Spis treści CZĘŚĆ I ZAGADNIENIA OGÓLNE. Rozdział 1 Rys historyczny leczenia chorób naczyń Wojciech Noszczyk... 3

Transkrypt

1 XIII CZĘŚĆ I ZAGADNIENIA OGÓLNE Rozdział 1 Rys historyczny leczenia chorób naczyń Wojciech Noszczyk Choroby tętnic Choroby żył Rozdział 2 Fizjologia krążenia w naczyniach obwodowych Andrzej Cencora Fizjologia krążenia w układzie tętniczym Podstawy hemodynamiki tętnic Zależność między przepływem a ciśnieniem Przepływ laminarny, przepływ turbulentny i siły ścinające Prawo Laplace a Hemodynamiczne następstwa zwężeń tętnic Zaburzenia hemodynamiki w miejscu zespolenia protezy z tętnicą Fizjologia krążenia w układzie żylnym Wprowadzenie Ciśnienie żylne Wpływ pracy serca i oddychania na przepływ żylny Pompa mięśniowa Przewlekła niewydolność żylna Rozdział 3 Mikrokrążenie Ewa Koźniewska, Andrzej Cencora Wprowadzenie Struktura mikrokrążenia Charakterystyka naczyń przedwłosowatych Charakterystyka naczyń włosowatych Charakterystyka naczyń zawłosowatych Mikroprzepływ Charakterystyka mikroprzepływu Procesy wymiany w mikrokrążeniu Dyfuzja Filtracja Transport pęcherzykowy Regulacja mikroprzepływu Regulacja metaboliczna Autoregulacja Regulacja śródbłonkowozależna Rozdział 4 Zarys hemostazy i trombogenezy Stanisław Głowiński, Janusz Kłoczko Hemostaza Układ krzepnięcia krwi Układ fibrynolityczny Płytki krwi Ściana naczyń krwionośnych Markery aktywacji hemostazy Zaburzenia hemostazy w chirurgii naczyniowej Skaza krwotoczna Trombofilia Trombogeneza Rozdział 5 Angiogeneza naprawcza w leczeniu chorób naczyń Maciej Kielar Wprowadzenie Mechanizmy powstawania naczyń krwionośnych Czynniki wpływające na procesy tworzenia naczyń krwionośnych Rola naczyniowego czynnika wzrostu śródbłonka w procesach angiogenezy naprawczej Rola zasadowego czynnika wzrostu fibroblastów w procesach angiogenezy naprawczej

2 XIV 5.6. Nowe możliwości leczenia powstałe dzięki postępowi w biologii Kontrowersje związane z angiogenezą terapeutyczną 71 Rozdział 6 Molekularne podłoże patogenezy miażdżycy Danuta Zapolska-Downar, Marek Naruszewicz Wprowadzenie Dysfunkcja komórek śródbłonka Mechanizmy odpowiedzi zapalnej i immunologicznej w patogenezie miażdżycy Wartość predykcyjna markerów systemowej odpowiedzi zapalnej Rola apoptozy w patogenezie miażdżycy Rozdział 7 Zapobieganie miażdżycy Barbara Cybulska, Longina Kłosiewicz- -Latoszek, Wiktor B. Szostak Wprowadzenie Czynniki ryzyka Płeć Wiek Palenie tytoniu Zaburzenia gospodarki lipidowej Nadciśnienie tętnicze Cukrzyca Zespół metaboliczny Otyłość Zaburzenia w układzie krzepnięcia i fibrynolizy Czynniki zapalne Mała aktywność fizyczna Dziedziczność Podsumowanie Priorytety w profilaktyce miażdżycy Zapobieganie u osób otyłych Zapobieganie u chorych z nadciśnieniem tętniczym Zapobieganie u chorych na cukrzycę Zapobieganie u chorych z zaburzeniami gospodarki lipidowej Leczenie dietetyczne hiperlipidemii Leczenie farmakologiczne hiperlipidemii Leczenie hipercholesterolemii Leczenie aterogennej dyslipidemii Farmakoterapia skojarzona Leczenie hipertriglicerydemii Podsumowanie Rozdział 8 Patogeneza tętniaków aorty Stanisław Głowiński Wprowadzenie Rola elastyny i kolagenu w ścianie aorty Rola zwiększonej aktywności enzymów proteolitycznych w powstawaniu i rozwoju tętniaków aorty Rola procesu zapalnego w powstawaniu i rozwoju tętniaków aorty Znaczenie skrzepliny przyściennej w rozwoju tętniaków aorty Predyspozycje genetyczne Czynniki mechaniczne Patogeneza tętniaków aorty a miażdżyca Podsumowanie Rozdział 9 Dysplazja włóknisto-mięśniowa Aleksander Wasiutyński, Barbara Górnicka Wprowadzenie Etiopatogeneza Charakterystyka morfologiczna Rozdział 10 Hiperplazja naczyniowa jako odpowiedź na urazy i operacje naprawcze tętnicy Waldemar Kostewicz Wprowadzenie Częstość występowania Prawidłowa ściana tętnicy Budowa Komórki śródbłonka Komórki mięśni gładkich Czynniki wpływające na powstanie hiperplazji Czynniki hemodynamiczne Czynniki mechaniczne Płytki krwi Czynnik wzrostowy fibroblastów Układ renina angiotensyna Zaburzenia metabolizmu lipoprotein Krwinki białe Rozpoznawanie Leczenie i zapobieganie Rozdział 11 Badanie kliniczne tętnic i żył obwodowych Piotr Myrcha Wprowadzenie Badanie podmiotowe Ból Parestezje Zmiany zabarwienia i ucieplenia skóry Omdlenia. Zaburzenia mowy i widzenia Badanie przedmiotowe Oglądanie Badanie palpacyjne Osłuchiwanie Próby i testy Tętnice Żyły Rozdział 12 Badania uzupełniające stosowane w diagnostyce naczyń obwodowych Jacek Michalak, Piotr Myrcha Wprowadzenie Ciśnienie krwi Ocena ciśnienia segmentowego Wskaźnik kostka ramię Ocena innych wskaźników Ocena odruchowego przekrwienia Okulopletyzmografia Pletyzmografia Pletyzmografia powietrzna Fotopletyzmografia Pletyzmografia tensometryczna Pletyzmografia impedancyjna Pletyzmograficzne badanie odpływu żylnego Pletyzmograficzne badanie tętnic Bezpośredni pomiar ciśnienia żylnego Termografia

3 XV Fleboskopia Oksymetria przezskórna Badanie dopplerowskie prędkości przepływu krwi Fluksometria dopplerowska laserem Kapilaroskopia Rozdział 13 Diagnostyka ultrasonograficzna naczyń obwodowych Małgorzata Serafin-Król Wprowadzenie Podstawy fizyczne tworzenia obrazu ultrasonograficznego Badanie dopplerowskie metodą fali ciągłej Badanie dopplerowskie metodą fali impulsowej Ultrasonografia dwuwymiarowa połączona z badaniem dopplerowskim metodą fali impulsowej (z jednoczesnym obrazowaniem przepływu). Ultrasonografia z podwójnym obrazowaniem Badanie ultrasonograficzne z przepływem kodowanym kolorem Ultrasonografia podwójna z jednoczesnym obrazowaniem przepływu w systemie Dopplera mocy Postępy w technice ultrasonograficznej nowe możliwości obrazowania Obrazowanie harmoniczne Obrazowanie złożone sonoct Obrazowanie panoramiczne i trójfazowe Badanie dopplerowskie naczyń z użyciem ultrasonograficznych środków cieniujących Podstawy interpretacji obrazu ultrasonograficznego przepływu krwi Interpretacja krzywej widma dopplerowskiego Interpretacja obrazu kodowanego kolorem Ultrasonografia dużych naczyń klatki piersiowej Ultrasonografia tętnic szyjnych w odcinku przedczaszkowym Kryteria oceny zwężenia tętnic szyjnych Ocena budowy blaszek miażdżycowych Badanie tętnic kręgowych Przezczaszkowa ultrasonografia tętnic mózgowych Ultrasonografia tętnic kończyn górnych Ultrasonografia naczyń jamy brzusznej Aorta brzuszna i tętnice biodrowe Pień trzewny i odgałęzienia Tętnice krezkowe Tętnice nerkowe Żyły jamy brzusznej Ultrasonografia tętnic kończyn dolnych Wady naczyniowe i przetoki tętniczo-żylne Tętniaki rzekome Ultrasonografia żył obwodowych Zakrzepica żył głębokich Badanie wydolności zastawek żylnych Ultrasonografia po operacjach naczyniowych Inne zastosowania ultrasonografii w diagnostyce naczyniowej Zabiegi przeprowadzane pod kontrolą obrazu ultrasonograficznego Rozdział 14 Radiologia diagnostyka obrazowa naczyń obwodowych Bogdan Pruszyński Podstawy metodyczne Angiografia za pomocą rezonansu magnetycznego Angiografia za pomocą tomografii komputerowej Angiografia cyfrowa Kliniczna ocena metod obrazowych stosowanych w diagnostyce układu naczyniowego Zespoły kliniczne Niedokrwienie mózgu Niewydolność układu tętniczego kończyny górnej Choroby aorty Zwężenie tętnicy nerkowej Zaburzenia ukrwienia narządów jamy brzusznej Niedokrwienie kończyn dolnych Choroby żył kończyn dolnych Rozdział 15 Radioizotopowa diagnostyka chorób naczyń Leszek Królicki, Maciej Jakuciński Wprowadzenie Radiofarmaceutyki Angiografia radioizotopowa (angioscyntygrafia) Badania przepływu krwi na poziomie mikrokrążenia Ocena dystrybucji przepływu krwi Badanie skórnego przepływu krwi Badanie skórnego ciśnienia tętniczego Ocena nieprawidłowych połączeń tętniczo- -żylnych Badania przepływu krwi w żyłach Badanie z zastosowaniem znakowanych płytek krwi Wykorzystanie badań scyntygraficznych w rozpoznawaniu procesów zapalnych Rozdział 16 Angioskopia Piotr Korzekwa Wprowadzenie Wykonanie angioskopii tętnic Zastosowanie angioskopii tętnic Wykonanie angioskopii żył Zastosowanie angioskopii żył Zalety i wady angioskopii Rozdział 17 Zakażenia w chirurgii naczyniowej Walerian Staszkiewicz, Grzegorz Madycki Wprowadzenie Etiopatogeneza Mikrobiologia Podział Wpływ rodzaju protezy naczyniowej na częstość zakażeń Wpływ współistniejących chorób w obrębie jamy brzusznej na zakażenia po operacjach naprawczych aorty Objawy zakażeń po pomostowaniu tętnic Diagnostyka zakażeń po pomostowaniu tętnic Metody zapobiegania Zasady leczenia Rekomendacje postępowania operacyjnego w odcinku aortalno-udowym Komentarz Maciej Kielar

4 XVI Rozdział 18 Udział internisty diabetologa w opiece okołooperacyjnej Jan Tatoń, Małgorzata Bernas Taktyka współpracy Postępowanie przygotowawcze z chorymi na cukrzycę w okresie okołooperacyjnym Przyjęcie do szpitala Badanie kliniczne i laboratoryjne Postępowanie z chorymi na cukrzycę Przedoperacyjny podział chorych i rodzaje zapobiegawczego postępowania Żywienie przed operacją Farmakologiczne leczenie hipoglikemizujące Pożądany poziom glikemii Podawanie insuliny w dniu operacji Regulacja glikemii w dniu operacji Operacja bez podawania roztworu glukozy, potasu i insuliny Postępowanie pooperacyjne Wpływ przewlekłych powikłań cukrzycy na zasady postępowania okołooperacyjnego Postępowanie w chorobach serca Ryzyko operacyjne Niektóre badania przedoperacyjne Zapobieganie pooperacyjnemu zawałowi mięśnia sercowego Nadciśnienie tętnicze Postępowanie w chorobach płuc Postępowanie w chorobach nerek poza nefropatią cukrzycową Operacja doraźna Rozdział 19 Znieczulenie w chirurgii naczyniowej Roman Szulc, Paweł Sobczyński Wprowadzenie Przygotowanie chorego do znieczulenia i operacji Roman Szulc, Stanisław Zapalski Znieczulenie ogólne i przewodowe ocena porównawcza Znieczulenie w chirurgii tętnic szyjnych Znieczulenie przewodowe do udrożnienia tętnicy szyjnej wewnętrznej Znieczulenie ogólne w chirurgii tętnic szyjnych Znieczulenie do operacji naprawczych aorty Znieczulenie ogólne Znieczulenie zewnątrzoponowe Nadzór i monitorowanie chorych poddanych operacjom naprawczym aorty Nadzór i opieka pooperacyjna na oddziale intensywnej terapii Odrębności znieczulenia w chirurgii naczyniowej kończyn Operacje naczyniowe poniżej więzadła pachwinowego Amputacja kończyny dolnej Znieczulenie do sympatektomii piersiowej Rozdział 20 Narzędzia, szwy i protezy naczyniowe Waldemar Kostewicz Wprowadzenie Oświetlenie. Okulary Szwy naczyniowe Klipsownica i klipsy naczyniowe Imadła, pincety i nożyczki Zestaw narzędzi do miniflebektomii (flebektomia Mullera) Zestaw narzędzi do mikroangiochirurgii Zaciski naczyniowe Cewniki Fogarty ego Podważki i pętle naczyniowe do udrażniania tętnic Zestaw do wytwarzania tunelu dla przeszczepu naczyniowego Walwulotomy Angioskopy Zgłębnik Nabatoffa Sondy do kriochirurgii Shunty Protezy naczyniowe System powlekania pomostu żylnego protezą (ProVena peripheral) Łaty naczyniowe Narzędzia do endoskopowego podpowięziowego przecinania niewydolnych żył przeszywających Komentarz Stanisław Zapalski Rozdział 21 Podstawy techniki operacyjnej Piotr Andziak, Zbigniew Biejat, Wojciech Noszczyk Wprowadzenie Preparowanie Nacinanie Szwy i zespolenia naczyniowe Zasady ogólne Szwy Zamknięcie nacięcia tętnicy łatą Zespolenie sposobem koniec do końca Zespolenie sposobem koniec do boku Technika udrożnienia tętnicy Udrożnienie otwarte Udrożnienie półzamknięte Udrożnienie przez wynicowanie Pobieranie i przygotowanie żyły do przeszczepu Dobór średnicy i długości protezy z tworzywa sztucznego Uszczelnianie protezy krwią Najczęstsze błędy techniczne i uszkodzenia naczyń oraz sposoby ich naprawy Skręcenie przeszczepu Przeszczep za długi Przeszczep za krótki Błędne wykonanie zespolenia koniec do boku Zwężenie zespolenia koniec do końca Zespolenie wykonane pod napięciem Nieszczelność zespoleń koniec do końca protezy z aortą Usuwanie zatorów cewnikiem Fogarty ego Wykonanie rozcięcia powięzi goleni (fasciotomia) Otwarte rozcięcie powięzi goleni Półzamknięte (podskórne) rozcięcie powięzi goleni Rozcięcie powięzi przedramienia i ramienia Drenaż ran po operacjach Zastosowanie heparyny Komentarz Stanisław Zapalski Rozdział 22 Mikrochirurgia naczyń krwionośnych Waldemar L. Olszewski Ergonometria w mikrochirurgii Drżenie rąk i jego kontrola

5 XVII Percepcja wzrokowa Chwytanie i trzymanie narzędzi Wyczucie tkanki poprzez narzędzia Dostosowanie kształtu narzędzi do ręki operatora Dbałość o narzędzia mikrochirurgiczne Instrumentarium mikrochirurgiczne Szwy Narzędzia Aparatura optyczna Techniki operacyjne Zespalania tętnic Zespalanie żył Zapobieganie zakrzepom w zespoleniach Rozdział 23 Najczęściej stosowane dostępy operacyjne do naczyń Piotr Andziak Wprowadzenie Dostęp operacyjny do aorty wstępującej, łuku aorty i tętnic łuku aorty Dostęp operacyjny do tętnic szyjnych (w odcinku szyjnym) Dostępy operacyjne do tętnicy podobojczykowej Dostęp operacyjny nadobojczykowy Dostęp operacyjny podobojczykowy Dostęp operacyjny przez klatkę piersiową Dostępy operacyjne do części szyjnej tętnicy kręgowej Dostęp operacyjny do odcinka pierwszego Dostęp operacyjny do odcinka drugiego Dostęp operacyjny do odcinków trzeciego i czwartego Dostęp operacyjny do tętnicy pachowej Dostęp operacyjny do tętnicy ramiennej Dostęp operacyjny do tętnicy promieniowej Dostęp operacyjny do tętnicy łokciowej Dostęp operacyjny do aorty piersiowej Dostęp operacyjny do tętnic międzyżebrowych Dostęp operacyjny piersiowo-brzuszny do aorty, pnia trzewnego, tętnicy krezkowej górnej i tętnic nerkowych Dostęp operacyjny do pnia trzewnego Dostęp operacyjny do tętnicy wątrobowej wspólnej Dostęp operacyjny do tętnicy śledzionowej Dostęp operacyjny do tętnicy krezkowej górnej Dostępy operacyjne do tętnic nerkowych Dostęp operacyjny przezotrzewnowy Dostęp operacyjny zaotrzewnowy Dostępy operacyjne do dalszego odcinka aorty brzusznej i tętnic biodrowych wspólnych Dostęp operacyjny przezotrzewnowy Dostęp operacyjny zaotrzewnowy Dostęp operacyjny do tętnicy biodrowej zewnętrznej Dostęp operacyjny do tętnicy zasłonowej Dostęp operacyjny do tętnicy udowej i tętnicy głębokiej uda Dostęp operacyjny do środkowego i dalszego odcinka tętnicy udowej Dostępy operacyjne do tętnicy podkolanowej Dostęp operacyjny udowy Dostęp operacyjny w dole podkolanowym Dostęp operacyjny na goleni Dostępy operacyjne do tętnicy piszczelowej tylnej Dostęp operacyjny w bliższej części goleni Dostęp operacyjny w dalszej części goleni Dostęp operacyjny do tętnicy piszczelowej przedniej Dostęp operacyjny do tętnicy grzbietowej stopy Dostęp operacyjny do żyły szyjnej wewnętrznej Dostęp operacyjny do żył ramienno-głowowych i żyły głównej górnej Dostęp operacyjny do żyły głównej dolnej Dostęp operacyjny do żyły śledzionowej Dostęp operacyjny do żyły odpiszczelowej Dostęp operacyjny do żyły odstrzałkowej Dostępy operacyjne do żył przeszywających goleni Dostęp operacyjny przyśrodkowy Dostęp operacyjny tylny Dostęp operacyjny do żył biodrowych, udowych i podkolanowych Komentarz Marek Motyka Rozdział 24 Dostępy naczyniowe do dializ pozaustrojowych Andrzej Chmura, Wojciech Rowiński Wprowadzenie Uwagi ogólne Podstawowe zasady wytwarzania przetoki tętniczo- -żylnej do hemodializ Anatomia żył powierzchownych kończyny górnej Ocena kliniczna naczyń kończyny górnej Profilaktyka antybiotykowa Wykonanie pierwotnego dostępu naczyniowego Dostęp naczyniowy w okolicy nadgarstka Dostęp naczyniowy w zgięciu łokciowym Wykonanie wtórnego dostępu naczyniowego Podskórne przemieszczenie żyły odłokciowej na ramieniu Wszczepienie protezy naczyniowej z politetrafluoroetylenu Powikłania Postępowanie w innych powikłaniach wczesnych Postępowanie w powikłaniach późnych Rozdział 25 Leki stosowane w chorobach naczyń Barbara Filipek Leki przeciwzakrzepowe Leki hamujące aktywację płytek krwi (leki przeciwpłytkowe) Leki hamujące krzepnięcie krwi Leki fibrynolityczne Leki defibrynujące Leki rozszerzające naczynia krwionośne Uwodornione alkaloidy sporyszu Kwas nikotynowy i jego pochodne Inne leki rozszerzające naczynia Leki przeciwmiażdżycowe Leki flebotropowe Leki naturalne Leki syntetyczne CZĘŚĆ II CHOROBY ŻYŁ Rozdział 26 Zapalenie zakrzepowe żył powierzchownych Jerzy Michalak Wprowadzenie Etiopatogeneza

6 XVIII Objawy i rozpoznawanie Leczenie Leczenie zachowawcze Leczenie operacyjne Postacie Zapalenie zakrzepowe żylaków kończyn dolnych Zapalenie jatrogenne Zapalenie wędrujące Zapalenie septyczne Choroba Mondora Rozdział 27 Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa Wojciech Noszczyk, Piotr Ciostek Wprowadzenie Częstość występowania Patogeneza Czynniki ryzyka Zapobieganie u osób hospitalizowanych Metody fizykalne Metody farmakologiczne Zakrzepica żył goleni i zakrzepica udowo-biodrowa Objawy i przebieg kliniczny Powikłania Rozpoznawanie Różnicowanie Leczenie doraźne Leczenie przeciwzakrzepowe Leczenie trombolityczne Leczenie operacyjne Filtry w żyle głównej Siniczy bolesny obrzęk kończyny Objawy i przebieg kliniczny Rozpoznawanie Leczenie zachowawcze Leczenie operacyjne Powikłania pooperacyjne Zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych u kobiet w ciąży Zakrzepica żył miednicy Zakrzepica żyły głównej dolnej Etiopatogeneza Objawy i przebieg kliniczny Leczenie Zakrzepica żyły głównej górnej Etiopatogeneza Objawy i przebieg kliniczny Leczenie Zakrzepica żyły pachowej i żyły podobojczykowej Etiopatogeneza Objawy i przebieg kliniczny Rozpoznawanie i różnicowanie Leczenie Zapalenie septyczne żył głębokich Komentarz Alfred Jerzy Meissner Rozdział 28 Zator tętnicy płucnej Marian Zembala, Adam Torbicki, Tadeusz Zębik Ostry zator tętnicy płucnej Wprowadzenie Częstość występowania i śmiertelność Etiologia Patofizjologia Objawy Rozpoznawanie Leczenie zachowawcze Przezskórne leczenie wewnątrznaczyniowe Przezskórne wspomaganie krążenia Leczenie operacyjne Zapobieganie Przewlekłe nadciśnienie płucne zakrzepowo- -zatorowe przewlekły zator tętnicy płucnej Wprowadzenie Etiologia i rokowanie Patofizjologia Objawy i rozpoznawanie Leczenie zachowawcze Wskazania do operacji Leczenie operacyjne Powikłania pooperacyjne Wyniki Komentarz Andrzej Biederman, Wojciech Dyk Rozdział 29 Przewlekła choroba żylna kończyn dolnych Piotr Ciostek Wprowadzenie Epidemiologia Etiologia Wrodzona choroba żylna Pierwotna choroba żylna Wtórna choroba żylna Patogeneza Teorie dotyczące patogenezy owrzodzeń żylnych goleni Rola neuropatii Klasyfikacja Rozpoznawanie Zygm unt Mackiewicz Leczenie Fizykoterapia i zalecany tryb życia Leczenie farmakologiczne Leczenie stopniowanym uciskiem Zygm unt Mackiewicz Komentarz Maciej Skórski Rozdział 30 Teleangiektazje Maciej Kielar, Maria Noszczyk Wprowadzenie Klasyfikacja i objawy Leczenie Obliteracja laserowa Skleroterapia Elektrokoagulacja Podsumowanie Rozdział 31 Żylaki kończyn dolnych Wojciech Noszczyk, Piotr Ciostek Wprowadzenie Anatomia żył kończyn dolnych Etiopatogeneza Objawy Rozpoznawanie Badania dodatkowe Różnicowanie Leczenie operacyjne Wskazania i przeciwwskazania Cele i metody operacji Operacja metodą Babcocka Inne metody operacji

7 XIX Wyniki Ponowne operacje Leczenie obliteracyjne Wskazania i przeciwwskazania Metody wstrzykiwania środków obliterujących Powikłania Wyniki Leczenie zachowawcze Komentarz Zbigniew Rybak Rozdział 32 Owrzodzenie goleni Zygmunt Mackiewicz Wprowadzenie Leczenie Leczenie miejscowe Wycięcie owrzodzenia Komentarz Maciej Skórski Rozdział 33 Chirurgia żył przeszywających i głębokich kończyn dolnych Zygmunt Mackiewicz Wprowadzenie Podpowięziowe przecięcie żył przeszywających Metoda Lintona Modyfikacja Feldera Modyfikacja De Palmy Wykonanie endoskopowego przecięcia niewydolnych żył Zespolenie omijające Metoda Palmy Inne zespolenia Chirurgia zastawek żylnych Plastyka zastawek żyły udowej wspólnej Transpozycja żył Przeszczepianie zastawek Wykonanie operacji Postępowanie pooperacyjne Wyniki Komentarz Maciej Skórski Rozdział 34 Urazy żył Jerzy Michalak Wprowadzenie Przyczyny Patogeneza Objawy Rozpoznawanie Leczenie operacyjne Powikłania Wyniki Skorowidz I

8 IX CZĘŚĆ III CHOROBY TĘTNIC Rozdział 35 Zwężenia tętnic szyjnych wewnętrznych Piotr Andziak Zwężenie i niedrożność na tle miażdżycy Wprowadzenie Objawy Badanie przedmiotowe Rozpoznawanie Ocena ryzyka przedoperacyjnego Wskazania do udrożnienia Wybór czasu udrożnienia Przeciwwskazania do udrożnienia Sposoby monitorowania przepływu mózgowego i wykrywania niedokrwienia mózgu w czasie operacji Zabezpieczenie mózgu przed niedokrwieniem Wykonanie udrożnienia Wykonanie udrożnienia przez wynicowanie Zakładanie i usuwanie shuntu (drenu przepływowego) Powikłania związane ze stosowaniem czasowego przepływu wewnętrznego Inne rodzaje operacji Śródoperacyjna kontrola skuteczności udrożnienia Postępowanie pooperacyjne Powikłania Wyniki Wady Wprowadzenie Częstość występowania Objawy Rozpoznawanie Wskazania do operacji Leczenie operacyjne Wyniki Dysplazja włóknisto-mięśniowa Częstość występowania Objawy Rozpoznawanie Leczenie operacyjne Wyniki Przezskórne rozszerzanie tętnic szyjnych z zastosowaniem stentów Komentarz Andrzej T. Dorobisz Rozdział 36 Zwężenia i niedrożności tętnic odchodzących od łuku aorty. Chirurgia tętnicy kręgowej Piotr Andziak Częstość występowania i etiologia Zwężenia i niedrożności tętnicy podobojczykowej. 509 Zespół podkradania tętnicy podobojczykowej Wprowadzenie Objawy Rozpoznawanie Różnicowanie Leczenie zachowawcze Wskazania do operacji Leczenie operacyjne Wyniki Zwężenia i niedrożności pnia ramienno-głowowego Wprowadzenie Objawy Rozpoznawanie Różnicowanie Wskazania do operacji Leczenie operacyjne Wyniki Zwężenia i niedrożności tętnicy szyjnej wspólnej Wprowadzenie Wskazania do operacji Leczenie operacyjne

9 X Zwężenia i niedrożności kilku tętnic łuku aorty Wskazania do operacji Leczenie operacyjne Powikłania po operacjach tętnic łuku aorty Chirurgia tętnicy kręgowej Wprowadzenie Objawy niewydolności kręgowo-podstawnej Rozpoznawanie Różnicowanie Leczenie zachowawcze Wskazania do operacji Leczenie operacyjne Powikłania Wyniki Komentarz Andrzej T. Dorobisz Rozdział 37 Najczęstsze wady aorty Seweryn Wiechowski Przetrwały przewód tętniczy (Botalla) Wprowadzenie Objawy Wskazania i przeciwwskazania do operacji Wykonanie operacji Powikłania Wyniki Zwężenie cieśni aorty Wprowadzenie Objawy Wskazania do operacji Wykonanie operacji Powikłania Wyniki Komentarz Stanisław Woś Rozdział 38 Chirurgiczne leczenie nadciśnienia naczyniowo-nerkowego Mieczysław Szostek, Andrzej J. Kulesza Wprowadzenie Patofizjologia Rozpoznawanie Wskazania do operacji Leczenie operacyjne Wykonanie przezaortalnego udrożnienia obu tętnic nerkowych Wykonanie przezaortalnego udrożnienia jednej tętnicy nerkowej Wykonanie pomostu aortalno-nerkowego Inne operacje Powikłania Wyniki Rozdział 39 Ostre i przewlekłe niedokrwienie jelit Henryk Rykowski Ostre niedokrwienie jelit Wprowadzenie Częstość występowania i czynniki ryzyka Patogeneza Zator tętnicy krezkowej górnej Ostry zakrzep tętnicy krezkowej górnej Wyniki operacji ostrej niedrożności tętnicy krezkowej górnej Ostra niedrożność tętnicy krezkowej dolnej Ostre czynnościowe niedokrwienie jelit Ostry zakrzep żył krezkowych Przewlekłe niedokrwienie jelit. Angina brzuszna Wprowadzenie Zwężenie i(lub) przewlekła niedrożność tętnicy krezkowej górnej Zwężenie i(lub) niedrożność pnia trzewnego Zwężenie i(lub) niedrożność tętnicy krezkowej dolnej Wyniki operacji przewlekłego niedokrwienia jelit Komentarz Jacek Szmidt Rozdział 40 Przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych Wojciech Noszczyk, Piotr Andziak Częstość występowania Czynniki ryzyka Objawy i przebieg kliniczny Rozpoznawanie Różnicowanie Zapobieganie Leczenie zachowawcze Leczenie wysiłkiem Leczenie farmakologiczne Leczenie chorób współistniejących i zmian martwiczych Wskazania do operacji naprawczych Przeciwwskazania do operacji naprawczych Wybór operacji Podstawowe warunki powodzenia operacji Sympatektomia lędźwiowa Udrożnienie końcowego odcinka aorty brzusznej i tętnic biodrowych wspólnych Wykonanie operacji Pomosty aortalno-biodrowe/dwubiodrowe Wykonanie operacji Pomosty aortalno-udowe/dwuudowe Wykonanie operacji Wyniki Pomost biodrowo-udowy Udrożnienie tętnicy głębokiej uda Wykonanie operacji Wyniki Pomosty udowo-podkolanowe Pomost z odwróconej żyły odpiszczelowej Pomost z żyły odpiszczelowej in situ Odmienności pomostów udowo- -podkolanowych politetrafluoroetylenu Uwagi dotyczące pomostów udowo- -podkolanowych Wyniki Pomosty udowo-obwodowe Pomost z odwróconej żyły odpiszczelowej Pomost z żyły odpiszczelowej in situ Odmienności pomostów udowo-obwodowych z politetrafluoroetylenu Uwagi dotyczące pomostów udowo- -obwodowych Wyniki Pomosty pozaanatomiczne Wprowadzenie Wskazania Pomost udowo-udowy (nadłonowy) Pomost podobojczykowo-udowy/dwuudowy Pomost aortalno/biodrowo-podkolanowy przez otwór zasłonowy Pomost od aorty piersiowej do tętnicy udowej Uwagi dotyczące pomostów pozaanatomicznych

10 XI Pomosty kroczące Krytyczne niedokrwienie kończyn dolnych Wojciech Witkiewicz Definicja Rozpoznawanie Leczenie Wyniki Pierwotna amputacja Komentarz Jerzy Michalak, Tomasz Zubilewicz Rozdział 41 Powikłania po operacjach aorty brzusznej i tętnic kończyn dolnych Piotr Andziak, Wojciech Noszczyk Powikłania śródoperacyjne Wprowadzenie Uszkodzenia żył Uszkodzenia tętnic Zatory Zakrzepy Niedokrwienie jelit Uszkodzenia jelit Uszkodzenia moczowodów Wczesne powikłania pooperacyjne Wprowadzenie Krwawienia Zakrzepy i zatory Niedrożność jelit Niedokrwienie jelit Wytrzewienie jelit Zakażenia Uszkodzenia moczowodów nierozpoznane w czasie operacji Zapalenie pęcherzyka żółciowego i ostre zapalenie trzustki Krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego Niedokrwienie rdzenia kręgowego Obrzęk kończyn dolnych Wyciek chłonki Późne powikłania pooperacyjne Wprowadzenie Niedrożność przeszczepu Tętniaki rzekome Zakażenia Przetoki aortalno-jelitowe Uszkodzenia moczowodów Zaburzenia potencji Częstość ponownych operacji Rozdział 42 Ostre niedokrwienie kończyn Wojciech Noszczyk, Henryk Rykowski Wprowadzenie Przyczyny Czynniki wpływające na przebieg Patogeneza Objawy Przebieg kliniczny Zespół ponownego ukrwienia Komentarz Stanisław Zapalski Rozdział 43 Zatory i ostre zakrzepy tętnic kończyn Wojciech Noszczyk, Henryk Rykowski Zatory Zatory sercowo-tętnicze Zatory tętniczo-tętnicze Ostre zakrzepy Etiopatogeneza Objawy i przebieg kliniczny Rozpoznawanie Leczenie Wyniki Komentarz Stanisław Zapalski Rozdział 44 Urazy tętnic Henryk Rykowski, Wojciech Noszczyk Wprowadzenie Częstość występowania Otwarte urazy tętnic Podział i charakterystyka Objawy Zamknięte urazy tętnic Charakterystyka Pęknięcie podprzydankowe Kurcz tętnicy Rozpoznawanie Postępowanie Pierwsza pomoc na miejscu wypadku Postępowanie przedoperacyjne Podstawowe zasady operacji naprawczych Podwiązanie tętnic Wskazania do fasciotomii Uszkodzenia tętnic jako powikłania urazów narządu ruchu Jatrogenne urazy tętnic Urazy spowodowane dotętniczymi wstrzyknięciami narkotyków Krwiak tętniący. Tętniak rzekomy Pourazowy tętniak tętniczo-żylny Przykurcz z niedokrwienia Urazy piersiowego odcinka aorty Urazy tępe Urazy otwarte Wyniki Urazy pnia ramienno-głowowego Wykonanie operacji Urazy tętnic szyjnych Wykonanie operacji Podwiązanie tętnic szyjnych Urazy tętnicy podobojczykowej Leczenie operacyjne Urazy tętnicy kręgowej Leczenie operacyjne Urazy tętnicy pachowej i tętnicy ramiennej Leczenie operacyjne Urazy tętnic przedramienia Urazy tętnic międzyżebrowych Urazy tętnic jamy brzusznej Częstość występowania Objawy i rozpoznawanie Urazy bliższego odcinka aorty brzusznej Urazy pnia trzewnego i jego gałęzi Urazy tętnicy krezkowej górnej Urazy dalszego odcinka aorty brzusznej Urazy tętnicy krezkowej dolnej Urazy tętnicy nerkowej Wykonanie operacji Urazy tętnic biodrowych Wykonanie operacji Urazy tętnicy udowej Leczenie operacyjne Urazy tętnicy podkolanowej Urazy tętnic goleni Zakończenie Komentarz Marek Motyka

11 XII Rozdział 45 Tętniaki aorty piersiowej Zbigniew Religa, Małgorzata Pastuszek Wprowadzenie Tętniaki aorty wstępującej Objawy Rozpoznawanie Leczenie operacyjne Tętniaki łuku aorty Etiologia Objawy Leczenie operacyjne Tętniaki piersiowego odcinka aorty zstępującej Etiologia Objawy Rozpoznawanie Zapobieganie paraplegii Wykonanie operacji Rozwarstwienie aorty Etiopatogeneza Klasyfikacja Objawy Powikłania Rozpoznawanie Wskazania Leczenie rozwarstwienia typu A Leczenie rozwarstwienia typu B Komentarz Jerzy Sadowski Rozdział 46 Tętniaki piersiowo-brzuszne Seweryn Wiechowski Wprowadzenie Objawy Rozpoznawanie Wskazania do operacji Leczenie operacyjne Operacja metodą Crawforda Modyfikacja Grieppa Częściowe krążenie pozaustrojowe przedsionkowo-udowe Częściowe krążenie pozaustrojowe udowo- -udowe Głęboka hipotermia. Metoda Kouchoukosa Postępowanie pooperacyjne Powikłania Wyniki Komentarz Piotr Szyber Rozdział 47 Tętniaki aorty brzusznej Wojciech Noszczyk, Wiesław Stryga, Witold Woźniak Wprowadzenie Objawy i przebieg kliniczny Tętniak bezobjawowy Tętniak objawowy Tętniak pęknięty Tętniak zapalny Tętniak zakażony Tętniak embolizujący Rozpoznawanie Wskazania i przeciwwskazania do operacji Wykonanie operacji Dostęp przezotrzewnowy Dostęp zaotrzewnowy lewostronny Dostęp z minilaparotomii Powikłania miejscowe śródoperacyjne Śmiertelność okołooperacyjna Wczesne powikłania pooperacyjne Odległe powikłania pooperacyjne Rokowania i wyniki odległe Komentarz Andrzej Cencora Rozdział 48 Tętniaki tętnic obwodowych Krzysztof Ziaja, Wacław Kuczmik Wprowadzenie Tętniaki tętnic szyjnych Częstość występowania i etiologia Rozpoznawanie Leczenie operacyjne Powikłania i wyniki Tętniaki pnia ramienno-głowowego Tętniaki tętnicy podobojczykowej Etiologia Rozpoznawanie Leczenie operacyjne Wyniki Tętniaki tętnic trzewnych Leczenie operacyjne Tętniaki tętnicy nerkowej Podział Leczenie operacyjne Tętniaki tętnic biodrowych Rozpoznawanie Wskazania do operacji Leczenie operacyjne Tętniaki tętnicy udowej Objawy Rozpoznawanie Wskazania do operacji Postępowanie okołooperacyjne Leczenie operacyjne Tętniaki tętnicy podkolanowej Objawy Rozpoznawanie i różnicowanie Leczenie operacyjne Komentarz Piotr Szopiński Rozdział 49 Połączenia tętniczo-żylne Andrzej Cencora Wprowadzenie Fizjologiczne połączenia tętniczo-żylne Przetoki tętniczo-żylne Hemodynamiczne następstwa przetok tętniczo- -żylnych Rodzaje przetok tętniczo-żylnych Wrodzone przetoki tętniczo-żylne Wrodzone przetoki tętniczo-żylne współistniejące z naczyniakami Zespół Klippela-Trenaunaya i zespół Parkes-Webera Komentarz Maciej Skórski Rozdział 50 Nieprawidłowości naczyń obwodowych u dzieci Jan Grochowski, Sabina Szymik-Kantorowicz Wprowadzenie Naczyniaki Częstość występowania

12 XIII Przebieg kliniczny Objawy i powikłania Rozpoznawanie i różnicowanie Leczenie Malformacje (zaburzenia) naczyniowe Etiopatogeneza Podział Objawy Rozpoznawanie Leczenie Rozdział 51 Zespół stopy cukrzycowej Jan Tatoń, Anna Czech, Małgorzata Bernas, Piotr Porzycki Wprowadzenie Epidemiologia kliniczna amputacji i obciążenia ekonomiczne Wielodyscyplinarne ujęcie intensywnej prewencji i leczenia Patogeneza klinicznych postaci Zespół stopy cukrzycowej niedokrwiennej Zespół stopy cukrzycowej neuropatycznej Zespół stopy cukrzycowej mieszanej Zespół stopy cukrzycowej u chorych na cukrzycę powikłaną nefropatią oraz długotrwale dializowanych Zakażenie stopy jako czynnik patogenetyczny Neuroartropatia u chorych na cukrzycę (staw Charcota) Choroby paznokci Wrzód drążący stopy Rozpoznawanie Algorytmy postępowania leczniczego Zasady leczenia Zalecenia ogólne Zalecenia dotyczące stopy Postępowanie w przypadku ograniczonych owrzodzeń stopy Postępowanie w przypadku zgorzeli stopy Leczenie operacyjne ropni i ropowicy Leczenie hipoglikemizujące cukrzycy i przeciwbakteryjne Operacje odtwarzające przepływ krwi Amputacje Zapobieganie Rozdział 52 Zaburzenia naczynioruchowe Stanisław Zapalski Wprowadzenie Postacie kliniczne Fenomen Raynauda Pierwotne zaburzenia naczynioruchowe skóry Inne choroby z towarzyszącymi zaburzeniami naczynioruchowymi Współczulne odnerwienie kończyn Anatomia Działanie Współczulne odnerwienie kończyny górnej Współczulne odnerwienie kończyny dolnej 798 Rozdział 53 Zespoły uciskowe Stanisław Zapalski Zespół górnego otworu klatki piersiowej Definicja Etiopatogeneza Objawy Rozpoznawanie Leczenie Wyniki Zespół cieśni kanału nadgarstka Definicja Objawy i rozpoznawanie Leczenie Wyniki Zespół usidlenia tętnicy podkolanowej Definicja Etiopatogeneza Objawy i rozpoznawanie Leczenie operacyjne Zespół ciasnoty przedziałów powięziowych goleni 814 Rozdział 54 Zapalenia tętnic Jerzy A. Polański Wprowadzenie Choroba Buergera Częstość występowania Etiologia Objawy Rozpoznawanie Leczenie Zespolenie tętnic i tętniczek Choroba Takayashu Objawy i rozpoznawanie Leczenie Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic Guzkowe zapalenie tętnic Inne zapalenia naczyń Komentarz Piotr Ciostek Rozdział 55 Zmiany w tętnicach po radioterapii Piotr Myrcha Wprowadzenie Zmiany w tętnicach szyjnych Częstość występowania Cechy charakterystyczne Objawy Rozpoznawanie Wskazania do operacji Leczenie operacyjne Wyniki Zmiany w tętnicach kończyn górnych Objawy Rozpoznawanie Wskazania do operacji Leczenie operacyjne Zmiany w tętnicach kończyn dolnych Rozdział 56 Kłębczak Andrzej T. Dorobisz, Zbigniew Rybak Wprowadzenie Etiologia Histopatologia Objawy Rozpoznawanie Różnicowanie Embolizacja Leczenie

13 XIV Leczenie operacyjne Śmiertelność. Powikłania Radioterapia i chemioterapia Rozdział 57 Amputacje kończyn w chorobach tętnic Jan Orłowski Wprowadzenie Wskazania Wybór poziomu odjęcia kończyny w amputacjach wybiórczych (selektywnych) Ogólne zasady techniki amputacyjnej Amputacje i wyłuszczenia w obrębie kończyny górnej Amputacja palców i ręki Amputacja przedramienia Amputacje ramienia Wyłuszczenie w stawie ramiennym Amputacje i wyłuszczenia w obrębie kończyny dolnej Amputacje i wyłuszczenia w obrębie stopy Amputacje goleni Amputacje uda Wyłuszczenia w stanie biodrowym Powikłania Ponowne amputacje Komentarz Krzysztof Wasiak Rozdział 58 Rehabilitacja w chorobach naczyń krwionośnych Wojciech Witkiewicz Wprowadzenie Cele rehabilitacji u pacjentów z chorobami naczyń obwodowych Rehabilitacja społeczna i zawodowa Ocena stanu chorego przed rozpoczęciem fizjoterapii Wskazania i przeciwwskazania do stosowania fizjoterapii Mechanizmy oddziaływania fizjoterapii w przewlekłym niedokrwieniu kończyn dolnych Kinezyterapia rodzaje ćwiczeń ruchowych Standardy kinezyterapii dla pacjentów z chromaniem przestankowym Leczenie sanatoryjne w chorobach naczyń obwodowych Rehabilitacja chorych poddanych operacjom naprawczym tętnic Fizjoterapia w zespole górnego otworu klatki piersiowej Komentarz Włodzimierz Drożdż CZĘŚĆ IV PRZEZSKÓRNE ZABIEGI WEWNĄTRZNACZYNIOWE Rozdział 59 Radiologia zabiegowa. Chirurgia wewnątrznaczyniowa Małgorzata Szczerbo-Trojanowska Angioplastyka przezskórna tętnic część ogólna Wprowadzenie Angioplastyka balonowa Angioplastyka dynamiczna Angioplastyka laserowa Stenty naczyniowe Angioplastyka przezskórna tętnic część szczegółowa Angioplastyka i stentowanie tętnicy podobojczykowej Angioplastyka i stentowanie tętnic szyjnych Angioplastyka i stentowanie tętnicy kręgowej Angioplastyka i stentowanie tętnic trzewnych Angioplastyka i stentowanie tętnicy nerkowej Angioplastyka i stentowanie aorty Angioplastyka tętnic biodrowych Angioplastyka tętnic udowych i podkolanowych Angioplastyka tętnic goleni Wewnątrznaczyniowe leczenie tętniaków aorty Wewnątrznaczyniowe leczenie tętniaków aorty brzusznej Wewnątrznaczyniowe leczenie tętniaków aorty piersiowej Wewnątrznaczyniowe leczenie rozwarstwienia aorty piersiowej Kierunki rozwoju leczenia tętniaków aorty Przezskórna trombektomia tętnic Trombektomia aspiracyjna Trombektomia hydrodynamiczna Tromboliza celowana Wprowadzenie Zastosowanie trombolizy celowanej w układzie tętniczym Leki trombolityczne Przeprowadzanie trombolizy celowanej zakrzepów i zatorów tętnic Powikłania Przezskórne zabiegi w układzie żylnym Wprowadzenie Angioplastyka balonowa Angioplastyka z zastosowaniem stentów Tromboliza celowana Embolizacja wad naczyniowych Wprowadzenie Materiały embolizacyjne Naczyniaki Wrodzone wady żylne Wrodzone wady tętniczo-żylne Powikłania i skutki uboczne Usuwanie ciał obcych z układu naczyniowego Komentarz I Mieczysław Szostek Komentarz II Jacek Szmidt Komentarz III Maciej L. Dryjski Rozdział 60 Wewnątrznaczyniowe zabiegi w urazach tętnic Piotr Szopiński Wprowadzenie Zasady ogólne Postępowanie w urazach poszczególnych tętnic Tętnice szyjne Tętnice podobojczykowe i pień ramienno- -głowowy Aorta piersiowa Aorta brzuszna Tętnice biodrowe Tętnica udowa Tętnica podkolanowa Tętnice goleni Podsumowanie Skorowidz I