Analiza wykonalności dla projektu pn.: Termomodernizacja budynków gminnych: Dom Ludowy w Rychwałdzie, Zespół Szkół w Gilowicach

Transkrypt

1 Analiza wykonalności dla projektu pn.: Termomodernizacja budynków gminnych: Dom Ludowy w Rychwałdzie, Zespół Szkół w Gilowicach Bielsko-Biała, 2014

2 Zespół ekspertów w składzie: Dominik Chłond, Paweł Gałecki, Izabela Kałczuga, Ewa Krakowiak, Małgorzata Krzysztofik, Krzysztof Linek, Anna Ober, Karina Wieczorek 2

3 Spis treści 1. Charakterystyka projektu Tytuł i definicja projektu Lokalizacja projektu Logika interwencji, cele i wskaźniki projektu Analiza terytorialna Zgodność z politykami strategicznymi Komplementarność projektu Analiza instytucjonalna Beneficjenci projektu Wykonalność instytucjonalna projektu Analiza techniczna i technologiczna Analiza specyficzna dla sektora Stan aktualny Stan projektowany Analiza wariantowa Analiza środowiskowa Analiza prawna i pomoc publiczna Analiza finansowo-ekonomiczna Wykonalność i trwałość projektu Analiza ryzyk i zagrożeń w projekcie Plan wdrożenia projektu Raport z konsultacji społecznych Zakończenie Bibliografia Spis tabel Tabela 1 Wskaźniki szacunkowe Beneficjenta... 9 Tabela 2 Wskaźnik rezultatu... 9 Tabela 3 Wskaźnik produktu... 9 Tabela 4 Ludność w Gilowicach wg miejsca zameldowania i płci Tabela 5 Wskaźnik obciążenia demograficznego w Gilowicach Tabela 6 Wpływ projektu na polityki horyzontalne

4 Tabela 7 Planowane koszty zadania Tabela 8 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu istniejącego Tabela 9 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu projektowanego Tabela 10 Osiągnięcie rezultatów ekologicznych Tabela 11 Lista nieruchomości objętych projektem wraz ze wskazaniem czy istnieje podstawa dysponowania nieruchomością przez Beneficjenta Tabela 12 Planowany harmonogram rzeczowo-finansowy Tabela 13 Koszty operacyjne Tabela 14 Obliczenie luki w finansowaniu Tabela 15 Dofinansowanie projektu na wnioskowanym poziomie Tabela 16 ENVP, ERR i B/C dla projektu Tabela 17 Ryzyka i zagrożenia w projekcie Tabela 18 Plan wdrożenia projektu Spis rysunków Rysunek 1 Gilowice na mapie Województwa Śląskiego... 6 Rysunek 2 Lokalizacja projektu - Zespół Szkół w Gilowicach... 6 Rysunek 3 Lokalizacja projektu - Dom Ludowy w Rychwałdzie

5 1. Charakterystyka projektu 1.1. Tytuł i definicja projektu Termomodernizacja budynków gminnych: Dom Ludowy w Rychwałdzie, Zespół Szkół w Gilowicach Projekt jest częścią zintegrowanego subregionalnego przedsięwzięcia dotyczącego ograniczenia niskiej emisji oraz wykorzystujących odnawialne źródła energii na terenie Subregionu Południowego. Przedsięwzięcie obejmuje działania polegające na realizacji programu ograniczania niskiej emisji dla mieszkańców subregionu południowego województwa śląskiego, polegającego na systemie dopłat do termomodernizacji oraz wymiany źródeł ciepła na bardziej ekologiczne; termomodernizacji, wymianie źródeł ciepła, montażu instalacji solarnych, pomp ciepła w budynkach użyteczności publicznej, zakupie energooszczędnego oświetlenia ulicznego, budowie fotowoltaicznych i wiatrowych systemów wytwarzania energii elektrycznej. Przedsięwzięcie zintegrowane złożone jest ze 106 wzajemnie komplementarnych inwestycji zaplanowanych do realizacji w Bielsku Białej oraz powiatach: bielskim, cieszyńskim i żywieckim. Przedmiotem projektu jest termomodernizacja dwóch budynków użyteczności publicznej w obszarze Gminy Gilowice: Zespołu Szkół w Gilowicach Domu Ludowego w Rychwałdzie. Wskazany zakres prac w szkole w Gilowicach dotyczy wymiany okien, ocieplenia budynku i dachu oraz montażu solarów. W odniesieniu do Domu Ludowego w Rychwałdzie zaplanowano ocieplenie budynku, remont instalacji CO i kotłowni oraz montaż solarów. W związku z planowanym przedsięwzięciem termomodernizacyjnym, przewiduje się zmniejszenie zapotrzebowania na energię końcową wskutek ocieplenia przegród budowlanych, wymiany stolarki, poprawy sprawności i regulacji instalacji oraz wytwarzania ciepła. Nastąpi zmniejszenie zapotrzebowania na energię pierwotną wskutek włączenia w bilans cieplny kolektorów solarnych termicznych. Celem projektu jest zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej oraz poprawa jakości powietrza w regionie poprzez konieczną termomodernizację budynków użyteczności publicznej na obiektach zlokalizowanych w Gminie Gilowice Lokalizacja projektu Gilowice wieś położona w województwie śląskim, w powiecie żywieckim, siedziba gminy Gilowice, w Beskidzie Żywieckim. Lokalizacja projektu na obszarze Gminy Gilowice: budynek Zespołu Szkół w Gilowicach, ul. Siedlakówka 37, budynek Domu Ludowego w Rychwałdzie, ul. Beskidzka 41. 5

6 Rysunek 1 Gilowice na mapie Województwa Śląskiego Źródło: Rysunek 2 Lokalizacja projektu - Zespół Szkół w Gilowicach Źródło: Opracowanie własne na podstawie Mapa Google 6

7 Rysunek 3 Lokalizacja projektu - Dom Ludowy w Rychwałdzie Źródło: Opracowanie własne na podstawie Mapa Google 1.3. Logika interwencji, cele i wskaźniki projektu Cele projektu są zgodne z celami RPO WSL na lata (wersja 5.1) w ramach osi priorytetowej IV EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA, OZE I GOSPODARKA NISKOEMISYJNA, w zakresie priorytetu inwestycyjnego 4.3: Wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i w sektorze mieszkaniowym. Cele szczegółowe projektu odpowiadają priorytetowi inwestycyjnemu 4.3 i są spójne z celami głównym i szczegółowym Umowy Partnerstwa, którymi są odpowiednio: Zwiększenie konkurencyjności gospodarki oraz Zmniejszenie emisyjności gospodarki. Projekt odnosi się do następujących celów szczegółowych priorytetu IV w RPO WSL : zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej i sektora mieszkaniowego, poprawa jakości powietrza w regionie. Zgodnie z Projektem Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego (URPO WSL) na lata w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (wersja 2.0 z maja 2014) przedmiotowy projekt wpisuje się w Działanie 4.3 Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii w infrastrukturze publicznej i sektorze 7

