N O R M A O B R O N N A

Transkrypt

1 M I N I S T E R S T W O O B R O N Y N A R O D O W E J N O R M A O B R O N N A ICS NO-82-A Wprowadza - Zastępuje - Transport i ruch wojsk Pomocnicze urządzenia przeładunkowe Podstawowe wymagania techniczne nr ref. NO-82-A201:2016 Zatwierdzona decyzją Nr 98/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 14 kwietnia 2016 r. (Dz. Urz. Min. Obr. Nar. poz. 58)

2 2 NO-82-A201:2016 Przedmowa Niniejsza norma opracowana została przez Komitet Techniczny Nr 176 ds. Techniki Wojskowej i Zaopatrzenia. Norma została opracowana na podstawie STANAG 2830:2009 (edycja 5) Materials Handling Aids i wprowadza jego postanowienia w pełnym zakresie wraz z uzupełnieniami narodowymi. Norma zawiera załącznik normatywny A i informacyjny B. Wszelkie uwagi dotyczące normy należy kierować do Wojskowego Centrum Normalizacji, Jakości i Kodyfikacji. Norma dostępna jest w Wojskowym Centrum Normalizacji, Jakości i Kodyfikacji. Abstrakt Określono podstawowe wymagania dotyczące pomocniczych urządzeń przeładunkowych oraz warunki bezpieczeństwa w czasie ich użytkowania. Podano procedurę badania interoperacyjności pomocniczych urządzeń przeładunkowych, w ramach NATO. Tłumaczenie tytułu i abstraktu Transport and movement of forces Materials handling aids Basic technical requirements There have been determined basic technical requirements and usage safety conditions for materials handling aids. There have been given interoperability testing procedures for materials handling aids within NATO. Niniejsza norma, ani żadna jej część nie może być przedrukowywana ani kopiowana jakąkolwiek metodą bez pisemnego zezwolenia Dyrektora Wojskowego Centrum Normalizacji, Jakości i Kodyfikacji

3 NO-82-A201: Spis treści 1 Wstęp Zakres normy Powołania normatywne Terminy i definicje Symbole i formy skrócone terminów 7 2 Podstawowe wymagania techniczne dla pomocniczych urządzeń przeładunkowych Płyty pomostowe Zawiesia Postanowienia ogólne Zawiesia ogólnego przeznaczenia - cięgnowe Zawiesia specjalnego przeznaczenia - widłowe do palet Zawiesia specjalnego przeznaczenia - trawersy do kontenerów Końcówki hakowe i pierścieniowe Mobilne rampy przeładunkowe 19 3 Procedura badania interoperacyjności pomocniczych urządzeń przeładunkowych 20 Załącznik A (normatywny) Nośność zawiesi łańcuchowych 21 Załącznik B (inforrmacyjny) Formularz zbierania danych z badań 22 Bibliografia 23

4 4 NO-82-A201: Wstęp 1.1 Zakres normy W niniejszej normie ustalono wymagania dotyczące pomocniczych urządzeń do przeładunku środków zaopatrzenia oraz procedury bezpieczeństwa podczas ich użytkowania. Norma ma zastosowanie przy przeładunku środków zaopatrzenia w czasie pokoju, kryzysu i wojny, przy zastosowaniu wszystkich rodzajów transportu. Norma nie wymaga wycofania i nie nakłada konieczności modernizacji już wprowadzonych do użytku w Siłach Zbrojnych RP pomocniczych urządzeń przeładunkowych. Podane postanowienia należy stosować przy planowaniu pozyskania nowych pomocniczych urządzeń przeładunkowych. W treści niniejszej normy wymiary geometryczne podano w milimetrach (mm), centymetrach (cm), metrach (m), kilometrach (km) oraz milach (mp). Masy podano w kilogramach (kg) oraz tonach (t). Przeliczając użyte w niniejszej normie jednostki miar długości i masy na jednostki miar nie należące do układu SI [ft (stopa), in (cal), cu ft (stopa sześcienna), lb (funt)], należy stosować zależności: 25,4 mm = 1 in; 30,48 cm = 1 ft; 1 m = 3,28 ft; 1 m 3 = 35,3 cu ft; 1 kg = 2,205 lb; 1 t = 2205 lb; 1,609 km = 1 mila angielska. 1.2 Powołania normatywne PN-EN-12640:2002 Mocowanie ładunków na pojazdach drogowych Punkty mocowania na pojazdach używanych do przewozu towarów Minimalne wymagania i badania PN-EN A2:2009 Dźwignice Bezpieczeństwo Zdejmowalne urządzenia chwytające PN-ISO 668:1999 Kontenery ładunkowe serii 1 Klasyfikacja, wymiary i maksymalne masy brutto PN-ISO 1161:1999 Kontenery ładunkowe serii 1 Naroża zaczepowe Wymagania PN-V-01023:2009 Technika wojskowa Opakowania Terminologia PN-V-01024:2010 Technika wojskowa Załadunek i wyładunek środków i materiałów Terminologia NO-82-A200:2016 Transport i ruch wojsk Wojskowe jednostki ładunkowe Wymagania i badania STANAG 2286:2011 (edycja 2) Technical Criteria for External Cargo Caring Slings, Nets and Strops/Pendants STANAG 2829:2011 (edycja 4) Materials Handling Equipment STANAG 2830:2009 (edycja 5) Materials Handling Aids STANAG 4101:2000 (edycja 2) Towing Attachments STANAG 4062:2009 (edycja 5) Slinging and Tie Down Facilities for Lifting and Tying Down Military Equipment for Movement by Land and Sea AAP-6 NATO Glossary of Terms and Definitions

