Piotr Bojar Mateusz Pałczyński. Uwarunkowania transportu ładunków ponadnormatywnych na przykładzie Kołowego Transportera Opancerzonego (Rosomak)

Transkrypt

1 Piotr Bojar Mateusz Pałczyński Uwarunkowania transportu ładunków ponadnormatywnych na przykładzie Kołowego Transportera Opancerzonego (Rosomak) Streszczenie: praca przedstawia cywilne i wojskowe warunki transportu oraz pilotowania ładunków ponadnormatywnych na przykładzie Kołowego Transportera Opancerzonego (KTO) Rosomak, charakterystykę jak i sposób przewozu wybranego ładunku. 1. WSTĘP Podczas planowania przewozu Kołowych Transporterów Opancerzonych KTO Rosomak, szczególną uwagę należy zwrócić na wiele ważnych aspektów organizacyjnych zawartych w przepisach dotyczących przewozu materiałów ponadnormatywnych. Organizacja takiego transportu jest procesem dość złożonym i polega głównie na: przygotowaniu ładunku do przewozu, doborze odpowiedniego środka transportowego którym będzie przewożony ładunek, odpowiednim zaplanowaniu trasy przewozowej oraz wydaniu zezwoleń na przewóz ładunków ponad normatywnych. 2. WARUNKI TRANSPORTU MATERIAŁÓW PONADNORMATYWNYCH Procedura przetransportowania ładunku ponadnormatywnego rozpoczyna się podpisaniem umowy pomiędzy firmą zlecającą transport ładunku do miejsca przeznaczenia oraz firmą posiadającą odpowiednie środki transportowe do przewozu takich ładunków.

2 Proces transportu ładunku ponadnormatywnego rozpoczyna się wypełnieniem odpowiednich dokumentów w formie wniosków (lub zapotrzebowań). Wymagane dokumenty to: 1. wniosek o wydanie zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego zezwolenie cywilne, 1 2. wniosek o wyrażenie zgody/uzgodnienie trasy na przejazd pojazdu ponadnormatywnego zezwolenie wojskowe, 2 3. zapotrzebowanie na marsz drogowy zezwolenie wojskowe CYWILNE WYDAWANIE ZEZWOLEŃ Zezwolenia na przejazd pojazdu ponadnormatywnego Zezwolenie na czas nieokreślony wydaje Starosta Zezwolenie na czas określony wydaje Starosta Zezwolenie na przejazd jednokrotny wydaje GDDKiA Szerokość pojazdu nie przekracza 3,5 m Szerokość pojazdu nie przekracza 3 m Masa całkowita pojazdu, nacisk osi, długość i wysokość są normatywne Masa całkowita pojazdu, nacisk osi, długość i wysokość są normatywne Długość pojazdu nie jest większa od dopuszczalnej o 2m Rys. 1. Zasady wydawania zezwoleń na przejazd pojazdów ponadnormatywnych. Opracowanie własne. Źródło: o wydanie zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego. 2 Ministerstwo Obrony Narodowej. Sztab generalny Wojska Polskiego, Zasady i procedury wojskowego ruchu drogowego (DD/4.4.4), Warszawa Ministerstwo Obrony Narodowej. Sztab generalny Wojska Polskiego, Zasady i procedury wojskowego ruchu drogowego (DD/4.4.4), Warszawa 2005.

3 Rysunek 1 przedstawia zasady wydawanych zezwoleń na przejazd pojazdu ponadnormatywnego: 1. Zezwolenie na czas nieokreślony wydaje się w przypadku pojazdów wolnobieżnych, ciągników rolniczych lub pojazdów specjalnych, gdzie szerokość pojazdu nie przekracza 3,5 m, lecz masa całkowita pojazdu, nacisk osi, długość i wysokość są normatywne. Zezwolenie wydaje Starosta na obszarze powiatu. 2. Zezwolenie na czas określony wydaje się w przypadku gdy szerokość pojazdu nie przekracza 3 m, Masa całkowita pojazdu, nacisk osi, długość i wysokość są normatywne, długość pojazdu nie może być większa od dopuszczalnej o 2m. Zezwolenie wydaje Starosta na obszarze powiatu, na czas nie dłuższy niż 12 miesięcy. 3. Zezwolenie jednokrotne wydawane jest na przyjazd w wyznaczonym czasie, po ustalonej przez przewoźnika trasie. Zezwolenie to wydaje się dla pojazdów ponadnormatywnych przekraczających granice państwa. Zezwolenie na przejazd jednokrotny wydaje Główna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) WOJSKOWE WYDAWANIE ZEZWOLEŃ Organizacja wojskowego transportu drogowego oparta jest na pojęciu marszu drogowego, czyli zorganizowanego przemieszczania wojsk na własnych środkach transportu po drogach publicznych do wyznaczonego celu. Przemieszczenia pojazdów wojskowych po drogach pod względem uwarunkowań administracyjnych podzielone są na dwa rodzaje: niewymagające specjalnych zezwoleń uwarunkowania związane są tylko maksymalnymi wymiarami granicznymi pojazdów (wraz z ładunkiem). wymagające oddzielnych zezwoleń w postaci Pozwolenia na marsz drogowy - przy przemieszczaniu wojskowych pojazdów nienormatywnych przekraczających skrajnie oprócz dokonania uzgodnień z właściwym zarządcą drogi obowiązkowe jest wystąpienie o ww. pozwolenie do Wojskowej Komendy Transportu (WKTr). Po wydaniu Pozwolenia na marsz drogowy organy transportu i ruchu wojsk określają wymagania nadawcy, które zawarł w Zapotrzebowaniu na marsz drogowy z możliwościami przemieszczenia po drogach. Wymagania te są obowiązujące dla tego, który organizuje marsz oraz organów z nim współdziałających.

