SYSTEM OCHRONY PRAWNEJ UNII EUROPEJSKIEJ
|
|
- Oskar Adamczyk
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 SYSTEM OCHRONY PRAWNEJ UNII EUROPEJSKIEJ
2 RODZAJE POSTĘPOWAŃ PRZED TSUE I. Skargi przeciwko państwu członkowskiemu z tytułu uchybienia zobowiązaniom II. III. Skarga o stwierdzenie nieważności aktu prawnego Unii Skarga na bezczynność Unii IV. Skarga odszkodowawcza przeciwko Unii V. Postępowanie prejudycjalne VI. Postępowanie w sprawie opinii o zgodności przewidywanej umowy międzynarodowej z Traktatami
3 postępowania sporne postępowania niesporne
4 1. POSTĘPOWANIA SPORNE I. Skargi przeciwko państwu członkowskiemu z tytułu uchybienia zobowiązaniom (art. 258 i art. 259 TFUE) II. III. IV. Skarga o stwierdzenie nieważności aktu prawnego Unii (art. 263 TFUE) Skarga na bezczynność Unii (art. 265 TFUE) Skarga odszkodowawcza przeciwko Unii (m.in. art. 340 TFUE) 2. POSTĘPOWANIA NIESPORNE I. Postępowanie prejudycjalne (art. 267 TFUE) II. Postępowanie w sprawie opinii o zgodności przewidywanej umowy międzynarodowej z Traktatami (art. 218 ust. 11 TFUE)
5 BRAK WŁAŚCIWOŚCI TS UE
6 BRAK WŁAŚCIWOŚCI TS UE I. w zakresie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa i aktów wydanych w jej ramach, oprócz: procedur i kompetencji instytucji w celu zagwarantowania aby realizacja WPZiB nie naruszała procedur i kompetencji przewidzianych w TFUE i odwrotnie legalności decyzji przewidujących środki ograniczające wobec osób fizycznych lub prawnych przyjętych przez Radę na podstawie postanowień szczególnych WPZiB II. III. w zakresie orzekania o ważności lub proporcjonalności działań policji lub innych organów ścigania w państwie członkowskim w zakresie orzekania dotyczących wykonywania przez państwa członkowskie obowiązków dotyczących utrzymania porządku publicznego i ochrony bezpieczeństwa
7 POSTĘPOWANIE PRZED TRYBUNAŁEM
8 I. PROCEDURA PISEMNA II. PROCEDURA USTNA strony nie mogą występować z nowymi żądaniami w trakcie postępowania, chyba że podstawą są okoliczności faktyczne lub prawne ujawnione dopiero w trakcie postępowania przed Trybunałem
9 PROCEDURA PISEMNA
10 PROCEDURA USTNA
11
12 Oznaczanie orzeczeń TS UE: C Trybunał Sprawiedliwości T Sąd F- Sąd ds. Służby Publicznej
13 Oznaczanie orzeczeń TS UE: C Trybunał Sprawiedliwości np. Wyrok TSUE z dnia 29 września 2015 r. w sprawie C- 276/14 Gmina Wrocław przeciwko Minister Finansów, ECLI:EU:C:2015:635. [pytanie prejudycjalne] T Sąd np. Wyrok TSUE z dnia 10 lutego 2016 r. w sprawie T-626/15 Mabrouk przeciwko Radzie, ECLI:EU:T:2016:76. F- Sąd ds. Służby Publicznej np. Wyrok TSUE z dnia 15 grudnia 2015 r. w sprawie F- 88/15 Matteo Bonazzi przeciwko Komisji, ECLI:EU:F:2015:150.
14 JURYSDYKCJA TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ
15 JURYSDYKCJA TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ administracyjna kontrolna niesporna odwoławcza
16 JURYSDYKCJA 1. Jurysdykcja administracyjna sprawy wnoszone przez państwa członkowskie, instytucje UE, niekiedy osoby fizyczne i prawne: skarga o stwierdzenie nieważnosci aktu UE - art. 263 TFUE skarga na bezczynność instytucji UE - art. 265 TFUE skargi odszkodowawcze przeciwko UE - art. 268 w związku z art. 340 TFUE
17 JURYSDYKCJA 2. Jurysdykcja kontrolna w zakresie sporów o niewywiązywanie się ze zobowiązań: skarga z tytułu uchybienia zobowiązaniom przez państwo członkowskie złożona przez Komisję- art. 258 TFUE skarga z tytułu uchybienia zobowiązaniom przez państwo członkowskie złożona przez inne państwo członkowskie- art. 259 TFUE klauzula arbitrażowa - art. 272 TFUE klauzula sądowa - art. 273 TFUE
18 JURYSDYKCJA 3. Jurysdykcja niesporna orzeczenia o zgodności projektowanej umowy międzynarodowej - art. 218 TFUE pytania prejudycjalne art. 267 TFUE 4. Jurysdykcja odwoławcza odwołania od orzeczeń Sądu
19 SKARG PRZECIWKO PAŃSTWU CZŁONKOWSKIEMU Z TYTUŁU UCHYBIENIA ZOBOWIĄZANIOM art. 258 i art. 259 TFUE
20 NARUSZENIE te działania państw wprowadzających lub utrzymujących środki prawne, które byłyby zdolne w jakikolwiek sposób ograniczać efektywność stosowania Traktatów w praktyce
21 NARUSZENIE te działania państw wprowadzających lub utrzymujących środki prawne, które byłyby zdolne w jakikolwiek sposób ograniczać efektywność stosowania Traktatów w praktyce DZIAŁANIE -np. wprowadzenie do systemu krajowego pewnych procedur administracyjnych wpływających na ograniczenie importu towarów, a przez to naruszających art. 34 TFUE ZANIECHANIE np. brak implementacji lub niepełna implementacja dyrektyw
22 RODZAJE NARUSZEŃ
23 RODZAJE NARUSZEŃ 1. brak implementacji lub niepełna implementacja dyrektywy 2. niestosowanie lub powielanie przepisów rozporządzenia w prawie krajowym (zaprzeczenie unijnego pochodzenia danej regulacji) 3. niezastosowanie się do decyzji Komisji np. w przypadku nakazu zwrotu pomocy publicznej 4. brak stosowania przepisów dotyczących zamówień publicznych 5. zawieranie umów międzynarodowych naruszających prawo UE 6. gdy sąd krajowy celowo ignoruje lub lekceważy prawo UE 7. konieczność informowania Komisji o środkach, poprzez które jest wprowadzane i stosowane w prawie krajowym prawo UE
24 PAŃSTWO odpowiedzialność państwa powstaje bez względu na to, który z urzędów państwa działał lub zaniechał działania będącego naruszeniem zobowiązań traktatowych. Państwo odpowiada za wszystkie swoje organy, w tym sądy, władze lokalne i samorządowe, a także za działania i zaniechania emanacji państwa podmiotów znajdujących się pod ich kontrolą, którym powierzono prawem publicznym szczególne uprawnienia wykraczająca poza przyjęte w stosunkach między jednostkami.
