Program. Infrastruktura i Środowisko. Gospodarka niskoemisyjna w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata

Transkrypt

1 Program Infrastruktura i Środowisko Gospodarka niskoemisyjna w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata Warszawa, 12 grudnia 2013 r.

2 Środki finansowe na sektor energetyki (EE i OZE) w latach

3 Porównanie wysokości wsparci sektora energetyki w latach i Efektywność energetyczna i OZE: : alokacja na działania z zakresu EE i OZE w wysokości ok. 2% całej alokacji polityki spójności : MIR opiera się na kompromisie Rady minimum 12% alokacji EFRR (poza Mazowszem) Zgodnie z Umową Partnerstwa aż 15% środków zostanie przeznaczone na sektor energetyki ze środków funduszy UE w perspektywie finansowej Fundusz Spójności stanowić będzie 1/3 alokacji środków polityki spójności dla Polski Środki finansowe na PI 4.3 Wspieranie efektywności energetycznej i wykorzystywania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturach publicznych i sektorze mieszkaniowym Ogółem mln euro, z czego: POIiŚ 451,7 mln euro ROPy 1 268,3 mln euro

4 CELE TEMATYCZNE CELE TEMATYCZNE wskazane przez KE w projektach ROPORZĄDZEŃ na lata wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji; 2. zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii informacyjnokomunikacyjnych; 3. podnoszenie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw, sektora rolnego oraz sektora rybołówstwa i akwakultury; 4. wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach; 5. promowanie dostosowania do zmiany klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem; 6. ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywności wykorzystywania zasobów; 7. promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych; 8. wspieranie zatrudnienia i mobilności pracowników; 9. wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem; 10. inwestowanie w edukację, umiejętności i uczenie się przez całe życie; 11. wzmacnianie potencjału instytucjonalnego i skuteczności administracji publicznej.

5 CEL TEMATYCZNY 4 Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach 1. Promowanie produkcji i dystrybucji odnawialnych źródeł energii; 2. Promowanie efektywności energetycznej i użycia OZE w przedsiębiorstwach; efektywność energetyczna w dużych przedsiębiorstwach i MŚP (zmniejszenie strat energii, ciepła, wody) Kompleksowa modernizacja energetyczna budynków przedsiębiorców 3. Wspieranie efektywności energetycznej i wykorzystywania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturach publicznych i sektorze mieszkaniowym; Kompleksowa modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej oraz budynków mieszkaniowych wraz z wymianą wyposażenia tych obiektów na energooszczędne w zakresie związanym m.in. z: ociepleniem obiektu, wymianą okien, drzwi zewnętrznych oraz oświetlenia na energooszczędne, przebudową systemów grzewczych wraz z wymianą i podłączeniem do źródła ciepła, systemów wentylacji i klimatyzacji, instalacja OZE w modernizowanych energetycznie budynkach, instalacja systemów chłodzących, w tym również z OZE.

6 CEL TEMATYCZNY 4 4. Rozwój i wdrażanie inteligentnych systemów dystrybucji na niskich i średnich poziomach napięcia; 5. Promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich typów obszarów, w szczególności na obszarach miejskich, w tym wspieranie zrównoważonego transportu miejskiego oraz odejmowania odpowiednich działań adaptacyjnych i mitygacyjnych; Wsparcie wynikające z planów gospodarki niskoemisyjnej dla różnych typów obszarów, obejmujące przykładowo: sieci ciepłownicze i chłodnicze, działania informacyjno-promocyjne dotyczące np. oszczędności energii oświetlenie miejskie, zrównoważona mobilność miejska - budowa, przebudowa infrastruktury transportu publicznego, zakup niskoemisyjnego taboru (szynowego, trolejbusowego, autobusowego), przebudowa infrastruktury miejskiej w celu ograniczania ruchu drogowego w centrach miast, kampanie promujące budownictwo zeroemisyjne. 6. Promowanie badań, innowacji i adaptacji do technologii niskowęglowych; 7. Promowanie wysokosprawnej kogeneracji energii cieplnej i elektrycznej w oparciu o popyt na użytkową energię cieplną; w tym np. budowa lub przebudowa jednostek wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu (w tym z OZE)

7 PROGRAM OPERACYJNY INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO

8 PO Infrastruktura i Środowisko Jeden z planowanych sześciu programów zarządzanych z poziomu krajowego przez ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego, stanowiący kontynuację Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Program będzie wspierał inwestycje (w sposób bezpośredni i pośredni) we wszystkich obszarach uznanych za obszary strategicznej interwencji (OSI), będzie też podejmował interwencje w wymiarze miejskim oraz oddziaływał na obszary wiejskie. Głównym źródłem finansowania będzie Fundusz Spójności (FS), w sposób komplementarny i w ograniczonym zakresie przewiduje się też interwencję Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). Łączna wysokość środków UE przewidziana na Program wynosi ponad 27,5 mld euro, z czego ponad 22 mld euro pochodzi z FS, natomiast pozostałą część stanowią środki EFRR. Jest to zatem największy Program spośród planowanych (krajowych i regionalnych) w perspektywie Program będzie partycypował w realizacji wymogów mechanizmu ring-fencing, obligującego do przeznaczenia określonej puli środków UE na dany obszar tematycznych (dotyczy obszaru związanego z gospodarką niskoemisyjną w ramach celu tematycznego 4.).

