krwitwórcze. Zabieg trwa k. 3-4 gdzin i wygląda pdbnie jak rutynwe pbieranie płytek krwi metdą aferezy w centrach krwidawstwa. Czasem jest ptrzeba pnwneg pbrania kmórek macierzystych następneg dnia w celu uzyskania dpwiedniej ich liczby d przeszczepu. Bezpśredni p zabiegu dawca mże iść d dmu. Dawcy w dniu p zabiegu czują się różnie niektórzy d razu pdejmują nrmalną aktywnść, inni dczuwają zmęczenie lub sennść jak p źle przespanej ncy, więc przez resztę dnia wlą dpczywać. II Pbranie szpiku z nakłucia talerza kści bidrwej dbywa się w warunkach sali peracyjnej aby zapewnić bezpieczeństw i sterylnść. Dawca jest wprwadzany d znieczulenia gólneg przez anestezjlga. Następnie p dkładnym dkażeniu klicy miejsca pbrania, specjalną igłą pbiera się z talerza kści bidrwej ptrzebną ilść szpiku. Zabieg trwa k. 1,5-2 gdzin. Szpik pbierany jest d specjalneg pjemnika zawierająceg płyn przeciwkrzepliwy, a p pbraniu pddany specjalnej preparatyce.. P wybudzeniu dawca pzstaje w szpitalu d następneg dnia jest t związane z dchdzeniem d siebie p znieczuleniu gólnym.

5 Niezależnie d metdy pbrania, bezpśredni p pbraniu kmórki krwitwórcze są przewżne przez specjalneg kuriera (w Plsce karetką lub helikpterem medycznym, dla chrych z zagranicy transprtem ltniczym) d śrdka w którym znajduje się chry i p dpwiednim przygtwaniu są przeszczepiane chremu (w krplówce) teg sameg lub następneg dnia. Czy cś z teg mam? Oddanie szpiku d przeszczepienia jest darem dawcy dla chreg, tym samym jest ANONIMOWE i NIEODPŁATNE Dawca nie pnsi ŻADNYCH KOSZTÓW związanych z djazdem, zakwaterwaniem, pbytem w szpitalu itp. Czas niebecnści w pracy lub w szkle usprawiedliwiany jest zwlnieniem lekarskim Wynagrdzeniem dla Dawcy jest fakt, że tylk ON jak jedyna sba na świecie mgła uratwać życie właśnie teg chreg człwieka Dawcy szpiku lub innych regenerujących się kmórek i tkanek przysługuje tytuł Dawca Przeszczepu Dawcy Przeszczepu, który ddał szpik lub inne regenerujące się kmórki i tkanki więcej niż raz raz dawcy narządu, przysługuje tytuł Zasłużny Dawca Przeszczepu Dawcy Przeszczepu i Zasłużnemu Dawcy Przeszczepu przysługują uprawnienia d krzystania pza klejnścią z ambulatryjnej pieki zdrwtnej Zasłużnemu Dawcy Przeszczepu przysługują uprawnienia d bezpłatneg zapatrzenia w leki pdstawwe i uzupełniające raz leki, które świadczenibirca psiadający tytuł Zasłużneg Dawcy Przeszczepu mże stswać w związku z ddawaniem szpiku lub innych regenerujących się kmórek i tkanek (d wyskści limitu kreślneg w art. 38 ust. 1 ustawy)* Czasem śrdki przeszczepwe rganizują sptkanie Dawca-Birca *Wykaz leków, które świadczenibirca psiadający tytuł Zasłużneg Dawcy Przeszczepu mże stswać w związku z ddawaniem szpiku lub innych regenerujących się kmórek i tkanek kreśla rzprządzenie Ministra Zdrwia z dnia 3 luteg 2010 r. w sprawie wykazu leków dla świadczenibircy psiadająceg tytuł "Zasłużneg Hnrweg Dawcy Krwi" lub "Zasłużneg Dawcy Przeszczepu" (Dz. U. Nr 23, pz. 119).