Strategiczne kierunki i cele rozwoju Wyższej Szkoły Informatyki i Ekonomii TWP w latach

Transkrypt

1 Anna Strzelecka-Ristow Strategiczne kierunki i cele rozwoju Wyższej Szkoły Informatyki i Ekonomii TWP w latach Ogólnopolskie działania, związane z reformującym się szkolnictwem wyższym, postawiły także naszą Uczelnię przed ambitnym wyzwaniem dostosowania koncepcji swego rozwoju do dynamicznie się zmieniających uwarunkowań demograficznych i wyzwań globalnego rynku pracy. Wyższa Szkoła Informatyki i Ekonomii, wkraczając w drugie piętnastolecie działalności, jasno określiła główne kierunki działania zmierzające nie tylko do zapewnienia Uczelni trwałego miejsca na edukacyjnej mapie regionu, ale także rozwijania się w nowych kierunkach organizacyjnych i naukowych. Wymagało to od władz uczelni odejścia od silnie umocowanej w tradycji szkolnictwa wyższego zasady zdalnego sterowania, na rzecz zasady samoregulacji 1 (wyrażającej się tym, że środowisko akademickie akceptuje łatwiej system wykreowany przez siebie), a także jasnego określenia, że najskuteczniejszym miejscem tworzenia nowych rozwiązań są jednostki organizacyjne uczelni (wydziały, katedry), a większe szanse powodzenia osiągania wynegocjowanych celów daje metoda małych, ale precyzyjnie opisanych i skutecznie monitorowanych, kroków. W autonomicznej uczelni, co mocno podkreśla M.Wójcicka 2, oznacza to przyjęcie misji oraz strategii rozwoju jako ogólnej wizji kierunków działania długofalowego oraz ich uszczegółowienie w stworzonych przez poszczególne jednostki uczelni planach, odnoszących się do konkretnych poczynań wpisanych w owe kierunki. Misja ma charakter długofalowy i jest aktem samookreślenia po rozpoznaniu warunków zewnętrznych takich jak struktura rynku pracy, potrzeby regionu, opinie pracodawców oraz uwarunkowań wewnętrznych funkcjonowania szkoły wyższej, odnoszących się do jej specyfiki, dążeń, zasobów kadrowych i materialnych itp. Misją Wyższej Szkoły Informatyki i Ekonomii TWP, jako niepublicznej uczelni zawodowej, jest kształcenie kadry oraz prowadzenie badań w obszarach nauk 1 Interesująca analiza zmian zarządzania wywołanych koniecznością dostosowania systemu kształcenia w Polsce do unijnej polityki edukacyjnej znajduje się w: M. Wójcicka (red), Jakość kształcenia w szkolnictwie wyższym. Centrum Badań Polityki Naukowej i Szkolnictwa Wyższego. Uniwersytet Warszawski. Warszawa s Tamże, s.139.

