Znaki jakości na produktach mięsnych Opracowanie: Małgorzata Z. Wiśniewska Ewa Malinowska Małgorzata Szymańska-Brałkowska

Transkrypt

1 Znaki jakości na produktach mięsnych Opracowanie: Małgorzata Z. Wiśniewska Ewa Malinowska Małgorzata Szymańska-Brałkowska Wydawca: Zakład Zarządzania Jakością i Środowiskiem Wydział Zarządzania Uniwersytet Gdański Sopot

2 WPROWADZENIE Coraz częściej na opakowaniach produktów pochodzenia zwierzęcego konsument może spotkać się z oznakowaniami, które potwierdzają ich ponadprzeciętne właściwości jakościowe. Są one efektem stosowania przez producentów systemów jakości żywności, które wyróżniają produkty wysokiej jakości i podkreślają region ich pochodzenia. Krajowe systemy jakości są równoznaczne z wytwarzaniem produktów wysokiej jakości, które powstają w wyniku niestandardowej produkcji, określonej właściwymi przepisami i przy uwzględnieniu zachowania dziedzictwa narodowego oraz wpływu na środowisko. Wyroby tego typu nie są tanie ani dla konsumenta ani dla producenta. Przystąpienie do któregoś z systemów wiąże się z ponoszeniem dodatków kosztów, wynikających m.in. z potrzeby wprowadzenia zmian w gospodarstwie. Funkcjonowanie według tych systemów jest podstawą do uzyskania wsparcia finansowego w ramach Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich, najpierw w latach , a aktualnie w latach Pomoc finansowa Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata ma charakter motywacyjny, a jej celem jest ułatwienie prowadzenia produkcji w warunkach wymaganych przez określony system jakości oraz pomoc w pokryciu dodatkowych kosztów produkcji. Pomoc ma formę refundacji w okresie 3 lat od przystąpienia do danego systemu i przyznawana jest wnioskodawcy w kwocie do 2 tysięcy euro na gospodarstwo rocznie. 2

3 JAKOŚĆ I TRADYCJA System "Jakość i Tradycja" został stworzony przez Polską Izbę Produktu Regionalnego i Lokalnego dla produktów tradycyjnych. Jest on otwarty dla wszystkich producentów, zarówno dla indywidualnych, jak i dla grup oraz dla zakładów produkcyjnych, także za granicą. System ten obejmuje produkty rolne, spożywcze i spirytusowe. To system, w którym do produkcji używa się wyłącznie surowców, których pochodzenie jest identyfikowalne i które nie zawierają komponentów GMO. Uczestniczą w nim jedynie produkty charakteryzujące się tradycyjnym składem lub tradycyjnym sposobem wytwarzania, szczególną jakością, wynikającą z ich tradycyjnego charakteru lub wyrażającą ich tradycyjny charakter. Ponadto produkty te posiadają wyjątkową jakość lub reputację, odróżniającą je od produktów należących do tej samej kategorii. W przypadku produktów produkcji podstawowej dodatkowym wymogiem jest tradycyjna rasa lub tradycyjna odmiana. Za tradycyjne rasy i odmiany uważa się te, które użytkowano przed 1956 r. Ponadto za tradycyjny uważa się produkt, który posiada, co najmniej, 50-letnią historię wytwarzania. 3

4 INTEGROWANA PRODUKCJA "Integrowana produkcja" roślin jest nowoczesnym systemem jakości żywności, pozwalający na otrzymanie zdrowej żywności pochodzenia roślinnego, w której nie zanotowano przekroczeń dopuszczalnych poziomów pozostałości środków ochrony roślin, metali ciężkich, azotanów i innych pierwiastków oraz substancji szkodliwych. Potwierdzeniem wysokiej jakości plonów pochodzących z systemu jest certyfikat i zastrzeżony znak Integrowanej Produkcji. System wymaga stosowania prawidłowo dobranego płodozmianu i agrotechniki, racjonalnego nawożenia, opartego na rzeczywistym zapotrzebowaniu pokarmowym roślin, oraz wykorzystywania, w sposób zrównoważony, postępu technicznego i biologicznego w uprawie, ochronie roślin i nawożeniu, a także zwracania szczególnej uwagi na ochronę środowiska i zdrowie ludzi. Integrowana ochrona roślin polega na stosowaniu różnych metod: biologicznych, agrotechnicznych, fizycznych i chemicznych, pozwalających utrzymać populację chorób, szkodników i chwastów poniżej progów ekonomicznej szkodliwości. Chemiczną ochronę roślin stosuje się tylko w uzasadnionych przypadkach, wyznaczanych progami ekonomicznej szkodliwości agrofagów. Ogranicza się ją do stosowania środków ochrony roślin bezpiecznych dla środowiska oraz zdrowia ludzi i zwierząt. 4

5 QUALITY MEAT PROGRAM - QMP "Quality Meat Program" został opracowany przez Polskie Zrzeszenie Producentów Bydła Mięsnego. Daje sprzedawcom detalicznym i konsumentom gwarancję i podstawę do większego zaufania wobec jakości wołowiny. Powstał jako odpowiedź na brak zaufania do tego typu produktów w efekcie tzw. afer żywnościowych, związanych m.in. z chorobą szalonych krów. Jakość wołowiny i młodej wołowiny wytworzonej w ramach systemu QMP wynika ze szczegółowych obowiązków producentów żywca, które gwarantują cechy charakterystyczne w procesie produkcji, a w szczególności dobór odpowiednich ras do produkcji zwierząt kwalifikowanych w Systemie QMP zwierzęta ras mięsnych (Limousin (LM), Charolaise (CH), Angus (AN), (AR), Hereford (HH), Salers (SL), Simentaler (SM) oraz krzyżówki ras mięsnych (MM), w których komponent ojcowski stanowią rasy mięsne). Istotny jest również sposób postępowania ze zwierzętami, w szczególności stosowanie systemu bezuwięziowego w gospodarstwie, a także stosowanie zaleceń opasania w ramach, przede wszystkim osiągnięcie wagi ubojowej i parametrów tuszy dla zwierząt w wymaganym wieku. System QMP określa również standardy dotyczące transportu zwierząt i sposobu postępowania z nimi w rzeźniach. 5

6 SYSTEM QAFP "System QAFP" (Quality Assurance for Food Products), czyli System Gwarantowanej Jakości Żywności, definiuje szczegółowe warunki, jakie muszą być spełnione, aby produkt końcowy charakteryzował się jak najwyższą jakością. To system multiproduktowy, który obejmuje mięso wieprzowe, drobiowe oraz wędliny drobiowe i wieprzowowołowe Wytwarzany w ramach tego systemu produkt cechuje się jakością, która odróżnia je od pozostałych produktów tej samej kategorii. Wszystkie etapy produkcji, od hodowli, poprzez ubój, po transport, pakowanie i sprzedaż, są objęte określonymi normami, opisanymi w tzw. zeszytach branżowych, m.in. pt. Kulinarne mięso wieprzowe, Tuszki, elementy i mięso z kurczaka", "Wędliny" czy w Regulaminie pt. "Młoda polska gęś owsiana". Wyroby certyfikowane znakiem QAFP swoją wyjątkowość opierają na zapewnieniu jakości i bezpieczeństwa w całym łańcuchu produkcyjnym, na każdym etapie produkcji żywności. Hodowcy w systemie QAFP dbają także o dobrostan zwierząt i ochronę środowiska. 6

7 SYSTEM JAKOŚCI WIEPRZOWINY PQS (PORK QUALITY SYSTEM) "System PQA" został opracowany przez Polski Związek Hodowców Trzody Chlewnej POLSUS i Związek Polskie Mięso. Celem systemu jest przede wszystkim produkcja chudej i nieprzetłuszczonej wieprzowiny przy zachowaniu istotnych parametrów jakości mięsa, takich jak trwałość, przydatność kulinarna, przetwórcza oaz smakowitość. Wymaga się odpowiednich ras świń, określonych zasad karmienia i krzyżowania. Wykorzystuje się potencjał ras: wielkiej białej polskiej, polskiej białej zwisłouchej, landrace, puławskiej, duroc, hampshire i pietrain, charakteryzujących się wysoką zawartością mięsa w tuszy, niskim otłuszczeniem i odpowiednią jakością. Zakazuje się wykorzystania w produkcji tuczników czystej rasy pietrain. W żywieniu trzody stosuje się m.in. podział na komponenty mateczne i ojcowskie. Żywienie powinno być zbilansowane i dwufazowe. Istnieje też zakaz stosowania mączki rybnej w ostatnim okresie tuczu. 7

8 PODSUMOWANIE Konsumenci w Unii Europejskiej, w tym Polski coraz częściej podczas zakupów żywności kierują się nie tylko ceną produktów, ale ich walorami smakowymi, zdrowotnymi czy też tradycją wytwarzania. Polska posiada tradycję i potencjał rozwoju produkcji żywności o ponadstandardowej jakości, w tym produktów regionalnych. Specyfika produktu końcowego, wytworzonego w ramach systemów jakości żywności uznanych za krajowe, wynika ze szczegółowych obowiązków nałożonych na producentów, którzy pragną skorzystać z dofinansowania w ramach programów wsparcia dla sektora rolno-spożywczego. Systemy, jakie promuje się jako krajowe systemu jakości żywności mają gwarantować jakość produktu końcowego, która w sposób znaczący przewyższa handlową jakość produktów. Systemy te obejmują obowiązujące opisy produktów, a zgodność z tymi opisami jest weryfikowana przez niezależny organ kontrolny. Znaki, jakie towarzyszą tym systemom są istotnym elementem ich promocji i są sygnałem dla konsumentów pragnących nabyć produkt o ponadprzeciętnych właściwościach. 8

9 ŹRÓDŁA 1) file:///c:/users/oem/downloads/krajowe%20systemy%2 0jako%C5%9Bci%20%C5%BCywno%C5%9Bci.pdf 2) 3) 4) 5) 6) 7) Systemy jakości żywności dofinansowanie działań informacyjnych i promocyjnych w ramach PROW, Agencja Rynku Rolnego, Warszawa