9 PO Infrastruktura i Środowisko Program będzie wspierał inwestycje objęte wybranymi priorytetami inwestycyjnymi (PI) w ramach pięciu celów tematycznych (CT): CT 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach; CT 5. Promowanie dostosowania do zmian klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem; CT 6. Ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywności wykorzystania zasobów; CT 7. Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych; CT 9. Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem (w ograniczonym zakresie).

10 PO Infrastruktura i Środowisko CEL GŁÓWNY: Wsparcie gospodarki efektywnie korzystającej z zasobów i przyjaznej środowisku oraz sprzyjającej spójności społecznej i terytorialnej Cel główny Programu realizuje wprost jeden z celów Strategii Europa 2020 i uwzględnia: czystą i efektywną energię, w tym efektywność energetyczną, ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, rozwój energii ze źródeł odnawialnych oraz integrację i poprawę funkcjonowania europejskiego rynku energii; adaptację do zmian klimatu oraz efektywne korzystanie z zasobów, wzmocnienie odporności systemów gospodarczych na zagrożenia związane z klimatem oraz zwiększenie możliwości zapobiegania klęskom żywiołowym i reagowania na nie; konkurencyjność, w tym wnoszenie istotnego wkładu w utrzymanie przez UE prowadzenia na światowym rynku technologii przyjaznych środowisku, zapewniając jednocześnie efektywne korzystanie z zasobów i usuwając przeszkody w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych, co zwiększa konkurencyjność polskiej gospodarki i gospodarki całej UE.

11 PO Infrastruktura i Środowisko ARCHITEKTURA PROGRAMU W ramach Programu przewidziano osiem osi priorytetowych odpowiadających następującym obszarom tj.: energetyka, środowisko, transport, dziedzictwo kulturowe, zdrowie oraz pomoc techniczna dla instytucji realizujących Program. 1. Zmniejszenie emisyjności gospodarki 2. Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu 3. Rozwój infrastruktury transportowej przyjaznej dla środowiska i ważnej w skali europejskiej 4. Zwiększenie dostępności do transeuropejskiej sieci transportowej 5. Poprawa bezpieczeństwa energetycznego 6. Ochrona i rozwój dziedzictwa kulturowego 7. Wzmocnienie strategicznej infrastruktury ochrony zdrowia 8. Pomoc techniczna

12 PO Infrastruktura i Środowisko I. OŚ PRIORYTETOWA Zmniejszenie emisyjności gospodarki Zakres wsparcia (ogólnie): Produkcja oraz wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (OZE); sieci przesyłu i dystrybucji dla OZE; poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym i mieszkaniowym; rozwój i wdrażanie inteligentnych systemów dystrybucji, np. budowa inteligentnych sieci dystrybucyjnych średniego i niskiego napięcia; inwestycje na rzecz ograniczenia strat energii (w tym sieci ciepłownicze i chłodnicze) i kogeneracja. Przykładowi potencjalni Beneficjenci: jednostki samorządu terytorialnego i działające w ich imieniu jednostki organizacyjne; jednostki administracji rządowej oraz podległe jej organy; organizacje pozarządowe; spółdzielnie oraz wspólnoty mieszkaniowe; przedsiębiorcy oraz podmioty świadczące usługi publiczne. Alokacja UE około 1,5 mld euro finansowana z FS Forma wsparcia przewiduje się wsparcie bezzwrotne oraz zwrotne Instytucja Pośrednicząca Ministerstwo Gospodarki

13 PO Infrastruktura i Środowisko III. OŚ PRIORYTETOWA Rozwój infrastruktury transportowej przyjaznej dla środowiska i ważnej w skali europejskiej Zakres wsparcia (w zakresie efektywności transportu): niskoemisyjny transport miejski (infrastruktura sieciowa i tabor szynowy, trolejbusowy i autobusowy); Przykładowi potencjalni Beneficjenci: jednostki samorządu terytorialnego, działające w ich imieniu jednostki i spółki specjalnego przeznaczenia; zarządcy infrastruktury oraz przewoźnicy świadczący usługi w zakresie transportu miejskiego i kolejowego transportu pasażerskiego w miastach i na ich obszarach funkcjonalnych; Alokacja UE około 16,8 mld euro dofinansowania z FS (cała III oś) Forma wsparcia przewiduje się bezzwrotną formę wsparcia (dotacja) Instytucja Pośrednicząca Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej

14 PO Infrastruktura i Środowisko Ewaluacja ex-ante zgodnie z art. 48 projektu rozporządzenia ogólnego, niezależny zewnętrzny ekspert dokonuje na bieżąco oceny Programu i wprowadzanych do niego zmian (ocena prowadzona jest w modelu partycypacyjnym i będzie trwała przez cały okres programowania oraz częściowo na etapie negocjacji z KE). SEA procedura strategicznej oceny oddziaływania na środowisko jest w toku. Zakończono etap uzgadniania zakresu prognozy, zaangażowanymi organami były GDOŚ, GIS oraz urzędy morskie. Zgodnie z przyjętym harmonogramem, projekt prognozy powinien zostać przedłożony przez wykonawcę na początku października br., następnie zostanie wszczęty etap opiniowania przez właściwe organy oraz konsultacje ze społeczeństwem. Po zatwierdzeniu przez Radę Ministrów, na początku przyszłego roku planuje się przekazać Program do KE i rozpocząć oficjalne negocjacje.

15 PLANY GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

16 Plany gospodarki niskoemisyjnej Warunkiem uzyskania wsparcia w ramach PI 4.3 i 4.5 CT 4. Plany gospodarki niskoemisyjnej powinny stanowić integralną część nowotworzonych, bądź już istniejących planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną, bądź paliwa gazowe (lub założeń do tych planów) lub innych dokumentów (np. Miejskie Audyty Energetyczne) związanych z lokalnym bezpieczeństwem energetycznym, które wymagać będą aktualizacji. Konkurs na przygotowanie planów nr 2/POIiŚ/9.3/2013 został ogłoszony przez NFOŚiGW w ramach działania 9.3 Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej POIiŚ Wnioski o dofinansowanie należy składać do NFOŚiGW w terminie r r.

17 Plany gospodarki niskoemisyjnej Główne cele planów gospodarki niskoemisyjnej Plany gospodarki niskoemisyjnej mają m.in. przyczynić się do osiągnięcia celów określonych w pakiecie klimatyczno-energetycznym do roku 2020, tj.: redukcji emisji gazów cieplarnianych ; zwiększenia udziału energii pochodzącej z źródeł odnawialnych; redukcji zużycia energii finalnej, co ma zostać zrealizowane poprzez podniesienie efektywności energetycznej, poprawy jakości powietrza.

18 Plany gospodarki niskoemisyjnej Podstawowe wymagania wobec planu: Przyjęcie do realizacji uchwała Rady Gminy (WPF); aktualność planu na moment rozliczania umowy o dofinansowanie w ramach działania 9.3; Wskazanie mierników osiągnięcia celów; Potwierdzenie realizacji celów do 2020 roku; Określenie źródeł finansowania; Plan wdrażania, monitorowania i weryfikacji (procedury); Kompleksowość planu; Spójność z innymi planami/programami (miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, założenia/plan zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, program ochrony powietrza); Zgodność z przepisami prawa w zakresie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko (o ile jest to wymagane).

19 Plany gospodarki niskoemisyjnej Zadania inwestycyjne: Zużycie energii w budynkach/instalacjach (budynki i urządzenia komunalne, budynki i urządzenia usługowe niekomunalne, budynki mieszkalne), oświetlenie uliczne; zakłady przemysłowe poza EU ETS fakultatywnie. Zużycie energii w transporcie (transport publiczny, tabor gminny, transport prywatny i komercyjny, transport szynowy). Gospodarka odpadami w zakresie emisji nie związanej ze zużyciem energii (CH4 ze składowisk) fakultatywnie. Produkcja energii zakłady/instalacje do produkcji energii elektrycznej, ciepła i chłodu, z wyłączeniem instalacji objętej EU ETS. Zadania nieinwestycyjne: Planowanie miejskie, zamówienia publiczne, strategia komunikacyjna, promowanie gospodarki niskoemisyjnej, etc.

20 EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA WYZWANIA DLA POLSKI

21 Efektywność Energetyczna wyzwania dla Polski Brak spójnej, kompleksowej wizji, popartej polityczną deklaracją, na poziomie lokalnym na temat tego co i kiedy należy osiągnąć w zakresie efektywności energetyczne brak lokalnych planów gospodarki niskoemisyjnej zawierających działania Strategii Europa 2020 Niedostateczne wiedza z zakresu efektywności energetycznej system doradztwa w zakresie efektywności energetycznej np. przez Regionalne Agencje Energetyczne Konieczność wykorzystania nowych mechanizmów finansowych bardziej uwzględniających instrumenty inżynierii finansowej, które mogą pomóc w niezadłużaniu się JST (np. umowy EPC) i wygenerować środki po 2020 roku. Konieczność wprowadzenia bodźców finansowych (na poziomie lokalnym i centralnym) w postaci np. ulg podatkowych zachęcających do rozwoju gospodarki niskoemisyjnej. Brak współpracy pomiędzy JST, przedsiębiorcami i instytucjami badawczo rozwojowymi i naukowymi konieczność tworzenia lokalnych/regionalnych platform współpracy, dzięki którym nastąpi przepływ wiedzy od pomysłu do jego zastosowania.

22 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ zakładka Fundusze Europejskie