Wsparcie sektora energetyki ze środków europejskich, z uwzględnieniem nowej perspektywy finansowej

Transkrypt

1 Czeladź, marca 2013 r. XI Konferencja Naukowo-Techniczna ODBIORCY NA RYNKU ENERGII Wsparcie sektora energetyki ze środków europejskich, z uwzględnieniem nowej perspektywy finansowej Magdalena Krauwicka Biuro Polskiego Towarzystwa Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej

2 Polskie Towarzystwo Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej PTPiREE: Prowadzi działalność od 1990 roku; Zrzesza i wspiera operatorów elektroenergetycznych systemów dystrybucyjnych i systemu przesyłowego we wspólnie podejmowanych działaniach w ramach bieżącej działalności oraz we wdrażaniu nowych rozwiązań w branży energetycznej; Aktywnie wspiera zmiany zachodzące na rynku energii; Działa na rzecz przekształceń w polskiej elektroenergetyce, dążąc do poprawy efektywności działania sieci energetycznych, jakości usług i obsługi odbiorców; Wykonuje analizy prawne, techniczne i ekonomiczne; Prowadzi działalność normalizacyjną, typizacyjną, wydawniczą oraz edukacyjną; Uczestniczy w programowaniu i realizacji programów pomocowych dla energetyki; przygotowuje wnioski o dotacje unijne na projekty energetyczne; Organizuje specjalistyczne szkolenia, seminaria i konferencje; Współpracuje z innymi organizacjami branżowymi.

3 Polskie Towarzystwo Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej W zakresie programowania i wdrażania funduszy unijnych PTPiREE m.in.: jest członkiem Komitetu Monitorującego PO Infrastruktura i Środowisko, reprezentując sektor infrastruktury energetycznej w Polsce, objętej finansowaniem Programu jest członkiem Grupy roboczej ds. energetyki w ramach Komitetu Koordynacyjnego Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia, wspierającej rząd w przygotowaniu zakresu i form wsparcia dla energetyki po 2013 r. Podejmowane przez PTPiREE inicjatywy dotyczą wielu obszarów tematycznych, w ramach których działają liczne komisje i zespoły robocze, m.in.: Zespół ds. AMI, Komisja ds. prawa energetycznego, Grupa zadaniowa ds. legalizacji liczników, Zespół ds. prac pod napięciem, Zespół taryfowy, Zespół ds. Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej, Komisja ds. BHP i Ochrony Środowiska, Zespół ds. jednolitego systemu łączności radiowej w energetyce.

4 Środki finansowe na sektor energetyki Zagadnienie finansowania inwestycji energetycznych temat niezwykle ważny dla praktyki gospodarczej ze względu na znaczne potrzeby i wyzwania stojące przed polskim sektorem energetycznym Znaczenie energetyki w polityce strukturalnej UE rośnie Wzrasta wsparcie EBI i EBOiR dla inwestycji energetycznych Energetyka jest jednym z priorytetowych obszarów działalności kredytowej banków

5 Energetyka w okresie wnioski Programy wspierające realizację projektów z obszaru energetyki : Wnioski: PO Infrastruktura i Środowisko Regionalne programy operacyjne Program Rozwoju Obszarów Wiejskich Niewykorzystana szansa na komplementarność Rozpraszanie interwencji i ich ukierunkowanie na doraźne zaspokajanie bieżących potrzeb Częste niedostosowanie wymogów konkursowych do specyfiki sektora energetycznego Zdominowanie wsparcia w obszarze OZE nieefektywność interwencji; po 2013 r. przejście w kierunku instrumentów inżynierii finansowej Niewielkie wsparcie infrastruktury sieciowej, szczególnie dystrybucji energii elektrycznej (zaledwie kilkanaście projektów), w tym służącej przyłączaniu OZE

6 Środki finansowe na sektor energetyki Misja i cele polityki spójności Fundusze powinny wnosić wkład w rozwój i działania mające na celu wzmocnienie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej Unii, zgodnie z Art. 174 Traktatu Powiązanie polityki spójności z celami strategii Europa 2020 i inicjatywami przewodnimi Działania wspierane przez fundusze powinny wnosić wkład w unijny priorytet, jakim jest inteligentny i zrównoważony wzrost gospodarczy, sprzyjający włączeniu społecznemu oraz wspieranie przejścia w kierunku gospodarki niskoemisyjnej i energooszczędnej we wszystkich sektorach