25 PRZESLANKI UCHYLAJĄCE ODPOWIEDZIALNOŚĆ PAŃSTWA (PRZESŁANKI EGZONERACYJNE)
26 PRZESLANKI UCHYLAJĄCE ODPOWIEDZIALNOSC PAŃSTWA (PRZESŁANKI EGZONERACYJNE) 1. SIŁA WYŻSZA działanie nieprzewidywalnego, niezależnego od woli państwa i jego instytucji oceniane zgodnie z zasadą proporcjonalności 2. PORZĄDEK PUBLICZNY, MORALNOSC PUBLICZNA ORAZ BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE- z zastrzeżeniem zakazu dyskryminacji 3. DOMAGANIE SIĘ ZBADANIA LEGALNOSCI AKTU PRAWNEGO, KTÓREGO DOTYCZYŁO NARUSZENIE ZE STRONY PAŃSTWA CZŁONKOWSKIEGO
27 PROCEDURY
28 PROCEDURY ART. 258 TFUE ART. 259 TFUE Pozwany Legitymacja bierna PAŃSTWO PAŃSTWO Pozywający Legitymacja czynna KOMISJA PAŃSTWO
29 PROCEDURY 1. Art. 258 TFUE KONTROLA KOMISJI na podstawie własnej, swobodnej oceny, po przeprowadzonym badaniu na skutek złożenia skargi przez osobę fizyczną lub prawna na podstawie zwykłego pisma lub specjalnego formularza skarżący nie musi udowadniać swojego interesu prawnego 2. Art. 259 TFUE SKARGA PAŃSTWA CZŁONKOWSKIEGO
30 NIEFORMALNE POSTĘPOWANIE WYJAŚNIAJĄCE FORMALNE POSTĘPOWANIE WYJAŚNIAJĄCE POSTĘPOWANIE SĄDOWE*
31 WYROK ORZECZENIE MERYTORYCZNE Trybunał uznaje państwo członkowskie winnym/niewinnym naruszenia zobowiązań orzeczenie o charakterze deklaratoryjnym opiera się na stwierdzeniu zgodności lub sprzeczności aktu prawa krajowego z prawem UE, natomiast zagadnienie legalności czy ważności danego aktu pozostawia sądom krajowym ORZECZENIE PROCEDURALNE - skarga nie spełnia wymogów formalnych (np. nie zawiera wystarczających informacji) skutkuje odrzuceniem skargi
32 KONTROLA NAD WYKONANIEM ORZECZENIA pomimo iż w orzeczeniu nie ma przewidzianego terminu w jakim państwo powinno je wykonać, uznaje się, że państwo powinno wszcząć wszelkie środki w celu zaprzestania naruszenia prawa UE i zrealizować je jak najszybciej jeśli tego nie uczyni wszczęcie kolejnego postepowania w zakresie nałożenia: 1. Ryczałtu (lump sum) naliczany za niepowstrzymanie uchybienia 2. Okresowej kary pieniężnej (penalty sum) naliczany za każdy dzień zwłoki następujący po wydaniu wyroku * art. 260 ust. 3 TFUE
33 KONTROLA NAD WYKONANIEM ORZECZENIA o nałożeniu kary ryczałtowej lub kary pieniężnej orzeka Trybunał, który nie jest związany stanowiskiem Komisji pomimo iż Komisja jest zobowiązana w każdym przypadku wskazać ryczałt bądź karę pieniężną (oraz wysokość przewidzianego środka), Trybunał może nie nałożyć żadnej kary, zmienić jej rodzaj lub wysokość, a także nałożyć zarówno ryczałt jak i karę pieniężną wysokość zastosowanego środka ustalana na podstawie: 1. wagi naruszenia przepisów 2. czasu trwania naruszenia 3. konieczności uzyskania efektu odstraszającego, aby zapobiec ponownemu wystąpieniu naruszenia
34 SKARGA O STWIERDZENIE NIEWAŻNOSCI art. 263 TFUE
35 AKTY PODLEGAJACE ZASKARŻENIU
36 AKTY PODLEGAJACE ZASKARŻENIU 1. Akty ustawodawcze 2. Akty Rady, Komisji i EBC inne niż zalecenia i opinie 3. Akty Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, organów lub jednostek organizacyjnych UE zmierzające do wywarcia skutków prawnych wobec podmiotów trzecich kontroli podlegają środki wywołujące skutki prawne takiego rodzaju, że naruszają interesy prawne skarżącego poprzez wyraźną zmianę jego sytuacji
37 AKTY PODLEGAJACE ZASKARŻENIU 1. Akty ustawodawcze 2. Akty Rady, Komisji i EBC inne niż zalecenia i opinie 3. Akty Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, organów lub jednostek organizacyjnych UE zmierzajace do wywarcia skutków prawnych wobec podmiotów trzecich kontroli podlegają środki wywołujące skutki prawne takiego rodzaju, że naruszają interesy prawne skarżącego poprzez wyraźną zmianę jego sytuacji ROZPORZĄDZENIE DECYZJA DYREKTYWA
38 AKTY PODLEGAJACE ZASKARŻENIU 1. mimo iż zalecenia i opinie są wyłączone z spod kontroli legalności, to jednak użycie środka niewiążącego nie oznacza automatycznego pozbawienia TSUE kompetencji do badania ważności takiego środka sprawa T-31/99 Asea Brown Boveri - nieformalne i niewiążące środki prawne mogą jednak wywoływać skutki prawne 2. w wyjątkowych przypadkach możliwe jest poddanie kontroli legalności nawet takiego aktu, który nie wywołuje żadnych skutków prawnych, ale którego kontrola jest niezbędna do zachowania równowagi w systemie instytucjonalnym UE sprawa C-233/02 Francja przeciwko Komisji - badanie legalności nieformalnego porozumienia roboczego miedzy Wspólnotami a USA PODEJŚCIE TSUE MA CHARAKTER FUNKCJONALNY I UZALEŻNIA DOPUSZCZENIE SKARGI OD SKUTECZNOŚCI PRAWNEJ AKTU
39 NIE PODLEGAJĄ KONTROLI LEGALNOŚCI M.IN.:
40 NIE PODLEGAJĄ KONTROLI LEGALNOŚCI M.IN.: 1. Akty prawa pierwotnego Traktaty + akty zmieniające akty prawa pochodnego wskutek akcesji nowych członków 2. Inne akty państw członkowskich (gdy nie zawierają stanowiska instytucji UE) 3. Akty wewnętrzne organu UE 4. Porozumienia między organami, które nie wywołują skutków prawnych
41 STRONY POSTĘPOWANIA
42 STRONY POSTĘPOWANIA POZWANY podmiot, który wydał akt (PE, Komisja, Rada Europejska, EBC lub inny organ lub jednostka organizacyjna) POZYWAJĄCY 1. Podmioty uprzywilejowane (państwa członkowskie, Rada, Komisja oraz PE) 2. Podmioty półuprzywilejowane (EBC, KR, TO) 3. Podmioty nieuprzywilejowane (osoby fizyczne lub prawne)
43 PODMIOTY UPRZYWILEJOWANE PAŃSTWO CZŁONKOWSKIE, RADA, KOMISJA, PARLAMENT
44 PODMIOTY UPRZYWILEJOWANE PAŃSTWO CZŁONKOWSKIE, RADA, KOMISJA, PARLAMENT Mogą zaskarżyć każdy akt prawny, który podlega kontroli legalności Nie muszą wykazywać, że zaskarżony akt ma jakikolwiek wpływ na ich pozycję prawną
45 PODMIOTY PÓŁUPRZYWILEJOWANE EUROPEJSKI BANK CENTRALNY, TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY, KOMITET REGIONÓW
46 PODMIOTY PÓŁUPRZYWILEJOWANE EUROPEJSKI BANK CENTRALNY, TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY, KOMITET REGIONÓW Mogą złożyć skargę na każdy akt prawny, który podlega kontroli legalności, z tą różnicą, że mogą to uczynić tylko w celu ochrony swoich prerogatyw Wskazanie prerogatywy, która ma być chroniona oraz wskazanie sposoby w jaki ta prerogatywa została naruszona
47 PODMIOTY NIEUPRZYWILEJOWANE OSOBY FIZYCZNE I PRAWNE
48 PODMIOTY NIEUPRZYWILEJOWANE OSOBY FIZYCZNE I PRAWNE Muszą wskazac swoje locus standi (interes prawny) w stwierdzeniu nieważności zaskarżonego aktu Osoby fizyczne i prawne mogą złożyć skargę o stwierdzenie nieważności: I. Aktów, których są adresatami II. III. Innych aktów, które dotyczą ich w sposób bezpośredni i indywidualny Aktów regulacyjnych, które dotyczą ich bezpośrednio i nie wymagają środków wykonawczych
49 I. AKTY, KTÓRYCH OSOBY FIZYCZNE LUB PRAWNE SĄ ADRESATAMI Decyzje indywidualne skierowane do tych osób (są wiążące) Status adresata wystarczy aby przyjąć że dana osoba ma interes prawny
50 II. AKTY, KTÓRE DOTYCZĄ OSÓB FIZYCZNYCH I PRAWNYCH W SPOSÓB BEZPOŚREDNI I INDYWIDUALNY DOTYCZY BEZPOŚREDNIO wywiera wpływ na sytuacją prawną i interes prawny jednostki w sposób automatyczny, na podstawie wyłącznie prawa unijnego bez konieczności odwoływania się do krajowych środków implementacyjnych (chyba że władze państwa członkowskiego nie miały żadnej swobody przy wydawaniu aktu wykonawczego) akt nie pozostawia swobody krajowym organom wykonawczym co do zastosowania środka ani modyfikacji jego poszczególnych norm DOTYCZY INDYWIDUALNIE tzw. test Plaumanna
51 TEST PLAUMANNA Sprawa 25/62 Przedsiębiorstwo Plaumann & Co. przeciwko Komisji
52 TEST PLAUMANNA Sprawa 25/62 Przedsiębiorstwo Plaumann & Co. przeciwko Komisji decyzja może dotyczyć indywidualnie podmiotów innych niż adresat jedynie wówczas gdy, ma ona wpływ na ich sytuację ze względu na pewne cechy, które są dla nich charakterystyczne, lub ze względu na okoliczności odróżniające te podmioty od wszelkich innych osób i z powodu tych czynników wyróżnia je indywidualnie, tak jak osoby, do których decyzja została skierowana
53 TEST PLAUMANNA spełnienie testu Plaumanna w praktyce jest trudne - nawet gdy powód zajmuje się szczególną działalnością gospodarczą, nie nadaje mu to prawa skargi w przypadku aktów regulujących wykonywanie tej działalności a skierowane do innych podmiotów
