WIRTUALNE PRZYRZĄDY POMIAROWE

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "WIRTUALNE PRZYRZĄDY POMIAROWE"

Transkrypt

1 1 WIRTUALNE PRZYRZĄDY POMIAROWE 1. CEL ĆWICZENIA Ćwiczenie ma na celu zapoznanie się z moŝliwościami wirtualnych przyrządów pomiarowych, tworzonych przez połączenie przyrządu autonomicznego z komputerem, na którym zainstalowano odpowiednie oprogramowanie. 2. WPROWADZENIE Wraz z rozwojem nauki i techniki obserwuje się ewolucję przyrządów pomiarowych. Zmianie ulegają zarówno sposoby przetwarzania sygnałów, metody konstruowania przyrządów, jak i sposoby korzystania z urządzeń pomiarowych oraz stopień ich wzajemnej integracji. Pierwszą generacją przyrządów pomiarowych były przyrządy wskazówkowe, zwane analogowymi. Wartość wskazana przez przyrząd analogowy była proporcjonalna do kąta wychylenia wskazówki. Drugą generację przyrządów pomiarowych stanowią autonomiczne przyrządy cyfrowe. W przyrządach tych wynik przedstawiany jest na wyświetlaczu w postaci liczby o określonej liczbie cyfr znaczących. Odczyt eliminuje moŝliwość powstania błędu paralaksy podczas odczytu. Do przyrządów trzeciej generacji zalicza się tzw. przyrządy systemowe, które oprócz pracy w trybie autonomicznym (jako samodzielne urządzenia pomiarowe) mogą być sterowane i obsługiwane za pomocą komputera. Jest to moŝliwe dzięki wyposaŝeniu tych przyrządów w odpowiedni interfejs cyfrowy. Przyrządy tego rodzaju mogą być wykorzystane w zautomatyzowanym systemie pomiarowym. Wynik pomiaru w odpowiednim kodzie przesyłany jest do komputera lub innego urządzenia. Pozwala to na wyeliminowanie moŝliwości omyłki podczas odczytywania wyniku przez człowieka oraz na zautomatyzowanie pomiarów. Standaryzacja interfejsów znacząco wpłynęła nie tylko na dalszy rozwój i ewolucję przyrządów pomiarowych, lecz równieŝ na upowszechnienie się systemów pomiarowych. Do czwartej generacji naleŝą wirtualne przyrządy pomiarowe. Powstają one przez sprzęŝenie odpowiednio dostosowanego sprzętu pomiarowego z komputerem ogólnego przeznaczenia, na którym zainstalowano przyjazne dla uŝytkownika oprogramowanie. Oprogramowanie to umoŝliwia obsługę przyrządu pomiarowego za pośrednictwem komputera w sposób zbliŝony do obsługi przyrządu autonomicznego. Główną zaletą takiego rozwiązania jest elastyczność wynikająca z faktu, Ŝe o funkcjonalności urządzenia decyduje głównie oprogramowanie. Pozwala ono na łatwą modyfikację właściwości przyrządu i szybkie dostosowywanie go do wymagań uŝytkownika. Na przykład moŝna rozbudowywać algorytmy przetwarzania i analizy sygnałów oraz sposoby prezentacji wyników pomiarów. Zmiana oprogramowania jest tańsza i szybsza niŝ konstrukcja nowego urządzenia. Istotną zaletą przyrządów wirtualnych jest moŝliwość spełniania przez tę samą część sprzętową (komputer z układami pomiarowymi) róŝnych funkcji. W zaleŝności od potrzeb i wykorzystywanego oprogramowania moŝe być to wirtualny oscyloskop, analizator widma, rejestrator, multimetr czy inny nietypowy przyrząd.