4 3. PILOTOWANIE CYWILNYCH POJAZDÓW PONADNORMATYWNYCH Pilotowanie to zespół czynności wykonywanych na drodze przez odpowiednie służby porządkowe, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa ruchu podczas trwania przejazdu pojazdu przewożącego ładunek ponadnormatywny. O potrzebie pilotowania ww. pojazdu wymagane jest powiadomienie przez policje następujących organów: 4 komendanta wojewódzkiego policji, gdy trasa biegnie przez jedno lub dwa województwa, komendanta głównego policji, gdy trasa biegnie przez więcej niż dwa województwa. 4. PILOTOWANIE WOJSKOWYCH POJAZDÓW PONADNORMATYWNYCH W przypadku pojazdów wojskowych pilotowaniu podlegają pojazdy: a) ponadnormatywne, z wyjątkiem pojazdów wojskowej straży pożarnej biorącej udział w akcjach ratowniczych, b) gąsienicowe, z wyjątkiem pojazdów na gąsienicach gumowych, c) poruszające się w kolumnach liczących sześć i więcej pojazdów specjalnych d)przewożące materiały niebezpieczne, których przewóz podlega zgłoszeniu komendantowi Państwowej Straży Pożarnej i komendantowi wojewódzkiemu Policji, Pilotowanie wymienionych pojazdów jest realizowane przez Żandarmerię Wojskową oraz żołnierzy wojskowych organów porządkowych 5. 4 Ministerstwo Obrony Narodowej. Sztab generalny Wojska Polskiego, Zasady i procedury wojskowego ruchu drogowego (DD/4.4.4), Warszawa str Wojskowy organ porządkowy - zgodnie z art. 45, ust. 2 Ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych (Dz. U. Nr 123, poz. 1353);

5 5. DANE TECHNICZNE KTO ROSOMAK Rys. 2. Wymiary podstawowe KTO Rosomak Długość całkowita (A) mm Część wystająca przednia (B) mm Rozstaw osi (C) mm Rozstaw osi (D) mm Rozstaw osi (E) mm Szerokość całkowita (F) mm Rozstaw kół (G) mm Prześwit (H) mm Wysokość bez wieży mm Wysokość z wieżyczką (I) mm Głębokość zanurzenia (w trakcie pływania przy opuszczonych kołach) mm Masa całkowita (bojowa) kg 6. PODNOSZENIE POJAZDU Do podnoszenia pojazdu używa się atestowanego sprzętu, który zawiera znak bezpieczeństwa CE. (wymagania techniczne zawarte w normach europejskich). Oznaczenie CE umieszczone na wyrobie jest deklaracją producenta, że oznakowany produkt spełnia wymagania dyrektyw tzw. Nowego Podejścia Unii Europejskiej (UE).

