Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości?

Transkrypt

1 Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości? Czerwiec 2018 KPMG.pl

2 2 Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości?

3 Wstęp Od kiedy ogłoszono wyniki referendum w sprawie członkostwa Wielkiej Brytanii w UE brexit spędza sen z oczu nie tylko analitykom, ale przede wszystkim właścicielom firm mających spółki zależne i holdingowe w Wielkiej Brytanii. Również dla polskich przedsiębiorców, którzy utrzymują kontakty handlowe z firmami z Wielkiej Brytanii, brexit przyniesie niewątpliwie wiele zmian, w szczególności w zasadach rozliczania VAT i konieczność uiszczania ceł związanych z przywozem towarów. Do tych obowiązków warto już teraz zacząć się przygotowywać. Wystąpienie Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej 29 marca 2019 r. może mieć nie tylko wpływ na bieżące rozliczanie transakcji handlowych, ale również nieść za sobą negatywne konsekwencje dla podatkowego traktowania w Polsce. Dotyczyć to będzie między innymi niektórych działań restrukturyzacyjnych z udziałem spółek brytyjskich, wpływać na efektywność dotychczasowych struktur holdingowych czy nieść za sobą dodatkowe obciążenia finansowe. Istotne znaczenie w tym zakresie będzie miało to, czy Wielka Brytania będzie posiadała status członka Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) po wystąpieniu z UE. Na razie trudno jest przewidzieć, jaki scenariusz zostanie zrealizowany, natomiast warto z wyprzedzeniem być przygotowanym na różne warianty tego, co może się wydarzyć. Jest to niewątpliwie bardzo duże wyzwanie, o czym jest mowa w opracowanym przez KPMG szczegółowym materiale dotyczącym przygotowania się do brexitu. Mając świadomość, że zostało niewiele czasu, a wdrożenie niektórych rozwiązań będzie procesem długotrwałym i przede wszystkim wymagającym analiz z wielu perspektyw, rekomendujemy podjęcie działań już dziś. W KPMG został stworzony duży zespół ekspertów zajmujących się wszelkimi aspektami brexitu. Część z nich mogą Państwo poznać jako autorów artykułów zamieszczonych w tym opracowaniu. Z przyjemnością będziemy służyć pomocą w przygotowaniu się do nadchodzących zmian. Zapraszamy do kontaktu. KPMG w Polsce Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości? 3

4 4 Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości?

5 Spis treści Zmiana reguł w handlu z Wielką Brytanią 6 Przemysław Kamil Rosiak Z restrukturyzacją warto się pośpieszyć 10 Małgorzata Gleń, Magdalena Cieślak Uwaga na podatek u źródła 12 Małgorzata Gleń, Iwona Łagowska Rewolucja w rozliczeniach VAT 15 Agnieszka Smolińska-Wiśnioch, Marek Bielawski Celne konsekwencje brexitu 20 Zbigniew Sobecki Bez większych zmian w rozliczeniach PIT i ZUS 22 Grzegorz Grochowina Podatkowe życie po brexicie 24 Małgorzata Gleń, Iwona Łagowska O czym powinni pamiętać Polacy w Wielkiej Brytanii 26 Przemysław Kamil Rosiak Brexit co to oznacza dla rynków finansowych? 27 Stacy Ligas, Adam Fornalik Brexit co to oznacza dla funduszy europejskich? 28 Mirosław Proppé Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości? 5

6 BREXIT Koniec wspólnego rynku oraz unii celnej oznacza nowe obowiązki dla wielu polskich przedsiębiorców przeprowadzających transakcje z firmami ze Zjednoczonego Królestwa. Zmiana reguł w handlu z Wielką Brytanią Przemysław Kamil Rosiak radca prawny w kancelarii D. Dobkowski sp.k. stowarzyszonej z KPMG w Polsce Od ogłoszenia wyników referendum dotyczących członkostwa Wielkiej Brytanii w UE brexit spędza sen z powiek polityków, analityków i menedżerów po obu stronach Kanału La Manche. Dla brytyjskiej administracji jest to z pewnością największe przedsięwzięcie organizacyjne od kilkudziesięciu lat, porównywalne z odbudową kraju po II wojnie światowej. Również dla Unii jest to nie lada wyzwanie, biorąc pod uwagę duże znaczenie Wielkiej Brytanii w gospodarce (druga gospodarka UE, czwarty co do wielkości importer na świecie), jej potencjał ludnościowy (ponad 65 mln obywateli) oraz szczególną rolę Londynu jako jednego ze światowych centrów usług finansowych. Trzeba mieć również świadomość, że Wielka Brytania jest członkiem Wspólnoty/Unii od 45 lat, a zatem zarówno jej gospodarka, jak i administracja są w dużym stopniu dostosowane do ram instytucjonalnych oraz działań podejmowanych na poziomie Unii i przygotowane do współpracy z nią. Artykuł 50 Podstawę prawną wystąpienia państwa członkowskiego z Unii Europejskiej stanowi artykuł 50 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) (patrz ramka). Jego przepisy stawiają występujące państwo członkowskie w trudnej sytuacji, gdyż przewidują zawarcie - w krótkim okresie - umowy określającej w szczegółowy sposób warunki wystąpienia z Unii, która jednocześnie ma uwzględniać jedynie ramy jego przyszłych stosunków z Unią (umowa o wystąpieniu). Jest oczywiste, że tego typu umowa nie wystarczy do ustanowienia całościowych relacji gospodarczych, handlowych, prawnych i politycznych z Unią. Tak więc, oprócz umowy o wystąpieniu, państwo opuszczające Unię musi wynegocjować i zawrzeć z UE i jej państwami członkowskimi jeszcze jedną umowę, która w szczegółowy sposób będzie regulowała całość wzajemnych relacji po rozstaniu. Procedura wystąpienia z Unii art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej Artykuł Każde Państwo Członkowskie może, zgodnie ze swoimi wymogami konstytucyjnymi, podjąć decyzję o wystąpieniu z Unii. 2. Państwo Członkowskie, które podjęło decyzję o wystąpieniu, notyfikuje swój zamiar Radzie Europejskiej. W świetle wytycznych Rady Europejskiej Unia prowadzi negocjacje i zawiera z tym Państwem umowę określającą warunki jego wystąpienia, uwzględniając ramy jego przyszłych stosunków z Unią. Umowę tę negocjuje się zgodnie z artykułem 218 ustęp 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Jest ona zawierana w imieniu Unii przez Radę, stanowiącą większością kwalifikowaną po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego. 3. Traktaty przestają mieć zastosowanie do tego Państwa od dnia wejścia w życie umowy o wystąpieniu lub, w przypadku jej braku, dwa lata po notyfikacji, o której mowa w ustępie 2, chyba że Rada Europejska w porozumieniu z danym Państwem Członkowskim podejmie jednomyślnie decyzję o przedłużeniu tego okresu. 4. Do celów ustępów 2 i 3 członek Rady Europejskiej i Rady reprezentujący występujące Państwo Członkowskie nie bierze udziału w obradach ani w podejmowaniu decyzji Rady Europejskiej i Rady dotyczących tego Państwa. ( ) Artykuł 50 TUE przewiduje, że zawarcie umowy określającej warunki wystąpienia z Unii nastąpi w ciągu dwóch lat od oficjalnego notyfikowania przez państwo członkowskie zamiaru wystąpienia, chyba że Rada Europejska w porozumieniu z danym Państwem Członkowskim podejmie jednomyślnie decyzję o przedłużeniu tego okresu. To ostatnie rozwiązanie byłoby korzystne dla Wielkiej Brytanii, gdyż w całym procesie wychodzenia z Unii zachowałaby ona wszystkie prawa członka UE. Wygląda jednak na to, że nie było ono akceptowalne ze względów politycznych, stąd decyzja o okresie przejściowym. 6 Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości?

7 Negocjacje Od początku negocjacji Unia zastrzegła, że chciałaby najpierw ustalić kilka podstawowych dla niej kwestii, dotyczących: zapewnienia praw obywateli UE przebywających na terytorium Wielkiej Brytanii po jej wystąpieniu z Unii, porozumienia finansowego, granicy pomiędzy Irlandią a Irlandią Północną (która stanie się też granicą Unii) oraz niektórych przepisów przejściowych i instytucjonalnych. Ich uzgodnienie było warunkiem rozpoczęcia drugiego etapu negocjacji co do pozostałych postanowień umowy o wystąpieniu oraz ram przyszłych stosunków pomiędzy dwiema stronami. Z kolei ze względu na krótki czas, przewidziany na negocjacje warunków wystąpienia z Unii, Brytyjczykom bardzo zależało na jak najwcześniejszym rozpoczęciu drugiego etapu rozmów, dotyczących przede wszystkim przepływu towarów, usług i kapitału. Zgoda ze strony Rady Unii Europejskiej zapadła 15 grudnia 2017 r., po potwierdzeniu przez negocjatorów obu stron uzgodnień w ramach pierwszego etapu negocjacji, obejmujących przede wszystkim prawa obywateli. Trzeba jednak pamiętać, iż toczącym się negocjacjom przyświeca zasada, że nic nie jest uzgodnione, dopóki wszystko nie zostało uzgodnione, więc możliwe są pewne korekty ustaleń. Umowa o wystąpieniu W związku z podjęciem przez Radę Unii Europejskiej decyzji o przejściu do drugiego etapu negocjacji, pod koniec lutego 2018 r. Komisja Europejska opublikowała pierwszy projekt Umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Umowa o wystąpieniu). Obecna struktura Umowy o wystąpieniu dzieli ją na sześć części. Dotyczą one: postanowień wstępnych, praw obywateli, kwestii związanych m.in. z towarami wprowadzonymi na rynek przed datą wyjścia Wielkiej Brytanii z UE, rozliczenia finansowego, uregulowań przejściowych oraz postanowień instytucjonalnych. Do projektu dołączono również protokół w sprawie Irlandii i Irlandii Północnej, w którym określono sposoby pozwalające uniknąć wprowadzania twardej granicy na wyspie Irlandii. Okres przejściowy Aby umożliwić uporządkowane wystąpienie z Unii oraz wynegocjowanie umowy o wolnym handlu, na wniosek Wielkiej Brytanii strony uzgodniły okres przejściowy. Zakłada się, że będzie on trwać od 30 marca 2019 r. do 31 grudnia 2020 r. W tym czasie Wielka Brytania będzie miała wszystkie obowiązki państwa członkowskiego (w tym obowiązek uiszczania składki do unijnego budżetu), ale nie będzie już reprezentowana w instytucjach i organach UE przy podejmowaniu decyzji i stanowieniu unijnego prawa. W trakcie okresu przejściowego na terenie Zjednoczonego Królestwa ma obowiązywać na dotychczasowych warunkach prawo unijne, włącznie z nowymi przepisami, przyjętymi po 29 marca 2019 r. oraz ich wykładnią, dokonaną przez Trybunał Sprawiedliwości. Zachowane zostanie też prawo do czterech unijnych swobód: przepływu towaru, usług, kapitału oraz osób. Podczas okresu przejściowego Wielka Brytania będzie miała możliwość negocjacji przyszłych porozumień handlowych z państwami trzecimi. Negocjowana będzie też umowa o przyszłych relacjach z UE. Umowa o wolnym handlu Zgodnie z zapowiedziami premier Theresy May brexit ma doprowadzić do opuszczenia przez Wielką Brytanię wspólnego rynku oraz unii celnej oraz prowadzić do stopniowego braku związania brytyjskich sądów i administracji przepisami UE oraz orzecznictwem unijnego Trybunału Sprawiedliwości. Oznacza to w praktyce, że przyszłe stosunki gospodarcze oraz współpraca w wielu dziedzinach regulowane będą na podstawie rozbudowanej (i skomplikowanej) umowy o wolnym handlu. Umowa taka zostałaby sfinalizowana i zawarta dopiero po opuszczeniu Unii przez Zjednoczone Królestwo. Wytyczne Rady Europejskiej z 23 marca br. w sprawie ram przyszłych stosunków potwierdzają gotowość Unii do zainicjowania prac na rzecz wyważonej, ambitnej i szeroko zakrojonej umowy o wolnym handlu (patrz ramka) oraz Co ma zawierać umowa o wolnym handlu Zgodnie z wytycznymi Rady Europejskiej umowa o wolnym handlu ma regulować: handel towarami, z myślą o objęciu wszystkich sektorów i dążeniu do utrzymania zerowych taryf celnych bez restrykcji ilościowych; stosowną współpracę celną, z zachowaniem integralności unii celnej UE; zasady dotyczące barier technicznych w handlu oraz środki sanitarne i fitosanitarne; ramy dobrowolnej współpracy w dziedzinie regulacji; handel usługami, z myślą o umożliwieniu dostępu do rynku drugiej strony w celu świadczenia usług na zasadach państwa przyjmującego, w tym w odniesieniu do swobody przedsiębiorczości dla usługodawców, w takim stopniu, w jakim będzie to możliwe w sytuacji, gdy Zjednoczone Królestwo stanie się państwem trzecim, a Unia i Zjednoczone Królestwo nie będą już miały wspólnych ram regulacyjnych, nadzorczych, dotyczących egzekwowania i sądowych; dostęp do rynku zamówień publicznych, inwestycje oraz ochronę praw własności intelektualnej, w tym oznaczeń geograficznych, a także inne obszary zainteresowania Unii. Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości? 7