2 2 3. KLASYFIKACJA WIRTUALNYCH PRZYRZĄDÓW POMIAROWYCH Przyrządy wirtualne, mimo szerokiego zastosowania, nie doczekały się jednoznacznej definicji. W róŝnych opracowaniach spotkać moŝna róŝne ich opisy. Zwykle jako przyrząd wirtualny określa się przyrząd pomiarowy stanowiący połączenie sprzętu pomiarowego z komputerem osobistym ogólnego przeznaczenia wraz z oprogramowaniem umoŝliwiającym uŝytkownikowi obsługę przyrządu z wykorzystaniem symulowanej na ekranie monitora płyty czołowej przyrządu. Wynika z tego, iŝ część sprzętową przyrządu wirtualnego stanowi komputer klasy PC, ale musi być on uzupełniony odpowiednimi układami pomiarowymi. Układy pomiarowe mogą być wykonane jako karty pomiarowe umieszczone w obudowie komputera lub w połączonej z komputerem kasecie, albo jako przyrządy autonomiczne połączone z komputerem interfejsem o określonym standardzie. Prekursorem w dziedzinie przyrządów wirtualnych były dwie czołowe amerykańskie firmy: Hewlett-Packard (obecnie Agilent), zajmująca się miedzy innymi produkcją sprzętu pomiarowego oraz National Instruments, specjalizująca się w tworzeniu oprogramowania związanego z pomiarami. Pierwsza z nich uznała, Ŝe przyrząd wirtualny to urządzenie wykorzystujące komputer do przetwarzania i wyświetlania wyników pomiarów. Druga nazwała przyrządem wirtualnym warstwę programową i sprzętową dodaną do komputera ogólnego przeznaczenia tak, aby uŝytkownik mógł pracować z komputerem w taki sposób, jakby pracował z przyrządem pomiarowym. Ta niejednoznaczność, a często i pewna niekonsekwencja w stosowaniu terminologii, doprowadziła do tego, Ŝe obecnie róŝne konfiguracje architektury przyrządów pomiarowych są nazywane przyrządami wirtualnymi. MoŜna w tej dziedzinie wyróŝnić trzy grupy. Pierwszą stanowią fizycznie istniejące przyrządy autonomiczne sterowane za pomocą komputera wyposaŝonego w kartę dedykowanego interfejsu (np. GPIB czy RS 232). Graficzny interfejs uŝytkownika umoŝliwia wygodne zarządzanie poszczególnymi przyrządami oraz tworzenie bardziej złoŝonych systemów pomiarowych. Drugą grupę przyrządów wirtualnych stanowią komputery wyposaŝone w kartę akwizycji danych, bezpośrednio współpracującą z magistralą mikrokomputera. W tej grupie nie ma juŝ autonomicznego przyrządu pomiarowego. Są tylko jego poszczególne elementy, zaś płytę czołową symuluje panel graficzny na ekranie monitora. Taki przyrząd obsługiwany jest juŝ całkowicie za pomocą komputera. Trzecią grupę przyrządów wirtualnych stanowią same w sobie graficzne środowiska programowe. Nie moŝna tu wyróŝnić nie tylko przyrządu pomiarowego, ale nawet Ŝadnego jego elementu. Przyrząd od początku do końca został stworzony z wykorzystaniem programu. Dane pomiarowe do takiego przyrządu mogą pochodzić z plików dyskowych utworzonych podczas rzeczywistych pomiarów na odległym stanowisku pomiarowym. Mogą być teŝ pobrane przez sieć komputerową czy teŝ generowane w sposób pseudolosowy lub według zadanych algorytmów. Choć nazywanie ostatniej grupy przyrządami wirtualnymi budzi wiele kontrowersji, to znalazły one jednak szerokie zastosowanie do prezentacji symulacji procesów fizycznych, a ze względu na stosunkowo niski koszt są niezwykle przydatne w dydaktyce. Tworzenie przyrządów wirtualnych moŝe być realizowane na dwa sposoby. Chronologicznie pierwszy sposób polega na pisaniu od podstaw programu obsługi przyrządu systemowego lub karty pomiarowej przy wykorzystaniu języków wysokiego poziomu (Pascal, C) w środowiskach takich jak np. Delphi czy Visual C. Drugi sposób opiera się na wykorzystaniu duŝych środowisk programowych, które integrują w sobie funkcje sterowania pracą systemu, gromadzenia i przetwarzania danych pomiarowych oraz prezentacji wyników. Środowiska takie oferują ponadto języki programowania wyŝszego rzędu (graficzne), róŝnego rodzaju edytory, programy uruchamiające (ang. debugger), a takŝe rozbudowane mechanizmy wspomagające (a zarazem upraszczające) obsługę aparatury pomiarowej i ułatwiające pisanie

3 3 własnych programów sterujących pracą całego systemu. Takie pakiety programowe nazywa się zintegrowanymi środowiskami pomiarowymi. Na rynku istnieje kilka takich pakietów. Wiodącą rolę na tym polu odgrywa firma National Instruments oferująca środowisko LabWindows oraz korzystające z języka graficznego środowisko LabVIEW. Znaczącą pozycję zajmuje równieŝ firma Agilent Technologies z oprogramowaniem Agilent VEE, które, podobnie jak LabVIEW umoŝliwia tworzenie programu przy uŝyciu symboli graficznych. Na rys. 1 przedstawiono przykładowy schemat funkcjonalny przyrządu wirtualnego zrealizowanego jako połączony z komputerem przyrząd autonomiczny. W bloku przetwarzania analogowo-cyfrowego A/C napięcie wejściowe zostaje przetworzone na postać cyfrową. Po przeliczeniu w bloku cyfrowym C/C na wymagany format, dane zostają zapisane do pamięci RAM. Jednocześnie zarejestrowane wyniki mogą być przesłane przez interfejs do komputera i wyświetlone na ekranie monitora. Parametry pomiaru zadawane są przez operatora za pomocą własnej płyty czołowej przyrządu autonomicznego lub przez panel na ekranie monitora. przetwarzania A/C przetwarzania C/C wyświetlacza obsługi pamięci RAM obsługi pamięci dyskowej wizualizacji interfejs sterowania Przyrząd autonomiczny sterowania PC Rys. 1. Struktura przyrządu wirtualnego jako połączonego z komputerem przyrządu autonomicznego Zastąpienie obsługi przyrządu autonomicznego panelem symulowanym na ekranie monitora pozornie nie wnosi nowej jakości. JednakŜe w rzeczywistym przyrządzie do dyspozycji jest tylko jeden wyświetlacz, na którym przedstawione są wszystkie informacje, zmieniane w zaleŝności od trybu pracy. W przypadku przyrządu wirtualnego nie ma takich ograniczeń - kaŝdy zadawany parametr pomiaru moŝe posiadać oddzielny wskaźnik. Dzięki temu obsługa przyrządu wirtualnego jest intuicyjna i prostsza niŝ obsługa za pomocą panelu przyrządu autonomicznego. Szersze są równieŝ moŝliwości prezentowania wyników. Nie muszą być to pojedyncze liczby, ale moŝna przedstawić wynik w postaci bardziej złoŝonej, np. w postaci tabel czy wykresów. Nie ma teŝ ograniczenia przetwarzania wyników zgodnie z funkcjami wbudowanymi do przyrządu autonomicznego. Odpowiednie oprogramowanie pozwala dowolnie rozszerzyć moŝliwości przetwarzania i analizy wyników. Inną zaletą przyrządu wirtualnego jest moŝliwość wykonywania pomiarów w miejscu odległym, trudno dostępnym lub w środowisku stanowiącym zagroŝenie dla obsługi. DuŜe moŝliwości dostosowania do potrzeb uŝytkownika dają przyrządy naleŝące do drugiej grupy. Opracowanie nowych przyrządów nie wymaga ingerencji w część sprzętową, a jedynie przygotowania nowego oprogramowania. Ten sam sprzęt, w zaleŝności od stosowanego oprogramowania moŝe pełnić najróŝniejsze funkcje. Najprostszy przyrząd tego typu wykorzystuje moduł akwizycji sygnałów pomiarowych, umieszczony w komputerze. Jego zaletą jest duŝa szybkość przesyłania danych bezpośrednio do pamięci komputera. Przyrząd taki zajmuje równieŝ mało miejsca. Przykładowa struktura przyrządu wirtualnego opartego o umieszczony w komputerze moduł akwizycji danych przedstawiona jest na rys. 2. Napięcie mierzone doprowadzone jest na analogowe wejście modułu akwizycji sygnałów pomiarowych. Wynik pomiaru, po przeliczeniu na wymagany format, prezentowany jest na

