Analiza wykonalności dla projektu pn.: Montaż kompletnych systemów fotowoltaicznych w budynkach użyteczności publicznej na terenie gminy Jaworze

Transkrypt

1 Analiza wykonalności dla projektu pn.: Montaż kompletnych systemów fotowoltaicznych w budynkach użyteczności publicznej na terenie gminy Jaworze Bielsko-Biała, 2014

2 Zespół ekspertów w składzie: Dominik Chłond, Paweł Gałecki, Izabela Kałczuga, Ewa Krakowiak, Małgorzata Krzysztofik, Krzysztof Linek, Anna Ober, Karina Wieczorek 2

3 Spis treści 1. Charakterystyka projektu Tytuł i definicja projektu Lokalizacja projektu Logika interwencji, cele i wskaźniki projektu Analiza terytorialna Zgodność z politykami strategicznymi Komplementarność projektu Analiza instytucjonalna Beneficjenci projektu Wykonalność instytucjonalna projektu Analiza techniczna i technologiczna Analiza specyficzna dla sektora Analiza wariantowa Analiza środowiskowa Analiza prawna i pomoc publiczna Analiza finansowo-ekonomiczna Wykonalność i trwałość projektu Analiza ryzyk i zagrożeń w projekcie Plan wdrożenia projektu Raport z konsultacji społecznych Zakończenie Bibliografia Spis tabel Tabela 1 Wskaźnik rezultatu... 8 Tabela 2 Wskaźnik produktu... 9 Tabela 3 Ludność w Gminie Jaworze wg miejsca zameldowania i płci Tabela 4 Wskaźnik obciążenia demograficznego w Gminie Jaworze Tabela 5 Wpływ projektu na polityki horyzontalne Tabela 6 Komplementarność projektu z innymi działaniami Tabela 7 Planowane koszty zadania Tabela 8 Osiągnięcie rezultatów ekologicznych dla mocy ogniw w ilości: 0,4 MW

4 Tabela 9 Lista nieruchomości objętych projektem wraz ze wskazaniem czy istnieje podstawa dysponowania nieruchomością przez Beneficjenta Tabela 10 Planowany harmonogram rzeczowo-finansowy Tabela 11 Koszty operacyjne Tabela 12 Obliczenie luki w finansowaniu Tabela 13 Dofinansowanie projektu Tabela 14 ENVP, ERR i B/C dla projektu Tabela 15 Ryzyka i zagrożenia w projekcie Tabela 16 Plan wdrożenia projektu Spis rysunków Rysunek 1 Jaworze na mapie województwa śląskiego... 6 Rysunek 2 Gmina Jaworze na mapie powiatu bielskiego

5 1. Charakterystyka projektu 1.1. Tytuł i definicja projektu Montaż kompletnych systemów fotowoltaicznych w budynkach użyteczności publicznej na terenie gminy Jaworze Projekt jest częścią zintegrowanego subregionalnego przedsięwzięcia dotyczącego ograniczenia niskiej emisji oraz wykorzystujących odnawialne źródła energii na terenie Subregionu Południowego. Przedsięwzięcie obejmuje działania polegające na realizacji programu ograniczania niskiej emisji dla mieszkańców subregionu południowego województwa śląskiego, polegającego na systemie dopłat do termomodernizacji oraz wymiany źródeł ciepła na bardziej ekologiczne; termomodernizacji, wymianie źródeł ciepła, montażu instalacji solarnych, pomp ciepła w budynkach użyteczności publicznej, zakupie energooszczędnego oświetlenia ulicznego, budowie fotowoltaicznych i wiatrowych systemów wytwarzania energii elektrycznej. Przedsięwzięcie zintegrowane złożone jest ze 106 wzajemnie komplementarnych inwestycji zaplanowanych do realizacji w Bielsku-Białej oraz powiatach: bielskim, cieszyńskim i żywieckim. Przedmiotem projektu będzie montaż kompletnych systemów fotowoltaicznych w budynkach użyteczności publicznej na terenie Gminy Jaworze. Projekt polegał będzie na zakupie i montażu infrastruktury odpowiadającej za wytwarzanie energii elektrycznej z promieniowania słonecznego przy wykorzystaniu zjawiska fotowoltaicznego w budynkach użyteczności publicznej na terenie Gminy Jaworze. Zastosowane systemy fotowoltaiczne będą wytwarzały prąd przez cały długoletni okres eksploatacji w sposób wysoce efektywny, czysty i przyjazny dla środowiska naturalnego. Inwestycje w budynkach użyteczności publicznej na terenie Gminy Jaworze wspierają efektywność energetyczną i wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii Lokalizacja projektu Jaworze gmina wiejska w południowej części województwa śląskiego, w południowo-zachodniej części powiatu bielskiego, na granicy z powiatem cieszyńskim. 5

6 Rysunek 1 Jaworze na mapie województwa śląskiego Źródło: Rysunek 2 Gmina Jaworze na mapie powiatu bielskiego Źródło: mapa.targeo.pl 6

7 1.3. Logika interwencji, cele i wskaźniki projektu Cele projektu są zgodne z celami RPO WSL na lata (wersja 5.1) w ramach osi priorytetowej IV EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA, OZE I GOSPODARKA NISKOEMISYJNA, w zakresie priorytetu inwestycyjnego 4.3: Wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i w sektorze mieszkaniowym. Cele szczegółowe projektu odpowiadają priorytetowi inwestycyjnemu 4.3 i są spójne z celami głównym i szczegółowym Umowy Partnerstwa, którymi są odpowiednio: Zwiększenie konkurencyjności gospodarki oraz Zmniejszenie emisyjności gospodarki. Projekt odnosi się do następujących celów szczegółowych priorytetu IV w RPO WSL : zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej i sektora mieszkaniowego, poprawa jakości powietrza w regionie. Zgodnie z Projektem Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego (URPO WSL) na lata w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (wersja 2.0 z maja 2014) przedmiotowy projekt wpisuje się w Działanie 4.3 Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii w infrastrukturze publicznej i sektorze mieszkaniowym. W tej wersji dokumentu - celem tego działania jest przeciwdziałanie niekorzystnym zmianom klimatu oraz poprawa konkurencyjności regionalnej gospodarki, poprzez zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w stosunku do energii ze źródeł konwencjonalnych, zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej i sektora mieszkaniowego, a także poprawa jakości powietrza w regionie, poprawa efektywności produkcji i zużycia energii oraz wzrost produkcji i dystrybucji energii z odnawialnych źródeł. Na etapie opracowania właściwego Studium Wykonalności należy odnieść się do zapisów URPO WSL , które aktualnie określają przykładowe rodzaje projektów odnoszące się do przedmiotowego projektu jako: 1. Likwidacja niskiej emisji poprzez wymianę/modernizację indywidualnych źródeł ciepła lub podłączanie budynków do sieciowych nośników ciepła, 2. Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej oraz wielorodzinnych budynków mieszkalnych, 3. Budowa instalacji OZE w modernizowanych energetycznie budynkach. W ramach 1. przykładowego rodzaju projektu możliwa będzie zarówno wymiana kotłów nieefektywnych ekologicznie na kotły charakteryzujące się zwiększoną sprawnością energetyczną oraz podłączenie budynków do istniejących sieci cieplnych. Przewiduje się możliwość wsparcia projektów w formule projektów typu słoneczne gminy (tu: np. niskoemisyjne gminy) - realizowanych głównie na obszarze gmin o rozproszonej zabudowie jednorodzinnej (gminy małe). Na terenie gmin dużych możliwe podłączanie budynków do sieci miejskich. W ramach 2. przykładowego rodzaju projektu możliwa będzie kompleksowa termomodernizacja obiektu poprzez poprawę izolacyjności przegród budowlanych, a także wymianę okien i drzwi zewnętrznych na wyroby o lepszej izolacyjności. Ponadto w ramach projektu, jako element kompleksowej modernizacji energetycznej obiektu dopuszcza się także działania związane z wymianą oświetlenia na energooszczędne (w tym systemy zarządzania oświetleniem obiektu), przebudową systemów grzewczych (wraz z wymianą i podłączeniem do źródła ciepła) oraz przebudową systemów wentylacji i klimatyzacji. Zabudowa instalacji wykorzystujących OZE możliwa jest jedynie jako element 7