2 humanistycznych, społecznych i nauk ścisłych dla gospodarki wolnorynkowej w zawodach niezbędnych dla rozwoju gospodarki regionu Warmii i Mazur oraz gospodarki narodowej. Oferta edukacyjna Uczelni skierowana jest do społeczności regionu, a za szczególne zadanie uznaje ona tworzenie szans dla zawodowej aktywności osób, pochodzących głównie z miejscowości zagrożonych wysokim bezrobociem, umożliwianie nabycia i podwyższania kwalifikacji niezbędnych do skutecznego prowadzenia własnej działalności gospodarczej, a także do obsługi różnych firm, instytucji samorządowych i oświatowych. Wyższa Szkoła Informatyki i Ekonomii Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Olsztynie uznała za główne kierunki działania: - kształcenie i prowadzenie badań umożliwiających dostosowywanie jednostek i społeczności do zmian i kształtowania przyszłości, jak również czynnego uczestnictwa w Europejskim Obszarze Szkolnictwa Wyższego, - zakorzenienie się w społeczności w celu stworzenia bezpośredniego związku działań z potrzebami społecznymi oraz gospodarczymi kraju i regionu, - uwzględnianie potrzeb związanych z rozwojem gospodarczym, społecznym i kulturalnym kraju w swojej działalności dydaktycznej i naukowej, - utrwalanie akademickich obyczajów i wzorców kulturowych oraz poszanowanie tradycji własnej i Założyciela Uczelni, - propagowanie proaktywnej kultury organizacyjnej nastawionej na zmiany, - zapewnienie i potwierdzanie jakości kształcenia poprzez akredytacje, certyfikaty, wysokie pozycje w rankingach. Tak skonstruowana misja uczelni pozwala wybiec w przyszłość osadzoną w najbliższym dziesięcioleciu, w której Wyższa Szkoła Informatyki i Ekonomii TWP jawi się jako uczelnia nowoczesna, kształcąca na wysokim poziomie, wpisująca się w regionalny i europejski obszar edukacyjny, stwarzająca możliwości edukacyjne dla mieszkańców regionu północno wschodniego Polski, oferująca różne formy kształcenia osobom, które mają potrzebę podnoszenia swoich kwalifikacji i poszerzania wiedzy. Uczelnia prowadząca badania naukowe, współpracująca z otoczeniem. Rysuje się zatem wizja uczelni, która dzięki dążeniu do osiągnięcia nowej jakości w kształceniu, jest zainteresowana kreowaniem takiego

3 wizerunku w środowisku społecznym, który gwarantuje utrzymanie się na rynku usług edukacyjnych w warunkach wolnej konkurencji. Realizacja misji wymaga jasnego określenia strategii jej realizacji w planie co najmniej kilkuletnim Jeżeli za strategię uważa się, co jasno stwierdza L. Clarke 3, dopasowanie zasobów organizacyjnych (zasobów ludzkich, systemów i struktury) do pojawiającej się w otoczeniu zewnętrznym szansy, wtedy oczywisty staje się fakt, że wszystkie elementy organizacji (uczelni) zazębiają się ze sobą i dlatego każda zmiana wprowadzona w strukturze organizacyjnej będzie miała określone implikacje dla realizacji strategii. Udana strategia 4 sprzyja mobilizacji sił i środków, jakimi dysponuje szkoła wyższa, Nasza uczelnia przyjęła okres 8-letni jako czas, w którym można z dużym przybliżeniem opisać zarówno cele strategiczne całej uczelni, jak zamierzenia rozwoju zaplanowane przez poszczególne wydziały oraz przewidzieć to co nieprzewidywalne, czyli dynamikę zmian na rynku pracy. Cele strategiczne opisane zostały w dokumencie przygotowanym przez zespół w następującym składzie: dr Anna Michalczyk, dr Dariusz Człapiński, dr Dorota Bartnicka, dr Marek Furgał, mgr Wiesław Nałęcz, mgr inż. Monika Szubert-Łużpińska i dr Anna Strzelecka-Ristow (przewodnicząca). Konstruowanie celów strategii i rozpisanie ich na zadania szczegółowe, będące wynikiem postępowania wedle idei synergii 5 w pracy zespołowej, dokonywało się w twórczym dialogu, podlegało negocjacjom, aby w końcowej fazie stać się przedmiotem analizy Senatu 6, jako najwyższego akademickiego ciała. Głównym celem strategicznym jest realizacja zadań wynikających z nowelizacji ustaw reformujących szkolnictwo wyższe, które wyznaczają prawne podstawy realizacji postulatów Deklaracji Bolońskiej 7. Polskie szkolnictwo wyższe wymaga nowoczesnego systemu kształcenia oraz integracji uczelni z gospodarką przez dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy. Dlatego też specjalny nacisk kładziemy na uproszczenie ścieżki kariery 3 L. Clarke, Zarządzanie zmianą. Gebethner & Ska. Warszawa,1997, Por. I. Białecki, Misja. *W:+ M. Wójcicka. (red) Jakość kształcenia w szkolnictwie wyższym. Słownik tematyczny. Centrum Badao Polityki Naukowej i szkolnictwa Wyższego. Uniwersytet Warszawski. Warszawa s Jest to jedno z kluczowych pojęć w zarządzeniu przez jakość. Rozwinięcie tego zagadnienia znajduje się m.in. w: J. Bank, Zarządzanie przez jakość. Tł. A.Teodorowicz, Felberg SJA,Warszawa Strategia rozwoju WSIiE TWP w Olsztynie została pozytywnie zaopiniowana przez Senat 23 marca 2012 r. 7 Omówienie przebiegu realizacji większości postulatów zawartych w Deklaracji Bolońskiej można znaleźć w pracy A. Kraśniewskiego, Proces Boloński. To już 10 lat. Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji. Warszawa 2009.