8 mieszkaniowym. W tej wersji dokumentu celem tego działania jest przeciwdziałanie niekorzystnym zmianom klimatu oraz poprawa konkurencyjności regionalnej gospodarki, poprzez zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w stosunku do energii ze źródeł konwencjonalnych, zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej i sektora mieszkaniowego, a także poprawa jakości powietrza w regionie, poprawa efektywności produkcji i zużycia energii oraz wzrost produkcji i dystrybucji energii z odnawialnych źródeł. Na etapie opracowania właściwego Studium Wykonalności należy odnieść się do zapisów URPO WSL , które aktualnie określają przykładowe rodzaje projektów odnoszące się do przedmiotowego projektu jako: 1. Likwidacja niskiej emisji poprzez wymianę/modernizację indywidualnych źródeł ciepła lub podłączanie budynków do sieciowych nośników ciepła, 2. Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej oraz wielorodzinnych budynków mieszkalnych, 3. Budowa instalacji OZE w modernizowanych energetycznie budynkach. W ramach 1. przykładowego rodzaju projektu możliwa będzie zarówno wymiana kotłów nieefektywnych ekologicznie na kotły charakteryzujące się zwiększoną sprawnością energetyczną oraz podłączenie budynków do istniejących sieci cieplnych. Przewiduje się możliwość wsparcia projektów w formule projektów typu słoneczne gminy (tu: np. niskoemisyjne gminy) realizowanych głównie na obszarze gmin o rozproszonej zabudowie jednorodzinnej (gminy małe). Na terenie gmin dużych możliwe podłączanie budynków do sieci miejskich. W ramach 2. przykładowego rodzaju projektu możliwa będzie kompleksowa termomodernizacja obiektu poprzez poprawę izolacyjności przegród budowlanych, a także wymianę okien i drzwi zewnętrznych na wyroby o lepszej izolacyjności. Ponadto w ramach projektu, jako element kompleksowej modernizacji energetycznej obiektu dopuszcza się także działania związane z wymianą oświetlenia na energooszczędne (w tym systemy zarządzania oświetleniem obiektu), przebudową systemów grzewczych (wraz z wymianą i podłączeniem do źródła ciepła) oraz przebudową systemów wentylacji i klimatyzacji. Zabudowa instalacji wykorzystujących OZE możliwa jest jedynie jako element szerszych działań związanych z poprawą efektywności energetycznej obiektów objętych projektem. W ramach 2 typu projektu nie przewiduje się termomodernizacji budynków jednorodzinnych. W ramach 3. przykładowego rodzaju projektu możliwe jest wsparcie budowy instalacji/infrastruktury wykorzystującej OZE wyłącznie wraz z 1. i/lub 2. przykładowym rodzajem projektu. Przedmiotowy projekt wpisuje się w 2 i 3 z przykładowych rodzajów projektów. Determinującym dla projektu będzie linia demarkacyjna w odniesieniu do Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ ), którą należy uwzględnić na etapie opracowania pełnego studium wykonalności. Kluczowym dla przedmiotowego projektu są zapisy powyższe odnoszące się działań kompleksowej modernizacji. Na etapie sporządzania właściwego Studium Wykonalności należy w tym aspekcie zaktualizować zapisy RPO WSL i URPO WSL. Wskaźniki Zgodnie z aktualnymi zapisami w Projekcie RPO WSL na lata (wersja 5.1) planowanymi rezultatami wsparcia likwidacji niskiej emisji poprzez wymianę/modernizację indywidualnych źródeł ciepła lub podłączanie budynków do sieciowych nośników ciepła oraz termomodernizacji w budynkach użyteczności publicznej, budynkach mieszkalnych wraz z instalacją OZE w modernizowanych 8

9 energetycznie budynkach, będą: wzrost udziału produkcji energii ze źródeł odnawialnych w produkcji energii ogółem, obniżenie energochłonności gospodarki oraz obniżenie emisji zanieczyszczeń gazowych. Istotnymi rezultatami projektu będą również czystsze powietrze oraz zmniejszenie ilości produktów ubocznych w/w procesu modernizacji. W wyniku wsparcia w/w działań, nastąpi obniżenie kosztów funkcjonowania administracji publicznej i sektora mieszkaniowego. Niniejszy projekt spełnia te zapisy i możliwość ich osiągnięcia. W ramach przedmiotowego działania zmodernizowane energetycznie zostaną 2 budynki użyteczności publicznej w obrębie gminy Gilowice: budynek Zespołu Szkół w Gilowicach (ul. Siedlakówka 37) oaz budynek Domu Ludowego w Rychwałdzie (ul. Beskidzka 41). Zgodnie ze wskazaniami (dane z ankiety) Beneficjent szacuje: Tabela 1 Wskaźniki szacunkowe Beneficjenta L.p. Wskaźnik Jednostka miary Wartość docelowa (2018) 1. Spadek emisji gazów cieplarnianych [tony ekwiwalentu CO 2 ] 35-37% 2. Ilość zaoszczędzonej energii pierwotnej w wyniku realizacji projektu Źródło: Na podstawie danych z ankiety Beneficjenta [kw/rok] 35-37% W związku z planowanym przedsięwzięciem termomodernizacyjnym, przewiduje się zmniejszenie zapotrzebowania na energię końcową wskutek ocieplenia przegród budowlanych, wymiany stolarki, poprawy sprawności i regulacji instalacji oraz wytwarzania ciepła. Nastąpi zmniejszenie zapotrzebowania na energię pierwotną wskutek włączenia w bilans cieplny kolektorów solarnych termicznych. Uwarunkowania osiągnięć rezultatów ekologicznych szczegółowo prezentuje analiza w rozdziale 7 niniejszego opracowania. Poniższe tabele prezentują zakres wskaźników zaplanowanych do realizacji w oparciu o aktualnie obowiązujące RPO WSL (wersja 5.1) oraz ich wielkości na podstawie wyliczeń własnych eksperta na potrzeby przedmiotowego projektu (dane w oparciu o analizę specyficzną dla sektora szczegóły w rozdziale 7 niniejszego opracowania): Tabela 2 Wskaźnik rezultatu L.p. 1. Wskaźnik Emisja zanieczyszczeń gazowych Źródło: RPO WSL na lata (wersja 5.1) Tabela 3 Wskaźnik produktu Jednostka pomiaru [t/r] Źródło danych Analiza ekspercka Wartość Wartość docelowa bazowa (2018) 539,36 313,87 L.p. Wskaźnik Jednostka pomiaru Źródło danych Wartość bazowa Wartość docelowa (2018) 1. Liczba jednostek wytwarzania energii elektrycznej z OZE [szt.] Dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczoodbiorcze 0 Nie dotyczy 9