8 szerszych działań związanych z poprawą efektywności energetycznej obiektów objętych projektem. W ramach 2 typu projektu nie przewiduje się termomodernizacji budynków jednorodzinnych. W ramach 3. przykładowego rodzaju projektu możliwe jest wsparcie budowy instalacji/infrastruktury wykorzystującej OZE wyłącznie wraz z 1. i/lub 2. przykładowym rodzajem projektu. Niniejszy projekt wpisuje się do 3 przykładowego rodzaju projektu. Przy opracowywaniu dokumentacji ważne jest, by wziąć pod uwagę aktualne na dzień jej sporządzenia wytyczne dot. realizacji RPO WSL na lata Należy zwrócić szczególną uwagę na zapisy dot. fotowoltaiki i rozpoznanie, czy sam montaż urządzeń jest kwalifikowany, czy też musi stanowić on element szerszego projektu ze względu na aktualny warunek: możliwe jest wsparcie budowy instalacji/infrastruktury wykorzystującej OZE wyłącznie wraz z 1. i/lub 2. przykładowym rodzajem projektu. Wskaźniki Zgodnie z aktualnymi zapisami w Projekcie RPO WSL na lata (wersja 5.1) planowanymi rezultatami wsparcia likwidacji niskiej emisji poprzez wymianę/modernizację indywidualnych źródeł ciepła lub podłączanie budynków do sieciowych nośników ciepła oraz termomodernizacji w budynkach użyteczności publicznej, budynkach mieszkalnych wraz z instalacją OZE w modernizowanych energetycznie budynkach, będą: wzrost udziału produkcji energii ze źródeł odnawialnych w produkcji energii ogółem, obniżenie energochłonności gospodarki oraz obniżenie emisji zanieczyszczeń gazowych. Istotnymi rezultatami projektu będą również czystsze powietrze oraz zmniejszenie ilości produktów ubocznych w/w procesu modernizacji. W wyniku wsparcia w/w działań, nastąpi obniżenie kosztów funkcjonowania administracji publicznej i sektora mieszkaniowego. Niniejszy projekt spełnia te zapisy i możliwość ich osiągnięcia. W ramach przedmiotowego działania zostaną zmodernizowane energetycznie budynki użyteczności publicznej na terenie Gminy Jaworze (na tym etapie analizy brak wskazań Beneficjenta co do ilości obiektów) poprzez montaż kompletnych systemów fotowoltaicznych. W zależności od specyfikacji obiektów ostatecznie wykazanych do objęcia niniejszym projektem możliwym będzie konkretne ustalenie co do oszczędności energetycznej (dodatkowa zdolność wytwarzania energii odnawialnej [MW]). Z uwagi na fakt, iż projekt aktualnie znajduje się w fazie koncepcyjnej brak jest jego dokumentacji technicznej. Możliwe jest więc jedynie szacunkowe podanie wartości wskaźnika. Beneficjent szacuje wartość wskaźnika na poziomie 0,4 MW. Uwarunkowania osiągnięć rezultatów ekologicznych dla przedmiotowego projektu szczegółowo prezentuje analiza ekspercka w rozdziale 7 niniejszego opracowania. Poniższe tabele prezentują zakres wskaźników zaplanowanych do realizacji w oparciu o aktualnie obowiązujące RPO WSL (wersja 5.1). Tabela 1 Wskaźnik rezultatu L.p. 1. Wskaźnik Emisja zanieczyszczeń gazowych Jednostka pomiaru [t/r] Źródło: RPO WSL na lata (wersja 5.1) Źródło danych Dokumentacja projektowa - audyt energetyczny Wartość bazowa Wartość docelowa (2017) 0 Brak danych 8

9 Tabela 2 Wskaźnik produktu L.p. Wskaźnik Jednostka pomiaru Źródło danych Wartość bazowa Wartość docelowa (2017) Liczba jednostek wytwarzania energii elektrycznej z OZE Liczba jednostek wytwarzania energii cieplnej z OZE Liczba zmodernizowanych energetycznie budynków [szt.] [szt.] [szt.] Źródło: RPO WSL na lata (wersja 5.1) Dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczoodbiorcze Dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczoodbiorcze Dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczoodbiorcze/ dokumentacja księgowa 0 Brak danych 0 Brak danych 0 Brak danych Podkreślić należy, iż trwają jeszcze prace Instytucji Zarządzającej nad precyzowaniem, a nawet zmianą wskaźników do poszczególnych priorytetów i działań. Na tym etapie analizy i zaawansowania projektowego Beneficjenta prezentacja zakresu możliwych wskaźników rezultatu i wymaganych wskaźników produktu stanowi podstawowy obraz efektywności przedsięwzięcia wymagany do doprecyzowania na etapie właściwego Studium Wykonalności i zatwierdzonego do wdrożenia RPO WSL na lata Procedura raportowania i monitorowania wskaźników będzie zgodna z Wytycznymi do monitoringu i sprawozdawczości RPO Województwa Śląskiego Obowiązki beneficjenta w zakresie sprawozdawczości będzie również określać umowa o dofinansowanie. Funkcję sprawozdania na poziomie beneficjenta spełniać będzie część wniosku o płatność dotycząca postępu rzeczowego i finansowego danego projektu (w tym informacja nt. postępu prac, osiągniętych produktów). Wskaźniki produktu będą monitorowane co najmniej 1 raz na kwartał i po zakończeniu realizacji projektu, natomiast wskaźniki rezultatu najpóźniej w rok po zakończeniu inwestycji. Do monitorowania wskaźnika rezultatu powinny być wykorzystane: dokumentacja projektowa (np. audyt energetyczny). Natomiast do pomiaru wskaźnika produktu: dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczo-odbiorcze/ dokumentacja księgowa. 2. Analiza terytorialna Jaworze gmina wiejska w południowej części województwa śląskiego, w południowo-zachodniej części powiatu bielskiego, na granicy z powiatem cieszyńskim. W latach gmina położona była w województwie bielskim. Gmina położona jest w krainie historycznej Śląska Cieszyńskiego i przynależy do euroregionu Śląsk Cieszyński. 9

