INSTYTUT ZOOLOGICZNY. Materiały do znajomości D exiinae (D iptera, L arvaevoridae) Polski

Transkrypt

1 FRAGMENTA P O L S K A A K A D E M I A N A U K INSTYTUT ZOOLOGICZNY FAUNISTICA Tom XIV Warszawa, 15 V 1968 Nr 11 Agnieszka D r a b e r -M o ń k o Materiały do znajomości D exiinae (D iptera, L arvaevoridae) Polski MaTepaajibi k no3naiiino D exiinae (D iptera, Larvaevoridae') nojibiim Materialien zur Kenntnis von D exiinae ( D ip tera, L a rva ev o rid a e) Polens [Z 59 rysunkam i w tekście] D ane dotyczące w ystępowania muchówek z podrodziny D exiinae na terenie Polski rozproszone są w ogólnodipterologicznych spisach faunistycznych. Pew ne wiadomości 0 omawianej grupie m ożna spotkać również w opracowaniach pasożytów szkodników roślin ( S t r o j n y, 1954; K a r c z e w s k i, 1962). Stopień zbadania D exiinae Polski jest przy tym dość nierównom ierny w różnych częściach kraju. Stosunkowo najlepiej poznane są pewne okolice byłej Galicji, dzięki pracom B o b k a (1890, 1893, 1894), G r z e g o r z k a (1873), L o e w a (1870) 1 N o w i c k i e g o (1873). Również Pom orze Szczecińskie, okolice G dańska i Pojezierze M azurskie zostały dobrze opracowane przez B r i s c h k e g o (1885), C z w a l i n ę (1893), S p e i s e r a (1900), R i e d l a (1901) i K a r l a (1937, 1940). Spis muchówek Puszczy Białowieskiej opracow any przez S a c k a (1925) zawiera tylko trzy gatunki z omawianej podrodziny. W pracy R u b s a a m e n a (1901) znajdujem y nieliczne dane o gatunkach złowionych przygodnie w Borach Tucholskich. Nieco danych z Ciechocinka, Siedlec i okolic W arszawy zawiera praca S z n a b l a (1881). K a r c z e w s k i (1957, 1961, 1962, 1965, 1967) wym ienia 21 gatunków z okolic Jęd rzejowa. Okolice Słubic i Dusznik-Zdroju opracował dość dobrze R i e d e l (1930, 1934). Pozostałe obszary Polski są zupełnie pod tym względem nie zbadane. Pełnego zestawienia faunistycznego podrodziny D exiinae z terenu Polski dotychczas nie ma. Niniejsze opracowanie oparte jest na m ateriałach krajowych zgrom adzonych w latach głównie przez autorkę. P onadto część m ateriałów zebrali: S. F. A d a m c z e w s k i, S. ( K o z i o ł ) B a l, H. B a n i a, R. B a ń k o w s k a, W. B a z y l u k, R. B i e l a w s k i, A. D r y j a, C. D z i a d o s z, A. G a j e w s k i, J. G ł o w a c k i, A. J u r c z y k, J. K a r c z e w s k i, E. K i e r y c h, M. K ł a p a c z, E. K o s t r o w i c k a, B. K r e c z m e r, A. L i a n a, L. M a t u s z e w s k a, W. M i k o ł a j c z y k, M. M r o c z k o w s k i, Z. M y ś l i c k a, J. N o s k i e w i c z, S. N o w a k o w s k i, B. P i s a r s k i, J. P r ó s z y ń s k i, A. R i e d e l, Z. S i e r p i ń s k i, W. S t a r ę g a, A. S z u j e c k i, K. T r o j a n, P. T r o j a n i R. W o JT U S IA K. W ykorzystane zostały również nie publikow ane dotychczas m ateriały ze zbiorów G. S c h r o e d e r a i E. H a n a u a z okolic Szczecina, m ateriały J. S z n a b l a i W. B y k o w a zbierane w okolicach W arszaw y oraz m ateriały Państw ow ego In sty tu tu Naukowego G ospodarstw a W iejskiego z okolic Puław, zebrane przez A. I l l i n s k i e g o.

2 2 3 2 A. Draber-Mońko 2 Przy zbieraniu m uchówek w terenie najlepsze w yniki dało łowienie na upatrzonego n a kw iatach i liściach krzewów; w te n sposób uzyskano większość opracowanego m ateriału. P oza ty m stosow ano i inne m etody, ja k koszenie czerpakiem i połów n a światło. Ogółem w ykazuję z terenu Polski 49 gatunków i jeden podgatunek, w ty m 6 gatunków i jeden podgatunek now y dla Polski: Billaea subrotundata ( R o n d.), Eriothrix rufomaculata monochaeta W a i n w e., W agneria pru n aria ( R o n d.), W agneria spathulata ( F a l l.), Cyrthophleba vernalis K /r a m., A thrycia im pressa (v a n d e e W u l p ) i Lithophasia flavicornis (Z e t i.). P odaję dokładne opisy (w streszczeniu niemieckim) i rysunki szczegółów morfologicznych imagines ty ch gatunków oraz czterech gatunków Zeuxia cinerea M e i g., E riotlirix appen in a ( R o n d.), D ufouria n itida (v a n R o d.) i Campogaster exigua (M e i g.) rzadziej łowionych, k tóre z Polski w ykazano stosunkowo niedawno. P rzy gatunkach o nieznanej lub mało znanej biologii zamieszczam rysunki szkieletów głowowogardzielowych larw i tylnych przetchlinek poczwarek. Ujęcie taksonom iczne om awianej podrodziny jest oparte n a najnow szych opracow a niach H e r t i n g a (1960, 1966) i V e r b e k e g o (1962). M ateriały dowodowe do niniejszej pracy znajdują się w Instytucie Zoologicznym Polskiej A kadem ii N auk w W arszawie. Wykaz systematyczny gatunków Dexia rustica (F a b r.) Gatunek o bardzo szerokim zasięgu, rozciągającym się od środkowej Szwecji i obwodu leningradzkiego do Armenii, Włocb i Hiszpanii oraz od południowej Anglii do Kraju Ussuryjskiego i Mandżurii (B e l a n o v s k ij, 1951; S t a c k e l b e r g, 1962). Zawleczony do Ameryki Północnej (New York) (S a b r o s k y, A r n a t jd, 1965). Z Polski dotychczas wykazany z okolic Słupska ( K a r l, 1937), Borów Tucholskich (R u b s a a m e n, 1901), Pojezierza Mazurskiego (Cz w a l in a, 1893), okolic Słubic (R ie d e l, 1934), Siedlec (S z n a b l, 1881), okolic Jędrzejowa (K a r c z e w s k i, 1967), Krakowa (B o b e k, 1893), Kotliny Sądeckiej (G r z e g o r z e k, 1873), Przemyśla ( B o b e k, 1894), pozostałych terenów byłej Galicji ( N o w ic k i, 1873) i Tatr (L o e w, 1870; 1890). P o je z ie r z e P o m o r s k ie. Pow. Chojna: K rajnik Górny, 18 V II 1957, 1 $. P o je z ie r z e M a z u r s k ie. Pow. M orąg: K retow iny, 11 V III 1963, 2 <J<?- P o d la s ie. Pow. D ąbrow a: Ostrowie, 6 V III 1890, 1 $. P u s z c z a B ia ło w ie s k a. Pow. H ajnów ka: Białowieża, 24 V II 1960, 1 $. N iz in a M a z o w ie c k a. Pow. Pruszków : Zaborówek, 28 V II 1955, 1 <J. R uda Guzowska (Żyrardów), 6 V II 1890, 1 J. W arszaw a-pyry, 20 IV -24 V II 1902, 2 J J. Ś lą s k D o ln y. Pow. Ząbkowice Śląskie: Brzeźnica, 29 VI 1953, 1 <J. W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Iłża: Marcule, 1 V II-5 V III , 115 J J, 15 $$. Pow. Pińczów: Grabowiec, 23 V I-21 V II , 14 5 M lodzawy, 21 V III 1954, 1 <J. Pow. Jędrzejów : uroczysko Chojny, 25 V II-1 6 V III , 2 <?<?, 1? ; uroczysko Mnichów, 15 VI 1959, 1 J. Pow. Miechów: Tunel, 4 V III 1957, 1 <j>. W y ż y n a L u b e ls k a. Puław y, 25 V I-V III 1912, 1 (J, 1 $. K o t l i n a N o w o ta r s k a. Zakopane-Gubałówka, 10 V II 1955, 1 <J. P ie n in y. Pow. Nowy T arg: Nowa Góra, 15 V III 1955, 1 Zielone Skałki. 14 V III 1959, 1 $ ; Łącko, 19 V III 1952, 1 <J; Sromowce W yżne, 21 V II-30 V III , 22 <?<?> 4 $? ; pod Trzem a K oronam i, 23 V II 1958, 1 $, 1 $.