4 akademickiej, jak również przekazanie studentom więcej praw. W szczególności przemiana systemu kształcenia wiąże się z jego dostosowaniem do procesu kształcenia całożyciowego oraz oparcie go na uczeniu się i jego efektach. Widocznym znakiem jego funkcjonowania jest prowadzenie studiów pierwszego i drugiego stopnia na kierunkach Socjologia, Pedagogika, Ekonomia, Informatyka i Ekonometria, a także studiów I stopnia na kierunku Administracja. Uczelnia przedstawia bogatą ofertę studiów podyplomowych, kursów językowych i szkolenia w ramach ECDL. Realizacja tego celu została rozpisana na poszczególne zadania/kroki, z których na pierwszym miejscu wymienić należy powołanie w ramach Uczelnianej Komisji Dydaktycznej Zespołu ds. Efektów Kształcenia odpowiedzialnego za dostosowanie programów studiów do wymagań Krajowych Ram Kwalifikacyjnych oraz jego struktury do kierunków prowadzonych w Uczelni, a także uruchomienie Uczelnianego punktu konsultacyjnego KRK. Prace tego Zespołu wsparte były wieloetapowym szkoleniem jego członków, którzy uczestniczyli regularnie w szkoleniach organizowanych przez wyspecjalizowane instytucje. Efektem prac Zespołu było: - opracowanie efektów kształcenia dla poszczególnych kierunków kształcenia prowadzonych w WSIiE TWP ich zatwierdzenie przez Senat w kwietniu br.; - wdrożenie i doskonalenie uczelnianego systemu zapewnienia jakości kształcenia; - modernizację specjalności i programów kształcenia zgodnie z oczekiwaniami rynku, ze szczególnym uwzględnieniem nauczania praktycznego, IT i języków obcych. Kolejnym celem strategicznym jest poszerzenie oferty edukacyjnej, prowadzenie badań naukowych, rozwój kadry naukowej i administracji. W perspektywie oznacza to powoływanie studiów pierwszego stopnia na nowych kierunkach i rozwijanie nowych specjalności na już istniejących, przy jednoczesnym zapewnieniu najlepszej kadry naukowodydaktycznej do ich prowadzenia, w celu tworzenia własnego środowiska naukowego przez wspomaganie rozwoju naukowego pracowników naukowo-dydaktycznych w WSIiE TWP w Olsztynie. Pozyskanie wysoko wykwalifikowanej kadry naukowej determinuje zarówno utrzymanie standardów kształcenia na już prowadzonych kierunkach, jak również uruchamianie nowych. Osiągnięcie tak szeroko zakrojonego celu wymaga także działań o szerokim zasięgu. Dla zilustrowania podjętych już prac przytoczyć można kilka najważniejszych, do których należy poszerzenie oferty edukacyjnej o nowe specjalności na istniejących kierunkach, studiach podyplomowych i kursach doszkalających, dostosowanych do aktualnych potrzeb rynku m.in. przez starania o uruchomienie studiów drugiego stopnia na

5 kierunku Administracja, powoływanie nowych specjalności dających kwalifikacje pierwszego i drugiego stopnia, a także umiędzynarodowienie oferty edukacyjnej opracowanie programu kształcenia dla kandydatów z zagranicy, studentów Erasmusa, którzy mogliby realizować zajęcia w ramach wymiany, a także polskich studentów pragnących studiować w języku angielskim, a także opracowanie strategii nauczania przygotowującego studentów do egzaminów TOEFL i/lub IELTS. Warunkiem koniecznym dla osiągnięcia powyższych celów jest pozyskiwanie funduszy zewnętrznych na projekty badawcze (granty Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, fundusze unijne), co ściśle wiąże się ze zintensyfikowaniem współpracy (naukowej i dydaktycznej) z