10 Jaworze znajduje się w strefie obejmującej zurbanizowanym obszar Aglomeracja bielska i graniczy z jej śródmiejską częścią, tj. miastem Bielsko-Biała. Gmina graniczy od południa z Gminą Brenna i od północy z Gminą Jasienica, a od wschodu z Miastem Bielsko-Biała należącymi do powiatu Bielskiego. Siedzibą i jedyną wsią gminy jest licząca sobie ponad 700 lat podgórska osada rolniczo-turystyczna Jaworze, które obejmuje swym zasięgiem cztery przysiółki: Jaworze Średnie, Jaworze Górne, Jaworze Nałeże i Jaworze Dolne. Krajowy Rejestr Urzędowy Podziału Terytorialnego Kraju odnotowuje następujące części składowe gminy Jaworze: Błatnia (osada); Jaworze (wieś): Grabka (identyfikator: ), Jaworze Dolne ( ), Jaworze Górne ( ), Jaworze Nałęże ( ), Jaworze Średnie ( ), Pelchrim ( ). Gmina Jaworze ma obszar 21,32 km², w tym: użytki rolne: 39%, a użytki leśne stanowią: 51%. Gmina stanowi 4,66% powierzchni powiatu. Gmina znana jest z walorów uzdrowiskowych, na tym terenie w XIX wieku odkryto źródła wody bogate w sole jodo bromowe. Corocznie przybywa tutaj wiele osób ze schorzeniami dróg oddechowych. Na terenie Jaworza funkcjonują obiekty wczasowo-rekreacyjne, liczne ścieżki rowerowe i narciarskie. Ludność i demografia Poniższe zestawienie prezentuje proces wzrostu ludności w gminie Jaworze na przestrzeni ostatnich 5 lat. Tabela 3 Ludność w Gminie Jaworze wg miejsca zameldowania i płci Wyszczególnienie j.m Ludność wg miejsca zameldowania i płci (stan na 31 XII) ogółem osoba mężczyźni osoba kobiety osoba Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS Według danych GUS na 31 grudnia 2013 r. Gmina Jaworze liczyła mieszkańców. Gęstość zaludnienia stanowi os./km² i od kilku lat lekko wzrasta (w 2009 r. było 325 os./km²). Tabela 4 Wskaźnik obciążenia demograficznego w Gminie Jaworze Wyszczególnienie j.m ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym osoba 55,3 56,8 57,5 58,1 59,2 osoba 88,0 87,2 91,7 94,9 100,2 ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym osoba 25,9 26,5 27,5 28,3 29,6 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS 10

11 W strukturze ludności Jaworza w 2013 r. 18,6% mieszkańców stanowiły osoby w wieku produkcyjnym, 62,8% osoby w wieku przedprodukcyjnym, a 18,6 % osoby w wieku poprodukcyjnym. Od lat wzrasta ilość osób w wieku poprodukcyjnym. Przyrost naturalny na 1000 ludności w 2013 r. był dodatni i stanowił 1,9. Liczba pracujących w gminie Jaworze to ogółem osób (GUS, stan na 31.XII.2013 r.). W tym czasie udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym ogółem w gminie wyniósł 4,5%. Na koniec czerwca 2014 r. stopa bezrobocia w Polsce wyniosła 12 %, w województwie śląskim 10,2 %, w mieście Bielsko-Biała 5,6%, a w powiecie bielskim 9,2 %. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w PUP w Bielsko-Białej w tym czasie z Gminy Jaworze to 192 osoby. Gospodarka Według danych GUS BDL (stan na koniec 2013 r.) dla gminy Jaworze - podmioty gospodarki narodowej wpisane do rejestru REGON (stan w dniu 31 XII) stanowiły: 1 094, w tym z sektora publicznego 16, prywatnego Wiodącym sektorem wśród zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w Jaworzu są firmy z sektora G handel detaliczny i hurtowy (298 firm), potem z sektora F budownictwo (137) oraz z sektora C przetwórstwo przemysłowe (127). Zasoby mieszkaniowe Gminy Jaworze stanowią mieszkania (wg GUS, stanu na XII 2013 r.), a budynki mieszkalne oddane do użytkowania odnotowano 26. Urządzenia sieciowe (dane GUS na 2013 r.): Wodociągi długość czynnej sieci rozdzielczej to 50,5 km, a połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania to szt., Kanalizacja długość czynnej sieci rozdzielczej to 25,5 km, a połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania to 988 szt. Infrastruktura społeczna (wszystkie dane z GUS wg stanu na koniec 2013 r.) Służba zdrowia: 2 przychodnie; apteki ogólnodostępne 3; liczba ludności na 1 aptekę ogólnodostępną W gminie funkcjonuje 1 placówka biblioteczna (dla czytelników w ciągu roku) oraz 1 muzeum. Placówki edukacyjne w Jaworzu to: 3 przedszkola (213 dzieci); 1 szkoła podstawowa (dla 374 uczniów), 1 gimnazjum (dla 160 uczniów). W odniesieniu do przedmiotowego projektu należy podkreślić, iż w kwestii efektywności energetycznej w gminie - indywidualne dokumenty strategiczne (analizy lokalne oraz regionalne) szczegółowo opisują to zagadnienie na miarę posiadanych przez Beneficjenta takich opracowań. Niniejsza analiza odnosi się do tego w rozdziale 3, gdzie wykazano i wskazano takie dokumenty, które charakteryzują obszar objęty niniejszym projektem pod tym względem. W kwestii zanieczyszczenia atmosfery na obszarze gminy takie dane monitorowane są branżowo. Na portalu ( System Prognoz Jakości Powietrza w strefach i aglomeracjach województwa śląskiego, w Charakterystyce strefy śląskiej część południowa wskazano ogólnie dla regionu: Podstawowymi źródłami emisji zanieczyszczeń powietrza jest emisja komunalno-bytowa z zabudowy ośrodków miejskich i wiejskich, transport drogowy emitujący zanieczyszczenia wzdłuż arterii o natężonym ruchu samochodowym, oraz przemysł a zwłaszcza energetyka i ciepłownictwo. Emisja przemysłowa dotyczy zwłaszcza rejonów Czechowic- 11