8 Kalendarium najważniejszych wydarzeń czerwca 2016 r. obywatele Wielkiej Brytanii decydują w referendum o opuszczeniu Unii Europejskiej: 51,9 % wyborców (17,4 mln) za opuszczeniem Wspólnoty 48,1 % wyborców (16,1 mln) przeciw opuszczeniu Wspólnoty 29 czerwca 2016 r. oświadczenie szefów państw lub rządów oraz przewodniczącego Rady Europejskiej i przewodniczącego Komisji Europejskiej w sprawie wyników referendum i przygotowania uporządkowanego wystąpienia Wielkiej Brytanii z UE 15 grudnia 2016 r. nieformalne spotkanie szefów 27 państw oraz przewodniczących Rady Europejskiej i Komisji - ustalenie procedury przyszłych negocjacji marca 2017 r. formalne uruchomienie procedury wynikającej z art. 50 Wielka Brytania przesyła Radzie Europejskiej pismo notyfikacyjne, w którym zawiadamia o rozpoczęciu procesu wyjścia z UE 5 kwietnia 2017 r. rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie negocjacji ze Zjednoczonym Królestwem w związku ze złożoną przezeń notyfikacją o zamiarze wystąpienia z Unii Europejskiej 29 kwietnia 2017 r. nadzwyczajne posiedzenie Rady Europejskiej przyjęcie, przez przywódców 27 państw członkowskich, wytycznych do negocjacji w sprawie brexitu 3 maja 2017 r. przedstawienie Radzie przez Komisję Europejską, projektu szczegółowych wytycznych negocjacyjnych 22 maja 2017 r.: przyjęcie przez Radę UE decyzji zezwalającej na rozpoczęcie negocjacji z Wielką Brytanią wyznaczenie głównego negocjatora UE Michela Barniera przyjęcie szczegółowych wytycznych negocjacyjnych na potrzeby pierwszego etapu negocjacji ogłoszenie zasad przejrzystości negocjacji na podstawie art. 50 powołanie grupy roboczej ad hoc, wspierającej Radę i COREPER we wszelkich kwestiach dotyczących brexitu 19 czerwca 2017 r. pierwsza runda negocjacji (kolejne odbywają się w odstępach miesięcznych bądź krótszych) 15 grudnia 2017 r. przyjęcie przez Radę Europejską wytycznych niezbędnych do rozpoczęcia drugiego etapu negocjacji stycznia 2018 r. przyjęcie przez Radę Unii Europejskiej dodatkowych wytycznych negocjacyjnych dotyczących okresu przejściowego 14 marca 2018 r. Parlament Europejski przyjmuje Rezolucję w sprawie ram przyszłych stosunków między UE a Zjednoczonym Królestwem proponującą uregulowanie przyszłych relacji, w umowie opierającej się na 4 filarach: stosunki handlowe i gospodarcze bezpieczeństwo wewnętrzne współpraca w polityce zagranicznej i obronności współpraca w wyodrębnionych dziedzinach 19 marca 2018 r. projekt Umowy o wystąpieniu sporządzony na bazie Wspólnego sprawozdania negocjatorów z ramienia Unii Europejskiej i rządu Zjednoczonego Królestwa na temat postępów osiągniętych podczas pierwszego etapu negocjacji oraz zawierający postanowienia w sprawie okresu przejściowego, opierające się na dodatkowych wytycznych Rady z 29 stycznia 2018 r. 23 marca 2018 r. Rada Europejska przyjmuje wytyczne w sprawie ram przyszłych stosunków pomiędzy UE a Wielka Brytanią Przyszłe zdarzenia październik/listopad 2018 r. orientacyjny termin zakończenia negocjacji Umowy o wystąpieniu; przyjęcie politycznej deklaracji w sprawie przyszłych relacji; w kolejnych miesiącach procedura zatwierdzenia Umowy o wystąpieniu w Wlk. Brytanii i w UE (po stronie Unii będzie ona zawarta przez Radę, stanowiącą większością kwalifikowaną po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego). 29 marca 2019 r. formalne opuszczenie przez Wielką Brytanię Unii Europejskiej 30 marca 2019 r. początek okresu przejściowego kwiecień 2019 r. grudzień 2020 negocjacje i zawarcie umowy (o wolnym handlu) regulującej stosunki Wielka Brytania-UE 31 grudnia 2020 r. zakończenie okresu przejściowego 1 stycznia 2021 r. tymczasowe wejście w życie umowy (o wolnym handlu) regulującej stosunki Wielka Brytania-UE 8 Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości?

9 zakładają, że taka umowa będzie musiała się opierać na równowadze praw i obowiązków pomiędzy obiema stronami, co wyłącza uprzywilejowaną sytuację dla podmiotów działających w Wielkiej Brytanii. Chodzi tu zwłaszcza o zapobieganie nieuczciwej przewadze konkurencyjnej w razie obniżenia poziomu ochrony w stosunku do unijnych norm i standardów dotyczących konkurencji, pomocy państwa, środków i praktyk podatkowych, społecznych, środowiskowych i regulacyjnych. Oprócz współpracy gospodarczej przyszłe partnerstwo będzie obejmować współpracę w wielu obszarach, m.in.: polityki zagranicznej, polityki bezpieczeństwa i polityki obronnej; w zakresie egzekwowania prawa i współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych; w zakresie przepływu danych, ochrony danych osobowych, zmian klimatu i zrównoważonego rozwoju. Ustawa o wystąpieniu z UE Wystąpienie z Unii to przede wszystkim ogromne wyzwanie dla brytyjskiego prawodawstwa. Przygotowany przez rząd European Union Withdrawal Bill jest próbą znalezienia rozwiązania dla skomplikowanej sytuacji, w której współistnienie krajowego i unijnego porządku prawnego ma zostać zastąpione w całości prawem stanowionym w Zjednoczonym Królestwie. Podstawowym założeniem projektu jest pozbawienie mocy obowiązującej ustawy z 1972 r. o Wspólnotach Europejskich (European Communities Act), która była podstawą członkostwa Wielkiej Brytanii w UE. Zgodnie z szacunkami dokonanymi przez Brytyjczyków na podstawie baz aktów prawnych UE, aktualnie obowiązuje około 12 tysięcy rozporządzeń, z których większość ma pozostać w brytyjskim porządku prawnym właśnie na mocy Withdrawal Bill, ale jako jej prawo wewnętrzne. Wielka Brytania utrzyma także w mocy własne przepisy, które weszły w życie w wykonaniu zobowiązań wynikających z członkostwa w UE (m.in. przepisy implementujące dyrektywy). Ponieważ jednak po wystąpieniu Wielkiej Brytanii wiele przepisów krajowych będzie zawierało luki prawne (związane z m.in. z odwołaniem do kompetencji instytucji unijnych), ministrowie otrzymają uprawnienia do wprowadzania zmian w przepisach, które wcześniej dotyczyły prawa UE. Ponadto, zgodnie z projektem, wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wydane do dnia wystąpienia Wielkiej Brytanii z UE będą miały porównywalny status z orzeczeniami Sądu Najwyższego, pełniącymi rolę precedensów. Wszystko to ma pomóc zachować zbieżność przepisów brytyjskich i unijnych, ale z całą pewnością szybko doprowadzi do rozbieżności w ich wykładni i stosowaniu pomiędzy obiema stronami. Pozostawanie poza unią celną i jednolitym rynkiem w sposób nieuchronny będzie prowadzić też do tarć w handlu. Jak ostrzega Rada Europejska rozbieżności w taryfach zewnętrznych i przepisach wewnętrznych oraz brak wspólnych instytucji i wspólnego systemu prawnego powodują konieczność sprawdzania i kontroli, tak by zachować integralność jednolitego rynku UE i rynku Zjednoczonego Królestwa. Niestety przyniesie to negatywne skutki gospodarcze, w szczególności w Zjednoczonym Królestwie. Co dalej z brexitem Choć w Wielkiej Brytanii stopniowo przybywa zwolenników pozostania w Unii Europejskiej, wydaje się, że proces występowania z UE osiągnął już etap, z którego trudno będzie się wycofać. Jest jednak ciągle niewielka szansa na zmianę kierunku, w którym zmierza obecnie Zjednoczone Królestwo, gdyby okazało się, że wyniki negocjacji są na tyle niekorzystne, że brexit zostałby uznany przez przeważającą część społeczeństwa za historyczną pomyłkę i po prostu zły interes, zwiększający niepewność w wielu dziedzinach gospodarki oraz pogarszający standard życia obywateli. Z uwagą będziemy zatem śledzić rozwój sytuacji w najbliższych miesiącach. Do 29 marca 2019 r. pozostało już nie tak wiele czasu... Dla polskich przedsiębiorców, którzy utrzymują kontakty handlowe z firmami z Wielkiej Brytanii, brexit przyniesie sporo zmian, w szczególności w zasadach rozliczania VAT i koniecznością uiszczania ceł związanych z przywozem towarów. Do tych obowiązków warto już się zacząć przygotowywać. Współpraca: Maria Pazio-Witkowska, Ewa Przybyszewska Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości? 9

10 OGRANICZENIA Transgraniczne połączenia spółek polskich z brytyjskimi mogą być po brexicie niemożliwe. Z restrukturyzacją warto się pośpieszyć Małgorzata Gleń dyrektor w dziale doradztwa podatkowego w zespole ds. M&A w KPMG w Polsce Magdalena Cieślak ekspert w dziale doradztwa podatkowego w zespole ds. M&A w KPMG w Polsce Wystąpienie Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej 29 marca 2019 r. może mieć negatywne konsekwencje dla podatkowego traktowania w Polsce niektórych działań restrukturyzacyjnych z udziałem spółek brytyjskich. Istotne znaczenie w tym zakresie będzie miało to czy Wielka Brytania będzie posiadała status członka Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) po wystąpieniu z UE. Na razie trudno jest przewidzieć, jaki scenariusz zostanie zrealizowany. Łączenie i podział Niektóre działania restrukturyzacyjne są w ramach UE neutralne podatkowo na moment ich przeprowadzenia, a opodatkowanie odroczone jest w praktyce do momentu realizacji zysków kapitałowych odnoszących się do przekazywanych aktywów. Zagadnienie to jest regulowane Dyrektywą Rady 2009/133/WE z 19 października 2009 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów dotyczących spółek z różnych państw członkowskich oraz przeniesienia statutowej siedziby SE lub SCE z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego. Dyrektywa ta została transponowana do polskiej ustawy o CIT. Zgodnie z ustawą o CIT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2018 r., przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziału podmiotów, z tytułu wniesienia do podatnika CIT wkładu niepieniężnego, a także przychody uzyskane w wyniku wymiany udziałów są traktowane jako przychody z zysków kapitałowych (art. 7b ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT). Połączenia spółek i ich podziały mogą być neutralne podatkowo, jeżeli spełnione zostaną odpowiednie warunki, wymienione w ustawie o CIT (patrz ramka). Podobnie wygląda to w przypadku wniesienia wkładu niepieniężnego do spółki albo spółdzielni, jeżeli przedmiotem tego wkładu jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. brexit w praktyce oznacza wystąpienie Wielkiej Brytanii z UE. Jest również możliwe, że Wielka Brytania nie będzie w przyszłości członkiem EOG. W takiej sytuacji wymienione w ustawie o CIT restrukturyzacje (połączenie, podział, wniesienie aportem przedsiębiorstwa), w których spółki brytyjskie będą przejmowały majątek polskich podatników CIT, bądź też będą zbywały na rzecz polskich spółek własny majątek (w zakresie, w jakim od Neutralność podatkowa tylko dla podatników spełniających warunki 1. mają nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce i przejmują majątek innych spółek mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej (RP) albo 2. mają nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce i przejmują majątek spółek podlegających w państwie członkowskim UE lub w innym państwie należącym do EOG opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, albo 3. mają w Polsce ograniczony obowiązek podatkowy (co do zasady podmioty zagraniczne), podlegają w państwie członkowskim UE lub w innym państwie należącym do EOG opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania i przejmują majątek spółek będących podatnikami, mających w Polsce nieograniczony obowiązek podatkowy. 10 Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości?

