Urządzeniowe przesłanki do strategii rozwoju zasobów leśnych w Polsce

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Urządzeniowe przesłanki do strategii rozwoju zasobów leśnych w Polsce"

Agnieszka Ciesielska
6 lat temu
Przeglądów:

1 T. Borecki, E. Stępień (Wydział Leśny SGGW) J. Głaz (IBL) S. Zajączkowski (BULiGL) Motto: Od zasady trwałości produkcji do zrównoważonego rozwoju Urządzeniowe przesłanki do strategii rozwoju zasobów leśnych w Polsce IV Sesja Zimowej Szkoły Leśnej nt. Przyrodnicze i gospodarcze aspekty produkcji oraz wykorzystania drewna stan obecny i perspektywy IBL Sękocin, marca 2012

2 Obecne realia leśnictwa Wzrost znaczenia lasów i ich funkcji - rosnąca liczba podmiotów gospodarczych i grup społecznych zainteresowanych świadczeniami lasu Zmieniające się realia funkcjonowania leśnictwa (zakres i ranga funkcji lasu, wzrost niepewności i ryzyka, zmiany klimatu, zjawiska szkodotwórcze) Konkurencyjność i konfliktowość oczekiwań (żądań) co do zakresu i intensywności wykorzystania lasu i jego zasobów (uwarunkowania przyrodnicze, ochronne, ekonomiczne, środowiskowe, społeczne) Nie w pełni zadowalający stan zasobów - konieczność modyfikacji zasad użytkowania lasu godzących postulat równomierności i poprawy stanu lasu

3 Urządzeniowe przesłanki do strategii rozwoju zasobów Możliwe koncepcje rozwoju: 1) Statyczna koncepcja rozwoju zgodnego z obecnymi uwarunkowaniami (postępowanie za lasem ; konsekwencje???) 2) Dynamiczna koncepcja rozwoju wybranych elementów zasobów uwzględniająca specyfikę zróżnicowania regionalnego (struktura siedlisk, struktura wiekowa i gatunkowa, stan zasobów, obciążenie funkcjami,...?) umożliwiająca zachowanie równomierności użytkowania w długim horyzoncie czasowym (50 60 lat) oraz poprawę stanu zasobów Uwaga! wymaga opracowania scenariuszy i urządzeniowych uwarunkowań realizacji regionalnych wariantów rozwoju (etat, równomierność, intensyfikacja, obciążenie funkcjami pozaprodukcyjnymi, ograniczenia) oraz szczegółowego rozpoznania mankamentów koncepcji pierwszej

4 Prognoza wielkości użytkowania głównego ( mln m 3 netto) do 2070 roku (Dawidziuk 2012) oraz założenia realizacji koncepcji równomierności użytkowania zintegrowanej z poprawą stanu zasobów w dłuższym horyzoncie czasowym (Borecki, Stępień 2012)

5 Urządzeniowe przesłanki do strategii rozwoju zasobów (c.d.) Przyjęte hipotezy: Produkcyjna funkcja lasu stymuluje rozwój gospodarczy kraju drewno jest potrzebne w dużej ilości a w przyszłości zapotrzebowanie na drewno jeszcze wzrośnie Obowiązywać powinna zasada zachowania równomierności dostaw surowca w dłuższych horyzontach czasowych, przy uwzględnieniu obecnej struktury wiekowej i potrzeby poprawy stanu zasobów Synchronizacja realizacji równomierności użytkowania i intensyfikacji produkcji wymaga określenia zasad przyśpieszania oraz możliwości przesunięcia terminu użytkowania drzewostanów Różne scenariusze zmian klimatu utrudniają jednoznaczne określenie działań w zakresie prowadzenia gospodarki leśnej Wykorzystanie odnowień naturalnych powinno mieć większe znaczenie w pracach odnowieniowych i zalesieniowych Należy propagować tworzenie drzewostanów przedplonowych na gruntach marginalnych, co poprawi strukturę wiekową lasów oraz zaopatrzenie w surowiec Potrzeba elastyczności i wariantowości w planowaniu obniża rangę siedliska jako kryterium ustalania celów hodowlanych