3 3 Materiały do znajomości Dexiinae Polski Dexia vacua (F a l l.) Gatunek wykazany w Europie od Anglii, Szwecji, Finlandii i obwodu leningradzkiego do Włoch i wybrzeży Morza Czarnego, występuje również na Syberii po Tomsk (B e l a n o v s k ij, 1951; S t a c k e l b e r g, 1962). Zawleczony do Ameryki Północnej (New York) (S a b r o s k y, A r n a u d, 1965). Z Polski wykazany dotychczas z Pojezierza Pomorskiego (K a r l, 1937), okolic Słubic (B i e d e l, 1934) i Tatr (L o e w, 1870; N o w ic k i, 1873; B o b e k, 1890). N iz in a M a z o w ie c k a. Pow. Sochaczew: Puszcza K am pinoska, 5 Y II 1954, 1 $. Pow. Otwock: Żwir (Ratajew o), 1 X 1902, 1?. R uda Guzowska (Żyrardów), 29 V I-9 V III , 1 <?, 2. Skierniewice, 21 IV -25 V III 1951, 2 $$. P o d la s ie. Pow. D ąbrow a: Ostrowie, 6 V III 1899, 1 cj. W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Iłża: Marcule, 27 V II-1 0 V III 1900, 47 J J, 12 $?. Pow. Jędrzejów : uroczysko Chojny, 15 V III-1 6 IX , 1 <?, 4 $$; uroczysko Mnichów, 24 V III 1957, 1?. Prosena syberita (F a b r.) Gatunek bardzo szeroko rozprzestrzeniony (zasięg występowania obejmuje prawie cały kontynent euroazjatycki), wykazany również z Polinezji (B e l a n o v s k ij, 1951; S t a c k e l b e r g, 1962). Zawleczony do północno-wschodnich Stanów Zjednoczonych, zaaklimatyzowany w New Jersey (S a b r o s k y, A r n a u d, 1965). Z Polski wykazany dotychczas z okolic Gdańska (Cz w a l in a, 1893), Pojezierza Pomorskiego (K a r l, 1937; B u b s a a m e n, 1901), okolic Słubic ( B i e d e l, 1934), Ciechocinka, Warszawy i Siedlec (S z n a b l, 1881), okolic Jędrzejowa (K a r c z e w s k i, 1957; 1967), Krakowa (B o b e k, 1893), Kotliny Sądeckiej (G r z e g o r z e k, 1873), Przemyśla (B o b e k, 1894), Karpat i pozostałych terenów byłej Galicji (Nowicki, 1873). P o b r z e ż e B a łty k u. W olin, 24 V II 1917, 1 J. Pow. P uck: K arw ia, 27 V III 1963, 1?. P o je z ie r z e P o m o rs k ie. Szczecin-Zaborsko, 13 V II-11 IX , $$. P o je z ie r z e M a z u r s k ie. Pow. Morąg: Żabi Róg, 6-11 V III 1963, 1 <?, 5 $$. Pow. Giżycko: Przerw anki, 27 VI 1957, 1 J. Pow. Suwałki: Błaskowizna, 8 V III 1957, 1 <J. Pow. Pisz: K rzyż, V II 1953, 1 $. N iz in a M a z o w ie c k a. Pow. Nowy Dwór Mazowiecki: Puszcza K am pinoska, 1-15 V II , 1 J, 1 <j>. Pow. Sochaczew: Myszory, 14 V II 1955, 2 K am pinos, 22 V I-10 IX , 8 11 $?; Trojanów, 18 V III-5 IX 1956, 2 cjj. Pow. P łock: W yszogród, 5 IX 1955, 1 $. Pow. Łowicz: Nieborów, 3 V III 1955, 1 J. Skierniewice, 20 V I-13 V II , 2 <?<J, 1 $. Pow. Pruszków : Zaborówek, 4 V III 1956, 1 <?. Pow. O tw ock: Żwir (Ratajew o), 16 V I-5 IX , 8 10 Otwock, 10 V I-1 7 V II , 3 J J, 2 $. W arszawa-w awer, 31 IV 1902, 1 <J. Pow. Kozienice: H olendry Piotrowskie, 7 V II 1957, 1 J. W y ż y n a K r a k o w s k o - W ie lu ń s k a. Pow. Częstochowa: Trzebniówka, 10 V III 1960, 1 <J. W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Iłża: Marcule, 7 V II-2 V III 1913, 24 ^o1, 10 $?. Pow. Jędrzejów : uroczysko Chojny, 8 V II-26 IX , 1 J, 6 uroczysko Sokołów Dolny, 12 V I-8 V II 1961, 2 4 Żerniki, 21 V III 1954, 2 J J, 1 $. Pow. Pińczów : P astu rk a, 20 V II 1956, 2 Bogucice-Zakam ień, 18 VI 1958, 2 K rzyżanowice, 22 V II-1 3 IX , 4 G ó ry Ś w ię to k r z y s k ie. Pow. Kielce: Góra

4 2 3 4 A. Draber-Mońko 4 Zelejowa, 22 IX 1954, 1 $. W y ż y n a L u b e ls k a. Pow. Puław y: Bochotnica, 9 V II 1958, 1 ęj; Puław y, V II 1912, 2 dd> 5 $?. P ie n in y. Pow. Nowy T arg: K rościenko-tylka, 21 V III 1957, 1 $; Sromowce W yżne, V III 1955, 10 J J, 1?. K o tlin a N o w o ta r s k a. Zakopane-G ubałów ka, 8 V III 1952, 1 J. Estheria er istota (E.-D.) Gatunek wykazany z środkowej i południowej Europy (B e z z i, S t e i n, 1907), występuje również w Anglii ( E m d e n, 1954). Z Polski podawany dotąd jedynie z Borów Tucholskich ( B u b s a a m e n, 1901). H a n a u. P o je z ie r z e P o m o r s k ie. Pow. Chojna: Łukowice, V II 1913, 1 $, 1 $, leg. E. Estheria bohemani ( B o n d.) Gatunek rozprzestrzeniony w Europie, na północy dochodzi do północnej Szwecji (L u n d b e c k, ). Z Polski wykazany dotychczas z Pomorza Szczecińskiego (K a r l, 1937), okolic Słubic ( B i e d e l, 1934) i okolic Jędrzejowa (K a r c z e w s k i, 1957; 1961). P o je z ie r z e P o m o r s k ie, 1 J. N iz in a M a z o w ie c k a. R uda Guzowska (Żyrardów), 3 V II 1892, 1 $. W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Ł ódź: Lublinek, 30 VI 1960, 1 d> 1?. Pow. Jędrzejów : uroczysko Lasków, 7 V II- 6 V III , 2 J J, 4 $$. Dexiomorpha petiolata B o n s d. Gatunek wykazany prawie z całej Europy, na północy dochodzi do Danii i Finlandii (H e r t in g, 1960), wymieniany ponadto z całej europejskiej części ZSEE, Kaukazu, południowo-wschodniego Kazachstanu, Azji Środkowej i Syberii do Przybajkala (B e l a n o v s k ij, 1951; S t a c k e l b e r g, 1962). Z Polski podawany dotychczas tylko z okolic Słubic (B ie d e l, 1934) i okolic Jędrzejowa (K a r c z e w s k i, 1961; 1961a; 1967). P o b r z e ż e B a łty k u. Pow. W olin: M iędzyzdroje, 10 V II 1964, 1 $. P o je z ie r z e P o m o r s k ie, 1 <J> 1? N iz in a M a z o w ie c k a. Pow. Nowy D w ór Mazowiecki: Puszcza K am p- noska, 30 VI 1956, 1 $. Pow. O tw ock: Żwir (R atajew o), 5 14 V I 1951, 9 J J. Ostrów Mazowiecka, 25 V III 1952, 1 J. W y ż y n a K r a k o w s k o - W ie lu ń s k a. Pow. Częstochowa: Olsztyn, 9 VI 1958, 1?. W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Jędrzejów : uroczysko Chojny, 12 V II 1958, 1 J ; uroczysko Jaw or, 12 V II 1958, 1? ; uroczysko Mnichów, 6 V II 1958, 1 $; Sokołów D olny, 7 V II 1961, 3 $$. Pow. P ińczów : Grabowiec, VI 1957, 1 d> 1? Dexiomorpha pieta (Me i g.) Gatunek rozprzestrzeniony od północnych wybrzeży Afryki, południowej i środkowej Europy (B e l a n o v s k ij, 1951; H e r t in g, 1960) do obwodu leningradzkiego, podawany również z południowo-wschodniego Kazachstanu i Syberii po Przybajkale (B e l a n o v s k ij, 1951; S t a c k e l b e r g, 1962). Z Polski wykazany dotychczas z okolic Gdańska (S p e i s e r, 1900), okolic Słubic ( B i e d e l, 1934) i okolic Jędrzejowa (K a r c z e w s k i, 1961; 1967).

