Leśnictwo w Gospodarce Przestrzennej

Transkrypt

1 Michał Orzechowski Zakład Urządzania Lasu KULGiEL SGGW Leśnictwo w Gospodarce Przestrzennej Warstwy drzewostanów Fazy rozwojowe w procesie produkcji podstawowej Zabiegi pielęgnacyjne Dojrzałość drzewostanów i sposoby zagospodarowania (rębnie) Wykład 4 Warstwa Drzew. warstwa drzew w drzewostanie jednopiętrowym (lub warstwy drzew w drzewostanie wielopiętrowym, również w KO, KDO oraz BP), Ip warstwa pierwszego piętra w drzewostanie dwupiętrowym, IIp warstwa drugiego piętra w drzewostanie dwupiętrowym, Podr. podrost, Podr.-dp. podrost o charakterze dolnego piętra, Nal. nalot, Pods. podsadzenia pod osłoną, Podsz. podszyt, Przes. przestoje, nasienniki i przedrosty. 1

2 Nalot najmłodsze pokolenie drzewostanu z odnowienia naturalnego nie przekraczające 0,5 m wysokości; Podsadzenia pod osłoną najmłodsze pokolenie drzewostanu pochodzenia sztucznego nie przekraczające 0,5 m wysokości; Podrost młode pokolenie drzewostanu z odnowienia naturalnego lub sztucznego o wysokości większej niż 0,5 m Podrost o charakterze II piętra młode pokolenie drzewostanu z odnowienia naturalnego lub sztucznego, zwykle posiadające grubiznę (d 1,3 >7cm) ale nie będące II piętrem drzewostanu (np. nie ma zwarcia 3b). Nalot Podsadzenia Podrost Należy opisywać, jeżeli zajmują co najmniej 10% powierzchni; dla każdej opisywanej warstwy podaje się: skład gatunkowy na podstawie zajmowanej powierzchni lub liczby drzew; przeciętny wiek; przeciętną wysokość (dla podrostu); stopień pokrycia powierzchni; jakość hodowlaną dla poszczególnych warstw; sporadycznie podaje się zasobność podrostu (podr IIp). 2

3 Podszyt krzewy i gatunki drzew nie wchodzące w skład podrostu, nalotu i podsadzeń, występujące w uprawach i młodnikach oraz drzewostanach starszych. Należyopisywać,jeżeli zajmuje co najmniej 10% powierzchni,podajesię: do 3 gatunkównapowierzchniw kolejności malejącej; zadrzewienie = procent pokrycia powierzchni Przestoje, nasienniki i przedrosty drzewa w zasadzie od II kl.w., wykazujące miąższość grubizny, na gruntach leśnych nie zalesionych oraz w uprawach nie zaliczone do składu gatunkowego; drzewa w wieku ponad 40 lat, rozmieszczone pojedynczo lub grupami w młodszych drzewostanach. Opis powinien zawierać gatunek; wiek; przeciętną pierśnicę i wysokość; jakość techniczną; zapas grubizny na całej powierzchni. 3

4 FAZY ROZWOJU DRZEWOSTANU UPRAWA (nalot, podrost) MŁODNIK zwarcie koron konkurencja oczyszczanie się pni ŻERDZIOWINA (tyczkowina) oczyszczanie się pni do ok. 10 cm d 1.3 szybki wzrost FAZY rozwoju lasów naturalnych FAZA JUWENILNA FAZA OPTYMALNA Wczesna Późna FAZA TERMINALNA DRĄGOWINA do ok. 20 cm d 1.3 DRZEWOSTAN DOJRZEWAJĄCY spowolnienie wzrostu wysokości DRZEWOSTAN DOJRZAŁY 4

5 Uprawa pielęgnowanie upraw spulchnianie gleby, niszczenie chwastów, poprawa formy drzew czyszczenia wczesne (CW) usuwanie odrośli, krzewów, zbędnych nalotów, łagodzenie różnic wysokości na granicach kęp młodnik czyszczenia późne (CP) regulacja składu gatunkowego, zagęszczenia i rozmieszczenia, regulacja tempa wzrostu żerdziowina, drągowina... do ok. połowy kolei rębu trzebieże wczesne (TW) pielęgnacja jakości drzewostanów drzewostan dojrzewający trzebieże późne (TP) pielęgnacja siedliska (rozkład ściółki) przyrost z prześwietlenia drzewostan dojrzały cięcia rębne (R) przygotowawcze prześwietlające odsłaniające uprzątające zupełne gniazdowe częściowe PIELĘGNOWANIE UPRAW: SPULCHNIANIE GLEBY NISZCZENIE CHWASTÓW POPRAWA FORMY DRZEWEK UPRAWA CZYSZCZENIA WCZESNE USUWANIE ZBĘDNYCH ODROŚLI, NALOTÓW itp. ŁAGODZENIE RÓŻNIC WYSOKOŚCIOWYCH MŁODNIK CZYSZCZENIA PÓŹNE REGULACJA SKŁADU GATUNKOWEGO, ZAGĘSZCZENIA I ROZMIESZCZENIA REGULACJA TEMPA WZROSTU 5

