TEMAT WARSZTATÓW. grupa docelowa. czas trwania

Transkrypt

1 TEMAT WARSZTATÓW profilaktyka zaburzeń odżywiania grupa docelowa uczniowie szkół ponadgimnazjalnych czas trwania 2x 45 min ZADANIE FINANSOWANE ZE ŚRODKÓW NARODOWEGO PROGRAMU ZDROWIA NA LATA

2 cel: - zapoznanie uczniów ze zjawiskiem zaburzeń odżywiania (istota, przyczyny, objawy, skutki, redukcja stereotypów); - zwiększanie poziomu samooceny oraz pozytywnego stosunku do własnego ciała; - dostarczenie wiedzy na temat zagrożeń związanych z ryzykownymi metodami redukcji wagi; - refleksja na temat promowanego wizerunku szczupłej sylwetki oraz wpływu mediów na spostrzeganie siebie oraz innych; - zwiększanie świadomości na temat zdrowego stylu życia.

3 1. Zjawisko zaburzeń odżywiania (obowiązkowe) Prowadzący rozpoczyna od dyskusji z uczniami na temat zaburzeń odżywiania. 1) Co wiecie na ten temat? Jakie rodzaje zaburzeń odżywiania znacie? 2) Jak myślicie, dlaczego ten problem się pogłębia? Od czego to może zależeć? 3) Jakie są objawy anoreksji, bulimii kompulsywnego objadania się? 4) Jakie mogą być tego skutki? Mini wykład nauczyciela z zakresu zaburzeń odżywiania (podstawowe informacje znajdują się w broszurze dla nauczycieli, psychologów oraz pedagogów- należy podkreślić, iż zaburzenia odżywiania to poważne choroby doprowadzające nawet do śmierci!). Typ zadania: dyskusja na forum Potrzebne materiały: brak Czas trwania: 15 minut

4 2. Fakty i mity na temat zaburzeń odżywiania (obowiązkowe) Uczniowie zostają podzieleni na 5 grup. Każda grupa losuje po 2 stwierdzenia na temat zaburzeń odżywiania. Wszystkie grupy dostaną zdania, które są mitem (nie będą jednak o tym wiedziały w trakcie zadania). Zadaniem grupy będzie stwierdzenie, czy podana informacja jest faktem, czy mitem. Jeśli grupa uważa, że to mit musi podać prawdziwe stwierdzenie. Pod koniec nauczyciel powie uczniom, iż wszystkie wylosowane przez nich stwierdzenia były mitami na temat zaburzeń odżywiania. Tym samym sprostuje pewne określenia poprzez podanie faktów. WSKAZÓWKA Jeśli uczniowie uznają jakieś stwierdzenie za fakt warto dopytać dlaczego tak uważają, czy gdzieś o tym czytali, czy mówią tak ludzie w ich otoczeniu, mediach? Typ zadania: grupowe Potrzebne materiały: kartki z zapisanymi faktami i mitami na temat zaburzeń odżywiania ( załącznik nr 1) Czas trwania: 15 minut

5 3. Samoocena- dlaczego jest ważna? (obowiązkowe) Prowadzący wprowadza uczniów do ćwiczenia poprzez dyskusję zadając im pytania: - czym jest samoocena? - co na nią wpływa? - co sprawia, że rośnie? Co sprawia, że może się obniżać? - dlaczego samoocena jest tak ważna? Po krótkiej dyskusji, nauczyciel wybiera jedno ćwiczenie spośród podanych propozycji:

6 Ćwiczenie 1: Potrafię bo jestem. Każdy uczeń ma za zadanie uzupełnić powyższe zdanie. Ważne, by podkreślić, iż zdanie musi być skonstruowane pozytywnie, np. Potrafię szybko rozwiązać problem, bo jestem inteligentna/y. Należy poprosić uczniów, by wypisali jak najwięcej takich stwierdzeń, które będą dotyczyły ich osoby oraz będą zgodne z prawdą. Osoby chętne mogą podzielić się tym, co napisały. Podsumowanie: Jak pisało Wam się miłe rzeczy o sobie? Było to dla Was łatwe, czy sprawiło Wam jakąś trudność? Jak myślicie dlaczego? Typ zadania: indywidualne Potrzebne materiały: kartki papieru, długopisy Czas trwania: 15 minut Ćwiczenie 2: Co inni o mnie myślą? Każdy uczeń ma za zadanie uzupełnić zdania zawarte w arkuszu. Następnie wspólnie z nauczycielem, uczestnicy warsztatów, mają za zadanie stworzyć plakat samoakceptacji, wpisując uzupełnione zdania na brystol. Typ zadania: indywidualne/ grupowe Potrzebne materiały: brystol, flamastry, arkusz samoakceptacji (załącznik nr 2) Czas trwania: minut

7 Ćwiczenie 3: Co inni o mnie myślą? Uczniowie na dwóch kartkach wypisują swoje imię. Jedna z kartek zostaje wrzucona do dużego worka. Gdy prowadzący zbierze już kartki od wszystkich uczniów prosi, by wylosowali jedną z nich i napisali co cenią w tej osobie (jakie cechy, co im się podoba w ich wyglądzie). Jeśli wylosują siebie, muszą losować jeszcze raz. Na drugie kartce ze swoim imieniem wypisują natomiast wszystko to co cenią w sobie. Na koniec każdy uczeń porównuje to, co napisał o sobie z tym, co napisał o nim kolega/koleżanka z klasy. Chętni uczniowie mogą podzielić się tym, co mają zapisane na kartkach. Podsumowanie: Jak Wam się czytało o sobie miłe rzeczy? Czy te dwie kartki różnią się od siebie? Jeśli tak to czym? Myślicie, że siebie postrzegamy zbyt krytycznie? Jak myślicie skąd to może się brać? Typ zadania: indywidualne Potrzebne materiały: worek, kartki papieru, długopisy Czas trwania: 15 minut

8 4. O metodach redukcji wagi słów kilka. (obowiązkowe z wyjątkiem sytuacji podanej w uwadze) Prowadzący wprowadza uczniów w tematykę: mimo coraz większej świadomości żywieniowej, środki masowego przekazu przedstawiają często sprzeczne komunikaty. Warto podkreślić jednoznacznie uczniom, do jak poważnych skutków, mogą doprowadzić poniższe metody redukcji wagi. Tę część najlepiej przedstawić w formie mini wykładu, a następnie podsumować krótką dyskusją uczniów. Skutki diety 1000 kalorii niskokaloryczne diety prowadzą do wyniszczenia organizmu, powodują chwilowy spadek wagi, następnie organizm przyzwyczaja się do małej ilości kalorii i waga zostaje zatrzymana, a nawet paradoksalnie wzrasta, niskokaloryczne diety doprowadzają również do obniżonego nastroju, drażliwości, mogą również być przyczyną napadów objadania się, doprowadzając do błędnego koła diety. Skutki stosowania środków przeczyszczających odwodnienie organizmu, utrata potasu, wapnia, białek, magnezu, puchnięcie palców, infekcje przewodu moczowego, pojawienie się hemoroidów, silne bóle brzucha, problemy z sercem, ponadto stosowanie środków przeczyszczających doprowadza do utraty niewielkiej liczby przyjętych wcześniej kalorii (ok. 12%), utrata wagi spowodowana jest jedynie odwodnieniem. Skutki prowokowania wymiotów zgaga, epizody refluksu, a nawet choroba refluksowa, utrata elektrolitów doprowadzająca do osłabienia mięśni, problemów z sercem, poważne zaparcia, ogólne wyniszczenie organizmu, podobnie jak w przypadku stosowania środków przeczyszczających, podczas stosowania wymiotów tracimy niewielką liczbę kalorii.

9 Skutki wyczerpujących ćwiczeń fizycznych nadmierna męczliwość mięśni, osłabienie organizmu, skłonność do napadów objadania się ze względu na utratę energii. Typ zadania: mini wykład połączony z krótką dyskusją Potrzebne materiały: podane powyżej informację na temat metod redukcji wagi Czas trwania: 10 minut uwaga! Należy zwrócić uwagę na grupę. Jeśli istnieje podejrzenie, że problem zaburzeń odżywiania występuje w danej klasie, należy być ostrożnym w podkreślaniu negatywnych skutków powyższych metod, ponieważ może to silnie wpłynąć na stan ucznia i pogłębić stan jego zdrowia psychicznego. Jeśli problem zaburzeń odżywiania występuje lub istnieje takie podejrzenie, należy wspomnieć o tym jak trudne dla człowieka jest zmaganie się z chorobą, podkreślając, że osoby te nie widzą dla siebie rozwiązania, czując się bardzo samotne. Tym samym należy zaznaczyć, że istnieją miejsca, gdzie można uzyskać pomoc, gdzie nikt nie ocenia i nie krytykuje. Należy pobudzić w świadomości ucznia przeświadczenie, że nie został z tym problemem sam. Należy zapoznać się z sygnałami i objawami wskazującymi na anoreksję lub bulimię, które zawarte są w broszurze dla nauczycieli, psychologów, pedagogów.

10 5. Media- promujące wizerunek szczupłej sylwetki (obowiązkowe) Prowadzący rozpoczyna dyskusję z uczniami: Media promują wizerunek szczupłej sylwetki, która poza symbolem atrakcyjności, stała się również symbolem szczęścia, powodzenia w życiu prywatnym oraz zawodowym. Otyłość natomiast uznawana jest za objaw braku kontroli nad sobą i sposobem odżywiania. Warto pamiętać, że spora część osób, która cierpi na zaburzenia odżywiania miała kiedyś problemy z nadmiarem kilogramów. Jak więc zachować umiar? Po dyskusji nauczyciel może pokazać poniższe filmiki, które przedstawiają jak kreowany jest idealny wygląd w mediach: a. Filmik pt: Body Evolution- Model Before and After filmik przedstawia modelkę przed modyfikacją- zwyczajna dziewczyna oraz po wszelkich manipulacjach- profesjonalny makijaż, wydłużenie nóg, tułowia, wszystko po to, by modelka wyglądała idealnie. Przesłanie: w rzeczywistości żadna z modelek nie wygląda tak jak w telewizji, czasopismach, zatem wzorując się na nich, wzorujemy się na kimś, kto nie istnieje. b. Filmik pt: Photoshopping real women into cover models filmik przedstawia zwykłe kobiety, które wzięły udział w sesji zdjęciowej. Wykonano im profesjonalny makijaż, wyszczuplono, zakryto niedoskonałości i okazało się, że wyglądają jak modelki, które ukazywane są w kolorowych czasopismach. Przesłanie: bohaterki zrozumiały, że na tych wyretuszowanych zdjęciach nie były już sobą, były nienaturalne i zbyt idealne.

11 Refleksja: Czy na pewno w gazetach, reklamach pokazywana jest rzeczywistość? Czy warto na niej się wzorować? A może lepiej zaakceptować po prostu siebie takim, jakim się jest? Jako podsumowanie dyskusji, należy podzielić uczniów na kilkuosobowe grupy (4-5 osób) oraz poprosić, by przedstawiły na brystolu w dowolnej formiepoprzez rysunek, podpunkty, w jaki sposób można zachować dystans wobec treści przekazywanych przez media. Typ zadania: grupowe Potrzebne materiały: brystol, flamastry Czas trwania: 20 minut (wraz z dyskusją)

12 6. Zdrowy styl życia?- jesteśmy za! (obowiązkowe) Nauczyciel dzieli uczniów na kilkuosobowe grupy (max.5-6). Każda grupa ma za zadanie stworzyć plakat zdrowego stylu życia, wszystko to co ich zdaniem związane jest ze zdrowym stylem życia. Warto dodać, by forma plakatów była dowolna- mogą to być obrazki, symbole lub słowa. Gdy już wszystkie grupy skończą robić plakat, prowadzący rozpoczyna dyskusję: - Co macie na plakatach? Co jest Waszym zdaniem ważne w zdrowym stylu życia? - Dlaczego pomimo zwiększania świadomości jedzenia ludzie ciągle żyją niezdrowo? - Jakie są funkcje jedzenia? Typ zadania: grupowe Potrzebne materiały: brystol, flamastry Czas trwania: 15 minut

13 PAMIĘTAJ! Jedzenie spełnia różnorodne funkcje w życiu człowieka. Poza dostarczaniem energii do naszego organizmu może pomagać w radzeniu sobie z emocjami, samotnością, być formą okazywania uczuć drugiej osobie, a także przyjmowania tych uczuć. Kiedy od czasu do czasu poprawiamy sobie humor kawałkiem czekolady, nie mamy się czym martwić. Problem pojawia się, gdy jest to jedyna lub najczęstsza forma radzenia sobie oraz gdy ilości tego jedzenia są nadmierne. Warto również podkreślić, iż emocje mogą być nie tylko przyczyną nadmiernego jedzenia, ale również jego skutkiem! Redukowanie negatywnych emocji poprzez jedzenie, może spowodować wyrzuty sumienia-> tym samym być źródłem nieprzyjemnych uczuć. uwaga! Warto pamiętać, że szkoła jest poza rodzinnym środowiskiem ważnym środowiskiem kształtowania nawyków żywieniowych. Promowanie zdrowych posiłków i produktów w szkolnych bufetach oraz sklepikach może pomóc w wspieraniu młodych ludzi do nabywania i utrzymania zdrowych nawyków żywieniowych. Podobny rezultat można osiągnąć poprzez podkreślanie znaczenia aktywności fizycznej oraz organizowania różnych wydarzeń połączonych z aktywnością ruchową.

14 uwaga! Warto pamiętać, iż najlepiej nie pokazywać uczniom zdjęć osób chorujących na anoreksję, ponieważ jeśli jest wśród uczniów jest osoba, która wykazuje gotowość anorektyczną lub jest w początkowej fazie choroby, może jeszcze silniej zmotywować się do tego, by osiągnąć taki wygląd. Podobny rezultat może wykazać pokazanie znanej osoby, która poradziła sobie z problemem. Wtedy wówczas nastolatek może spróbować wzorować się na niej, a problem tylko się pogłębi. Przedstawione tematy są istotne w profilaktyce zaburzeń odżywiania, warto jednak zaznaczyć, że zmiana myślenia na temat własnej osoby oraz promowanego wizerunku medialnego to długotrwały proces, w który warto włączyć również rodziców, którzy są ważnym środowiskiem rozwoju młodego człowieka.

15 ZAŁĄCZNIK NR 1

16 ZAŁĄCZNIK NR 1

17 ZAŁĄCZNIK NR 1

18 ZAŁĄCZNIK NR 2