5 NO-82-A201: Terminy i definicje Podstawowe terminy i definicje są zgodne z AAP-6, a ponadto na potrzeby niniejszej normy przyjęto następujące definicje: bezpieczna nominalna siła mocowania (SRAS) SRAS równoważna wartości 50 % wytrzymałości na rozerwanie całego zestawu mocującego [PN-V-01024:2010] bezpieczne obciążenie robocze (SWL) maksymalna masa, wyrażona w kilogramach lub w tonach, która jest dopuszczalna do pionowego podnoszenia. Masa ta odpowiada maksymalnej sile użytkowej w dan x 1,02. W przypadku zawiesia wieloczęściowego maksymalna siła użytkowa powinna być obliczona jako funkcja kąta tworzonego przez elementy zawiesia jego górnej części [Andrzej PYTKO, Eksploatacja lin stalowych, Warszawa 2003] dźwignica urządzenie dźwigowe maszyna o pracy przerywanej, przeznaczona do podnoszenia i przemieszczenia ładunków w przestrzeni za pomocą haka lub innego urządzenia chwytającego [PN-ISO :1999] kontener dowolna skrzynia lub dowolny pojemnik, które mieszczą, ograniczają, utrzymują i chronią każdy towar(-ry) lub artykuł(-ły) oraz służą do przechowywania lub transportu [PN-V-01023:2009] kontener ładunkowy urządzenie transportowe: a) o trwałym charakterze i w związku z tym odpowiednio wytrzymałe dla umożliwienia wielokrotnego użycia; b) specjalnie zaprojektowane dla ułatwienia przewozu ładunków jednym lub kilkoma środkami transportu, bez przeładowywania ładunku; c) wyposażone w urządzenia umożliwiające łatwą manipulację zwłaszcza podczas jego przeładunku z jednego środka transportu na inny; d) skonstruowane tak, aby można było łatwo je napełniać i opróżniać; e) o wewnętrznej objętości co najmniej 1 m 3. Pojęcie kontener ładunkowy nie obejmuje pojazdów i tradycyjnych opakowań [PN-ISO-668:1999] kontener ISO kontener spełniający wymagania wszystkich norm ISO dotyczących kontenerów, istniejących w chwili wyprodukowania [PN-ISO-668:1999] ładunek zawartość kontenera, palety lub środków transportowych [PN-V-01023:2009] płyta pomostowa pozioma płyta do zakrywania szczeliny pomiędzy obszarem ładunkowym i kontenerem lub pokładem [PN-V-01024:2010]

6 6 NO-82-A201: sprzęt przeładunkowy sprzęt przeznaczony do poziomego przemieszczania, pionowego podnoszenia i składowania środków zaopatrzenia [STANAG 2829:2011 (edycja 4)] współczynnik testowy obciążenie próbne podstawa wstępnej oceny spełniania bezpiecznego obciążenia roboczego (SWL) i zapasu bezpieczeństwa [STANAG 2830:2009 (edycja 5)] współczynnik bezpieczeństwa ilorazu maksymalnego obciążenia niszczącego i maksymalnej siły użytecznej. Wartość ta zależy od rozpatrywanych zastosowań i jest określona w odpowiednich STANAG-ach dla każdego typu elementów pomocniczych. Powszechnie akceptowane wartości wynoszą od 5 dla podnoszenia i do 2 dla mocowania. [PN-V-01024:2010] ucho zawiesia element wbudowany w strukturę sprzętu, nazywany punktem mocowania, do którego mogą zostać zamocowane trwale pierścień lub szekla. Umożliwia unieruchomienie sprzętu za pomocą lin zabezpieczających [PN-V-01024:2010] załadunek z rampy platforma z pochylonym wjazdem o stałym kącie, służąca do załadowania/wyładowania zaopatrzenia i sprzętu. Rampa może być typu stałego lub bramowa. [PN-V-01024:2010] zawiesie liny lub łańcuchy zamocowane wokół elementu, który jednocześnie zapewnia punkt zawieszenia i za pomocą którego przedmiot jest podnoszony dźwigiem lub innym urządzeniem: - bez zakończeń krótki odcinek łańcucha lub liny stalowej nie mający żadnych elementów końcowych; - czterocięgnowe cztery krótkie odcinki łańcucha lub lin stalowych połączone jednym końcem z pierścieniem łączącym, a z drugiej strony zwisające swobodnie i wyposażone w haki; - dwucięgnowe dwa krótkie odcinki łańcucha lub lin stalowych połączone jednym końcem z pierścieniem łączącym, a z drugiej strony zwisające swobodnie i wyposażone w haki; - hakowe dwa krótkie odcinki łańcucha lub liny stalowej połączone na jednym końcu ze stalowym okiem, a na drugim końcu wyposażone w zaostrzone haki; - jednocięgnowe krótki odcinek łańcucha lub liny stalowej wyposażony na jednym końcu w stalowe oko, a z drugiej strony w hak; - lina stalowa, płaska płaskie zawiesie wykonane z wielu równoległych drutów połączonych ze sobą przekładkami lub drutami poprzecznymi. Zakończenia mają oka końcowe połączone z głównymi elementami końcowymi; - ładunkowe pas, łańcuch lub inny materiał używany do zabezpieczenia ładunków, które mają być podnoszone, opuszczane lub zawieszane; - nieprzewlekalne pierścieniowe krótki odcinek łańcucha lub liny stalowej z nie przewlekanym łącznikiem lub okiem w kształcie owalu na każdym końcu;