6 TRZEBIEŻE WCZESNE PIELĘGNACJA JAKOŚCI DRZEWOSTANU ŻERDZIOWINA (TYCZKOWINA) DRĄGOWINA DRZEWOSTAN DOJRZEWAJĄCY TRZEBIEŻE PÓŹNE PIELĘGNACJA SIEDLISKA i PRZYROST Z PRZEŚWIETLENIA DRZEWOSTAN DOJRZAŁY CIĘCIA RĘBNE ZUPEŁNE GNIAZDOWE CZĘŚCIOWE CIĘCIA RĘBNE PRZYGOTOWAWCZE PRZEŚWIETLAJĄCE OBSIEWNE ODSŁANIAJĄCE UPRZĄTAJĄCE Trudność określenia dojrzałości plonu określenie wieku dojrzałości Wiek dojrzałości naturalnej Wiek dojrzałości ilościowej Wiek dojrzałości technicznej Wiek dojrzałości... ; ) 6

7 Wiek dojrzałości naturalnej Kumulacja zasobności drzewostanu (rozpoczyna się spadek zasobności) Wiek dojrzałości ilościowej Kumulacja przyrostu przeciętnego (zrównanie z przyrostem bieżącym) 7

8 Wiek dojrzałości technicznej Wraz z wiekiem i parametrami drzewostanu zmienia się struktura sortymentowa zapasu grubizny drzewostanu udział procentowy 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 77,95% 0,10% 2,80% 4,22% 0,25% 2,82% 17,25% 65,83% 85,94% 71,95% 20% 22,05% 27,13% 10% 13,71% 8,00% 0% 3a 3b 4a 4b S2b W0 S10 S2a S3 S4 podklasa wieku 8

9 Rębnie 3 sposoby zagospodarowania Zrębowy Rb I Przerębowo zrębowy Rb II III IV Przerębowy Rb V Rębnie przegląd Rębnia zupełna I a zupełna wielkopowierzchniowa I b zupełna pasowa So, Md (?), Ol gatunki światłożądne, pionierskie 9

10 60-80 m szerokości Rębnia zupełna I c zupełna smugowa Św - wymaga ocienienia w młodości (Ol?) 10

11 15-30 m Rębnia częściowa II a częściowa wielkopowierzchniowa II b częściowa pasowa Gatunki cienioznośne Bk, Db, Js kontynuacja obecnego drzewostanu 11

12 Rębnia częściowa II c częściowa smugowa Św - wymaga ocienienia w młodości - kontynuacja obecnego drzewostanu 12

13 Rębnia częściowa II d częściowa gniazdowa Gatunki cienioznośne na gniazdach (Bk, Jd), światłożądne (So, Md) na powierzchni międzygniazdowej (dalszy etap rębni gniazdowej zupełnej IIIa) Rębnia gniazdowa III a gniazdowa zupełna Gatunki cienioznośne (Db!!!) na gniazdach, światłożądne (So, Md) na powierzchni międzygniazdowej (przebudowa składu gatunkowego litych sośnin na siedliskach LM) 13

14 III b Rębnia gniazdowa gniazdowa częściowa Gatunki cienioznośne na gniazdach i na powierzchni międzygniazdowej (Bk, Jd, Db) (przebudowa litych buczyn) 14

15 IV a Rębnia stopniowa stopniowa gniazdowa Gatunki cienioznośne (Bk, Jd, Św) Długi okres odnowienia (dalszy etap rębni gniazdowej zupełnej IIIa) 15

16 16

17 IV b Rębnia stopniowa stopniowa gniazdowo smugowa Gatunki cienioznośne na gniazdach, Św na powierzchni międzygniazdowej (przebudowa litych świerczyn na drzewostany Bk Jd Św) 17

18 Rębnia stopniowa IV c stopniowa brzegowo smugowa Św kontynuacja obecnego składu gatunkowego (zazwyczaj tereny wyżynne i górskie, szczególnie Cz. i Słow.) 18

19 Rębnia stopniowa IV d stopniowa gniazdowa udoskonalona Przebudowa litych jedlin i buczyn na drzewostany Bk Jd Bardzo długi okres odnowienia Na nizinach w lasach o specjalnym znaczeniu (z Db i inn) 19

20 Rębnia przerębowa V (ciągła) Gatunki cienioznośne Bk, Jd, Św (zazwyczaj tereny górskie stała pokrywa drzewostanów bez etapu odsłonięcia gleby) Na nizinach niezwykle rzadko ciągła grupowa w lasach o specjalnym znaczeniu (So) 20

21 Wybór sposobu zagospodarowania i rodzaju rębni Zrębowy Przerębowo zrębowy Przerębowy zależy od Funkcji lasu Celu GTD Wymagań młodego pokolenia Stanu lasu (skład gat.) 21