54 II. AKTY O ZASIĘGU OGÓLNYM, KTÓRE DOTYCZĄ OSOBY FIZYCZNE I PRAWNE INDYWIDUALNIE I BEZPOŚREDNIO ROZPORZĄDZENIA TEST ABSTRAKCYJNEJ TERMINOLOGII określał naturę rozporządzenia poprzez zbadanie czy przepisy w nim zawarte mają zastosowanie do obiektywnie określonych sytuacji i pociągają konsekwencje prawne dla ogólnie i w sposób abstrakcyjny określonej kategorii podmiotów nie obejmował wszystkich spraw TEST ZAMKNIĘTEJ KATEGORII stosowany wyjątkowo w sytuacjach przeszłych, gdy przepisy rozporządzenia dt. zamkniętej kategorii podmiotów niewystarczający TSUE dopuscił możliwosc powoływania się na przepisy prawdziwych rozporządzeń jeśli dotyczyły skarżących indywidualnie i bezpośrednio (min. w sprawach antydumpingowych, pomocy państwa, konkurencji) test Plumanna
55 III. AKTY REGULACYJNE, KTÓRE DOTYCZĄ OSOBY FIZYCZNE I PRAWNE BEZPOŚREDNIO I NIE WYMAGAJĄ ŚRODKÓW WYKONAWCZYCH brak legalnej definicji 1. "akty nieustawodawcze o zasięgu ogólnym, które uzupełniają lub zmieniają niektóre, inne niż istotne, elementy aktu ustawodawczego 2. "środki ograniczające wobec osób fizycznych i prawnych, grup i podmiotów innych niż państwa" wskutek TL jednostka jest obecnie w stanie zaskarżyć akt UE zawierający zakazy o charakterze self-executing norm (norma bezwzględnie obowiązująca, niewymagająca implementacji w drodze środków krajowych)
56 III. AKTY REGULACYJNE, KTÓRE DOTYCZĄ OSOBY FIZYCZNE I PRAWNE BEZPOŚREDNIO I NIE WYMAGAJĄ ŚRODKÓW WYKONAWCZYCH aby zapewnić skuteczną ochronę prawną, osoba fizyczna i prawna powinna być uważana za dotkniętą indywidualnie postanowieniem prawa unijnego o ogólnym zastosowaniu, które dotyczy jej bezpośrednio, gdy postanowienie o którym mowa, wpływa w sposób ostateczny i natychmiastowy na jej sytuację prawną, ograniczając jej prawa lub nakładając na nią obowiązki
57 PRZESŁANKI NIEWAŻNOŚCI
58 PRZESŁANKI NIEWAŻNOŚCI 1. Brak kompetencji- bezwzględna przesłanka procesowa przekroczenie uprawnień wykonywanie kompetencji, które nie należą do UE lub należą do innych instytucji UE 2. Naruszenie istotnych wymogów proceduralnych - bezwzględna przesłanka procesowa; np.: niedopełnienie obowiązku konsultacji, gdy konsultacja jest wymagana wybór niewłaściwej procedury nieopublikowanie aktu we właściwym oranie promulgacyjnym UE 3. Naruszenie Traktatów lub jakiejkolwiek reguły prawnej związanej z ich stosowaniem tylko na wniosek strony błędna wykładnia nieprawidłowe zastosowanie 4. Nadużycie władzy tylko na wniosek strony
59 TERMINY 2 miesiące na wniesienie skargi od daty publikacji aktu od daty notyfikacji aktu skarżącemu ( w formie doręczenia - awizo/faks/ /inny upoważniony podmiot) od daty powzięcia wiadomości o akcie przez skarżącego upływ terminu powoduje wygaśnięcie prawa do skargi, skutkujące odrzuceniem jej jako niedopuszczalnej, chyba że strona dowiedzie zaistnienia: nieprzewidywalnych okoliczności siły wyższej
60 SKUTEK STWIERDZENIA NIEWAŻNOŚCI Zasadna skarga ogłoszenie zaskarżonego aktu jako nieważnego tj. prawnie nieistniejącego, niewywołującego żadnego, nawet tymczasowego, skutku prawnego Skutek erga omnes Skutek ex tunc Przy czym akt prawny, nawet wadliwy korzysta z domniemania legalności aż do momentu uprawomocnienia się wyroku TS UE
61 INCYDENTALNA KONTROLA LEGALNOŚCI AKTÓW O ZASIEGU OGÓLNYM - ZARZUT NIEZGODNOŚCI Z PRAWEM art. 277 TFUE
62 ZARZUT NIEZGODNOŚCI Z PRAWEM I. szczególny zarzut procesowy mający zastosowanie także w innych skargach*
63 ZARZUT NIEZGODNOŚCI Z PRAWEM I. szczególny zarzut procesowy mający zastosowanie także w innych skargach* II. ustanowiony w celu rekompensacji ograniczenia skargi o stwierdzenie nieważności aktu o charakterze ogólnym osoby fizyczne i prawne, które nie mogły go zakwestionowac (nie dotyczył ich indywidualnie i bezpośrednio) mogą postawić zarzut niezgodności z prawem przy okazji postępowania przed TSUE w sprawie niezgodności z prawem decyzji wydanej na jego podstawie
64 ZARZUT NIEZGODNOŚCI Z PRAWEM I. szczególny zarzut procesowy mający zastosowanie także w innych skargach* II. III. ustanowiony w celu rekompensacji ograniczenia skargi o stwierdzenie nieważności aktu o charakterze ogólnym osoby fizyczne i prawne, które nie mogły go zakwestionowac (nie dotyczył ich indywidualnie i bezpośrednio) mogą postawić zarzut niezgodności z prawem przy okazji postępowania przed TSUE w sprawie niezgodności z prawem decyzji wydanej na jego podstawie nie tworzy samodzielnej skargi! można go wnieść tylko w przypadku toczącego się postępowania
65 ZARZUT NIEZGODNOŚCI Z PRAWEM I. szczególny zarzut procesowy mający zastosowanie także w innych skargach* II. III. IV. ustanowiony w celu rekompensacji ograniczenia skargi o stwierdzenie nieważności aktu o charakterze ogólnym osoby fizyczne i prawne, które nie mogły go zakwestionowac (nie dotyczył ich indywidualnie i bezpośrednio) mogą postawić zarzut niezgodności z prawem przy okazji postępowania przed TSUE w sprawie niezgodności z prawem decyzji wydanej na jego podstawie nie tworzy samodzielnej skargi! można go wnieść tylko w przypadku toczącego się postępowania nie ma możliwości podnoszenia go przez stronę, która miała możliwość wystąpienia ze skargą o stwierdzenie nieważności a tego nie uczyniła
66 ZARZUT NIEZGODNOŚCI Z PRAWEM I. szczególny zarzut procesowy mający zastosowanie także w innych skargach* II. III. IV. ustanowiony w celu rekompensacji ograniczenia skargi o stwierdzenie nieważności aktu o charakterze ogólnym osoby fizyczne i prawne, które nie mogły go zakwestionowac (nie dotyczył ich indywidualnie i bezpośrednio) mogą postawić zarzut niezgodności z prawem przy okazji postępowania przed TSUE w sprawie niezgodności z prawem decyzji wydanej na jego podstawie nie tworzy samodzielnej skargi! można go wnieść tylko w przypadku toczącego się postępowania nie ma możliwości podnoszenia go przez stronę, która miała możliwość wystąpienia ze skargą o stwierdzenie nieważności a tego nie uczyniła V. ograniczony skutek: tylko w konkretnej sprawie i tylko pomiędzy stronami (nadal obowiązuje, ale nie może być stosowany w konkretnym przypadku)
67 SKARGA NA BEZCZYNNOSC art. 265 TFUE
68 stwierdzenie istnienia bezprawnego zaniechania instytucji, organu lub jednostki organizacyjnej Unii polegającej na niewydaniu aktu prawnego
69 stwierdzenie istnienia bezprawnego zaniechania instytucji, organu lub jednostki organizacyjnej Unii polegającej na niewydaniu aktu prawnego Zaskarżana bezczynność musi: 1. być bezprawna (zawiniona)/ trzeba udowodnić, że organ miał obowiązek działania, 2. polegać na niewydaniu aktu prawnego (co do zasady wiążącego prawnie)
70 ZANIECHANIE DZIAŁANIA PRZEZ ORGANY UNII (Z NARUSZENIEM TRAKTATÓW)
71 naruszenie Traktatów organ (pozwany) musi być zobowiązany do wydania aktu nie w przypadku dyskrecjonalności skarżący musi wskazać jakiego środka zaniechała instytucja 1. wskazanie formy 2. wskazanie treści
72 Skarga na bezczynność jest skargą komplementarną do skargi o stwierdzenie nieważnosci
73 Skarga na bezczynność jest skargą komplementarną do skargi o stwierdzenie nieważnosci sprawa 15/70 Chevalley - koncepcja aktu prawnego podlegającego zaskarżeniu jest w przypadku skargi o stwierdzenie nieważności i skargi na bezczynność identyczna akty podlegające kontroli legalnosci w trybie art. 263 TFUE sprawa 302/87 Comitology zaskarżalne zaniechanie działania może dotyczyc także zaniechania przyjęcia aktu który nie podlega kontroli legalnosci w trybie art. 263 TFUE
74 Skarga na bezczynnosc jest skargą komplementarną do skargi o stwierdzenie nieważnosci sprawa 15/70 Chevalley - koncepcja aktu prawnego podlegającego zaskarżeniu jest w przypadku skargi o stwierdzenie nieważności i skargi na bezczynność identyczna akty podlegające kontroli legalności w trybie art. 263 TFUE sprawa 302/87 Comitology zaskarżalne zaniechanie działania może dotyczyc także zaniechania przyjęcia aktu który nie podlega kontroli legalnosci w trybie art. 263 TFUE Akt pośredni może być przedmiotem skargi wyłącznie wyjątkowo, w razie gdy dany akt jest aktem przygotowawczym stanowiącym przesłankę, niezbędną do przeprowadzenia postępowania, które ma zakończyc się aktem definitywnym i wiążącym prawnie.
75 Parlament Europejski, Rada, Rada Europejska, Europejski Bank Centralny, Komisja, organy i jednostki organizacyjne POZWANY państwa członkowskie, instytucje UE, osoby fizyczne i prawne SKARŻĄCY
76 PODMIOTY UPRZYWILEJOWANE PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE I INSTYTUCJE UE mogą wnieść skargę na każdą bezprawną bezczynność innej instytucji, organu bądź jednostki organizacyjnej brak ograniczeń dotyczących aktów prawnych tak jak w art. 263 TFUE nie muszą wykazać swojego interesu prawnego
77 PODMIOTY NIEUPRZYWILEJOWANE JEDNOSTKI FIZYCZNE I OSOBY PRAWNE muszą wykazać swój interes prawny co do zasady mogą wyłącznie powoływać się na brak wydanej decyzji (skierowanych do nich lub osób trzecich, jeśli dotyczyłyby skarżącego w sposób bezpośredni i indywidualny) akt o charakterze ogólnym tylko jeśli dotyczyłby skarżącego w sposób bezpośredni i indywidualny i podlegał kontroli legalności z art. 263 TFUE - test Plumanna
78 PODMIOTY NIEUPRZYWILEJOWANE JEDNOSTKI FIZYCZNE I OSOBY PRAWNE Skarga dopuszczalna, gdy: 1. Przedmiotem skargi jest bezprawne zaniechanie wydania aktu mającego wywołać wiążące skutki prawne, które mogą naruszać jej interesy, zmieniając znacząco jej sytuacje prawną 2. Akt, jeżeli zostałby wydany dotyczyłby skarżącego w sposób bezpośredni i indywidualny 3. Nie służy obejściu przepisów Traktatu, w szczególność kontroli legalności środków prawnych, których skarżący nie mógłby z jakiegoś powodu wzruszyć w trybie skargi o stwierdzenie nieważność
79 Formuła określenie stanowiska przez organ wniesienie skargi Orzeczenie TSUE : charakter deklaratoryjny stwierdzenie o bezprawnej czynności zobowiązują odpowiedni organ do podjęcia niezbędnych środków zapewniających wykonanie wyroku
80 SKARGA ODSZKODOWAWCZA
81 ODPOWIEDZIALNOSC DELIKTOWA (pozaumowna) za delikty popełnione przez Unię ODPOWIEDZIALNOSC UMOWNA wynika z tytułu kontraktów zawartych przez Unię
82 ODPOWIEDZIALNOSC POZAUMOWNA dotyczy żądania naprawienia szkody wynikającej z bezprawnego aktu lub działania, które może być przypisane instytucji lub pracownikowi Unii dochodzenie odszkodowania nie jest koniecznie związane z uprzednim uznaniem środka za bezprawny w innym postępowaniu reguła 5 lat
83 PRZESŁANKI ODPOWIEDZIALNOSCI POZAUMOWNEJ Unia powinna naprawić szkody zgodnie z zasadami ogólnymi, wspólnymi dla państw członkowskich za szkody wyrządzone przez jej : instytucje pracowników przy wykonywaniu funkcji
84 PRZESŁANKI ODPOWIEDZIALNOSCI POZAUMOWNEJ Bezprawność zarzucanego działania Rzeczywisty charakter szkody Istnienie związku przyczynowego między zarzucanym działaniem a powołaną szkodą
85 ODPOWIEDZIALNOSC POZAUMOWNA 1. Za akty administracyjne ( bezprawność działania lub zaniechania) decyzje indywidualne 2. Za akty prawodawcze (bezprawność legislacyjna/normatywna) rozporządzenia, decyzje o zasięgu ogólnym wystarczająco istotne naruszenie przepisu prawa mającego na celu ustanowienie uprawnień na korzyść jednostek
86 PYTANIE PREJUDYCJALNE art. 267 TFUE
87 ODESŁANIE PREJUDYCJALNE na wniosek sądów Państw Członkowskich, które zwracają się o rozpatrzenie kwestii wstępnej Trybunał: dokonuje wykładni prawa Unii (zarówno prawa pierwotnego jak i prawa wtórnego) orzeka w przedmiocie jego ważności (w zakresie aktów przyjętych przez instytucje, orany lub jednostki organizacyjne Unii)
88 ODESŁANIE PREJUDYCJALNE PRZYSPIESZONE POSTĘPOWANIE obowiązek TSUE szybkiego postępowania w sprawach dotyczących osób pozbawionych wolności Regulamin postepowania przed Trybunałem: 1. art. 105 tryb przyspieszony 2. art. 107 art. 114 tryb pilny
89 ODESŁANIE PREJUDYCJALNE TRYB PRZYSPIESZONY 1. Na wniosek sądu odsyłającego lub w wyjątkowych przypadkach z urzędu, jeżeli charakter sprawy wymaga niezwłocznego rozstrzygnięcia, prezes Trybunału może postanowić, po zapoznaniu się ze stanowiskiem sędziego sprawozdawcy i rzecznika generalnego, o rozpatrzeniu odesłania prejudycjalnego w trybie przyspieszonym, stanowiącym odstępstwo od przepisów niniejszego regulaminu 2. W takim przypadku prezes natychmiast wyznacza datę rozprawy, o której podmioty określone w art. 23 statutu informuje się jednocześnie z doręczeniem wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym. ( ) 5. Trybunał orzeka po zapoznaniu się ze stanowiskiem rzecznika generalnego.
90 ODESŁANIE PREJUDYCJALNE TRYB PILNY dotyczy Przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości (tytuł V w III części TFUE) możliwość pominięcia pisemnego etapu postępowania
91 ODESŁANIE PREJUDYCJALNE AKTY PODLEGAJĄCE KONTROLI
92 ODESŁANIE PREJUDYCJALNE AKTY PODLEGAJĄCE KONTROLI I. Wykładnia prawa pierwotnego II. Wykładnia i ważność prawa pochodnego (w tym zalecenia, umowy międzynarodowe zawierane przez UE)
93 ODESŁANIE PREJUDYCJALNE AKTY PODLEGAJĄCE KONTROLI I. Wykładnia prawa pierwotnego II. Wykładnia i ważność prawa pochodnego (w tym zalecenia, umowy międzynarodowe zawierane przez UE) WYJĄTEK: brak właściwości do orzeczenia z zakresie pytania prejudycjalnego wniesionego przez sąd nowego państwa członkowskiego, jeśli stan faktyczny sporu miał miejsce przed przystąpieniem tego państwa do UE
94 ODESŁANIE PREJUDYCJALNE POJĘCIE SADU PAŃSTWA CZŁONKOWSKIEGO
95 ODESŁANIE PREJUDYCJALNE POJĘCIE SADU PAŃSTWA CZŁONKOWSKIEGO aby rozstrzygnąć czy dany organ ma charakter sądu w rozumieniu art. 267 TFUE, Trybunał bierze pod uwagę: I. podstawę prawną organu II. jego stały charakter III. obligatoryjny charakter jego jurysdykcji IV. kontradyktoryjność postępowania V. stosowanie przez organ przepisów prawa VI. niezawisłość
96 ODESŁANIE PREJUDYCJALNE POJĘCIE SADU PAŃSTWA CZŁONKOWSKIEGO 1. Organy wykonujące funkcje orzecznicze 2. Działające na podstawie ustawy, a nie tylko umowy stron 3. Rozstrzygające spory między stronami 4. Funkcjonujące w sposób stały 5. Ich orzecznictwo jest obowiązkowe 6. Orzekają na podstawie prawa 7. Niezależne w orzekaniu
97 ODESŁANIE PREJUDYCJALNE POJĘCIE SĄDU PAŃSTWA CZŁONKOWSKIEGO Sądami w rozumieniu prawa Unii są przede wszystkim wszystkie organy państwowe, ale mogą być również uznane za sądy organy niepaństwowe, którym powierzono wykonywanie funkcji państwowych np. komisje dyscyplinarne tworzone przez stowarzyszenia, organizacje zawodowe izby gospodarcze, pod warunkiem, że rozstrzygają o prawach i obowiązkach jednostek.
98 ODESŁANIE PREJUDYCJALNE TREŚĆ I FORMA PYTANIA
99 ODESŁANIE PREJUDYCJALNE TREŚĆ I FORMA PYTANIA ocena sądu krajowego o niezbędności decyzji Trybunału w kwestii wykładni lub ważności prawa Unii dla wydania wyroku forma zwrócenia się do Trybunału uzależniona od prawa krajowego dotyczącego postępowania obowiązek zawieszenia postępowania na okres trwania postepowania przed Trybunałem (forma zwrócenia się do Trybunału przez sąd krajowy powinna skutkować zawieszeniem)
100 ODESŁANIE PREJUDYCJALNE TREŚĆ I FORMA PYTANIA Nota informacyjna dotycząca składania przez sądy krajowe wniosków o wydanie orzeczeń w trybie prejudycjalnym: 1. sąd krajowy najlepiej może ocenić na którym etapie postepowania przekazać sprawę do Trybunału (ale ważne jest aby sąd krajowy mógł określić stan faktyczny i prawny sprawy) 2. przekazanie sprawy po wysłuchaniu obydwu stron 3. orzeczenie przekładające pytanie prejudycjalne może być wydane w dowolnej formie przewidzianej przez prawo krajowe dla kwestii incydentalnych
101 ODESŁANIE PREJUDYCJALNE TREŚĆ I FORMA PYTANIA Trybunał : I. Zastrzega sobie kompetencję do badania czy dopuszczalne jest wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym II. Nie ma obowiązku udzielenia odpowiedzi na wszystkie przedstawione mu pytania ani zachowanie ich kolejności (pytanie zadane w niewłaściwy sposób może przeformułować)
102 ODESŁANIE PREJUDYCJALNE POJĘCIE SĄDU PAŃSTWA CZŁONKOWSKIEGO MOŻE złożyć sąd krajowy MUSI złożyć sąd krajowy, którego orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu
103 ODESŁANIE PREJUDYCJALNE OBOWIĄZEK SĄDU, KTÓREGO ORZECZENIE NIE PODLEGAJĄ ZASKARŻENIU TEORIA ABSTRAKCYJNA sądy ostatniej instancji a także sądy najwyższe TEORIA KONKRETNA sądy, które w danej sprawie orzekają w ostatniej instancji
104 ODESŁANIE PREJUDYCJALNE OBOWIĄZEK SĄDU, KTÓREGO ORZECZENIE NIE PODLEGAJĄ ZASKARŻENIU Obowiązek wystąpienia z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym przez sąd, którego orzeczenie nie podlega zaskarżeniu nie pozwala sądowi krajowego na dokonanie jakiejkolwiek oceny zasadności podniesionego pytania
105 ODESŁANIE PREJUDYCJALNE OBOWIĄZEK SĄDU, KTÓREGO ORZECZENIE NIE PODLEGAJĄ ZASKARŻENIU Obowiązek wystąpienia z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym przez sąd, którego orzeczenie nie podlega zaskarżeniu nie pozwala sądowi krajowego na dokonanie jakiejkolwiek oceny zasadności podniesionego pytania Obowiązek ten występuje: gdy takie pytanie jest podniesione z urzędu w razie takiej konieczności OBOWIAZEK ODESŁANIA POWSTAJE, GDY SĄD KRAJOWY STWIERDZI, ŻE ODWOŁANIA SIĘ DO PRAWA UNII JEST KONIECZNE W CELU ROZSTRZYGNIĘCIA ZAWISLEGO PRZED NIM SPORU
106 ODESŁANIE PREJUDYCJALNE OBOWIĄZEK SĄDU, KTÓREGO ORZECZENIE NIE PODLEGAJĄ ZASKARŻENIU - OGRANICZENIA I. DOKTRYNA SPRAWY WYJAŚNIONEJ (acte eclarié) II. DOKTRYNA SPRAWY OCZYWISTEJ (acte clair) zastosowanie również do sądów, których orzeczenia są zaskarżalne
107 ODESŁANIE PREJUDYCJALNE OBOWIĄZEK SĄDU, KTÓREGO ORZECZENIE NIE PODLEGAJĄ ZASKARŻENIU Sąd, którego orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu według prawa krajowego, jest zobowiązany w przypadku, gdy stwierdza że odwołanie się do prawa Unii jest konieczne w celu rozstrzygnięcia zawisłego przed nim sporu do spełnienia swojego obowiązku przedłożenia pytania, chyba że stwierdził on, że: 1. Trybunał orzekał już w tej kwestii, a jakikolwiek nowy kontekst nie rodzi poważnych wątpliwości co do możliwości stosowania jego wcześniejszego orzecznictwa 2. Właściwa wykładnia danego przepisu jest oczywista sytuację taką ocenia się zgodnie z właściwościami prawa Unii, szczególnymi trudnościami jego wykładni oraz niebezpieczeństwem wydania odmiennych orzeczeń w Unii
108 ODESŁANIE PREJUDYCJALNE PYTANIE DOTYCZĄCE WAŻNOŚCI AKTÓW PRAWA WTÓRNEGO Niedopuszczalne, jeśli strona w postepowaniu głównym miała możliwość złożenia skargi o stwierdzenie nieważności (art. 263 TFUE) a z tego prawa nie skorzystała Dotyczy w szczególności przypadku, gdy dany podmiot nie mógł dochodzić swoich roszczeń w trybie skargi o stwierdzenie nieważności
109 ODESŁANIE PREJUDYCJALNE SKUTKI wiąże sąd krajowy sprawie, w której sąd zwrócił się z pytaniem prejudycjalnym do Trybunału, jak również inne sądy rozpatrujące tą sprawę w toku instancji orzeczenie o nieważności aktu w trybie prejudycjalnym zobowiązuje podmiot, który dany akt wydał, do podjęcia środków, które zapewnią wykonanie wyroku Trybunału brak skutku erga omnes
SYSTEM OCHRONY PRAWNEJ UNII EUROPEJSKIEJ
SYSTEM OCHRONY PRAWNEJ UNII EUROPEJSKIEJ RODZAJE POSTĘPOWAŃ PRZED TSUE RODZAJE POSTĘPOWAŃ PRZED TSUE skargi przeciwko państwu członkowskiemu z tytułu uchybienia zobowiązaniom skarga o stwierdzenie nieważności
SYSTEM OCHRONY PRAWNEJ UNII EUROPEJSKIEJ
SYSTEM OCHRONY PRAWNEJ UNII EUROPEJSKIEJ RODZAJE POSTĘPOWAŃ PRZED TSUE I. Skargi przeciwko państwu członkowskiemu z tytułu uchybienia zobowiązaniom II. III. Skarga o stwierdzenie nieważności aktu prawnego
SYSTEM OCHRONY PRAWNEJ UNII EUROPEJSKIEJ
SYSTEM OCHRONY PRAWNEJ UNII EUROPEJSKIEJ postępowania sporne postępowania niesporne 1. POSTĘPOWANIA SPORNE I. Skargi przeciwko państwu członkowskiemu z tytułu uchybienia zobowiązaniom II. III. Skarga o
SYSTEM OCHRONY PRAWNEJ UNII EUROPEJSKIEJ
SYSTEM OCHRONY PRAWNEJ UNII EUROPEJSKIEJ postępowania sporne postępowania niesporne 1. POSTĘPOWANIA SPORNE I. Skargi przeciwko państwu członkowskiemu z tytułu uchybienia zobowiązaniom II. III. Skarga o
SYSTEM OCHRONY PRAWNEJ UNII EUROPEJSKIEJ
SYSTEM OCHRONY PRAWNEJ UNII EUROPEJSKIEJ 1. Postępowania sporne Skargi przeciwko państwu członkowskiemu z tytułu uchybienia zobowiązaniom Skarga o stwierdzenie nieważnosci aktu prawnego Unii Skarga na
SYSTEM OCHRONY PRAWNEJ UE TOMASZ DĄBROWSKI
SYSTEM OCHRONY PRAWNEJ UE TOMASZ DĄBROWSKI Grupa A: Skutek incydentalny w prawie UE. Grupa B: Odpowiedzialność odszkodowawcza państwa członkowskiego za naruszenie prawa UE Gdzie można dochodzić roszczeń?
Skarga na bezczynność
Ewa Bobin Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, UWr Skarga na bezczynność ART. 265 I 266 TFUE Informacje ogólne Przepis art. 265 stanowi konieczne uzupełnienie
Art. 263 TFUE (1) skarga o stwierdzenie nieważności
Art. 263 TFUE (1) skarga o stwierdzenie nieważności Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej kontroluje legalność aktów ustawodawczych, aktów Rady, Komisji i Europejskiego Banku Centralnego, innych niż
STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM
1 1 2 System ochrony prawnej w UE skargi kierowane do Trybunału Sprawiedliwości UE Prof. UJ Dr hab. Nina Półtorak 20 stycznia 2018 r. 2 3 4 RZECZNICY GENERALNI PRZY TRYBUNALE SPRAWIEDLIWOŚCI 5 6 SĄD -
System instytucjonalny i prawny Unii Europejskiej. Autor: Justyna Maliszewska-Nienartowicz CZĘŚĆ I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA UNII EUROPEJSKIEJ
System instytucjonalny i prawny Unii Europejskiej. Autor: Justyna Maliszewska-Nienartowicz CZĘŚĆ I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA UNII EUROPEJSKIEJ ROZDZIAŁ 1. CHARAKTER PRAWNY UNII EUROPEJSKIEJ ROZDZIAŁ 2. OSOBOWOŚĆ
STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM
Prof. UJ Dr hab. Nina Półtorak System ochrony prawnej w UE skargi kierowane do Trybunału Sprawiedliwości UE 20 stycznia 2018 r. STUDIA PODYPLOMOWE 2 RZECZNICY GENERALNI PRZY TRYBUNALE SPRAWIEDLIWOŚCI 3
Skarga o stwierdzenie nieważności
Ewa Bobin Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, UWr Skarga o stwierdzenie nieważności ART. 263 I 264 TFUE ART. 277 TFUE Informacje ogólne W systemie ochrony
Postępowanie o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym (art. 267 akapit 1 TFUE, )
Postępowanie o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym (art. 267 akapit 1 TFUE, ) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest właściwy do orzekania w trybie prejudycjalnym: a) o wykładni Traktatów;
Spis treści. Wykaz literatury... XVII Przedmowa... XIX
Wykaz skrótów... XIII Wykaz literatury... XVII Przedmowa... XIX Rozdział I. Zagadnienia wprowadzające... 1 1. Prawo Unii Europejskiej jako akademicka dyscyplina prawa... 3 I. Rozwój autonomicznej dyscypliny
Jan Barcz System ochrony prawnej w UE
Jan Barcz System ochrony prawnej w UE 1. Reforma sądów unijnych 2. Struktura sądów unijnych Spis treści 3. Zakres właściwości sądów unijnych 4. Jurysdykcja TS w sprawach spornych 4.1. Skargi o naruszenie
Postępowanie w sprawie naruszenia Traktatów przeciwko państwom członkowskim (art TFUE)
Postępowanie w sprawie naruszenia Traktatów przeciwko państwom członkowskim (art. 258-260 TFUE) Postępowanie Komisji przeciwko państwu członkowskiemu art. 258 TFUE Postępowanie państwa członkowskiego przeciwko
Część pierwsza TEORIA INTEGRACJI, CHARAKTER PRAWNY, STRUKTURA, ZAKRES PRZEDMIOTOWY I ZASADY DZIAŁANIA UNII EUROPEJSKIEJ
INSTYTUCJE I PRAWO UNII EUROPEJSKIEJ Autorzy: Barcz J., Górka M., Wyrozumska A. Część pierwsza TEORIA INTEGRACJI, CHARAKTER PRAWNY, STRUKTURA, ZAKRES PRZEDMIOTOWY I ZASADY DZIAŁANIA UNII EUROPEJSKIEJ ROZDZIAŁ
Trybunał Sprawiedliwości UE
mgr Ewa Bobin Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, UWr Trybunał Sprawiedliwości UE ZAGADNIENIA OGÓLNE TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ Po co
System ochrony prawnej w Unii Europejskiej
System ochrony prawnej w Unii Europejskiej Joanna Siekiera Chair of International and European Law Centre d excellence Jean Monnet University of Wrocław, Poland 1. Karta Praw Podstawowych Charakter prawny
Test kwalifikacyjny z zakresu prawa unijnego i europejskiego
. Imię i nazwisko Test kwalifikacyjny z zakresu prawa unijnego i europejskiego 1. Zgodnie z Traktatami założycielskimi, od daty wejścia w życie Traktatu z Lizbony Unia Europejska: a) ma osobowość prawną
SYSTEM OCHRONY PRAWNEJ UNII
prof. dr hab. Anna Wyrozumska Katedra Europejskiego Prawa Konstytucyjnego UŁ Jean Monnet Chair of European Constitutional Law SYSTEM OCHRONY PRAWNEJ UNII SĄDY UNII I NAJWAŻNIEJSZE PROCEDURY Artykuł 19
STUDIA PODYPLOMOWE "OCHRONA ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM
3 Zadania sądów krajowych w wykonywaniu prawa UE: procedura pytań prejudycjalnych, pojęcie sprawy unijnej, wznowienie postępowania. dr Aleksandra Sołtysińska 8 grudnia 05 roku Pojęcie sprawy unijnej Stan
Spis treści. Str. Nb. Wykaz skrótów... XV Wstęp do piątego wydania... XVII
Wykaz skrótów... XV Wstęp do piątego wydania... XVII Rozdział I. Wprowadzenie... 1 1 1. Pojęcie prawa europejskiego i prawa Unii Europejskiej... 1 1 2. Proces integracji państw europejskich po II wojnie
Europejski Trybunał Sprawiedliwości
Europejski Trybunał Sprawiedliwości dr hab. Gertruda Uścińska Uniwersytet Warszawski Ekspert krajowy w programie tress (Training and reporting on European Social Security) dotyczącym implementacji przepisów
Odesłanie (pytanie) prejudycjalne
mgr Ewa Bobin Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, UWr Odesłanie (pytanie) prejudycjalne WNIOSEK O WYDANIE ORZECZENIA W TRYBIE PREJUDYCJALNYM Z ART. 267
Prawo pierwotne i prawo wtórne
Prawo UE Prawo pierwotne i prawo wtórne Jednolity reżim prawny Prawo pierwotne = Traktaty założycielskie, rewizyjne, akcesyjne, ogólne zasady prawa Prawo wtórne = stanowione przez instytucje+ umowy międzynarodowe
Skarga na Państwo Członkowskie
mgr Ewa Bobin Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, UWr Skarga na Państwo Członkowskie Z TYTUŁU UCHYBIENIA ZOBOWIĄZANIOM Skargi z art. 258-259 (+260) TFUE
Reforma ustroju UE w latach Traktat nicejski
Reforma ustroju UE w latach 1996-2007. Traktat nicejski Katedra Studiów nad Procesami Integracyjnymi INPiSM UJ ul. Wenecja 2, 33-332 Kraków Aksjologia 1. Wzmocnienie procedury art. 7 ust. 1-6 TUE Etap
System ochrony prawnej w UE
Wstęp do prawa europejskiego Prawo wieczorowe, 2. Rok, r.a. 2016/17 Dr Anna Czaplińska System ochrony prawnej w UE Artykuł 19 TUE 1. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej obejmuje Trybunał Sprawiedliwości,
System ochrony prawnej w UE
Wstęp do prawa europejskiego Prawo wieczorowe, 2. Rok, r.a. 2017/18 Dr Anna Czaplińska System ochrony prawnej w UE Artykuł 19 TUE 1. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej obejmuje Trybunał Sprawiedliwości,
STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM
Przekazanie kompetencji ustawodawczych UE dr Aleksandra Sołtysińska Źródła prawa i procedury prawodawcze UE 1-2 grudnia 2017 roku przyjmowanie aktów prawnych wykonanie aktów prawnych środki proceduralne
Wykładnia / interpretacja prawa UE
1 Zdecentralizowany system stosowania prawa UE Rola TS w procedurze odesłania prejducyjalnego Kontrola działania instytucji, organów i jednostek organizacyjnych UE Kontrola działania pczł Zapewnienie efektywnego
POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE I POSTĘPOWANIE PRZED SĄDAMI ADMINISTRACYJNYMI. Autorzy: ZBIGNIEW CIEŚLAK, EUGENIUSZ BOJANOWSKI, JACEK LANG
POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE I POSTĘPOWANIE PRZED SĄDAMI ADMINISTRACYJNYMI Autorzy: ZBIGNIEW CIEŚLAK, EUGENIUSZ BOJANOWSKI, JACEK LANG ROZDZIAŁ I. Geneza i rozwój postępowania administracyjnego ROZDZIAŁ
Spis treści Rozdział I. Geneza, rozwój i model sądownictwa administracyjnego w Polsce
Przedmowa... V Wykaz skrótów... XIII Rozdział I. Geneza, rozwój i model sądownictwa administracyjnego w Polsce... 1 1. Początki sądowej kontroli administracji na ziemiach polskich... 6 2. Najwyższy Trybunał
POSTANOWIENIE. SSN Henryk Pietrzkowski
Sygn. akt II CSK 428/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 18 lutego 2015 r. SSN Henryk Pietrzkowski w sprawie z powództwa "P. G." Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. i Z. B. przeciwko
PROCEDURA TRANSPOZYCJI AKTÓW PRAWNYCH UNII EUROPEJSKIEJ,
PROCEDURA TRANSPOZYCJI AKTÓW PRAWNYCH UNII EUROPEJSKIEJ, W TYM WYKONYWANIA ZOBOWIĄZAŃ LEGISLACYJNYCH WYNIKAJĄCYCH Z ORZECZEŃ TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ I POSTĘPOWAŃ KOMISJI EUROPEJSKIEJ
TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY
Konstytucja wk 10 TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY Został ustanowiony nowelą konstytucyjną 26 marca 1982r Ustawa o TK została uchwalona 29 kwietnia 1985r TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY jest organem władzy sądowniczej, choć
Wyrok TSUE z r. w sprawie C-512/10 Komisja v. Polska i jego skutki dla sektora transportu kolejowego w Polsce
Wyrok TSUE z 30.5.2013 r. w sprawie C-512/10 Komisja v. Polska i jego skutki dla sektora transportu kolejowego w Polsce Łukasz Gołąb Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Wykaz skrótów 9. Rozdział I. Rys ewolucyjny polskiego postępowania administracyjnego 13
Spis treści Wykaz skrótów 9 Wprowadzenie 11 Rozdział I. Rys ewolucyjny polskiego postępowania administracyjnego 13 Rozdział II. Postępowanie administracyjne zagadnienia ogólne 15 1. System prawa administracyjnego
Sądownictwo administracyjne. Ustrój, skarga do sądu, wyroki sądowe
Sądownictwo administracyjne Ustrój, skarga do sądu, wyroki sądowe Sądownictwo administracyjne ISTOTA I USTRÓJ SĄDÓW ADMINISTRACYJNYCH Istota sądownictwa administracyjnego Sądownictwo administracyjne zapewnia
SĄDOWNICTWO ADMINISTRACYJNE. Ustrój, skarga do sądu, wyroki sądowe
SĄDOWNICTWO ADMINISTRACYJNE Ustrój, skarga do sądu, wyroki sądowe ISTOTA I USTRÓJ SĄDÓW ADMINISTRACYJNYCH Sądownictwo administracyjne ISTOTA SĄDOWNICTWA ADMINISTRACYJNEGO Sądownictwo administracyjne zapewnia
1. Ogólne zestawienie informacji o działalności Sądu nowe sprawy, sprawy zakończone, sprawy w toku ( ) (1) (2)
1. Ogólne zestawienie informacji o działalności Sądu nowe sprawy, sprawy zakończone, sprawy w toku (27 211) (1) (2) 1 4 1 2 1 8 6 4 2 27 28 29 21 211 Nowe sprawy Sprawy zakończone Sprawy w toku 27 28 29
Zasadnicze założenia zasady odpowiedzialności odszkodowawczej Orzeczenie ETS w sprawach C-6/90 i C-9/90 Andrea Francovich i inni v.
Dr Nina Półtorak Zasadnicze założenia zasady odpowiedzialności odszkodowawczej Orzeczenie ETS w sprawach C-6/90 i C-9/90 Andrea Francovich i inni v. Włochy Orzeczenie ETS w sprawach C-46/93 i C-48/93 Brasserie
POSTANOWIENIE. SSN Piotr Prusinowski
Sygn. akt I UK 42/18 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 21 lutego 2019 r. SSN Piotr Prusinowski w sprawie z odwołania A. S.-H. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B. o zasiłek
Statystyki sądowe. 1. Nowe sprawy, sprawy zakończone, sprawy w toku ( )
C Statystyki u Ogólne zestawienie informacji o działalności u 1. Nowe sprawy, sprawy zakończone, sprawy w toku (2007 2011) Nowe sprawy 2. Rodzaje postępowań (2007 2011) 3. Rodzaje skarg (2007 2011) 4.
Spis treści. Wykaz skrótów. Część I KOMENTARZ
Spis treści Wykaz skrótów Część I KOMENTARZ Rozdział 1 Ustalanie właściwości miejscowej w ogólnym postępowaniu administracyjnym 3. Zastosowanie oraz wyłączenie zastosowania art. 21 k.p.a. podczas ustalania
UCHWAŁA. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote. Protokolant Bożena Kowalska
Sygn. akt III CZP 111/15 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 17 lutego 2016 r. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote Protokolant Bożena
WYROK TRYBUNAŁU. z dnia 15 lipca 1963 r.*
WYROK TRYBUNAŁU z dnia 15 lipca 1963 r.* W sprawie 25/62 Przedsiębiorstwo Plaumann & Co., Hamburg, reprezentowane przez H. Ditgesa, adwokata w Kolonii, z adresem do doręczeń na nazwisko p. Audry, Fédération
SPIS TREŚCI. Wykaz skrótów Wstęp CZĘŚĆ PIERWSZA SKARGA DO WOJEWÓDZKIEGO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO
SPIS TREŚCI Wykaz skrótów................................................... 15 Wstęp......................................................... 17 CZĘŚĆ PIERWSZA SKARGA DO WOJEWÓDZKIEGO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO
Spis treści Rozdział I. Europeizacja prawa administracyjnego pojęcie i konteksty 1. Uwagi wstępne 2. Europeizacja prawa administracyjnego
Przedmowa... V Wykaz skrótów... XIII Rozdział I. Europeizacja prawa administracyjnego pojęcie i konteksty. 1 1. Uwagi wstępne... 10 I. Europeizacja............................................... 10 II.
Podstawy prawa administracyjnego (PPA) - postępowanie przed sądami - Rola sądów w funkcjonowaniu administracji publicznej.
Podstawy prawa administracyjnego (PPA) - postępowanie przed sądami - Rola sądów w funkcjonowaniu administracji publicznej Zestaw 12 Przedmiot 1 2 3 Wprowadzenie Sądownictwo administracyjne podstawy prawne,
Wasze pytania. dotyczące Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Wasze pytania dotyczące Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej DLACZEGO ISTNIEJE TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ (TSUE)? Budując Europę, państwa członkowskie (dzisiaj w liczbie 28) zawarły
Trybunał Konstytucyjny Warszawa. W n i o s e k
Warszawa, dnia września 2008 r. Trybunał Konstytucyjny Warszawa W n i o s e k Na podstawie art. 122 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wnoszę o zbadanie zgodności z Konstytucją ustawy z dnia
USTAWA z dnia 3 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi
Kancelaria Sejmu s. 1/8 USTAWA z dnia 3 grudnia 2010 r. Opracowano na podstawie: Dz. U. z 2011 r. Nr 6, poz. 18. o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy Prawo o postępowaniu
Spis treści Rozdział I. Zagadnienia podstawowe
Wykaz skrótów... XV Wykaz podstawowej literatury... XIX Wstęp... XXI Rozdział I. Zagadnienia podstawowe... 1 1. Zakres międzynarodowego prawa inwestycyjnego... 1 I. Międzynarodowe prawo inwestycyjne a
Podmioty na prawach strony w postępowaniu administracyjnym.
Podmioty na prawach strony w postępowaniu administracyjnym. Strona jest obligatoryjnym uczestnikiem postępowania administracyjnego, jest podmiotem stosunku procesowego, bez strony postępowanie toczyć się
Postanowienie z dnia 27 marca 2002 r. III RN 9/01
Postanowienie z dnia 27 marca 2002 r. III RN 9/01 Naczelny Sąd Administracyjny nie jest właściwy do rozpoznania skargi wniesionej w związku z niewydaniem przez organ rentowy decyzji w sprawie świadczeń
POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CZ 92/11. Dnia 16 grudnia 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie :
Sygn. akt V CZ 92/11 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 16 grudnia 2011 r. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący) SSN Marta Romańska (sprawozdawca) SSA Roman Dziczek w sprawie ze skargi
Wyrok z 10 lipca 2000 r., SK 12/99 POJĘCIE SPRAWY CYWILNEJ
Wyrok z 10 lipca 2000 r., SK 12/99 POJĘCIE SPRAWY CYWILNEJ Rodzaj postępowania: skarga konstytucyjna Inicjator: osoba fizyczna Skład orzekający: 5 sędziów Zdania odrębne: 0 Przedmiot kontroli Wzorce kontroli
7. Test z ustawy z r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.)
s. 928 7. Test z ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) 10. Stronom występującym w sprawie bez adwokata, lub radcy prawnego, doradcy
7. Test z ustawy z r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.)
s. 984 7. Test z ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) 10. Stronom występującym w sprawie bez adwokata, lub radcy prawnego, doradcy
ROZDZIAŁ 2. Pojęcie postępowania sądowoadministracyjnego i jego przedmiot- sprawa sądowoadministracyjna
POSTĘPOWANIE SĄDOWOADMINISTRACYJNE Autorzy: Tadeusz Woś, Hanna Knysiak-Molczyk, Marta Romańska Red.: Tadeusz Woś Wykaz skrótów I. Źródła prawa II. Czasopisma III. Sądy i inne instytucje IV. Inne Wstęp
POSTANOWIENIE. SSN Maciej Pacuda
Sygn. akt III SK 61/12 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 2 lipca 2013 r. SSN Maciej Pacuda w sprawie z powództwa Telekomunikacji Polskiej Spółki Akcyjnej w W. przeciwko Prezesowi Urzędu Komunikacji
POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SK 3/14. Dnia 30 września 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Józef Iwulski
Sygn. akt III SK 3/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 30 września 2014 r. SSN Józef Iwulski w sprawie z powództwa J.W. C. Spółki Akcyjnej z siedzibą w Z. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony
Spis treści. Wykaz skrótów Literatura Przedmowa
Wykaz skrótów Literatura Przedmowa XI XIII XV Rozdział I. Postępowanie przed sądami administracyjnymi. Wprowadzenie 1 1. Sądownictwo administracyjne w polskim systemie prawnym 1 2. Przedmiot postępowania
WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Maciej Pacuda (przewodniczący) SSN Dawid Miąsik (sprawozdawca) SSN Piotr Prusinowski
Sygn. akt III SK 42/15 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 4 sierpnia 2016 r. SSN Maciej Pacuda (przewodniczący) SSN Dawid Miąsik (sprawozdawca) SSN Piotr Prusinowski
C Statystyki sądowe Sądu Pierwszej Instancji
C Statystyki sądowe Sądu Pierwszej Instancji Ogólne zestawienie informacji o działalności Sądu Pierwszej Instancji 1. Nowe sprawy, sprawy zakończone, sprawy w toku (2 27) Nowe sprawy 2. Rodzaje postępowań
Postanowienie z dnia 30 września 2011 r. III SK 22/11
Postanowienie z dnia 30 września 2011 r. III SK 22/11 Sformułowanie w skardze kasacyjnej zagadnienia prawnego odnoszącego się do przepisów prawa unijnego, które jeszcze nie zostały zinterpretowane przez
TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ
TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ ul. Wenecja 2, 33-332 Kraków Struktura TSUE 1. Trybunał Sprawiedliwości 2. Sąd 3. Sądy wyspecjalizowane: Sąd ds. Służby Publicznej (spory między UE a jej pracownikami,
Spis treści. 1. Uwagi ogólne... 68
Wykaz skrótów............................................. Bibliografia................................................ XI XVII Rozdział I. Wprowadzenie................................... 1 1. Uwagi ogólne
WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt I CSK 158/12 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 25 października 2012 r. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Kazimierz
POSTANOWIENIE. Sygn. akt II BU 5/06. Dnia 9 stycznia 2007 r. Sąd Najwyższy w składzie :
Sygn. akt II BU 5/06 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 9 stycznia 2007 r. SSN Beata Gudowska (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Zbigniew Hajn SSN Zbigniew Myszka w sprawie z wniosku M. S. przeciwko
Spis treści. Część A. Testy. Wykaz skrótów Wykaz literatury Wykaz stron internetowych Przedmowa XIII XVII XIX XXI
Wykaz skrótów Wykaz literatury Wykaz stron internetowych Przedmowa XIII XVII XIX XXI Część A. Testy Test 1 1 Odpowiedzi do testu 1 113 Test 2 6 Odpowiedzi do testu 2 115 Test 3 10 Odpowiedzi do testu 3
POSTANOWIENIE. SSN Jerzy Kwaśniewski
Sygn. akt III SK 7/09 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 29 kwietnia 2009 r. SSN Jerzy Kwaśniewski w sprawie z powództwa C. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przeciwko Prezesowi Urzędu
1. Ogólne zestawienie informacji o działalności Sądu nowe sprawy, sprawy zakończone, sprawy w toku ( ) 1
. Ogólne zestawienie informacji o działalności u nowe sprawy, sprawy zakończone, sprawy w toku (2005 2009) 200 000 800 600 400 200 0 Nowe sprawy Sprawy zakończone Sprawy w toku Nowe sprawy 469 432 522
POSTANOWIENIE. SSN Halina Kiryło
Sygn. akt III SK 29/13 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 14 stycznia 2014 r. SSN Halina Kiryło w sprawie z powództwa P. T. K. C. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. przeciwko Prezesowi
Konstytucyjne środki ochrony praw. Prawo do sądu Prawo do odszkodowania art. 77 ust. 1 Skarga konstytucyjna RPO
Konstytucyjne środki ochrony praw Prawo do sądu Prawo do odszkodowania art. 77 ust. 1 Skarga konstytucyjna RPO Konstytucyjne prawo do sądu 1) prawo dostępu do sądu, tj. prawo uruchomienia procedury przed
Dochodzenie roszczeń opartych na prawie UE przed sądami krajowymi autonomia proceduralna
prof. dr hab. Anna Wyrozumska Katedra Europejskiego Prawa Konstytucyjnego UŁ Jean Monnet Chair of European Constitutional Law Dochodzenie roszczeń opartych na prawie UE przed sądami krajowymi autonomia
POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 98/18. Dnia 20 czerwca 2018 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Katarzyna Tyczka-Rote
Sygn. akt II CSK 98/18 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 20 czerwca 2018 r. SSN Katarzyna Tyczka-Rote w sprawie z powództwa K.P. przeciwko B.P. o zapłatę, na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
POSTANOWIENIE. SSN Piotr Prusinowski
Sygn. akt I UK 89/18 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 20 marca 2019 r. SSN Piotr Prusinowski w sprawie z odwołania P. C. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddziałowi w Ł. o ustalenie
Problem niezgodności art KPC z prawem Unii Europejskiej
Problem niezgodności art. 1135 5 KPC z prawem Unii Europejskiej mgr Jadwiga Urban-Kozłowska doktorantka w Katedrze Prawa Europejskiego Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Rzeszów, 21.02.2013 r. Przedmiot
POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CNP 52/18. Dnia 8 stycznia 2019 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Monika Koba
Sygn. akt II CNP 52/18 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 8 stycznia 2019 r. SSN Monika Koba po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 8 stycznia 2019 r. skargi J. B. i
Przesłanki nieważności decyzji
Przesłanki nieważności decyzji Na podstawie art.247 1 Ordynacji podatkowej, organ podatkowy stwierdza nieważność decyzji ostatecznej, która: - została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości, - została
Postępowanie cywilne. Wznowienie postępowania Stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
Postępowanie cywilne Wznowienie postępowania Stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia Wznowienie zagadnienia ogólne Res iudicata pro veritate accipitur Nadzwyczajny środek odwoławczy
w składzie: J.C. Bonichot (sprawozdawca), prezes izby, A. Arabadjiev i J.L. da Cruz Vilaça, sędziowie,
WYROK TRYBUNAŁU (siódma izba) z dnia 18 grudnia 2014 r.(*) Uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego Dyrektywa 2006/112/WE Podatek VAT Stawka obniżona Artykuły przeznaczone na cele ochrony przeciwpożarowej
C Statystyki sądowe Sądu Pierwszej Instancji
C Statystyki sądowe Sądu Pierwszej Instancji Ogólne zestawienie informacji o działalności Sądu Pierwszej Instancji 1. Nowe sprawy, sprawy zakończone, sprawy w toku (2000 2006) Nowe sprawy 2. Rodzaje postępowań
POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt
Sygn. akt II PK 253/17 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 31 października 2018 r. SSN Romualda Spyt w sprawie z powództwa B. J. przeciwko "P." Sp. z o.o. we W. o ekwiwalent pieniężny za urlop
17 lutego 2010 r., Przystąpienie Unii Europejskiej do europejskiej konwencji praw człowieka.
Dokument roboczy Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczący niektórych aspektów przystąpienia Unii Europejskiej do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności 1.
europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (zwany dalej protokołem nr 8 )
Dokument roboczy Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczący niektórych aspektów przystąpienia Unii Europejskiej do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności 1.
Postępowanie cywilne. Istota postępowania kasacyjnego. Orzeczenia, od których przysługuje skarga kasacyjna 2012-03-25
Postępowanie cywilne Skarga kasacyjna Wznowienie postępowania Stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia Istota postępowania kasacyjnego Nadzwyczajny środek zaskarżenia To nie trzecia instancja
POSTANOWIENIE. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
Sygn. akt I UK 367/11 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 9 marca 2012 r. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec w sprawie z odwołania C. S. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych o emeryturę,
POSTANOWIENIE. SSN Marta Romańska
Sygn. akt V CSK 5/18 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 24 maja 2018 r. SSN Marta Romańska w sprawie z powództwa J.B. i A.B. przeciwko D.G. i M.S. o zapłatę, na posiedzeniu niejawnym w Izbie
POSTANOWIENIE Z DNIA 30 WRZEŚNIA 2010 R. I KZP 15/10
POSTANOWIENIE Z DNIA 30 WRZEŚNIA 2010 R. I KZP 15/10 1. Straż gminna (miejska) nie jest uprawniona do złożenia wniosku o ukaranie za wykroczenie z art. 97 k.w. w zw. z art. 78 ust. 4 prawa o ruchu drogowym
Spis treści. III. Odpowiedzialność administracji publicznej za działania legalne. w prawie francuskim... 61
Przedmowa... V Wykaz skrótów... XIII Rozdział I. Geneza i zarys ewolucji odpowiedzialności państwa... 1 1. Uwagi terminologiczne... 4 2. Geneza odpowiedzialności odszkodowawczej państwa od czasów rzymskich
System weryfikacji decyzji i postanowień w toku instancji administracyjnych
System weryfikacji decyzji i postanowień w toku instancji administracyjnych Weryfikacja w postępowaniu ogólnym: Zasada trwałości decyzji administracyjnych art. 16 1 k.p.a. Weryfikacja w toku instancji
W Kodeksie postępowania cywilnego brak jest ustawowej definicji pojęcia środek zaskarżenia, Ustawa nie przewiduje również katalogu środków
ŚRODKI ZASKARŻENIA W Kodeksie postępowania cywilnego brak jest ustawowej definicji pojęcia środek zaskarżenia, Ustawa nie przewiduje również katalogu środków zaskarżenia, W Dziale V Tytułu VI Księgi pierwszej
WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt II CNP 21/12 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 26 lipca 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie : SSN Jan Górowski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Dariusz Dończyk SSA Andrzej Niedużak
POSTANOWIENIE. SSN Katarzyna Gonera
Sygn. akt I BP 10/16 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 20 czerwca 2017 r. SSN Katarzyna Gonera w sprawie z powództwa K. K. przeciwko Ognisku Pracy Pozaszkolnej [ ]o uznanie za bezskuteczne zmiany