6 Rys. 3. Długość łańcuchów do podnoszenia Postępowanie podczas podnoszenia Przed podnoszeniem pojazdu należy zdjąć zabezpieczenia z pokryw uchwytów służących do podnoszenia, które znajdują się po obu stronach pojazdu z tyłu i z przodu. (Rys. 4). Rys. 4. Rozmieszczenie uchwytów do podnoszenia

7 Pojazd powinien być podnoszony za 4 punkty jednocześnie (A z rys. 5). Poprzez równomierne rozłożenie masy uchwyty nie ulegną uszkodzeniu. Rys. 5. Uchwyty do podnoszenia Przygotowanie do transportu Przygotowanie do transportu polega na obniżeniu Rosomaka przy pomocy amortyzatorów hydrauliczno-gazowych oraz w razie konieczności na obniżeniu ciśnienia w oponach lub do całkowitego wypuszczenia powietrza przy pomocy systemu CPK (centralnego pompowania kół). Zmniejszenie ciśnienia w kołach do wartości zerowej, jest korzystniejsze, ponieważ pojazd staje się bardziej stabilny. Pojazd należy przymocować do platformy transportowej za pomocą łańcuchów lub pasów ściągających wykorzystując w tym celu haki holownicze, które znajdują się z przodu i z tyłu pojazdu ukazane na rysunku (Rys 6).

8 Rys. 6. Zaczepienie łańcuchów 1. Łańcuchy lub pasy ściągające, 2. Haki holownicze Klinami i belkami, które unieruchamiają koła (Rys. 7) mocuje się w razie potrzeby, by unieruchomić pojazd. W tym przypadku stosuje się kliny metalowe. Rys 7. Mocowanie pojazdu do transportu 1. Kliny kół, 2. Belki, 3. Łańcuchy lub pasy ściągające 7. ORGANIZACJA TRASY W przypadku planowania przemieszczania niezbędne są szczególnie wskaźniki, wpływające na bezpieczeństwo transportu. Gdy dotyczy to większej ilości pojazdów należy uwzględniać: - z ilu pojazdów będą składały się kolumny; - przerwy między kolumnami, - postoje,

9 - średnia prędkość kolumny, - odstępy między pojazdami. Długość kolumny (w zależności od ilości pojazdów) podczas postoju, po rozwinięciu można obliczyć posługując się wzorem 1. D KLp D p O mp 1000 L gdzie: DKLp długość kolumny (km) Dp długość pojazdu (m) p O Omp odległość między pojazdami Lp liczba pojazdów Omk odległość między kolumnami (km) mk (1) T k Dk x 60 V m (2) Natomiast do obliczania czasu przejazdu kolumny stosujemy wzór 2: gdzie: Tk czas przejazdu kolumny (min) Dk długość kolumny (km) Vm prędkość marszu (km/h) W przypadku przewozów ładunków nienormatywnych przekroczenie dopuszczalnych parametrów może dotyczyć masy zestawu drogowego po załadowaniu oraz wymiarów pojazdu wraz z ładunkiem. Zgodnie z prawem o ruchu drogowym za pojazd nienormatywny uważa się taki, który przekracza, co najmniej jedną z następujących przykładowych wielkości: Długość pojazdu nie może przekraczać w przypadku: a) pojazdu samochodowego, z wyjątkiem autobusu 12,00 m., b) pojazdu członowego 16,50 m., c) zespołu złożonego z pojazdu silnikowego i przyczepy 18,75 m. Szerokość pojazdu ciężarowego 2,60 m. Wysokość 4,00 m.

10 Dopuszczalna masa całkowita pojazdu a) z przyczepą dwuosiową 18 ton, b) z przyczepą trzyosiową 24 tony. Zespołu pojazdów mających 5 lub 6 osi: a) dwuosiowy pojazd samochodowy i trzyosiowa przyczepa 40 ton, b) trzyosiowy pojazd samochodowy i dwuosiowa przyczepa 40 ton. Zespołu pojazdów mających 4 osie, składających się z dwuosiowego pojazdu samochodowego i dwuosiowej przyczepy 36 ton. Jeśli którykolwiek z ww. parametrów pojazdu (wraz z ładunkiem) zostanie przekroczony niezbędne jest pilotowanie takiego pojazdu. Oznacza to, iż należy dokonać wielu czynności na drodze, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa ruchu podczas trwania przejazdu pojazdu nienormatywnego. PODSUMOWANIE Przewóz materiałów ponadnormatywnych to wąski zakres transportu drogowego, jednakże przy ówczesnym rozwoju gospodarki zauważalne jest zwiększenie zapotrzebowania na taki rodzaj transportu. Coraz częściej przekształca się środki transportu tak, aby przewoziły coraz cięższe i dłuższe materiały łatwiej i bezpieczniej.

11 Literatura 1. Ministerstwo Obrony Narodowej. Sztab generalny Wojska Polskiego, Zasady i procedury wojskowego ruchu drogowego (DD/4.4.4), Warszawa Wojskowy organ porządkowy - zgodnie z art. 45, ust. 2 Ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych (Dz. U. Nr 123, poz. 1353); 3. o wydanie zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego.