orzecznictwo, interpretacje, zagadnienia podatkowe

Transkrypt

1 Wydatki związane z kredytem przeznaczonym na wypłatę dywidendy jako koszt podatkowy Odszkodowanie za wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu stanowi koszt podatkowy Nabycie wierzytelności jako składnika zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega podatkowi PCC Przelewy z własnego konta debetowego a powstanie podatkowych róŝnic kursowych orzecznictwo, interpretacje, zagadnienia podatkowe

2 Wydatki związane z kredytem przeznaczonym na wypłatę dywidendy jako koszt podatkowy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku Sygnatura pisma: Wyrok z dnia 08 grudnia 2009, sygn. akt I SA/Gd 733/09 Podatek dochodowy od osób prawnych Zaciągnięcie przez Podatnika kredytu na wypłatę dywidendy naleŝy taktować jako wydatek związany z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 ucit, co więcej zaciągnięty przez Podatnika kredyt na wypłatę dywidendy w takim przypadku nie tylko zabezpieczy źródło przychodów jakim jest działalność gospodarcza, lecz równieŝ zapobiegnie utracie płynności finansowej. Podatnik złoŝył wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie moŝliwości zaliczenia w poczet kosztów podatkowych związanych z zaciągnięciem kredytu bankowego na wypłatę dywidendy (z powodu niedoboru środków obrotowych które zaangaŝowane zostały w bieŝącą działalność gospodarczą Podatnika). W umowie kredytowej Podatnik zobowiązał się do poniesienia następujących kosztów związanych z zaciągnięciem i obsługą kredytu: bezzwrotnej prowizji banku, opłaty na Bankowy Fundusz Gwarancyjny oraz odsetki od kredytu. Podatnik uznał, iŝ w przedstawionym stanie faktycznym wydatki związane z obsługą kredytu stanowić będą koszt podatkowy zgodnie z art. 15 ust. 1 ucit. Podatnik poparł swoje stanowisko przytaczając rozstrzygnięcia organów podatkowych oraz orzeczenia sądów administracyjnych w podobnych sprawach. Minister Finansów uznał stanowisko Podatnika za nieprawidłowe wskazując, iŝ wypłata dywidendy, będącej naleŝnym wspólnikom Podatnika dochodem z udziału w zyskach osoby prawnej, nie stanowi wydatku umoŝliwiającego powstanie przychodu. Nie jest takŝe związana z utrzymaniem, czy teŝ zabezpieczeniem tego źródła. W konsekwencji nie stanowi kosztu podatkowego. Organ podatkowy uznał ponadto, iŝ pozyskanie środków na wypłatę dywidendy pozostaje w bezpośrednim związku z podlegającym podziałowi zyskiem (dochodem, który pozostanie po opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych). W konsekwencji Podatnik wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na rozstrzygnięcie wydane przez organ podatkowy. Sąd w wydanym wyroku przychylił się do stanowiska prezentowanego przez Podatnika. Analiza komentowanego wyroku wskazuje, iŝ rozstrzygnięcie wydane przez skład orzekający zasługuje w pełni na aprobatę. Sąd wskazał na podstawową przesłankę, która nie została przez organ podatkowy wzięta pod uwagę: Podatnik zmuszony został do zaciągnięcia kredytu, poniewaŝ uprzednio zaangaŝował środki własne w bieŝącą działalność gospodarczą, a tym samym zaciągnięty kredyt na wypłatę dywidendy został pośrednio wykorzystany na prowadzenie działalności gospodarczej (pośrednio teŝ wpłynął na cel jakim jest osiągnięcie przychodów). Zdaniem WSA zaciągnięcie przez Podatnika kredytu na wypłatę dywidendy naleŝało taktować, jako wydatek związany z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 ucit. Co więcej, zaciągnięty przez Podatnika kredyt na wypłatę dywidendy w takim przypadku nie tylko zabezpieczył źródło przychodów jakim jest działalność gospodarcza, lecz równieŝ zapobiegł utracie płynności finansowej. Tym samym uzasadnionym jest wobec powyŝszego stwierdzenie, iŝ odsetki od kredytu oraz prowizja bankowa i opłata na Bankowy Fundusz Gwarancyjny stanowić powinny wydatek ponoszony na zachowanie i zabezpieczenie źródła przychodu jakim jest działalność gospodarcza bowiem zaciągnięty kredyt umoŝliwił Podatnikowi bezpieczne zaspokojenie roszczeń z tytułu dywidendy. Henryk Suchecki Partner - 2 -

3 Odszkodowanie za wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu stanowi koszt podatkowy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie Sygnatura pisma: Wyrok z dnia 4 grudnia 2009 r., sygn. akt I SA/Lu 536/09 Podatek dochodowy od osób prawnych Kwota odszkodowania wynikającego z umowy najmu na wypadek odstąpienia od niej przed upływem okresu, na który umowa ta została zawarta moŝe stanowić koszt uzyskania przychodu, jeŝeli rozwiązanie umowy było racjonalnie i gospodarczo uzasadnione i jego celem było osiągnięcie przychodów lub zachowanie ich źródła i polegało na zmianie strategii prowadzonej działalności, poprzez ograniczenie działalności lokalnej i detalicznej, w miejsce której następowało jej skoncentrowanie oraz przenoszenie potencjału gospodarczego na większy terytorialnie rynek, o potencjalnie większej liczbie klientów. Spółka wystąpiła z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji w sprawie dotyczącej podatku CIT w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zapłaconych wynajmującym odszkodowań za wcześniejsze rozwiązanie umów najmu. Spółka wynajmuje lokale celem prowadzenia w nich działalności. Umowy zawierane były na czas oznaczony np. 3-5 lat. JednakŜe z powodów ekonomicznych, niskiej bądź teŝ Ŝadnej opłacalności prowadzenia działalności w poszczególnych punktach, umowy najmu zostały rozwiązane. Umowy te przewidują jednak wypłatę ze strony Spółki odszkodowania za wcześniejsze rozwiązanie umowy. W uzupełnieniu wniosku Spółka wskazała m.in. Ŝe powodem zamknięcia określonych placówek było nie osiąganie spodziewanych załoŝeń sprzedaŝowych. W związku z powyŝszym Spółka zadała pytanie czy wypłacone odszkodowania za wcześniejsze rozwiązania umów najmu stanowi koszt podatkowy. W ocenie Spółki wydatek ten stanowi koszt poniesiony w celu zabezpieczenia źródła przychodów zgodnie z art. 15 ust. 1 ucit. Rozwiązanie umowy najmu było bowiem uzasadnione koniecznością rezygnacji z danego miejsca prowadzenia działalności z przyczyn ekonomicznych, a w konsekwencji było działaniem koniecznym w celu zapobieŝenia powstaniu straty związanej z kontynuowaniem działalności w tym konkretnym miejscu. Jednocześnie Spółka podjęła działania zmierzające do likwidacji lokalnych placówek i ich koncentracji (przenoszenia) na większy terytorialnie rynek. Jednak w ocenie Dyrektora IS zapłacone odszkodowania nie mogą stanowić kosztu podatkowego, z uwagi na fakt, Ŝe wcześniejsze rozwiązanie umów doprowadziło do zaprzestania prowadzenia w tych miejscach działalności, a podatnik nie otworzył w to miejsce nowych punktów (tj. w tej samej miejscowości). W wyniku wniesienia skargi WSA, sąd w pełni podzielił argumenty przedstawione przez Spółkę, uznając zapłacone odszkodowanie z tytułu wcześniejszego zakończenia stosunku najmu za koszt uzyskania przychodów. Zasadniczo fiskus nie lubi być obarczany ryzykiem prowadzonej przez podatników działalności gospodarczej, poprzez ujęcie w kosztach zapłaconych odszkodowań. Wyrazem tego jest choćby art. 16 ust. 1 pkt 22 ucit, z którego wynika, iŝ nie stanowią kosztów uzyskania przychodów kary umowne i odszkodowania tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięci wad towarów albo wykonanych robót i usług. JednakŜe ta regulacja nie mogła znaleźć zastosowania w przedstawionej sprawie. W tym przypadku ocena organów podatkowych w zakresie kwalifikacji wydatku z tytułu odszkodowania powinna być dokonana w oparciu o przesłanki zawarte w art. 15 ust. 1 ucit. NaleŜy nadmienić, iŝ wykładnia pojęcia kosztów poniesionych w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów w orzecznictwie sądowo-administracyjnym coraz częściej dokonywana jest równieŝ z perspektywy konsekwencji dynamiki zmian otoczenia gospodarczego, w którym podatnik funkcjonuje. To zaś oznacza, iŝ działania podatnika powinny być racjonalnie i gospodarczo uzasadnione. Warto zatem przy tego rodzaju wydatkach dokonać opisu zasadności jego poniesienia w aspekcie gospodarczy. Paweł Świdkiewicz Starszy konsultant, doradca podatkowy - 3 -