ośrodkami zagranicznymi, z którymi podpisane zostały umowy dwustronne oraz zawieranie nowych porozumień. W planach poszczególnych katedr jest przewidziane podejmowanie wspólnych badań naukowych z lokalnymi władzami samorządowymi, przedsiębiorstwami, instytucjami oraz organizacjami. Rozwój kadry naukowo dydaktycznej wymaga pilnego stworzenia wewnętrznego systemu jej doskonalenia, wspierania przez uczelniany system stypendialny (urlopy naukowe, stypendia habilitacyjne ) i dostosowania poziomu zatrudnienia i wynagrodzeń nauczycieli akademickich do rzeczywistych potrzeb dydaktycznych. Efektywność pracy środowiska akademickiego jest zależna od sprawnej, kompetentnej, ustawicznie podnoszącej swe umiejętności administracji, co należy także do zadań związanych z realizacją prezentowanego celu strategicznego. Doskonalenie procesu dydaktycznego jest kolejnym celem strategii rozwoju naszej Uczelni. Globalna gospodarka społeczeństwa informacyjnego wymaga nowych umiejętności we wszystkich zawodach. Cel ten jest jądrem działań dydaktycznych i jego realizacja jest obwarowana wieloma zadaniami, do których należy przede wszystkim włączenie w działalność Uczelni zarówno przedstawicieli pracodawców w opracowywaniu programów kształcenia i w proces dydaktyczny jak partnerów gospodarczych przez zawieranie umów dotyczących doradztwa i praktyk zawodowych. Ma to ścisły związek z dążeniem do pozytywnego wyróżnienia przygotowanej oferty dla interesariuszy przez prezentowanie odbiorcom usług edukacyjnych w formie atrakcyjnych i wartościowych propozycji specjalizacji zawodowych. Zadanie to nakierowane jest na stałe poprawianie pozycji zawodowej absolwentów na rynku pracy poprzez wyposażenie ich w kwalifikacje wysoko cenione przez pracodawców.

6 W rozpoczynającym się roku akademickim podejmie pracę zespół do opracowania i wdrożenia programu kształcenia na odległość (e-learning) to kolejny wymóg doskonalenia działalności dydaktycznej, podobnie jak szkolenie nauczycieli w posługiwaniu się nowoczesnymi technologiami w kształceniu. Staje się to niezbędne w społeczeństwie informacyjnym, oczekującym od naszych absolwentów umiejętności stosowania technologii informacyjno-komunikacyjnej, w tym usług sieci Internet. Szeroko zakrojona współpraca zagraniczna studentów i nauczycieli akademickich w ramach programu Erasmus ma na celu poszerzanie i wymianę doświadczeń naukowych wszystkich stron procesu dydaktycznego. Uczelnia wchodzi w nowe piętnastolecie z ponad dwudziestoma umowami dwustronnymi z europejskimi uczelniami, w których odbywają praktyki studenci naszej uczelni i z których gościmy Erasmusów stażystów. Działalność ta inspiruje i wzbogaca wszystkich uczestników procesu dydaktycznego, między innymi dzięki odbywanym zagranicznym wizytom studyjnym, zajęciom w naszej Uczelni z udziałem studentów zagranicznych, wspólnym publikacjom etc. Baza dydaktyczno-naukowa Uczelni determinuje warunki nowoczesnej dydaktyki, która wymaga stałej troski o jej zaplecze materialne. Oznacza to unowocześnianie bazy dydaktycznej, dbanie o jej należyte wykorzystanie i ogólną dostępność zarówno dla nauczycieli jak studentów. Dotyczy to zwłaszcza dydaktycznej infrastruktury informatycznotechnicznej, połączone z upowszechnieniem dostępu do szerokopasmowego Internetu we wszystkich obiektach Uczelni. Podkreślić należy troskę o warunki studiowania przez osoby niepełnosprawne, wyrażającą