praktycznie o zaburzeniach odżywiania

Transkrypt

1 praktycznie o zaburzeniach odżywiania dla rodziców Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata

2 #zacznijmy od podstaw ZABURZENIA ODŻYWIANIA TO KTÓRĄ SIĘ LECZY CHOROBA I KTÓRA NIE JEST POWODEM DO WSTYDU- ANI TWOJEGO, ANI TWOJEGO DZIECKA. ANOREKSJA zaburzenie o podłożu psychicznym; świadome, rygorystyczne ograniczanie ilości spożywanych pokarmów; silne skoncentrowanie się na wyglądzie i masie ciała; intensywna obawa przed przyrostem masy ciała. 3 PODSTAWOWE JEDNOSTKI CHOROBOWE BULIMIA zaburzenie o podłożu psychicznym; świadome objadanie się połączone z poczuciem utraty kontroli nad ilością przyjmowanego pokarmu; prowokowanie wymiotów, zażywanie środków moczopędnych i/lub przeczyszczających; zachowaniom tym najczęściej towarzyszy poczucie winy, wstydu oraz wstrętu do samej siebie. PAMIĘTAJ! Zaburzenia odżywiania mogą występować również w postaci niepełnoobjawowej, gdy nie są spełnione wszystkie kryteria diagnostyczne! Mówimy wówczas o innych nieokreślonych zaburzeniach ODŻYWIANIA PRAWIDŁOWA MASA CIAŁA NIE MUSI OZNACZAĆ ZDROWIA! ZABURZENIE Z NAPADAMI OBJADANIA SIĘ zaburzenie o podłożu psychicznym; świadome objadanie się połączone z poczuciem utraty kontroli nad ilością przyjmowanego pokarmu bez uczucia fizycznego głodu epizody objadania się są sposobem na poradzenie sobie m.in. z samotnością, smutkiem, złością, niepokojem, znudzeniem zachowaniom tym najczęściej towarzyszy poczucie winy, wstydu oraz wstrętu do samej siebie. [ objadaniu nie towarzyszą zachowania kompensacyjne (przeczyszczanie się, wymioty)! ] Zaburzenia odżywiania to nie kaprys rozpieszczonych nastolatek! Osobami chorymi są również dzieci i dorośli. 33% 72% nastolatków odchudza się przy użyciu drastycznych metod dziewcząt wykazuje zachowania charakterystyczne dla zaburzeń odżywiania ryzykowne sygnały Anoreksja jest aktualnie chorobą o największej śmiertelności wśród zaburzeń psychicznych >5% POPULACJI CIERPI NA Z A B U R Z E N I A O D Ż Y W I A N I A ANOREKSJA 2% BULIMIA 5% 90-95% 5-10% GRUPY RYZYKA anoreksja bulimia tylko 1 osoba na 10 otrzymuje pomoc

3 # UWARUNKOWANIA 1. wysokie ambicje; potrzeba sukcesu ZABURZENIA ODŻYWIANIA TO NIE WYBÓR TO CHOROBA, KTÓRA MA WIELE PRZYCZYN trudności w relacjach z innymi; brak poczucia miłości, zrozumienia, akceptacji. predyspozycje genetyczne; biochemia: zaburzenia hormonalne, związane z neuroprzekaźnikami i enzymami; zaburzony ośrodek sytościgłodu. 1. uwikłanie; sztywność; nadopiekuńczość, to ważne! cechy indywidualne czynniki biologiczne czynniki społecznokulturowe czynniki rodzinne niska samoocena; trudność w akceptacji swojego wyglądu i radzeniu sobie z emocjami i sytuacjami trudnymi podatność na krytykę aktualne trendy; presja społeczna, wpływ mediów, ideał szczupłej sylwetki, ryzyko zawodowe unikanie konfrontacji z problemami; brak elastyczności i otwartej komunikacji. Jedną z przyczyn zaburzeń odżywiania jest niskie poczucie własnej wartości. Polskie nastolatki w wieku lat zajmują pierwsze miejsce w europejskim rankingu niezadowolenia z własnego wyglądu 2.

4 # Sygnały i objawy ZACHOWANIE nadmierna koncentracja na kwes ach związanych z masą ciała, kalorycznością pokarmów i ich jakością zaprzeczanie niskiej masie ciała, częste ważenie się samookaleczanie się utrata, ograniczenie zainteresowań, aktywności, wycofywanie się z kontaktów towarzyskich szukanie i stosowanie różnorodnych wymówek by nie jeść, zaprzeczanie uczuciu głodu, np. jadłam u koleżanki wolne spożywanie posiłków, długie przeżuwanie nadmierne ćwiczenia fizyczne stosowanie głodówek, diet odchudzających odmowa spożywania niektórych pokarmów, np. węglowodanów, słodyczy, tłuszczów przygotowywanie posiłków dla całej rodziny, brak wspólnego jedzenia jest tłumaczony tym, że osoba najadła się podczas próbowania trudności w radzeniu sobie z emocjami nadużywanie środków odchudzających, moczopędnych, przeczyszczających niechęć do wspólnych posiłków, jedzenie w tajemnicy (w swoim pokoju, na uboczu)

5

6 zwiększona potliwość, senność,problemy z wysypianiem się męczenie się przy codziennych czynnościach zaparcia, wzdęcia wzrost wagi, nadwaga, otyłość bóle brzucha

7

8 # leczenie Zaburzenia odżywiania to choroba, z której można wyzdrowieć! 1. NIE ISTNIEJE JEDEN SCHEMAT PRZEBIEGU LECZENIA. Przegląd programów /stosowanych w trybie stacjonarnym i ambulatoryjnym/ ukazuje ich duże zróżnicowanie KTÓRĄ FORMĘ LECZENIA WYBRAĆ? Dobór metody, formy i trybu leczenia zależy od wielu czynników: stanu somatycznego i psychicznego osoby chorej; przebiegu choroby; wieku pacjenta; preferencji i doświadczeń pacjenta CO POLECAJĄ SPECJALIŚCI? Wśród specjalistów występuje również duża różnica poglądów związanych z wyborem rodzaju leczenia. Każdy z nich ma swoje zalety i ograniczenia Najskuteczniejszą NAJSKUTECZNIE FORMĄ LECZENIA JEST SKORZYSTANIE Z KOMPLEKSOWEGO PROGRAMU LECZENIA PROWADZONEGO PRZEZ INTERDYSCYPLINARNY ZESPÓŁ SPECJALISTÓW to ważne! /psycholog, psychoterapeuta, psychiatra, dietetyk, psychodietetyk, coach, trener personalny/. Im szybciej osoba chorująca na zaburzenia odżywiania skorzysta z profesjonalnej pomocy, tym większe są szanse na jej powrót do zdrowia

9

10 ? porozmawiaj z SYNEM ZAPROPONUJ SPOTKANIE ZE SPECJALISTĄ Zapytaj, czy jest gotowa na spotkanie z psychologiem szkolnym / specjalistą w dziedzinie zaburzeń odżywiania. Bądź pomocny w pozyskaniu danych kontaktowych do specjalisty. Rozmowa może być trudna nie tylko dla Ciebie, ale także dla osoby chorej i jej bliskich.

11 # TO WAŻNE! To nie Twoja wina. Przyczyny zaburzeń odżywiania są bardzo złożone i nie ma sensu doszukiwać się tutaj czyjejś winy. Nie ma złotego środka. Nie istnieje jeden schemat przebiegu choroby oraz wyłączna recepta na pomoc. Po prostu bądź. Spędź czas z dzieckiem, wypij herbatę, obejrzyj film, pójdź na spacer, wysłuchaj, kochaj. Masz prawo się bać. Strach jest naturalną reakcją na informację, że bliskiej nam osobie może coś grozić. Pamiętaj, że każdy problem jest warty pomocy. Pozwól sobie ją otrzymać. Pamiętaj, że osoba chora prawdopodobnie także się boi. Nie rozumie, co się z nią dzieje, nie wie, co robić. Skupianie się na jedzeniu i kontrola nie są rozwiązaniem. Kalorie i produkty żywieniowe są zewnętrznym obrazem głębszych problemów. Niech choroba nie zdominuje Waszych relacji. Nie obchodź się z osobą chorą jak z jajkiem. Poznaj swoje granice i pogódź się z nimi. Zaakceptuj fakt, iż istnieje granica problemów, której Twoja pomoc nie pokona. Gdy nie wiesz, co zrobić - zapytaj. Czasem szczera rozmowa i konkretne wskazówki są najlepszym rozwiązaniem. Odważ się mówić o uczuciach. Twoje uczucia są tak samo ważne jak Twojego dziecka. Rozmawiaj i słuchaj. Okazuj emocje. Wyrażaj akceptację. Wspieraj w budowaniu poczucia własnej wartości.

12