12 Dziedzic, Bielska-Białej, Żywca i Cieszyna. W obszarach górskich i pogórskich istotne znaczenie ma niska emisja komunalna w dolinach rzek i większych potoków. Do tego regionu zalicza się Gmina Jaworze. Informacje o aktualnym stanie jakości powietrza w obszarze województwa śląskiego (wyniki z przeprowadzonych pomiarów manualnych i pasywnych) dostępne są na bieżąco na stronie WIOŚ w Katowicach (źródło: w zakresie możliwym technicznie (istniejące stacje pomiarów) dla poszczególnych obszarów, w tym z obszaru RIT Subregionu Południowego. Dla obszaru przedmiotowego projektu brak takich danych lokalnych. Podsumowanie Gmina Jaworze liczy ogółem mieszkańców, jej powierzchnia wynosi 21,13 km². Gęstość zaludnienia stanowi 330 os./km² i od kilku lat lekko wzrasta. Narasta ilość osób w wieku poprodukcyjnym. W 2013r odnotowano dodatni przyrost naturalny (na 1000 ludności), tj. 1,9. Jaworze to osada podmiejska o charakterze letniskowo-uzdrowiskowym, walory naturalne oraz historyczna infrastruktura nadaje gminie szczególny charakter i potencjał kurortu. W Jaworzu dominują działalności gospodarcze dot. handlu, budownictwa oraz przetwórstwa przemysłowego. Wykazana infrastruktura społeczna i techniczna Jaworza stanowi istotną bazę działań projektowych zgodnych z przyjętą strategią rozwoju lokalnego. Jej potencjał i potrzeby wyznaczają kierunki istotnych działań określone w strategicznych dokumentach. 3. Zgodność z politykami strategicznymi Projekt jest zgodny z poniższymi celami i priorytetami dokumentów strategicznych na poziomie kraju, regionu, powiatu i gminy. Zgodność projektu z dokumentami strategicznymi w odniesieniu do strategicznych dokumentów związanych z perspektywą finansową 2014+: Strategia Europa Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Priorytet: rozwój zrównoważony wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej Działania: Konkurencyjność, Przeciwdziałanie zmianom klimatu, Czysta i efektywna energia. Programowanie perspektywy finansowej Umowa Partnerstwa Cel tematyczny 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach; Interwencje w ramach CT4 koncentrują się na celu szczegółowym UP - zmniejszenie emisyjności gospodarki i będą realizowane poprzez priorytet: Zwiększenie efektywności energetycznej gospodarki; zakres pilnych do podjęcia interwencji w tym zakresie jest bardzo szeroki i obejmuje m.in.: zwiększenie efektywności energetycznej budynków użyteczności publicznej i mieszkalnych wielorodzinnych (PI 4iii., PI 4c.). Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego : Regiony, Miasta, Obszary wiejskie Cele polityki regionalnej do 2020: 1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów ( konkurencyjność ), w tym: Wspieranie rozwoju i znaczenia miast subregionalnych; 2. Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych ( spójność ); 2.3. Restrukturyzacja i rewitalizacja miast i innych obszarów tracących dotychczasowe funkcje społeczno-gospodarcze, w tym: 2.4. Przezwyciężanie niedogodności 12

13 związanych z położeniem obszarów przygranicznych, szczególnie wzdłuż zewnętrznych granic UE. Krajowy Program Reform 2013 Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko (MG/MŚ) cel główny: zapewnienie wysokiej jakości życia obecnych i przyszłych pokoleń z uwzględnieniem ochrony środowiska oraz stworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju nowoczesnego sektora energetycznego, zdolnego zapewnić Polsce bezpieczeństwo energetyczne oraz konkurencyjną i efektywną energetycznie gospodarkę; cel szczegółowy: poprawa stanu środowiska (w tym ochrona wód i powietrza, racjonalna gospodarka odpadami, promocja technologii środowiskowych i zachowań ekologicznych). Strategia Rozwoju Kraju 2020 Cel II.6. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko; II.6.2.Poprawa efektywności energetycznej; II.6.4. Poprawa stanu środowiska. Polska Wyzwania rozwojowe Wyzwanie 5 BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNO-KLIMATYCZNE, w tym: Wyzwania klimatyczne, Energochłonność gospodarki, Energetyka klimat. Dylematy, oś czasu i zadania, Rekomendacje. Ustawa o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej (Dz. U. z 2014r., poz. 1146) dostosowuje prawo polskie do unijnych regulacji dotyczących polityki spójności Znalazły się w niej zapisy dotyczące m.in.: mechanizmów koordynacji programów operacyjnych współfinansowanych z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności, zasad wdrażania środków polityki spójności oraz zadań i trybu współpracy podmiotów zaangażowanych w ten proces,rozliczeń z Komisją Europejską i monitorowania efektów realizowanych projektów, kontroli, audytu, nieprawidłowości i korekt finansowych, pomocy publicznej, zasad wdrażania instrumentów zwrotnych, systemu wyboru projektów. Regionalne i lokalne dokumenty programowe: Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego Śląskie Obszar Priorytetowy (C) PRZESTRZEŃ; Cel operacyjny: C.1. Zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska; Cel operacyjny: C.3. Wysoki poziom ładu przestrzennego i efektywne wykorzystanie przestrzeni. Projekt Strategii Rozwoju Subregionu Południowego Województwa Śląskiego wraz ze Strategią Regionalnych Inwestycji Terytorialnych na lata (Bielsko-Biała, wrzesień 2014 r.) Cel RIT I. Poprawa infrastruktury ochrony środowiska poprzez zabezpieczenie i wykorzystanie zasobów obszaru funkcjonalnego subregionu południowego wynikający z priorytetu III Strategii Rozwoju Subregionu Południowego: Rozwój infrastruktury i usług dla zrównoważonego rozwoju oraz jest spójny z jego celem operacyjnym III.1 Ochrona środowiska i zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska, III.2 Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna. Priorytet I Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna; Działanie 1.1 Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii. Projekt RPO WSL wersja 5.1 z dnia Oś Priorytetowa: IV Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna; Priorytet inwestycyjny 4.3 wspieranie efektywności energetycznej, 13