7 Budowa konkurencyjnej gospodarki Wypracowanie nowych przewag opartych na wiedzy, kapitale intelektualnym oraz rezultatach impetu cyfrowego Mechanizmy wspierania innowacyjności Wzrost nakładów publicznych na inwestycje w B+R stymulujących zaangażowanie podmiotów prywatnych Specjalizacja regionów Tworzenie struktur klastrowych Efektywne wykorzystywanie zasobów energii Dywersyfikacja źródeł i nośników energii Rozbudowa infrastruktury sieciowej Wzrost efektywności energetycznej Większe wykorzystanie OZE Rozwój kapitału ludzkiego

8 RING-FENCING nakłada minimalne poziomy alokacji na cele tematyczne w ramach danego funduszu, ustalonego dla danej kategorii regionów (słabo rozwinięte, przejściowe, lepiej rozwinięte)

9 PKB na mieszkań ńca* <75% średniego PKB dla UE % >90% *indeks EU27 = kategorie regionów Regiony mniej rozwinięte Regiony w fazie przejściowej Regiony bardziej rozwinięte Wyspy Kanaryjskie Gujana Madera Réunion Gwadelupa/ Martynika Azory Malta EuroGeographics Association for the administrative boundaries, źródło: Komisja Europejska

10 Środki finansowe na sektor energetyki (OZE i EE) w NSRO w perspektywie finansowej Kategoria interwencji Alokacja na OZE i EE (mln euro) % udział środków na OZE i EE w alokacji na energetykę w NSRO % udział środków na OZE i EE w alokacji NSRO ogółem % udział środków na OZE i EE w NSRO ogółem OZE (kat. 39, 40, 41, 42) 835,9 36,03% 1,2% Efektywność energetyczna 507,08 21,85% 0,75% 1,98% (kat. 43) Cały sektor energetyki w NSRO (FS i EFRR) 3,4% Opracowano na podstawie danych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego z

11 Zakres wsparcia z EFRR: Regiony zdefiniowane jako słabo rozwinięte (cała Polska z wyj. Mazowsza): co najmniej 50% alokacji EFRR na wsparcie: MŚP, badań i innowacji, efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii, z czego co najmniej 10% na efektywność energetyczną i OZE (lub co najmniej 12% alokacji z EFRR i FS) Regiony zdefiniowane jako przejściowe (woj. mazowieckie): co najmniej 80% alokacji EFRR na wsparcie: MŚP, badań i innowacji, efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii, z czego co najmniej 20% środków na inwestycje OZE i EE

12 Nowe, zintegrowane podejście do funduszy nacisk na efektywność wykorzystania środków i ich wkład w realizację postawionych celów: zwiększenie stopnia koncentracji środków na działaniach o największym potencjale prowzrostowym i rozwojowym, nacisk na osiąganie rezultatów o charakterze rzeczowym, zintegrowane podejście podejmowanie wspólnych interwencji ekonomicznych, społecznych i przestrzennych (przy udziale wszystkich funduszy, również krajowych) w odniesieniu do wyznaczonych celów ponadsektorowych i terytoriów,

13 zwiększenie stopnia koordynacji pomiędzy różnymi instrumentami w ramach polityk UE (w tym HORYZONT 2020, CEF), szersze ujęcie problematyki terytorialnej i miejskiej, wzmocnienie współpracy terytorialnej, pełniejsze zaangażowanie lokalnych społeczności w prowadzone działania rozwojowe.

14 Instrumenty rozwoju terytorialnego: (wzmocnienie zintegrowanego podejścia terytorialnego w celu lepszego dostosowania wsparcia do potrzeb i potencjałów określonych typów terytoriów oraz wsparcie rozwoju lokalnego) zintegrowane inwestycje terytorialne (ZIT) rozwój kierowany przez lokalną społeczność - delegowanie podejmowania decyzji i realizacji lokalnemu partnerstwu podmiotów publicznych, prywatnych i przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego W przypadku obu podejść przewiduje się zaangażowanie podmiotów lokalnych i regionalnych oraz społeczności lokalnych w realizację programów.

15 Zintegrowane inwestycje terytorialne (ZIT): instrument w ramach EFRR, EFS i Funduszu Spójności zintegrowana realizacja inwestycji w ramach więcej niż jednej osi priorytetowej, jednego lub kilku programów operacyjnych (wielotematyczne osie priorytetowe i działania) zintegrowana strategia inwestycyjna dla określonego terytorium lub obszaru funkcjonalnego, np.: zintegrowana strategia na rzecz rozwoju obszarów miejskich zintegrowana strategia na rzecz współpracy między gminami na danym terytorium Możliwość powierzenia realizacji elementów różnych osi priorytetowych jednemu organowi (władzom lokalnym) w celu zagwarantowania, że inwestycje prowadzone będą w sposób komplementarny. W ramach ZIT niektóre elementy mogą zostać wdrożone za pośrednictwem rozwoju kierowanego przez lokalną społeczność, przy połączeniu tych dwóch podejść.