11 strony prawnej będzie to możliwe), mogą co do zasady nie korzystać z neutralności ich opodatkowania na mocy polskiej ustawy o CIT (bez względu na spełnienie innych wymaganych ustawą warunków). W takim przypadku podatnicy będą jednak mogli skorzystać z regulacji polskobrytyjskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (UPO), w zakresie, w jakim ochrona traktatowa będzie możliwa. Zmiana przepisów, zmiana zasad Ponadto, należy mieć na uwadze, że Dyrektywa 2005/56/ WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 26 października 2005 r. w sprawie transgranicznego łączenia się spółek kapitałowych odnosi się do łączenia się spółek utworzonych zgodnie z prawem państwa członkowskiego UE i mających siedzibę statutową, zarząd główny lub główny zakład na terenie Wspólnoty. Po opuszczeniu UE Wielka Brytania nie będzie już związana dyrektywami unijnymi i może zmienić swoje wewnętrzne regulacje umożliwiające transgraniczne połączenia. Z polskiej perspektywy natomiast trzeba pamiętać, że zgodnie z art kodeksu spółek handlowych, polskie spółki kapitałowe oraz spółki komandytowo-akcyjne mogą łączyć się ze spółkami zagranicznymi (wymienionymi w tej dyrektywie), utworzonymi zgodnie z prawem państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa-strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym i mającymi siedzibę statutową, zarząd główny lub główny zakład na terenie Unii Europejskiej lub państwa-strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym (połączenie transgraniczne). Jeżeli więc Wielka Brytania nie będzie członkiem UE ani członkiem EOG, to transgraniczne połączenia spółek polskich ze spółkami brytyjskimi mogą po brexicie po prostu przestać być możliwe. Wymiana udziałów Innym rodzajem działania restrukturyzacyjnego, na które może mieć wpływ brexit, jest wymiana udziałów. Zgodnie z art. 12 ust. 4d ustawy o CIT, jeżeli spółka nabywa od wspólnika innej spółki udziały (akcje) tej innej spółki oraz w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje jej wspólnikowi własne udziały (akcje) albo w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje wspólnikowi tej innej spółki własne udziały (akcje) wraz z zapłatą w gotówce w wysokości nie wyższej niż 10 proc. wartości nominalnej własnych udziałów (akcji), a w przypadku braku wartości nominalnej wartości rynkowej tych udziałów (akcji), oraz jeżeli spełnione są inne warunki wymienione w ustawie o CIT, wówczas taka wymiana udziałów jest neutralna podatkowo. Jednym z warunków narzuconych przez polską ustawę o CIT, umożliwiających brak opodatkowania jest, aby podmioty biorące udział w takiej wymianie udziałów podlegały w państwie członkowskim UE lub innym państwie należącym do EOG opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągnięcia. PRZYKŁAD Jeżeli Wielka Brytania nie będzie ani członkiem UE, ani członkiem EOG, to wówczas przepis ustawy o CIT, który przewiduje możliwość neutralnej podatkowo wymiany udziałów, nie będzie miał zastosowania. W praktyce może się więc pojawić dochód do opodatkowania po stronie wspólnika. Jeżeli wspólnikiem będzie spółka brytyjska, to wówczas możliwe będzie skorzystanie z ochrony traktatowej w zakresie, w jakim jest ona możliwa. Przedsiębiorstwa zaangażowane w fuzje i przejęcia powinny wziąć pod uwagę potencjalne zmiany podatkowe wynikające z brexitu. Po opuszczeniu Unii Europejskiej, Wielka Brytania nie będzie związana unijnymi dyrektywami, które zostały wdrożone do prawa krajowego i co do zasady będzie miała większą swobodę stanowienia prawa w obszarach wolnych od ograniczeń przewidzianych przez UE. W szczególności, polskie przedsiębiorstwa planujące działania restrukturyzacyjne z udziałem brytyjskich spółek powinny odpowiednio zaplanować haromonogram restrukturyzacji. Od 29 marca 2019 r. mogą one bowiem nie mieć już możliwości skorzystania z neutralności opodatkowania CIT niektórych restrukturyzacji, w które zaangażowane będą podmioty z Wielkiej Brytanii. Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości? 11

12 PREFERENCJE Nadal będzie można korzystać z obniżonych stawek, gdyż są one przewidziane w polsko-brytyjskiej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania. Uwaga na podatek u źródła Małgorzata Gleń dyrektor w dziale doradztwa podatkowego w zespole ds. M&A w KPMG w Polsce Iwona Łagowska ekspert w dziale doradztwa podatkowego w zespole ds. M&A w KPMG w Polsce Jedną z czterech podstawowych swobód zagwarantowanych państwom członkowskim Unii Europejskiej jest swoboda przepływu kapitału. W ramach tej swobody zniesione zostały m.in. ograniczenia związane z wypłatą dywidend, odsetek oraz należności licencyjnych pomiędzy spółkami z UE (patrz ramka). Dwie ważne dyrektywy Udogodnienia podatkowe związane z wypłatą dywidend, odsetek oraz należności licencyjnych pomiędzy spółkami z UE wynikają z dyrektyw unijnych, tj.: Dyrektywy Rady 2003/49/WE z 3 czerwca 2003 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania stosowanego do odsetek oraz należności licencyjnych między powiązanymi spółkami różnych Państw Członkowskich (tzw. dyrektywa odsetkowa) oraz Dyrektywy Rady 2011/96/UE z 30 listopada 2011 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych z różnych państw członkowskich (tzw. dyrektywa dywidendowa). Dywidendy, należności licencyjne oraz odsetki (które są przychodami pasywnymi) uzyskane na terytorium państwa członkowskiego przez spółkę mającą siedzibę w innym państwie członkowskim mogą zostać opodatkowane podatkiem dochodowym w państwie źródła zgodnie z lokalnymi przepisami prawa podatkowego. Po spełnieniu pewnych przesłanek, nakreślonych w dyrektywach, możliwe jest jednak wyeliminowanie opodatkowania uzyskanych przychodów podatkiem u źródła. Ponadto, możliwe jest obniżenie bądź wyeliminowanie podatku u źródła poprzez zastosowanie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Warunki zwolnienia W polskiej ustawie o CIT odpowiednie regulacje, implementujące dyrektywy (odsetkową i dywidendową), zostały zawarte w art. 20, 21 oraz 22. I tak kluczowe warunki, które należy spełnić, aby wypłata dywidend z polskiej spółki za granicę była zwolniona w Polsce z 19-proc. podatku u źródła, to: podleganie przez spółkę otrzymującą dywidendę opodatkowaniu w państwie członkowskim UE lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania oraz posiadanie przez podmiot otrzymujący dywidendę bezpośrednio co najmniej 10 proc. udziałów w kapitale polskiej spółki nieprzerwanie przez okres co najmniej dwóch lat. Natomiast w przypadku wypłaty odsetek i należności licencyjnych, zwolnienie z 20-proc. podatku u źródła w Polsce ma zastosowanie, jeżeli między innymi: otrzymującym przychody z tych tytułów jest spółka podlegająca w innym państwie członkowskim UE lub w innym państwie należącym do EOG opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania oraz istnieją odpowiednie powiązania kapitałowe pomiędzy podmiotem otrzymującym i wypłacającym należności licencyjne lub odsetki nieprzerwanie przez okres co najmniej dwóch lat (np. bezpośredni udział w kapitale na poziomie 25 proc.). W obu przypadkach koniecznie jest spełnienie także wielu innych warunków, w tym uzyskanie odpowiednego certyfikatu rezydencji. 12 Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości?

13 PRZYKŁAD Spółka X Ltd z siedzibą w Londynie posiadająca nieprzerwanie od 2015 r. 50 proc. udziałów w polskiej spółce Y sp. z o.o., w przypadku otrzymania dywidendy lub odsetek od Y sp. z o.o., może skorzystać ze zwolnienia z podatku u źródła w Polsce w obu przypadkach na podstawie wyżej powołanych przepisów ustawy o CIT (przy spełnieniu odpowiednich warunków). Podatki u źródła w Polsce Przed brexitem Po brexicie Dyrektywa UPO Dywidenda 1) 0 proc. 0/10 proc. 0/10 proc. Obniżone stawki tylko na podstawie UPO Skutkiem brexitu będzie utrata przez Wielką Brytanię statusu państwa członkowskiego UE. Możliwe jest także, że Zjednoczone Królestwo nie będzie posiadało statusu członka EOG. Jeżeli tak się stanie, to wówczas nie będzie podstaw do zastosowania ww. regulacji i skorzystania na ich podstawie ze zwolnień w podatku u źródła przez polskie podmioty wypłacające dywidendy, odsetki i należności licencyjne do spółek w Wielkiej Brytanii. Podatnicy będą jednak mogli skorzystać z obniżonych stawek przewidzianych w polsko-brytyjskiej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania (UPO), jeśli zostaną spełnione odpowiednie warunki, w tym uzyskanie odpowiedniego certyfikatu rezydencji. W zakresie wypłaty dywidend ich sytuacja nie powinna się zmienić. UPO przewiduje bowiem zwolnienie dywidend z podatku u źródła, jeżeli spełniony zostanie warunek posiadania co najmniej 10 proc. udziałów przez okres dwóch lat. W pozostałych przypadkach zastosowanie znajdzie obniżona 10-proc. stawka podatku u źródła. Natomiast, dla odsetek oraz należności licencyjnych obniżona stawka ustalona została w UPO na poziomie 5 proc. (lub 0 proc. w wyjątkowych sytuacjach, m.in. w przypadku odsetek od kredytów bankowych), co negatywnie wpłynie na cash flow w odniesieniu do tych przepływów, które obecnie korzystają ze zwolnienia. PRZYKŁAD Po brexicie wspomniana już spółka X Ltd z siedzibą w Londynie posiadająca nieprzerwanie od 2015 r. 50 proc. udziałów w polskiej spółce Y sp. z o.o. na podstawie UPO będzie wciąż mogła korzystać ze zwolnienia w podatku u źródła w odniesieniu do dywidend wypłacanych z Polski. Natomiast, odsetki wypłacane do niej przez Y sp z o.o. będą mogły podlegać 5-proc. podatkowi u źródła w Polsce. W obu sytuacjach muszą zostać spełnione odpowiednie warunki, aby zastosować obniżone stawki. Należności licencyjne 2) 0 proc. 5 proc. 5 proc. Odsetki 2) 0 proc. 0/5 proc. 5 proc. 1) w odniesieniu do wypłaty dywidend zastosowanie znajdą przepisy ustawy o CIT implementujące Dyrektywę Rady 2003/49/WE z dnia 3 czerwca 2003 r. 2) w odniesieniu do wypłaty odsetek oraz należności licencyjnych zastosowanie znajdą przepisy ustawy o CIT implementujące Dyrektywę Rady 2011/96/UE z dnia 30 listopada 2011 r. Opodatkowanie przychodów z Wielkiej Brytanii Obowiązek implementacji dyrektyw unijnych do krajowych systemów prawnych ciąży wyłącznie na państwach członkowskich. Dlatego, w związku z planowanym wystąpieniem Wielkiej Brytanii ze struktur unijnych, kraj ten nie będzie już związany zasadami przewidzianymi przez wspólnotowy porządek prawny. Możliwe jest zatem wycofanie się przez Wielką Brytanię z przepisów wprowadzających zwolnienia z podatku u źródła, które wynikają z dyrektyw. Na dzień dzisiejszy nie wiadomo jednak jeszcze, jakie rozwiązania w tym zakresie ostatecznie wprowadzi Wielka Brytania. W zakresie opodatkowania dywidend wypłacanych przez spółki brytyjskie, można oczekiwać, że zwolnienie to mogłoby zostać utrzymane. Funkcjonowało ono bowiem w brytyjskim porządku prawnym jeszcze przed wdrożeniem dyrektywy dywidendowej. Możliwe jest więc, że w tym zakresie nie pojawi się w Wielkiej Brytanii podatek u źródła. Należy jednak mieć na uwadze także polskie opodatkowanie otrzymanych dywidend. Przychody z tego tytułu, osiągane przez polskiego podatnika CIT, co do zasady podlegają w Polsce opodatkowaniu 19- proc. CIT. Podatnik może jednak skorzystać ze zwolnienia z tego podatku, jeżeli spełnione są pewne warunki, w tym m.in. to, że podmiot wypłacający dywidendę jest spółką podlegającą opodatkowaniu od całości swoich dochodów w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim UE lub w innym państwie należącym do EOG. Jeżeli Wielka Brytania nie będzie członkiem EOG (a z pewnością nie będzie członkiem UE), to zwolnienie to nie będzie mogło być stosowane w odniesieniu do Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości? 13

