Dominik Chłond, Paweł Gałecki, Izabela Kałczuga, Ewa Krakowiak, Małgorzata Krzysztofik, Krzysztof Linek, Anna Ober, Karina Wieczorek

Transkrypt

1 Analiza wykonalności dla projektu pn.: Kompleksowa termomodernizacja budynków użyteczności publicznej w Czechowicach-Dziedzicach z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii etap I Bielsko-Biała, 2014

2 Zespół ekspertów w składzie: Dominik Chłond, Paweł Gałecki, Izabela Kałczuga, Ewa Krakowiak, Małgorzata Krzysztofik, Krzysztof Linek, Anna Ober, Karina Wieczorek 2

3 Spis treści 1. Charakterystyka projektu Tytuł i definicja projektu Lokalizacja projektu Logika interwencji, cele i wskaźniki projektu Analiza terytorialna Zgodność z politykami strategicznymi Komplementarność projektu Analiza instytucjonalna Beneficjenci projektu Wykonalność instytucjonalna projektu Analiza techniczna i technologiczna Analiza specyficzna dla sektora Stan aktualny Stan projektowany Analiza wariantowa Analiza środowiskowa Analiza prawna i pomoc publiczna Analiza finansowo-ekonomiczna Wykonalność i trwałość projektu Analiza ryzyk i zagrożeń w projekcie Plan wdrożenia projektu Raport z konsultacji społecznych Zakończenie Bibliografia Spis tabel Tabela 1 Wskaźnik rezultatu... 8 Tabela 2 Wskaźnik produktu... 9 Tabela 3 Ludność w Gminie Czechowice-Dziedzice wg miejsca zameldowania i płci Tabela 4 Wskaźnik obciążenia demograficznego w Gminie Czechowice - Dziedzice Tabela 5 Wpływ projektu na polityki horyzontalne Tabela 6 Komplementarność projektu z innymi działaniami

4 Tabela 7 Planowane koszty zadania Tabela 8 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu istniejącego Tabela 9 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu projektowanego Tabela 10 Osiągnięcie rezultatów ekologicznych Tabela 11 Lista nieruchomości objętych projektem wraz ze wskazaniem czy istnieje podstawa dysponowania nieruchomością przez Beneficjenta Tabela 12 Planowany harmonogram rzeczowo-finansowy Tabela 13 Koszty operacyjne Tabela 14 Obliczenie luki w finansowaniu Tabela 15 Dofinansowanie projektu Tabela 16 ENVP, ERR i B/C dla projektu Tabela 17 Ryzyka i zagrożenia w projekcie Tabela 18 Plan wdrożenia projektu Spis rysunków Rysunek 1 Czechowice-Dziedzice na mapie Województwa Śląskiego... 6 Rysunek 1 Lokalizacje projektu w obrębie Gminy Czechowice-Dziedzice

5 1. Charakterystyka projektu 1.1. Tytuł i definicja projektu Kompleksowa termomodernizacja budynków użyteczności publicznej w Czechowicach- Dziedzicach z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii etap I Projekt jest częścią zintegrowanego subregionalnego przedsięwzięcia dotyczącego ograniczenia niskiej emisji oraz wykorzystujących odnawialne źródła energii na terenie Subregionu Południowego. Przedsięwzięcie obejmuje działania polegające na realizacji programu ograniczania niskiej emisji dla mieszkańców subregionu południowego województwa śląskiego, polegającego na systemie dopłat do termomodernizacji oraz wymiany źródeł ciepła na bardziej ekologiczne; termomodernizacji, wymianie źródeł ciepła, montażu instalacji solarnych, pomp ciepła w budynkach użyteczności publicznej, zakupie energooszczędnego oświetlenia ulicznego, budowie fotowoltaicznych i wiatrowych systemów wytwarzania energii elektrycznej. Przedsięwzięcie zintegrowane złożone jest ze 106 wzajemnie komplementarnych inwestycji zaplanowanych do realizacji w Bielsku-Białej oraz powiatach: bielskim, cieszyńskim i żywieckim. Przedmiotem projektu jest termomodernizacja 3 budynków użyteczności publicznej w Czechowicach- Dziedzicach z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii: budynku MOSiR w Czechowicach- Dziedzicach, Przedszkola Publicznego nr 10 w Czechowicach-Dziedzicach i budynku Ochotniczej Straży Pożarnej w Zabrzegu. W ramach przedsięwzięcia na rzecz likwidacji niskiej emisji i termomodernizacji tych budynków wykonane zostaną następujące działania projektowe: zmiana poszycia dachowego wraz z dociepleniem, remont kominów, wymiana rynien i rur spustowych, wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, docieplenie ścian zewnętrznych, izolacja ścian piwnic, przy gruncie i fundamentów, wykonanie drenażu opaskowego, montaż instalacji solarnej / innych instalacji wykorzystujących energię odnawialną, wymiana źródła ciepła, instalacja wentylacji, modernizacja instalacji c.o. i c.w.u. Projekt zakłada również montaż inteligentnych systemów sterowania ogrzewaniem i energią. Realizacja zaprogramowanych działań przyczyni się do obniżenia energochłonności infrastruktury publicznej i sektora mieszkaniowego oraz poprawy jakości powietrza w regionie. Projekt stanowi pierwszy etap prac w zakresie kompleksowej termomodernizacji budynków użyteczności publicznej w obszarze Gminy Czechowice-Dziedzice Lokalizacja projektu Czechowice-Dziedzice gmina miejsko-wiejska w województwie śląskim, w powiecie bielskim. Lokalizacja projektu: Budynek MOSiR, Bronów, ul. Legionów 145, Budynek OPS Zabrzeg, Bronów, Zabrzeg, ul. Gazdy 3, Budynek Przedszkola Publicznego nr 10, ul. Nad Białką 1B. 5

6 Rysunek 1 Czechowice-Dziedzice na mapie Województwa Śląskiego Źródło: Rysunek 2 Lokalizacje projektu w obrębie Gminy Czechowice-Dziedzice Źródło: Opracowanie własne na podstawie Mapa Google 6