4 Nabycie wierzytelności jako składnika zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega podatkowi PCC Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku Sygnatura pisma: Wyrok z dnia 27 października 2009 r., sygn. akt I SA/Gd 491/09 Podatek od czynności cywilnoprawnych Nabycie wierzytelności jako składnika zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie stanowi usługi wykonanej w ramach prowadzonej przez nabywcę działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 uvat, w związku z czym podlega opodatkowaniu podatkiem PCC. Organ I instancji wszczął postępowanie podatkowe w sprawie określenia zobowiązania podatkowego w podatku PCC z tytułu umowy sprzedaŝy wierzytelności zawartej w 2005 r. pomiędzy spółkami kapitałowymi. Na podstawie ww. umowy, spółka "A" zbyła na rzecz spółki "B" zorganizowaną część przedsiębiorstwa, w postaci działu transportu samochodowego oraz sprzedaŝy hurtowej paliw silnikowych i lekkiego oleju opałowego, w tym wierzytelności pienięŝne związane z jego prowadzeniem. W związku ze sprzedaŝą ww. wierzytelności, spółka "A" wystawiła fakturę VAT, którą następnie skorygowała, zmniejszając kwotę podatku do zera. Organ I instancji określił zobowiązanie w podatku PCC z powyŝszego tytułu, a jego rozstrzygnięcie zostało utrzymane w mocy przez organ II instancji. Z kolei, WSA w Gdańsku uchylił decyzję organu odwoławczego, uznając, Ŝe usługą nie jest sprzedaŝ wierzytelności, lecz jej nabycie. Czynność ta podlega podatkowi VAT, jeŝeli nabywca świadczy usługę factoringu lub usługę nabywania wierzytelności w celu windykacji długów. Gdy zaś celem nabywcy jest przejęcie podmiotu, który sprzedaje wierzytelności lub ich dalsza odsprzedaŝ, będzie to usługa obrotu wierzytelnościami, zwolniona od opodatkowania. NiezaleŜnie od charakteru ww. czynności, nie podlega ona podatkowi PCC ze względu na treść art. 2 pkt 4 upcc. Organ II instancji złoŝył skargę kasacyjną od ww. wyroku. NSA oddalił skargę organu zauwaŝając, Ŝe WSA nie rozstrzygnął sporu co do istoty, gdyŝ nie przesądził czy transakcja powinna być zakwalifikowana jako usługa podlegająca opodatkowaniu VAT albo z niego zwolniona. W następstwie ponownego rozpatrzenia sprawy, organy podatkowe uznały, Ŝe Ŝadna ze stron transakcji nie była z tego tytułu podatnikiem VAT, a w konsekwencji czynność sprzedaŝy wierzytelności podlegała opodatkowaniu PCC. Spółki "B" i "A" złoŝyły skargę wnosząc o uchylenie decyzji Dyrektora Izby Skarbowej. WSA w analizowanym wyroku oddalił skargę ww. spółek jako niezasadną. Dokonując analizy przedmiotowego wyroku, naleŝy przede wszystkim zauwaŝyć, iŝ przepis art. 2 pkt 4 upcc wyłącza od opodatkowania podatkiem PCC czynności cywilnoprawne, z tytułu dokonania których jedna ze stron umowy jest opodatkowana podatkiem VAT lub zwolniona od tego podatku, z wyjątkami wskazanymi w tym przepisie. W tym celu, zdaniem Sądu, naleŝało ustalić, czy nabycie wierzytelności stanowiło usługę wykonaną w ramach prowadzonej przez nabywcę działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 uvat. W świetle tego przepisu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, równieŝ wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Przy czym częstotliwość działań w zakresie pośrednictwa finansowego powinna odnosić się do nabywania wierzytelności w sposób powtarzający się, wielokrotny lub choćby jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar ich nabywania w sposób częstotliwy. Nabycie wierzytelności jako składnika zorganizowanej części przedsiębiorstwa stanowi natomiast jednorazową odsprzedaŝ tego składnika, a tym samym wskazuje na zamiar kontynuowania działalności gospodarczej, a nie na zakup w celu uwolnienia zbywcy od cięŝaru egzekwowania wierzytelności. Nabycie wierzytelności w powyŝszych okolicznościach nie powinno stanowić zatem usługi wykonanej w ramach prowadzonej przez nabywcę działalności gospodarczej na gruncie uvat, a w konsekwencji podlega opodatkowaniu podatkiem PCC. Anna Leśniak Konsultant, doradca podatkowy - 4 -

