BAZY DANYCH Cz III. Transakcje, Triggery

Transkrypt

1 BAZY DANYCH Cz III Transakcje, Triggery

2 Transakcje Definicja: Zbiór operacji (modyfikacja danych, usuwanie, wstawianie, tworzenie obiektów bazodanowych), które albo wszystkie kończone są sukcesem, albo w całości są odwoływane (czyli powracamy do stanu sprzed rozpoczęcia transakcji) Jeżeli w ramach pewnej transakcji, która jeszcze trwa zostay zmienione pewne dane, to inne procesy nie mogą zmienić tych danych dopóki wcześniejsza transakcja nie zakończy się, lub nie zostanie odwołana.

3 Transakcje - korzysci Idealne zabezpieczenie do manipulacji całymi dokumentami (albo dokument jest w całości albo go nie ma) Przykładem takiego dokumentu jest faktura Dane dotyczące jednej faktury są przechowywane zazwyczaj w wielu tabelach Tworzenie faktury musi się udać w całości lub w przypadku błędów faktura nie powinna być utworzona

4 Transakcje - korzyści Doskonałe rozwiązania zadań współdzielonych. Np.. do nadawania kolejnych numerów fakturom (mimo równoczesnej pracy wielu osób nie powstanie dziura w numeracji) Baza danych jest odporna nawet na przerwę w pracy serwera baz danych (po restarcie, niedokończone transakcje są odwoływane)

5 Transakcje składnia w MS SQL-u Początek transakcji (rozpoczyna transakcję w ramach danej sesji): BEGIN TRAN [nazwa] Odwołanie transakcji (odwołuje wszystkie rozpocząte w ramach danej sesji transakcje): ROLLBACK TRAN [nazwa] Zatwierdzenie i zakończenie transakcji COMMIT TRAN [nazwa]

6 Transakcja Ćw. 1 Otwieramy dwie sesje (niebieska i czerwona) BEGIN TRAN tr_blue UPDATE Osoby SET Nazwisko=RTRIM(Nazwisko)+ 1 WHERE id_osoby = 1 /* Zobaczymy, że jedna z osób ma inne nazwisko */ SELECT * FROM Osoby

7 Transakcja Ćw. 1 /* to zapytanie będzie wstrzymane do końca niebieskiej transakcji musimy je przerwać (np.. Query STOP/CANCEL) */ SELECT * FROM Osoby WHERE id_osoby = 1 /*ten parametr pozwala podejrzec nieskonczone transakcje nierekomendowany*/ SELECT FROM Osoby (nolock) /*Ten pokazuje tylko zakończone transakcje*/ SELECT * FROM Osoby (readpast)

8 Transakcje Ćw. 1 /* Odwołujemy transakcję */ ROLLBACK TRAN TR_blue /* Teraz widzimy dane sprzed rozpoczęcia transakcji */ SELECT * FROM Osoby SELECT * FROM Osoby

9 Transakcje - zagnieżdżanie Transakcje można zagnieżdzać: BEGIN TRAN TR1 UPDATE Osoby SET Nazwisko=RTRIM(Nazwisko)+ 1 WHERE id_osoby = 1 SELECT * FROM osoby BEGIN TRAN TR2 AS poziom_transakcji UPDATE Osoby SET Nazwisko=RTRIM(Nazwisko)+ 2 WHERE id_osoby = 1 SELECT * FROM Osoby ROLLBACK TRAN AS poziom_transakcji SELECT * FROM Osoby /*wszystkie tr. zostały odwołane*/

10 Transakcje - zagnieżdżanie Poprzedni przykład pokazuje, że: Rozpoczęcie kolejnej transakcji dodaje jeden poziom transakcji, który możemy sprawdzić testująć zmienną Rollback Tran odwołuje wszystkie rozpoczęte do tej pory transakcje. Po ROLLBAK TRAN wynosi ZERO

11 Transakcje zapamiętanie stanu i odwoływanie tr. do tego punktu Do zapamiętania stanu transakcji używamy SAVEPOINT-a. Do jego utworzenia służy komenda SAVE TRAN nazwa SAVEPION-a nie zatwierdza się, ale można odwołać wszystkie zmiany dokonane po jego utworzeniu Przed jego utworzeniem musi być rozpoczęta normalna transakcja.

12 SAVEPOINT Ćw 1 BEGIN TRAN TR_zew UPDATE Osoby SET Nazwisko=RTRIM(nazwisko)+ 1 WHERE id_osoby = 1 AS Ile_Tr, o.* FROM Osoby o SAVE TRAN TR_savepoint AS Ile_Tr, o.* FROM Osoby o UPDATE Osoby SET Nazwisko=RTRIM(Nazwisko)+ 2 WHERE id_osoby = 1 AS Ile_Tr, o.* FROM Osoby o ROLLBACK TRAN TR_savepoint AS Ile_Tr, o.* FROM Osoby o ROLLBACK TRAN TR_zew AS Ile_Tr, o.* FROM Osoby o