się w przystosowaniu poszczególnych budynków i ich otoczenia, w tym sal wykładowych, do potrzeb studentów niepełnosprawnych. Biblioteka Uczelniana oraz Wydawnictwo Uczelniane wspierające proces dydaktyczny i naukowy to filary, na których wspiera się proces dydaktyczno-naukowy w wyższej uczelni. Przywiązujemy do nich ogromną wagę, co wyraża się w powiększaniu zbiorów bibliotecznych, w tym także w zwiększaniu liczby czasopism (także zagranicznych) dostępnych w formie elektronicznej, przeznaczonych dla kierunków i specjalności prowadzonych w Uczelni. Biblioteka Główna udostępnia informacje o zbiorach w innych bibliotekach oraz o różnego rodzaju zewnętrznych źródłach informacji. Zwiększające się z każdym rokiem wymagania obsługi bibliotecznej stawiają zadanie ustawicznego podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników bibliotecznych. W dalszej perspektywie czeka nas niełatwe zadanie umiędzynarodowienia i digitalizacji wydawanego w Uczelni Warmińsko-Mazurskiego Kwartalnika Naukowego

7 oraz zintensyfikowanie sprzedaży publikacji Wydawnictwa WSIiE TWP. Pierwsze kroki w tym celu zostały już podjęte. Szczególną wagę przywiązuje Uczelnia do unowocześniania i utrzymania w należytym stanie bazy lokalowej. Ważnym elementem realizacji tego zadania było utworzenie Pracowni logopedycznej jako profesjonalnego terenu ćwiczeń dla studentów, warsztatu badawczego nauczycieli i w dalszej perspektywie jako ośrodka usług logopedycznych dla środowiska lokalnego i regionalnego. Trwają prace nad usprawnieniem procesu informatyzacji administracyjnej obsługi działalności dydaktycznej i rachunkowo-finansowej. Każda uczelnia działa w określonym otoczeniu społecznym i współpraca z nim jest immanentnym elementem strategii rozwoju. Przywiązujemy duże znaczenie do wzmacniania związków Uczelni z otoczeniem społecznym, w szczególności z samorządami oraz organizacjami pracodawców. Jest to wynikiem przyjętego przez Uczelnię podejścia do kształcenia, w którym kładziemy nacisk na udział pracodawców w określaniu efektów tego procesu. Służy temu celowi intensyfikowanie działań na rzecz promocji Uczelni, kreowanie jej wizerunku jako szkoły wyższej kształcącej na wysokim poziomie i dobrze przygotowującej absolwentów do pracy. W dynamicznie zmieniającym się społeczeństwie wymaga to stałego doskonalenia metod i narzędzi promocji Uczelni, dobrej współpracy z lokalnymi mediami, a przede wszystkim modernizacji własnych kanałów informacyjnych (gazeta uczelniana Silva Rerum, strona www), jako ważnych źródeł wiedzy o różnych aspektach działania naszej Uczelni. Szerokość celu i jego widoczna długofalowość, wymagają opracowania i wdrożenia zintegrowanego systemu informatycznego koordynacji podaży usług edukacyjnych z popytem lokalnego subregionalnego rynku pracy, z wykorzystaniem materiałów Wojewódzkiego Urzędu Pracy do przygotowania oferty edukacyjnej zgodnej z potrzebami gospodarczymi, społecznymi i naukowymi Olsztyna i regionu, a także do oceny prowadzonych kierunków i specjalności zawodowych. Cel ten jest realizowany przy pomocy: - Biura Karier w zakresie rozpoznawania aktualnych form zatrudniania absolwentów poszczególnych kierunków i specjalności zawodowych, a także prognozowania zmian, - Stowarzyszenia Absolwentów WSIiE TWP działającego na rzecz pomocy w zatrudnieniu absolwentów i tworzenia dla nich lokalnych grup wsparcia.