7 NO-82-A201: pas parciany płaskie zawiesie parciane wykonane z włókien parcianych, zwykle syntetycznych, splecionych na zakładkę i zaszytych w postaci miękkiego oka lub wykonane bez zakończenia. Alternatywnie miękkie oka mogą być zaszyte nad przewlekalnymi lub nieprzewlekalnymi elementami końcowymi, połączeniami trójkątnymi lub innym dostępnym wyposażeniem końcowym; - plecione bardzo elastyczne zawiesie zazwyczaj splecione z 4 par lin i mające miękkie oko końcowe, w którym mogą być zapięte i zabezpieczone karabińczyki; - płasko opasujące wyposażenie typu pas przeznaczone do zawijania ładunku i podtrzymywania go na całej jego szerokości. Może być zakończony przewlekalnym lub nieprzewlekalnym elementem końcowym lub może być wykonany bez żadnego zakończenia; - prowadzące dwa krótkie odcinki łańcucha lub liny stalowej połączone jednym końcem z pierścieniem łączącym, a z drugiej strony zwisające swobodnie i wyposażone w odpowiednie haki przeznaczone do wsunięcia w każdy koniec sztywnego ładunku; - przewlekalne jednocięgnowe lina z przewleczonym karabińczykiem (sercówką) na każdym końcu lub z przewleczonym karabińczykiem na jednym końcu, a z drugiej strony ze zwykłym karabińczykiem; - skrzyniowe krótki odcinek łańcucha połączony z okiem końcowym wyposażonym w parę przesuwnych haków mających ostrza i przeznaczony do podnoszenia drewnianych skrzyń; - trzycięgnowe trzy krótkie odcinki łańcucha lub lin stalowych połączone jednym końcem z pierścieniem łączącym, a z drugiej strony zwisające swobodnie i wyposażone w haki; - walcowe krótki odcinek łańcucha połączony z okiem końcowym wyposażonym w parę przesuwnych haków. [PN-V-01024:2010] zawiesie belkowe lub rama (trawers) belka lub konstrukcja skonstruowana specjalnie tak, aby zawieszony ładunek był podnoszony pionowo z punktu zaczepienia i przenoszony nad danym obszarem [PN-V-01024:2010] 1.4 Symbole i formy skrócone terminów ISO - International Organization for Standardization - Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna MHE - Materials Handling Equipment - Sprzęt do przeładunku środków zaopatrzenia NATO - North Atlantic Treaty Organization - Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego SRAS - Safe Rated Assembly Strength - Bezpieczna nominalna siła mocowania STANAG - Standardization Agreement - Porozumienie standaryzacyjne NATO SWL - Safe Working Load - Bezpieczne obciążenie robocze 2 Podstawowe wymagania techniczne dla pomocniczych urządzeń przeładunkowych Poniżej przedstawiono wymagania dla pomocniczych urządzeń przeładunkowych, takich jak: a) płyty pomostowe, b) zawiesia ogólnego przeznaczenia cięgnowe, c) zawiesia specjalnego przeznaczenia widłowe do palet,

8 8 NO-82-A201:2016 d) zawiesia do kontenerów trawersy do podnoszenia kontenerów, e) końcówki hakowe i pierścieniowe, f) mobilne rampy przeładunkowe. 2.1 Płyty pomostowe Płyty pomostowe stosuje się do pokrycia przerwy lub różnicy w wysokościach platform, po których przemieszcza się sprzęt przeładunkowy. Najczęściej płyty pomostowe używane są w celu umożliwienia przejazdu pomiędzy: a) skrzynią ładunkową pojazdu samochodowego a rampą magazynu, b) skrzyniami ładunkowymi dwóch pojazdów samochodowych, c) wagonem kolejowym a rampą magazynu, d) dwoma wagonami kolejowymi, e) wagonem kolejowym a rampą kolejową Wymiary płyt pomostowych powinny umożliwić pokrycie przerwy lub różnicy w wysokościach platform. Przy doborze płyt pomostowych należy przyjąć następujące kryteria: a) minimalna szerokość płyt dwukoleinowych, przenoszonych przy użyciu sprzętu mechanicznego: mm do przejazdu podnośnikowych wózków widłowych, kategorii A według wymagań STANAG 2829:2011 (edycja 4); mm do przejazdu podnośnikowych wózków widłowych kategorii B według wymagań STANAG 2829:2011 (edycja 4); b) minimalna szerokość płyt jednokoleinowych, przenoszonych ręcznie: 600 mm do przejazdu podnośnikowych wózków widłowych, kategorii A i B według wymagań STANAG 2829:2011 (edycja 4); c) minimalna wytrzymałość: obciążenie toczenia nie mniejsze niż kg; d) współczynnik bezpieczeństwa: 2 x SWL; e) obsługa płyt: płyty pomostowe zaprojektowane do ręcznego przenoszenia powinny mieć masę do 200 kg, aby umożliwić szybkie ich przenoszenie przez nie więcej niż czterech mężczyzn. Płyty pomostowe zaprojektowane do ręcznego przenoszenia mogą być przenoszone za pomocą sprzętu mechanicznego; płyty pomostowe, zaprojektowane do przenoszenia przez sprzęt mechaniczny powinny mieć specjalne ucha ładunkowe, zgodnie ze STANAG 4062:2009 (edycja 5), f) funkcja blokowania: płyta pomostowa powinna być wyposażona w urządzenia zapobiegające jej poślizgowi we wszystkich kierunkach Płyt pomostowych nie stosuje się w przypadkach, gdy: a) ze względu na długość przerwy między platformami i różnicę w ich wysokości kąt nachylenia wynosi ponad 3,81 (1:15), b) szerokość płyty jest niewystarczająca do manewrowania sprzętem planowanym do prowadzenia prac przeładunkowych, c) wytrzymałość płyty jest niewystarczająca, aby przenieść obciążenie podnośnikowych wózków widłowych kategorii A oraz B według wymagań STANAG 2829:2011 (edycja 4), d) masa płyty jest tak duża, że nie można jej łatwo ustawić w pozycji roboczej.