13 SAVEPOINT - wnioski Utworzenie SAVEPOINT-a nie zwiększa poziomu transakcji (nie tworzy on nowej transakcji) Można odwołać wszystkie zmiany do SAVEPOINT-a zwykłym poleceniem ROLLBACK TRAN nazwa_savepointa Ponieważ SAVEPOINT nie tworzy nowej transakcji nie wymaga polecenia COMMIT TRAN

14 Zagnieżdzone transakcje - Wnioski W MS-SQL-u, SYBASE, nie ma sensu zagnieżdzać transakcji, gdyż w przypadku takiej potrzeby nie można odwołać zmian dokonanych tylko przez transakcję wewnętrzną Zamiast zagnieżdzać, lepiej korzystać z SAVEPOINT-ów

15 Transakcje a procedury W MS-SQL-u badany jest poziom transakcji przed wywołaniem procedury bazodanowej i po jej zakończeniu. Jak jest różny to traktowane to jest jako poważny błąd Procedury, które tworzą własne transakcje powinny działać prawidłowo w przypadku, gdy nie ma jeszcze żadnej transakcji jak i w przypadku gdy jest już jakaś rozpoczęta

16 Transakcje w procedurach Procedura musi mieć parametr typu output, którym będzie informować, czy wystąpiły wewnątrz niej błędy. Zazwyczaj przyjmuje się, że wartość 0 oznacza brak błędu, a każda inna wartość jego wystąpienie Wewnątrz procedury należy sprawdzić czy istnieje już rozpoczęta transakcja TAK -> używamy SAVEPOINT-a NIE -> tworzymy nową transakcję

17 Transakcje w procedurach CREATE PROCEDURE TestTr (@trerr int output = 0, ) AS int /* licznik tr na wejściu */ = 0 /* nie ma jeszcze żadnej */ BEGIN TRAN TRTestTr ELSE /* już jakaś jest */ SAVE TRAN TRtestTr... /*operacje po których ustawiana = 0 /* nie było błędów */ BEGIN = 0 /*była utworzona nowa transakcja*/ COMMIT TRAN TRTestTr RETURN 0 END > 0 /* na wszelki wypadek */ ROLLBACK TRAN TRTestTr /*odw.tr.lub do savepoint-a*/ RETURN -1

18 Procedury bazodanowe Są to procedury przechowywane po stronie serwera SQL Uznaje się, że najlepsza aplikacja BD to taka, która od strony klienta nie wysyła składni zapytań SQL, tylko wywołuje procedury bazodanowe Bezpieczniejsze (ze składni wynika struktura bazy) Efektywniejsze, składnia jest kompilowana i optymalizowana każdorazowo a procedury jednokrotnie (kompilowane podczas tworzenia a optymalizowane podczas pierwszego wywołania)

19 Składnia procedury IF EXISTS ( SELECT 1 FROM sysobjects o WHERE (o.[name] = ProcTest ) AND (OBJECTPROPERTY(o.[ID], IsProcedure )=1) ) DROP PROCEDURE ProcTest GO CREATE PROCEDURE ProcTest ([lista param]) AS... /* kod procedury */ GO

20 Procedury czy Funkcje? Jeżeli procedura ma zwrócić jakąś wartośc poprzez parametr i nie wykonuje wewnątrz żadnych operacji SQL-owych to lepiej użyć funkcji CREATE FUCTION FrokMies(@data datetime) RETURNS char(6) AS GO RETURN convert(char(6), data, 112) SELECT nazwa_bazy.nazwa_urz_bazy.frokmies(getdate())

21 Parametry procedur Parametry wejściowe mogą być każdego typu akceptowanego przez dany SQL CREATE Procedure datetime = bit = nvarchar(200)) AS GO EXEC = N ala ma kota

22 Parametry we-wy Są to parametry poprzez które procedura może zwrócić wartości do wywołującego ją programu (procedury) CREATE Procedure T2 varchar(10) output) AS = Hello GO varchar(10) EXEC AS wynik1 EXEC output AS wynik2 EXEC output

23 Parametry we-wy -> Wnioski Parametr pod który procedura może coś zwrócić musi być zadeklarowany jako output Podczas wywołania pod parametr podstawiamy nazwę aktualnej (istniejącej) zmiennej też z atrybutem output. Bez tego atrybutu wynik nie będzie przekazany do programu wywołującego

24 Triggery Są to procedury bazodanowe które: Nie posiadają żadnych parametrów Są związane z jedną, konkretną tabelą w bazie Są związane z operacjami wstawiana, usuwania bądź modyfikacji rekordów w tabeli. Mogą być zwiazane z dowolną ilością tych operacji. Wewnątrz triggera możemy zabronić kontynuowania danej operacji (odwołać transakcję). Ponieważ każda pojedyńcza operacja SQL-owa (insert,update,delete) jest pojedyńczą transakcją to wystarczy ją odwołać wewnątrz TRIGGER-a pisząc ROLLBACK TRAN

