krótkookresowe wymagania dotyczące rentow- ności i wypłacalności firmy, które są ograniczeniami realizacji strategii.

Transkrypt

1 WYKŁAD 5 PLANY OPERACYJNE MAŁYCH FIRM 1

2 1. Istota planowania operacyjnego: Planowanie operacyjne orientuje się na realizacji założeń strategicznych i osiągnięcia przyjętych celów. Stanowi zatem narzędzie realizacji wytycznych zawartych w strategii firmy. Punktem odniesienia planowania operacyjnego jest koncepcja produktowo-rynkowa rynkowa aktualnej strategii, która jest konkretyzowana na cele i zadania w konkretnym czasie realizacji. Celem realizacji planowania operacyjnego jest przygo- towanie sprawnej realizacji strategii, uwzględniającej: krótkookresowe wymagania dotyczące rentow- ności i wypłacalności firmy, wszystkie aspekty bieżącego funkcjonowania, które są ograniczeniami realizacji strategii. 2

3 Prawidłowo ułożone plany określa przynajmniej 10 czynników: 1. Cel lub cele związane z planem; 2. Zadania, które muszą być wykonane; 3. Zasoby wielkość, struktura i zapotrzebowanie w czasie; 4. Osoby odpowiedzialne za wykonanie zadań; 5. Miejsce wykonania planowanych działań; 6. Metody i procesy, które będą zastosowane; 7. Procedury i porządek, który należy zachować; 8. Wiążące terminy, rozkłady i harmonogramy; 9. Określenie miar do oceny i weryfikacji osiągnięć; 10. Punkty i czas sprawdzenia wykonania. 3

4 Zasady planowania: zasada zgodności wewnętrznej,, tj. zbilansowania możliwości wykonawczych z zasobami; zasada ciągłości, tj. zachowanie harmonii między planami o różnym horyzoncie i zakresie; zasada wiodącego ogniwa, tj. koncentracji na zagadnieniu najistotniejszym w firmie; zasada zupełności, obejmująca całą firmę i jej przed- sięwzięcia, wraz z czynnikami określającymi; zasada gospodarności, tj. optymalnego wyboru; zasada integralności planowania i pozostałych funkcji zarządzania; zasada elastyczności, tj uwzględniania zachodzą- cych zmian w otoczeniu. 4

5 2. Zakres planów operacyjnych: W ramach planowania operacyjnego określa się: średnio i krótkoterminowe cele i zadania firmy. niezbędne środki, tj. czynniki rzeczowe, finansowe i osobowe, warunki realizacji wynikające ze strategii firmy, posiadanych zasobów i otoczenia, sposoby zmian i aktualizacji planów operacyjnych. Plany operacyjne przygotowuje się w ujęciu rzeczo- wym, które jest podstawową przejścia na ujęcie pieniężne i przygotowania preliminarzy. W planowaniu należy ustalić pieniężne skutki planów rzeczowych i efektywność nakładów ponoszonych na poszczególne procesy. 5

6 Plany operacyjne obejmują wszystkie komórki organizacyjne firmy i realizowane zadania. Zakres i pole tych planów wyznacza strategia firmy, która jest podstawą wyznaczenia celów operacyjnych i opracowania wariantów ich realizacji. W pierwszej kolejności opracowywany jest plan operacyjny ogólny, na okres 1 roku. Na bazie planów ogólnych opracowywane są plany operacyjne szczegółowe, w których zawarte są cele i odpowiadające im zadania oraz rodzaj i wielkość zasobów związanych z ich realizacją. W planowaniu szczegółowym zadania ogólne dzieli się na cząstkowe oraz przydziela się ich wykonanie do poszczególnych komórek organizacyjnych i stanowisk pracy. Planowanie szczegółowe jest narzędziem realizacji planu ogólnego. 6

7 Proces planowania operacyjnego Zarządzanie Zarządzanie operacyjne strategiczne - określenie celów Opcje operacyjne Ocena i wybór planu ogólnego Opracowanie planów szczegółowych Organizacja planów operacyjnych Wdrożenie i kontrola 7

8 roczne, półroczne, kwartalne, miesięczne, dekadowe, 3. Rodzaje planów operacyjnych: Rodzaje planów operacyjnych wg okresu: tygodniowe, zmianowe. zmianowe. dzienne, dzienne, Plany o krótszym okresie wynikają z planów dłuższych, przy czym są bardziej szczegółowe. 8

9 Podstawowe rodzaje planów operacyjnych wg funkcji: produkcji, sprzedaży, zaopatrzenia, zatrudnienia, kosztów, finansowe, związane z rentownością. Te plany są zwykle uzupełniane bardziej szczegóło- wymi, jak np.: jakości, marketingu, remontów, płac itp. 9

10 Opracowanie planu operacyjnego może odbywać się jednorazowo, albo sekwencyjnie. W metodyce sekwencyjnej można zaczynać dowolnie, ale zwykle zaczyna się od: dostępnych czynników produkcji, wielkości sprzedaży, pożądanego wyniku finansowego. Metoda bilansowania jako narzędzie przygotowania planu. Modelowanie komputerowe planowania jako narzę- dzie podejmowania decyzji drogą symulacyjną. Ważna jest tutaj optymalizacja planów, wyboru najbardziej korzystnego z punktu widzenia celów. 10

11 4. Zarządzanie przez cele w małych firmach: Małe firmy nie zawsze stosują planowanie (strate- giczne i operacyjne), dlatego też mogą wykorzystać zarządzanie przez cele. Zarządzanie przez cele obejmuje sformalizowane procedury (uporządkowane działanie), rozpoczyna- jące się od ustalenia celów i prowadzące do oceny ich realizacji. Istotą zarządzania przez cele: tworzy się wspólne cele i określa się główne obszary każdej komórki i pracownika; cele te są wykorzystywane przez kierownika i pracowników do planowania własnej pracy; każdy pracownik ma tutaj określone cele (i zadania) do osiągnięcia, co służy zarówno do planowania pracy, jak i kontroli jej wyników. 11

12 Procedura ustalania celów polega na podziale celów na coraz bardziej szczegółowe, z przyjęciem paru założeń: ustala się tylko cele podstawowe (pomijając sprawy mniej istotne), nie ma celów ustalonych raz na zawsze, zmieniają się tak jak otoczenie, cele ustala się przy pełnym udziale poszczególnych pracowników i zespołów roboczych. Podstawowym zadaniem kierownictwa firmy jest stworzenie motywacyjnych przesłanek dla wykonaw- ców, aby byli zaangażowani planowanie własnej pracy dla realizacji uzgodnionych celów. Współdecydowanie o celach i samodzielność pracow- ników w ich wykonaniu sprzyja uczeniu się, odpowie- dzialności, rozwiązywania problemów itp. oraz wzmacnia motywację do pracy. 12

13 Niezbędne wymagania dla celów: 1. Cele należy kształtować dla całej firmy. 2. Cele należy określić strategicznie i operacyjnie. 3. Cele muszą być aktualne i realne. 4. Cele muszą być jasne i niesprzeczne oraz mieć przypisaną rangę. 5. Cele firmy powinny być zbieżne z celami pracowników. 6. Cele powinny być uszeregowane według terminu realizacji. Zarządzając przez cele należy zapewnić: kontrolę rezultatów końcowych przy minimum ingerencji w sposób realizacji, skuteczny system przepływu informacji o wynikach. 13

14 5. Kontrola i zmiany planów operacyjnych małych firm: Kontrola operacyjna służy osiąganiu celów ustalonych w planowaniu operacyjnymi i sprowadza się do: sporządzanie sprawozdań i przekazywanie ich decydentom i pracownikom, ustalenia i porównania stanu faktycznego ze sta- nem zadanym (plany, normy, wzorce), analizy odchyleń istotnych, wykraczających poza przyjęty przedział tolerancji i ustalenie czynników tych odchyleń (ujemnych i dodatnich), przygotowanie zmian planów operacyjnych, w tym sposobu ich wykonania. Elastyczność jako podstawa zmian planów operacyj- nych łączy się nie tylko ze zmianą, ale także z uwzględ- nieniem rezerw w planowaniu pod przyszłe zmiany. 14

15 Dziękuję za uwagę... 15