5 5 Materiały do znajomości Dexiinae Polski N iz in a M a z o w ie c k a. Pow. Sochaczew: Puszcza K am pinoska, 10 IX 1955, 1 Pow. O tw ock: Żwir (Ratajew o), 1-26 V III , 3 J J. W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Iłża: M arcule, 2 V II 1899, 1 $. Pow. Jędrzejów : Mniszek, 14 V III 1954, 1 <J; Sokołów D olny, 5 IX 1955, 1 J ; uroczysko Sobków, 8 IX 1956, 1 $. Pow. Pińczów: Krzyżanowice, 1 V III- 3 IX 1952, 6 (J(J, 7 $$. W y ż y n a L u b e ls k a. Puław y, V III 1912, 1 <J. Billaea pectinata (M e i g.) Gatunek o bardzo szerokim zasięgu obejmującym południową i środkową Europę (H e r t i n g, 1960) oraz Syberię aż do Kraju Przymorskiego (B e l a n o v - s k i j, 1951). Z Polski podawany dotychczas tylko z Kotliny Sądeckiej (G r z e g o r z e k, 1873; K o w ic k i, 1873). W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Iłża: Marcule, 2-15 V II 1899, 5 $?, leg. A. I l l i n s k i j. Billaea irrorata (M e i g.) Gatunek rozmieszczony głównie w Europie środkowej i częściowo południowej, na północy wykazywany po Finlandię (B e l a n o v s k ij, 1951; S t a c k e l - b e r g, 1962). Z Polski dotychczas wymieniany z Pomorza Szczecińskiego ( K a r l, 1937), okolic Słubic ( R i e d e l, 1934), okolic Jędrzejowa ( K a r c z e w s k i, 1961a), terenów byłej Galicji (W a c h t l, 1886), Puszczy Kiepołomickiej i okolic Wrocławia (S t r o j n y, 1954). N iz in a M a z o w ie c k a. Pow. Brzeziny: Rogów, 26 IV 1954, poczw arka, 7 V 1954, 1 J, leg. et cult. A. S z u j e c k i ex Saperda populnea (L.). Ś lą s k G ó rn y. Pow. Tarnowskie G óry: M iasteczko Śląskie, 29 V 1964, 4 $$. Billaea subrotundata ( R o n d.) Gatunek rozprzestrzeniony w południowej i środkowej Europie, na północy sięga do południowej Szwecji. Wykazany również z Lenkorania (Azerbajdżańska SSR) oraz okolic Aszchabadu (Turkmeńska SSR) (B e l a n o v s k ij, 1951). Z Polski dotychczas nie podawany. P ie n in y. Pow. Nowy T arg, Sromowce W yżne, V III 1955, 1?, leg. A. Mońko. Opis gatunku podaję w streszczeniu niemieckim. Billaea triangulifera (Z e t t.) Gatunek rozprzestrzeniony w południowej i środkowej Europie po północną Szwecję i Finlandię (B e l a n o v s k ij, 1951; S t a c k e l b e r g, 1962). Z Polski dotychczas podawany tylko z Tatr (K o w ic k i, 1873; B o b e k, 1890). K o t l i n a N o w o ta r s k a. Pow. Nowy T arg: Bukowina T atrzańska, 21 V III 1954, 1 $. P i e n in y, V III 1955, 1 $.

6 2 3 6 A. Draber-Mońko 6 Phorostoma carnifrons ( F a l l.) Gatunek rozprzestrzeniony w Europie po środkową Szwecję i Finlandię ( H e r t i n g, 1960), wykazany również z Armenii i południowej części Kraju Przymorskiego na Syberii (S t a c k e l b e r g, 1962). Rys B illaea subrotundata ( R o n d.), Pieniny, p o w. Nowy Targ, V III ,?, leg. A. M o ń k o. 1 profil głowy; 2 ste m ity odw łoka; 3 receptacula seminis.

7 H 4 Materiały do znajomości Dexiinae Polski 237 Z Polski podawany dotychczas z Pomorza Szczecińskiego ( K a r l, 1937), okolic Gdańska (S p e i s e r, 1900), Borów Tucholskich ( R u b s a a m e n, 1901), okolic Słubic ( R i e d e l, 1934), Ciechocinka i Chodcza (S z n a b l, 1881), Puszczy Białowieskiej (S a c k, 1925), okolic Jędrzejowa ( K a r c z e w s k i, 1957; 1961; 1967), okolic Krakowa (B o b e k, 1893), Dusznik-Zdroju (R i e d e l, 1930), K otliny Sądeckiej (G r z e g o r z e k, 1873), Tatr (L o e w, 1870; K o w ic k i, 1873; B o b e k, 1890) i pozostałych terenów byłej Galicji. P o je z ie r z e P o m o rs k ie. Szczecin, 12 V III 1916, 1 cj. N iz in a M a z o w ie c k a. Pow. Sochaczew: Puszcza K am pinoska, 1 VI 1957, 1 9; Gawłów, 12 V III 1960, 1 Otwock, 26 I I I 1892, 1 $. Skierniewice, 28 VI 1958, 1 <J. P u s z c z a B ia ło w ie s k a. Pow. H ajnów ka: Białowieski P ark Narodowy, 12 V III 1961, 1 $. W y ż y n a K r a k o w s k o - W ie lu ń s k a. Pow. Olkusz: Ojców, 3 V II 1956, W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Iłża: M arcule, V II 1899, 3 (JcJ, Pow. Pińczów: las Dębina, polana, 15 V I-26 V III 1956, 27 4 Kołków, wąwóz, 16 V I 1957, 1 <J; K rzyżanowice, V I , ; Młodzawy, VI , 7 <J<J, 1? ; Grabowiec, 15 V I-27 V II , 31 <?<?, 4 99; Skowronno, VI , 3 <J<J, 2?$. Pow. Jędrzejów : 13 V I-2 4 V II , 4 2 uroczysko R udki, 22 V II 1963, 1 9; uroczysko Chojny, 25 V III-1 0 IX , 1 (J, 1 9; uroczysko Sielec, 1 V II 1955, 1 9; Prząsław, 30 IX 1955, 1?. Sandomierz, 30 V II 1959, 1 tj. T a t r y. Świstówka, 25 V III 1953, 1 9- Phorostoma ferina (F a l l.) Gatunek rozprzestrzeniony głównie w środkowej Europie, na północy dochodzi do środkowej Szwecji i Finlandii, wykazany również z południowej Europy, Kaukazu i zachodniej Syberii (B e l a n o v s k ij, 1951; S t a c k e l b e r g, 1962). Z Polski podawany dotychczas z Pomorza Szczecińskiego ( K a r l, 1937), Borów Tucholskich ( R u b s a a m e n, 1901), okolic Gdańska (C z w a l in a, 1893), okolic Słubic (R i e d e l, 1934), okolic Jędrzejowa (K a r c z e w s k i, 1961; 1967), K otliny Sądeckiej (G r z e g o r z e k, 1873; K o w t c k i, 1873), Przemyśla (B o b e k, 1894) i Tatr (B o b e k, 1890). P o b r z e ż e B a łty k u. Pow. W olin: W isełka, 13 V III 1961, 3 1 9; W icko, V III 1963, 18 (J(J, 56 9?- P o je z ie r z e P o m o r s k ie. Szczecin, 30 V II-2 4 V III , 5 ęjcj, P u s z c z a B ia ło w ie s k a. Pow. H ajnów ka: Białowieża, 10 V II 1958, 1 <?; Białowieski P ark Narodowy, 12 V III 1961, 1 9- W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Jędrzejów : uroczysko Chojny, V II , 2 <JJ, 1 9; uroczysko Mnichów, 29 V I-13 V II , 2 (J(J. Pow. W łoszczowa: Nieznanowice, 3 V III 1957, 1 9. Pow. Pińczów : Grabowiec, 27 V I-27 V II , 8 <3<?, 7 9?- W y ż y n a L u b e ls k a. Pow. Puław y: Bochotnica, 10 V II 1958, 1 <?; Puław y, 17 V II , S u d e ty Z a c h o d n ie. Pow. Ząbkowice Śląskie: Opolnica, V III , 2 <$<$; Muszkowice, 29 V I-17 V III , I <J, 1 9- B ie s z c z a d y. Pow. Lesko: W etlina, 19 IX 1964, 3 P ie n in y. Pow. Nowy T arg: Łącko, 20 V III 1952, 1 9; Szczawnica, 26 V III 1955, 1 cj, 1 9; Krościenko, 19 V III 1955, 1 <J. Diner a grisescens ( F a l l.) Zasięg tego gatunku obejmuje Europę i znaczną część Azji. W Europie wykazany od Anglii, Danii, Szwecji, Finlandii i obwodu leningradzkiego do

8 2 3 8 A. Draber-Mońko 8 Krymu i Włoch, w Azji występuje po Pamir i okolice Pekinu (B e l a n o y s k ij, 1951). W Ameryce Północnej wymieniany z Kolumbii Brytyjskiej, Arizony, Kowego Meksyku, Kansasu i Kew Jersey (S a b r o s k y, A r n a u d, 1965). Rys Z euxia cinerea M e i g., K rzyżanow ice, pow. Pińczów, 4-9 IX 1953, rj,?, leg. ekipa ZPA N. Sam iec: 4 skrzydło; 5 a p a ra t kopulacyjny; 6 - stern ity odw łoka; sam ica: 7 ste rn ity odw łoka i pokładełko: 8 - receptacula seminis.