4 4 ekranie monitora i zapisywany do pamięci. Moduły pomiarowe wykonane w postaci karty umieszczanej w komputerze łączone są z zasobami komputera przy wykorzystaniu magistrali PCI, w starszych komputerach magistrali ISA, a w przypadku komputerów przenośnych PCMCIA. Dla urządzeń przenośnych stosuje się teŝ standard CompactFlash. Na bazie układów akwizycji sygnałów pomiarowych mogą być budowane róŝnorodne przyrządy wirtualne ogólnego przeznaczenia, np.: oscyloskop, analizator widma, multimetr, rejestrator, generator, częstościomierz, okresomierz oraz specjalizowane, przeznaczone do konkretnego zastosowania. przetwarzania A/C przetwarzania C/C obsługi pamięci dyskowej wizualizacji sterowania sterowania Karta akwizycji PC Rys. 2. Struktura przyrządu wirtualnego opartego o moduł akwizycji sygnałów pomiarowych Trzecia grupa przyrządów wirtualnych (komputery z odpowiednim oprogramowaniem) nadaje się szczególnie do celów szkoleniowych jako symulatory. Przyrządy takie pozwalają na szkolenie obsługi róŝnorodnych systemów w warunkach zbliŝonych do rzeczywistych. Takie środowiska programowe wykorzystywane są często w dydaktyce, gdyŝ pozwalają przedstawić pewne zjawiska w zmienionej skali czasowej, a przez to ułatwić ich zrozumienie. UmoŜliwiają równieŝ obserwację przebiegu procesów odbywających się w znacznej odległości lub trudnodostępnych. 4. OPROGRAMOWANIE RIGOL Rigol - producent przyrządów pomiarowych wykorzystywanych w laboratorium Metrologii Elektrycznej - dostarcza przy zakupie przyrządów oprogramowanie, pozwalające na współpracę z komputerem na zasadach takich, jakby obsługiwano tradycyjny przyrząd autonomiczny. Oprogramowanie umoŝliwia utworzenie z kaŝdego urządzenia niezaleŝnego przyrządu wirtualnego. Dodatkowo istnieje moŝliwość połączenia wszystkich urządzeń w system pomiarowy. Przyrządy Rigol wyposaŝono w dwa interfejsy: RS232 i USB, przy czym producent rekomenduje uŝywanie interfejsu USB Oprogramowanie UltraWave dla generatorów serii DG1000 UltraWave, jako oprogramowanie dla programowanych generatorów funkcyjnych, pozwala na tworzenie i przesyłanie do generatora dowolnych przebiegów, jak równieŝ importowanie i obserwację przebiegów z oscyloskopu cyfrowego i generatora funkcyjnego. UltraWave oprócz generacji 9 standardowych przebiegów (lewy pasek narzędzi na rys. 3), pozwala takŝe w szybki i wygodny sposób tworzyć własne przebiegi arbitralne. Przebiegi mogą być zapisywane (i odczytywane) w plikach tekstowych, plikach programu Microsoft Excel (.csv) i jako przebiegi arbitralne (pliki.rdf). KaŜdy z wygenerowanych przebiegów moŝe być wysłany do generatora (ikona Send Waveform). UŜytkownik moŝe dodatkowo zdefiniować cztery przebiegi, które zostaną