9 NO-82-A201: Płyty pomostowe powinny spełniać poniższe warunki bezpieczeństwa: a) posiadać krawężnik bezpieczeństwa wzdłuż całej długości boków. Krawężnik powinien mieć minimum 50 mm wysokości oraz zaokrąglone krawędzie i narożniki, b) powierzchnia podłogowa płyty pomostowej powinna mieć wypukły bieżnik lub podłogę pokrytą wzorem w kształcie otwartych oczek. Oba końce powierzchni podłogowej płyty pomostowej powinny być ścięte na całej szerokości, c) posiadać ograniczniki położenia i urządzenia zatrzymujące, o poniższych parametrach: do użycia w wagonach kolejowych o skali regulacji pomiędzy platformami załadunku a wyładunku w kierunku poziomym od 254 mm do mm oraz w kierunku pionowym od 0 do 152 mm; odstępy na skali regulacji, co 50 mm; do użycia w pojazdach samochodowych powinny posiadać stałe ograniczniki położenia, z regulacją wysokości w kierunku pionowym w zakresie od 0 do 152 mm pomiędzy krawędziami brzegowymi rampy magazynu i skrzynią ładunkową pojazdu. Ogranicznik położenia powinien umożliwić zaparkowanie pojazdu w odległości powyżej 50 mm od rampy Płyty pomostowe powinny być oznakowane oraz wyposażone w tabliczki znamionowe, które pozwolą zidentyfikować produkt i określić jego zastosowanie. Tabliczka ta powinna zawierać następujące informacje: a) bezpieczne obciążenie robocze (SWL), b) symbol producenta, c) kod produktu, d) numer partii produkcyjnej, e) data produkcji, f) normę, zgodnie z którą zostały wykonane, g) znak CE stanowi deklarację zgodności producenta, że oznakowany w ten sposób produkt spełnia wymagania dyrektyw Unii Europejskiej, dotyczących płyt pomostowych, obowiązujących w chwili ich wyprodukowania. 2.2 Zawiesia Postanowienia ogólne Wymagania niniejszej normy nie mają zastosowania do zawiesi używanych w operacjach śmigłowców, które podaje STANAG 2286:2011 (edycja 2) Zawiesia w większości przypadków, nie stanowią integralnych elementów dźwignic i zmechanizowanego sprzętu przeładunkowego, a są urządzeniami pomocniczymi na wyposażeniu urządzeń dźwigowych. Służą do zawieszania ładunku i są elementami pośrednimi pomiędzy ładunkiem a hakiem dźwignicy Zawiesia ze względu na konstrukcję i przeznaczenie dzielą się na: a) zawiesia ogólnego przeznaczenia cięgnowe, b) zawiesia specjalnego przeznaczenia widłowe do palet, c) zawiesia specjalnego przeznaczenia trawersy do podnoszenia kontenerów Zawiesia powinny być wyposażone w etykiety, tabliczki lub przywieszki znamionowe zawierające następujące informacje: a) bezpieczne obciążenie robocze (SWL), b) symbol producenta, c) kod produktu, d) numer partii produkcyjnej,

10 10 NO-82-A201:2016 e) datę produkcji, f) normę, zgodnie z którą zostały wykonane, g) znak CE stanowi deklarację zgodności producenta, że oznakowany w ten sposób produkt spełnia wymagania dyrektyw Unii Europejskiej, dotyczących zawiesi, obowiązujących w chwili ich wyprodukowania Zawiesia ogólnego przeznaczenia - cięgnowe Zawiesia cięgnowe są przeznaczone do podwieszania i podnoszenia ładunku specjalnie przystosowanego, tj. posiadającego punkty mocowania do użycia zawiesi z hakami. Stanowią one element pośredni pomiędzy ładunkiem a hakiem dźwignicy. W zależności od użytego materiału i sposobu ich wykonania, rozróżnia się zawiesia cięgnowe: a) łańcuchowe (o stałej i regulowanej długości), b) z lin stalowych, c) z pasów włókiennych i syntetycznych, d) z lin włókiennych i syntetycznych Zawiesia cięgnowe zbudowane są z ogniwa, do którego mocowane jedno cięgno lub kilka cięgien zakończonych hakami lub pierścieniami. Cięgna mogą być o stałej długości lub posiadać urządzenie do regulacji długości W zależności od liczby cięgien zamocowanych na pierścieniu, zawiesia cięgnowe dzielą się na: a) jednocięgnowe, b) dwucięgnowe, c) trzycięgnowe, d) czterocięgnowe Nośność pionową jednocięgnowych i wielocięgnowych zawiesi łańcuchowych, przy różnych kątach podnoszenia ładunku, podano w załączniku A Ustala się następujące wymagania bezpieczeństwa dla zawiesi cięgnowych: a) współczynnik bezpieczeństwa: minimum 5:1 dla zawiesi z lin stalowych; minimum 4:1 dla zawiesi z łańcuchów stalowych (klasa 80); minimum 5:1 dla zawiesi z łańcuchów stalowych (stal o wysokiej wytrzymałości); minimum 7:1 dla zawiesi z tworzyw syntetycznych; b) współczynniki testowane: zawiesie z lin stalowych: 2 x SWL; zawiesie z łańcucha stalowego: 2 x SWL; liny z włókien tekstylnych: bez testów wytrzymałościowych, tylko certyfikat zgodności; wszystkie części metalowe zawiesia: 2 x SWL; c) okresowe przeglądy zawiesi powinny być dokonywane zgodnie z instrukcją użytkowania producenta, wraz z dokonywaniem zapisów potwierdzających ich wykonanie. Częstotliwość przeglądów należy ustalić na podstawie: częstotliwości użytkowania; warunków eksploatacji; rodzaju podnoszonych ładunków (np. kiedy przenoszą ładunki niebezpieczne, takie jak amunicja i towary niebezpieczne powinny być prowadzone codziennie lub bezpośrednio przed użyciem);