9 9 Materiały do znajomości Dexiinae Polski Z Polski podawany dotychczas z Pomorza Szczecińskiego (K a r l, 1937), okolic Słubic (R ie d e l, 1934), Warszawy (S z n a b l, 1881) i okolic Jędrzejowa (K a r c z e w s k i, 1967). P o b r z e ż e B a łty k u. Pow. W olin: Lubin, 3 V III 1963, 1 <$. N iz in a W ie lk o p o ls k o - K u ja w s k a. Pow. Krosno Odrzańskie: Dachów, 9 V II 1954, 1?. N iz in a M a z o w ie c k a. Pow. Sochaczew: Trojanów, 26 V I-31 V II 1964, 1 <J, 2 Gawłów, 12 V III 1960, 2 <J<J. W arszaw a, 30 V I-14 V II , 1 <?, 1 $. Pow. O twock: 10 VI 1906, 2 JcJ, 2 $?; Miłosna, 12 IX, 1?. W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Jędrzejów : Sokołów, 8 VI 4 V III , 8 (Jej; uroczysko Chojny, 28 V II-2 5 V III , 1 <J, 1 $. Pow. Pińczów: G rabowiec, 14 V I-27 V II , 40 3c?> 5 Krzyżanowice, 14 V I-19 V II 1956, 2 Skotniki, 23 VI 1955, 1 J ; Skowronno, 18 VI 1956, 1 <?. Zeuxia cinerea M e ig. Gatunek rozmieszczony w środkowej i południowej Europie. Wymieniany od Syberii i Armenii do południowej Francji i Włoch, nie wykazany z Anglii i krajów skandynawskich (B e l a n o v s k ij, 1951). Z Polski dotychczas wykazany tylko z okolic Jędrzejowa (K a r c z e w s k i, 1967). W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Pińczów: Skowronno, 1 8 VI , 1 <?; Chroberz, 2 8 VI , 1 (J; Krzyżanowice,-4-9 IX , 1 J, 2 $?, leg. ekipa IZPAN. Pow. Jędrzejów : uroczysko Chojny, 31 V II , 2 Podchojny, 8 V III , 1 <J, leg. J. K a r c z e w s k i. Opis gatunku podaję w streszczeniu niemieckim. Trixa coerulescens M e i g. Gatunek występujący głównie w górach środkowej Europy, na północy dochodzi do Norwegii, Szwecji i Finlandii (L u n d b e c k, 1927; S t a c k e l b e r g, 1962). Z Polski wykazany dotychczas tylko z Pomorza Szczecińskiego (K a r l, 1937) i okolic Dusznik-Zdroju ( R ie d e l, 1930). W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Brzeziny: Nowosolna, 12 V III 1960, 1 $. Pow. Jędrzejów : uroczysko Mniszek, 28 V 1961, 1 $;leśnictw o Borek, 26 V 1955, 1 <$. S u d e ty Z a c h o d n ie. Pow. Ząbkowice Śląskie: Srebrna Góra, 25 IV 1953, 1?. Pow. Świdnica: Grodziszcze, 23 VI 1954, 1 $. S u d e ty W s c h o d n ie. Pow. B ystrzyca K łodzka: Śnieżnik, 17 V II 1956, 1 (J. B ie s z c z a d y. Pow. U strzyki Dolne: U strzyki Górne, dolina W olosatki, 30 V 1963, 1 J. Trixa oestroidea (R.-D.) Gatunek rozmieszczony w Europie, głównie w górach, na północy dochodzi do południowej i środkowej Norwegii, Szwecji i Finlandii (S t a c k e l b e r g, 1962). Z Polski dotychczas wykazany tylko z Tatr (L o e w, 1870; N o w ic k i, 1873) i Dusznik-Zdroju (R ie d e l, 1930). W y ż y n a L u b e ls k a. Okolice PuławO?)* 1 <$ ze zbiorów PIN G W. B ie s z c z a d y. Pow. L esko: W etlina, 29 V III 1962, 1 J ; Jasło, połonina, 16 V II 1963, 1 $.

10 2 4 0 A. Draber-Mońko 10 Feria prolixa (M e i g.) Gatunek rozprzestrzeniony w środkowej i zachodniej Europie, na północy dochodzi do Szwecji i Finlandii; w ZSRR wym ieniany od Leningradu do południowej Ukrainy i Podkaukazia, w Syberii dochodzi do Jenisieju (B e l a - n o v s k i j, 1953; S t a c k e e b e r g, 1962). Z Polski wykazany dotychczas tylko z Pomorza Szczecińskiego ( K a r l, 1937; R i e d e l, 1901), Borów Tucholskich ( R u b s a a m e n, 1901) i okolic Jędrzejowa ( K a r c z e w s k i, 1967). Rys E riotlirix appenina R o n d., uroczysko Caców, pow. Jędrzejów, 31 V II 1956, $, leg. J. K a r c z e w s k i. 9 skrzydło; 10 stern ity odw łoka; 11 receptacula seminis.

11 11 Materiały do znajomości Dexiinae Polski 241 N iz in a M a z o w ie c k a. Pow. Sochaczew: Puszcza K am pinoska, 31 V 1955, 1 $. Skierniewice, 5 V II 1954, 1 <j>. W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Łódź: Rosanów, 3 VI 1960, 1 <J. Pow. Pińczów: Krzyżanowice, 25 V II 1956, 1 <J. Pow. Jędrzejów : uroczysko Chojny, 16 V I-14 V III , 3 5$; Rudki, 19 V 1957, 1 B ie s z c z a d y. Pow. U strzyki D olne: Smolnik, 29 V III 1961, 1 $. Eriothrix appenina (R o n d.) Zasięg tego gatunku obejmuje południową i środkową Europę do Danii, Szwecji i Finlandii (L u n d b e c k, 1927; B e l a n o v s k ij, 1953). Z Polski dotychczas wykazany tylko z okolic Jędrzejowa (K a r c z e w s k i, 1967). P o je z ie r z e P o m o rs k ie, 4 $<j>. Szczecin, 5 V II 1952, 1 <J, leg. S. F. A d a m c z e w s k i. N iz in a M a z o w ie c k a. Pow. Sochaczew: Puszcza Kam pinoska, 10 IX 1955, 3 Trojanów, 8-18 V III , 1 <J, 1 $; Sochaczew, 31 V II-5 V III , 3 <f<j, 1? ; Gawłów, 12 V III-6 IX , 1 J, 3?<j>, leg. A. M o ń k o. Otwock, 11 V II 1892, 1 (J, leg. W. B y k ó w. W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Pińczów: Krzyżanowice, 25 V II 1956, 1 cj, leg. ekipa IZPA N. Pow. Jędrzejów : 7 V II-18 IX , 4? $, 1 (J, leg. J. K a r c z e w s k i. P o w. Sandom ierz: Góry Pieprzowe, 1 V III 1959, 1?, leg. A. M o ń k o ; Sandomierz, 12 V III 1952, 1 leg. J. N o s k i e w i c z. Opis gatunku podaję w streszczeniu niemieckim. Eriothrix rufomaculata (D e g.) Gatunek o bardzo szerokim zasięgu, rozciągającym się od Szwecji i F in landii do Hiszpanii, Włoch i Armenii oraz od Francji i Danii do zachodniej Syberii i Przybajkala (W a in w r ig h t, 1928; B e l a n o v s k ij, 1953; S t a c k e l - b e r g, 1962). W gatunku tym wyróżnia się dwa podgatunki, E. rufomaculata rufomaculata (D e g.) i E. rufomaculata monochaeta W a in w r. Ten ostatni podgatunek opisany został z północnej Anglii (W a in w r ig h t, 1928), następnie wykazany także z środkowej Anglii oraz Irlandii (E m d e n, 1954). W Anglii występuje tylko E. rufomaculata monochaeta W a in w r.; we Francji V i l l e n e u v e obserwował obie formy E. rufomaculata rufomaculata (D e g.) i E. rufomaculata monochaeta W a in w r. oraz formy pośrednie, podczas gdy na południu Europy spotyka się tylko E. rufomaculata rufomaculata (D e g.) (W a in w r ig h t, 1928). W Polsce spotykamy obie formy. Ponieważ jednak samic E. rufomaculata monochaeta W a in w r. nie można odróżnić od formy typowej, podaję w tym podgatunku jedynie dane dotyczące samców. Wszystkie samice oznaczono tylko do gatunku. Z Polski wykazany dotychczas z Pomorza Szczecińskiego (K a r l, 1937), okolic Gdańska i Pojezierza Mazurskiego (Cz w a l in a, 1893), Borów Tucholskich (R u b s a a m e n, 1901), okolic Słubic (R i e d e l, 1934), Puszczy Białowieskiej (S a c k, 1925), okolic Jędrzajowa (K a r c z e w s k i, 1967; 1967a), Krakowa ( B o b e k, 1893), Kotliny Sądeckiej (G r z e g o r z e k, 1873), pozostałych terenów byłej Galicji ( N o w ic k i, 1873) i Tatr ( B o b e k, 1890).

