Kierunki i perspektywy rozwoju planowania finansowo-gospodarczego w Lasach Państwowych. K. Janeczko, M. Ciesielski, R. Bałazy, G.

Transkrypt

1 Kierunki i perspektywy rozwoju planowania finansowo-gospodarczego w Lasach Państwowych K. Janeczko, M. Ciesielski, R. Bałazy, G. Ślęzak

2 Plany w PGL LP Roczny plan finansowo-gospodarczy Średniookresowy plan nakładów na środki trwałe wartości niematerialne i prawne oraz inwestycje (4-letni) Długookresowa prognoza finansowo-gospodarcza (10-letnia) Planowanie w PGL Lasy Państwowe Podstawowe zasady uwzględniane przy budowie planów w PGL LP zasada samofinansowania - Lasy Państwowe pokrywają koszty działalności z własnych przychodów zasada kompensaty niedoborów z uwagi na zróżnicowane warunki prowadzenia gospodarki leśnej 2

3 Plan roczny podstawy opracowywania Planowanie w PGL Lasy Państwowe Plan urządzenia lasu Aktualny stan lasu Uwarunkowania gospodarcze Cele i priorytety wynikające z długookresowej prognozy finansowo-gospodarczej Makrowskaźniki ustalane przez DGLP, w tym k/p Plan roczny etapy Prowizorium planu finansowo-gospodarczego (do 20 października) Plan finansowo-gospodarczy (do 30 kwietnia) 3

4 Planowanie w PGL Lasy Państwowe Średniookresowy plan nakładów na środki trwałe, wartości niematerialne i prawne oraz inwestycje Określa zamierzenia na okres 4 lat Tworzony jest przez wszystkie jednostki PGL LP Ma charakter kroczący podlega corocznej aktualizacji Obejmuje nakłady ze środków własnych, funduszu leśnego oraz ze źródeł zewnętrznych Stanowi podstawę sporządzania rocznych planów finansowania rzeczowych aktywów trwałych 4

5 Planowanie w PGL Lasy Państwowe Długookresowa prognoza dla PGL Lasy Państwowe Sporządzana jest na okres 10 letni Jest opracowywana na szczeblu DGLP i podlega aktualizacji nie rzadziej niż co 5 lat Zawiera m.in. : prognozę sytuacji gospodarczej i finansowej Lasów Państwowych, informację o prognozowanej podaży drewna, prognozę zatrudnienia Cel opracowania: określenie podstawowych zamierzeń perspektywicznych i wyznaczenie celów długookresowych 5

6 SILP Narzędzia wspomagające planowanie w leśnictwie 6

7 WebSILP Narzędzia wspomagające planowanie w leśnictwie 7

8 SAP BusinessObjects Narzędzia wspomagające planowanie w leśnictwie 8

9 SAP Kokpity managerskie Narzędzia wspomagające planowanie w leśnictwie 9

10 Narzędzia wspomagające planowanie w leśnictwie System wspomagania decyzji (DSS decision support system) system komputerowy korzystający z danych i modeli w celu rozpoznania i zrozumienia problemu oraz z narzędzi analitycznych dla opracowania i oceny zbioru dopuszczalnych rozwiązań Zalety DSS-ów: przejmują ciężar prac rutynowych pomagają nadać przejrzystą strukturę złożonym problemom usprawniają selekcję, wizualizację i interpretację informacji docierających do decydenta umożliwiają wsparcie zarządzającego na każdym etapie procesu decyzyjnego ułatwiają zrozumienie, ocenę oraz hierarchizację skutków podejmowanych decyzji 10

11 Narzędzia wspomagające planowanie w leśnictwie SYSTEMY WSPOMAGANIA DECYZJI (DSS) Modułowa budowa DSS-ów - wykorzystanie osiągnieć różnych dziedzin nauki i techniki DSS-y znajdują zastosowanie w przypadkach dużego stopnia złożoności i skomplikowania problemu, w których mnogość dostępnych informacji utrudnia podjęcie optymalnej decyzji System informacji przestrzennej Model symulacyjny Model optymalizacyjny Relacyjna baza danych Algorytm ekonomiczny Pakiet graficzny do prezentacji wyników DSS-y dostarczają informacji, których treść i forma mają pomóc decydentom w: sformułowaniu problemu znalezieniu wariantów rozwiązań analizie i ocenie konsekwencji każdego rozwiązania wyborze optymalnego rozwiązania DECYDENCI 11

12 Narzędzia wspomagające planowanie w leśnictwie Obszary zastosowania DSS-ów w leśnictwie (wybrane przykłady) 1. Proces pozyskania drewna APTAN (Szwecja) optymalizacja wartości pojedynczego drzewa (20 rodzajów sortymentów i kłody o długości do 30 m) ASICAM (Chile, Brazylia, Nowa Zelandia) minimalizacja całkowitych kosztów transportu drewna (plan pracy dla ponad 100 samochodów transportowych) EPO (Finlandia) tygodniowy rozkład jazdy dla każdego pojazdu ( pojazdów, powierzchni leśnych, odbiorców drewna) PLANEX i OPTICORT (Chile) minimalizacja kosztów pozyskania oraz transportu drewna z jednoczesnym uwzględnieniem możliwości podaży drewna oraz popytu ze strony przemysłu drzewnego (dobór powierzchni do użytkowania w zależności od struktury sortymentowej, transport drewna, wykorzystanie sprzętu, zaplanowanie pracy dla poszczególnych zespołów ludzi) 12