8 Wymaga to skonstruowania długofalowych programów współpracy ze środowiskiem przedsiębiorców, placówkami oświatowo-wychowawczymi, a także z Założycielem Uczelni Zarządem Regionalnym Towarzystwa Wiedzy Powszechnej Oddziałem Regionalnym. Zadania te można mnożyć, ale nie sposób pominąć przygotowania atrakcyjnej oferty studiów podyplomowych, których celem byłoby podnoszenie efektów kształcenia uzyskanych w trakcie odbytych wcześniej studiów oraz nabywanie nowych. Jako Uczelnia niepubliczna kładziemy nacisk na podniesienie poziomu efektywności zarządzania, będącego w ścisłym związku z kulturą organizacyjną instytucji 8. Funkcjonowanie w szybko zmieniającej się rzeczywistości społecznej sprawia, że na czoło zadań związanych z tym celem strategicznym wysuwa się opracowanie nowych i dostosowanie już istniejących w Uczelni wewnętrznych regulacji prawnych do znowelizowanej Ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, ich wdrożenie oraz monitorowanie skuteczności zastosowanych rozwiązań. W te działania wpisuje się posiadanie sprawnego systemu zarządzania dokumentami i komunikacją wewnętrzną. Skuteczne zarządzanie to także dostosowanie posiadanego majątku do rodzaju i skali realizowanych zadań, z uwzględnieniem ulepszania wykorzystania wszystkich składników posiadanego majątku oraz pozyskiwanie środków finansowych na jego pomnażanie z różnych także pozauczelnianych źródeł, a zwłaszcza pozyskiwanie środków strukturalnych i pomocowych. Osiąganie celów strategicznych znajduje potwierdzenie poprzez akredytacje państwowe i środowiskowe, certyfikaty i pozycję uczelni w rankingach oraz ubieganie się o ocenę parametryczną. Ubiegły rok akademicki przyniósł dwa ważne wydarzenia w tym względzie - w lutym 2012 r. uzyskaliśmy pozytywną ocenę Polskiej Komisji Akredytacyjnej dla kierunku Socjologia oraz (niejako w prezencie jubileuszowym ) cenny certyfikat Uczelnia Liderów, przyznany przez Fundację Rozwoju Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W rozwój Uczelni wpisuje się budowanie poczucia tożsamości absolwentów i studentów z Uczelnią poprzez satysfakcję z odbytych w niej studiów, chęć kontynuowania nauki na studiach drugiego stopnia lub w ramach studiów podyplomowych, a także zaświadczanie własnym przygotowaniem zawodowym o wysokiej jakości kształcenia w WSIiE TWP. 8 : J.Bank, op.cit. 134.

9 Osiągnięcie tych celów i zadań może mieć miejsce wyłącznie wówczas, gdy odbywa się w otoczeniu przyjaznej społeczności akademickiej, przy sprawnej administracji, w dobrych warunkach materialnych, w ścisłym kontakcie z szerokim środowiskiem społecznym i gdy jest ujęte w długofalowe działania. Żadna uczelnia nie posiada patentu na wysokie uznanie społeczne, nie jest ono także przypisane żadnej instytucji edukacyjnej raz na zawsze. Prestiżu nie można zadekretować żadnym zarządzeniem, nie jest on z nadania nawet najbardziej szacownych gremiów. Jest świadomie (i dodajmy mozolnie) budowany latami, wymaga nakładów i ustanowienia systemu monitoringu wewnętrznego, a wszystko po to, by codzienne funkcjonowanie uczelni dostarczało niepodważalnych dowodów, iż zasługuje ona na uznanie i szacunek społeczny. Ale przyznajmy, że w ostatecznym rachunku jest to najbardziej opłacalna inwestycja!