Grupa docelowa: Nauczyciele historii i wiedzy o społeczeństwie szkół ponadgimnazjalnych

Transkrypt

1 Sieć nr 11 Data publikacji: Kategoria:Sieci współpracy i samokształcenia Praca ze źródłem historycznym Grupa docelowa: Nauczyciele historii i wiedzy o społeczeństwie szkół ponadgimnazjalnych Temat spotkania i czas trwania Najważniejsze problemy poruszane w czasie spotkania Propozycje materiałów samokształceniowych Planowane działania w sieci

2 Scenariusz spotkania z koordynatorem 1. Integracja grupy (4 godz. dydaktyczne) 1. Omówienie celów i założeń projektu sieciowego. Ustalenie planu działania sieci. 2. Krótkie wprowadzenie: informacja o rodzajach źródeł, które wykorzystujemy w pracy; cele i metody pracy ze źródłem historycznym. 3. Praca w grupach: analiza i ocena arkuszy egzaminacyjnych z historii i WOS-u pod kątem pracy na lekcjach. 4. Warsztaty pracy ze źródłem: przykład dobrej praktyki (45-minutowa lekcja przygotowana np. przez koordynatora). 5. Dyskusja na temat zapisów podstawy programowej dotyczącej historii i WOS-u, uwzględniającej zwłaszcza pracę ze źródłami. 6. Źródła oralne w warsztacie nauczyciela historii i na lekcjach edukacji historycznej oraz obywatelskiej. 7. Wspólne omówienie warsztatów. Przegląd materiałów egzaminacyjnych i przykładowych zadań egzaminacyjnych pod kątem doboru źródeł: Centralna Komisja Egzaminacyjna arkusze egzaminacyjne maturalne z historii i wiedzy o społeczeństwie z lat Dzielenie się pomysłami ; metodycznymi, np. CKE arkusze gimnazjalne scenariuszami lekcji. z lat ; Wyszukiwanie ciekawych CKE informator inspiracji do rozmowy praca gimnazjalny; z portalami internetowymi. CKE przykładowe zestawy Wspólne tworzenie zadań z historii i WOS-u netografii, czyli zbioru linków ( do zasobów internetowych Instytut Badań Edukacyjnych związanych z historią i WOSem. komentarze do zadań i przykłady narzędzi Dyskusja na forum na dydaktycznych do nowej temat zapisów podstawy podstawy programowej programowej dotyczącej ( historii i WOS-u, uwzględniającej zwłaszcza Jedna z antologii źródłowych, pracę ze źródłami. wykorzystywanych na lekcjach Dyskusja na temat historii i WOS-u, np.: różnorodnych wydawnictw Wiek V XV w źródłach, red. źródłowych i ulubionych M. Sobańska-Bondaruk, S.B. książek oraz innych tematów Lenard, WN PWN, Warszawa historycznych, zainicjowana przez uczestników sieci. Wiek XVI XVIII w źródłach, Dyskusja na forum na red. M. Sobańska-Bondaruk, temat wyboru tematu na S.B. Lenard, WN PWN, kolejne zajęcia; ustalenie na Warszawa forum, kto z uczestników sieci Wiek XIX w źródłach, red. poprowadzi kolejne warsztaty M. Sobańska-Bondaruk, S.B. pracy ze źródłem. Lenard, WN PWN, Warszawa Zbiór artykułów dotyczących obecności źródeł na lekcjach historii, np. źródeł oralnych: Toruńskie Spotkania Dydaktyczne III. Źródła w edukacji historycznej, red. S. Roszak, SOP, Toruń Przykładowe opracowanie poświęcone źródłom

3 kartograficznym: W. Ostrowski, J. Pasławski, Przedmiot kartografii i jej powiązania z innymi naukami, [w:] Wprowadzenie do kartografii i topografii, red. J. Pasławski, Nowa Era, Warszawa 2006.