14 inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i w sektorze mieszkaniowym; cele szczegółowe: zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej i sektora mieszkaniowego oraz poprawa jakości powietrza w regionie. Projekt Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych RPO WSL w zakresie EFRR w. 2.0 Oś Priorytetowa: IV Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna; Działanie 4.3 Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii w infrastrukturze publicznej i sektorze mieszkaniowym. Program Ochrony Powietrza dla stref województwa śląskiego Cel główny: Dotrzymanie standardów jakości powietrza w zakresie pyłu PM10 oraz znacząca redukcja stężeń B(a)P nawet przy niekorzystnych warunkach klimatycznych najpóźniej do roku 2020; Cel taktyczny w zakresie niskiej emisji: wyeliminowanie spalania odpadów w kotłach i piecach domowych oraz na otwartych przestrzeniach; Cel 1: Wyeliminowanie spalania odpadów w kotłach i piecach domowych; Cel 2. Wyeliminowanie spalania węgla złej jakości w kotłach i piecach domowych. Strategia Rozwoju Powiatu Bielskiego do roku 2020 Cel II: Poprawa jakości środowiska naturalnego; Cel szczegółowy II.2. Poprawa stanu czystości powietrza. Program Ochrony Środowiska Gminy Jaworze (czerwiec 2003r.) Cele długoterminowe do roku 2015: Zadanie 2.: Wdrażanie programu ograniczenia niskiej emisji na terenie Gminy. Program Ograniczenia Niskiej Emisji w Gminie Jaworze (marzec 2006) Rozdz. 5. Metodyczne i decyzyjne podstawy budowy programu zmniejszenia emisji zanieczyszczeń. Strategia Rozwoju Gminy Jaworze dokument z roku 2000 wymaga aktualizacji. Polityki horyzontalne Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/ nakłada na państwa członkowskie wdrażające fundusze strukturalne, obowiązek stosowania tzw. polityk horyzontalnych: w Artykule 7 Promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji, w Artykule 8 Zrównoważony rozwój. Planowane działanie następująco wpływa na poszczególne polityki horyzontalne: 14

15 Tabela 5 Wpływ projektu na polityki horyzontalne Polityki horyzontalne Zrównoważony rozwój Promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji Zgodność projektu z politykami Realizacja projektu będzie miała pozytywny wpływ na politykę zrównoważonego rozwoju przede wszystkim poprzez przeciwdziałanie niekorzystnym zmianom klimatu i poprawę jakości powietrza w regionie. Projekt spełnia założenia tej polityki horyzontalnej rozwoju UE, która skupia się m.in. na takich elementach jak: budowanie bardziej konkurencyjnej gospodarki, która będzie korzystać z zasobów w sposób racjonalny i oszczędny, ochronie środowiska poprzez ograniczanie emisji gazów. Do infrastruktury powstałej w ramach projektu równy dostęp będzie zapewniony kobietom i mężczyznom oraz osobom niepełnosprawnym różnych płci, wyznań i religii, rasy i narodowości. W pływ projektu na polityki pozytywny neutralny Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rozporządzenia ramowego dla EFSI nr 1303/2013 (Dz. Urz. UE L 347 z 20 grudnia 2013 r.) oraz Projektu RPO WSL (wersja 5.1) 4. Komplementarność projektu Projekt ujęty jest na liście projektów przewidzianych do realizacji w formule Regionalnych Inwestycji Terytorialnych (RIT) dla obszaru funkcjonalnego obejmującego Subregion Południowy Województwa Śląskiego. Projekt jest komplementarny z innymi projektami, współfinansowanymi ze środków UE i WFOŚiGW zmierzającymi do poprawy gospodarki niskoemisyjnej i efektywności energetycznej w Gminie Jaworze. Tabela 6 Komplementarność projektu z innymi działaniami L.p. Nazwa projektu 1. Termomodernizacja budynku Gimnazjum Nr 1 w Jaworzu 2. Wdrożenie Programu Ograniczenia Niskiej Emisji dla Gminy Jaworze etap I i II 3. Termomodernizacja budynku szkoły wraz z przebudową systemu ogrzewania Podmiot realizujący Źródło finansowani a Wartość brutto w PLN Stan realizacji przedsięwzięcia Gmina Jaworze WFOŚiGW ,00 zrealizowane Gmina Jaworze Gmina Jaworze WFOŚiGW ,00 zrealizowane EOG ,00 w trakcie realizacji 15

16 4. Termomodernizacja budynku użyteczności publicznej przy ul. Leczniczej w Jaworzu Gmina Jaworze RPO WSL Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z ankiety dla beneficjentów projektu 5. Analiza instytucjonalna 5.1. Beneficjenci projektu ,00 planowane Beneficjentem projektu będzie jednostka samorządu terytorialnego Gmina Jaworze. Podstawę prawną w tym względzie określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., nr 142 poz z późn. zm.). Gmina Jaworze jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego, powołaną do organizacji życia publicznego na swoim terytorium. Organem stanowiącym i kontrolnym w Gminie jest Rada Gminy, organem wykonawczym Gminy jest wójt. Aktami prawnymi są uchwały Rady i zarządzenia wójta. Zadania i obowiązki Urzędu Gminy oraz zasady funkcjonowania Urzędu określa Regulamin Organizacyjny Urzędu Gminy Jaworze (Zarządzenie Nr 37/2013 Wójta Gminy Jaworze z dnia 20 czerwca 2013 r. w sprawie Regulaminu Organizacyjnego Urzędu Gminy Jaworze). Urząd jest jednostką organizacyjną gminy zapewniającą obsługę administracyjną, organizacyjną i techniczną Wójta, oraz Rady i jej organów wewnętrznych. Urząd funkcjonuje na podstawie wewnętrznego podziału organizacyjnego na referaty, biura, Urząd Stanu Cywilnego i samodzielne stanowiska pracy. Beneficjentem pośrednim (ostatecznym) będą wszyscy mieszkańcy gminy Jaworze. Właścicielem wykonanej inwestycji w ramach projektu, będzie Beneficjent Gmina Jaworze Wykonalność instytucjonalna projektu Na potrzeby zarządzania projektem powołany zostanie zespół zarządzający, który będzie odpowiadać za przebieg oraz nadzór nad inwestycją, a w szczególności za dotrzymanie zapisów harmonogramu rzeczowo-finansowego inwestycji, opracowanie specyfiki przetargowej, wybór wykonawcy, rozliczenie inwestycji, w skład którego wejdą pracownicy Urzędu Gminy Jaworze: Wójt Gminy koordynator działań zespołu, Kierownik/Zastępca kierownika Referatu Gospodarki i Infrastruktury inwestycje, Inspektor w Referacie Gospodarki i Infrastruktury realizacja zadania pod kątem środków unijnych, Inspektor w Referacie Gospodarki i Infrastruktury zamówienia publiczne, Inspektor w referacie Budżetu i Finansów księgowość. Zespół zarządzający posiada niezbędne doświadczenie w prowadzeniu i rozliczaniu inwestycji finansowanych ze środków budżetowych jak i zewnętrznych, krajowych i unijnych, nabyte podczas wykonywanych na przestrzeni ostatnich lat inwestycji w infrastrukturze edukacyjnej, kulturalnej i technicznej na terenie gminy. Jak wynika z powyżej przedstawionych danych Beneficjent, z uwagi na zaangażowanie swoich komórek organizacyjnych do przedmiotowego projektu jest przygotowany do realizacji projektu, posiada wszelką zdolność organizacyjną i finansową do wdrożenia projektu, a dotychczasowa 16