14 dywidend otrzymywanych przez polskie spółki od ich brytyjskich spółek zależnych. Jeżeli natomiast Wielka Brytania nie będzie członkiem EOG, to możliwe będzie zastosowanie odliczenia proporcjonalnego przewidzianego w art. 20 art. 2 ustawy o CIT (jeśli warunki wymienione w tym przepisie zostaną spełnione). PRZYKŁAD Po brexicie w przypadku wypłaty dywidendy z brytyjskiej spółki Y Ltd do polskiej spółki Z sp. z. o.o., posiadającej w Y 60 procent udziałów, Z sp. z o.o. może być zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego z tytułu uzyskanych przychodów w oparciu o standardową stawkę 19 proc. Jeśli jednak w kolejnym roku jej udział procentowy w spółce Y Ltd wzrośnie do 75 proc. i spełnione zostaną inne wymagane przez przepisy CIT warunki, Z sp. z o.o. będzie uprawniona do odliczenia kwoty podatku zapłaconego przez spółkę Y Ltd w części odpowiadającej udziałowi polskiej spółki w wypłaconym zysku. WNIOSEK Brytyjskie przepisy podatkowe, podobnie jak polskie, przewidują opodatkowanie podatkiem u źródła wypłat odsetek oraz należności licencyjnych. Podstawowa stawka podatku u źródła wynosi 20 proc. Jeżeli Wielka Brytania zdecyduje się na wycofanie ze swojego porządku prawnego przepisów implementujących dyrektywę odsetkową, to wówczas polskie spółki dotychczas będące beneficjentami jej udogodnień powinny liczyć się z możliwością wystąpienia podatku u źródła w Wielkiej Brytanii. Mając na uwadze możliwe negatywne zmiany w zakresie podatku u źródła, należałoby przyjrzeć się obecnym strukturom międzynarodowych grup kapitałowych. Szczególnie istotna w tym kontekście jest rewizja tych struktur pod kątem finansowania wewnątrzgrupowego, jak również ulokowania strategicznych aktywów niematerialnych i prawnych. W zakresie podatku u źródła od dywidend nie powinniśmy spodziewać się rewolucyjnych zmian z uwagi na korzystne zapisy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Polską a Wielką Brytanią, jednakże należy mieć na uwadze, że zwolnienie dywidend otrzymywanych przez polską spółkę z 19-proc. podatku CIT w Polsce (dostępne przy spełnieniu określonych warunków) może nie mieć zastosowania. 14 Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości?

15 KONIEC UPROSZCZEŃ Wewnątrzwspólnotowe nabycie i dostawa zostaną zastąpione przez procedury importu oraz eksportu Rewolucja w rozliczeniach VAT Agnieszka Smolińska-Wiśnioch dyrektor w zespole ds. VAT w KPMG w Polsce Marek Bielawski starszy menadżer w zespole ds. VAT w KPMG w Polsce Skutki brexitu widoczne będą także w rozliczeniach VAT polskich przedsiębiorców. Z dniem wystąpienia Wielkiej Brytanii z UE przestanie ona podlegać wszelkim unijnym regulacjom w tym zakresie i będzie traktowana jako kraj trzeci. W szczególności należy mieć na uwadze, że rozliczenia transakcji towarowych jako wewnątrzwspólnotowego nabycia, jak i dostaw wewnątrzwspólnotowych zostaną zastąpione przez procedury importu oraz eksportu, bardziej sformalizowane i wymagające większej obsługi administracyjnej. Nie będą także dostępne pewne procedury uproszczone w rozliczeniach VAT, takie jak na przykład, rozliczanie transakcji trójstronnych, co może skutkować koniecznością rejestracji na VAT w innych krajach lub zmianami w łańcuchach dostaw. Również procedury w zakresie wnioskowania o zwrot zagranicznego VAT będą inne niż dotychczas stosowane w ramach UE. Dodatkowo brexit wpłynie na opodatkowanie usług, w tym transportu czy turystyki. 1. Zakup towarów Obecnie zakup towarów z Wielkiej Brytanii traktowany jest jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT). Nabycia wewnątrzwspólnotowe podlegają rozliczeniu na zasadzie odwrotnego obciążenia i co do zasady są neutralnego dla podatnika. Do ich ujęcia w VAT wystarczy otrzymanie faktury od kontrahenta i oczywiście samego towaru. Nie ma konieczności przeprowadzania dodatkowych procedur czy angażowania innych podmiotów w rozliczenia. Po brexicie, nabycia z Wielkiej Brytanii będą traktowane jako import z kraju trzeciego. Zgodnie z ogólną zasadą, import towarów wymaga kontaktu z organami celnymi, najczęściej poprzez przedstawiciela w postaci agenta celnego oraz wypełnienia dokumentacji celnej. Import towarów podlega rozliczeniu poprzez dokonanie wpłaty VAT do organów celnych, natomiast odzyskanie go odbywa się po otrzymaniu dokumentów celnych (PZC). Realny czas na odzyskanie podatku importowego może wynieść od miesiąca do czterech miesięcy. W porównaniu z rozliczeniem nabyć wewnątrzwspólnotowych, procedura ta jest bardziej czasochłonna i kosztowna pod względem administracyjnym, a także negatywnie wpływa na przepływy finansowe. Oczywiście nie można zapomnieć o szczególnych procedurach uproszczonych, których zastosowanie w imporcie umożliwia łatwiejsze rozliczenie VAT, analogicznie do rozliczenia nabyć wewnątrzwspólnotowych (tj. na zasadzie odwrotnego obciążenia). Taką możliwość daje art. 33a ustawy o VAT, który określa również wymogi formalne. Aby zastosować uproszczenie VAT, podatnik lub jego przedstawiciel musi posiadać pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej w imporcie, musi dokonać stosownych zawiadomień do organów podatkowych oraz celnych o zamiarze stosowania uproszczenia, dodatkowo trzeba pamiętać o przedkładaniu zaświadczeń co sześć miesięcy, a także przedstawić organom celnym dowód rozliczenia podatku w deklaracji VAT. i ich wywóz Jeśli chodzi o wywóz towarów do Wielkiej Brytanii, to stanowi on obecnie wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (WDT). Po brexicie będzie stanowić eksport towarów. O ile do WDT oraz eksportu zastosowanie znajduje stawka zero proc. VAT, o tyle wymogi dokumentacyjne oraz koszty administracyjne są mniejsze w przypadku dostaw wewnątrzwspólnotowych. I tak, jako dowód dokonania WDT podatnik powinien posiadać co do zasady list przewozowy (np. CMR) czy też potwierdzenie odbioru towarów przez nabywcę. Za dokumentację tę odpowiadają wiec sami kontrahenci. W przypadku eksportu, konieczne jest przeprowadzenie odprawy celnej oraz wypełnienie dokumentacji celnej. Tu podatnik musi kontaktować się z organami celnymi i oczekiwać na otrzymanie potwierdzenia eksportu, aby móc zastosować stawkę zero proc. VAT. Aktualnie, dzięki systemowi ECS, potwierdzenia eksportowe (komunikaty IE599) otrzymywane są elektronicznie dość sprawnie. Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości? 15

16 2. Transakcje łańcuchowe i triangulacja Warto również pamiętać o transakcjach handlowych, w które zaangażowana jest większa liczba podmiotów niż dwa, np. jakiś pośrednik. Chodzi o tzw. transakcje łańcuchowe. PRZYKŁAD Niemiecka firma sprzedaje towary do firmy z Wielkiej Brytanii, która odsprzedaje je następnie do podmiotu z Polski, natomiast transport towaru odbywa się już bezpośrednio z Niemiec do Polski. Transakcja taka, co do zasady, wymagałaby rejestracji na VAT podmiotu z Wielkiej Brytanii w Polsce. W Polsce bowiem kończy się transport i tu transakcja ta podlegałaby opodatkowaniu VAT. W takiej sytuacji przepisy zezwalają jednak na uproszczenie - tzw. triangulację. Warunkami zastosowania uproszczenia jest udział trzech podmiotów z państw członkowskich. Uproszczenie polega na tym, że podmiot z Wielkiej Brytanii nie musiałby się rejestrować na VAT w Polsce, a wszelkich rozliczeń VAT w Polsce dokonywałaby ostateczny nabywca firma polska. Po wystąpieniu Wielkiej Brytanii z UE, uproszczenie nie znajdzie zastosowania, gdyż nie będzie spełniony warunek udziału trzech podmiotów zarejestrowanych na VAT w trzech różnych państwach członkowskich (jeżeli firma brytyjska nie będzie posiadała innej rejestracji na VAT). W konsekwencji, firma brytyjska będzie zobligowana do zarejestrowania się w Polsce na VAT i rozliczenia WNT z Niemiec, a następnie sprzedaży krajowej do podatnika polskiego. PRZYKŁAD Gdyby przyjąć, że polska firma sprzedaje towary do podmiotu brytyjskiego, który następnie odsprzedaje je do podmiotu niemieckiego, natomiast transport towaru odbywa się z Polski do Niemiec, to zakładając, iż regulacje w Niemczech są podobne do polskich, wówczas, Brytyjczyk będzie musiał zarejestrować się na VAT w Niemczech. Konsekwencje dla firm polskich, np. dodatkowa rejestracja na VAT w innym kraju, mogą pojawić się gdy to firma polska będzie drugim podmiotem w łańcuchu (pośrednikiem). PRZYKŁAD Towar jedzie z Niemiec do Wielkiej Brytanii, natomiast fakturowanie dokonywane jest między firmą niemiecką a polską oraz polską a brytyjską. Brak możliwości zastosowania triangulacji po wystąpieniu Wielkiej Brytanii z UE spowoduje, że według regulacji unijnych, firma polska może ponosić konsekwencje podatkowe w Wielkiej Brytanii, np. konieczność zarejestrowania się tam na VAT dla celów importowych i dalszej sprzedaży. Konsekwencje mogą powstać także dla polskich przedsiębiorców handlujących towarami za pośrednictwem firm z Wielkiej Brytanii. Podsumowując, przygotowując się do brexitu, firmy prowadzące handel z Wielką Brytanią, w szczególności w ramach łańcucha dostaw, będą musiały przeanalizować zawierane transakcje i na nowe określić ich konsekwencje w VAT. W niektórych przypadkach może okazać się niezbędna rejestracja na VAT w innym kraju, a co za tym idzie pojawią się dodatkowe koszty administracyjne. I - XII 2017 Kraj Import Eksport Wielka Brytania w PLN w PLN Ogółem Źródło: GUS 16 Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości?