4 Scenariusz spotkania z koordynatorem J. Maternicki, C. Majorek, A. Suchoński, Dydaktyka historii, WN PWN, Warszawa Źródło pisane (4 godziny dydaktyczne) 1. Warsztaty pracy ze źródłem pisanym przykład dobrej praktyki (45-minutowa lekcja przygotowana przez jednego z uczestników sieci). 2. Wspólne omówienie warsztatów. 3. Prezentacja własnych, najlepszych doświadczeń w pracy ze źródłami tekstowymi. 4. Praca w grupach nad wykorzystać fragmenty polskich kronik średniowiecznych przy realizacji tematów dotyczących historii Polski w średniowieczu. 5. Praca w grupach nad edukacyjnymi, np. analiza różnorodnych trudności i problemów pojawiających się podczas pracy z materiałami staropolskimi; fragmenty konstytucji sejmowych, diariuszy; pamiętników, etc. 6. Praca w grupach nad wykorzystać fragmenty wspomnień, dzienników XXwiecznych autorów do studiów nad historią Polski w XX stuleciu; np. zagadnienia związane z życiem codziennym. Przegląd materiałów egzaminacyjnych i przykładowych zadań Dzielenie się pomysłami egzaminacyjnych pod kątem metodycznymi (np. doboru źródeł: scenariuszami lekcji) oraz CKE arkusze własnymi doświadczeniami egzaminacyjne maturalne z związanymi z edukacją historii i wiedzy o historyczną i obywatelską w społeczeństwie z lat zakresie wykorzystania ; materiałów tekstowych. CKE arkusze gimnazjalne z Wspólne tworzenie lat ; netografii, czyli zbioru linków CKE informator do zasobów internetowych gimnazjalny; związanych z materiałami CKE przykładowe zestawy tekstowymi, potrzebnymi na zadań z historii i WOS-u lekcjach historii i WOS-u, np. ( do historii XX w. Dyskusja na forum na temat IBE komentarze do zadań i zapisów podstawy przykłady narzędzi programowej dotyczącej dydaktycznych do nowej historii i WOS-u, podstawy programowej uwzględniającej zwłaszcza ( pracę ze źródłami tekstowymi. Wymiana informacji o Jedna z antologii tekstów bieżących publikacjach źródłowych, historycznych, wystawach wykorzystywanych na lekcjach muzealnych, etc. oraz historii i WOS-u, np.: wydawnictwach cytowane powyżej 4- edukacyjnych; wymiana tomowe opracowanie, red. M. poglądów na tematy własnych Sobańska- Bondaruk, S.B. pasji historycznych, lektur, Lenard, WN PWN, Warszawa stron internetowych Ustalenie na forum kto z uczestników sieci poprowadzi Możliwe inne antologie kolejne warsztaty pracy ze tekstów źródłowych, źródłem; przedstawienie na wykorzystywane na lekcjach forum eksperta zaproszonego historii, np.: na kolejne spotkanie i planu Pytania do przeszłości. dalszej pracy. Ćwiczenia źródłowe z historii dla szkół średnich, WSiP, 5 tomów: I. Starożytność klasyczna (M. Węcowski); II. Średniowiecze (M. Tymowski); III. Dzieje nowożytne (T. Cegielski, K. Zielińska); IV. Dzieje nowożytne i najnowsze

5 (G. Szelągowska, K. Szelągowska); V. Dzieje najnowsze po 1939 roku (J. Kochanowski). T. Mosiek, Ćwiczenia ze źródłami. Gimnazjum. Starożytność, średniowiecze, Arka, Poznań Dostępne wciąż w szkołach: zeszyty edycji Polskiego Towarzystwa Historycznego (61 zeszytów) Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, Warszawa, albo zeszyty edycji międzywojennej (60 zeszytów), Teksty źródłowe do nauki historii w szkole średniej, Kraków, Przegląd jednej z serii podręcznikowych obecnych na rynku (np. GWO, Wyd. Szkolnego PWN, WSiP, Nowa Era, OPERON). Fragmenty wspomnień, pamiętników i dzienników XXwiecznych autorów/autorek, np.: Dzienniki, M. Dąbrowska (dostępna edycja 3-tomowa i 4-tomowa , Czytelnik, Warszawa oraz pełna edycja 13-tomowa , wyd. PAN, Warszawa 2009).