10 2. 3. Liczba jednostek wytwarzania energii cieplnej z OZE Liczba zmodernizowanych energetycznie budynków [szt.] [szt.] Źródło: RPO WSL na lata (wersja 5.1) Dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczoodbiorcze Dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczoodbiorcze/ dokumentacja księgowa 0 Brak danych 0 2 Podkreślić należy, iż trwają jeszcze prace Instytucji Zarządzającej nad precyzowaniem, a nawet zmianą wskaźników do poszczególnych priorytetów i działań. Na tym etapie analizy i zaawansowania projektowego Beneficjenta prezentacja zakresu możliwych wskaźników rezultatu i wymaganych wskaźników produktu stanowi podstawowy obraz efektywności przedsięwzięcia wymagany do doprecyzowania na etapie właściwego Studium Wykonalności i zatwierdzonego do wdrożenia RPO WSL na lata Procedura raportowania i monitorowania wskaźników będzie zgodna z Wytycznymi do monitoringu i sprawozdawczości RPO Województwa Śląskiego Obowiązki beneficjenta w zakresie sprawozdawczości będzie również określać umowa o dofinansowanie. Funkcję sprawozdania na poziomie beneficjenta spełniać będzie część wniosku o płatność dotycząca postępu rzeczowego i finansowego danego projektu (w tym informacja nt. postępu prac, osiągniętych produktów). Wskaźniki produktu będą monitorowane co najmniej 1 raz na kwartał i po zakończeniu realizacji projektu, natomiast wskaźniki rezultatu najpóźniej w rok po zakończeniu inwestycji. Do monitorowania wskaźnika rezultatu powinny być wykorzystane: dokumentacja projektowa (np. audyt energetyczny). Natomiast do pomiaru wskaźnika produktu: dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczo-odbiorcze/ dokumentacja księgowa. 2. Analiza terytorialna Gilowice gmina wiejska położona w Kotlinie Żywieckiej na terenie Zewnętrznych Karpat Zachodnich, w naturalnym obniżeniu terenu pomiędzy wzniesieniami Beskidu Małego na północy oraz Beskidu Makowskiego związanego Beskidem Średnim na południu. W skład gminy wchodzą dwa sołectwa: Gilowice i Rychwałd. Gmina Gilowice znajduje się w dorzeczu rzeki Łękawki i graniczy od północy z gminą Łękawica, od strony wschodniej z gminą Ślemień, od południa z gminą Świnna, od zachodu z miastem Żywiec. Gmina Gilowice ma typowo rolniczy charakter. Drogi dojazdowe - krajowa: 69 Bielsko-Biała Żywiec Laliki Zwardoń > Granica Państwa (PL-SLO), - wojewódzka: 946 Żywiec Sucha Beskidzka (odległość gminy od Żywca wynosi 12 km). Naturalna rzeźba terenu gminy stwarza doskonałe warunki rozwoju turystyki i rekreacji. Uwarunkowania geograficzne miejscowości są atrakcją dla rowerzystów uprawiających górską oraz tradycyjną turystykę rowerową. Natomiast w sezonie zimowym dogodne warunki zachęcają do uprawiania narciarstwa biegowego. W Gilowicach znajduje się również kompleks skoczni narciarskich. 10

11 Gilowice posiadają wodociąg gminny, na który składają się 2 ujęcia wody. Rychwałd korzysta z sieci wodociągów grawitacyjnych. Gmina nie posiada oczyszczalni ścieków za wyjątkiem dwóch oczyszczalni przyzakładowych. Ścieki domowe gromadzone są w przydomowych szambach. Gmina nie posiada dostępu do gazu ziemnego. W okresie grzewczym obiekty ogrzewane są z kotłowni przydomowych opalanych węglem różnego gatunku. Najważniejszymi problemami ekologicznymi na terenie gminy Gilowice są: niska emisja, zły stan dróg, nieuporządkowana gospodarka wodno-ściekowa, niska świadomość ekologiczna mieszkańców. Głównymi zagrożeniami dla wód powierzchniowych i podziemnych są skażenia komunalne, skażenia związane z chemicznymi środkami do produkcji rolnej, a także zanieczyszczenie substancjami ropopochodnymi spłukiwanymi podczas opadów deszczu z nawierzchni dróg, parkingów czy placów stacji paliw. Tabela 4 Ludność w Gilowicach wg miejsca zameldowania i płci Wyszczególnienie j.m Ludność wg miejsca zameldowania i płci (stan na 31 XII) ogółem osoba mężczyźni osoba kobiety osoba Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS Według danych GUS na 31 grudnia 2013 r. gmina Gilowice liczyła mieszkańców, natomiast jej powierzchnia wynosi 28 km². Gęstość zaludnienia stanowi aktualnie 219 os./km² i od kilku lat wzrasta (w 2011 r. gęstość zaludnienia wynosiła 214 os./km²). Saldo migracji na osób w 2013 r. było dodatnie wyniosło 6,7 i ma tendencję wzrostową (w 2011 r. wynosiło minus 1,0). Tabela 5 Wskaźnik obciążenia demograficznego w Gilowicach Wyszczególnienie j.m ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym osoba 61,6 60,1 59,9 61,2 61,6 osoba 72,8 75,9 77,8 80,5 83,6 ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym osoba 25,9 25,9 26,2 27,3 28,0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS W strukturze ludności gminy Gilowice w 2013 r. 61,9% mieszkańców stanowiły osoby w wieku produkcyjnym, 20,8% osoby w wieku przedprodukcyjnym, a 17,4% osoby w wieku poprodukcyjnym. Od lat wzrasta ilość osób w wieku poprodukcyjnym. Przyrost naturalny na ludności w 2013 r. wyniósł 0,0 i ma tendencję malejącą. Liczba pracujących w Gilowicach to ogółem 550 osób (GUS, stan na 31 XII 2013 r.). Pracujący na ludności w 2013 r. stanowili 90 osób. Na koniec czerwca 2014 r. stopa bezrobocia w Polsce wyniosła 12%, w województwie śląskim 10,2%, a w powiecie żywieckim 14%. Liczba bezrobotnych 11