6 Urządzeniowe przesłanki do strategii rozwoju zasobów (c.d.) Przyjęte hipotezy: Stopień regionalnego zróżnicowania obciążenia lasów funkcjami pozaprodukcyjnymi powinien stanowić podstawę opracowania strategii gospodarowania i łagodzenia konfliktowości funkcji w regionie Etat użytkowania rębnego powinien być efektem gospodarowania (realizacji celów hodowlanych, ochronnych i produkcyjnych) Rozmiar użytkowania przedrębnego wyraża potrzeby pielęgnacyjne drzewostanów i nie powinien mieć wpływu na realizację użytkowania rębnego Stosowane w praktyce urządzania lasu metody regulacji użytkowania rębnego bazujące na kolei rębu i wyróżnianie tradycyjnych kategorii rębności drzewostanów (przeszłorębne, rębne, bliskorębne) traci na znaczeniu w strategii rozwoju i realizacji modelu lasu wielofunkcyjnego Konieczność stosowania zasady elastyczności planowania w urządzaniu lasu zwiększa rolę gospodarza w podejmowaniu decyzji Kształtowanie określonego kierunku rozwoju zasobów wymaga różnicowania zasad zagospodarowania lasu (ład czasowy i przestrzenny), stosownie do istniejących uwarunkowań przyrodniczych i ekonomicznych

7 Urządzeniowe przesłanki do strategii rozwoju zasobów (c.d.) Uwarunkowania na szczeblu krajowym (3 fakty): 1. niekorzystna struktura wiekowa drzewostanów w aspekcie utrzymania równomierności użytkowania rębnego w dłuższym horyzoncie czasowym 2. nie w pełni zadowalający stan zasobów części lasów 3. duży popyt i rosnące zapotrzebowanie na drewno użytkowe i energetyczne oraz wymóg zachowania równomierności podaży surowca w długich horyzontach czasowych, np lat

8 Urządzeniowe przesłanki do strategii rozwoju zasobow (c.d.) Uwarunkowania na szczeblu regionalnym (RDLP, duże kompleksy leśne): rozpoznanie regionalnego zróżnicowania: >> obecnego stanu zasobów (ilość, jakość) >> przyrodniczych uwarunkowań gospodarki leśnej >> struktury siedlisk i składu gatunkowego >> obecnych i przyszłych zagrożeń dla gospodarki leśnej >> stopnia obciążenia funkcjami pozaprodukcyjnymi opracowanie kryteriów umożliwiających rozpoznanie specyfiki, ograniczeń i zakresu zadań poszczególnych regionów (RDLP) wyznaczenie dla poszczególnych regionów kierunków rozwoju zasobów (do czego należy dążyć i co powinno się osiągnąć?)

9 Urządzeniowe przesłanki do strategii rozwoju zasobów (c.d.) Wymogi kompleksowej oceny zasobów materiał źródłowy stanowić powinny tabele klas wieku umożliwiające regulację użytkowania z uwzględnieniem równomierności i intensyfikacji produkcji oraz istniejące regionalne ograniczenia i zróżnicowanie obciążeń funkcjami pozaprodukcyjnymi dla potrzeb regulacji użytkowania wyróżnić należy powierzchnię i miąższość: >> monokultur i drzewostanów III i starszych klas wieku, z dominacją danego gatunku (So, Św, Brz), na świeżych i wilgotnych siedliskach lasów mieszanych i lasów nizinnych, wyżynnych i górskich, wykazujących jakość hodowlaną 33, 34, 43, 44 lub 3 klasę jakości technicznej wymagających wcześniejszej ingerencji >> drzewostanów stabilnych, które mogą być bez zwiększonego ryzyka gospodarczego utrzymane na pniu w dłuższym horyzoncie czasowym > opracowanie regionalnych strategii gospodarowania uwzględniających ograniczenia w lokalizacji cięć i konfliktowość z funkcją produkcyjną - analiza udziału lasów różnych kategorii ochronności i lokalizacji obszarów N 2000

10 Urządzeniowe przesłanki do strategii rozwoju zasobów (c.d.) Realizacja koncepcji dynamicznego kierunku rozwoju obowiązuje elastyczność i wariantowość planowania i regulacji użytkowania uwzględniającej potrzebę wcześniejszej ingerencji (przebudowa) oraz możliwość przetrzymania części stabilnych drzewostanów średni etat użytków rębnych spełniający wymóg równomierności użytkowania i poprawy stanu zasobów ma być liczony na kolejne 10-lecia, z okresową aktualizacją realizacja etatu średniego wymaga pokrycia rozbieżności w porównaniu z etatem wyliczonym, które będą rekompensowane w ramach przebudowy drzewostanów uzyskanie równowagi w zakresie wcześniejszego i przesuniętego w czasie użytkowania wymaga opracowania zasad i kryteriów dla potrzeb klasyfikacji drzewostanów, uzasadniających termin ich przebudowy lub przetrzymania na pniu

Podobne dokumenty

Praktyczne aspekty naboru drzewostanów do cięć rębnych Artur Michorczyk

Praktyczne aspekty naboru drzewostanów do cięć rębnych Artur Michorczyk D. Bierbasz (O. Szczecinek), A. Leonowicz (Zarząd BULiGL) Etapy regulacji użytkowania rębnego (1) 1. Tytułowy Nabór drzewostanów