12 2 4 2 A. Draber-Mońko 12 P o je z ie r z e P o m o r s k ie. Szczecin, 15 V II-6 IX , 12 P o je z ie r z e M a z u r s k ie. Pow. Giżycko: Przerw anki, 20 V II 1957, 1?. N iz in a M a z o w ie c k a. Pow. Sochaczew: Puszcza K am pinoska, 19 V II-13 V III , 4 Piasecznica, 20 V III 1956, 2 $$; Gawłów, 12 V III 1960, 4 $?; Trojanów, 26 V II-6 IX , 7??. Pow. Otwock: Żwir (Ratajew o), V II , 2 $ 9. Pow. Nowy Dwór Mazowiecki: W ydm a Łuże koło Łom ianek, 24 V 1956, 1 9- Pow. Pruszków : Podkow a Leśna, 4 IX 1964, 1 9- W arszaw a-r em bertów, 19 V III 1955, 1 9- Pow. Łowicz: Nieborów, 3 V III 1955, P u s z c z a B ia ło w ie s k a. Pow. H ajnów ka: Białowieża, park pałacowy, 22 V II-1 4 V III , 8 9?- W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Pińczów: Grabowiec, 24 V III 1956, 1 9 ; K rzyżanowice, 18 V -13 IX , 4 9?- Pow. Jędrzejów : uroczysko Mnichów, 29 V I- 18 V III , 2 9? ; uroczysko R udki, 22 V II 1963, 3 9?- R o z to c z e. Pow. Zamość: Zwierzyniec, 8 VI 1960, Pow. B iłgoraj: Osuchy, 6 VI 1960, N iz in a S a n d o m ie r s k a. Pow. Tarnobrzeg: Puszcza Sandom ierska, Rozwadów, 29 V II 1959, 1 9- Pow. Lubaczów : Dzieciężyn, 22 V III 1956, 1 9- S u d e ty Z a c h o d n ie. Pow. Jelenia Góra: Szklarska Poręba, V I-V II 1905, 1 9. S u d e ty W s c h o d n ie. Pow. K łodzko: Lewin Kłodzki, V III 1954, 1 9- K o t l i n a N o w o ta r s k a. Pow. Nowy T arg: Bukow ina T atrzańska, V III 1954, B ie s z c z a d y. Pow. L esko: Moczarne, 13 V III 1963, 1 9- Pow. U strzyki Dolne: Smolnik, 7-29 V III , 1 9- P ie n in y. Pow. Nowy T arg: Krościenko, 12 V II 1955, 2 99; Czorsztyn, 15 V III 1958, 1 9; Sromowce W yżne, V III 1955, Eriothrix rufomaculata rufomaculata ( D e g.) P o je z ie r z e P o m o r s k ie. Szczecin, 15 V II-6 IX , P o je z ie r z e M a z u r s k ie. Pow. Giżycko: Przerw anki, 20 V II 1957, 1 3- N iz in a M a z o w ie c k a. Pow. Sochaczew : Puszcza K am pinoska, 19 V II-1 3 V III , 10 33; Sochaczew, 22 V I 5 V III 1955, 3 33; Piasecznica, 20 V III 1956, 1 3; Gawłów, 12 V III 1960, 2 33; Trojanów, 26 V II-6 IX , Pow. Nowy Dwór Mazowiecki: W ydm a Łuże koło Łom ianek, 24 V 1956, 1 3- R uda Guzowska (Żyrardów), 29 V I-5 V III , Pow. Łowicz: Nieborów, 3 V III 1955, P u s z c z a B ia ło w ie s k a. Pow. H ajnów ka: Białowieża, p ark pałacowy, 22 V II-14 V III , W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Pińczów: Krzyżanowice, 18 V -13 IX , Pow. Jędrzejów : uroczysko Mnichów, 29 V I- 18 V III , 2 33-, Sokołów, 29 V 1956, 1 3 ; Caców, 31 VI 1956, 1 3 ; uroczysko Chojny, V II , 2 33i uroczysko R udki, 22 V II 1963, 3 33 K o t l i n a N o w o ta r s k a. Pow. Nowy T arg: Bukow ina T atrzańska, V III 1954, 1 3 B ie s z c z a d y. Pow. Lesko: W etlina, 29 V II 1962, 1 3- Pow. U strzyki Dolne: Smolnik, 7-29 V III , ; Lutow iska, 7-9 V III 1965, 1 3 P ie n in y. Pow. Nowy Targ: Sromowce W yżne, V III , Eriothrix rufomaculata monochaeta W a in w r. P o d g a tu n e k te n z P o ls k i n ie b y ł d o ty c h c z a s w y k a z a n y. P o je z ie r z e P o m o r s k ie. Szczecin, 6-11 V III 1910, 2 33> leg. G. S c h r o e d e r. N iz in a M a z o w ie c k a. Pow. Sochaczew: Trojanów, 31 V II-18 V II , 3 33; Piasecznica, 20 V III 1956, 2 33; Gawłów, 12 V II 1960, 4 33; Giżyce, 22 V III 1956, 1 3; Puszcza K am pinoska, 5 V III 1955, 1 3> leg- A. M o ń k o. P o w. Pruszków : Zaborówek, 4 V III 1955, 1 3 leg. A. M o ń k o. P o w. Łowicz: Nieborów, 3 V III 1955, 3 33< leg- A- M o ń k o. P u s z c z a B ia ło w ie s k a. Pow. H ajnów ka: Białowieża, p ark pałacow y, V II 1960, 12 33> leg. A. M o ń k o. W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Jędrzejów : uroczysko Mnichów, 29 V I-24 V III , 6 33; uroczysko Rudki, V II , 4 33; Sobków, 12 IX 1954, 1 3> leg. J- K a r c z e w s k i, A. M o ń k o. P o w. Pińczów : Skorocice, 25 VI 1955, 1 3 ; Krzyżanowice, 25 V II

13 13 Materiały do znajomości Dexiinae Polski , 1 <J, leg. ekipa IZPAN. K o tlin a N o w o ta r s k a. Pow. Nowy Targ: Bukow ina T a t rzańska, 2 6 V III 1954, 1 <$, leg. A. M o ń k o. B ie s z c z a d y. Pow. U strzyki Dolne: Lutow iska, 7-9 V III 1965, 2 U strzyki Górne, V III 1965, 2 <J<J; Smolnik, V III 1961, 3 c?cj, leg. R. B a ń k o w s k a. P ie n in y. Pow. Nowy T arg: Trzy K orony, 2 0 V III 1955, 1 ęj, leg. H. B a n i a ; Sromowce W yżne, V III 1955, 1 <J, leg. A. M o ń k o. Opis samca tego podgatunku podaję w streszczeniu niemieckim. Rys E riothrix rufomaculata monoeheata W a i n w r., Trojanów, pow. Sochaczew, 31 V II 1956, (?, leg. A. M o ń k o głowa z góry; 13 ap arat kopulacyjny; 14 skrzydło; 15 stern ity odw łoka; 16 cerci i surstyli.

14 24 4 A. Draber-Mońko 14 Phyllomyia volvulus (F a b r.) Gatunek rozprzestrzeniony w Europie po północną Szwecję i Finlandię, podawany również z Kaukazu i Syberii (B e l a n o v s k ij, 1951; S t a c k e l b e r g, 1962). Z Polski wykazany dotychczas z K otliny Sądeckiej (G r z e g o r z e k, 1873), Tatr (L o e w, 1870; N o w ic k i, 1873; B o b e k 1890), Przemyśla ( B o b e k, 1894) i Dusznik-Zdroju (R i e d e l, 1930). W y ż y n a K ra k o w s k o - W ie lu ń s k a. Pow. Olkusz: Ojców, 3 V II 1956, 3 J J. W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Pińczów: las D ębina, polana, 18 VI 1956, 1 cj. S u d e ty Z a c h o d n ie. Pow. Z łotoryja: Wojcieszów, V II 1961, 2 J J, 2?$. P ow v Jelenia G óra: Radom ierz, 24 V II 1961, 1? ; K arpacz, 21 V II 1963, 1 $ ; Szklarska Poręba, 8-9 V II 1958, 3 Pow. Ząbkowice Śląskie: Bardo Śląskie, 29 V II 1949, 1 <? S u d e ty W s c h o d n ie. Pow. B ystrzyca K łodzka: Międzygórze, V III 1962, 2 $?. B e s k id Z a c h o d n i. Pow. Nowy Sącz: P rehyba, 21 V II 1958, 1 ęj. B e s k id W s c h o d n i. Pow. Sanok: Komańcza, 20 V II 1962, 1 <}. B ie s z c z a d y. Pow. Lesko: W etlina, VI 1960, 1 <J, 1 $; góra H yrlata koło Cisnej, 13 V II 1963, 1 <J; Cisną, V II 1962, 2 <J<J, 1? ; góra Jasło, 16 V II 1963, 2 <J(J, 1? ; góra M uchanin, 9 V II 1962, 1 3- Pow. U strzyki Dolne: U strzyki Górne, 13 V III 1965, 1 Berehy, 24 V III 1961, 1 <J. T a t r y. Dolina Kościeliska, 16 V I-8 V III , 3 nad Morskim Okiem, IX 1958, 1 $. Campylochaeta inepta (M e ig.) Gatunek rozprzestrzeniony w Europie od Francji do środkowej Szwecji i Finlandii oraz od Leningradu do Ukrainy, występuje również w zachodniej Syberii (B e l a n o v s k ij, 1951; S t a c k e l b e r g, 1962). Z Polski dotychczas wykazany z Pomorza Szczecińskiego (K a r l, 1937), okolic Słubic (R i e d e l, 1934), okolic Jędrzejowa (K a r c z e w s k i, 1957; 1961a; 1962; 1962a; 1967; 1967a) i Dusznik-Zdroju ( R ie d e l, 1930). P o b r z e ż e B a łty k u. Pow. W olin: M iędzyzdroje, 12 V II 1964, 1?. Pow. P uck: Bielawskie B łota, 6 V II 1960, 1?. N iz in a M a z o w ie c k a. Pow. W ołom in: Ząbki, 17 IV 1904, 1 $. Pow. O tw ock: Żwir (R atajew o), 11 VI 1905, 1 $. W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Jędrzejów : Lasków, 15 V I-20 V II , 1 J, 5 Campylochaeta fuscinervis (S t e in ) Gatunek ten podawany był dotychczas tylko z Europy środkowej (S t e i n, 1924). Z Polski wym ieniany tylko z Pomorza Szczecińskiego (Karl, 1944). P o je z ie r z e P o m o r s k ie. Pow. Słupsk: Bolesławice, 10 IV , 1 J, leg. O. K a r l e t d e t.: G aedartia praecox M e i g.; Charnowo, 13 V , 1 $, leg. O. K a r l et d et.: Gaedartia praecox M e i g. Campylochaeta praecox (M e ig.) Dość rzadko łowiony gatunek, rozprzestrzeniony w zachodniej i środkowej Europie, na północy dochodzi do środkowej Szwecji i Finlandii (B e l a n o v s k ij, 1953; S t a c k e l b e r g, 1962).

15 15 Materiały do znajomości Dexiinae Polski 24 5 Z Polski dotychczas wykazany z Pomorza Szczecińskiego ( K a r l, 1937). P o b r z e ż e B a łty k u. Pow. P uck: W ładysławowo, 27 V III 1958, 1 W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Jędrzejów : uroczysko Chojny, 16 IY -7 V , 1 <J, 1 ę. Rys Blepharom yia pagana (M e i g.), Kam ieńsk, pow. Piotrków Trybunalski, 13 VI 1951, <J, leg. J. G ł o w a c k i. 17 szkielet głowowogardzielowy L m ; 18 tylne przetchlinki poczwarki.

16 2 4 6 A. Draber-Mońko 16 Blepharomyia amplicornis (Z e t t.) Gatunek bardzo rzadko łowiony, rozprzestrzeniony w Europie środkowej, północnej i wschodniej (B e l a n o v s k ij, 1953; S t a c k e l b e r g, ). Z Polski dotychczas wykazany tylko z Pomorza Szczecińskiego ( K a r l, ) i okolic Słubic ( R i e d e l, ). P o b r z e ż e B a łty k u. Pow. P u ck : W ładysławowo, 27 V III 1958, 1 <J. Rys W agneria pru n aria ( R o n d.), Sochaczew, 31 V III 1954, <j, leg. A. M o ń k o. 19 profil głow y; 20 skrzydło; 21 a p a ra t kopulacyjny; 22 stern ity odwłoka. Blepharomyia pagana (M e i g.) Gatunek dość rzadki, rozprzestrzeniony głównie w Europie środkowej, na północy dochodzi do południowej Szwecji i Leningradu ( S t a c k e l b e r g, ). Z Polski wykazany dotychczas tylko z Pomorza Szczecińskiego ( K a r l, 1937).

17 17 Materiały do znajomości Dexiinae Polski 247 W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Piotrków T rybunalski: Kam ieńsk, 13 IV 1951, 1 (J. Pow. Jędrzejów : uroczysko Lasków, 5-31 VI 1955, 2 $$; uroczysko Mnichów, 20 V ; nadleśnictw o Jędrzejów, 19 V 1966, 1 0,1 mm Rys W agneria prunaria ( R o n d. ), Sochaczew, 3 1 V III , <J, leg. A. M o ń k o ; Brwinów, pow. Pruszków, 2 0 IX ,?, leg. J. G ł o w a c k i. Samiec: 2 3 cerci i surstyli; sam ica: 2 4 stern ity odwłoka i pokładełko; 2 5 receptacula seminis.

18 2 48 A. Draber-Mońko 18 Petina erinaceus (F a b r.) Zasięg tego gatunku obejmuje Europę środkową i północną, Kaukaz oraz Syberię do Przybajkala (B e l a n o v s k ij, 1953; S t a c k e l b e r g, 1962). Z Polski dotychczas wykazany z Pomorza Szczecińskiego (K a r l, 1937), okolic Gdańska (Cz w a l in a, 1893), Warszawy i Skierniewic (S z n a b l, 1881) oraz Tatr (N o w ic k i, 1873; B o b e k, 1890). N iz in a M a z o w ie c k a. Pow. Sochaczew: Puszcza K am pinoska, 6-7 V II 1954, 2 99; Sochaczew, 31 V II 1955, 1 9- Pow. Otw ock: Żwir (R atajew o), 24 V II 1904, 1 P ie n in y. Pow. Nowy T arg: Sromowce W yżne, V III 1955, 1 $. K irbyia moerens (M e ig.) Gatunek bardzo rzadko łowiony, wymieniany dotychczas z Francji, Włoch i Niemiec (S t e in, 1924). Z Polski wykazany dotychczas tylko z Pomorza Szczecińskiego (K a r l, 1937), okolic Słubic (R ie d e l, 1934), Ciechocinka, Cliodcza, Warszawy i Ojcowa (S z n a b l, 1881). P o h r z e ż e B a łty k u. Pow. W olin: M iędzyzdroje, 8 V III 1963, 1 9- G ó ry Ś w ię to k r z y s k ie. Pow. Kielce: Bartoszow iny, 13 V II 1958, 1 9- Wagneria prunaria ( R o n d.) Gatunek rozprzestrzeniony w Europie, na północy dochodzi do środkowej Szwecji (S t a c k e l b e r g, 1962). Z Polski dotychczas nie wykazany. N iz in a M a z o w ie c k a. Sochaczew, 31 V III-5 IX 1954, 2 J J, leg. A. M o ń k o. P o w. O twock: Żwir (Ratajew o), 16 V II 1906, 1 leg. J. S z n a b l. P o w. Pruszków : Brwinów, 20 IX 1965, 1 $, leg. J. G ł o w a c k i ; Pruszków, 15 V III 1902, 1 J, leg. J. S z n a b l. W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Jędrzejów : uroczysko Gaj, 17 VI 1957, 2 uroczysko Mnichów, 15 V I 1957, 1? ; W ilkom ija, 30 VI 1959, 2 <J<J, leg. J. K a r c z e w s k i. Sandomierz, wąwóz królowej Jadw igi, 31 V II 1959, 1 9> leg. R. B a ń k o w s k a. Opis gatunku zamieszczam w streszczeniu niemieckim. Wagneria nigrans (M e i g.) Gatunek rozprzestrzeniony w Europie środkowej, północnej i wschodniej (S t a c k e l b e r g, ). Z Polski dotychczas wykazany z Pomorza Szczecińskiego (R i e d e l, 1901), Warszawy (S z n a b l, 1881) i okolic Jędrzejowa (K a r c z e w s k i, 1967). P o h r z e ż e B a łty k u. Pow. W olin: W apnica, 6 V III 1963, 4 J J, 1? ; W isełka, 1 V III 1963, 2 M iędzyzdroje, 18 V II 1964, 1?. N iz in a M a z o w ie c k a. Pow. Otwock: Żwir (Ratajew o), 8 V II-7 X , 2 9?- W arszaw a-praga, 19 VI 1902, 1 (J. W arszawa, Ogród B otaniczny, 2 IX 1902, 1 <J, 1 9 (in copula); W arszawa-m orysinek, 22 V III 1955,