17 I - XII Kraj I - XII 2016 = 100 I - XII w PLN w EUR w USD PLN EUR USD udział w % EKSPORT 1 Niemcy ,4 110,3 111,4 27,41 2 Czechy ,5 107,4 108,4 6,40 3 Wielka Brytania ,7 105,5 106,4 6,37 4 Francja ,6 112,5 113,4 5,62 5 Włochy ,5 113,3 114,2 4,91 6 Holandia ,1 107,9 108,9 4,39 7 Rosja ,2 118,5 120,1 3,03 8 Szwecja ,5 105,3 106,3 2,77 9 Hiszpania ,5 110,4 111,3 2,72 10 Stany Zjednoczone ,1 126,5 127,9 2,69 Źródło: GUS ( 3. Zwrot zagranicznego podatku Podatnicy VAT z państw członkowskich UE, którzy ponoszą wydatki w innych krajach UE niż te, w których mają siedzibę lub są zarejestrowani dla celów VAT, mogą odzyskiwać VAT naliczony od takich wydatków w oparciu o system zwrotów bezpośrednich wprowadzony przepisami unijnej dyrektywy. System ten przewiduje, że podatnik składa wniosek o zwrot zagranicznego VAT w formie elektronicznej do swojego urzędu skarbowego, który po wstępnej weryfikacji wniosku przekazuje go do administracji podatkowej właściwego kraju. Wszystkie państwa członkowskie są zobowiązane do stosowania ujednoliconej procedury dla zwrotów VAT podmiotom z innych państw członkowskich. PRZYKŁAD Polski przedsiębiorca wykonujący usługi logistyczne wysyła transport drogowy do Wielkiej Brytanii i dokonuje w tym kraju zakupów paliwa, na których naliczony jest brytyjski VAT. Podatnik może do swojego urzędu skarbowego w Polsce skierować wniosek o zwrot brytyjskiego VAT (wniosek składa w formie elektronicznej w języku polskim). Wniosek przekazywany jest do urzędu skarbowego w Wielkiej Brytanii, który po jego pozytywnym rozpatrzeniu przelewa kwotę VAT na rachunek polskiego przedsiębiorcy. Po wyjściu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, odzyskiwanie brytyjskiego VAT może nie być już tak proste (zakładając, że w ogóle będzie możliwe). Przede wszystkim należy mieć na uwadze, że zwroty VAT pomiędzy państwami członkowskimi UE a państwami trzecimi (a takim właśnie stanie się Wielka Brytania) są generalnie realizowane na zasadzie wzajemności, tzn. jeśli dane państwo trzecie daje możliwość odzyskania VAT podatnikom z danego państwa członkowskiego, to wówczas to państwo członkowskie umożliwia zwrot VAT przedsiębiorcom z państwa trzeciego. Obowiązuje więc uznaniowość i nie ma reguły, że państwo trzecie stosuje takie same zasady wobec wszystkich państw członkowskich UE. Wydaje się prawdopodobne, że Wielka Brytania będzie w zakresie zwrotów VAT współpracować z UE i polscy podatnicy nadal będą mieli możliwość odzyskiwania VAT od wydatków ponoszonych na Wyspach. Należy jednak przypuszczać, że sama procedura będzie mniej przyjazna niż obecnie (obecne uproszczenie wynika z daleko idącej, odgórnej harmonizacji przepisów w ramach UE). Zasadą jest bowiem składanie wniosków bezpośrednio w administracji podatkowej państwa trzeciego, co wymaga znajomości tamtejszych reguł postępowania, stosowania lokalnych formularzy i posługiwania się w postępowaniu językiem urzędowym danego państwa. Oczywiście szczegóły zależą od tego jakie rozwiązanie przyjmie Wielka Brytania. Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości? 17

18 4. Sprzedaż na rzecz konsumentów (B2C) Wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej będzie miało również wpływ na transakcje dokonywane przez przedsiębiorców z osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej (tzw. transakcje B2C). Implikacje podatkowe mogą pojawić się w następujących obszarach: Sprzedaż wysyłkowa W przypadku gdy polski podatnik sprzedaje towar wysyłany do nabywcy w innym państwie członkowskim, a nabywca ten nie jest podmiotem zobowiązanym do rozliczenia tej transakcji jako wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, transakcja ta stanowi dla polskiego podatnika tzw. sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju. Z kolei, jeżeli polski konsument kupuje towar od unijnego sprzedawcy, to transakcja ta stanowi w myśl przepisów o VAT tzw. sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju. Sprzedaż wysyłkowa podlega zasadniczo opodatkowaniu VAT w miejscu przeznaczenia wysyłanych towarów. Jeżeli jednak roczna wartość towarów sprzedawanych przez danego sprzedawcę w danym państwie członkowskim nie przekracza limitu ustalonego przez to państwo członkowie, to wówczas sprzedaż wysyłkowa może być opodatkowana w państwie wysyłki towaru (limit może wynosić od 35 tys. do 100 tys. euro). PRZYKŁAD Polski konsument zamierza zrobić zakupy w brytyjskim sklepie internetowym. Do ceny towaru zostanie mu doliczony brytyjski VAT, chyba że sprzedawca przekroczył limit rocznej sprzedaży w Polsce, który wynosi 160 tys. zł, (lub z niego zrezygnował) i zarejestrował się tutaj dla celów VAT. Wówczas konsument zapłaci cenę z VAT według polskiej stawki. PRZYKŁAD Polski sprzedawca wysyła towary do konsumentów w Wielkiej Brytanii. W takim przypadku nalicza polski VAT, chyba że wartość wysyłanych towarów przekroczyła w ciągu roku limit obowiązujący w kraju docelowym (70 tys. GBP). Wtedy musi rozliczać VAT w Wielkiej Brytanii. Po brexicie obrót towarowy pomiędzy Polską a Wielką Brytanią przestanie podlegać wskazanemu reżimowi dla tzw. sprzedaży wysyłkowej. Opisywane transakcje będą zatem stanowiły zwykły eksport / import towarów. Sprzedawca będzie dokonywał zgłoszenia celnego wywozowego i stosował do sprzedaży stawkę VAT zero proc., natomiast nabywca będzie zobowiązany do dokonania odprawy celnej i zapłaty cła (jeżeli będzie stosowane w wymianie handlowej pomiędzy UE a Wielką Brytanią) oraz VAT w swoim kraju. Może to zatem wpłynąć na koszty obsługi przesyłek (dodatkowe wynagrodzenie dla firm kurierskich za wykonywanie formalności celnych). Zwrot VAT dla podróżnych Osoby fizyczne niemające stałego miejsca zamieszkania na terytorium Unii Europejskiej, mają prawo do otrzymania zwrotu VAT zapłaconego przy nabyciu towarów na terytorium Polski, które w stanie nienaruszonym zostały wywiezione przez nie poza terytorium Unii Europejskiej w bagażu osobistym. Podstawą do zwrotu jest przedstawienie przez podróżnego dowodu zakupu ze stemplem urzędu celno-skarbowego, potwierdzającym wywóz towarów poza UE. Oznacza to, że po opuszczeniu Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię, obywatele tego kraju robiący zakupy w Polsce będą mogli odzyskać część zapłaconej ceny odpowiadającej kwocie VAT. Natomiast polski sprzedawca zwracający VAT podróżnemu będzie wykazywał zrealizowaną sprzedaż ze stawką VAT zero proc. Świadczenie usług Zgodnie z ogólną zasadą dotyczącą miejsca świadczenia usług, usługi wykonywane na rzecz osób niebędących podatnikami VAT podlegają opodatkowaniu w państwie, w którym usługodawca posiada siedzibę lub stałe miejsce prowadzenie działalności gospodarczej. Od tej zasady przewidziane są liczne wyjątki dotyczące m.in. usług związanych z nieruchomościami, transportowych, elektronicznych, w dziedzinie sportu, rozrywki, czy wynajmu środków transportu. Dodatkowo, w stosunku do osób posiadających stałe miejsce zamieszkania lub pobytu poza terytorium UE przewidziany jest osobny katalog usług, które są wyłączone ze wspomnianej zasady ogólnej i których miejsce świadczenia określa się według miejsca zamieszkania lub pobytu usługobiorcy. Katalog ten obejmuje np. udzielanie licencji, usługi reklamy, doradcze, prawnicze, finansowe (pełna lista znajduje się w art. 28l ustawy o VAT). Oznacza to, że obecnie świadczenie takiej usługi dla obywatela Wielkiej Brytanii przez polskiego przedsiębiorcę podlega VAT w Polsce, zaś po brexicie nie będzie objęte polskim VAT (może ewentualnie podlegać VAT w Wielkiej Brytanii w zależności od rozwiązań przyjętych przez ten kraj). Przedstawiciel podatkowy dla firmy z Wielkiej Brytanii Podatnicy z Wielkiej Brytanii, którzy są lub będą zarejestrowani dla celów VAT w Polsce, będą musieli po brexicie ustanowić przedstawiciela podatkowego (polski podmiot uprawniony do wykonywania doradztwa podatkowego lub usługowego prowadzenia ksiąg, który odpowiada solidarnie za zobowiązania podatkowe zagranicznego podmiotu). Taki obowiązek ciąży bowiem na podmiotach, które nie mają siedziby ani stałego miejsca działalności na terytorium UE. 18 Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości?

19 Transport międzynarodowy Usługi transportu towarów nabywane przez podatników podlegają opodatkowaniu w kraju siedziby nabywcy, na zasadzie odwrotnego obciążenia. Gdy usługę transportu towarów kupuje osoba niebędąca podatnikiem (osoba fizyczna), w grę wchodzi zasada sformułowana w art. 28f ust. 2 ustawy o VAT. Zgodnie z nią miejscem opodatkowania transportu towarów na rzecz takiej osoby jest miejsce, w którym odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości. Ustęp 3 tego artykułu precyzuje natomiast, że gdy rozpoczęcie i zakończenie transportu ma miejsce na terytorium dwóch różnych państw członkowskich (np. transport z Polski do Wielkiej Brytanii), miejscem opodatkowania jest kraj rozpoczęcia transportu (czyli Polska). Zastosowanie w całości znajduje wówczas stawka 23 proc. VAT. Gdy Wielka Brytania wystąpi z Unii Europejskiej, zasada sformułowana w ust. 3 nie znajdzie zastosowania, gdyż nie będziemy już mieli do czynienia z państwem członkowskim. Transport taki zyska miano transportu międzynarodowego, tj. transportu rozpoczynającego się w Polsce i kończącego w kraju trzecim, tj. Wielkiej Brytanii. Do opodatkowania transportu międzynarodowego stosuje się stawkę zero proc. VAT, pod warunkiem posiadania odpowiedniej dokumentacji (tj. listu przewozowego oraz faktury; art. 83 ust. 5 ustawy o VAT). Stawka zero proc. VAT znajdzie zastosowanie do transportu na odcinku polskim, natomiast pozostały odcinek będzie już poza polskim VAT. W rezultacie, niektóre usługi świadczone przez polskich przedsiębiorców na rzecz osób z Wielkiej Brytanii, które obecnie podlegają VAT w Polsce, mogą po brexicie być wyłączone z polskiego VAT i potencjalnie podlegać opodatkowaniu w Wielkiej Brytanii. Zerowa stawka dla biur turystycznych Biura turystyczne sprzedające wycieczki do Wielkiej Brytanii będą mogły po wyjściu tego kraju z Unii Europejskiej stosować stawkę zero proc. zamiast 23 proc. lub 8 proc. stosowanych obecnie. Zgodnie z przepisami o VAT, usługi turystyki rozliczane w procedurze marży są przez usługodawcę opodatkowane stawką zero proc., jeżeli usługi, które nabywa on od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, są świadczone poza terytorium Unii Europejskiej. 5. Transport na terytorium Polski Kontynuując temat transportu towarów, warto również wspomnieć o zasadzie dotyczącej transportu zrealizowanego w całości na terytorium Polski, która dotychczas nie miała zastosowania do podmiotów z Wielkiej Brytanii. Otóż, zgodnie z art. 28f ustawy o VAT, w przypadku gdy transport towarów odbywa się w całości na terytorium Polski, a nabywcą jest podatnik z kraju trzeciego (Wielka Brytania po brexicie), wówczas taki transport opodatkowany jest w całości w Polsce. Do tej pory firma brytyjska za wykonanie takiego transportu przez polskiego spedytora otrzymywała fakturę bez VAT (do rozliczenia na zasadzie odwrotnego obciążenia w Wielkiej Brytanii). Po brexicie zostanie obciążona polskim VAT w wysokości 23 proc., który co do zasady, będzie mogła odzyskać poprzez Dyrektywę (szczegóły w sekcji Zwrot zagranicznego podatku ). (patrz str. 15) Analogicznie, gdy polski przedsiębiorca zakupi usługę transportu towarów, który będzie wykonany w całości w Wielkiej Brytanii, taka usługa będzie poza polskim VAT (aktualnie podlegałaby ona pod 23-proc. VAT). 6. Odliczenie podatku przez podmioty świadczące niektóre usługi zwolnione brexit może mieć pozytywny wpływ na zakres prawa do odliczenia VAT przez podatników świadczących niektóre usługi zwolnione z VAT na rzecz podmiotów z Wielkiej Brytanii. Regułą jest, że VAT naliczony podlega odliczeniu wyłącznie w zakresie, w jakim nabywane towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Podatnicy mogą również odliczać VAT, jeżeli nabywane towary lub usługi nie dotyczą wprawdzie czynności opodatkowanych VAT w Polsce ze względu na miejsce ich świadczenia poza Polską, ale gdyby te czynności były wykonywane w Polsce, to prawo odliczenia VAT by przysługiwało. Prawo do odliczenia nie przysługuje, gdy nabycie towaru lub usługi jest związane z usługami zwolnionymi z VAT lub miejsce świadczenia tych usług jest poza Polską, ale gdyby były świadczone w Polsce to podlegałyby zwolnieniu z VAT. Wyjątek stanowią usługi finansowe, ubezpieczeniowe i wymiany walut, dla których miejscem świadczenia jest terytorium państwa trzeciego (poza UE) świadczenie takich usług dla podmiotów spoza UE daje prawo do odliczenia VAT, podczas gdy świadczenie takich samych usług dla nabywców z Polski czy innych państw UE nie umożliwia odliczenia VAT. PRZYKŁAD Jeżeli polski podatnik udziela pożyczek podatnikom z Wielkiej Brytanii, to obrót z tego tytułu musi z reguły uwzględniać przy obliczaniu kwoty podatku naliczonego, jaką może odliczać w swojej działalności (im wyższy obrót z tytułu pożyczek w całkowitym obrocie raportowanym dla celów VAT, tym mniejszą kwotę VAT naliczonego może odliczyć). Gdy Wielka Brytania stanie się państwem trzecim w rozumieniu przepisów o VAT, obrót z tytułu pożyczek udzielonych podmiotom z tego państwa nie będzie miał wpływu na zmniejszenie kwot odliczanego VAT. Skutek ekonomiczny będzie więc korzystny dla takich podatników. Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości? 19