17 działalność w tym zakresie zapewnia, iż zarówno realizacja, jak i utrzymanie projektu w okresie trwałości będą zagwarantowane. 6. Analiza techniczna i technologiczna Stan obecny Przedmiotem planowanego projektu jest montaż kompletnych systemów fotowoltaicznych w budynkach użyteczności publicznej na terenie Gminy Jaworze. W budynkach obecnie nie ma zainstalowanych ogniw fotowoltaicznych. ul. Wapienicka 10 Gimnazjum Powierzchnia całkowita m 2, 1 kocioł na węgiel, paliwo: węgiel, Trzy poziomy, Wybudowany w latach 70 tych. ul. Wapienicka 74 Publiczne Przedszkole nr 2 Powierzchnia całkowita m 2, 1 kocioł na gaz, paliwo: gaz ziemny, 2 poziomy, Rok budowy ul. Wapienicka 317 Świetlica socjoterapeutyczna/lokale mieszkalne Powierzchnia całkowita 274,17 m 2, Kubatura obiektu 1 112,70 m 3, 3 kotły gazowe, paliwo: gaz ziemny, 2 kondygnacje, Rok budowy ul. Szkolna 180 Szkoła Podstawowa nr 1/Przedszkole publiczne nr 1 Powierzchnia całkowita 3503 m 2, 2 kotły na gaz, 3 kondygnacje Budynek wybudowano w latach 70-tych. ul. Zdrojowa Galeria/lokale mieszkalne Powierzchnia całkowita 390 m 2, Budynek parterowy, Rok budowy 1920, Brak kotłów, piece na węgiel. Na obecnym etapie brak dokumentacji projektowej. Wymagana jest inwentaryzacja ww. obiektów. 17

18 Kwota netto VAT % Kwota VAT Kwota brutto Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Obiekty są użytkowane i wyposażone w pozostałe media. Stan projektowany Realizacja projektu będzie polegać na: Inwentaryzacji obiektów i pozyskaniu dokumentacji projektowej, Zakupie i montażu infrastruktury odpowiadającej za wytwarzanie energii elektrycznej z promieniowania słonecznego przy wykorzystaniu zjawiska fotowoltaicznego w budynkach użyteczności publicznej na terenie Gminy Jaworze. Sugeruje się, że zainstalowana moc budowanych ogniw fotowoltaicznych ma wynieść 0,4MW = 400kW, co przy montażu ogniw na szerokości geograficznej objętej projektem, pozwala uzyskać produkcję energii elektrycznej w ilości: kWh rocznie. Zastosowane systemy fotowoltaiczne będą wytwarzały prąd przez cały długoletni okres eksploatacji w sposób wysoce efektywny, czysty i przyjazny dla środowiska naturalnego. Inwestycje w budynkach użyteczności publicznej na terenie Gminy Jaworze wspierają efektywność energetyczną i wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii. Obliczenia zawarte są w rozdziale 7. Projekt jest wykonalny pod względem technicznym i technologicznym. Nie zawiera działań o charakterze innowacyjnym. Przy opracowywaniu dokumentacji ważne jest, by wziąć pod uwagę aktualne na dzień jej sporządzenia wytyczne dot. realizacji RPO WSL na lata Należy zwrócić szczególną uwagę na zapisy dot. fotowoltaiki i rozpoznanie, czy sam montaż urządzeń jest kwalifikowany, czy też musi stanowić on element szerszego projektu. Planowane koszty prezentuje poniższa tabela: Tabela 7 Planowane koszty zadania Wydatki/koszty Zadanie w ramach projektu - wykaz wydatków/kosztów Realizacja zadania ,63 zł 23% ,37 zł ,00 zł Dokumentacja projektowa ,00 zł 23% ,00 zł ,00 zł Nadzory, ekspertyzy, inwentaryzacja ,00 zł 23% 9 200,00 zł ,00 zł Studium wykonalności ,00 zł 23% 3 450,00 zł ,00 zł Promocja projektu ,00 zł 23% 2 300,00 zł ,00 zł Źródło: Opracowanie własne Razem ,63 zł ,37 zł ,00 zł Powyższe koszty mogą ulec zmianie na podstawie opracowanej dokumentacji i zamówień publicznych, do których Beneficjent jest zobligowany. Harmonogram prac przygotowawczych i wykonawczych: Opracowanie audytów energetycznych: od 0 do 45 dnia, Opracowanie dokumentacji projektowej: od 45 do 120 dnia, 18

19 Uzyskanie pozwoleń na budowę: od 120 do 185 dnia, Realizacja prac budowlanych: od 185 do 500 dnia. Zakładany przez Beneficjenta termin zakończenia realizacji zadania na okresie jest realny, pod warunkiem rozpoczęcia prac z początkiem 2015 roku. W przypadku gdy, nie będzie jeszcze szczegółowych wytycznych w ramach RPO WSL na lata sugeruje się przesunięcie projektu. 7. Analiza specyficzna dla sektora Dla potrzeb obliczeń przyjęto na podstawie ankiety Beneficjenta przyjęto iż zainstalowana moc budowanych ogniw fotowoltaicznych wyniesie 0,4 MW = 400 kw, co przy montażu ogniw na szerokości geograficznej objętej projektem, pozwala uzyskać produkcję energii elektrycznej w ilości: kwh rocznie. W związku z tym, że produkcja energii elektrycznej powstałej z ogniw fotowoltaicznych nie emituje zanieczyszczeń to atmosfery, nie dokonywano analizy stanu istniejącego i projektowanego, gdyż możliwe jest jedynie wyliczenie efektu ekologicznego dla pomniejszenia zapotrzebowania ma energię produkowaną w elektrowni węglowej i przesyłaną siecią dystrybucyjną do Beneficjenta. Parametry unosu i emisji substancji wyliczono w oparciu o: Materiały informacyjno-instruktażowe serii 1/96 wydane przez Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Wyniki badań i pomiarów IChPW w Zabrzu. Tabela 8 Osiągnięcie rezultatów ekologicznych dla mocy ogniw w ilości: 0,4 MW L.p. Emitowane zanieczyszczenie Wskaźnik emisji [kg/gj] spadek emisji [kg/rok] 1. SO 2 0, ,03 2. NO 2 0, ,33 3. CO 0, CO 2 298, ,14 5. Pył 0, ,93 6. Sadza 0,0000 0, Benzo(a)piren 0,0000 0,0000 Źródło: Opracowanie własne 8. Analiza wariantowa Do analizy wariantowości niniejszego przedsięwzięcia przyjęto trzy rozwiązania: Wariant I zmiana zadania na wytwarzanie energii pochodzącej z turbin wiatrowych. Energia elektryczna uzyskana z energii wiatru jest uznawana za czystą pod względem ekologicznym, gdyż, pomijając nakłady energetyczne związane z wybudowaniem takiej elektrowni, wytworzenie energii nie pociąga za sobą spalania żadnego paliwa. Praca elektrowni wiatrowych powoduje jednak nietypowe i trudne do oceny oddziaływanie na środowisko. Wymaga również przeznaczenia pod inwestycję 19