7 1.3. Logika interwencji, cele i wskaźniki projektu Cele projektu są zgodne z celami RPO WSL na lata (wersja 5.1) w ramach osi priorytetowej IV EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA, OZE I GOSPODARKA NISKOEMISYJNA, w zakresie priorytetu inwestycyjnego 4.3: Wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i w sektorze mieszkaniowym. Cele szczegółowe projektu odpowiadają priorytetowi inwestycyjnemu 4.3 i są spójne z celami głównym i szczegółowym Umowy Partnerstwa, którymi są odpowiednio: Zwiększenie konkurencyjności gospodarki oraz Zmniejszenie emisyjności gospodarki. Projekt odnosi się do następujących celów szczegółowych priorytetu IV w RPO WSL : zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej i sektora mieszkaniowego, poprawa jakości powietrza w regionie. Zgodnie z Projektem Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego (URPO WSL) na lata w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (wersja 2.0 z maja 2014) przedmiotowy projekt wpisuje się w Działanie 4.3 Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii w infrastrukturze publicznej i sektorze mieszkaniowym. W tej wersji dokumentu - celem tego działania jest przeciwdziałanie niekorzystnym zmianom klimatu oraz poprawa konkurencyjności regionalnej gospodarki, poprzez zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w stosunku do energii ze źródeł konwencjonalnych, zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej i sektora mieszkaniowego, a także poprawa jakości powietrza w regionie, poprawa efektywności produkcji i zużycia energii oraz wzrost produkcji i dystrybucji energii z odnawialnych źródeł. Na etapie opracowania właściwego Studium Wykonalności należy odnieść się do zapisów URPO WSL , które aktualnie określają przykładowe rodzaje projektów odnoszące się do przedmiotowego projektu jako: 1. Likwidacja niskiej emisji poprzez wymianę/modernizację indywidualnych źródeł ciepła lub podłączanie budynków do sieciowych nośników ciepła, 2. Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej oraz wielorodzinnych budynków mieszkalnych, 3. Budowa instalacji OZE w modernizowanych energetycznie budynkach. W ramach 1. przykładowego rodzaju projektu możliwa będzie zarówno wymiana kotłów nieefektywnych ekologicznie na kotły charakteryzujące się zwiększoną sprawnością energetyczną oraz podłączenie budynków do istniejących sieci cieplnych. Przewiduje się możliwość wsparcia projektów w formule projektów typu słoneczne gminy (tu: np. niskoemisyjne gminy) - realizowanych głównie na obszarze gmin o rozproszonej zabudowie jednorodzinnej (gminy małe). Na terenie gmin dużych możliwe podłączanie budynków do sieci miejskich. W ramach 2. przykładowego rodzaju projektu możliwa będzie kompleksowa termomodernizacja obiektu poprzez poprawę izolacyjności przegród budowlanych, a także wymianę okien i drzwi zewnętrznych na wyroby o lepszej izolacyjności. Ponadto w ramach projektu, jako element kompleksowej modernizacji energetycznej obiektu dopuszcza się także działania związane z wymianą oświetlenia na energooszczędne (w tym systemy zarządzania oświetleniem obiektu), przebudową systemów grzewczych (wraz z wymianą i podłączeniem do źródła ciepła) oraz przebudową systemów wentylacji i klimatyzacji. Zabudowa instalacji wykorzystujących OZE 7

8 możliwa jest jedynie jako element szerszych działań związanych z poprawą efektywności energetycznej obiektów objętych projektem. W ramach 2 typu projektu nie przewiduje się termomodernizacji budynków jednorodzinnych. W ramach 3. przykładowego rodzaju projektu możliwe jest wsparcie budowy instalacji/infrastruktury wykorzystującej OZE wyłącznie wraz z 1. i/lub 2. przykładowym rodzajem projektu. Niniejszy projekt wpisuje się do 2 i 3 typu projektów. Kluczowym dla przedmiotowego projektu są zapisy powyższe odnoszące się działań kompleksowej modernizacji. Na etapie sporządzania właściwego Studium Wykonalności należy w tym aspekcie zaktualizować zapisy RPO WSL i URPO WSL. Determinującym dla projektu będzie linia demarkacyjna w odniesieniu do Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ ), którą należy uwzględnić na etapie opracowania pełnego studium wykonalności. Wskaźniki Zgodnie z aktualnymi zapisami w Projekcie RPO WSL na lata (wersja 5.1) planowanymi rezultatami wsparcia likwidacji niskiej emisji poprzez wymianę/modernizację indywidualnych źródeł ciepła lub podłączanie budynków do sieciowych nośników ciepła oraz termomodernizacji w budynkach użyteczności publicznej, budynkach mieszkalnych wraz z instalacją OZE w modernizowanych energetycznie budynkach, będą: wzrost udziału produkcji energii ze źródeł odnawialnych w produkcji energii ogółem, obniżenie energochłonności gospodarki oraz obniżenie emisji zanieczyszczeń gazowych. Istotnymi rezultatami projektu będą również czystsze powietrze oraz zmniejszenie ilości produktów ubocznych w/w procesu modernizacji. W wyniku wsparcia w/w działań, nastąpi obniżenie kosztów funkcjonowania administracji publicznej i sektora mieszkaniowego. Niniejszy projekt spełnia te zapisy i możliwość ich osiągnięcia. W ramach przedmiotowego działania zmodernizowane energetycznie zostaną 3 budynki użyteczności publicznej w Czechowicach-Dziedzicach: budynek MOSiR w Czechowicach- Dziedzicach, Przedszkole Publiczne nr 10 w Czechowicach-Dziedzicach i budynek Ochotniczej Straży Pożarnej w Zabrzegu. Uwarunkowania osiągnięć rezultatów ekologicznych dla przedmiotowego projektu szczegółowo prezentuje analiza ekspercka w rozdziale 7 niniejszego opracowania. Poniższe tabele prezentują zakres wskaźników zaplanowanych do realizacji w oparciu o aktualnie obowiązujące RPO WSL (wersja 5.1) oraz ich wielkości na podstawie wyliczeń własnych eksperta na potrzeby przedmiotowego projektu (dane w oparciu o analizę specyficzną dla sektora szczegóły w rozdziale 7 niniejszego opracowania): Tabela 1 Wskaźnik rezultatu L.p. 1. Wskaźnik Emisja zanieczyszczeń gazowych Jednostka pomiaru Źródło: RPO WSL na lata (wersja 5.1) [t/r] Źródło danych Analiza ekspercka Wartość bazowa Wartość docelowa (2018) 189,73 105,47 8

9 Tabela 2 Wskaźnik produktu L.p Wskaźnik Liczba jednostek wytwarzania energii elektrycznej z OZE Liczba jednostek wytwarzania energii cieplnej z OZE Liczba zmodernizowanych energetycznie budynków Jednostka pomiaru [szt.] [szt.] [szt.] Źródło: RPO WSL na lata (wersja 5.1) Źródło danych Dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczoodbiorcze Dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczoodbiorcze Dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczoodbiorcze/ dokumentacja księgowa Wartość bazowa Wartość docelowa (2018) 0 Brak danych 0 Brak danych 0 3 Podkreślić należy, iż trwają jeszcze prace Instytucji Zarządzającej nad precyzowaniem, a nawet zmianą wskaźników do poszczególnych priorytetów i działań. Na tym etapie analizy i zaawansowania projektowego Beneficjenta prezentacja zakresu możliwych wskaźników rezultatu i wymaganych wskaźników produktu stanowi podstawowy obraz efektywności przedsięwzięcia wymagany do doprecyzowania na etapie właściwego Studium Wykonalności i zatwierdzonego do wdrożenia RPO WSL na lata Procedura raportowania i monitorowania wskaźników będzie zgodna z Wytycznymi do monitoringu i sprawozdawczości RPO Województwa Śląskiego Obowiązki beneficjenta w zakresie sprawozdawczości będzie również określać umowa o dofinansowanie. Funkcję sprawozdania na poziomie beneficjenta spełniać będzie część wniosku o płatność dotycząca postępu rzeczowego i finansowego danego projektu (w tym informacja nt. postępu prac, osiągniętych produktów). Wskaźniki produktu będą monitorowane co najmniej 1 raz na kwartał i po zakończeniu realizacji projektu, natomiast wskaźniki rezultatu najpóźniej w rok po zakończeniu inwestycji. Do monitorowania wskaźnika rezultatu powinny być wykorzystane: dokumentacja projektowa (np. audyt energetyczny). Natomiast do pomiaru wskaźnika produktu: dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczo-odbiorcze/ dokumentacja księgowa. 2. Analiza terytorialna Czechowice-Dziedzice leżą w południowej części województwa śląskiego, w północnej części powiatu bielskiego, we wschodniej części gminy Czechowice-Dziedzice. Miasto leży w historycznych granicach regionu Śląska Cieszyńskiego, geograficznie zaś leży w regionie Dolina Górnej Wisły, u zbiegu rzek Białej, Iłownicy i Wisły. Czechowice-Dziedzice graniczą: od północy z Goczałkowicami- Zdrojem i Rudołtowicami; od wschodu z Kaniowem i Bestwiną; od zachodu z Ligotą, Zabrzegiem 9