19 19 Materiały do znajomości Dexiinae Polski $. Pow. Sochaczew: Gawłów, 6 IX 1956, 2 <?<?; Trojanów, 19 V 1966, 1 $; Sochaczew, 15 VI 1955, 1?. W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Jędrzejów : Sobków, 2 V II-2 3 IX , 4 $$; Sokołów Dolny, 11 X 1955, 1? ; uroczysko Chojny, 7 IX 1956, 1 $; uroczysko Gaj, 29 X 1956, 1 $; Brzegi, 31 X 1957, 1 $. Pow. Pińczów: Krzyżanowice, 7 YI 1953, 1 $. Wagneria spathulata (F a l l.) Gatunek rozmieszczony w Europie środkowej, południowej i wschodniej, na północy dochodzi do południowej Szwecji i Finlandii (S t a c k e l b e r g, 1962). "'' rrc,. Bys W agneria spathulata ( P a l l.), Pieniny, Facimiech, 2 V II 1961,?, leg. W. Bazyluk. 2 6 skrzydło; 2 7 stern ity odw łoka; 2 8 receptacula seminis.

20 2 5 0 A. Draber-Mońko 20 Z Polski dotychczas nie wykazany. P ie n in y. Pow. Nowy T arg: Facim iech, kam ieniste zbocze, 2 V III 1961, 1 $, leg. W. B a z y l u k. Opis samicy zamieszczam w streszczeniu niemieckim. Voria marginata (M e ig.) Gatunek wym ieniany z Europy środkowej i wschodniej, na północy dochodzi do środkowej Szwecji i Finlandii (S t a c k e l b e r g, 1962). Z Polski dotychczas wykazany tylko z Pomorza Szczecińskiego ( K a r l, 1937) i okolic Słubic ( R ie d e l, 1934). P o je z ie r z e P o m o r s k ie. Pow. M iastko: D retyń, 10 V II 1962, 1. Voria ruralis (F a l l.) Gatunek rozprzestrzeniony w Europie, na północy dochodzi do północnej Szwecji i Finlandii; na wschodzie sięga do gór Azji Środkowej (S t a c k e l b e r g, 1962), występuje w Ameryce Północnej po Meksyk (S a b r o s k y, A r n a u d, 1965). Z Polski dotychczas wykazany z Pomorza Szczecińskiego (K a r l, 1937), okolic Gdańska (Cz w a l in a, 1893), okolic Słubic (R ie d e l, 1934), okolic Jędrzejowa (K a r c z e w s k i, 1957; 1961a; 1962; 1962a; 1967), Kotliny Sądeckiej (G r z e g o r z e k, 1873; N o w ic k i,.1873), Tatr ( B o b e k, 1890), Krakowa (N o w ic k i, 1873), Dusznik-Zdroju (R i e d e l, 1930), wymieniany również przez S z n a b l a (1881) w spisie muchówek z terenu Polski bez dokładnego podania miejsca, gdzie został złowiony. N iz in a M a z o w ie c k a. Pow. P łock: W yszogród, V II 1956, 1 $. Pow. Sochaczew: Ilozlazłów, 19 VI 1958, 1 d ; Trojanów, 25 V-8 V III , 3 Piasecznica, 20 V III 1966, 1 Puszcza K am pinoska, 16 V I-19 V III , 2 J J. W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Pińczów : Chroberz, 28 VI 1958, 1 J ; Grabowiec, 19 V II 1956, 1 Krzyżanowice, 18 V III 1956, 1 Pow. Jędrzejów : 20 V III 1954, 1 J ; uroczysko Mnichów, 14 V I-14 IX , 2 c?<j, 2? $ ; uroczysko Gaj-Sudól, 26 V III 1957, 1 J ; uroczysko Caców, 17 V I- 3 X ,, 1 (J, 1 $ ; P odchojny, 1 V I-11 X , 2 uroczysko R udki, 5 IX 1955, 1 $ ; uroczysko Lasków, 4 X 1955, 1?. Sandomierz, 30 V II 1959, 1 J. G ó ry Ś w ię to k r z y s k ie. Świętokrzyski P ark Narodowy. Pow. Kielce: Św. K atarzyna, 25 V III 1961, 1?. W y ż y n a L u b e ls k a. Pow. P uław y: Kazimierz D olny, Kwaskowa Góra, 27 V III 1959, 1 <J. R o z to c z e. Pow. B iłgoraj: Fram pol, 5 IX 1958, 1 <}. Cyrtophleba rurieola (M e i g.) Gatunek występuje w Europie, na północy dochodzi do środkowej Szwecji i Finlandii, na wschodzie zasięgiem swym obejmuje europejską część ZSRR i dochodzi do Azji Środkowej. (B e l a n o v s k ij, 1953; S t a c k e l b e r g, 1962). Z Polski dotychczas wykazany tylko z Pomorza Szczecińskiego (K a r l, 1937) i okolic Jędrzejowa (K a r c z e w s k i, 1967).

21 21 Materiały do znajomści Dexinae Polski 2 51 Rys Cyrtliophleba vernalis ( K r a m.), pow. Jędrzejów, 12 V -7 VI , cj, leg. J. K a r c z e w s k i. 29 profil głowy; 30 ap arat kopulacyjny; 31 skrzydło; 32 stern ity odwłoka. 1 ć? w zbiorze S z n a b l a bez dokładnej etykietki. W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Pińczów: Skotniki, 23 VI 1955, 1?. Cyrtophleba vernalis (K r a m.) Gatunek rzadko łowiony, występujący w Europie środkowej, na północy dochodzi do południowej Szwecji i okolic Leningradu (R in g d a h l, 1937; S t a - OKELBERG, 1962).

22 2 52 A. Draber-Mońko 22 Z Polski dotychczas nie podawany. W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Jędrzejów : uroczysko Chojny, 7 VI 1955, 1?, leg. J. K a r c z e w s k i; uroczysko Mnichów, 12 V ] 1956, 1 <J, leg. J. K a r c z e w s k i. Opis gatunku podaję w streszczeniu niemieckim. Rys Cyrthophleba vernalis ( K r a m.), pow. Jędrzejów, 12 V -7 VI , $, leg. J. K a r c z e w s k i. 33 stern ity odwłoka i pokładełko; 34 receptacula seminis.

23 23 Materiały do znajomości Dexiinae Polski Steiniomyia elata (M e ig.) Gatunek wykazany w Europie z Francji, Holandii, Niemiec i Czechosłowacji (d A g u il a b, 1957). Z Polski dotychczas podawany ty lk o z Gdańska-Wrzeszcza (B k is c iik e, 1885). Rys Steiniom yia elata (M e i g.), Rogów, pow. Brzeziny, 20 IV 1952, <J, leg. A. Szu j e c k i. 35 tylne przetchlinki poczwarki, 36 szkielet głowowogardzielowy L m.

24 2 5 4 A. Draber-Mońko 24 N iz in a M a z o w ie c k a. Pow. Sochaczew: Puszcza K am pinoska, 4 V II 1954, 1 <J. Pow. B rzeziny: Rogów, 20 IV 1952, 1 w yhodow any z Porthesia sim ilis ( F u e s s l.) det. S. F. A d a m c z e w s k i. W oprzędzie m otyla znajdow ały się trzy bobówki muchówek tego gatunku. Athrycia erythrocera (E.-D.) Gatunek rozprzestrzeniony w Europie, na północy dochodzi do południowej Anglii i Skandynawii (H e r t in g, 1960). Z Polski dotychczas wykazany z okolic Gdańska (Cz w a l in a, 1893), Borów Tucholskich (B u b s a a m e n, 1901) i okolic Krakowa ( B o b e k, 1893). Rys A thrycia im pressa (v a n d e b W ui.p), uroczysko Mnichów, pow. Jędrzejów, 6 V I-25 V II , (J, leg. J. K a k c z e w s k i. 37 skrzydło; 38 ap a rat kopulacyjny. P o je z ie r z e P o m o r s k ie. Słupsk, 25 YI 1930, 1 d, leg. O. K a r l et d et.: V oria trepida (M e i g.). Pow. Słupsk: Orzechowo, 21 V II 1930, 1 $, leg. O. K a r l et d et.: V oria trepida (M e i g.). N iz in a M a z o w ie c k a. Pow. Sochaczew: Trojanów, 2 VI 1957, 1 $; Sochaczew, 15 VI 1955, 1 3, 1 $. W arszaw a-pyry, 16 V II 1902, 1. W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Jędrzejów : uroczysko Mnichów, 29 V I 1956, 1 <J. Pow. Pińczów : Krzyżanowice, 21 V II 1956, 1 <J.

25 Materiały cło znajomości D exiinae Polski Athrycia impressa (v a n d e r W t il p ) Gatunek wykazany dotychczas z Holandii, Danii, północno-zachodnich Niemiec, Łużyc Górnych, Austrii, Jugosławii i okolic Leningradu (d A g u il a r, 1957; H e r t in g, 1960; S t a c k e l b e r g, 1962). Z Polski dotychczas nie podawany. Rys A tliryeia im pressa (v a n d e r W u l p ), uroczysko Mnichów, pow. Jędrzejów, 6 V I-25 V II , cj,?, leg. J. K a r c z e w s k i. Samiec: 39 sternity odw łoka; sam ica: 40 stern ity odwłoka i pokładełko. N iz in a M a z o w ie c k a. Pow. Sochaczew: Puszcza K am pinoska, 6 V II 1955, 1 <J, leg. A. M o ń k o. W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Jędrzejów : Brzegi, na kw iatach P astinaca saliva L., 22 VI 1957, 3 uroczysko Mnichów, na kw iatach Calluna vulgaris (L.) S a l i s b., 6 V I- 25 V II , 1 <J, 2 Sokołów D olny, 12 VI 1957, 1 (J, leg. J. K a r c z e w s k i. Opis gatunku podaję w streszczeniu niemieckim.

26 2 5 6 A. Draber-Mońko 26 Athrycia trepida (Meig.) Gatunek szeroko rozprzestrzeniony, obejmujący swym zasięgiem całą E u ropę, Azję Środkową i Syberię, dochodzi do Kraju Przymorskiego (B e l a n o v - s k i j, 1953; S t a c k e l b e r g, 1962). Z Polski dotychczas wykazany z Pomorza Szczecińskiego (K a r l, 1937), okolic Gdańska (Cz w ali n a, 1893), okolic Słubic (R ie d e l, 1934), okolic Jędrzejowa (K a r c z e w s k i, 1957; 1961a; 1962; 1962a; 1967) i Dusznik-Zdroju (R i e d e l, 1930). Rys A thrycia im pressa (v a n d e r W u l p ), uroczysko Mnichów, pow. Jędrzejów, 3 0 Y 1964, 9, leg. J. K a r c z e w s k i. 41 szkielet głowowogardzielowy L i ; 42 szkielet głowowogardzielowy L u ; 43 szkielet głowowogardzielowy L m ;4 4 tylne przetchlinki poczwarki. P o je z ie r z e P o m o r s k ie. Pow. Słupsk: Redzikowo, 2 4 V , 1 <?, leg. O. K a r l e t d e t.: V oria m arginata ( M e i g.). N iz in a W ie lk o p o ls k o - K u ja w s k a. Toruń, 2 8 V , 1?. N iz in a M a z o w ie c k a. Pow. G ostynin, 1 2 V I , 1 W arszawa-bielany, 1 4 V I , 1?. W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Pińczów: Grabowiec, 1 7 VI , 1 9- Pow. Jędrzejów : uroczysko Chojny, 5 V II , 1 9-

27 27 Materiały do znajomości D exiinae Polski 257 Thelaria nigripes (F a b r,) Gatunek o bardzo szerokim zasięgu, obejmującym prawie całą Europę (na północy dochodzi do środkowej Szwecji i Finlandii), Syberię aż do Jakucji i Kaukaz (Armenię) (B e l a n o v s k ij, 1951; S t a c k e l b e r g, 1962). Z Polski dotychczas wykazany z Pomorza Szczecińskiego (K a r l, 1937), okolic Gdańska (Cz w a l in a, 1893), Borów Tucholskich (R u b s a a m e n, 1901), okolic Słubic (R i e d e l, 1934), Siedlec (S z n a b l, 1881), Puszczy Białowieskiej (S a c k, 1925), okolic Jędrzejowa (K a r c z e w s k i, 1961a; 1962; 1962a; 1965; 1967), Krakowa ( B o b e k, 1893) i K otliny Sądeckiej (G r z e g o r z e k, 1873). P o b r z e ż e B a łty k u. Pow. W olin: Międzyzdroje, 27 VI 1965, 2 P o je z ie r z e P o m o rs k ie. Szczecin, 21 V I-25 V II , 2 2?$. N iz in a W ie lk o p o ls k o - K u ja w s k a. Pow. K ościan: Turew, V II 1965, 3 N iz in a M a z o w ie c k a. Pow. Sochaczew: Puszcza K am pinoska, 5 V II-1 6 V II , 6 J J, 4 Trojanów, 24 V II-2 V III , 1 J, 3 $$. W arszaw a-k abaty, 2 V II 1960, 1 <?. Pow. Pruszków : Helenów, 10 V II-2 7 V III , 2 (JJ, 1 $. Pow. Otwock: Żwir (Ratajew o), 29 V II- 17 V III 1902, 1 J, 3??. R uda Guzowska (Żyrardów), 29 V I-29 V II , 1 J, 2 W arszaw a-pyry, 16 V II-2 4 V II 1902, 4 J J. Pow. Płock: W yszogród, V II 1956, 4 <J(J. Skierniewice, 24 V I-14 V II , 1 <?, 2 $$. Pow. W ołom in: Drewnica, 31 V II 1904, 1 <J. P u s z c z a B ia ło w ie s k a. Pow. H ajnów ka: Białowieski P ark Narodowy, V II , 2 W y ż y n a K r a k o w s k a - W ie lu ń s k a. Pow. Częstochowa: W ielki Las, nadleśnictwo Julianka, 10 VI 1958, 1 $. Kraków-Łagiewniki, 1 V II 1956, 1 <J. W y ż y n a M a ło p o ls k a. Pow. Jędrzejów : uroczysko Chojny, 7 V I-22 V II , 1 J, 2 $?. Pow. Włoszczowa: Moskorzew, 11 V III 1955, 1 $. Pow. Pińczów: Bogucice-Zakam ień, 14 V I- 21 V II , 5 1 $; las Dębina, polana, 18 V II 1956, 1 <J, 1 $; Grabowiec, 17 V I- 29 V II , 5 <?<?, 6?? ; Krzyżanowice, 28 V I-21 V II , 2 J J, 3 $?. W y ż y n a L u b e ls k a. Pow. P uław y: Żyrzyn, 8 V II 1958, 1? ; Puław y, ex A rctia villiea (L.), m ateriał zebrano 21 IV 1956, imago V 1956, 2?, leg. et cult. A. D r y j a ; Kazimierz Dolny, 9 V II 1899, 1 J. N iz in a S a n d o m ie r s k a. Nisko, 20 V II 1953, 1 J. S u d e ty Z a c h o d n ie. G óry Kaczawskie. Pow. Jelenia G óra: Radom ierz, 25 V II 1961, 1 $. Pow. Z łotoryja: W ojcieszów, 24 V II 1961, 1?. K o t l i n a N o w o ta r s k a. Pow. Nowy T arg: 7 V III 1955, 1 $; Zakopane-G ubałów ka, 3 V II 1954, 1 B ie s z c z a d y. Pow. U strzyki D olne: Dwernik, 25 V 1963, 1 $. Pow. Lesko: W etlina, 19 IX 1964, 1 $. Phaenicella łiaematodes (M e ig.) Gatunek wymieniany z Europy środkowej (B e z z i, K e r t e s z, S t e i n, 1907; S t e i n, 1924). W ym ieniony przez K a r l a (1944) w uzupełnieniu do spisu muchówek P o morza Szczecińskiego, bez dokładnego podania miejsca znalezienia. Kie wiadomo więc, czy znaleziony został w polskiej części Pomorza. Żaden z okazów tego gatunku znajdujących się w zbiorze K a r l a ( w Instytucie Zoologicznym PAK w Warszawie) nie pochodzi z terenu Polski. Dufouria chalybeata (Me i g.) Gatunek wymieniany z całej Europy, na północy dochodzi do północnej Anglii, środkowej Szwecji i Finlandii (H e r t in g, 1960).