13 Narzędzia wspomagające planowanie w leśnictwie 2. Kształtowanie infrastruktury leśnej FORPLAN i SNAP (USA) rozbudowa istniejącej sieci dróg leśnych (podział posiadanej puli środków pieniężnych na poszczególne obiekty leśne tak aby uzyskany efekt w postaci kosztów budowy, remontów, zrywki oraz wywozu drewna był optymalny w skali całego gospodarstwa leśnego) 3. Badania rynku drzewnego PELPS (USA) modelowanie równowagi rynku drzewnego oraz prognozowanie zmian na rynku drewna (przewidywanie w skali międzynarodowej efektów opodatkowania importu drewna tropikalnego, prognozowanie przyszłej kondycji przemysłu celulozowego w Ameryce Północnej) 13

14 Narzędzia wspomagające planowanie w leśnictwie 4. Realizacja idei leśnictwa wielofunkcyjnego FORPLAN (USA) pozwala na uwzględnienie różnych korzyści płynących z lasu i określenie najbardziej efektywnego sposobu realizacji celu, przy ograniczonych zasobach i możliwościach produkcyjnych (ekonomiczna analiza różnego stopnia realizacji poszczególnych celów produkcyjnych i nieprodukcyjnych, opracowanie zakresu rozwiązań dopuszczalnych) NED DSS i FVS DSS (USA) zintegrowane zarządzanie ekosystemem leśnym z uwzględnieniem funkcji produkcyjnej, uwarunkowań ekologicznych oraz aspektów krajobrazowych (umożliwiają ocenę alternatywnych sposobów postępowania w warunkach niepewności i ryzyka oraz określenie wpływu realizacji planu pozyskania drewna na różnorodność biologiczną wewnątrz drzewostanu oraz strukturę krajobrazu leśnego) DSS DSD (Austria) kształtowanie oraz ocena efektów alternatywnych zabiegów hodowlanych w drzewostanach (wspomaganie procesu konsultacji między administracją leśną a prywatnymi właścicielami lasu) 14

15 Narzędzia wspomagające planowanie w leśnictwie DSS FTM (Szwecja) prognozowanie przyszłych stanów gospodarstwa leśnego i porównanie różnych strategii gospodarowania w długiej perspektywie czasu (odnowienie lasu, wzrost drzewostanów, śmiertelność drzew, udział i rozkład drewna martwego, wskaźniki różnorodności biologicznej, zabiegi hodowlane, pozyskanie drewna, rentowność gospodarki leśnej) GAYA-JLP (Norwegia) ekonomiczna analiza skutków wdrożenia do praktyki opracowanego w 1993 r modelu leśnego ASIO, zakładającego prowadzenie gospodarki leśnej naśladującej naturalne procesy zachodzące wewnątrz kompleksów leśnych (oszacowanie wysokości kosztów alternatywnych) TEAMS (USA) zintegrowany system przeznaczony do zarządzania lasem wielofunkcyjnym, umożliwia prowadzenie analizy różnych strategii działania w horyzoncie czasowym od 10 do 50 lat. 15

16 Projekt: Monitorowanie Sudetów-Beskidów. Modelowanie potoku ładunków na przykładzie projektu Monitorowania Sudetów-Beskidów wykorzystującego dane LIDAR w planowaniu przestrzennym. 16

17 Projekt: Monitorowanie Sudetów-Beskidów. Utrzymanie dróg leśnych, nie tylko w górach stanowi fundament sprawnej realizacji wszystkich działań gospodarczych. Jak realnie i trafnie zaplanować w skali dziesięcio- czy trzydziestolecia remont dróg, które będą miały decydujące znaczenie w najbliższej przyszłości? 17

18 Projekt: Monitorowanie Sudetów-Beskidów. Pierwszym etapem jest wygenerowanie zestawu cech przestrzennych w oparciu o numeryczny model terenu 18

19 Projekt: Monitorowanie Sudetów-Beskidów. Kolejnym etapem jest klasyfikacja dróg (ich szerokości, przejezdności itp.) w oparciu o informacje terenowych pracowników Służby Leśnej 19

20 Projekt: Monitorowanie Sudetów-Beskidów. Następnie tworzone są mapy spadków, które pomagają wyznaczyć obszary dostępne i niedostępne pod pozyskanie mechaniczne. 20

21 Projekt: Monitorowanie Sudetów-Beskidów. Kolejnym etapem jest analiza danych z SILP oraz na ich podstawie predykcja wzrostu drzewostanów, która pozwala ustalić kolejność i rozmiar cięć w odniesieniu do poszczególnych wydzieleń. 21

22 Projekt: Monitorowanie Sudetów-Beskidów. Dodatkowo wyliczane są także indeksy wilgotnościowe i niezależnie od LMN generowana jest warstwa cieków, która może również stanowić przeszkodę podczas pozyskania i zrywki drewna. 22

23 Projekt: Monitorowanie Sudetów-Beskidów. Następnie masa z wydzieleń, które klasyfikują się do wyrębu w 10-, 20-, lub 30-leciu jest dzielona na sektory 100 x 100 m 23

24 Projekt: Monitorowanie Sudetów-Beskidów. i algorytm zaczyna proces analizy, który kierunek wywozu jest najbardziej dogodny (najbliższy, o najmniejszym nachyleniu, bez głębokich i szerokich cieków itp.) 24

25 Projekt: Monitorowanie Sudetów-Beskidów. wybierając ostatecznie najbardziej opłacalną opcję, która pozwala dowiązać masę drewna do konkretnej drogi. 25

26 26 Projekt: Monitorowanie Sudetów-Beskidów.

27 27 Projekt: Monitorowanie Sudetów-Beskidów.

28 28 Analizy BIG DATA na podstawie danych SILP i LMN

29 29 Analizy BIG DATA na podstawie danych SILP i LMN.

30 30 Analizy BIG DATA na podstawie danych SILP, GUS i LMN.

31 31

32 32

33 33

34 34

35 Dziękuję za uwagę Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych ul. Grójecka Warszawa tel