10 i Mazańcowicami; od południa z Bielskiem-Białą. W mieście Czechowice-Dziedzice wydzielono oficjalnie 9 osiedli, które stanowią jednostki pomocnicze gminy: Barbara, Centrum, Czechowice Górne, Dziedzice, Lesisk, Południe, Północ, Renardowice, Tomaszówka. Mieszkańcy rozróżniają jednak inne dzielnice, takie jak: Manhattan, Żebracz (Kopalnia), Grabowice, Podkępie, Ochodza, Świerkowice, Kamionka. Według danych z 2013 roku miasto miało mieszkańców (GUS BDR). Pod względem liczby ludności jest to trzecie największe miasto w Polsce nie będące siedzibą powiatu (po Rumi i Knurowie) oraz największe miasto nie powiatowe na terytorium gminy miejsko-wiejskiej. Czechowice-Dziedzice stanowią ośrodek przemysłowy z kopalnią węgla kamiennego, walcownią metali, fabryką zapałek, fabryką sprzętu elektrotechnicznego. Czechowice-Dziedzice, jako gmina miejsko-wiejska w województwie śląskim, w powiecie bielskim w latach położona była w województwie katowickim. Miejscowości gminy to: miasto Czechowice-Dziedzice, Zabrzeg, Ligota, Bronów. Sąsiednie gminy to: Bestwina, Bielsko-Biała, Chybie, Goczałkowice-Zdrój, Jasienica, Pszczyna. Zachodnia część gminy została objęta programem Natura 2000 w ramach utworzonego obszaru specjalnej ochrony ptaków Dolina Górnej Wisły. Objęte ochroną tereny sołectw Zabrzeg, Ligota i Bronów posiadają szczególne walory przyrodnicze i stanowią istotny potencjał tej części gminy zwłaszcza w perspektywie rozwoju poprzez turystykę i rekreację. Powierzchnia gminy ogółem stanowi 6648 ha, w tym użytki rolne to 53%, a użytki leśne - 15%. Gmina stanowi 14,5% powierzchni powiatu. Ludność gminy w 2013 roku (GUS BDR) to: mieszkańców (w tym w mieście Czechowice-Dziedzice). Na obszarze gminy 66 km² przy takiej liczbie ludności gęstość zaludnienia wynosi 674 os./km² i od kilku lat wzrasta (w 2009 było 658). Saldo migracji ogółem na 1000 ludności utrzymuje się od lat w granicach 0,1 0,4. Przyrost naturalny jest dodatni i stanowi 1,6. Liczbę ludności w gminie Czechowice-Dziedzice na przestrzeni ostatnich 5 lat prezentuje poniższa tabela. Tabela 3 Ludność w Gminie Czechowice-Dziedzice wg miejsca zameldowania i płci Wyszczególnienie j.m Ludność wg miejsca zameldowania i płci (stan na 31 XII) ogółem osoba mężczyźni osoba kobiety osoba Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS Tabela 4 Wskaźnik obciążenia demograficznego w Gminie Czechowice - Dziedzice Wyszczególnienie j.m ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym osoba 52,1 53,2 54,3 56,0 57,4 osoba 78,8 80,7 84,3 87,5 91,9 10

11 ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym osoba 23,0 23,8 24,8 26,1 27,5 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS W strukturze ludności Czechowic-Dziedzic w 2013 r. 19,0% mieszkańców stanowiły osoby w wieku produkcyjnym, 63,5% osoby w wieku przedprodukcyjnym, a 17,5% osoby w wieku poprodukcyjnym. Od lat wzrasta ilość osób w wieku poprodukcyjnym. Przyrost naturalny w 2013 r. był dodatni i stanowi 1,6. Liczba pracujących w gminie to ogółem osób (GUS, stan na 31.XII.2013 r.). W tym czasie udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym ogółem w gminie wyniósł 5,8%. Na koniec czerwca 2014 r. stopa bezrobocia w Polsce wyniosła 12%, w województwie śląskim 10,2%, w mieście Bielsko-Biała 5,6%, a w powiecie bielskim 9,2%. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w PUP w Bielsko-Białej w tym czasie z Gminy Czechowice - Dziedzice to osób. Gospodarka Według danych GUS BDL (stan na koniec 2013r.) dla gminy Czechowice Dziedzice podmioty gospodarki narodowej wpisane do rejestru REGON (stan w dniu 31 XII) stanowiły: 4 255, w tym z sektora publicznego 214, prywatnego Wiodącym sektorem wśród zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w Czechowicach - Dziedzicach są firmy z sektora G handel detaliczny i hurtowy (1 189 firm), potem z sektora C przetwórstwo przemysłowe (425) oraz z sektora F budownictwo (570). Zasoby mieszkaniowe Gminy stanowią mieszkania (wg GUS, stanu na XII 2013r.), a budynki mieszkalne oddane do użytkowania odnotowano 98. Urządzenia sieciowe (dane GUS na 2013r.): Wodociągi długość czynnej sieci rozdzielczej to 266 km, a połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania to szt., Kanalizacja długość czynnej sieci rozdzielczej to 97,5 km, a połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania to szt. Infrastruktura społeczna (wszystkie dane z GUS wg stanu na koniec 2013 r.) Służba zdrowia: 24 przychodnie; apteki ogólnodostępne 14; liczba ludności na 1 aptekę ogólnodostępną Placówki biblioteczne biblioteki i filie ogółem 10, czytelników w ciągu roku. Placówki edukacyjne w Czechowicach - Dziedzicach to: 1 żłobek na 54 dzieci, 16 przedszkoli dla dzieci; 12 szkół podstawowych (dla uczniów) oraz 7 gimnazjów (dla uczniów). W odniesieniu do przedmiotowego projektu należy podkreślić, iż w kwestii efektywności energetycznej w gminie indywidualne dokumenty strategiczne (analizy lokalne oraz regionalne) szczegółowo opisują to zagadnienie na miarę posiadanych przez Beneficjenta takich opracowań. Niniejsza analiza odnosi się do tego w rozdziale 3, gdzie wykazano i wskazano takie dokumenty, które charakteryzują obszar objęty niniejszym projektem pod tym względem. W kwestii zanieczyszczenia atmosfery na obszarze gminy takie dane monitorowane są branżowo. Na portalu ( System Prognoz Jakości Powietrza w strefach i aglomeracjach województwa śląskiego, w Charakterystyce strefy śląskiej część 11