20 odpowiedniego terenu. Aby uzyskać 1 MW mocy, wirnik turbiny wiatrowej powinien mieć średnicę około 50 m. Zakres zadania związanego z budową turbin wiatrowych jest zbyt kosztowny i ograniczony aspektami prawnymi. Często nie jest akceptowany społecznie. Stąd odrzucono ten wariant. Wariant II zwiększenie zakresu zadania poszerzenie zadań o remonty bieżące i generalne oraz zwiększenie liczby systemów fotowoltaicznych o %. Wymiana kotła na węgiel w budynku przy ul. Zdrojowej 111. Docieplenie ścian wg następujących parametrów: Ocieplenie ścian zewnętrznych dostosować do obowiązujących przepisów U<0,25W/m 2 K, Ocieplenie stropu przez dostosować do obowiązujących przepisów U<0,20W/m 2 K, Ocieplenie stropu nad ostatnią kondygnacją lub dachu dostosować do obowiązujących przepisów U<0,20W/m 2 K, Wymianę stolarki okiennej dostosować do obowiązujących przepisów U<1,3W/m 2 K. Wymagania co do zapotrzebowania na energię pierwotną dla potrzeb ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej dla budynków objętych niniejszym projektem w ocenie eksperta, wymagają dostosowania do zgodności z 329. ust 2. obowiązujących warunków technicznych jaki powinny odpowiadać budynki i ich usytuowaniem. Ustawodawca przewidział stopniowe zmniejszanie wartości tego współczynnika do roku 2021, należy więc rozważyć możliwość stopniowej rezygnacji z głównego nośnika energii dla potrzeb c.o. jakim jest gaz ziemny dla którego współczynnik nakładu wynosi: 1,1 na korzyść źródeł odnawialnej energii jakim są np. kotły na biomasę dla których współczynnik nakładu wynosi: 0,2 lub pompy ciepła których współczynnik nakładu wynosi: 0,5. Zwiększenie zakresu, spowoduje wzrost kosztów. Wariant ten został odrzucony w następujących powodów: zwiększenie kosztów inwestycji, przy braku zwiększenia poziomu dofinansowania, brak zapotrzebowania na zwiększoną energię, możliwa niekwalifikowalność części kosztów. Wariant jest korzystny z punktu widzenia środowiska naturalnego oraz z punktu widzenia społecznego, jednakże jego koszty i ograniczenia organizacyjne czynią go niemożliwym do realizacji ze względów finansowych. Wariant III realizacja w zakresie określonym w rozdziale 6. Mając powyższe na uwadze, rekomenduje się przyjęcie wariantu III. Wybrany wariant przedstawia najlepszy stosunek korzyści środowiskowych i społecznych za akceptowalną dla Beneficjenta cenę. Przyjęto w nim sprawdzone rozwiązania, odpowiadające aktualnym potrzebom użytkowników. Realizacja w planowanym zakresie jest możliwa w założonym budżecie i możliwej do uzyskania dotacji w ramach puli środków pozakonkursowych. 9. Analiza środowiskowa 1. Przedmiot i zakres projektu: Celem projektu jest montaż kompletnych systemów fotowoltaicznych w budynkach użyteczności publicznej na terenie gminy Jaworze. 20

21 2. Rekomendacje środowiskowe dla projektu: Ponieważ projekt zakłada montaż kompletnych systemów fotowoltaicznych, nie ma konieczności wykonania ekspertyzy przyrodniczej w ramach wyżej wymienionego projektu. 3. Ryzyko środowiskowe w projekcie: Planowane prace związane z montażem kompletnych systemów fotowoltaicznych nie wpłyną negatywnie na populacje chronionych gatunków. 10. Analiza prawna i pomoc publiczna Projekt obejmuje zakup i montażu infrastruktury odpowiadającej za wytwarzanie energii elektrycznej z promieniowania słonecznego przy wykorzystaniu zjawiska fotowoltaicznego w budynkach użyteczności publicznej na terenie Gminy Jaworze. Zastosowane systemy fotowoltaiczne będą wytwarzały prąd przez cały długoletni okres eksploatacji w sposób wysoce efektywny, czysty i przyjazny dla środowiska naturalnego. Inwestycje w budynkach użyteczności publicznej na terenie Gminy Jaworze wspierają efektywność energetyczną i wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii. Beneficjent ma uregulowaną sytuację prawną w zakresie nieruchomości objętych projektem, gdyż Beneficjent jest ich właścicielem. W tym miejscu wskazać należy, iż w aktualnym stanie prawnym wątpliwości budzi także fakt czy instalacja fotowoltaiczna wymaga uzyskania przez inwestora pozwolenia na budowę. Zagadnienie to ma istotne znaczenie praktyczne. W ostatnim czasie stanowisko w dyskusji zajęło Ministerstwo Finansów, które w odpowiedzi na interpelację poselską wskazało, iż: zawarta w art. 3 pkt 9 ustawy Prawo budowlane definicja urządzenia budowlanego wskazuje, że są to urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki. Definicja ta wskazuje na dwie istotne cechy urządzeń budowlanych. Urządzenia takie muszą zapewniać użytkowanie obiektu zgodnie z przeznaczeniem oraz być związane z obiektem budowlanym. W elektrowniach słonecznych wolno stojące panele ogniw fotowoltaicznych mogą odpowiadać wymienionym cechom urządzeń budowlanych z uwagi na swoją akcesoryjną funkcję, jaką spełniają w stosunku do obiektów budowlanych elektrowni słonecznej oraz ich techniczne związanie z tymi obiektami. Mając na uwadze powyższe, wydaje się, że wolno stojące kolektory słoneczne (ogniwa fotowoltaiczne) powinny być traktowane jak urządzenia budowlane związane z obiektami elektrowni słonecznej. W związku z powyższym implikowałoby to stwierdzenie, iż nie wymagają one pozwolenia na budowę. Wskazać jednak należy, iż interpelacja odnosi się wyłącznie do ogniw fotowoltaicznych, jako elementu funkcjonalnego elektrowni słonecznej rozumianej jako większa całość. Z tego względu nie rozstrzyga ona konieczności uzyskania pozwolenia budowlanego dla innych elementów elektrowni, a także instalacji posadowionej na fundamencie związanym z gruntem. Beneficjent zakłada, że w oparciu o zainstalowane systemy fotowoltaiczne wytwarzany będzie prąd z uwagi na fazę koncepcyjną projektu oraz planowane zmiany prawne odnośnie wytwarzania prądu przez tego typu systemy nie ma jednak możliwości oszacowania ewentualnych przychodów. Istnieje zatem hipotetyczna możliwość generowania przez projekt dochodu, gdyż potencjalnie istnieje możliwość odsprzedaży nadwyżki energii przedsiębiorstwo energetycznym. Na obecnym etapie nie jest jeszcze uchwalona ustawa o odnawialnych źródłach energii, co może spowodować pewne kłopoty przy uzgodnieniach odsprzedaży nadwyżek energii elektrycznej do sieci. Spodziewane jest jednak 21