12 zarejestrowanych w 2013 r. w PUP Żywiec z gminy Gilowice to 279 osób. Analizując wcześniejsze okresy zauważalnym jest spadek bezrobocia (w 2012 r. zarejestrowanych bezrobotnych było 301). Gospodarka Według danych GUS BDL (stan na koniec 2013 r.) podmioty gospodarki narodowej stanowiły w Gilowicach ogółem 388 w tym z sektora publicznego 15, sektora prywatnego 373, a wśród nich sektor prywatny osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą 329 firm. Wiodącym sektorem wśród zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w Czernichowie są firmy z sektora G handel detaliczny i hurtowy (106 firm), sektora F budownictwo (83) oraz sektora C przetwórstwo przemysłowe (40). Zasoby mieszkaniowe gminy Gilowice stanowią (wg GUS, stan na XII 2013 r.), w tym budynki mieszkalne to ogółem Liczba mieszkań oddanych w 2013 r. do użytkowania to 28. Urządzenia sieciowe (dane GUS na 2013 r.): Wodociągi długość czynnej sieci rozdzielczej to 43,5 km, a połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania to szt. Ludność w % ogółu ludności korzystająca z instalacji (GUS, 2012 r.): wodociągowej 52,2, kanalizacyjnej brak, gazowej 0,1. Infrastruktura społeczna Służba zdrowia: 3 przychodnie; liczba ludności na 1 przychodnię w 2013 r osób; apteki ogólnodostępne 1; liczba ludności na 1 aptekę ogólnodostępną Placówki edukacyjne w Gilowicach to: 2 przedszkola dla 120 dzieci; 2 szkoły podstawowe (dla 346 uczniów) oraz 2 gimnazja (dla 196 uczniów). W odniesieniu do przedmiotowego projektu należy podkreślić, iż w kwestii efektywności energetycznej w gminie - indywidualne dokumenty strategiczne (analizy lokalne oraz regionalne) szczegółowo opisują to zagadnienie na miarę posiadanych przez Beneficjenta takich opracowań. Niniejsza analiza odnosi się do tego w rozdziale 3, gdzie wykazano i wskazano takie dokumenty, które charakteryzują obszar objęty niniejszym projektem pod tym względem. W kwestii zanieczyszczenia atmosfery na obszarze gminy takie dane monitorowane są branżowo. Na portalu ( System Prognoz Jakości Powietrza w strefach i aglomeracjach województwa śląskiego, w Charakterystyce strefy śląskiej część południowa wskazano ogólnie dla regionu: Podstawowymi źródłami emisji zanieczyszczeń powietrza jest emisja komunalno-bytowa z zabudowy ośrodków miejskich i wiejskich, transport drogowy emitujący zanieczyszczenia wzdłuż arterii o natężonym ruchu samochodowym, oraz przemysł a zwłaszcza energetyka i ciepłownictwo. Emisja przemysłowa dotyczy zwłaszcza rejonów Czechowic-Dziedzic, Bielska-Białej, Żywca i Cieszyna. W obszarach górskich i pogórskich istotne znaczenie ma niska emisja komunalna w dolinach rzek i większych potoków. Do tego regionu zalicza się Gmina Gilowice. Informacje o aktualnym stanie jakości powietrza w obszarze województwa śląskiego (wyniki z przeprowadzonych pomiarów manualnych i pasywnych) dostępne są na bieżąco na stronie WIOŚ w Katowicach (źródło: w zakresie możliwym technicznie (istniejące stacje pomiarów) dla poszczególnych obszarów, w tym z obszaru RIT Subregionu Południowego. Dla obszaru przedmiotowego projektu brak takich danych lokalnych. 12

13 Podsumowanie Gmina Gilowice liczy mieszkańców, jej powierzchnia wynosi 28 km². Gęstość zaludnienia stanowi 219 os./km² i od kilku lat powoli wzrasta. Narasta ilość osób w wieku poprodukcyjnym. Przyrost naturalny na ludności w 2013 r. wyniósł 0,0 i ma tendencję malejącą. W Gilowicach zauważa się niewielki spadek bezrobocia. Ze względu na niski stopień zalesienia i stosunkowo dobre gleby, dogodne dla rolnika ukształtowanie terenu i tradycję, Gilowice zaliczyć należy do wsi rolnych. Jednak ze względu na zbyt duże rozdrobnienie, duże zagęszczenie ludności i szachownicę pól, ziemia ta nie jest w stanie wyżywić i dać utrzymanie ponad 6-tysięcznej społeczności gminy. Większość mieszkańców poszukuje źródła utrzymania w sektorach pozarolniczych. Dominują działalności gospodarcze dot. handlu, budownictwa oraz przetwórstwa przemysłowego. Usytuowanie gminy wpływa na jej atrakcyjność turystyczną, jednak obecnie bazą noclegową są głównie prywatne kwatery i ośrodki wczasowo-szkoleniowe. Bazy gastronomiczne, kawiarnie i bary zaspokajają głównie potrzeby mieszkańców. Odpowiednie wykorzystanie bazy noclegowej, powstanie sieci pensjonatów, moteli oraz wyznaczenie ścieżek rowerowych i spacerowych niewątpliwie podniesie atrakcyjność gminy. Na terenie gminy Gilowice w celu zmniejszenia emisji i emisji wskazane są działania dążące do poprawy czystości atmosfery. W zakresie ochrony powietrza atmosferycznego gmina realizuje na bieżąco zadania polegające na termomodernizacji budynków komunalnych będących w jej zarządzie. W celu zmniejszenia zanieczyszczeń liniowych planuje się zmodernizować kilkanaście kilometrów dróg gminnych. W celu poprawy jakości wód powierzchniowych, niezbędna jest likwidacja niekontrolowanych zrzutów ścieków bytowych do rzek płynących przez teren gminy. W rolnictwie należy się skupić na stosowaniu najlepszych dostępnych praktyk rolniczych, co powinno doprowadzić do ograniczenia ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych do odbiorników. W celu skutecznej realizacji powyższych działań gmina posiada zaktualizowany Program Ochrony Środowiska dla Gminy Gilowice na lata Wykazana infrastruktura społeczna i techniczna gminy Gilowice stanowi istotną bazę działań projektowych zgodnych z przyjętą strategią rozwoju lokalnego. Jej potencjał i potrzeby wyznaczają kierunki istotnych działań określone w strategicznych dokumentach. 3. Zgodność z politykami strategicznymi Projekt jest zgodny z poniższymi celami i priorytetami dokumentów strategicznych na poziomie kraju, regionu, powiatu i gminy. Zgodność projektu z dokumentami strategicznymi w odniesieniu do strategicznych dokumentów związanych z perspektywą finansową 2014+: Strategia Europa Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Priorytet: rozwój zrównoważony wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej Działania: Konkurencyjność, Przeciwdziałanie zmianom klimatu, Czysta i efektywna energia. Programowanie perspektywy finansowej Umowa Partnerstwa Cel tematyczny 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach; Interwencje w ramach CT4 koncentrują się na celu szczegółowym UP - 13