6 Scenariusz spotkania z koordynatorem 3. Multimedia (4 godziny dydaktyczne) 1. Warsztaty pracy ze źródłem multimedialnym przykład dobrej praktyki (45- minutowa lekcja przygotowana przez jednego z uczestników sieci). 2. Wspólne omówienie warsztatów. 3. Dyskusja na temat możliwości wykorzystania źródeł multimedialnych na zajęciach z historii i WOS-u. 4. Praca w grupach nad skonstruować zadanie domowe z wykorzystaniem źródła internetowego. 5. Spotkanie z ekspertem specjalistą od multimediów, z dużym doświadczeniem w wykorzystywaniu multimediów w pracy dydaktycznej (np. spotkanie w formie wywiadu). Literatura: Dzielenie się pomysłami J. Maternicki, Cz. Majorek, metodycznymi (np. A. Suchoński, Dydaktyka scenariuszami lekcji) i historii, WN PWN, Warszawa własnymi doświadczeniami związanymi z edukacją J. Morbitzer, Współczesna historyczną oraz obywatelską. technologia kształcenia. Wyszukiwanie inspiracji do Wybrane zagadnienia, rozmowy praca z portalami Wydawnictwo Naukowe WSP, internetowymi. Kraków Wspólne tworzenie J. Morbitzer, B. Siemieniecki, netografii, czyli zbioru linków Komputerowe ABC dla do zasobów internetowych nauczyciela humanisty, WSP, związanych z multimediami na Kraków lekcjach historii i WOS-u. Multimedia w edukacji Dyskusja na forum na temat historycznej i społecznej, red. zapisów podstawy J. Rulka, B. Tarnowska, programowej dotyczącej Wydawnictwo Akademii historii i WOS-u oraz Bydgoskiej, Bydgoszcz możliwości wykorzystania Historia, dydaktyka, media, multimediów do realizacji jej red. B. Tarnowska, zapisów. Wydawnictwo Akademii Ustalenie na forum kto z Bydgoskiej, Bydgoszcz uczestników sieci poprowadzi Pakiet multimedialny (np. kolejne warsztaty ze źródłem; GWO, PWN, WSiP, Nowa Era, wybór osób, które na kolejne OPERON). spotkanie przygotują informację/prezentację o Propozycje podane przez najciekawszych pakietach eksperta. źródeł ikonograficznych do nauki historii i WOS-u. Strona jednego z muzeów Wymiana poglądów po polskich bądź obcych, np. spotkaniu z ekspertem. Muzeum w Wilanowie (

7 Scenariusz spotkania z koordynatorem 4. Źródło ikonograficzne (4 godziny dydaktyczne) 1. Warsztaty pracy ze źródłem ikonograficznym przykład dobrej praktyki (45- minutowa lekcja przygotowana przez jednego z uczestników sieci). 2. Wspólne omówienie warsztatów. 3. Krótkie wprowadzenie: rodzaje źródeł ikonograficznych i ich rola w edukacji historycznej i obywatelskiej. 4. Praca w grupach nad wykorzystać malarstwo Jana Matejki na lekcjach historii. 5. Praca w grupach nad wykorzystać pocztówki na lekcjach historii i WOS-u. 6. Praca w grupach nad wykorzystać fotografię na lekcjach historii i WOS-u. 7. Prezentacja najciekawszych pakietów źródeł ikonograficznych do nauki historii i WOS-u, przygotowana przez jednego z uczestników sieci. Literatura: J. Maternicki, Cz. Majorek, A. Suchoński, Dydaktyka historii, WN PWN, Warszawa Dzielenie się pomysłami metodycznymi (np. A. Suchoński, scenariuszami lekcji) i Zmitologizowane wątki własnymi doświadczeniami dziejów Polski w związanymi z miejscem zagranicznych podręcznikach materiałów ikonograficznych do nauczania historii [w:] na lekcjach historii i WOS-u. Toruńskie Spotkania Wyszukiwanie w internecie Dydaktyczne I. Tradycja i mity ciekawych materiałów w edukacji historycznej w ikonograficznych, szczególnie dobie reformy, SOP, Toruń fotografii, pocztówek, 2004, s materiałów propagandowych J. Krawczyk, Matejko i (w tym karykatur) do historia, Instytut Sztuki PAN, wykorzystania na lekcjach Warszawa edukacji historycznej i M. Poprzęcka, Czas obywatelskiej. wyobrażony. O sposobach Wspólne tworzenie opowiadania w polskim netografii, czyli zbioru linków malarstwie XIX w., do ciekawych zasobów Wydawnictwo UW, Warszawa internetowych związanych z zasobami ikonicznymi historii i Materiały ikonograficzne WOS-u; dyskusja na forum na Ośrodka Karta publikowane temat najciekawszych źródeł w kwartalniku Karta numery ikonograficznych do nauki 1 68 wkładki zawierają historii i WOS-u. tematy Karty ; poza tym Dyskusja na forum na temat baza fotografii Karty zapisów podstawy ( programowej dotyczącej Wydawnictwa albumowe historii i WOS-u, zawierające pocztówki uwzględniającej zwłaszcza XIX XX-wieczne, np. pracę ze źródłami wrocławskiego historyka ikonograficznymi. Pawła Banasia: Ustalenie na forum kto z P. Banaś, Orbis Pictus. Świat uczestników sieci poprowadzi dawnej karty pocztowej kolejne warsztaty pracy ze Wydawnictwo Uniwersytetu źródłem statystycznym; Wrocławskiego, Wrocław przedstawienie na forum 2005; eksperta, który będzie P. Banaś, Oswajanie Ziem gościem następnego Odzyskanych. Dolny Śląsk na spotkania oraz pocztówkach pierwszej zaprezentowanie planu tego powojennej dekady i rozmowa spotkania. o tej publikacji ( Obecność źródeł ikonograficznych w materiałach egzaminacyjnych i przykładowych zadaniach