16 Energetyka w ZIT kierunki interwencji: Kompleksowa rewitalizacja wybranego (zdegradowanego) obszaru miejskiego, w tym: uwzględniająca działania infrastrukturalne m.in.: działania na rzecz energooszczędności (w tym termomodernizacja budynków) oraz nowoczesne rozwiązania w dziedzinie energetyki Energetyka, w tym: strategie niskoemisyjne dla obszarów miejskich, wspieranie efektywności energetycznej wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w budynkach publicznych i w sektorze mieszkaniowym, zwiększenie efektywności energetycznej w infrastruktury publicznej, np. oświetlenie miast etc, odniesieniu do wdrażanie demonstracyjnych projektów dotyczących inteligentnych systemów przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej.

17 Cele tematyczne przyszłej polityki spójności (dotyczące finansowania przedsięwzięć w ramach EFRR, EFS oraz Funduszu Spójności): 1. Wspieranie badań, rozwoju technologicznego i innowacji EFRR, 2. Zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii informacyjnych i komunikacyjnych EFRR, 3. Podnoszenie konkurencyjności MŚP, sektora rolnego (Fundusz Rolny) oraz sektora rybołówstwa i akwakultury (Fundusz Rybacki) EFRR, 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach EFRR i FS, 5. Promowanie dostosowania do zmian klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania EFRR i FS, 6. Ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywności wykorzystywania zasobów EFRR i FS, 7. Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych EFRR i FS, 8. Wspieranie zatrudnienia i mobilności prcowników EFRR i EFS, 9. Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem EFRR i EFS, 10. Inwestowanie w edukację, umiejętności i uczenie się przez całe życie EFRR i EFS, 11. Wzmacnianie potencjału instytucjonalnego i skuteczności administracji publicznej EFRR, FS i EFS.

18 W odniesieniu do każdego celu tematycznego określono priorytety inwestycyjne, z uwzględnieniem specyficznych regulacji dotyczących funduszy, z których będą one finansowane. Priorytety inwestycyjne mające zastosowanie do energetyki: Cel 1. Wzmocnienie badań, rozwoju technologicznego i innowacji m.in. poprzez: promowanie inwestycji przedsiębiorstw w badania i innowacje, rozwoju produktów i usług, transferu technologii, innowacji społecznych i aplikacji z dziedziny usług publicznych, tworzenie sieci, pobudzanie popytu, klastrów i otwartych innowacji poprzez inteligentną specjalizację; wspieranie badań technologicznych i stosowanych, linii pilotażowych, działań w zakresie wczesnej walidacji produktów i zaawansowanych zdolności produkcyjnych i pierwszej produkcji w dziedzinie kluczowych technologii wspomagających oraz rozpowszechnianie technologii o ogólnym przeznaczeniu

19 Cel 4. wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach m.in. poprzez: promowanie produkcji i dystrybucji energii ze źródeł odnawialnych (K/R) promowanie efektywności energetycznej i wykorzystania OZE w przedsiębiorstwach (poziom K/R) wspieranie efektywności energetycznej i wykorzystywania OZE w sektorze publicznym i mieszkaniowym (w tym np. przebudowa systemów grzewczych, wraz z wymianą źródła ciepła, oraz instalacja systemów chłodzących) (K/R) ograniczanie strat energii na etapie przesyłu i dystrybucji, w tym rozwój i wdrażanie inteligentnych systemów przesyłu i dystrybucji na niskich i średnich poziomach napięć (K) promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich typów obszarów, w szczególności na obszarach miejskich (w tym np. oświetlenie miast, sieci ciepłownicze i chłodnicze) (K/R) promowanie badań, innowacji i adaptacji do technologii niskowęglowych (K) promowanie wysokosprawnej kogeneracji energii cieplnej i elektrycznej w oparciu o popyt na użytkową energię cieplną (w tym np. budowa lub przebudowa jednostek wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu z OZE) (K/R)

20 Cel 4. wspieranie przejścia na gospodarkę wszystkich sektorach niskoemisyjną we Uzupełniająco: wsparcie związane z rozwojem kadr dla nowoczesnej energetyki Poprawa świadomości społecznej zrównoważonej konsumpcji w zakresie wzorców Szerokie zastosowanie instrumentów zwrotnych szczególnie w odniesieniu do OZE w sektorze przedsiębiorstw Realizacja celu 4 poziom krajowy i regionalny (w zależności od rodzaju i typu inwestycji, rodzaju beneficjenta)