5 Przelewy z własnego konta debetowego a powstanie podatkowych róŝnic kursowych Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku Sygnatura pisma: Wyrok z dnia 17 lipca 2009 r., sygn. akt I SA/Gd 338/09 Podatku dochodowego od osób prawnych Przelanie określonej kwoty powoduje jedynie ruch waluty z jednego konta walutowego podatnika na inne konto walutowe. Zmiana miejsca przechowywania waluty (przekazanie waluty z konta na inne konto, przekazanie waluty z konta do kasy, przekazanie waluty na lokatę) nie powoduje powstania podatkowych róŝnic kursowych od własnych środków. Zatem w przypadku ruchu wartości pienięŝnych wyraŝonych w walutach w ramach majątku obrotowego podatnika nie wykazuje się róŝnic kursowych. Spółka A (dalej: Spółka) złoŝyła wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia podatkowych róŝnic kursowych od własnych środków pienięŝnych. W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny: Spółka posiada moŝliwość zaciągnięcia kredytu w walutowym rachunku bieŝącym. W związku z brakiem środków na rachunku spółka pobiera środki z dostępnego debetu w rachunku bieŝącym, m.in. w następujący sposób: Spółka pobiera w dniu X z debetu kwotę S i przelewa na inny (drugi) własny rachunek walutowy. Następnie z tego drugiego rachunku realizuje zewnętrzne przelewy z tytułu zobowiązań. W związku z powyŝszym zadano pytanie o to jak wyznaczyć kursy walut obcych w celu obliczenia podatkowych róŝnic kursowych od własnych środków pienięŝnych. W ocenie Spółki transakcje opisane w stanie faktycznym powinny być rozpoznane w następujący sposób: wpływ środków poprzez pobranie na drugi rachunek kwoty R z debetu i wycena przy zastosowaniu kursu kupna stosowanego przez bank w istocie bowiem do Spółki wpłynęły pieniądze z tytułu udzielonego jej kredytu. Wypływ środków zapłata zobowiązania z drugiego rachunku walutowego i wycena kwoty przy zastosowaniu kursu sprzedaŝy stosowanego przez bank. Wypływ środków ze Spółki następuje bowiem dopiero w momencie zapłaty zobowiązania. MF nie zgodził się z tym stanowiskiem. W ocenie organu zmiana miejsca przechowywania waluty w tym korzystanie z dozwolonego debetu - nie powoduje powstania podatkowych róŝnic kursowych od własnych środków, nie ma bowiem wpływu środków zmienia się jedynie miejsce przechowywania waluty. Od przedmiotowej interpretacji Spółka złoŝyła skargę do WSA, który podzielił stanowisko MF. W ocenie sądu powstanie salda debetowego jest wynikiem zachowań posiadacza rachunku a nie kredytobiorcy. Skorzystanie przez Spółkę z dozwolonego debetu własnego konta nie moŝe być uznane za uzyskanie przez nią kredytu. Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie była kwestia, czy dla celów obliczenia róŝnic kursowych od własnych środków pienięŝnych wyraŝonych w walucie obcej, za czynność wpływu waluty naleŝy uznać jej pobór z debetu Spółki. NaleŜy zgodzić się ze stanowiskiem sądu, iŝ co do zasady debet jest ujemnym saldem na koncie, które powstaje na skutek wypłacenia z tego konta większej ilości środków niŝ na nim było. W konsekwencji ma miejsce operacja przelania środków pienięŝnych pochodzących z dopuszczonego przez umowę debetu z własnego konta na inne konto tego samego właściciela. W takim ujęciu róŝnice kursowe mogą zostać rozpoznane dopiero w momencie realizacji zewnętrznych przelewów z tytułu zobowiązań. NaleŜy jednak podkreślić, iŝ przedstawione stanowisko uzaleŝnione jest od moŝliwości jakie bank oferuje posiadaczowi konta. JeŜeli bowiem w umowie z bankiem wskazane będzie, Ŝe utworzenie salda ujemnego na rachunku walutowym stanowi kredyt lub poŝyczkę udzieloną przez bank, to w takiej sytuacji naleŝy naliczyć podatkowe róŝnice kursowe na chwilę spłaty takiego kredytu bądź poŝyczki, tj. w chwili wyrównania salda ujemnego. Katarzyna Konieczna Młodszy konsultant - 5 -

6 W celu uzyskania dodatkowych informacji związanych z prezentowanymi treściami prosimy o kontakt pod następującymi adresami Redakcja DMS Tax24: Dział Doradztwa Podatkowego: tax24@dmstax.com ddp@dmstax.com lub telefonicznie: Redaktorem DMS Tax24 jest Jacek Dobrucki, partner w DMS TAX Sp. z o.o. Spółka posiada wszelkie prawa autorskie do niniejszej publikacji. Niniejsza informacja nie stanowi czynności doradztwa podatkowego w rozumieniu przepisów ustawy o doradztwie podatkowym. Biuletyn DMS Tax24 ma jedynie charakter informacyjny, a zastosowanie się do jego treści nie moŝe rodzić roszczeń pod adresem jej autorów oraz DMS TAX Sp. z o.o. Cytowanie i/lub rozpowszechnianie treści niniejszego biuletyny jest dozwolone pod warunkiem powołania się na źródło pochodzenia informacji. DMS TAX Sp. z o.o. Spółka Doradztwa Podatkowego ul. Kazimierza Wielkiego Wrocław Spółka jest wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia- Fabrycznej we Wrocławiu VI Wydział Gospodarczy KRS. Kapitał zakładowy wynosi zł i jest w pełni opłacony. KRS ; REGON ; NIP Zarząd: Jacek Dobrucki; Dawid Michalak; Henryk Suchecki