11 NO-82-A201: bez względu na częstotliwość użytkowania przeglądy kontrolne zawiesi powinny być przeprowadzane, co najmniej raz na dwanaście miesięcy Podczas przygotowania zawiesi cięgnowych do pracy należy dokonać kontroli w zakresie: a) kontroli bieżącej, która polega na oględzinach stanu technicznego przed rozpoczęciem pracy oraz w trakcie użytkowania. Osoba odpowiedzialna na punkcie przeładunkowym za ww. kontrolę powinna zwracać szczególną uwagę, na: ścisłe przestrzeganie obciążenia zawiesia względem podanego SWL; natychmiastowe wycofanie zawiesia z eksploatacji w przypadku stwierdzenia zużycia dyskwalifikującego i przekazanie zawiesia do wybrakowania; w przypadkach wątpliwych przekazanie zawiesia do kontroli szczegółowej, b) kontroli szczegółowej, która powinna być przeprowadzona, co najmniej raz na dwanaście miesięcy, w zależności od użytkowania zawiesi. Kontrola polega na oględzinach i pomiarach wszystkich elementów zawiesia, ocenie ich zużycia i przydatności do dalszej eksploatacji. Wyniki kontroli powinny być każdorazowo rejestrowane i przechowywane w kartotece każdego zawiesia Warunki kwalifikujące zawiesie cięgnowe do wykluczenia z eksploatacji lub skierowania do naprawy: a) zawiesia z tworzyw sztucznych: brak etykiety identyfikującej zawiesie lub etykieta nieczytelna; starcie powierzchni spowodowane działaniem ostrych krawędzi, w takim przypadku należy odróżnić lekkie wytarcie na skutek normalnej eksploatacji od wytarcia groźnego, mogącego powodować utratę wytrzymałości; nacięcia podłużne lub wzdłużne; odsłonięcie rdzenia na skutek rozerwania powłoki w zawiesiach wężowych; łuszczenie się powierzchni na skutek działania substancji chemicznych; stopienie włókien lub szklisty wygląd, spowodowane działaniem ciepła lub tarcia; zużyte, odkształcone lub popękane elementy osprzętu zakończeniowego, mogące świadczyć o przeciążeniu zawiesia np. powiększone rozwarcie gardzieli haka, które nie powinno być większe niż 10 % nominalnej wartości lub powodujące zwolnienie zatrzasku bezpieczeństwa oraz elementy wytarte, których utrata wymiaru wynosi ponad 10 % wartości nominalnej, b) zawiesia linowe: brak przywieszki identyfikującej lub gdy podane dane są nieczytelna; popękane złączki lub rozplecione zaploty; pęknięte druty w liczbie ponad 6 drutów na długości 6d lub ponad 14 drutów na długości 30d, gdzie d jest średnicą nominalną liny, lub ponad 3 druty sąsiadujące ze sobą w jednej splocie; zapętlenia skręcenia, zgniecenia lub wypchnięcia rdzenia albo inne uszkodzenia, które zniekształcają strukturę liny; zmniejszenie średnicy liny ponad 10 % na skutek starcia; stwierdzenia wżerów korozyjnych drutów lub utrata elastyczności liny z powodu korozji wewnętrznej; uszkodzenia cieplne stwierdzone poprzez odbarwienie drutów, utratę smaru lub wżery na drutach spowodowane łukiem elektrycznym; zużyte, odkształcone lub popękane elementy osprzętu zakończeniowego, mogące świadczyć o przeciążeniu zawiesia np. powiększone rozwarcie gardzieli haka, które nie powinno być większe niż 10 % nominalnej wartości lub powodujące zwolnienie zatrzasku bezpieczeństwa oraz elementy wytarte, których utrata wymiaru jest większa od 10 % wartości nominalnej, c) zawiesia łańcuchowe brak przywieszki identyfikującej lub jej nieczytelności;