22 uchwalenie tej ustawy w najbliższej przyszłości. Ten element projektu jest niezwykle istotny do określenia, czy występuje pomoc publiczna oraz do określenia możliwości poziomu otrzymania dofinansowania przez mieszkańców objętych projektem. W ramach realizowanego projektu Beneficjent zobligowany będzie do wyboru kilku wykonawców przede wszystkim wykonawcy robót budowlanych objętych termomodernizacją wraz z dostawą elementów tej termomodernizacji. Ponadto Beneficjent będzie zobligowany do wyboru podmiotu odpowiedzialnego za opracowanie ewentualnie wymaganego studium wykonalności lub wstępne studium wykonalności, audytora energetycznego, podmiotu nadzorującego wykonywane prace i prawidłowość ich wykonania. Konieczne jest również wybranie podmiotu, który wykona audyt termomodernizacyjny budynku Gminnego Ośrodka Zdrowia w związku z brakiem jego opracowania do tej pory. Nie można pominąć również konieczności opracowania Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia w tym prawidłowego opisu przedmiotu zamówienia i jeżeli Beneficjent nie będzie miał możliwości wykonać tego własnymi siłami ( za pomocą swoich pracowników), również w tym zakresie konieczne będzie przeprowadzenie odpowiedniego postępowania celem wyłonienia podmiotu, który przygotuje takie dokumenty i ewentualnie przeprowadzi lub będzie doradzał w zakresie przeprowadzenia odpowiednich postępowań celem wyłonienia wykonawców wyżej wskazanych postępowań. Do Projektu Szczegółowego Opisu Priorytetów RPO WSL na lata w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego nie zostały jeszcze opracowane wytyczne dotyczące wyboru wykonawców, w przypadku gdy stosownie do treści ustawy Prawo zamówień publicznych dany Beneficjent nie jest zobligowany do jej stosowania Jednakże mając na uwadze fakt, iż Beneficjentem jest jednostka samorządu terytorialnego to wybór wykonawców możliwy będzie jedynie zgodnie z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych, chyba że kwota zamówienia nie przekroczy wartości wskazanej w art. 4 pkt. 8 ustawy Pzp. W takim przypadku zaleca się uwzględnienie wymogów zawartych w Komunikacie Wyjaśniającym KE 2006/C 179/02 dotyczącym prawa wspólnotowego obowiązującego w dziedzinie udzielania zamówień, które nie są lub są jedynie częściowo objęte dyrektywami w sprawie zamówień publicznych. Wybór wykonawcy na podstawie ustawy Pzp wiąże się z koniecznością opracowania specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zawierającej szczegółowy opis zamówienia, przy tym niezbędne jest uwzględnienie podstawowych zasad udzielania zamówień publicznych, mianowicie zasad uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców. Oznacza to przede wszystkim, iż opis przedmiotu zamówienia oraz warunki udziału w postępowaniu nie mogą powodować, że tylko jeden dostawca będzie spełniał wymogi postępowania. Co do zasady za najbardziej konkurencyjny, a jednocześnie gwarantujący całkowitą bezstronność stron uznaje się przetarg nieograniczony oraz ograniczony. Beneficjent powinien również uwzględnić wytyczne dotyczące udzielania zamówień publicznych w szczególności w projektach dofinansowanych ze środków Unii Europejskiej, a przede wszystkim zalecenia do stosowania innych trybów postępowania, w ramach których kryterium wyboru oferty nie jest tylko i wyłącznie cena. Niezwykle istotne jest, by warunki postępowania nie tylko eliminowały możliwość wzięcia udziału w nim niedoświadczonych podmiotów, nie gwarantujących prawidłowego i terminowego wykonania zamówienia, ale jednocześnie nie mogą one być tak restrykcyjne, aby ograniczały możliwości udziału w postępowaniu potencjalnych, doświadczonych wykonawców. Beneficjent nie może pominąć również nowelizacji ustawy Pzp, która weszła w życie r., zgodnie z którą (art. 91 ust. 2a) kryterium ceny może być zastosowane jako jedyne kryterium oceny ofert, jeżeli przedmiot zamówienia jest powszechnie dostępny oraz ma ustalone standardy jakościowe. W pozostałych przypadkach kryteriami oceny ofert powinna być cena i inne kryteria odnoszące się do 22

23 przedmiotu zamówienia, w szczególności jakość, funkcjonalność, parametry techniczne, aspekty środowiskowe, społeczne, innowacyjne, serwis, termin wykonania zamówienia oraz koszty eksploatacji. W związku z tym, iż nie zdefiniowano w ustawie co rozumie się pod pojęciem zamówień powszechnie dostępnych i mających ustalone standardy jakościowe zaleca się, aby kryterium wyboru oferty nie stanowiła jedynie cena, nawet w przypadku uznania, iż dane zamówienie jest zamówieniem powszechnie dostępnym i ma ustalone standardy jakościowe. W przypadkach bowiem przeprowadzania postępowań, gdzie jest ona jedynym kryterium wyboru najkorzystniejszej oferty, niejednokrotnie otrzymuje się mimo opisu przedmiotu zamówienia wyrób lub usługę na nieodpowiednim poziomie, lub wykonawca w trakcie realizacji zamówienia nie jest w stanie go zakończyć, gdyż jego koszty własne przewyższają wartość wskazaną w ofercie. Zastosowanie poza cenowych kryteriów wyboru najkorzystniejszej oferty daje możliwość wyboru oferty, gdzie relacja ceny do jakości przedstawia najwyższy bilans. Tabela 9 Lista nieruchomości objętych projektem wraz ze wskazaniem czy istnieje podstawa dysponowania nieruchomością przez Beneficjenta L.p. Adres (miejscowość, ulica, nr) Numer działki Obręb/ Lokalizacja Nr księgi wieczystej Właściciel/ władający /użytkownik wieczysty Podstawa dysponowania nieruchomością 2230/4 1. Jaworze, ul. Wapienicka /5 2559/5 01 BB1B/ /9 Gmina Jaworze Mienie komunalne 2562/27 2. Jaworze, ul. Wapienicka / BB1B/ /0 Gmina Jaworze Mienie komunalne 3. Jaworze, ul. Wapienicka / / /12 01 BB1B/ /0 Gmina Jaworze Tak 4. Jaworze, ul. Zdrojowa BB1B/ /0 Gmina Jaworze Tak 5. Jaworze, ul. Szkolna /2 1169/7 1169/9 01 BB1B/ /9 BB1B/ /5 Gmina Jaworze/Skarb Państwa Mienie komunalne 6. Jaworze, ul. Lecznicza /27 01 BB1B/ /9 Gmina Jaworze Tak 7. Jaworze, ul. Koralowa /9 01 BB1B/ /9 Gmina Jaworze Mienie komunalne 23