8 systemu egzaminacyjnego: CKE arkusze egzaminacyjne maturalne z historii i wiedzy o społeczeństwie z lat ; CKE arkusze gimnazjalne z lat ; CKE informator gimnazjalny; CKE przykładowe zestawy zadań z historii i WOS-u ( IBE komentarze do zadań i przykłady narzędzi dydaktycznych do nowej podstawy programowej ( Przegląd jednej z serii podręcznikowych obecnych na rynku (np. GWO, Wyd. Szkolnego PWN, WSiP, Nowa Era, OPERON) pod kątem wykorzystywania źródeł ikonograficznych.

9 Scenariusz spotkania z koordynatorem 5. Źródło statystyczne (4 godziny dydaktyczne) 1. Warsztaty pracy ze źródłem statystycznym przykład dobrej praktyki (45- minutowa lekcja przygotowana przez jednego z uczestników sieci). 2. Wspólne omówienie warsztatów. 3. Krótkie wprowadzenie: rodzaje źródeł statystycznych i ich zastosowania w warunkach lekcyjnych. 4. Praca w grupach nad wykorzystać materiały statystyczne do zaplanowania i przeprowadzenia lekcji gimnazjalnej o społeczeństwie XIX-wiecznym. 5. Praca w grupach nad wykorzystać materiały statystyczne do zaplanowania i przeprowadzania lekcji w szkołach ponadgimnazjalnych o społeczeństwie II RP. 6. Spotkanie z ekspertem specjalistą od statystyki (np. spotkanie w formie warsztatu zasad czytania źródeł statystycznych na przykładzie materiałów statystycznych spisu powszechnego z 1931 r. w Polsce). 7. Podsumowanie i ewaluacja pracy sieci. Literatura: J. Maternicki, Cz. Majorek, A. Suchoński, Dydaktyka historii, WN PWN, Warszawa S. Szulc, Metody statystyczne, Państwowe Dzielenie się pomysłami Wydawnictwo Ekonomiczne, metodycznymi (np. Warszawa 1968 i wyd. scenariuszami lekcji) i następne. własnymi doświadczeniami J. Michalewicz, Elementy związanymi z edukacją demografii historycznej, PWN, historyczną oraz obywatelską Warszawa z wykorzystaniem źródeł W. Pruss, Statystyka na statystycznych; trudności w lekcji historii, [w:] Biuletyn dostępie i analizie. Maturalny z Historii CKE nr 5 Wyszukiwanie w internecie ( ciekawych materiałów i A. Zielińska-Nowicka, inspiracji do rozmowy o Struktury demograficzne źródłach statystycznych, np.: ludności w ujęciu statystycznym i historycznym eu/portal/ [w:] Toruńskie Spotkania page/portal/eurostat/home; Dydaktyczne III. Źródła w edukacji historycznej, red. S. Wspólne tworzenie Roszak, SOP, Toruń 2006, s. netografii, czyli zbioru linków do zasobów internetowych D. Konieczka-Śliwińska, związanych ze statystyką na Źródło statystyczne w lekcjach historii i WOS-u. edukacji historycznej i Dyskusja na forum na temat obywatelskiej. Uwagi zapisów podstawy metodyczne [w:] Toruńskie programowej dotyczącej Spotkania Dydaktyczne III. historii i WOS-u, Źródła w edukacji uwzględniającej zwłaszcza historycznej, red. S. Roszak, pracę ze źródłami SOP, Toruń 2006, s statystycznymi (głównie w Wydawnictwa źródłowe Głównego Urzędu Statystycznego: Historia Polski w liczbach I. Państwo i społeczeństwo, Warszawa Historia Polski w liczbach. Gospodarka, GUS, Warszawa zakresie historii XIX i XX w. oraz WOS-u). Publikacja na forum wyników ewaluacji pracy sieci. Rozmowa o przyszłości i planowanie dalszych działań. Obecność źródeł statystycznych w materiałach egzaminacyjnych i przykładowych zadaniach systemu egzaminacyjnego:

10 CKE arkusze egzaminacyjne maturalne z historii i wiedzy o społeczeństwie z lat ; CKE arkusze gimnazjalne z lat ; CKE informator gimnazjalny; CKE przykładowe zestawy zadań z historii i WOS-u ( IBE komentarze do zadań i przykłady narzędzi dydaktycznych do nowej podstawy programowej ( Materiały warsztatowe przygotowane przez autora scenariusza.