12 12 NO-82-A201:2016 zużyte, odkształcone lub popękane elementy osprzętu zakończeniowego, mogące świadczyć o przeciążeniu zawiesia, np. powiększone rozwarcie gardzieli haka, które nie powinno być większe niż 10 % nominalnej wartości lub powodujące zwolnienie zatrzasku bezpieczeństwa oraz elementy wytarte, których utrata wymiaru jest większa od 10 % wartości nominalnej; zmniejszenie średnicy ogniwa łańcuchowego na skutek wytarcia o ponad 10 %; pęknięcia, nacięcia lub wytarcia, których ewentualne zeszlifowanie spowoduje zmniejszenie przekroju o więcej niż 10 %; odbarwienia na skutek uszkodzenia cieplnego; korozja elementów zawiesia; wydłużenia łańcucha o wartość przekraczającą ponad 5 % nominalnej długości Pracownicy obsługujący zawiesia cięgnowe powinni przestrzegać poniższych zasad bezpieczeństwa: a) nie używać wadliwych lub uszkodzonych zawiesi, w tym: zagiętych, łączonych za pomocą węzłów, śrub lub urządzeń prowizorycznych, b) zawiesia nie mogą być obciążone ponad podane SWL, c) podnoszony ładunek powinien być wyważony, aby zapobiec poślizgowi, d) zawiesia powinny być bezpiecznie przymocowane do ładunku i zabezpieczone osłonami, w przypadku podnoszenia ładunku o ostrych krawędziach, e) zawiesia nie mogą być wyciągane spod obciążenia ładunkiem, a) zawiesia nie mogą być ciągnięte po szorstkiej nawierzchni oraz powinny być chronione przed uszkodzeniami mechanicznymi, korozją, wilgocią lub wysokimi temperaturami. b) nie przebywać w pobliżu ładunku przygotowanego do podniesienia lub już podniesionym, c) ręce i palce nie powinny być wkładane między zawiesie i ładunek, d) używać rękawic roboczych przez cały czas pracy, e) nie wykonywać gwałtownego podnoszenia ładunku. Precyzyjnym położeniem ładunku należy kierować korzystając z dodatkowych lin kierunkowych, jak przedstawiono na rysunku 1. Rysunek 1 Naprowadzanie ładunków za pomocą lin kierunkowych

13 NO-82-A201: Zawiesia specjalnego przeznaczenia widłowe do palet Zawiesia widłowe są przeznaczone do podnoszenia jednostek ładunkowych na paletach, przy użyciu dźwignicy bezpośrednio na haku, bez konieczności podczepienia zawiesi cięgnowych Hak dźwignicy może być zapięty do ucha stałego lub ruchomego (ślizgowego) zawiesia widłowego, o średnicy nie mniejszej niż 120 mm Ucho stałe umieszcza się w punkcie zapewniającym bezpieczną równowagę dla najczęściej podnoszonego ładunku. Dzięki temu ładunek przemieszczany w położeniu poziomym lub nieznacznie pochylonym, jest zabezpieczony przed zsunięciem z wideł Ustawienie uch ruchomych odbywa się w dwóch etapach, w tym: a) w pierwszym etapie następuje wstępne ustawienie przez operatora położenia punktu podnoszenia, w zależności od rozmiaru ładunku, b) w drugim etapie następuje automatyczne pozycjonowanie, kiedy w czasie podnoszenia ładunku ucho przesuwa się do punktu optymalnego położenia Widły zawiesia widłowego muszą mieć regulowaną szerokość i możliwość ustawienia na szerokość otworów wejściowych spaletyzowanych jednostek ładunkowych, spełniających wymagania normy NO-82-A200:2016. W czasie transportu zawiesie widłowe może być pozostawione w palecie Wymiary zawiesia widłowego do podnoszenia jednostek ładunkowych na paletach EUR, podano w tablicy 1. Tablica 1 Nominalne i graniczne wymiary zawiesi widłowych Lp. SWL l 1 h 1 h 2 h 3 h 4 s 1 s 2 1 t mm 2 1, od do od 350 do , od do od 350 do , od do od 400 do Widok i podstawowe wymagania w zakresie wymiarów zawiesia widłowego, przedstawiono na rysunku Zawiesia specjalnego przeznaczenia trawersy do kontenerów Trawersy przeznaczone są do podnoszenia kontenerów serii ISO, spełniających wymagania normy PN ISO 668:1999.Trawersy są zaprojektowane do konkretnego rozmiaru kontenera, tj. 20 ft lub 40 ft, a każdy narożnik wyposażony jest w obracany zaczep, zgodnie z normą PN ISO 1161:1999. Obrotowe zaczepy kontenerowe mogą być blokowane ręcznie przez operatora, elektrycznie, automatycznie lub hydraulicznie.

14 14 NO-82-A201:2016 Rysunek 2 Widok zawiesia widłowego Używanie trawersów jest zabronione w przypadku, gdy: a) którykolwiek z zaczepów blokady nie jest w pełni sprawny (tzn. nie posiada możliwości obrotu podczas pracy), stan ten należy sprawdzić wzrokowo przed użyciem, b) powstaniu widocznych uszkodzeń lub pęknięć konstrukcji trawersu i zawiesi Trawers z ręczną obsługą blokady, której zaczepy sięgają dołu kontenera, co pozwala na ich mocowanie bez potrzeby wchodzenia na kontener. Widok trawersu z ręczną obsługą blokady, przedstawiono na rysunku 3. Rysunek 3 Trawers z ręczną obsługą blokady

15 NO-82-A201: Widok trawersu z ręczną obsługą blokady za pomocą dźwigni, usytuowanej na górze ramy, przedstawiono na rysunku 4. Rysunek 4 Trawers z ręczną obsługą blokady za pomocą dźwigni Widok trawersu sterowanego automatycznie przez obracane zaczepy ramy, przedstawiono na rysunku 5. Blokady obsługiwane są za pomocą dźwigni zapadki sterowanej przez hak dźwignicy. Rysunek 5 Trawers z automatyczną blokadą zaczepów ramy