25 Triggery - przykład create trigger tro ON Osoby FOR Insert AS Raiserror('Nie da się :p', 16, 1) ROLLBACK TRAN GO select * from osoby insert into osoby (imię, nazwisko,id_miasta) values ('Test', 'Testowy',1) select * from osoby

26 Triggery Wewnątrz triggera dostępne są dwie tabele: Inserted rekordy wstawione Deleted rekordy skasowane Obydwie tabele mają identyczną strukturę (identyczne kolumny) jak tabela z którą trigger jest związany

27 Triggery Operacja INSERT (wstawianie rekordów) Tabela inserted zawiera wstawione rekordy Tabela deleted jest pusta Operacja DELETE (usuwanie rekordów) Tabela deleted zawiera usunięte rekordy Tabela inserted jest pusta Operacja UPDATE (modyfikacja rekordów) Tabela inserted zawiera zmodyfikowane rekordy Tabela deleted zawiera rekordy sprzed zmiany

28 Trigger Przykład 2 Dodajemy nową kolumnę do tabeli firmy. Będzie w niej przechowywany NIP. Druga kolumna NIP_bk będzie przechowywać zawartość kolumny NIP z pominięciem myślników, po tym polu będziemy szukać w aplikacji

29 Modyfikacja tabeli dodanie kolumny ALTER TABLE tabela ADD kolumna typ NULL NOT NULL DEFAULT wartość Nowo dodana kolumna albo musi mieć atrybut NULL albo NOT NULL z warunkiem DEFAULT Wynika to z prostego faktu, ze po dodaniu kolumny SQL musi ją wypełnić wartościami Dla kolumny NULL będą to puste wartości (NULL), dla kolumn z wartością DEFAULT będzie to wartość domyślna

30 Dodanie kolumn ALTER TABLE Firmy ADD NIP char(20) NULL ALTER TABLE Firmy ADD NIPBK char(20) NULL CREATE TRIGGER TRFNIP ON Firmy FOR Insert AS UPDATE baza.user.firmy SET NIPBK = REPLACE(NIP, -, ) WHERE nazwa_skr IN (SELECT i.nazwa_skr FROM inserted i) GO

31 Trigger Przykład CREATE TRIGGER TRFNIPU ON Firmy FOR Update AS /*Ponizsza konstrukcja jest dostępna tylko wewnątrz triggerów i mówi, czy w poleceniu UPDATE, w sekcji SET była wymieniona kolumna NIP */ IF UPDATE(NIP) BEGIN UPDATE baza.user.firmy SET NIPBK = REPLACE(NIP, -, ) WHERE nazwa_skr IN (SELECT i.nazwa_skr FROM inserted i) END GO update firmy set NIP = 'XX-YYY-ZZ-TTT' where nazwa_skr = 'PW /* SELECT * FROM Firmy */

32 Trigery - mozliwości Dodatkowa weryfikacja dokonywanych zmian Przy wstawianiu rekordów (np. faktury) można sprawdzić dodatkowe warunki Np. czy klient nie zablokowany Czy towar jest na magazynie (podczas wstawiania pozycji faktury można generować pozycje wydania z magazynu Doskonała metoda (nieinwazyjna) na rozszerzanie funkcjonalności systemu, bez dostępu do jego kodów źródłowych

33 Trigger Przykład 2 Rozszerzymy funkcjonalność naszego systemu o monitorowanie zmian w tabeli osoby. Zakładamy, że sysem jest zamknięty i nie mamy kodów źródłowych ale mamy pełne prawa administracyjne do bazy danych (tak jest zazwyczaj)

34 Trigery Przykład 2 CREATE TABLE osoby_tmp ( id_osoby int NOT NULL, imię varchar(40) NOT NULL, nazwisko varchar(40) NOT NULL, data_zm datetime NOT NULL DEFAULT (GETDATE()), kto_zm varchar(40) NOT NULL DEFAULT (LEFT(USER_NAME(),40)), stacja varchar(40) NOT NULL DEFAULT (LEFT(HOST_NAME(),40)) )

35 Trigger Przykład 2 CREATE TRIGGER TROTMP ON Osoby FOR Update AS IF (UPDATE(imię) OR UPDATE(nazwisko)) AND EXISTS ( SELECT 1 FROM inserted i join deleted d ) ON (i.id_osoby = d.id_osoby) WHERE NOT ((i.imię = d.imię) AND (i.nazwisko = d.nazwisko))

36 Trigger Przykład, cd. INSERT INTO baza.user.osoby_tmp ( id_osoby, imię, nazwisko ) SELECT d.id_osoby, d.imię, d.nazwisko FROM inserted i join deleted d ON (i.id_osoby = d.id_osoby) WHERE NOT ((i.imię = d.imię) AND (i.nazwisko = d.nazwisko)) GO

37 Trigger Przykład, test update osoby set nazwisko = rtrim(nazwisko) + '1' Select * from Osoby select * from Osoby_tmp /*Po chwili odtwarzamy poprawne nazwiska*/ Update Osoby SET nazwisko = t.nazwisko FROM Osoby join Osoby_tmp t ON (Osoby.id_osoby = t.id_osoby)