14 zmniejszenie emisyjności gospodarki i będą realizowane poprzez priorytet: Zwiększenie efektywności energetycznej gospodarki; zakres pilnych do podjęcia interwencji w tym zakresie jest bardzo szeroki i obejmuje m.in.: zwiększenie efektywności energetycznej budynków użyteczności publicznej i mieszkalnych wielorodzinnych (PI 4iii., PI 4c.). Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego : Regiony, Miasta, Obszary wiejskie Cele polityki regionalnej do 2020: 1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów ( konkurencyjność ), w tym: Wspieranie rozwoju i znaczenia miast subregionalnych; 2. Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych ( spójność ); 2.3. Restrukturyzacja i rewitalizacja miast i innych obszarów tracących dotychczasowe funkcje społeczno-gospodarcze, w tym: 2.4. Przezwyciężanie niedogodności związanych z położeniem obszarów przygranicznych, szczególnie wzdłuż zewnętrznych granic UE. Krajowy Program Reform 2013 Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko (MG/MŚ) cel główny: zapewnienie wysokiej jakości życia obecnych i przyszłych pokoleń z uwzględnieniem ochrony środowiska oraz stworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju nowoczesnego sektora energetycznego, zdolnego zapewnić Polsce bezpieczeństwo energetyczne oraz konkurencyjną i efektywną energetycznie gospodarkę; cel szczegółowy: poprawa stanu środowiska (w tym ochrona wód i powietrza, racjonalna gospodarka odpadami, promocja technologii środowiskowych i zachowań ekologicznych). Strategia Rozwoju Kraju 2020 Cel II.6. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko; II.6.2.Poprawa efektywności energetycznej; II.6.4. Poprawa stanu środowiska. Polska Wyzwania rozwojowe Wyzwanie 5 BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNO-KLIMATYCZNE, w tym: Wyzwania klimatyczne, Energochłonność gospodarki, Energetyka klimat. Dylematy, oś czasu i zadania, Rekomendacje. Ustawa o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej (Dz. U. z 2014r., poz. 1146) dostosowuje prawo polskie do unijnych regulacji dotyczących polityki spójności Znalazły się w niej zapisy dotyczące m.in.: mechanizmów koordynacji programów operacyjnych współfinansowanych z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności, zasad wdrażania środków polityki spójności oraz zadań i trybu współpracy podmiotów zaangażowanych w ten proces,rozliczeń z Komisją Europejską i monitorowania efektów realizowanych projektów, kontroli, audytu, nieprawidłowości i korekt finansowych, pomocy publicznej, zasad wdrażania instrumentów zwrotnych, systemu wyboru projektów. Regionalne i lokalne dokumenty programowe: Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego Śląskie Obszar Priorytetowy (C) PRZESTRZEŃ; Cel operacyjny: C.1. Zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska; Cel operacyjny: C.3. Wysoki poziom ładu przestrzennego i efektywne wykorzystanie przestrzeni. Projekt Strategii Rozwoju Subregionu Południowego Województwa Śląskiego wraz ze Strategią Regionalnych Inwestycji Terytorialnych na lata (Bielsko-Biała, wrzesień 2014 r.) Cel RIT I. Poprawa infrastruktury ochrony środowiska poprzez zabezpieczenie i wykorzystanie zasobów obszaru funkcjonalnego subregionu południowego wynikający z priorytetu III 14

15 Strategii Rozwoju Subregionu Południowego: Rozwój infrastruktury i usług dla zrównoważonego rozwoju oraz jest spójny z jego celem operacyjnym III.1 Ochrona środowiska i zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska, III.2 Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna. Priorytet I Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna; Działanie 1.1 Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii. Projekt RPO WSL wersja 5.1 z dnia Oś Priorytetowa: IV Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna; Priorytet inwestycyjny 4.3 wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i w sektorze mieszkaniowym; cele szczegółowe: zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej i sektora mieszkaniowego oraz poprawa jakości powietrza w regionie. Projekt Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych RPO WSL w zakresie EFRR w. 2.0 Oś Priorytetowa: IV Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna; Działanie 4.3 Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii w infrastrukturze publicznej i sektorze mieszkaniowym. Program Ochrony Powietrza dla stref województwa śląskiego Cel główny: Dotrzymanie standardów jakości powietrza w zakresie pyłu PM10 oraz znacząca redukcja stężeń B(a)P nawet przy niekorzystnych warunkach klimatycznych najpóźniej do roku 2020; Cel taktyczny w zakresie niskiej emisji: wyeliminowanie spalania odpadów w kotłach i piecach domowych oraz na otwartych przestrzeniach. Strategia Zrównoważonego Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Powiatu Żywieckiego na lata (aktualizacja 2013) P IV Eliminacja zagrożeń środowiskowych i racjonalizacja ochrony środowiska; C IV.2 Zmniejszenie ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych do środowiska; Z IV.21.3 Eliminacja niskiej emisji w jednostkach publicznych; Z IV.21.4 Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii; C IV.5 Eliminacja zagrożeń środowiskowych. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Gilowice na lata (aktualizacja) W obszarze Ochrona Powietrza, Cel OA.1 Kontynuacja działań związanych z poprawą jakości powietrza oraz ograniczanie zużycia energii i wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł; OA.1.1 Spełnienie standardów, jakości powietrza poprzez ograniczenie emisji z procesów spalania paliw, ograniczenie niskiej emisji, zmniejszenie zapotrzebowania na energię; OA Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej. Polityki horyzontalne Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 nakłada na państwa członkowskie wdrażające fundusze strukturalne, obowiązek stosowania tzw. polityk horyzontalnych: 15

16 w Artykule 7 Promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji, w Artykule 8 Zrównoważony rozwój. Planowane działanie następująco wpływa na poszczególne polityki horyzontalne: Tabela 6 Wpływ projektu na polityki horyzontalne Polityki horyzontalne Zrównoważony rozwój Promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji Zgodność projektu z politykami Realizacja projektu będzie miała pozytywny wpływ na politykę zrównoważonego rozwoju przede wszystkim poprzez przeciwdziałanie niekorzystnym zmianom klimatu i poprawę jakości powietrza w regionie. Projekt spełnia założenia tej polityki horyzontalnej rozwoju UE, która skupia się m.in. na takich elementach jak: budowanie bardziej konkurencyjnej gospodarki, która będzie korzystać z zasobów w sposób racjonalny i oszczędny. Do infrastruktury powstałej w ramach projektu równy dostęp będzie zapewniony kobietom i mężczyznom oraz osobom niepełnosprawnym różnych płci, wyznań i religii, rasy i narodowości. W pływ projektu na polityki pozytywny neutralny Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rozporządzenia ramowego dla EFSI nr 1303/2013 (Dz. Urz. UE L 347 z 20 grudnia 2013 r.) oraz Projektu RPO WSL (wersja 5.1) 4. Komplementarność projektu Projekt ujęty jest na liście projektów przewidzianych do realizacji w formule Regionalnych Inwestycji Terytorialnych (RIT) dla obszaru funkcjonalnego obejmującego subregion południowy województwa śląskiego. Beneficjent nie wykazał lokalnych projektów komplementarnych do przedmiotowego projektu. 5. Analiza instytucjonalna 5.1. Beneficjenci projektu Beneficjentem projektu będzie jednostka samorządu terytorialnego Gmina Gilowice. Podstawę prawną w tym względzie określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., nr 142 poz z późn. zm.). Gmina Gilowice jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego, powołaną do organizacji życia publicznego na swoim terytorium. W Gminie Gilowice są dwie jednostki pomocnicze: Gilowice i Rychwałd. Organem stanowiącym i kontrolnym w Gminie jest Rada Gminy, organem wykonawczym Gminy jest wójt. Aktami prawnymi są uchwały Rady i zarządzenia wójta. Zadania i obowiązki Urzędu Gminy oraz zasady funkcjonowania Urzędu określa Regulamin Organizacyjny Urzędu Gminy Gilowice. (Zarządzenia Nr 6/02 Wójta Gminy Gilowice z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie nadania regulaminu organizacyjnego Urzędu Gminy w Gilowicach). Urząd jest jednostką organizacyjną Gminy zapewniającą obsługę administracyjną, organizacyjną 16

17 i techniczną wójta, oraz Rady i jej organów wewnętrznych. Urząd funkcjonuje na podstawie wewnętrznego podziału organizacyjnego na referaty, Urząd Stanu Cywilnego i samodzielne stanowiska pracy. Beneficjentem pośrednim (ostatecznym) będą uczniowie i zespołu szkół łącznie ok. 500 uczniów miesięcznie, użytkownicy Domu Ludowego około 300 osób rocznie, społeczność lokalna mieszkańcy Gminy Gilowice, jako że celem projektu jest ograniczenie emisji szkodliwych substancji poprzez wykonanie kompleksowej termomodernizacji w budynkach użyteczności publicznej znajdujących się na terenie Gminy. Właścicielem wykonanej inwestycji w ramach projektu, będzie Beneficjent Gmina Gilowice Wykonalność instytucjonalna projektu Beneficjent nie wskazał struktury, stanowisk i zakresu odpowiedzialności poszczególnych osób, które będą brały udział w realizacji projektu. Z uwagi na powyższe, nie jest możliwa pełna ocena przygotowania Beneficjenta do realizacji projektu, w szczególności poprzez ocenę czy Beneficjent posiada zdolność organizacyjną do wdrożenia projektu i jego utrzymania. Jednakże wskazane przez Beneficjenta doświadczenie w zrealizowaniu kilku projektów dofinansowanych ze środków unijnych daje możliwość uznania, iż istnieje potencjał do wdrożenia projektu. 6. Analiza techniczna i technologiczna Stan obecny Przedmiotem projektu jest termomodernizacja dwóch obiektów użyteczności publicznej w Gminie Gilowice - Dom Ludowy w Rychwałdzie i Zespół Szkół w Gilowicach. Dom Ludowy w Rychwałdzie 5 kondygnacji, Częściowo podpiwniczony, z poddaszem przygotowanym do zagospodarowania, Dach ostry, wielospadowy, Wybudowany w technologii tradycyjnej cegła ceramiczna, pustaki, Częściowo ocieplony od strony zewnętrznej, Kotłownia węglowa, opał węgiel, konieczna wymiana, Powierzchnia zabudowy 387,65 m 2, Powierzchnia użytkowa 745,85 m 2, Kubatura 6125 m 3. W budynku zlokalizowane jest Przedszkole i Ochotnicza Straż Pożarna i mieszkania. Budynek zaopatrzony jest we wszystkie media. Teren nie podlega ochronie konserwatorskiej. Zespół Szkół w Gilowicach Budynek piętrowy z poddaszem częściowo użytkowym, 17

18 Ściany murowane z cegły i pustaków, Powierzchnia zabudowy 4004,65 m 2, Powierzchnia użytkowa 5275,92 m 2, Kubatura 39207,53 m 3. Beneficjent posiada dokument inwentaryzacji budynku. Stan projektowany Zakres prac jest następujący: Dom Ludowy w Rychwałdzie: ocieplenie budynku ściany zewnętrzne, remont instalacji c.o. i kotłowni, w tym wymianę kotła na ekologiczny, sugeruje się na biomasę, montaż instalacji solarnej. Zespół Szkół w Gilowicach: ocieplenie budynku ściany zewnętrzne, remont instalacji c.o. i kotłowni, w tym wymianę kotła na ekologiczny, sugeruje się na biomasę, montaż instalacji solarnej. Wartość współczynnika przenikania ciepła przez przegrody budowlane i stolarkę okienną dostosować w budynku do zgodności z załącznikiem nr 2 obowiązujących Warunków technicznych jaki powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie: Ocieplenie ścian zewnętrznych dostosować do obowiązujących przepisów U<0,25W/m 2 K, Ocieplenie stropu przez dostosować do obowiązujących przepisów U<0,20W/m 2 K, Ocieplenie stropu nad ostatnią kondygnacją lub dachu dostosować do obowiązujących przepisów U<0,20W/m 2 K, Wymianę stolarki okiennej dostosować do obowiązujących przepisów U<1,3W/m 2 K. Projekt jest wykonalny pod względem technicznym i technologicznym. Nie zawiera działań o charakterze innowacyjnym. Wymaga dokumentacji projektowej, w której zostaną określone dokładne parametry instalowanych urządzeń. Planowane koszty prezentuje poniższa tabela: 18

19 Kwota netto VAT % Kwota VAT Kwota brutto Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Tabela 7 Planowane koszty zadania Zadanie w ramach projektu - wykaz wydatków/kosztów Wydatki/koszty Całkowite Realizacja zadania inwestycyjnego Dokumentacja projektowa Studium wykonalności Nadzory, opinie, ekspertyzy Promocja zadania Źródło: Opracowanie własne Razem ,08 zł 23% ,92 zł ,00 zł ,00 zł 23% ,00 zł ,00 zł ,00 zł 23% 4 600,00 zł ,00 zł ,00 zł 23% ,00 zł ,00 zł ,00 zł 23% 4 600,00 zł ,00 zł ,08 zł ,92 zł ,00 zł Powyższe koszty mogą ulec zmianie na etapie opracowania studium wykonalności i późniejszego stosowania procedur zamówień publicznych. Harmonogram prac powinien być następujący: Opracowanie audytów energetycznych: od 0 do 100 dnia, Opracowanie dokumentacji projektowej: od 100 do 200 dnia, Uzyskanie pozwoleń na budowę: od 200 do 265 dnia, Realizacja prac budowlanych: od 265 do 700 dnia, Opracowanie studium wykonalności równolegle do dokumentacji projektowej. Zakładany przez Beneficjenta termin zakończenia realizacji zadania na okresie od 2015 do 2017 jest realny. 7. Analiza specyficzna dla sektora W związku z planowanym przedsięwzięciem termomodernizacyjnym, przewiduje się zmniejszenie zapotrzebowania na energię końcową wskutek ocieplenia przegród budowlanych, wymiany stolarki i poprawy sprawności i regulacji instalacji oraz wytwarzania ciepła oraz nastąpi zmniejszenie zapotrzebowania na energię pierwotną wskutek włączenia w bilans cieplny kolektorów solarnych termicznych. Parametry unosu i emisji substancji wyliczono w oparciu o: 1. Materiały informacyjno-instruktażowe serii 1/96 wydane przez Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, 2. Wyniki badań i pomiarów IChPW w Zabrzu. 19