16 16 NO-82-A201: Widok trawersu sterowanego elektrycznie poprzez obracany zaczep, przedstawiono na rysunku 6. Blokady sterowane są poprzez przewód lub radiowo. Zasilane zapewnia samodzielny siłownik hydrauliczny, który umożliwia również dopasowanie ramy dla kontenerów o długości od 20 ft do 40 ft. Rysunek 6 Trawers z elektrycznie sterowaną blokadą ramy 2.3 Końcówki hakowe i pierścieniowe Końcówki hakowe i pierścieniowe przeznaczone są do mocowania zawiesi z hakiem dźwignicy. W zależności od typu używanego zawiesia mocującego, stosowane są niżej wymienione typy haków: a) do zawiesi łańcuchowych umożliwiające zaczepienie ogniwa lub punktu mocującego, b) do zawiesi pasowych i linowych wąskie haki profilowane lub typu S o typowej średnicy od 16 mm do 26 mm Przy doborze haków należy przestrzegać postanowień podanych w: a) normie PN-EN-12640:2002 w zakresie wymagań zgodności z punktami mocowania, b) STANAG 4062:2009 (edycja 5) w zakresie wymagań łączenia z zawiesiami dźwigowymi Haki i ogniwa do mocowania zawiesi powinny być wyposażone w tabliczki lub przywieszki znamionowe, na których podano niżej wymienione informacje: a) bezpieczne obciążenie robocze (SWL), b) symbol producenta, c) kod produktu, d) numer partii produkcyjnej, e) datę produkcji, f) normę, według której zostały wykonane, g) znak CE stanowi deklarację producenta, że oznakowany w ten sposób produkt spełnia wymagania dyrektyw Unii Europejskiej, dotyczących końcówek hakowych i pierścieniowych, obowiązujących w chwili ich wyprodukowania.

17 NO-82-A201: Przykłady haków do zawiesi pasowych i linowych (haki otwarte i z zapadką zabezpieczającą) oraz ogniw do mocowania zawiesi, przedstawiono na rysunkach 7, 8. Rysunek 7 Widok haka otwartego do zawiesia pasowego Rysunek 8 Widok haka do zawiesia pasowego z zapadką zabezpieczającą Na rysunkach 9 i 10 przedstawiono widok i podstawowe wymiary haka z zapadką zabezpieczającą oraz ogniwa do mocowania zawiesi.

18 18 NO-82-A201:2016 Rysunek 9 Widok haka do zawiesia łańcuchowego z zapadką zabezpieczającą Rysunek 10 Widok ogniwa do mocowania zawiesi

19 NO-82-A201: Mobilne rampy przeładunkowe Mobilna rampa przeładunkowa jest urządzeniem pomocniczym dla załadunku i rozładunku wagonu kolejowego, samochodu ciężarowego lub przyczepy, przy użyciu podnośnikowych wózków widłowych. Mobilna rampa stanowi pomost pomiędzy podłożem a podłogą wagonu kolejowego, samochodu ciężarowego lub przyczepy oraz stanowi drogę przemieszczania dla podnośnikowych wózków widłowych kategorii B - wg STANAG 2829:2011 (edycja 4) i ładowności nieprzekraczającej dwóch ton. Na rysunku 11 przedstawiono widok i podstawowe wymagania mobilnych ramp przeładunkowych. Rysunek 11 Widok mobilnej rampy przeładunkowej Mobilne rampy przeładunkowe powinny spełniać poniższe wymagania parametrów technicznych: a) nośność nie mniejsza niż kg, b) współczynnik bezpieczeństwa 2 x SWL, c) długość całkowita nie mniejsza niż mm, d) szerokość użytkowa nie mniejsza niż mm, e) wysokość krawężnika bezpieczeństwa minimum 300 mm, f) zakres podnoszenia ponad podłoże od mm do mm, g) prędkość holowania do 40 km/h na drogach utwardzonych, h) hol sztywny do holowania rampy w pozycji poziomej odłączany, ucho holownicze musi spełniać wymagania wojskowych haków holowniczych, podane w STANAG 4101:2000 (edycja 2) Mobilne rampy przeładunkowe powinny posiadać tabliczki znamionowe, zawierające informacje: a) bezpieczne obciążenie robocze (SWL), b) symbol producenta, c) kod produktu, d) numer partii produkcyjnej, e) datę produkcji,