21 Cel 7. Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych, m.in. poprzez: rozwój inteligentnych systemów dystrybuowania, magazynowania i przesyłu gazu ziemnego i energii elektrycznej (Poziom krajowy) Budowa i modernizacja sieci przesyłowych i dystrybucyjnych energii elektrycznej Budowa i modernizacja sieci przesyłowych i dystrybucyjnych oraz infrastruktury magazynowej gazu ziemnego Budowa/przebudowa terminali LNG Uzupełniająco działania skierowane na rozwój kadr w sektorach związanych z energetyką

22 Planowane programy operacyjne 8 programów na poziomie krajowym (finansowane z EFRR, EFS, FS, EFRROW, EFRM) PO dotyczący innowacyjności, badań naukowych i ich powiązań ze sferą przedsiębiorstw PO dotyczący gospodarki niskoemisyjnej, ochrony środowiska, przeciwdziałania i adaptacji do zmian klimatu, transportu i bezpieczeństwa energetycznego PO dotyczący rozwoju kompetencji i umiejętności, włączenia społecznego oraz dobrego rządzenia PO dotyczący rozwoju cyfrowego Program dotyczący rozwoju obszarów wiejskich Program dotyczący rozwoju obszarów morskich i rybackich Program pomocy technicznej PO dotyczący Polski Wschodniej 16 regionalnych programów operacyjnych Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej

23 Poziom współfinansowania UE: do 85% - programy realizowane w ramach kategorii regionów mniej rozwiniętych oraz finansowane ze środków Funduszu Spójności do 75% - programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej oraz programy i osi priorytetowe adresowane dla woj. mazowieckiego szerokie stosowanie instrumentów inżynierii finansowej w określonych obszarach - gdzie jest to możliwe ze względu na rodzaj beneficjenta np. przedsiębiorcy Okres zwiększenie katalogu produktów finansowych, wykorzystywanych do realizacji interwencji - nowe produkty zwrotne i produkty mieszane w części zwrotne i dotacyjne. Tworzenie zachęty do przyciągania sektora prywatnego, w celu współinwestowania i dzielenia się ryzykiem finansowym.

24 ZASADA WARUNKOWOŚCI - KE w ramach FS i EFRR wymaga właściwej implementacji prawa unijnego niezbędne do uruchomienia środków w poszczególnych celach tematycznych. W zakresie sektora energetyki zasada warunkowości odnosi się do: ENERGY EFFICIENCY EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA Implementacja dyrektyw: 2010/31/EU - w sprawie charakterystyki energetycznej budynków 2006/32/EC - w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych 2004/8/EC - w sprawie promowania kogeneracji w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe na wewnętrznym rynku energii RENEWABLE ENERGY ENERGETYKA ODNAWIALNA Implementacja dyrektywy: 2009/28/EC - w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych

25 Nowy instrument finansowy: CEF Connecting Europe Facility (Łącząc Europę) Na infrastrukturę energetyczną przeznaczono 9,1 mld euro Wybór projektów 2-etapowy: na poziomie regionalnym + szczebel KE Dofinansowanie 50% (do 80% dla działań związanych z synergią transgraniczną lub szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa dostaw państw członkowskich i całej UE) Finansowanie: dotacje oraz obligacje projektowe z gwarancjami UE nowy instrument

26 Negocjacje polityki spójności UE Prace związane z programowaniem polityki spójności UE na lata : Komisja Europejska przedstawiła propozycję legislacyjnego dla polityki spójności na lata pakietu od 2011 negocjacje na poziomie roboczym Rady UE w trakcie prezydencji polskiej, duńskiej, cypryjskiej i irlandzkiej kompromisy odnośnie kolejnych rozdziałów negocjacyjnych przyjęcie przez RM Założeń Umowy Partnerstwa powołanie grup roboczych do prac nad nowymi programami operacyjnymi i przygotowanie nowych programów: zgodność z dokumentami strategicznymi ewaluacja ex-ante ocena oddziaływania na środowisko konsultacje społeczne ostateczne projekty programów operacyjnych, konsultacje społeczne przekazanie PO do akceptacji RM (programy regionalne Zarządy Województw); przekazanie PO do KE; negocjacje umowy partnerstwa i programów op. z KE (?)2014 uruchomienie programów operacyjnych

27 Inne źródła finansowania przedsięwzięć w energetyce Inicjatywy wspólnotowe Programy wsparcia na podstawie umów międzynarodowych Środki krajowe (NFOŚiGW, NCBiR)

28 Dziękuję za uwagę Aktualne informacje na temat możliwości finansowania projektów w obszarze energetyki: Biuro Polskiego Towarzystwa Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej ul. Wołyńska 22, Poznań tel /faks krauwicka@ptpiree.pl; fundusze@ptpiree.pl