12 południowa wskazano ogólnie dla regionu: Podstawowymi źródłami emisji zanieczyszczeń powietrza jest emisja komunalno-bytowa z zabudowy ośrodków miejskich i wiejskich, transport drogowy emitujący zanieczyszczenia wzdłuż arterii o natężonym ruchu samochodowym, oraz przemysł a zwłaszcza energetyka i ciepłownictwo. Emisja przemysłowa dotyczy zwłaszcza rejonów Czechowic- Dziedzic, Bielska-Białej, Żywca i Cieszyna. W obszarach górskich i pogórskich istotne znaczenie ma niska emisja komunalna w dolinach rzek i większych potoków. Informacje o aktualnym stanie jakości powietrza w obszarze województwa śląskiego (wyniki z przeprowadzonych pomiarów manualnych i pasywnych) dostępne są na bieżąco na stronie WIOŚ w Katowicach (źródło: w zakresie możliwym technicznie (istniejące stacje pomiarów) dla poszczególnych obszarów, w tym z obszaru RIT Subregionu Południowego. Dla obszaru przedmiotowego projektu brak takich danych lokalnych. Podsumowanie Gmina Czechowice Dziedzice liczy mieszkańców, jego powierzchnia wynosi ha. Gęstość zaludnienia stanowi 674 os./km² i od kilku lat wzrasta. Narasta ilość osób w wieku poprodukcyjnym. Przyrost naturalny w 2013 r. jest dodatni wyniósł 0,2. W Czechowicach-Dziedzicach dominują działalności gospodarcze dot. handlu, przetwórstwa przemysłowego i budownictwa. Czechowice-Dziedzice maja duże tradycje przemysłowe. Rozwój miejscowego przemysłu i przedsiębiorczości stanowi element misji gminy. Przez gminę Czechowice- Dziedzice przebiegają ważne szlaki komunikacyjne o ponadregionalnym znaczeniu, zarówno drogowe (DK1 E75) jak i kolejowe. Lepszej dostępności komunikacyjnej wymagają jednak ważne dla rozwoju gminy tereny przemysłowe i te o dużym potencjale inwestycyjnym. System kanalizacyjny gminy jedynie w 1/3 zaspokaja potrzeby gospodarki wodnościekowej w zakresie odprowadzania ścieków. Wykazana infrastruktura społeczna i techniczna Czechowic-Dziedzic stanowi istotną bazę działań projektowych zgodnych z przyjętą strategią rozwoju lokalnego. Jej potencjał i potrzeby wyznaczają kierunki istotnych działań określone w strategicznych dokumentach. 3. Zgodność z politykami strategicznymi Projekt jest zgodny z poniższymi celami i priorytetami dokumentów strategicznych na poziomie kraju, regionu, powiatu i gminy. Zgodność projektu z dokumentami strategicznymi w odniesieniu do strategicznych dokumentów związanych z perspektywą finansową 2014+: Strategia Europa Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Priorytet: rozwój zrównoważony wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej Działania: Konkurencyjność, Przeciwdziałanie zmianom klimatu, Czysta i efektywna energia. Programowanie perspektywy finansowej Umowa Partnerstwa Cel tematyczny 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach; Interwencje w ramach CT4 koncentrują się na celu szczegółowym UP - zmniejszenie emisyjności gospodarki i będą realizowane poprzez priorytet: Zwiększenie efektywności energetycznej gospodarki; zakres pilnych do podjęcia interwencji w tym zakresie jest bardzo szeroki i obejmuje m.in.: zwiększenie efektywności energetycznej budynków użyteczności publicznej i mieszkalnych wielorodzinnych (PI 4iii., PI 4c.). 12

13 Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego : Regiony, Miasta, Obszary wiejskie Cele polityki regionalnej do 2020: 1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów ( konkurencyjność ), w tym: Wspieranie rozwoju i znaczenia miast subregionalnych; 2. Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych ( spójność ); 2.3. Restrukturyzacja i rewitalizacja miast i innych obszarów tracących dotychczasowe funkcje społeczno-gospodarcze, w tym: 2.4. Przezwyciężanie niedogodności związanych z położeniem obszarów przygranicznych, szczególnie wzdłuż zewnętrznych granic UE. Krajowy Program Reform 2013 Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko (MG/MŚ) cel główny: zapewnienie wysokiej jakości życia obecnych i przyszłych pokoleń z uwzględnieniem ochrony środowiska oraz stworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju nowoczesnego sektora energetycznego, zdolnego zapewnić Polsce bezpieczeństwo energetyczne oraz konkurencyjną i efektywną energetycznie gospodarkę; cel szczegółowy: poprawa stanu środowiska (w tym ochrona wód i powietrza, racjonalna gospodarka odpadami, promocja technologii środowiskowych i zachowań ekologicznych). Strategia Rozwoju Kraju 2020 Cel II.6. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko; II.6.2.Poprawa efektywności energetycznej; II.6.4. Poprawa stanu środowiska. Polska Wyzwania rozwojowe Wyzwanie 5 - BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNO-KLIMATYCZNE, w tym: Wyzwania klimatyczne, Energochłonność gospodarki, Energetyka klimat. Dylematy, oś czasu i zadania, Rekomendacje. Ustawa o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej (Dz. U. z 2014r., poz. 1146) dostosowuje prawo polskie do unijnych regulacji dotyczących polityki spójności Znalazły się w niej zapisy dotyczące m.in.: mechanizmów koordynacji programów operacyjnych współfinansowanych z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności, zasad wdrażania środków polityki spójności oraz zadań i trybu współpracy podmiotów zaangażowanych w ten proces,rozliczeń z Komisją Europejską i monitorowania efektów realizowanych projektów, kontroli, audytu, nieprawidłowości i korekt finansowych, pomocy publicznej, zasad wdrażania instrumentów zwrotnych, systemu wyboru projektów. Regionalne i lokalne dokumenty programowe: Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego Śląskie Obszar Priorytetowy (C) PRZESTRZEŃ; Cel operacyjny: C.1. Zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska; Cel operacyjny: C.3. Wysoki poziom ładu przestrzennego i efektywne wykorzystanie przestrzeni. Projekt Strategii Rozwoju Subregionu Południowego Województwa Śląskiego wraz ze Strategią Regionalnych Inwestycji Terytorialnych na lata (Bielsko-Biała, wrzesień 2014 r.) Cel RIT I. Poprawa infrastruktury ochrony środowiska poprzez zabezpieczenie i wykorzystanie zasobów obszaru funkcjonalnego subregionu południowego wynikający z priorytetu III Strategii Rozwoju Subregionu Południowego: Rozwój infrastruktury i usług dla zrównoważonego rozwoju oraz jest spójny z jego celem operacyjnym III.1 Ochrona środowiska i zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska, III.2 Efektywność 13

14 Oś Priorytetowa: IV Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna; Działanie 4.3 Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii w infrastrukturze publicznej i sektorze mieszkaniowym. Projekt RPO WSL wersja 5.1 z dnia Oś Priorytetowa: IV Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna; Priorytet inwestycyjny 4.3 wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i w sektorze mieszkaniowym; cele szczegółowe: zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej i sektora mieszkaniowego oraz poprawa jakości powietrza w regionie. energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna. Priorytet I Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna; Działanie 1.1 Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii. Projekt Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych RPO WSL w zakresie EFRR w. 2.0 Program Ochrony Powietrza dla stref województwa śląskiego Cel główny: Dotrzymanie standardów jakości powietrza w zakresie pyłu PM10 oraz znacząca redukcja stężeń B(a)P nawet przy niekorzystnych warunkach klimatycznych najpóźniej do roku 2020; Cel taktyczny w zakresie niskiej emisji: wyeliminowanie spalania odpadów w kotłach i piecach domowych oraz na otwartych przestrzeniach; Cel 1: Wyeliminowanie spalania odpadów w kotłach i piecach domowych; Cel 2. Wyeliminowanie spalania węgla złej jakości w kotłach i piecach domowych. Strategia Rozwoju Powiatu Bielskiego do roku 2020 Cel II: Poprawa jakości środowiska naturalnego; Cel szczegółowy II.2. Poprawa stanu czystości powietrza. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Czechowice-Dziedzice do 2016 roku z perspektywą do roku 2020 Cel strategiczny (długoterminowy): Kontynuacja działań związanych z poprawą jakości powietrza oraz ograniczenie zużycie energii i wzrost odnawialnych źródeł Cel operacyjny (krótkoterminowy): Opracowanie i skuteczna realizacja programów służących ochronie powietrza; działania nr od 1 do 12. Aktualizacją programu ograniczenia niskiej emisji dla budynków jednorodzinnych w gminie Czechowice-Dziedzice wprowadzony w życie Uchwałą Rady Gminy Nr VII/52/11 z dnia 29 marca 2011 roku. Program realizowany jest według założeń z 2006 roku (wymiana źródła energii cieplnej na energooszczędne i ekologiczne), a jego aktualizacja z 2011 roku miała na celu uzupełnienie Programu o system solarny. Celem Programu jest obniżenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery z kotłowni zlokalizowanych w jednorodzinnych obiektach. Strategia Rozwoju Gminy Czechowice-Dziedzice PLAN OPERACYJNY na lata Cel Operacyjny Rozwój infrastruktury publicznej, w tym zadanie - Poprawa stanu technicznego i funkcjonalności gminnych obiektów użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych. Cel Operacyjny Poprawa efektywności energetycznej i jakości powietrza, zadanie1. Termomodernizacja budynków, zadanie 2. Realizacja programu ograniczania niskiej emisji, zadanie 3. Modernizacja sieci cieplnych. 14

15 Polityki horyzontalne Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 nakłada na państwa członkowskie wdrażające fundusze strukturalne, obowiązek stosowania tzw. polityk horyzontalnych: w Artykule 7 Promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji, w Artykule 8 Zrównoważony rozwój. Planowane działanie następująco wpływa na poszczególne polityki horyzontalne: Tabela 5 Wpływ projektu na polityki horyzontalne Polityki horyzontalne Zrównoważony rozwój Promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji Zgodność projektu z politykami Realizacja projektu będzie miała pozytywny wpływ na politykę zrównoważonego rozwoju przede wszystkim poprzez przeciwdziałanie niekorzystnym zmianom klimatu i poprawę jakości powietrza w regionie. Projekt spełnia założenia tej polityki horyzontalnej rozwoju UE, która skupia się m.in. na takich elementach jak: budowanie bardziej konkurencyjnej gospodarki, która będzie korzystać z zasobów w sposób racjonalny i oszczędny; ochronie środowiska poprzez ograniczanie emisji gazów. Do infrastruktury powstałej w ramach projektu równy dostęp będzie zapewniony kobietom i mężczyznom oraz osobom niepełnosprawnym różnych płci, wyznań i religii, rasy i narodowości. W pływ projektu na polityki pozytywny neutralny Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rozporządzenia ramowego dla EFSI nr 1303/2013 (Dz. Urz. UE L 347 z 20 grudnia 2013 r.) oraz Projektu RPO WSL (wersja 5.1) 4. Komplementarność projektu Projekt ujęty jest na liście projektów rezerwowych przewidzianych do realizacji w formule Regionalnych Inwestycji Terytorialnych (RIT) dla obszaru funkcjonalnego obejmującego Subregion Południowy Województwa Śląskiego. Projekt jest komplementarny z innymi projektami, współfinansowanymi ze środków UE i WFOŚiGW zmierzającymi do poprawy gospodarki niskoemisyjnej i efektywności energetycznej w Gminie Czechowice-Dziedzice. 15

16 Tabela 6 Komplementarność projektu z innymi działaniami L.p. Nazwa projektu Podmiot realizujący Źródło finansowania Wartość brutto w PLN Stan realizacji przedsięwzięcia Termomodernizacja Ośrodka Dziennego Pobytu OPS w Czechowicach- Dziedzicach, ograniczenie emisji szkodliwych substancji wprowadzanych do powietrza Termomodernizacja budynku Urzędu Miejskiego w Czechowicach- Dziedzicach Termomodernizacja Szkoły Podstawowej nr 2 w Czechowicach- Dziedzicach Kompleksowa termomodernizacja budynków użyteczności publicznej w Czechowicach- Dziedzicach z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii etap II Efektywne oświetlenie miejskie w Czechowicach Dziedzicach - etap I - etap II Gmina Czechowice- Dziedzice Gmina Czechowice- Dziedzice Gmina Czechowice- Dziedzice Gmina Czechowice- Dziedzice Gmina Czechowice- Dziedzice Środki własne gminy, RPO WSL , WFOŚiGW w Katowicach Środki własne gminy, WFOŚiGW w Katowicach Środki własne gminy Środki własne gminy, RPO WSL , WFOŚiGW w Katowicach Środki własne gminy, RPO WSL ,10 zrealizowany ,00 zrealizowany ,36 zrealizowany ,06 planowane Etap ,18 Etap ,00 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z ankiety dla beneficjentów projektu 5. Analiza instytucjonalna 5.1. Beneficjenci projektu planowane Beneficjentem będzie jednostka samorządu terytorialnego Gmina Czechowice-Dziedzice. Podstawę prawną w tym względzie określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., nr 142 poz z późn. zm.). Gmina jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego, która wykonuje swoje czynności za pomocą Urzędu Miejskiego, będącego jednostką organizacyjną 16

17 Gminy. Organem wykonawczym wskazanym w ustawie jest burmistrz, a uchwałodawczym rada miejska. Zadania i obowiązki Urzędu Miejskiego i jego komórek organizacyjnych określa Regulamin Organizacyjny Urzędu Miejskiego w Czechowicach-Dziedzicach (Zarządzenie Nr 12/12 Burmistrza Czechowic-Dziedzic z dnia 27 tycznia 2012 r. ze zm.). Urząd funkcjonuje na podstawie wewnętrznego podziału organizacyjnego na wydziały, biura, Urząd Stanu Cywilnego i samodzielne stanowiska pracy. Beneficjentem pośrednim (ostatecznym) będą wszyscy mieszkańcy gminy Czechowice- Dziedzice, jako że celem projektu jest ograniczenie emisji szkodliwych substancji poprzez wykonanie termomodernizacji budynków objętych projektem. Właścicielem wykonanej inwestycji w ramach projektu, będzie Beneficjent Gmina Czechowice- Dziedzice Wykonalność instytucjonalna projektu Komórką organizacyjną, która odpowiadać będzie za przebieg oraz nadzór nad inwestycją, a w szczególności za dotrzymanie zapisów harmonogramu rzeczowo-finansowego inwestycji, opracowanie specyfikacji przetargowej, wybór wykonawcy, rozliczenie inwestycji jest Wydział Inwestycji i Zarządu Drogami (IZD), który zgodnie ze Statutem UM bierze udział w pracach nad realizacją polityki inwestycyjnej gminy oraz koordynuje działania inwestycyjne gminy. Pomocniczo Wydział ten będzie wspierany przez Wydział Księgowości, Wydział Zamówień Publicznych i Wydział Strategii, Rozwoju i Promocji. Wydział IZD będzie sprawował bezpośredni nadzór inwestycyjny, zarządczy oraz wykonawczy nad inwestycją. Wspólnie z Wydziałem Zamówień Publicznych, Wydział IZD dokona wyboru wykonawcy zadania i inspektora nadzoru. Do podstawowego zakresu działania Wydziału Inwestycji i Zarządu Drogami należy m.in. : 1. w zakresie planowania i rozliczeń opracowywanie potrzeb w zakresie inwestycji, remontów i utrzymania bieżącego dróg i gminnej kanalizacji deszczowej oraz ich rozliczanie, 2. w zakresie inwestycji przygotowanie i realizacja inwestycji budowlanych 3. w zakresie zarządu drogami gminnymi przygotowywanie i nadzór nad realizacją remontów i bieżącego utrzymania; wykonywanie zadań z zakresu oznakowania dróg; uzgadnianie i opiniowanie planowanych w pasach drogowych robót budowlanych oraz umieszczenia urządzeń nie związanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego, 4. koordynacja i nadzór nad realizacją zadań inwestycyjnych gminy, 5. reprezentowanie gminy jako inwestora w kontaktach z uczestnikami procesu inwestycyjnego, 6. kontrola realizacji przez wykonawców zadań inwestycyjnych, 7. prowadzenie i nadzorowanie remontów oraz bieżące utrzymanie dróg oraz pozostałej infrastruktury; 8. prowadzenie spraw związanych z prawidłową organizacją ruchu na drogach gminnych. Rozliczenie projektu i czuwanie nad bieżącym raportowaniem spoczywać będzie wspólnie na oddelegowanych do obsługi projektu, pracownikach wydziału IZD, Wydziału Księgowości oraz Wydziału Strategii, Rozwoju i Promocji, odpowiedzialnego m.in. za pozyskiwanie środków zewnętrznych. Za prawidłowe raportowanie i rozliczenie projektu będą oni odpowiadać przed burmistrzem. Jak wynika z powyżej przedstawionych danych Beneficjent, z uwagi na zaangażowanie swoich komórek organizacyjnych do przedmiotowego projektu są przygotowani do realizacji projektu, posiadają wszelką zdolność organizacyjną i finansową do wdrożenia projektu, a dotychczasowa 17

18 działalność w tym zakresie zapewnia, iż zarówno realizacja, jak i utrzymanie projektu w okresie trwałości będą zagwarantowane. 6. Analiza techniczna i technologiczna Stan obecny Przedmiotem planowanego projektu jest wykonanie prac termomodernizacyjnych w budynku MOSiR w Czechowicach-Dziedzicach, Przedszkolu Publicznym nr 10 w Czechowicach-Dziedzicach i budynku Ochotniczej Straży Pożarnej w Zabrzegu. Obecny stan obiektów jest niezadowalający są one nieefektywne energetycznie, co jest wynikiem lat zaniedbań. Na działkach objętych projektem dostęp do wszystkich niezbędnych mediów. Działki i obiekty są własnością gminy Czechowice-Dziedzice. Podstawowe dane: Budynek MOSiR, Bronów, ul. Legionów 145 Kubatura części ogrzewanej 5 400m 3, Powierzchnia netto budynku 932,70 m 2, Powierzchnia zabudowy: 1 955,20 m 2 Konstrukcja monolityczno murowana, 2 szt. kotłów gazowych, moc 226,83 kw, Dwie kondygnacje, Rok budowy 1974 r. Budynek OPS Zabrzeg, Bronów, Zabrzeg, ul. Gazdy 3 Kubatura części ogrzewanej 3 717,70 m 3, Powierzchnia netto budynku 748,10 m 2, Konstrukcja tradycyjna murowana, 2 kotły gazowe, Dwie kondygnacje, Rok budowy 1984 r. Budynek Przedszkola Publicznego nr 10, ul. Nad Białką 1B Kubatura obiektu9 174,0 m 3, Powierzchnia całkowita: m 2, Powierzchnia użytkowa: 1 477,58 m 2, Centralne ogrzewanie zasilane PG Silesia, Rok budowy 1952 r. 18

19 Kwota netto VAT % Kwota VAT Kwota brutto Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Stan projektowany Projekt obejmujące realizację prac termomodernizacyjnych obejmujących m.in.: zmiana poszycia dachowego wraz z dociepleniem, remont kominów, wymiana rynien i rur spustowych, wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, docieplenie ścian zewnętrznych, izolacja ścian piwnic, przy gruncie i fundamentów, wykonanie drenażu opaskowego, montaż instalacji solarnej / innych instalacji wykorzystujących energie odnawialną, wymiana źródła ciepła (np. w OSP Zabrzeg wymiana na nowoczesny kondensacyjny kocioł gazowy), instalacja wentylacji, modernizacja instalacji c.o. i c.w.u. Projekt zakłada również montaż inteligentnych systemów sterowania ogrzewaniem i energią. Szacunkowe obliczenia zawiera rozdział 7 niniejszego opracowania. Projekt jest wykonalny pod względem technicznym i technologicznym. Nie zawiera działań o charakterze innowacyjnym. Przy opracowywaniu dokumentacji ważne jest, by wziąć pod uwagę aktualne na dzień jej sporządzenia wytyczne dot. realizacji RPO WSL na lata Planowane koszty prezentuje poniższa tabela: Tabela 7 Planowane koszty zadania Wydatki/koszty Zadanie w ramach projektu - wykaz wydatków/kosztów Realizacja zadania inwestycyjnego ,31 zł 23% ,24 zł ,55 zł Dokumentacja projektowa ,00 zł 23% ,00 zł ,00 zł Inwentaryzacja, ekspertyzy, nadzory ,00 zł 23% ,00 zł ,00 zł Studium wykonalności ,00 zł 23% 4 600,00 zł ,00 zł Promocja projektu ,56 zł 23% 3 702,44 zł ,00 zł Źródło: Opracowanie własne. Razem ,87 zł ,68 zł ,55 zł Powyższe koszty mogą ulec zmianie na podstawie opracowanej dokumentacji i zamówień publicznych, do których Beneficjent jest zobligowany. 7. Analiza specyficzna dla sektora W związku z planowanym przedsięwzięciem termomodernizacyjnym, przewiduje się zmniejszenie zapotrzebowania na energię końcową wskutek ocieplenia przegród budowlanych, wymianę stolarki 19

20 okiennej, modernizacji instalacji c.o. i c.w.u. oraz zwiększenie sprawności instalacji c.o. poprzez wprowadzenie centralnej i miejscowej regulacji wraz z włączeniem instalacji solarnej termicznej dla potrzeb przygotowania c.w.u. Parametry unosu i emisji substancji wyliczono w oparciu o: 1. Materiały informacyjno-instruktażowe serii 1/96 wydane przez Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, 2. Wyniki badań i pomiarów IChPW w Zabrzu Stan aktualny Stan istniejący przed termomodernizacją zapotrzebowanie na zużycie energii: energia końcowa: GJ rocznie, nośnik energii: ciepłownia / gaz ziemny. Tabela 8 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu istniejącego L.p. Emitowane zanieczyszczenie Wskaźnik emisji ciepłownia [kg/gj] Wskaźnik emisji gaz [kg/gj] Emisja [kg/rok] 1. SO 2 0,0960 0, ,73 2. NO 2 0,2150 0, ,31 3. CO 0,0370 0, ,38 4. CO 2 103,45 58, ,91 5. Pył 0,0370 0, ,87 6. Sadza 0,0000 0,0000 0, Benzo(a)piren 0,0000 0,0000 0,0000 Źródło: Opracowanie własne 7.2. Stan projektowany Stan projektowany zapotrzebowanie na zużycie energii: energia końcowa GJ rocznie, nośnik energii: ciepłownia / gaz ziemny. Tabela 9 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu projektowanego L.p. Emitowane zanieczyszczenie Wskaźnik emisji - ciepłownia [kg/gj] Wskaźnik emisji gaz [kg/gj] Emisja [kg/rok] 1. SO 2 0,0960 0, ,68 2. NO 2 0,2150 0, ,39 3. CO 0,0370 0, ,12 4. CO 2 103,45 58, ,45 20

21 5. Pył 0,0370 0, ,61 6. Sadza 0,0000 0,0000 0, Benzo(a)piren 0,0000 0,0000 0,0000 Źródło: Opracowanie własne Tabela 10 Osiągnięcie rezultatów ekologicznych L.p. Emitowane zanieczyszczenie Stan istniejący [kg/rok] Stan projektowany [kg/rok] Efekt ekologiczny [kg/rok] Redukcja emisji [%] 1. SO 2 148,73 82,68 66,06 44,41 2. NO 2 353,31 196,39 156,91 44,41 3. CO 61,38 34,12 27,26 44,41 4. CO , , ,46 44,41 5. Pył 56,87 31,61 25,26 44,41 6. Sadza 0,0000 0,0000 0,0000 0, Benzo(a)piren 0,0000 0,0000 0,0000 0,0000 Źródło: Opracowanie własne 8. Analiza wariantowa Do analizy wariantowości niniejszego przedsięwzięcia przyjęto trzy rozwiązania: Wariant I zakładał wymianę kotłów na kotły na biomasę i zastosowanie rekuperatorów ciepła. Biomasa jest paliwem odnawialnym podczas spalania biomasy do atmosfery uwalnia się tylko tyle dwutlenku węgla, ile spalane rośliny pobrały wcześniej w procesie fotosyntezy. Ich spalanie nie przyczynia się zatem do powiększenia dziury ozonowej. Wadą tego rozwiązania jest fakt, iż kotły na biomasę potrzebują sporej przestrzeni, dużo miejsca zajmuje też paliwo do nich. Koszty wzrosłyby do 100% inwestycji planowanej w rozdziale 6. Wariant jest korzystny z punktu widzenia środowiska naturalnego oraz z punktu widzenia społecznego, jednakże jego koszty i ograniczenia organizacyjne czynią go niemożliwym do realizacji ze względów finansowych. Zaleca się przeanalizowanie tego wariantu podczas projektowania. Wariant II zwiększenie zakresu zadania poszerzenie o zadania remontowe. Zwiększenie zakresu, spowoduje wzrost kosztów sięgających nawet do 100%. Wariant ten został odrzucony w następujących powodów: zwiększenie kosztów inwestycji, przy braku zwiększenia poziomu dofinansowania, możliwa niekwalifikowalność części kosztów. Wariant III realizacja w zakresie określonym w rozdziale 6. Mając powyższe na uwadze, rekomenduje się przyjęcie wariantu III. 21

22 9. Analiza środowiskowa Analiza środowiskowa projektu wykonana została w oparciu o audyt terenowy, który odbył się w dniu roku. 1. Aktualny stan obiektów: W ramach prowadzonego audytu kontroli poddano wymienione w projekcie obiekty: Budynek Ochotniczej Straży Pożarnej w Zabrzegu przy ul. Gazdy 3. Obiekt nieremontowany, jednokondygnacyjny. Ściany zewnętrzne otynkowane. Elewacja w bardzo dobrym stanie. Budynek MOSiR w Czechowicach-Dziedzicach przy ul. Legionów 145. Obiekt nieremontowany, dwukondygnacyjny. Elewację frontową stanowią okna, od strony boiska drewniana, zadaszona trybuna. Stropodach dwuspadowy. Budynek Przedszkola Publicznego nr 10 w Czechowicach-Dziedzicach przy ul. Nad Białką 1 B. Obiekt nieremontowany, modułowy złożony z jednokondygnacyjnego budynku głównego i parterowego łącznika. Stropodach dwuspadowy. Ściany zewnętrzne otynkowane. Elewacja w dobrym stanie. 2. Stwierdzone miejsca bytowania (w tym lęgowe/rozrodcze) chronionych gatunków ptaków i nietoperzy (wizja lokalna i wywiad): Na elewacji ściany frontowej (pod dachem) Przedszkola Publicznego nr 10 w Czechowicach- Dziedzicach, ślady ptasich odchodów, gniazda nie stwierdzono. W pozostałych obiektach nie stwierdzono śladów bytowania chronionych gatunków ptaków lub nietoperzy. 3. Potencjalne miejsca bytowania (w tym lęgowe/rozrodcze) chronionych gatunków ptaków i nietoperzy (wizja lokalna): Budynek Ochotniczej Straży Pożarnej w Zabrzegu: na elewacji stwierdzono nieliczne szczeliny. Szpary pod stropodachem i szczeliny pod parapetami stanowić mogą letnie kryjówki nietoperzy. Budynek MOSiR w Czechowicach-Dziedzicach: liczne szczeliny w stropodachu stanowić mogą letnie kryjówki nietoperzy. Legary pod dachem stanowić mogą miejsca gniazdowania chronionych gatunków ptaków. Budynek Przedszkola Publicznego nr 10 w Czechowicach-Dziedzicach: na elewacji stwierdzono nieliczne szczeliny. Niezabezpieczone kratki wentylacyjne w stropodachu stanowić mogą miejsca gniazdowania chronionych gatunków ptaków. 4. Rekomendacje środowiskowe dla projektu: W świetle obowiązujących przepisów zaleca się obligatoryjne zgłoszenie do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (RDOŚ) zamiaru podjęcia termomodernizacji obiektu, po wcześniejszym uzyskaniu ekspertyzy ornitologicznej i/lub chiropterologicznej. a) Ekspertyza ornitologiczna (i/lub chiropterologiczna) obejmuje dwie części: wykonanie szczegółowej inwentaryzacji obiektu pod kątem występowania potencjalnych siedlisk i miejsc niebezpiecznych dla ptaków (i/lub nietoperzy), a także stwierdzenie miejsc zajętych przez ptaki, określenie gatunków i ich liczebności, 22

23 zaproponowanie możliwych rozwiązań pod kątem zachowania siedlisk, kompensacji oraz terminarza wykonania tych prac w powiązaniu z harmonogramem i technikami wykonania remontu obiektu. b) Ekspertyza ornitologiczna (i/lub chiropterologiczna) powinna zostać przeprowadzona w roku poprzedzającym planowane prace termomodernizacyjne obiektu. c) Zgodnie z zaleceniami RDOŚ harmonogram inwentaryzacji powinien być następujący: Kwiecień sprawdzenie obiektu pod kątem występowania siedlisk ptaków i nietoperzy: szczeliny dylatacyjne, szczeliny miedzy płytami, ubytki cegieł, otwory technologiczne, szczeliny za rynnami, szczeliny pod parapetami okiennymi, otwory wentylacyjne w stropodachu, inne otwory do strychów i stropodachu (miejsca zasiedlane przez wróblowe, gołębie miejskie, pustułki), półki, gzymsy, duże wnęki, wnęki balkonowe, parapety okien niedostępnych (miejsca wybierane na założenie gniazda przez gołębiowe i pustułki), pnącza na elewacji budynku, wnęki balkonowe (miejsca wybierane przez wróblowe i gołębiowe), stropodachy i strychy (miejsca zasiedlane przez gołębie miejskie, sowy i nietoperze). Maj w drugiej dekadzie miesiąca: sprawdzenie gdzie znajdują się gniazda jaskółek oknówek na elewacji, zarejestrowanie tych miejsc, w trzeciej dekadzie miesiąca - sprawdzenie czy obiekt jest zasiedlony przez jerzyki, obserwacja elewacji pół godziny przed zmrokiem i rejestracja liczby jerzyków i miejsc gdzie usiłują wejść i wchodzą w szczeliny, otwory itp. Czerwiec trzecia dekada miesiąca: pół godziny przed zmrokiem liczenie jerzyków krążących wokół budynku oraz rejestracja miejsc gdzie wchodzą w szczeliny, otwory itp., ostateczne oszacowanie liczby par lęgowych poszczególnych gatunków ptaków zasiedlających obiekt. obserwacje budynku w godzinach wieczornych (tuż po zachodzie słońca, aż do zmroku) w celu stwierdzenia obecności nietoperzy (należy powtórzyć w sierpniu i październiku). Lipiec przygotowanie planu remontu z uwzględnieniem siedlisk ptaków. Zakres zabezpieczeń zależy od stwierdzonego rozmieszczenia w obiekcie siedlisk ptaków i nietoperzy. Jeśli remont musi być wykonany w okresie lęgowym ptaków, co może oznaczać uniemożliwienie im przystąpienia do rozrodu, należy wówczas wystąpić o zgodę do RDOŚ na remont w tym okresie wraz z propozycją działań kompensacyjnych w postaci wywieszenia dodatkowych budek lęgowych w odpowiednich siedliskach w sąsiedztwie remontowanego obiektu, wraz z dokładnym planem ich zamocowania oraz planowanym harmonogramem wieszania budek i prac remontowych. W przypadku stwierdzenia obecności nietoperzy w ramach kompensacyjnych działań naprawczych należy zaplanować montaż kryjówek zastępczych (głównie skrzynek na- i podtynkowych). 23

24 Sierpień po uzyskaniu decyzji Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska ustalenie harmonogramu przygotowania obiektu do remontu pod kątem wymagań określonych w decyzji RDOŚ, dotyczących zabezpieczenia siedlisk stwierdzonych gatunków chronionych i podjętych działań kompensujących. 5. Ryzyko środowiskowe w projekcie: Zakres prac termomodernizacyjnych obejmuje m.in. zmianę poszycia dachu wraz z dociepleniem, remont kominów, wymianę rynien i rur spustowych, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej, docieplenie ścian zewnętrznych, instalację wentylacji. Planowane prace remontowe nie wpłyną negatywnie na populacje chronionych gatunków ptaków i nietoperzy pod warunkiem zastosowania się do zaleceń wynikających z przeprowadzonej inwentaryzacji przyrodniczej i zgłoszeniu do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska zamiaru podjęcia termomodernizacji obiektu. W przypadku konieczności prowadzenia prac w okresie lęgowym ptaków, należy wystąpić o zgodę do RDOŚ na remont w tym okresie wraz z propozycją działań kompensacyjnych w postaci wywieszenia dodatkowych budek lęgowych dla ptaków lub kryjówek zastępczych dla nietoperzy (na koszt Inwestora) w odpowiednich siedliskach w sąsiedztwie remontowanego obiektu, wraz z dokładnym planem ich zamocowania oraz planowanym harmonogramem wieszania budek i prac remontowych. W przypadku pozostałych zadań planowanych w projekcie tj. izolacji ścian piwnic, wykonania drenażu opaskowego, montażu instalacji solarnej lub innych instalacji wykorzystujących energię odnawialną, wymiany źródła ciepła, modernizacji instalacji c.o. i c.w.u. nie zachodzi konieczność wykonania ekspertyzy przyrodniczej obiektów. 10. Analiza prawna i pomoc publiczna Projekt obejmuje wykonanie prac termomodernizacyjnych w budynku Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji (MOSiR) w Czechowicach-Dziedzicach, budynku Przedszkola Publicznego nr 10 w Czechowicach-Dziedzicach i budynku Ochotniczej Straży Pożarnej w Zabrzegu. Beneficjent ma uregulowaną sytuację prawną w zakresie nieruchomości objętych projektem, gdyż Beneficjent jest ich właścicielem. Sytuacja prawna w zakresie korzystania z nieruchomości jest w pełni uregulowana. Z założenia projekt będzie generował dochody polegające na pobieraniu opłat od rodziców z tytułu pobytu dzieci w przedszkolu, opłat za ewentualne udostępnienie powierzchni reklamowych i opłat za wynajem pomieszczeń. Brak jest szczegółowych danych dotyczących dochodów na poszczególnych nieruchomościach oraz poziomu tych dochodów, w tym porównania co do obecnego ich uzyskiwania. W ramach realizowanego projektu Beneficjent zobligowany będzie do wyboru kilku wykonawców przede wszystkim wykonawcy robót budowlanych objętych termomodernizacją wraz z dostawą elementów tej termomodernizacji, ale przede wszystkim podmiotu odpowiedzialnego za opracowanie ewentualnie wymaganego studium wykonalności, audytora energetycznego, podmiotu nadzorującego wykonywane prace i prawidłowość ich wykonania. Konieczne jest również wybranie podmiotu, który wykona audyt termomodernizacyjny budynku Przedszkola, w związku z brakiem jego opracowania do tej pory. Nie można pominąć również konieczności opracowania Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia w tym prawidłowego opisu przedmiotu zamówienia, i jeżeli Beneficjent nie będzie miał możliwości wykonać tego własnymi siłami (za pomocą swoich pracowników), również w tym zakresie konieczne będzie przeprowadzenie odpowiedniego postępowania celem wyłonienia podmiotu, który 24