20 ROZLICZENIA Po brexicie wszelkie przywozy towarów z Wielkiej Brytanii do krajów UE staną się importem. Celne konsekwencje brexitu Zbigniew Sobecki młodszy menedżer w zespole ds. cła i akcyzy w KPMG w Polsce Wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej niewątpliwie wprowadzi utrudnienia w wymianie handlowej, jako że przestanie działać zasada swobody przepływu towarów. Wielka Brytania stanie się dla Unii tzw. krajem trzecim, a to oznacza, że nie będzie uczestniczyć we wspólnym rynku UE na dotychczasowych zasadach. Od daty wyjścia wszelkie przywozy towarów z Wielkiej Brytanii do któregokolwiek z krajów Unii staną się więc importem. Obecnie trudno przesądzić, jak w szczegółach brexit wpłynie na relacje handlowe firm unijnych z partnerami w Wielkiej Brytanii. Wiele bowiem zależy od tego, jakie porozumienie uda się osiągnąć. Negocjacje w sprawie wyjścia z Unii dopiero się rozpoczęły. Porozumienie o wolnym handlu Ogólnie, sądząc po deklaracjach obu stron i upublicznionych informacjach na temat stanowisk negocjacyjnych, zarówno Unia, jak i Wielka Brytania uznają, że najkorzystniejszym obopólnie rozwiązaniem będzie zawarcie porozumienia o wolnym handlu. Unia Europejska ma zawartych wiele takich umów z różnymi krajami i regionami, a zasady współpracy tam określone bywają różne. Można przewidywać, że negocjacje z Wielką Brytanią będą ukierunkowane na zawarcie nawet dalej idącego porozumienia o współpracy, gdzie chodzi o maksymalne uproszczenie formalności, więc trudno powiedzieć, czy jakakolwiek z dotychczasowych umów o wolnym handlu może być tu wiodącym wzorem. Trzeba również uwzględnić, że zawieranie takich umów jest bardzo czasochłonne, a harmonogram wychodzenia z Unii narzuca ścisłe ramy czasowe (od marca 2019 r. Wielka Brytania staje się krajem trzecim), więc czasu na negocjacje jest faktycznie mało. Nie można więc całkowicie wykluczyć czarnego scenariusza, w którym do rozstania dochodzi bez zawartego porozumienia o wolnym handlu. Wówczas zastosowanie będą mieć (przynajmniej czasowo, do momentu uzyskania porozumienia) ogólne zasady wypracowane w ramach Światowej Organizacji Handlu, a wymiana towarowa z Wielką Brytanią będzie odbywać się na podobnych zasadach jak np. z Chinami lub Stanami Zjednoczonymi. Uwzględniając możliwe, wyżej zasygnalizowane scenariusze, należałoby więc przeanalizować, jakie konsekwencje spowoduje to w poszczególnych obszarach. Należności celne Prawdopodobnie pierwszym nasuwającym się skojarzeniem jest przywrócenie ceł przywozowych na towary przybywające z Wielkiej Brytanii. Ewentualne porozumienie o wolnym handlu powinno uregulować, jakie grupy towarowe skorzystają z preferencyjnego cła (domyślnie zerowego). Typowo, ochrona obejmuje towary rolne, podczas gdy towary przemysłowe korzystają z zerowego cła i taki schemat (0 proc. cła dla ok. 90 proc. towarów) jest prawdopodobny również w omawianej sytuacji. Oczywiście, w sytuacji braku porozumienia zastosowanie będą miały podstawowe stawki cła stosowane w handlu z krajami trzecimi. Formalności przywozowe i wywozowe Wydaje się jednak, że sama sprawa stawek celnych nie jest najtrudniejsza. Trzeba bowiem uwzględnić sieć połączeń w przemyśle i handlu między Wielką Brytanią a krajami Unii. Łańcuchy dostaw często przewidują dostawy komponentów z Wielkiej Brytanii do odbiorców w Unii i na odwrót. Nawet stosunkowo niewielkie formalności przywozowe i wywozowe mogą więc zakłócać procesy produkcyjne, powodując opóźnienia w dostawach, co może generować dodatkowe koszty, dotkliwsze nawet niż same należności celne. Oczywiście, najdalej idące skutki w tym zakresie powstałyby Bagaże podróżnych do kontroli Prywatne osoby z Unii podróżujące do Wielkiej Brytanii zapewne będą musiały liczyć się po brexicie z kontrolami, co wwożą i co wywożą w swoim bagażu. Będzie się to przekładać na zwiększenie kolejek na lotniskach. 20 Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości?

21 w sytuacji braku umowy i przywrócenia pełnej kontroli celnej na granicach. Formalności obejmowałyby wówczas konieczność składania deklaracji skróconych, przedstawianie towarów organom, poddawanie towarów kontrolom celnym, składanie zgłoszeń celnych i płacenie należności (głównie cło i VAT) w reżimie celnym, a więc w krótszych terminach. Do pewnego stopnia można ograniczyć dotkliwość tych formalności np. poprzez korzystanie ze statusu upoważnionego przedsiębiorcy (AEO), stosowanie składowania celnego i procedur uproszczonych, stosowanie informatycznych systemów automatyzujących przepływ danych na styku operacji logistycznych i celnych, niemniej nie zniweluje to całkowicie barier. Mimo wszystko można zakładać, że ewentualne porozumienie Unia Wielka Brytania wprowadzi tu bardziej preferencyjne zasady. Za wcześnie jednak mówić, jak będą wyglądać szczegóły. Należy również pamiętać, że kontrole celne prowadzone są nie tylko w celu nakładania należności, ale służą również celom środowiskowym, ochronie konsumentów itp. PRZYKŁAD Producent żywności z Unii będzie musiał uwzględnić wymogi fitosanitarne obowiązujące w Wielkiej Brytanii po brexicie, gdyż w przypadku niespełnienia tamtejszych wymogów towary nie będą mogły przekroczyć granicy. Podobne konsekwencje mogą pojawić się również np. dla producentów chemii gospodarczej w związku z zasadami wprowadzania na rynek tzw. produktów szkodliwych. Również te kwestie będą zapewne przedmiotem negocjacji, niemniej nie można automatycznie zakładać, że przyszłe przepisy brytyjskie będą ściśle spójne z prawem unijnym. Ustalanie pochodzenia towarów Innym istotnym zagadnieniem staje się również ustalanie pochodzenia towarów. Oczywiście nie będzie wątpliwości w przypadku produktów całkowicie uzyskanych w Wielkiej Brytanii lub w krajach Unii. Wątpliwości dotyczyć będą natomiast sytuacji, w których dany towar jest wyprodukowany w którymś z krajów Unii przy dużym udziale komponentów pochodzących z Wielkiej Brytanii. Ogólne zasady nie dają podstaw do stosowania tzw. kumulacji pochodzenia i temat ten będzie musiał być uregulowany odrębnie w porozumieniu. Na marginesie warto zauważyć, że w momencie wyjścia z Unii, Wielka Brytania przestanie być stroną porozumień o wolnym handlu, które Unia ma zawarte z innymi krajami i regionami. W rezultacie towary pochodzące z Wielkiej Brytanii w wielu przypadkach utracą prawdopodobnie preferencyjny status i będą podlegać wyższym cłom przywozowym w tych krajach trzecich w porównaniu z towarami o unijnym pochodzeniu. Warto uzyskać status upoważnionego przedsiębiorcy Wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, dotyczy również polskich przedsiębiorców, którzy powinni podjąć odpowiednie przygotowania. Oczywiście zakres tych przygotowań zależy ściśle od charakteru prowadzonej działalności. Inne zagadnienia dotyczą importerów, inne eksporterów. Różnice będą wynikać również z charakteru branży, rodzaju towarów i profilu działalności (produkcja, handel, podwykonawstwo itp.). Do pewnego stopnia uniwersalnym środkiem ułatwiającym handel w obu kierunkach (zarówno eksport, jak i import) może być uzyskanie statusu upoważnionego przedsiębiorcy (AEO). Posiadanie pozwolenia w tym zakresie pomaga m.in. w uzyskiwaniu pierwszeństwa przy odprawach celnych, stosowaniu procedur uproszczonych, zmniejszeniu kosztów zabezpieczeń celnych itp. W zależności od sytuacji pomocne może być również wykorzystywanie w większym zakresie składowania celnego (składy celne i wolne obszary celne), jak również korzystanie z procedur specjalnych, jak np. uszlachetnianie czynne. Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości? 21

22 ZATRUDNIENIE Brexit nie powinien spowodować znaczących konsekwencji w zakresie opodatkowania dochodów osobistych Polaków pracujących na Wyspach. Bez większych zmian w rozliczeniach PIT i ZUS Grzegorz Grochowina menedżer w zespole ds. PIT w KPMG w Polsce Co do zasady, obowiązek rozliczania się przez Polaków z dochodów osiągniętych na terytorium Wielkiej Brytanii zależy zasadniczo od dwóch kwestii, tj. ustalenia rezydencji podatkowej (patrz ramka) oraz zapisów Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych (dalej: umowa DTT). Gdy podatnik otrzymujący zarobki z Wielkiej Brytanii jest polskim rezydentem podatkowym, to musi co do zasady rozliczyć te zarobki w Polsce, na podstawie polskich przepisów. Zgodnie bowiem z zasadą nieograniczonego obowiązku podatkowego polski rezydent podatkowy podlega opodatkowaniu w kraju swojej rezydencji (w Polsce) niezależnie od tego, czy zarobki uzyskuje w Polsce, czy za granicą. Dochody z pracy w Wielkiej Brytanii W stosunku do dochodów uzyskiwanych m.in. z umowy o pracę, w sytuacji gdy osoba jest polskim rezydentem podatkowym, umowa DTT przewiduje tzw. metodę wyłączenia z progresją (art. 14 w zw. z art. 22 ust. 2 umowy DTT). Metoda wyłączenia z progresją polega na tym, że dochód osiągnięty poza państwem miejsca zamieszkania lub siedziby podatnika wyłączony jest w państwie jego rezydencji z podstawy opodatkowania, lecz jest uwzględniany przy ustalaniu stawki podatku właściwej w tym państwie rezydencji dla pozostałego dochodu osiągniętego przez podatnika. Oznacza to, że zarobki uzyskiwane w Wielkiej Brytanii nie będą co do zasady opodatkowane dodatkowo w Polsce polskim podatkiem dochodowym, niemniej jednak mają one wpływ na wysokość podatku od polskich dochodów. Stąd też, jeżeli podatnik osiągał dochody w Wielkiej Brytanii oraz w Polsce (opodatkowane według skali podatkowej) w tym samym roku podatkowym, to ma on obowiązek rozliczenia tych dochodów w Polsce. PRZYKŁAD a) dochód uzyskany w Polsce = zł b) dochód uzyskany w Wielkiej Brytanii = zł c) razem dochód (a + b) = zł d) podatek polski wg skali podatkowej od zł (18% - 556,02 zł kwota wolna od podatku) = 8 443,98 zł e) stopa procentowa (d:c) = 16,89 % f) podatek do zapłacenia w Polsce: 16,89 % x zł = zł W tym przypadku podatnik na koniec roku (do końca kwietnia roku następnego) zobowiązany będzie złożyć w polskim urzędzie skarbowym PIT- 36 wraz z załącznikiem PIT-ZG, w którym wykaże dochody zarówno z Polski, jak i z Wielkiej Brytanii. Jeżeli jednak polski rezydent podatkowy osiągnie w danym roku podatkowym jedynie dochody z Wielkie Brytanii, to nie musi składać rocznego zeznania podatkowego. Delegacja służbowa Szczególna zasada dotyczy umów wykonywanych w Wielkiej Brytanii na zasadzie oddelegowania lub delegacji służbowej, w związku z którymi wypłaty dokonuje polski pracodawca, przy założeniu, że: praca za granicą nie trwa powyżej 183 dni w okresie 12 miesięcy rozpoczynającym się lub kończącym w danym roku podatkowym i, wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w Wielkiej Brytanii i, 22 Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości?

23 wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład, który pracodawca posiada w Wielkiej Brytanii. Jeżeli wszystkie ww. warunki są spełnione, to podatnik podlega opodatkowaniu tylko w Polsce. Konwencja MLI Wielostronna konwencja podatkowa (Multilateral Instrument to Modify Bilateral Tax Treaties, tzw. konwencja MLI) to umowa podpisana 7 czerwca 2017 r. przez ponad 100 państw. W przypadku Polski zakłada ona zmianę zawartych przez nasz kraj 78 umów o unikaniu podwójnego opodatkowania z obecnie obowiązującej metody wyłączenia (zwolnienia) z progresją na metodę zaliczenia (kredytu) proporcjonalnego. Konwencja ma wejść w życie 1 lipca 2018 r. Dla osób mieszkających na stałe w Polsce i pracujących w Wielkiej Brytanii zmiana metody wyłączenia z progresją na metodę odliczenia proporcjonalnego będzie oznaczać wyłącznie obowiązek złożenia rocznego zeznania podatkowego. Obecnie obowiązku tego nie mają osoby korzystające przy opodatkowaniu zagranicznych dochodów z metody wyłączenia z progresją w przypadku, gdy uzyskują wyłącznie dochody w Wielkiej Brytanii. Po zmianie metody opodatkowania również w takim przypadku będą składać zeznanie, jednak pozostanie to bez wpływu na wysokość ich podatku. Osoby te skorzystają bowiem z tzw. ulgi abolicyjnej, o której mowa w art. 27g ustawy o PIT. Pozwala ona na odliczenie od podatku kwoty stanowiącej różnicę między podatkiem obliczonym według metody odliczenia proporcjonalnego a kwotą podatku obliczonego za dany rok podatkowy przy zastosowaniu do tych dochodów metody wyłączenia z progresją. Polska rezydencja podatkowa Polskim rezydentem podatkowym jest osoba posiadająca miejsce zamieszkania na terytorium Polski, a więc osoba, która: posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Jeżeli natomiast dana osoba nie posiada w Polsce swego ośrodka interesów osobistych, jak również ośrodka interesów gospodarczych, a także nie przebywa w kraju więcej niż 183 dni w roku podatkowym, to wówczas nie powinna być uznawana za polskiego rezydenta podatkowego i na terytorium Polski nie ciąży na niej obowiązek podatkowy z tytułu dochodów uzyskanych w Wielkiej Brytanii. Ustalenie statusu podatkowego osoby oddelegowanej/pracującej za granicą jest kluczowe dla rozstrzygnięcia obowiązków podatkowych i wymaga zawsze odrębnej analizy indywidualnej sytuacji. Ubezpieczenie społeczne W świetle przepisów ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązek ubezpieczeniowy obejmuje m.in. osoby zatrudnione przez polskich pracodawców na podstawie przepisów polskiego prawa pracy niezależnie od tego czy praca wykonywana jest w Polsce czy za granicą. Jeżeli zatem obywatel polski zatrudniony jest przez polski podmiot na podstawie polskiej umowy o pracę i oddelegowany w ramach tej umowy do pracy za granicą w kraju nienależącym do UE (czyli w sytuacji opuszczania przez Wielką Brytanię struktur Unii Europejskiej), to będzie podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym w Polsce. Składki opłaca się na podobnych zasadach jak dla innych pracowników zatrudnionych i wykonujących pracę w Polsce. Ponieważ Polski i Wielkiej Brytanii nie łączy umowa o zabezpieczeniu społecznym, może się okazać, że osoba ta będzie również zobowiązana do odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne w Wielkiej Brytanii. Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości? 23

24 ROZLICZENIA Po wyjściu Wielkiej Brytanii ze Wspólnoty w stosunkach z tym krajem przestaną obowiązywać unijne dyrektywy. Podatkowe życie po brexicie Małgorzata Gleń dyrektor w dziale doradztwa podatkowego w zespole ds. M&A w KPMG w Polsce Iwona Łagowska ekspert w dziale doradztwa podatkowego w zespole ds. M&A w KPMG w Polsce Brexit stał się już niewątpliwie faktem i zbliża się wielkimi krokami. Wskutek planowanych zmian Wielka Brytania stanie się wobec Unii Europejskiej krajem trzecim. Oznacza to, że w stosunkach z tym krajem przestaną co do zasady obowiązywać unijne dyrektywy. Nie jest do końca pewne co i w jakim zakresie Polska / UE zdąży wynegocjować przed zrealizowaniem się brexitu, a także czy Wielka Brytania będzie miała status państwa członkowskiego EOG. Aby zobrazować wpływ możliwych zmian na sytuacje polskich przedsiębiorców, posłużymy się przykładem. PRZYKŁAD Polska spółka PolCo sp. z o.o. jest 100-proc. wspólnikiem brytyjskiej spółki UKCo LTD (forma prawna odpowiadająca polskiej spółce z o.o.) oraz niemieckiej spółki GeCo GmbH (forma prawna odpowiadająca polskiej sp. z o.o.). PolCo jest spółką działającą na rynku chemii gospodarczej. Produkty wytwarzane są w Polsce, a następnie dystrybuowane przez PolCo na rynki europejskie (bezpośrednio bądź poprzez spółki zależne). Sprzedaż produktów PolCo realizowana jest na rynku brytyjskim oraz niemieckim poprzez sprzedaż do spółek córek (UKCo i GECo), które następnie odprzedają je jako towary. PolCo, UKCo oraz GeCo są rezydentami podatkowymi w krajach, w których zostały inkorporowane. Spółki UKCo oraz GeCo udzieliły PolCo oprocentowanych pożyczek. Spółka PolCo spłaca odsetki z tego tytułu do Wielkiej Brytanii i Niemiec. Część produktów sprzedawanych na rynku brytyjskim wytwarzana jest bezpośrednio przez Spółkę UKCo. UKCo kupuje materiały do produkcji środków czystości u polskich producentów. Transport zakupionych towarów organizowany jest przez UKCo i realizowany przez polską spółkę spedycyjną S sp. z o.o. Spółka PolCo oddelegowała swoich pracowników do spółek UKCo oraz DeCo. Jakie zmiany w rozliczeniach podatkowych ww. operacji gospodarczych może spowodować brexit dla PolCo oraz S sp. z o.o. (przy założeniu, że Wielka Brytania nie będzie członkiem EOG)? Podatek u źródła W zakresie podatku dochodowego wraz z wyjściem Wielkiej Brytanii z UE przestaną obowiązywać przepisy implementujące dyrektywy unijne (jeżeli Wielka Brytania nie będzie członkiem EOG), na podstawie których stosuje się obecnie (przed brexitem) zwolnienia od opodatkowania podatkiem u źródła wypłat dywidend i odsetek. Jeżeli taki scenariusz się zrealizuje, to PolCo będzie mogła co do zasady stosować umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartą pomiędzy Polską a Wielką Brytanią (dalej: UPO). dywidendy Sytuacja PolCo w zakresie dywidend otrzymywanych z GeCo się nie zmieni, ponieważ GeCo będzie podmiotem mającym swoją siedzibę w UE. Jeżeli zostaną spełnione odpowiednie warunki przewidziane przepisami implementującymi dyrektywę Parent-Subsidiary w Niemczech oraz w Polsce, to dywidendy te nie powinny być opodatkowane podatkiem u źródła w Niemczech oraz powinny podlegać zwolnieniu z opodatkowania w Polsce. Natomiast dywidendy otrzymywane z Wielkiej Brytanii (od UKCo) nie będą podlegały podatkowi u źródła w Wielkiej Brytanii (co do zasady Wielka Brytania nie pobiera takiego podatku na podstawie lokalnych przepisów, a gdyby zostały one zmienione w Wielkiej Brytanii, wówczas UPO przewiduje zerową stawkę podatku u źródła dla dywidend, jeżeli spełnione są odpowiednie warunki). Jednak w Polsce będą one co do zasady podlegać 19-proc. CIT, z możliwością zastosowania odliczenia proporcjonalnego kwoty podatku od dochodów, z których zysk został wypłacony, 24 Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości?

25 zapłaconego przez UKCo w Wielkiej Brytanii. Odliczenie to jest przewidziane w art. 20 ust. 2 (jeżeli zostaną spełnione warunki wymienione w ustawie o CIT). odsetki Od odsetek wypłacanych na rzecz UKCo, zgodnie z polską ustawą o CIT PolCo zobowiązana jest pobrać podatek u źródła według stawki 20 proc. Możliwe jest jednak zastosowanie obniżonej stawki w wysokości 5 proc. zgodnie z UPO, jeżeli UKCo jest osobą uprawnioną do odsetek oraz dostarczy aktualny certyfikat rezydencji. Odsetki wypłacane do GeCo będą nadal korzystały ze zwolnienia na podstawie art. 21 ustawy CIT (jeżeli spełnione będą warunki wymagane tą ustawą). Transakcje towarowe VAT Zarówno w przypadku wywozu towarów do GeCo (wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów), jak i UKCo (eksport) zastosowanie będzie mogła znaleźć zerowa stawka VAT. Zmiana dotyczy jednak obowiązków dokumentacyjnych. W przypadku spółki niemieckiej wystarczy list przewozowy lub potwierdzenie odbioru towarów. Wywóz chemii gospodarczej do Wielkiej Brytanii będzie się wiązał z koniecznością dokonania odprawy celnej i wypełnieniem dokumentacji celnej. W celu zastosowania stawki zero proc. konieczne jest uzyskanie odpowiednich dokumentów potwierdzających eksport. cło W zakresie obowiązków celnych związanych z obrotem towarowym PolCo również musi się przygotować na zmiany. W przypadku wywozu wyprodukowanych środków czystości do Niemiec mamy do czynienia z wewnątrzwspólnotową dostawą towarów, a nie z eksportem. Nie powstają więc w tym przypadku żadne obowiązki celne. Natomiast sprzedaż produktów do UKCo (Wielka Brytania) będzie co do zasady eksportem poza terytorium Wspólnoty. Rozpatrując najgorszy możliwy scenariusz, w którym nie zostaną wynegocjowane porozumienia handlowe, PolCo zobowiązana będzie do dokonania zgłoszenia eksportowego. Po stronie spółki UKCo mogą powstać w Wielkiej Brytanii liczne obowiązki związane z rozliczeniem importu w Wielkiej Brytanii. Usługi transportu W przypadku usług transportowych sprzedawanych przez S sp. z o.o. do UKCo (będącej podatnikiem w rozumieniu ustawy o VAT) do dnia brexitu usługa ta traktowana jest jak każde inne świadczenie usług na rzecz podatnika z Unii. Oznacza to, że jest ona opodatkowana VAT w kraju siedziby odbiorcy. S sp. z o.o. wystawia zatem faktury bez VAT, który następnie rozliczany jest przez UKCo w Wielkiej Brytanii. Po brexicie w opisanej sytuacji będziemy mieć do czynienia z transportem międzynarodowym zdefiniowanym w art. 83 ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT. Jest to szczególny przypadek, w którym może być zastosowana zerowa stawka, jednak muszą zostać spełnione przesłanki wskazane w art. 83 ust. 5 ustawy VAT. Stawka zero proc. znajdzie zastosowanie do transportu na odcinku polskim, natomiast pozostały zakres będzie już poza polskim VAT. PIT i ubezpieczenia społeczne W przypadku pracowników oddelegowanych przez PolCo do pracy w Wielkiej Brytanii i Niemczech zasady opodatkowania uzyskiwanych przez nich dochodów nie zmienią się, ponieważ w obu przypadkach zarówno brytyjskiej, jak i niemieckiej spółki córki, kluczowe znaczenie będą mieć tak jak obecnie - przepisy umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Bardziej problematyczna może okazać się sprawa składek ZUS. Wielka Brytania stanie się krajem trzecim, z którym Polska nie zawarła jeszcze umowy o zabezpieczeniu społecznym, w wyniku czego pracownicy mogą zostać oskładkowani zarówno w Polsce, jak i w Wielkiej Brytanii. WDT VAT 0%, brak obowiązków celnych Otrzymane dywidendy WHT 0% Chemia gospodarcza Eksport VAT 0%, zgłoszenie eksportowe 100% PolCo 100% PIT opodatkowanie w Polsce, ZUS Polska i być może Wielka Brytania pożyczka DeCo (Niemcy) PIT opodatkowanie w Polsce, ZUS płatny w Polsce pożyczka UKCo (Wielka Brytania) Import Odsetki WHT 0% Odsetki WHT 5% Producenci komponentów PL TOWARY Transport S sp. z o.o TOWARY VAT 0% po spełnieniu określonych w ustawie warunków Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości? 25

26 FORMALNOŚCI Do 31 grudnia 2020 r. obywatele UE przebywający na Wyspach mogą korzystać z obecnych praw pobytu i swobody przemieszczania się. O czym powinni pamiętać Polacy w Wielkiej Brytanii Przemysław Kamil Rosiak radca prawny w kancelarii D. Dobkowski sp.k. stowarzyszonej z KPMG w Polsce Dzięki uzgodnionemu podczas pierwszej fazy negocjacji porozumieniu dotyczącemu praw obywateli UE, zarówno obywatele Unii Europejskiej już mieszkający w Wielkiej Brytanii, jak i ci, którzy przyjadą na Wyspy przed wystąpieniem Wlk. Brytanii z UE (29 marca 2019 r.) będą mogli w niej pozostać dożywotnio, z zachowaniem dostępu do opieki zdrowotnej, emerytur oraz pozostałych świadczeń na terenie Wielkiej Brytanii. Obywatele Unii Europejskiej i członkowie ich rodzin, którzy przyjadą do Wielkiej Brytanii podczas okresu przejściowego (po 29 marca 2019 r. a przed 1 stycznia 2021 r.) będą mogli w niej mieszkać, pracować i uczyć się tak samo jak obecnie, jeżeli jednak będą chcieli zostać na dłużej niż trzy miesiące, konieczna będzie ich rejestracja w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych (ang. Home Office). Szczegółowe informacje na temat programu rejestracji dla tych osób zostaną opublikowane w przyszłości. Aleksander jest obywatelem polskim. Na początku okresu przejściowego 30 marca 2019 r. będzie rezydentem Wielkiej Brytanii od ośmiu lat. Czy po tej dacie Aleksander będzie mógł korzystać z obecnych praw pobytu i swobody przemieszczania się? Tak, będzie mógł korzystać z tych praw aż do końca okresu przejściowego, tj. do 31 grudnia 2020 r. Ponieważ przebywał w Wielkiej Brytanii ponad pięć lat, może także wnioskować o uzyskanie statusu osoby osiedlonej. Aleksander nie musi składać wniosku o przyznanie statusu natychmiast, jednak zgodnie z obecnie przyjętymi rozwiązaniami będzie musiał to zrobić do 30 czerwca 2021 r., jeśli chce pozostać w Wielkiej Brytanii. Karolina jest obywatelką polską, która rozpoczęła pracę w Wielkiej Brytanii pod koniec 2017 r. Jakie kroki powinna podjąć, jeśli po brexicie nadal będzie chciała przebywać i pracować w Zjednoczonym Królestwie? Do końca okresu przejściowego jej prawa się nie zmienią, nie będzie też musiała występować o żadną zgodę. Po zakończeniu okresu przejściowego po 31 grudnia 2020 r. będzie rezydentem Wielkiej Brytanii od trzech lat, co oznacza, że jeśli będzie chciała pozostać i pracować na terenie tego kraju, to do 30 czerwca 2021 r. będzie musiała wystąpić o nadanie jej tymczasowego prawa pobytu. Ten przywilej umożliwi jej pozostanie na terenie Wielkiej Brytanii do momentu, w którym będzie rezydentem przez pięć lat, a po tym okresie będzie mogła ubiegać się o status osoby osiedlonej. Anna i Piotr przyjechali do Wielkiej Brytanii z Polski w 2015 r.. Są małżeństwem i spodziewają się dziecka. Czy muszą starać się o jakies dokumenty i zezwolenia, aby móc pozostać w Wielkiej Brytanii? W trakcie okresu przejściowego, tj. do końca 2020 r., będą mogli pozostać w Wielkiej Brytanii bez konieczności składania wniosku o nadanie im tymczasowego prawa pobytu, a w 2020 r., kiedy będą przebywać na terenie Wielkiej Brytanii już pięć lat, będą mogli złożyć wniosek o otrzymanie statusu osób osiedlonych. Ich dziecko także będzie mogło stale przebywać w Wielkiej Brytanii rodzice, po otrzymaniu statusu osób osiedlonych dla siebie, będą mogli wystąpić o przyznanie takiego statusu dziecku. Mogą także wybrać zarejestrowanie go jako obywatela brytyjskiego. Przykłady opracowano na podstawie informacji zamieszczonych na stronie: 26 Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości?

27 UBEZPIECZYCIELE Wynik referendum w Wielkiej Brytanii wpłynie na ubezpieczycieli najszybciej poprzez wpływ na rynki finansowe Brexit co to oznacza dla rynków finansowych? Stacy Ligas partner, szef działu audytu instytucji finansowych i szef sektora finansowego w KPMG w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej Adam Fornalik dyrektor zespołu aktuarialnego i zarządzania ryzykiem w KPMG w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej Wynik referendum w Wielkiej Brytanii wpłynie na ubezpieczycieli najszybciej poprzez wpływ na rynki finansowe. Ekstremalna zmienność na rynkach finansowych widoczna dzisiaj oraz spodziewana przez dużą część uczestników rynku w perspektywie najbliższych miesięcy będzie miała wpływ na działalność inwestycyjną ubezpieczycieli. Płynące z tego tytułu zagrożenia będą miały większe znaczenie w ubezpieczeniach na życie, ze względu na inwestycje ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych (UFK) oraz dłuższą zapadalność posiadanych portfeli obligacji. Ogólna niepewność podniesie też koszt kapitału dla ubezpieczycieli. Kwestie te nie ominą rynku polskiego sytuacja na naszym rynku kapitałowym jest mocno powiązana z sytuacją na rynkach zagranicznych. Z perspektywy podstawowej działalności ubezpieczeniowej w Polsce, nie należy jednak spodziewać się natychmiastowego efektu, choć pewnie sprzedaż ubezpieczeń UFK, już i tak kulejąca, może być w najbliższym czasie jeszcze trudniejsza. Z perspektywy paroletniej, wpływ brexitu na rynek ubezpieczeniowy będzie wynikiem co najmniej dwuletnich negocjacji pomiędzy Wielką Brytanią a Unią Europejską. Na tym etapie bardzo trudno przewidzieć ich efekt. Widać jednak zdecydowanie więcej zagrożeń niż potencjalnych korzyści, zwłaszcza z polskiej perspektywy. Poza makroekonomicznymi skutkami dla gospodarki brytyjskiej i europejskiej, dla ubezpieczycieli istotne będą kwestie związane z dostępem do rynku w ramach swobody świadczenia usług oraz wpływ na wymogi kapitałowe w Wielkiej Brytanii. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że nie będzie możliwe prowadzenie działalności w Unii Europejskiej przez firmy brytyjskie w formie oddziałów (i wzajemnie). Możliwe będzie prawdopodobnie uzyskanie lokalnych licencji ubezpieczeniowych, tak by przenieść tam działalność prowadzoną w ramach oddziałów. Alert KPMG pt. Wpływ brexitu na ubezpieczycieli z dnia r. Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości? 27

28 FUNDUSZE UE Przeznaczenie i sposób wydatkowania funduszy, jaki jest obecnie, jest ostatnim takim źródłem finansowym Brexit co to oznacza dla funduszy europejskich? Mirosław Proppé partner w dziale usług doradczych, szef zespołu doradczego dla administracji publicznej i infrastruktury w KPMG w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej Obywatele Wielkiej Brytanii zagłosowali za wyjściem ich kraju z Unii Europejskiej. Dla Unii Europejskiej oznacza to zmianę. Zmianę, która dopiero musi zostać zdefiniowana. Prawdopodobnie od najbliższej zimy rząd brytyjski rozpocznie dwuletnie negocjacje z Komisją, które doprowadzą do ustalenia, na czym polega wyjście Wielkiej Brytanii i jaka będzie wzajemna relacji pomiędzy Wielką Brytanią a Unią Europejską po tym okresie wychodzenia. Czy brytyjskie głosowanie oznacza, że kolejne kraje podejmą podobne decyzje? Niewykluczone, ale proces ich głosowania, a potem ewentualnego ustalania wychodzenia, będzie równie długotrwały. Co te zmiany oznaczają dla dostępności funduszy europejskich w Polsce? W średnioterminowej perspektywie zapewne niewiele. Uzgodnione ramy i cele wykorzystania funduszy europejskich w perspektywie raczej pozostaną niezmienione. Zakładając, że negocjacje z Wielką Brytanią potrwają mniej więcej do końca 2019 r., większość projektów obecnej perspektywy finansowej będzie już zaawansowana w realizacji. Co będzie po 2020 r.? To pytanie stawialiśmy już sobie od dłuższego czasu jaka będzie Unia po 2020 r.. Teraz to pytanie nabiera nowego sensu. Dużo zależy od przyszłej relacji pomiędzy UE a Wielką Brytanią: 1. Model norweski albo szwajcarski przypominający bardzo pełne członkostwo. W takim wypadku Wielka Brytania zachowa dostęp do wspólnego rynku, pozwoli na wolny przepływ pracowników i towarów, będzie tez wpłacać uzgodnione kwoty do budżetu Unii. W ten sposób wynegocjuje kolejny brytyjski rabat, jednak nadal będzie to jeden z głównych filarów finansowania budżetu Unii. 2. Model WTO porozumienia handlowe pomiędzy Unią i Wielką Brytanią, bez żadnych wzajemnych zobowiązań dotyczących przepływu pracowników lub kapitału. W takim wypadku Wielka Brytania nie będzie kontrybuować do wspólnego budżetu. Niezależnie od tego, jak duży (albo mały) będzie kolejny wspólny budżet unijny, zmieni się sposób jego wykorzystania. Od 2004 r., kiedy nastąpiło największe powiększenie Unii, ale także patrząc na motywacje i przeznaczenie funduszy unijnych przy wcześniejszych przystąpieniach (Hiszpania, Grecja), fundusze były i są wykorzystywane do wyrównania poziomu życia pomiędzy krajami. Sama nazwa funduszy (cohision funds) określa ich cele. Dzięki temu, nowe kraje były w stanie odbudować albo zbudować infrastrukturę transportową, telekomunikacyjną, informatyczną. Dzięki nim możliwe było dotarcie z usługami i produktami na rynki Wspólnoty. To, co jest przed nami teraz, to podniesienie konkurencyjności Unii na rynku globalnym. Czego potrzebujemy, aby w tej konkurencji wygrać, jakich kompetencji, jakich pracowników, jakich narzędzi. Mniej więcej w tym kierunku idzie dzisiejszy Plan Junkera. Co to oznacza dla nas teraz? Teraz możemy powiedzieć to z całą pewnością, że przeznaczenie i sposób wydatkowania funduszy, jaki jest obecnie, jest ostatnim takim źródłem finansowym. Dlatego wszystkie jednostki zaangażowanie w programowanie i ocenę projektów powinny patrzeć, czy rezultaty konkretnego projektu budują podstawy dla konkurowania Polski i nowej Unii po 2020 r. na globalnym rynku. Samorządy powinny się zastanowić, jak przygotują swoich mieszkańców, instytucje edukacyjne, całe otoczenie komunalne do wspierania mieszkańców i przedsiębiorców w tej konkurencji. Firmy powinny zastanowić się, jak wykorzystać dotacje do kształtowania swojej przyszłości w długim okresie. Po 2020 r. będziemy mogli liczyć raczej tylko na siebie, nie na finansową pomoc Wspólnoty. Nasi eksperci z wszystkich sektorów gospodarki są gotowi do wsparcia naszych klientów w tych przygotowaniach Alert KPMG pt. Brexit co to oznacza dla funduszy europejskich z dnia r. 28 Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości?

29 Brexit jak przygotować firmę do nowej rzeczywistości? 29