20 20 NO-82-A201:2016 f) normę, według której zostały wykonane, g) znak CE stanowi deklarację producenta, że oznakowany w ten sposób produkt spełnia wymagania dyrektyw Unii Europejskiej, dotyczących mobilnych ramp przeładunkowych, obowiązujących w chwili ich wyprodukowania. 3 Procedura badania interoperacyjności pomocniczych urządzeń przeładunkowych 3.1 W ramach logistycznych ćwiczeń międzynarodowych prowadzi się badania i kontrolę interoperacyjności pomocniczych urządzeń przeładunkowych. Celem badań i kontroli jest sprawdzenie możliwości udzielenia wsparcia sojuszniczego w ramach państw członkowskich NATO. 3.2 Każdy kraj uczestniczący w ćwiczeniu, powinien użyć do badań następujących pomocniczych urządzeń przeładunkowych, jeżeli posiada je na wyposażeniu: a) trawers do podnoszenia kontenerów ISO, b) płyty pomostowej, c) zawiesia widłowego do podnoszenia palet, d) mobilnej rampy przeładunkowej. 3.3 Do prowadzenia testów powinien być użyty następujący sprzęt wojskowy: a) dźwig o minimalnej dźwigu 10 t, b) kontener ISO 20 ft lub 40 ft, c) podnośnikowe wózki widłowe kategorii A i B, według wymagań podanych w STANAG 2829:2011 (edycja 4), d) pojazdy transportowe. 3.4 Pomocnicze urządzenia przeładunkowe sił zbrojnych każdego kraju poddawane są badaniom według poniższej procedury: a) podnieść kontener ISO z pojazdu transportowego i postawić na podłożu za pomocą trawersu do podnoszenia kontenerów ISO, b) umieścić płytę pomostową na podjeździe do drzwi kontenera, następnie rozładować kontener używając podnośnikowego wózka widłowego kategorii A lub B, ustawiając spaletyzowane jednostki ładunkowe w stosy na przygotowanej podłodze lub na utwardzonym podłożu, c) przy użyciu zawiesia widłowego do podnoszenia palet umieścić spaletyzowane jednostki ładunkowe na skrzyni ładunkowej pojazdu samochodowego, d) przemieścić mobilną rampę przeładunkową z miejsca usytuowania poprzez holowanie, a następnie ustawić w położeniu roboczym za skrzynią ładunkową pojazdu samochodowego (załadowanego wcześniej spaletyzowanymi jednostkami ładunkowymi). W dalszej kolejności, przy użyciu podnośnikowego wózka widłowego i wykorzystując mobilną rampę przeładunkową, rozładować pojazd samochodowy i załadować kontener, e) zapisać wszystkie napotkane problemy w formularzu, którego przykład podano w załączniku B. 3.5 Przed użyciem każdego pomocniczego urządzenia przeładunkowego sprawdzić, czy tabliczka znamionowa, etykieta lub przywieszka są przymocowane, świadectwa badań okresowych są aktualne i urządzenie przeładunkowe jest zdolne do obsługi wymaganego obciążenia. Ponadto przed użyciem zawiesia należy wzrokowo sprawdzić jego stan techniczny.

21 NO-82-A201: NOŚNOŚĆ ZAWIESI ŁAŃCUCHOWYCH Załącznik A (normatywny)

22 22 NO-82-A201:2016 FORMULARZ ZBIERANIA DANYCH Z BADAŃ Załącznik B (informacyjny)

23 NO-82-A201: Bibliografia PN-EN :2003 Mocowanie ładunków Bezpieczeństwo Część 2: Pasy mocujące ładunki PN-EN :2003 Mocowanie ładunków Bezpieczeństwo Część 3: Odciągi łańcuchowe PN-EN :2004 Mocowanie ładunków Bezpieczeństwo Część 4: Liny stalowe mocujące PN-EN 818-7:2004 Bezpieczeństwo Łańcuch o ogniwach krótkich do podnoszenia ładunków Część 7: Tolerancje wykonania łańcuchów w klasie T (typy T, DAT i DT) PN-EN 1346:2005 Liny włókienne ogólnego zastosowania Polipropylen PN-EN A1:2008 Bezpieczeństwo Łańcuch o ogniwach krótkich do podnoszenia ładunków Część 1: Ogólne warunki odbioru PN-EN A1:2008 Łańcuch o ogniwach krótkich do podnoszenia ładunków Bezpieczeństwo Część 2: Średnio dokładny łańcuch o ogniwach krótkich do zawiesi łańcuchowych Klasa 8 PN-EN A1:2008 Łańcuch o ogniwach krótkich do podnoszenia ładunków Bezpieczeństwo Część 3: Średnio dokładny łańcuch o ogniwach krótkich do zawiesi łańcuchowych Klasa 4 PN-EN A1:2008 Bezpieczeństwo Łańcuch o ogniwach krótkich do podnoszenia ładunków Część 4: Zawiesia łańcuchowe Klasa 8 PN-EN A1:2008 Bezpieczeństwo Łańcuch o ogniwach krótkich do podnoszenia ładunków Część 5: Zawiesia łańcuchowe Klasa 4 PN-EN A1:2008 Bezpieczeństwo Łańcuch o ogniwach krótkich do podnoszenia ładunków Część 6: Zawiesia łańcuchowe Informacje dotyczące użytkowania i konserwacji podawane przez wytwórcę PN-EN 1181:2005 Liny włókienne ogólnego zastosowania Manila i sizal PN-EN 1140:2005 Liny włókienne ogólnego zastosowania Poliamid PN-EN A1:2009 Liny stalowe Bezpieczeństwo Część 1: Wymagania ogólne Części 1, 2, 3 Liny stalowe PN-EN A1:2008 Liny stalowe Bezpieczeństwo Część 2: Definicje, oznaczenie i klasyfikacja PN-EN A1:2009 Liny stalowe Bezpieczeństwo Część 3: Informacje dotyczące stosowania i konserwacji PN-EN A1:2009 Zakończenie lin stalowych Bezpieczeństwo Część 1: Kausze dla zawiesi linowych PN-EN A2:2009 Zawiesia z lin stalowych Bezpieczeństwo Część 1: Zawiesia do podnoszenia ogólnego zastosowania PN-ISO 2331:2000 Wózki jezdniowe Zaczepowe widły wózków podnoszących Terminologia Dz.U. z 27 grudnia 2012, poz Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu