OCENA stanu czystości Zbiornika Siemianówka w 2010 roku

Transkrypt

1 INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU OCENA stanu czystości Zbiornika Siemianówka w 2010 roku WIOŚ BIAŁYSTOK, czerwiec 2011

2 Opracowanie wykonano na podstawie wyników badao Paostwowego Monitoringu Środowiska. W przypadku cytowania niniejszej publikacji należy podad źródło informacji. 2

3 1. Charakterystyka zbiornika zaporowego Siemianówka Zbiornik Siemianówka położony jest na Podlasiu na obszarze województwa podlaskiego, na terenie gmin Michałowo i Narewka. Został utworzony w wyniku spiętrzenia rzeki Narew w 367 km jej biegu, a 57 km od jej źródeł. Brzeg wschodni zbiornika przy maksymalnym napełnieniu oddalony jest od granicy z Białorusią o ok. 0,5 km. Zbiornik usytuowany jest w nizinnej, płaskiej dolinie rzecznej, wypełnionej osadami czwartorzędowymi w postaci torfów i namułów, zalegających na piaskach z glinami zwałowymi w spągu. Powierzchnia maksymalna zbiornika (w fazie maksymalnego piętrzenia) osiąga 32,5 km 2, minimalna 11,7 km 2. Głębokośd średnia przy napełnieniu całkowitym wynosi 2,5 m, maksymalna 7,0 m; przy napełnieniu minimalnym odpowiednio: 1,5 i 4,1 m. Długośd zbiornika osiąga 13,5 km przy szerokości 1,4 km. Pojemnośd zbiornika przy maksymalnym piętrzeniu wynosi 79,5 mln m 3. Z wielu pierwotnych funkcji zbiornika jest on obecnie wykorzystywany głównie do rekreacji, a szczególnie wędkarstwa. Obszar zlewni zbiornika Siemianówka po stronie polskiej zajmują przede wszystkim tereny gruntów ornych i użytków zielonych, tereny leśne z dużym udziałem drzewostanów iglastych. Znaczne połacie zajęte są przez nieużytki i podmokłe, trudno dostępne szuwarowiska na terenach przygranicznych. Zlewnia po stronie białoruskiej stanowi rozległe obszary o charakterze bagiennym i torfowym, z gęstą siecią rowów melioracyjnych i starorzeczami, z dużym udziałem obszarów leśnych i wykorzystywanych rolniczo. Teren zlewni ma charakter typowo rolniczy lub naturalny. Zbiornik Siemianówka zasilany jest wodami rzek: Narwi, Kołonnej i Pszczółki biorących początek na terenie Białorusi. Po stronie polskiej dopływy pochodzą z polderów: Cisówka, Budy, Babia Góra, Siemianówka oraz zlewni rzeki Łuplanki. 2. Źródła zanieczyszczeo Wody rzek zlewni nie są wykorzystywane do celów gospodarczych i przemysłowych, stąd nie są one narażone na dopływ ścieków lub wód zanieczyszczonych. Jedynym potencjalnym zagrożeniem dla zbiornika jest linia kolejowa łącząca Hajnówkę poprzez Siemianówkę, nasypem z mostem poprzez czaszę zbiornika do miejscowości Cisówka i dalej do Świsłoczy na terenie Białorusi. Linią tą są przewożone znaczne ilości substancji przemysłowych, w tym także o charakterze toksycznym stosowanych jako surowiec do produkcji. W wodach zbiornika obserwowany jest, corocznie, cyklicznie występujący masowy zakwit glonów z rodzaju sinic. Jego przyczyną są korzystne warunki morfometryczno - zlewniowe zbiornika oraz skład podłoża zlewni o dużej zawartości rud darniowych zawierających związki biogenne. 3. Metodyka badao i oceny jakości wód Zasady polityki wodnej w paostwach Unii Europejskiej określa Ramowa Dyrektywa Wodna, która nakłada na wszystkie kraje członkowskie obowiązek osiągnięcia do 2015 roku dobrego stanu wód powierzchniowych. Wody powierzchniowe, w tym silnie zmienione i sztuczne jednolite części wód, powinny do tego czasu osiągnąd dobry stan chemiczny, oraz odpowiednio, dobry stan ekologiczny lub dobry potencjał ekologiczny. Transpozycji przepisów RDW do prawodawstwa polskiego dokonano przede wszystkim poprzez ustawę Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz z późniejszymi zmianami). Ustawa Prawo wodne, regulująca zagadnienia związane z ochroną środowiska wodnego i dostosowująca je do wymagao prawodawstwa Unii Europejskiej, odwołuje się do szczegółowych aktów wykonawczych. Są to m.in.: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U r. Nr 162, poz. 1008), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 maja 2009 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz. U r. Nr 81, poz. 685), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 lipca 2009 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U r. Nr 122, poz. 1018). Zgodnie z RDW wody zbiorników zaporowych należy traktowad jako wody odcinków 3

4 silnie przekształconych rzek, toteż wybrane do oceny ich potencjału ekologicznego metody są zaczerpnięte z metodyk stosowanych do badania rzek. Lokalizację punktów poboru prób przedstawia mapa poniżej. Zakres, częstotliwośd i sposób prowadzenia badao monitoringowych wód powierzchniowych oraz sposób oceny wód zależy od sposobu ich użytkowania i charakterystyki zagrożenia. Rodzaje sporządzanych ocen określają następujące akty wykonawcze do ustawy Prawo wodne: Ogólna ocena jakości wód. Podstawą oceny jest Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. Nr 162, poz. 1008). Rozporządzenie określa sposób klasyfikacji jednolitych części wód powierzchniowych w ciekach naturalnych, jeziorach lub innych zbiornikach naturalnych, wodach przejściowych i przybrzeżnych oraz sztucznych jednolitych części wód powierzchniowych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych. Określenia ogólnej jakości wód powierzchniowych dokonano dla poszczególnych badanych punktów pomiarowych. Podstawę określenia klas jakości wód powierzchniowych stanowiły wartości graniczne wskaźników jakości wody w poszczególnych klasach, zamieszczone w załączniku nr 2, 5 i 8 do wyżej wymienionego rozporządzenia Ministra Środowiska. W przypadku zbiorników zaporowych poza ww. rozporządzeniem do oceny za 2010 rok wykorzystano publikację wykonaną na zamówienie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska Wytyczne metodyczne do przeprowadzenia monitoringu i oceny potencjału ekologicznego zbiorników zaporowych w Polsce, IMGW, Oddział we Wrocławiu, wersja maj Stan ekologiczny jednolitych części wód (JCW) powierzchniowych w ciekach naturalnych, jeziorach lub innych zbiornikach naturalnych, wodach przejściowych oraz przybrzeżnych klasyfikuje się na podstawie wyników klasyfikacji elementów fizykochemicznych, biologicznych i hydromorfologicznych. Jest definiowany dla wód naturalnych jako: bardzo dobry - dla wód o niezmienionych warunkach przyrodniczych lub zmienionych tylko w bardzo niewielkim stopniu, dobry - gdy zmiany warunków przyrodniczych w porównaniu do warunków niezakłóconych działalnością człowieka są niewielkie, umiarkowany - obejmujący wody przekształcone w średnim stopniu, słaby - wody o znacznie zmienionych warunkach przyrodniczych (biologicznych, fizykochemicznych, morfologicznych), gdzie gatunki roślin i zwierząt znacznie różnią się od tych, które zwykle towarzyszą danemu typowi jednolitej części wód, 4

5 zły - wody o poważnie zmienionych warunkach przyrodniczych, w których nie występują typowe dla danego rodzaju wód gatunki. Potencjał ekologiczny jednolitych części wód powierzchniowych sztucznych i silnie zmienionych 1 klasyfikuje się na podstawie wyników klasyfikacji elementów fizykochemicznych, biologicznych i hydromorfologicznych. Potencjał ekologiczny jest definiowany jako: dobry i powyżej dobrego, umiarkowany, słaby oraz zły. Do czasu opracowania metodyk oceny elementów fizykochemicznych pomija się je przy ocenie stanu/potencjału ekologicznego. Stan chemiczny jednolitych części wód powierzchniowych klasyfikuje się na podstawie chemicznych wskaźników jakości wód. Stan chemiczny jest definiowany jako dobry oraz nieosiągający dobrego. Stan jednolitych części wód powierzchniowych ocenia się, porównując wyniki klasyfikacji stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych z wynikami stanu chemicznego tych jednolitych części wód. Stan jednolitych części wód powierzchniowych sztucznych i silnie zmienionych ocenia się, porównując wyniki klasyfikacji potencjału ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych z wynikami stanu chemicznego tych jednolitych części wód. W zależności od stanu ekologicznego/potencjału ekologicznego oraz stanu chemicznego, stan jednolitych części wód powierzchniowych i jednolitych części wód powierzchniowych sztucznych i silnie zmienionych może byd: dobry lub zły. Ocena eutrofizacji ze źródeł komunalnych za lata Ocenę wykonano na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. Nr 162, poz. 1008). Siemianówka jest silnie zmienioną jednolitą częścią wód (jcw), dlatego też zgodnie z metodyką, ocenie podlega potencjał ekologiczny wód. Metodyka oceny przewiduje, że w przypadku gdy w jcw wód powierzchniowych (sztucznych lub silnie zmienionych) ustanowiono więcej niż jeden punkt pomiarowo-kontrolny, jako klasyfikację potencjału ekologicznego przyjmuje się, wynik najgorszy spośród wyników klasyfikacji w każdym z punktów pomiarowo-kontrolnych. Analogicznie, jeżeli w jcw znajduje się więcej niż jeden punkt pomiarowo-kontrolny, klasyfikację stanu chemicznego jcw ustala się na podstawie najgorszego wyniku, spośród wyników klasyfikacji z każdego punktu pomiarowo-kontrolnego. W 2010 roku badania Siemianówki przeprowadzono w 3 punktach pomiarowo kontrolnych położonych w jednej jcw, dlatego też prezentowane oceny potencjału i stanu chemicznego w punktach pomiarowo-kontrolnych są ocenami cząstkowymi, na podstawie ustalono ocenę koocową potencjału ekologicznego, stanu chemicznego i stanu wód. W niniejszym dokumencie zawarto również ocenę eutrofizacji ze źródeł komunalnych wykonaną na podstawie badao z lat W załączniku 1 przedstawiono oceny stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego w 2010 roku. W załączniku 2 zaprezentowano wyniki oznaczeo na potrzeby oceny eutrofizacji ze źródeł komunalnych na zbiorniku Siemianówka za lata W załączniku 3 przedstawiono wykaz punktów pomiarowych oraz zakres i częstotliwośd pomiarów. 4. Oceny wyników badao wykonanych w 2010 roku 4.1 ZBIORNIK SIEMIANÓWKA - OCENA W PUNKTACH POMIAROWO KONTROLNYCH BASEN GŁÓWNY a) Klasyfikacja potencjału ekologicznego (jcw silnie zmieniona). Wyniki oceny biologicznej opartej o fitobentos (IO) i wskaźnik fitoplanktonowy (IFPL) wskazały na IV klasę - potencjał słaby. Uzyskane wartości wskaźników fizykochemicznych także nie osiągnęły potencjału dobrego. O ocenie parametrów fizykochemicznych 1 wody te zostały tak przekształcone przez człowieka, że niemożliwe jest przywrócenie im stanu naturalnego 5

6 zadecydowało ponadnormatywne stężenia BZT 5, ogólnego węgla organicznego (OWO), azotu Kjeldahla, za wysoka temperatura wody i ph (Załącznik 1). b) Klasyfikacja stanu chemicznego. Stan chemiczny w punkcie kontrolno-pomiarowym oceniono jako dobry, gdyż żaden z parametrów nie przekroczył wartości stężeo granicznych dla stanu chemicznego dobrego. (Załącznik 1). c) Warunki tlenowe. Od marca do września prowadzono badania warunków tlenowych w poszerzonym zakresie poprzez sporządzanie tzw. profili tlenowych (do głębokości 8 m - warstwa przydenna) z dokładnością co 1 m. Wyniki pomiarów przedstawiono poniżej: - w profilu tlenowym z marca w całym przekroju pionowym zawartośd tlenu rozpuszczonego odpowiadała stanowi poniżej dobrego, - analiza profilu pomiarowego z czerwca wykazała: w warstwie do 3 m zawartośd tlenu rozpuszczonego w II klasie (stan dobry), natomiast od 4 do 7 m obniżenie natlenienia poniżej stanu dobrego, - w profilu tlenowym z lipca do głębokości 1 metra zawartośd tlenu rozpuszczonego mieściła się w I klasie (stan bardzo dobry), na 2 metrze głębokości natlenienie wskazało na II klasę (stan dobry), a od 3 metra głębokości na stan poniżej dobrego (od 4 metra zawartośd tlenu wynosiła <0,2 mg O 2 /l), - w profilu tlenowym z sierpnia zawartośd tlenu rozpuszczonego mierzona bezpośrednio pod zwierciadłem wody mieściła się w I klasie (stan bardzo dobry), na głębokości 1-2 metry wskazała II klasę (stan dobry), od 3 metra zawartośd tlenu rozpuszczonego wskazywała na stan poniżej dobrego (od 4 metra zawartośd tlenu wynosiła <0,2 mg O 2 /l), - analiza profilu pomiarowego z września wykazała: w warstwie do 4 m zawartośd tlenu w I klasie (stan bardzo dobry), natomiast od 5 do 7 m zawartośd tlenu w II klasie \(stan dobry), - największe natlenienie obserwowano w lipcu przy zwierciadle wody 9,2 mg O 2 /l, natomiast najniższe w lipcu i sierpniu na głębokości od 4 do 8 metrów - < 0,2 mg O 2 /l BASEN WSCHODNI a) Klasyfikacja potencjału ekologicznego (jcw silnie zmieniona). Wyniki oceny biologicznej opartej o fitobentos (IO) wskazały na III klasę - potencjał umiarkowany, natomiast wskaźnik fitoplanktonowy (IFPL) wskazał na II klasę - potencjał dobry. Uzyskane wartości wskaźników fizykochemicznych potwierdziły III klasę potencjał umiarkowany. O ocenie parametrów fizykochemicznych zadecydowało ponadnormatywne stężenia BZT 5, ogólnego węgla organicznego (OWO), oraz za wysoka temperatura wody (Załącznik 1). b) Klasyfikacja stanu chemicznego. Stan chemiczny w punkcie kontrolno-pomiarowym oceniono jako dobry, gdyż żaden z parametrów nie przekroczył wartości stężeo granicznych dla stanu chemicznego dobrego. (Załącznik 1) ZATOKA BACHURY a) Klasyfikacja potencjału ekologicznego (jcw silnie zmieniona). Wyniki oceny biologicznej opartej o fitobentos (IO) wskazały na II klasę - potencjał dobry, natomiast wskaźnik fitoplanktonowy (IFPL) wskazał na III klasę - potencjał umiarkowany. Uzyskane wartości wskaźników fizykochemicznych potwierdziły III klasę potencjał umiarkowany. O klasyfikacji zadecydowało ponadnormatywne stężenia BZT 5, ogólnego węgla organicznego (OWO), azotu Kjeldahla, fosforu ogólnego, za wysoka temperatura wody i ph (Załącznik 1). b) Klasyfikacja stanu chemicznego. Stan chemiczny w punkcie pomiarowo-kontrolnym - poniżej dobrego, zdecydowało ponadnormatywne stężenie benzo(a)pirenu oraz sumy benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3- cd)pirenu. Pozostałe substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego nie wykazały przekroczeo (Załącznik 1). 6

7 4.1.4 OCENA JEDNOLITEJ CZĘŚCI WÓD: NAREW ZB. SIEMIANÓWKA ( PLRW ) Na podstawie otrzymanych ocen w punktach pomiarowo-kontrolnych ocena potencjału ekologicznego dla jcw o kodzie PLRW wskazała na słaby potencjał ekologiczny. Klasyfikacja stanu chemicznego dla jcw wskazała na stan poniżej dobrego. Stan wód w jcw, będący wypadkową ocen potencjału ekologicznego i stanu chemicznegooceniono jako zły OCENA EUTROFIZACJI JCW: NAREW ZB. SIEMIANÓWKA ( PLRW ) ZA LATA Ocena eutrofizacji ze źródeł komunalnych wskazuje na występowanie eutrofizacji ze względu na wartości: wskaźnika okrzemkowego (IO- fitobentos), wskaźnika fitoplanktonowego (IFPL) oraz ponadnormatywne stężenie BZT 5 (Załącznik 2). 4.2 DOPŁYWY ZBIORNIKA SIEMIANÓWKA a) Dopływ Narew, punkt pomiarowo-kontrolny: Narew - profil graniczny Babia Góra (kod JCW PLRW ) - Klasyfikacja potencjału ekologicznego (jcw silnie zmieniona). Wyniki oceny biologicznej opartej o wskaźnik fitoplanktonowy (IFPL) wskazały na I klasę - potencjał bardzo dobry, jednakże uzyskane wartości wskaźników fizykochemicznych spowodowały obniżenie ostatecznej klasyfikacji do III klasy potencjału umiarkowanego. O klasyfikacji zadecydowało ponadnormatywne stężenia ogólnego węgla organicznego (OWO) oraz zbyt niskie stężenie tlenu rozpuszczonego (Załącznik 1). - Klasyfikacja stanu chemicznego. Stan chemiczny wskazał na stan chemiczny dobry, gdyż żaden z parametrów nie przekroczył wartości stężeo granicznych dla stanu chemicznego dobrego. (Załącznik 1). - Stan wód w jcw, będący wypadkową ocen potencjału ekologicznego i stanu chemicznego wskazał na zły stan wód. b) Dopływ Cisówka, punkt pomiarowo-kontrolny: Cisówka Cisówka (kod JCW PLRW ) - Klasyfikacja stanu ekologicznego. Wyniki oceny biologicznej opartej o fitobentos (IO) wskazały na II klasę - stan dobry, jednakże uzyskane wartości wskaźników fizykochemicznych spowodowały obniżenie ostatecznej klasyfikacji do III klasy stanu umiarkowanego. O klasyfikacji zadecydowało ponadnormatywne stężenia ogólnego węgla organicznego (OWO) (Załącznik 1). - Klasyfikacja stanu chemicznego. Stan chemiczny - poniżej dobrego, zdecydowało ponadnormatywne stężenie benzo(a)pirenu, sumy benzo(b)fluorantenu i benzo(k)fluorantenu oraz sumy benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3- cd)pirenu. Pozostałe substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego nie wykazały przekroczeo (Załącznik 1). - Stan wód w jcw, będący wypadkową ocen potencjału ekologicznego i stanu chemicznego wskazał na zły stan wód. c) Dopływ Łuplanka, punkt pomiarowo-kontrolny: Łuplanka - Bachury (kod JCW PLRW ) - Klasyfikacja stanu ekologicznego. Wyniki oceny biologicznej opartej o fitobentos (IO) wskazały na II klasę - stan dobry, jednakże uzyskane wartości wskaźników fizykochemicznych spowodowały obniżenie ostatecznej klasyfikacji do III klasy stanu umiarkowanego. O klasyfikacji zadecydowało ponadnormatywne stężenia ogólnego węgla organicznego (OWO), fosforu ogólnego i zbyt niskie stężenie tlenu rozpuszczonego (Załącznik 1). - Klasyfikacja stanu chemicznego. Stan chemiczny - poniżej dobrego, zdecydowało ponadnormatywne stężenie sumy benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu. Pozostałe substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego nie wykazały przekroczeo (Załącznik 1). - Stan wód w jcw, będący wypadkową ocen potencjału ekologicznego i stanu chemicznego wskazał na zły stan wód. 7

8 d) Dopływ Prosty Rów, punkt pomiarowo-kontrolny Prosty Rów Siemianówka (kod JCW PLRW ) - Klasyfikacja stanu ekologicznego. Wyniki oceny biologicznej opartej o fitobentos (IO) wskazały na II klasę - stan dobry, jednakże uzyskane wartości wskaźników fizykochemicznych spowodowały obniżenie ostatecznej klasyfikacji do III klasy stanu umiarkowanego. O klasyfikacji zadecydowało ponadnormatywne stężenia ogólnego węgla organicznego (OWO) (Załącznik 1). - Klasyfikacja stanu chemicznego. Stan chemiczny - poniżej dobrego, zdecydowało ponadnormatywne stężenie sumy benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu. Pozostałe substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego nie wykazały przekroczeo (Załącznik 1). - Stan wód w jcw, będący wypadkową ocen potencjału ekologicznego i stanu chemicznego wskazał na zły stan wód. 5. WNIOSKI 1. JAKOŚD WÓD ZBIORNIKA SIEMIANÓWKA - Ocena potencjału ekologicznego jednolitej części wód: Narew - zb. Siemianówka wykazała, że wody charakteryzują się słabym potencjałem ekologicznym. - Klasyfikacja stanu chemicznego wskazała na stan poniżej dobrego. - Stan wód, będący wypadkową ocen potencjału ekologicznego i stanu chemicznego oceniono jako zły. - Warunki tlenowe. Największe natlenienie wód zaobserwowano w lipcu przy powierzchni wody 9,2 mg O2/l, natomiast wartości najniższe wystąpiły w lipcu i sierpniu na głębokości od 4 do 8 metrów - < 0,2 mg O2/l (praktycznie na tych głębokościach były to warunki beztlenowe). - Ocena eutrofizacji ze źródeł komunalnych wskazuje, że wody zbiornika są zeutrofizowane, ze względu na wartości: wskaźnika okrzemkowego (IO - fitobentos), wskaźnika fitoplanktonowego (IFPL) oraz ponadnormatywne stężenie BZT5 (Załącznik 2). 2. JAKOŚD WÓD DOPŁYWÓW - Narew zasilająca zbiornik Siemianówka. Rzeka charakteryzuje się złym stanem wód (potencjał ekologiczny - umiarkowany, stan chemiczny dobry). - Dopływy: Cisówka, Podrzeczka i Łuplanka. Wszystkie dopływy charakteryzują się złym stanem wód (potencjał ekologiczny - umiarkowany, stan chemiczny dobry). Opracowanie: Wydział Monitoringu Środowiska Akceptował: 8

9 ZAŁĄCZNIK 1 OCENA POTENCJAŁU EKOLOGICZNEGO I STANU CHEMICZNEGO ZBIORNIKA SIEMIANÓWKA W PUNKTACH POMIAROWYCH BASEN GŁÓWNY Okres objęty ceną 2010 Rodzaj sieci 1) O Kod ppk PL01S0802_0643 Kod JCW PLRW Nazwa punktu Zb. Siemianówka basen główny Współrzędne ppk: LON 23,75957 Współrzędne ppk: LAT 52,93998 WYNIKI POMIARÓW Wskaźnik liczba pomiarów w roku min data pomiaru max data pomiaru średnioroczna 2) granica D/U klasyfikacja Fitobentos (IO) 1 0, , ,397 0,65 IV Wskaźnik fitoplanktonowy IFPL 1 0, , ,327 0,6 IV OCENA BIOLOGICZNA SŁABY Wskaźniki fizykochemiczne - brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry Temperatura wody ( C) 4 8, poniżej dobrego Odczyn ph 5 7, , ,1 6-9 poniżej dobrego Tlen rozpuszczony (mg O2/l) 5 7, , ,5 5 I Pięciodobowe zapotrzebowanie tlenu BZT5 (mg O2/l) 5 2, , ,2 6 poniżej dobrego Ogólny węgiel organiczny (mg C/l) 5 16, , ,2 15 poniżej dobrego Przewodnośd w 20 C (μs/cm) I Substancje rozpuszczone (mg/l) I Azot amonowy (mg N-NH4/l) 5 0, , , , ,21 1,56 I Azot Kjeldahla (mg N/l) 5 1, , ,6 2 poniżej dobrego Azot azotanowy (mg N-NO3/l) 5 0, , , , ,27 5 I Azot ogólny (mg N/l) 5 1, , ,6 10 I Fosfor ogólny (mg P/l) 5 0, , ,11 0,4 I POTENCJAŁ EKOLOGICZNY SŁABY Wskaźnik ilośd prób w roku min data pomiaru max data pomiaru średnioroczna 2) granica D/U ocena stanu Antracen 9 0,00005 Fluoranten 9 0, , , , , , 0, , , , , , , , 0, , ,4 dobry 1 dobry Naftalen (ug/l) 9 0, , ,038 2,4 dobry Benzo(a)piren 9 0,00025 Suma: Benoz(b)fluorantenu i Benzo(k)fluorantenu Suma: Benzo(g,h,i)perylenu i Indeno(1,2,3-cd)pirenu STAN CHEMICZNY , , , , , 0, , , , , , , 0, , ,16.06., , , 0, , , , , DOBRY 0,1 dobry 0,03 dobry 0,002 dobry

10 BASEN WSCHODNI Okres objęty ceną 2010 Rodzaj sieci 1) O Kod ppk PL01S0802_0644 Kod JCW PLRW Nazwa punktu zb. Siemianówka - basen wschodni Współrzędne ppk: LON 23,83683 Współrzędne ppk: LAT 52,90461 WYNIKI POMIARÓW Wskaźnik ilośd prób w roku min data pomiaru max data pomiaru średnioroczna 2) granica D/U klasyfikacja Fitobentos (IO) 1 0, , ,596 0,65 III Wskaźnik fitoplanktonowy IFPL 1 0, , ,662 0,6 II OCENA BIOLOGICZNA UMIARKOWANY Wskaźniki fizykochemiczne - brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry Temperatura wody ( C) 3 11, poniżej dobrego Odczyn ph 4 7, , ,2 6-9 I Tlen rozpuszczony (mg O2/l) 4 9, , ,6 5 I Pięciodobowe zapotrzebowanie tlenu BZT5 (mg O2/l) 4 2, , ,1 6 poniżej dobrego Ogólny węgiel organiczny (mg C/l) 4 22, , ,2 15 poniżej dobrego Przewodnośd w 20 C (μs/cm) I Substancje rozpuszczone (mg/l) I Azot amonowy (mg N-NH4/l) 4 0, , , 0, ,18 1,56 I Azot Kjeldahla (mg N/l) 4 1, , ,7 2 II Azot azotanowy (mg N-NO3/l) 4 0, , , ,19 5 I Azot ogólny (mg N/l) 4 1, , 1, ,7 10 I Fosfor ogólny (mg P/l) 4 0, , ,2 0,4 I POTENCJAŁ EKOLOGICZNY UMIARKOWANY Wskaźnik ilośd prób w roku min data pomiaru max data pomiaru średnioroczna 2) granica D/U ocena stanu Antracen 8 0, , , , ,4 dobry Fluoranten 8 0, , , , dobry Naftalen (ug/l) 8 0, , ,0515 2,4 dobry Benzo(a)piren 8 0, , , , 0, , ,1 dobry Suma: Benoz(b)fluorantenu i Benzo(k)fluorantenu , , , , , ,03 dobry Suma: Benzo(g,h,i)perylenu i Indeno(1,2,3-cd)pirenu , , , , , 0, , ,002 dobry STAN CHEMICZNY DOBRY 10

11 ZATOKA BACHURY Okres objęty ceną 2010 Rodzaj sieci 1) O Kod ppk PL01S0802_0645 Kod JCW PLRW Nazwa punktu Zb. Siemianówka - zatoka Bachury Współrzędne ppk: LON 23,76856 Współrzędne ppk: LAT 52,94803 WYNIKI POMIARÓW Wskaźnik ilośd prób w roku min data pomiaru max data pomiaru średnioroczna 2) granica D/U klasyfikacja Fitobentos (IO) 1 0, , ,668 0,65 II Wskaźnik fitoplanktonowy IFPL 1 0, , ,423 0,6 III OCENA BIOLOGICZNA UMIARKOWANY Wskaźniki fizykochemiczne - brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry Temperatura wody ( C) , ,3 24 poniżej dobrego Odczyn ph , 9, ,3 6-9 poniżej dobrego Tlen rozpuszczony (mg O2/l) 5 9, , ,7 5 I Pięciodobowe zapotrzebowanie tlenu BZT5 (mg O2/l) , ,7 6 poniżej dobrego Ogólny węgiel organiczny (mg C/l) 5 15, , ,2 15 poniżej dobrego Przewodnośd w 20 C (μs/cm) I Substancje rozpuszczone (mg/l) I Azot amonowy (mg N-NH4/l) 5 0, , ,33 1,56 I Azot Kjeldahla (mg N/l) 5 1, poniżej dobrego Azot azotanowy (mg N-NO3/l) 5 0, , , , ,27 5 I Azot ogólny (mg N/l) 5 1, I Fosfor ogólny (mg P/l) 5 0, , ,429 0,4 poniżej dobrego POTENCJAŁ EKOLOGICZNY UMIARKOWANY Wskaźnik ilośd prób w roku min data pomiaru max data pomiaru średnioroczna 2) granica D/U ocena stanu Antracen 8 0, , , , , , , , 0, , , , , , , , 0, ,4 dobry Fluoranten 8 0, , , , , , , 0, , dobry Naftalen (ug/l) 8 0, , , ,4 dobry Benzo(a)piren 8 0, , , , ,1 poniżej dobrego Suma: Benoz(b)fluorantenu i Benzo(k)fluorantenu , , , ,03 dobry Suma: Benzo(g,h,i)perylenu i Indeno(1,2,3-cd)pirenu , , , , , 0, , ,002 poniżej dobrego STAN CHEMICZNY PONIŻEJ DOBREGO 11

12 OCENA STANU EKOLOGICZNEGO, POTENCJAŁU EKOLOGICZNEGO I STANU CHEMICZNEGO DOPŁYWÓW ZBIORNIKA SIEMIANÓWKA NAREW BABIA GÓRA Okres objęty ceną 2010 Rodzaj sieci 1) D, O Kod ppk PL01S0801_1371 Kod JCW PLRW Nazwa punktu Narew - profil graniczny Babia Góra Rzeka, km biegu Narew, 446 km Współrzędne ppk: LON 23,91284 Współrzędne ppk: LAT 52,90473 WYNIKI POMIARÓW Wskaźnik ilośd prób w roku min data pomiaru max data pomiaru średnioroczna 2) granica D/U klasyfikacja Wskaźnik fitoplanktonowy IFPL 1 0, , ,909 0,6 I OCENA BIOLOGICZNA BARDZO DOBRY Wskaźniki fizykochemiczne - brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry Temperatura wody ( C) 2 15, , ,8 24 I Odczyn ph 2 7, , ,3 6-9 I Tlen rozpuszczony (mg O2/l) 2 2, , ,8 5 poniżej dobrego Pięciodobowe zapotrzebowanie tlenu BZT5 (mg O2/l) 2 1, , ,9 6 I Ogólny węgiel organiczny (mg C/l) 6 31, , ,8 15 poniżej dobrego Przewodnośd w 20 C (μs/cm) I Substancje rozpuszczone (mg/l) I Azot amonowy (mg N-NH4/l) 2 0, , ,19 1,56 I Azot Kjeldahla (mg N/l) 2 1, , ,8 2 II Azot azotanowy (mg N-NO3/l) 2 0, , , , ,05 5 I Azot ogólny (mg N/l) 2 1, , ,8 10 I Fosfor ogólny (mg P/l) 2 0, , ,18 0,4 I POTENCJAŁ EKOLOGICZNY UMIARKOWANY Wskaźnik ilośd prób w roku min data pomiaru max data pomiaru średnioroczna 2) granica D/U ocena stanu Antracen 4 0, , , , ,0003 0,4 dobry Fluoranten 4 0, , , ,02 1 dobry Naftalen (ug/l) 4 0, , ,021 2,4 dobry Benzo(a)piren 4 0, , ,028 0,1 dobry Suma: Benoz(b)fluorantenu i Benzo(k)fluorantenu , , ,0004 0,03 dobry Suma: Benzo(g,h,i)perylenu i Indeno(1,2,3-cd)pirenu , , , ,0012 0,002 dobry STAN CHEMICZNY DOBRY 12

13 CISÓWKA Okres objęty ceną 2010 Rodzaj sieci 1) O Kod ppk PL01S0801_1387 Kod JCW PLRW Nazwa punktu Cisówka - Cisówka Rzeka, km biegu Cisówka, 0,1 km Współrzędne ppk: LON 23,86718 Współrzędne ppk: LAT 52,93305 WYNIKI POMIARÓW Wskaźnik ilośd prób w roku min data pomiaru max data pomiaru średnioroczna 2) granica D/U klasyfikacja Fitobentos (IO) 1 0, , ,52 0,5 II OCENA BIOLOGICZNA DOBRY Wskaźniki fizykochemiczne - brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry Temperatura wody ( C) 5 0, , ,9 24 I Odczyn ph 5 7, , , 7,7 6-9 I Tlen rozpuszczony (mg O2/l) 5 6, , ,8 5 II Pięciodobowe zapotrzebowanie tlenu BZT5 (mg O2/l) 5 1, , ,5 6 II Ogólny węgiel organiczny (mg C/l) 5 13, , ,8 15 poniżej dobrego Przewodnośd w 20 C (μs/cm) I Substancje rozpuszczone (mg/l) I Azot amonowy (mg N-NH4/l) 5 0, , , , 0, ,45 1,56 I Azot Kjeldahla (mg N/l) 5 1, , ,6 2 II Azot azotanowy (mg N-NO3/l) 5 0, , ,2 5 I Azot ogólny (mg N/l) 5 1, , ,8 10 I Fosfor ogólny (mg P/l) 5 0, , ,27 0,4 II STAN EKOLOGICZNY UMIARKOWANY Wskaźnik ilośd prób w roku min data pomiaru max data pomiaru średnioroczna 2) granica D/U ocena stanu Antracen 9 0, , , 0, ,0560 0,4 dobry Fluoranten 9 0, , , ,13.09., , 0, ,08 1 dobry , Naftalen (ug/l) 9 0, , ,023 2,4 dobry Benzo(a)piren 9 0, , ,125 0,1 poniżej dobrego Suma: Benoz(b)fluorantenu i Benzo(k)fluorantenu , ,0312 0,03 poniżej dobrego Suma: Benzo(g,h,i)perylenu i Indeno(1,2,3-cd)pirenu ,13.09., , , 0, ,0299 0,002 poniżej dobrego STAN CHEMICZNY PONIŻEJ DOBREGO 13

14 ŁUPLANKA Okres objęty ceną 2010 Rodzaj sieci 1) O Kod ppk PL01S0801_1388 Kod JCW PLRW Nazwa punktu Łuplanka - Bachury Rzeka, km biegu Łuplanka, 0,1 km Współrzędne ppk: LON 23,79533 Współrzędne ppk: LAT 52,97433 WYNIKI POMIARÓW Wskaźnik ilośd prób w roku min data pomiaru max data pomiaru średnioroczna 2) granica D/U klasyfikacja Fitobentos (IO) 1 0, , ,59 0,5 II OCENA BIOLOGICZNA DOBRY Wskaźniki fizykochemiczne - brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry Temperatura wody ( C) I Odczyn ph 6 7, , , 7, ,5 6-9 I Tlen rozpuszczony (mg O2/l) , poniżej dobrego Pięciodobowe zapotrzebowanie tlenu BZT5 (mg O2/l) 6 1, , ,3 6 II Ogólny węgiel organiczny (mg C/l) 6 10, , ,8 15 poniżej dobrego Przewodnośd w 20 C (μs/cm) I Substancje rozpuszczone (mg/l) I Azot amonowy (mg N-NH4/l) 6 0, , , , , 0, ,44 1,56 I Azot Kjeldahla (mg N/l) , ,78 2 II Azot azotanowy (mg N-NO3/l) 6 0, , ,92 5 I Azot ogólny (mg N/l) , ,8 10 I Fosfor ogólny (mg P/l) 6 0, , ,41 0,4 poniżej dobrego STAN EKOLOGICZNY UMIARKOWANY Wskaźnik ilośd prób w roku min data pomiaru max data pomiaru średnioroczna 2) granica D/U ocena stanu Antracen 9 0, , , , , 0, ,0004 0,4 dobry Fluoranten 9 0, , , , , 0, ,01 1 dobry Naftalen (ug/l) 9 0, , ,039 2,4 dobry Benzo(a)piren 9 0, , 0, ,004 0,1 dobry Suma: Benoz(b)fluorantenu i Benzo(k)fluorantenu Suma: Benzo(g,h,i)perylenu i Indeno(1,2,3-cd)pirenu STAN CHEMICZNY , 0, ,0162 0,03 dobry , , , , , 0, ,0152 0,002 poniżej dobrego PONIŻEJ DOBREGO 14

15 PODRZECZKA (PROSTY RÓW) Okres objęty ceną 2010 Rodzaj sieci 1) O Kod ppk PL01S0801_1389 Kod JCW PLRW Nazwa punktu Prosty Rów - Siemianówka Rzeka, km biegu Podrzeczka, 0,1 km Współrzędne ppk: LON 23,83611 Współrzędne ppk: LAT 52,90272 WYNIKI POMIARÓW Wskaźnik ilośd prób w roku min data pomiaru max data pomiaru średnioroczna 2) granica D/U klasyfikacja Fitobentos (IO) 1 0, , ,48 0,5 III OCENA BIOLOGICZNA UMIARKOWANY Wskaźniki fizykochemiczne - brane pod uwagę, gdy ocena biologiczna wskazuje na stan dobry i bardzo dobry Temperatura wody ( C) 5 0, I Odczyn ph 5 7, , , , , 7,6 6-9 I Tlen rozpuszczony (mg O2/l) 5 5, , ,8 5 I Pięciodobowe zapotrzebowanie tlenu BZT5 (mg O2/l) 5 2, , 3, ,5 6 II Ogólny węgiel organiczny (mg C/l) 5 17, , ,9 15 poniżej dobrego Przewodnośd w 20 C (μs/cm) I Substancje rozpuszczone (mg/l) I Azot amonowy (mg N-NH4/l) 5 0, , , ,45 1,56 I Azot Kjeldahla (mg N/l) 5 1, , ,6 2 II Azot azotanowy (mg N-NO3/l) 5 0, , ,2 5 I Azot ogólny (mg N/l) 5 2, , ,8 10 I Fosfor ogólny (mg P/l) 5 0, , ,27 0,4 II STAN EKOLOGICZNY UMIARKOWANY Wskaźnik ilośd prób w roku min data pomiaru max data pomiaru średnioroczna 2) granica D/U ocena stanu Antracen 9 0, , , , , 0, ,0199 0,4 dobry Fluoranten 9 0, , , , 0, ,02 1 dobry Naftalen (ug/l) 9 0, , ,040 2,4 dobry Benzo(a)piren 9 0, , ,029 0,1 dobry Suma: Benoz(b)fluorantenu i Benzo(k)fluorantenu 10 0, , ,0082 0,03 dobry Suma: Benzo(g,h,i)perylenu i Indeno(1,2,3-cd)pirenu , , , , , ,0065 0,002 poniżej dobrego STAN CHEMICZNY PONIŻEJ DOBREGO Legenda do załącznika 1: - rodzaj sieci 1) - O- operacyjny, - średnioroczna 2): - w przypadku min 12 prób w roku - percentyl 90 (dla tlenu rozp. percentyl 10), w przypadku mniejszej liczb prób - wartośd najgorsza, chlorofil "a" - średnia arytmetyczna - dla alachloru, antracenu, atrazyny, benzenu, kadmu, chlorfenwinfosu, chlorpyrifosu, fluorantenu, heksachlorobutadienu, heksachlorocykloheksanu, rtęci, nonylofenoli, benzo(a)pirenu i symazyny wartośd maksymalna; - dla difenyloeterów bromowanych, 1,2-dichloroetanu, dichlorometanu, di(2-etyloheksyl)ftalanu, naftalenu, ołowiu, niklu, oktylofenoli, sumy benzo(b)fluorantenu i benzo(k)fluorantenu, sumy benzo(g,h,i)perylenu i i indeno(1,2,3-cd)pirenu, trichlorobenzenów, trichlorometanu, trifuraliny, sumy aldryny, endryny, dieldryny i izodryny, izomeru para-para DDT, DDT całkowitego, trichloroetylenu oraz tetrachloroetylenu średnia arytmetyczna d - wartośd wskazuje na stan dobry lub wyższy niż dobry 15

16 ZAŁĄCZNIK 2 OCENA EUTROFIZACJI ZBIORNIKA SIEMIANÓWKA Dane o zbiorniku zaporowym Wskaźnik IFPL Fitobentos (wskaźnik okrzemkowy IO) Pięciodobowe zapotrzebowanie tlenu BZT 5 (mg O 2 /l) Azot azotanowy (mg N-NO 3 /l) Azot ogólny (mg N/l) Fosfor ogólny (mg P/l) OGÓLNA OCENA EUTROFIZACJI 7) Okres objęty oceną Nazwa zbiornika Zbiornik Siemianówka Kod JCW PLRW Nazwa JCW Narew- Zb. Siemianówka Typ zbiornika 1) L granica D/U 0,6 wartośd do oceny 0,471 ocena eutrofizacji 3) TAK granica D/U 0,65 wartośd do oceny 0,554 ocena eutrofizacji 3) TAK granica D/U 6 wartośd do oceny 2) 6,9 ocena eutrofizacji 3) TAK granica D/U 5 wartośd do oceny 2) 0,273 ocena eutrofizacji 3) NIE granica D/U 10 wartośd do oceny 2) 2,7 ocena eutrofizacji 3) NIE granica D/U 0,4 wartośd do oceny 2) 0,14 ocena eutrofizacji 3) NIE TAK Legenda: 1) L - zbiornik limniczny 2) w przypadku min 12 prób w roku - percentyl 90 (dla tlenu rozpuszczonego - percentyl 10), w przypadku mniejszej liczb prób - wartośd najgorsza 3) TAK - jeśli występuje eutrofizacja lub NIE - jeśli nie występuje eutrofizacja 16

17 Załącznik 3 Tabela 1. WYKAZ JEDNOLITYCH CZĘŚCI WÓD I PROGRAM POMIAROWY SIEMIANÓWKA I DOPŁYWY 2010 Lp. Nazwa Punktu Kod Punktu Kod jcw Km rzeki Długośd geograficzna Szerokośd geograficzna MO_O MOEU MOIN 1 zb. Siemianówka - basen wschodni PL01S0802_0644 PLRW , ,90461 ZW ZW ZW 2 zb. Siemianówka - basen główny PL01S0802_0643 PLRW , ,93998 ZW ZW ZW 3 zb. Siemianówka - - PL01S0802_0645 PLRW zatoka Bachury 23, ,94803 ZW ZW ZW 4 Narew - profil RWS, PL01S0801_1371 PLRW , , RWS RWS graniczny Babia Góra ZWD 5 Narew - Bondary PL01S0801_1353 PLRW , 7 23, , RW RW ZWD 6 Prosty Rów - Siemianówka PL01S0801_1389 PLRW ,1 23, , ZWD 7 Cisówka - Cisówka PL01S0801_1387 PLRW ,1 23, , ZWD 8 Łuplanka - Bachury PL01S0801_1388 PLRW ,1 23, , ZWD Legenda: MO_O MOEU MOIN program monitoringu operacyjnego program monitoringu operacyjnego jakości wód narażonych na eutrofizację ze źródeł komunalnych program monitoringu operacyjnego realizowany dla innych celów niż wymienione powyżej 17

18 Nr wskaźnika wg rozporządzenia Załącznik 3 Tabela 2. ZAKRES I CZĘSTOTLIWOŚD BADAO W JEDNOLITYCH CZĘŚCIACH WÓD PŁYNĄCYCH SIEMIANÓWKA I DOPŁYWY 2010 Nazwa ppk zb. Siemianówka - basen wschodni zb. Siemianówka- basen główny zb. Siemianówkazatoka Bachury Prosty Rów - Siemianówka Narew - profil graniczny Babia Góra Cisówka - Cisówka Narew -Bondary Łuplanka - Bachury Kod ppk PL01S0802_0644 PL01S0802_0643 PL01S0802_0645 PL01S0801_1389 PL01S0801_1371 PL01S0801_1387 PL01S0801_1353 PL01S0801_1388 program MOZW, MOEUZW, MOINZW MOZW, MOEUZW, MOINZW MOZW, MOEUZW, MOINZW MOINZWD MORWS, MOEURWS, MOINRWS, MOINZWD MOINZWD MORW, MOEURW, MOINZWD MOINZWD Komentarz do programu Nazwa jeziora / zbiornika i, jeśli dotyczy, nazwa dopływu / odpływu monitoring zbiornika zaporowego monitoring zbiornika zaporowego monitoring zbiornika zaporowego zb. Siemianówka zb. Siemianówka zb. Siemianówka monitoring zbiornika zaporowego- dopływ zb. Siemianówka, dopływ Prosty Rów 18 monitoring zbiornika zaporowego- dopływ Narew monitoring zbiornika zaporowego- dopływ zb. Siemianówka, dopływ Cisówka monitoring zbiornika zaporowego-odpływ zb. Siemianówka, odpływ Narew monitoring zbiornika zaporowego- dopływ Typ abiotyczny Ilośd badao w ppk 1 Elementy biologiczne 1.1 Fitoplankton Chlorofil a Fitobentos Makrofity 2) Bezkręgowce Elementy fizykochemiczne (wspierające elementy biologiczne) 3.1 Grupa wskaźników charakteryzujących stan fizyczny, w tym warunki termiczne Temperatura wody Przeźroczystośd Grupa wskaźników charakteryzujących warunki tlenowe (warunki natlenienia) i zanieczyszczenia organiczne Tlen rozpuszczony BZT Ogólny węgiel organiczny Nasycenie wód tlenem % Grupa wskaźników charakteryzujących zasolenie Przewodnośd w 20 C Substancje rozpuszczone Twardośd ogólna Grupa wskaźników charakteryzujących zakwaszenie (stan zakwaszenia) Odczyn ph Grupa wskaźników charakteryzujących warunki biogenne (substancje biogenne) Azot amonowy Azot Kjeldahla Azot azotanowy Azot ogólny Fosforany PO Fosfor ogólny Grupa wskaźników chemicznych charakteryzujących występowanie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego 4.1 Substancje priorytetowe w dziedzinie polityki wodnej b Benzo(b)fluoranten c Benzo(k)fluoranten d Benzo(g,h,i)perylen zb. Siemianówka, dopływ Łuplanka

19 Załącznik 3 Nazwa ppk zb. Siemianówka - basen wschodni zb. Siemianówka- basen główny zb. Siemianówkazatoka Bachury Prosty Rów - Siemianówka Narew - profil graniczny Babia Góra Cisówka - Cisówka Narew -Bondary Łuplanka - Bachury e Indeno(1,2,3-cd)piren Wskaźniki mikrobiologiczne 5.1 Ogólna liczba bakterii Coli Liczba bakterii z grupy Coli typu kałowego Legenda: 1) Wskaźnik będzie badany po wdrożeniu metodyki PROGRAMY: MORW - program monitoringu operacyjnego (prowadzony w naturalnych jednolitych częściach wód- jcw) MORWS - program monitoringu operacyjnego (prowadzony w sztucznych i silnie zmienionych jcw) MOEURW - program monitoringu operacyjnego jakości wód narażonych na eutrofizację ze źródeł komunalnych (w naturalnych jcw) MOEURWS - program monitoringu operacyjnego jakości wód narażonych na eutrofizację ze źródeł komunalnych (w sztucznych i silnie zmienionych jcw) MOINRW - program monitoringu operacyjnego realizowany dla innych celów niż wymienione powyżej (w naturalnych jcw) MOINRWS - program monitoringu operacyjnego realizowany dla innych celów niż wymienione powyżej (w sztucznych i silnie zmienionych jcw) MOINZWD - program monitoringu operacyjnego realizowany dla innych celów niż wymienione powyżej na dopływach/odpływach do zbiorników zaporowych Opracowano na podstawie: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 maja 2009 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz. U. Nr 81, poz. 685). 19