20 7.1. Stan aktualny Stan istniejący przed termomodernizacją zapotrzebowanie na zużycie energii: energia końcowa: GJ rocznie, paliwo: węgiel (Dom Ludowy.) / ekogroszek (ZS). Tabela 8 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu istniejącego L.p. Emitowane zanieczyszczenie Wskaźnik emisji węgiel [kg/gj] Wskaźnik emisji ekogroszek [kg/gj] Emisja [kg/rok] 1. SO 2 0,3310 0, ,86 2. NO 2 0,0759 0, ,89 3. CO 1,55 1, ,10 4. CO 2 63,79 68, ,25 5. Pył 0,2069 0, ,25 6. Sadza 0,1034 0, ,87 7. Benzo(a)piren 0,0005 0,0005 1,90 Źródło: Opracowanie własne 7.2. Stan projektowany Stan projektowany zapotrzebowanie na zużycie energii: energia końcowa GJ rocznie, paliwo: ekogroszek Tabela 9 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu projektowanego L.p. Emitowane zanieczyszczenie Wskaźnik emisji ekogroszek [kg/gj] Emisja [kg/rok] 1. SO 2 0, ,47 2. NO 2 0, ,36 3. CO 1, ,00 4. CO 2 68, ,44 5. Pył 0, ,22 6. Sadza 0, ,11 7. Benzo(a)piren 0,0005 2,28 Źródło: Opracowanie własne 20

21 Tabela 10 Osiągnięcie rezultatów ekologicznych L.p. Emitowane zanieczyszczenie Stan istniejący [kg/rok] Stan projektowany [kg/rok] Efekt ekologiczny [kg/rok] Redukcja emisji [%] 1. SO , , ,40 37,50 2. NO 2 616,89 358,36 258,53 41,91 3. CO , , ,10 41,91 4. CO , , ,81 41,91 5. Pył 1 923, ,22 783,02 40,71 6. Sadza 455,87 570,11-114,24-25,06 7. Benzo(a)piren 1,90 2,28-0, ,86 Źródło: Opracowanie własne 8. Analiza wariantowa Do analizy wariantowości niniejszego przedsięwzięcia przyjęto trzy rozwiązania: Wariant I podłączenie budynków do sieci ciepłowniczej. Wariant ten pozwoli na likwidację indywidualnych źródeł ciepła. Przeciwwskazania dla tego wariantu są następujące: Konieczność dużego procesu inwestycyjnego w tym konieczność prac w drogach publicznych i o nieuregulowanej własności, Wysokie koszty przedsięwzięcia, Konieczność rozbudowy infrastruktury do wytwarzania ciepła, Pojawienie się kosztów niekwalifikowanych, przy kilkukrotnym zwiększeniu kosztów. Wariant jest korzystny z punktu widzenia środowiska naturalnego oraz z punktu widzenia społecznego, jednakże jego koszty na tym etapie czynią go niemożliwym do realizacji ze względów finansowych. Wariant II zwiększenie zakresu zadania poszerzenie zadań remontowych o remonty wewnętrzne, malowanie ścian, zwiększanie mocy urządzeń, rekuperator ciepła itp. Zwiększenie zakresu, spowoduje wzrost kosztów sięgających nawet do 40%. Wariant ten został odrzucony w następujących powodów: zwiększenie kosztów inwestycji, przy braku zwiększenia poziomu dofinansowania, możliwa niekwalifikowalność części kosztów. Wariant jest korzystny z punktu widzenia społecznego, ale z punktu widzenia środowiska naturalnego nie ma dużego znaczenia oraz jego koszty na tym etapie czynią go niemożliwym do realizacji ze względów finansowych. Wariant III realizacja w zakresie określonym w rozdziale 6. Przyjęto w nim sprawdzone rozwiązania, odpowiadające aktualnym potrzebom mieszkańców. Realizacja w planowanym zakresie jest możliwa w założonym budżecie i możliwej do uzyskania dotacji w ramach puli środków pozakonkursowych. 21

22 Wybrany wariant przedstawia najlepszy stosunek korzyści środowiskowych i społecznych za akceptowalną dla Beneficjenta cenę. Mając powyższe na uwadze, rekomenduje się przyjęcie wariantu III. Inne warianty mogą zostać zdefiniowane po inwentaryzacji i dokładnym określeniu możliwości rozbudowy projektu. Należy to uwzględnić podczas tworzenia dokumentacji na potrzeby projektu. 9. Analiza środowiskowa Analiza środowiskowa projektu wykonana została w oparciu o audyt terenowy, który odbył się w dniu roku i dotyczył 2 budynków zlokalizowanych w gminie Gilowice: 1. Aktualny stan obiektów: - Dom Ludowy w Rychwałdzie przy ulicy Beskidzkiej 41 - budynek jest obiektem wyremontowanym, dwukondygnacyjnym z użytkowym poddaszem. Ściany zewnętrzne otynkowane, elewacja w bardzo dobrym stanie. - Zespół Szkół w Gilowicach przy ul. Siedlaków 37 - budynek jest obiektem dwukondygnacyjnym, wyremontowanym, modułowym. Ściany zewnętrzne otynkowane, elewacja w bardzo dobrym stanie. 2. Stwierdzone miejsca bytowania (w tym lęgowe/rozrodcze) chronionych gatunków ptaków i nietoperzy (wizja lokalna i wywiad): Nie stwierdzono śladów bytowania chronionych gatunków. 3. Potencjalne miejsca bytowania (w tym lęgowe/rozrodcze) chronionych gatunków ptaków i nietoperzy (wizja lokalna): Stwierdzono szczeliny pod dachem i za rurami spustowymi. 4. Rekomendacje środowiskowe dla projektu: W świetle obowiązujących przepisów zaleca się obligatoryjne zgłoszenie do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (RDOŚ) zamiaru podjęcia termomodernizacji obiektu, po wcześniejszym uzyskaniu ekspertyzy ornitologicznej i/lub chiropterologicznej. a) Ekspertyza ornitologiczna (i/lub chiropterologiczna) obejmuje dwie części: wykonanie szczegółowej inwentaryzacji obiektu pod kątem występowania potencjalnych siedlisk i miejsc niebezpiecznych dla ptaków (i/lub nietoperzy), a także stwierdzenie miejsc zajętych przez ptaki, określenie gatunków i ich liczebności, zaproponowanie możliwych rozwiązań pod kątem zachowania siedlisk, kompensacji oraz terminarza wykonania tych prac w powiązaniu z harmonogramem i technikami wykonania remontu obiektu. b) Ekspertyza ornitologiczna (i/lub chiropterologiczna) powinna zostać przeprowadzona w roku poprzedzającym planowane prace termomodernizacyjne obiektu. c) Zgodnie z zaleceniami RDOŚ harmonogram inwentaryzacji powinien być następujący: Kwiecień sprawdzenie obiektu pod kątem występowania siedlisk ptaków i nietoperzy: 22

23 szczeliny dylatacyjne, szczeliny miedzy płytami, ubytki cegieł, otwory technologiczne, szczeliny za rynnami, szczeliny pod parapetami okiennymi, otwory wentylacyjne w stropodachu, inne otwory do strychów i stropodachu (miejsca zasiedlane przez wróblowe, gołębie miejskie, pustułki), półki, gzymsy, duże wnęki, wnęki balkonowe, parapety okien niedostępnych (miejsca wybierane na założenie gniazda przez gołębiowe i pustułki); pnącza na elewacji budynku, wnęki balkonowe (miejsca wybierane przez wróblowe i gołębiowe), stropodachy i strychy (miejsca zasiedlane przez gołębie miejskie, sowy i nietoperze). Maj w drugiej dekadzie miesiąca: sprawdzenie gdzie znajdują się gniazda jaskółek oknówek na elewacji, zarejestrowanie tych miejsc, w trzeciej dekadzie miesiąca - sprawdzenie czy obiekt jest zasiedlony przez jerzyki, obserwacja elewacji pół godziny przed zmrokiem i rejestracja liczby jerzyków i miejsc gdzie usiłują wejść i wchodzą w szczeliny, otwory itp. Czerwiec - trzecia dekada miesiąca: pół godziny przed zmrokiem liczenie jerzyków krążących wokół budynku oraz rejestracja miejsc gdzie wchodzą w szczeliny, otwory, itp., ostateczne oszacowanie liczby par lęgowych poszczególnych gatunków ptaków zasiedlających obiekt, obserwacje budynku w godzinach wieczornych (tuż po zachodzie słońca, aż do zmroku) w celu stwierdzenia obecności nietoperzy (należy powtórzyć w sierpniu i październiku). Lipiec przygotowanie planu remontu z uwzględnieniem siedlisk ptaków. Zakres zabezpieczeń zależy od stwierdzonego rozmieszczenia w obiekcie siedlisk ptaków i nietoperzy. Jeśli remont musi być wykonany w okresie lęgowym ptaków, co może oznaczać uniemożliwienie im przystąpienia do rozrodu, należy wówczas wystąpić o zgodę do RDOŚ na remont w tym okresie wraz z propozycją działań kompensacyjnych w postaci wywieszenia dodatkowych budek lęgowych w odpowiednich siedliskach w sąsiedztwie remontowanego obiektu, wraz z dokładnym planem ich zamocowania oraz planowanym harmonogramem wieszania budek i prac remontowych. W przypadku stwierdzenia obecności nietoperzy w ramach kompensacyjnych działań naprawczych należy zaplanować montaż kryjówek zastępczych (głównie skrzynek na- i podtynkowych). Sierpień - po uzyskaniu decyzji Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska ustalenie harmonogramu przygotowania obiektu do remontu pod kątem wymagań określonych w decyzji RDOŚ, dotyczących zabezpieczenia siedlisk stwierdzonych gatunków chronionych i podjętych działań kompensujących. 5. Ryzyko środowiskowe w projekcie: Zakres planowanego remontu obejmuje termomodernizację budynku (m.in. ocieplenie przegród budowlanych, ścian i stropodachu), wymiana stolarki okiennej i drzwiowej oraz wymiana instalacji centralnego ogrzewania. Planowane prace remontowe dotyczące termomodernizacji budynku nie wpłyną negatywnie na populacje chronionych 23

24 gatunków ptaków i nietoperzy pod warunkiem zastosowania się do zaleceń wynikających z przeprowadzonej inwentaryzacji przyrodniczej i zgłoszeniu do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska zamiaru podjęcia termomodernizacji obiektu. W przypadku konieczności prowadzenia prac w okresie lęgowym ptaków, należy wystąpić o zgodę do RDOŚ na remont w tym okresie wraz z propozycją działań kompensacyjnych w postaci wywieszenia dodatkowych budek lęgowych dla ptaków lub kryjówek zastępczych dla nietoperzy (na koszt Inwestora) w odpowiednich siedliskach w sąsiedztwie remontowanego obiektu, wraz z dokładnym planem ich zamocowania oraz planowanym harmonogramem wieszania budek i prac remontowych. 10. Analiza prawna i pomoc publiczna Przedmiotem projektu jest wykonanie termomodernizacji budynku Zespołu Szkół w Gilowicach, w ramach której planowana jest wymiana okien i ocieplenie budynku wraz z ociepleniem dachu i montaż solarów oraz termomodernizacja budynku Domu Ludowego w Rychwałdzie, w ramach której planowane jest ocieplenie budynku, remont instalacji c.o. i kotłowni oraz montaż solarów. Beneficjent ma uregulowaną sytuację prawną w zakresie nieruchomości objętych projektem, gdyż Beneficjent jest ich właścicielem. Sytuacja prawna w zakresie korzystania z nieruchomości jest w pełni uregulowana. Projekt w zakresie obejmującym budynek Zespołu Szkół w Gilowicach nie będzie generował przychodów. Z założenia projekt w zakresie obejmującym budynek Domu Ludowego w Rychwałdzie będzie generował dochody polegające na pobieraniu opłat z tytułu wynajmu mieszkania. Brak jest szczegółowych danych dotyczących poziomu tych dochodów uzyskiwanych obecnie, co umożliwiłoby porównanie, co do obecnego ich uzyskiwania. W ramach realizowanego projektu Beneficjent zobligowany będzie do wyboru kilku wykonawców przede wszystkim wykonawcy dokumentacji niezbędnej do prawidłowej realizacji przedsięwzięcia: projektu budowlanego, opracowań branżowych, kosztorysu inwestorskiego, studium wykonalności projektu, wykonawcy robót budowlanych objętych termomodernizacją wraz z dostawą elementów tej termomodernizacji. Ponadto Beneficjent będzie zobligowany do wyboru podmiotu odpowiedzialnego za opracowanie audytu energetycznego, podmiotu nadzorującego wykonywane prace i prawidłowość ich wykonania. Konieczne jest również wybranie podmiotu, który wykona audyt termomodernizacyjny budynków Zespołu Szkół w Gilowicach oraz Domu Ludowego w Rychwałdzie, w związku z brakiem jego opracowania do tej pory. Do Projektu Szczegółowego Opisu Priorytetów RPO WSL na lata w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego nie zostały jeszcze opracowane wytyczne dotyczące wyboru wykonawców, w przypadku gdy stosownie do treści ustawy Prawo zamówień publicznych dany Beneficjent nie jest zobligowany do jej stosowania Jednakże mając na uwadze fakt, iż Beneficjentem jest jednostka samorządu terytorialnego to wybór wykonawców możliwy będzie jedynie zgodnie z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych, chyba że kwota zamówienia nie przekroczy wartości wskazanej w art. 4 pkt. 8 ustawy Pzp. W takim przypadku zaleca się uwzględnienie wymogów zawartych w Komunikacie Wyjaśniającym KE 2006/C 179/02 dotyczącym prawa wspólnotowego obowiązującego w dziedzinie udzielania zamówień, które nie są lub są jedynie częściowo objęte dyrektywami w sprawie zamówień publicznych. Wybór wykonawcy na podstawie 24