5 5 umieszczone w pamięci trwałej generatora (NonVolatile Waveform, patrz rys. 6). Podobnie jak pięć standardowo zaprogramowanych przebiegów arbitralnych, mogą one być przywoływane w dowolnej chwili za pomocą okna Stored Waveform (rys. 6). Rys. 3. Okno programu UltraWave Rys. 4. Przykład modulacji amplitudy Rys. 5. Przykład nietypowego przebiegu arbitralnego Rys. 6. Okno przesyłu danych do generatora 4.2. Oprogramowanie UltraScope dla oscyloskopów serii DS1000 UltraScope jest oprogramowaniem przeznaczonym dla oscyloskopów firmy Rigol, pozwalającym na obserwację i rejestrację przebiegów z oscyloskopu na ekranie komputera. Oprócz rejestracji przebiegów (okno Wave na rys. 7) oprogramowanie pozwala na: 1) zmianę ustawień oscyloskopu z poziomu programu (za pomocą rozwijanego menu lub wirtualnego panelu, którego wygląd odpowiada wyglądowi rzeczywistego przyrządu) okno DSO Controller, 2) pomiar i zapis wielkości i parametrów charakteryzujących przebieg (np. częstotliwość, V pp, V avg, czas narastania i opadania zbocza i inne) okno Measure, 3) rejestrację przebiegu w postaci ciągu próbek okno Data, 4) obserwację przebiegu w postaci dynamicznej okno Record (oprogramowanie pozwala odtwarzać pliki zapisane w formacie.rcd, są to pliki niekomercyjnego programu Arcade słuŝącego do symulacji i animacji, utworzonego na Uniwersytecie w Virginii), 5) odtwarzanie i zapis przebiegów w róŝnych formatach (.bmp,.txt,.csv,.wfm).

6 6 Pliki o rozszerzeniu.wfm mogą być wyświetlane i konwertowane na inne formaty, (np. csv lub.bmp) przy uŝyciu zakładki Memory Wave. Rys. 7. Interfejs uŝytkownika programu UltraScope Oprogramowanie nie stwarza moŝliwości bezpośredniego dostępu do pamięci wewnętrznej oscyloskopu. MoŜna natomiast przesłać do komputera przebieg zapisany wcześniej w pamięci oscyloskopu poprzez wywołanie go na ekranie oscyloskopu i wczytanie za pomocą zakładki Wave (polecenie: Add New Waveform i Refresh). MoŜna wtedy przekonwertować plik na inny format. 5. PROGRAM ĆWICZENIA 1. Włączyć komputer, otworzyć program UltraWave i zapoznać się z jego obsługą. 2. Połączyć generator DG1011 z notebookiem kablem USB, włączyć generator i uaktywnić komunikację w programie UltraWave (ikona Connect to instrument ). Uwaga! Wyświetlacz generatora powinien pracować w trybie graficznym! 3. W osobnych oknach (ustawionych na maksymalne zakresy równe 20V pp i 4k próbek) wygenerować dwa róŝne przebiegi (np. sinusoidalny i trójkątny) o amplitudach znacznie mniejszych niŝ ustawiony zakres. Wysłać kolejno przebiegi do generatora. 4. Wykonać róŝne operacje matematyczne na wygenerowanych przebiegach, a takŝe na innych przebiegach standardowych. Zwrócić uwagę na róŝnice pomiędzy opcjami Wave Math i Window Math. Wysłać wybrane przebiegi do generatora. Zapisać otrzymane przebiegi na dysku. Zaimportować pliki z powrotem do programu w celu sprawdzenia poprawności zapisu (funkcja: Open Analog Saved )

7 7 Wygenerować i zapisać przebieg o kształcie jak na rys. 3 lub 4, bądź teŝ inny, wskazany przez prowadzącego. 5. Zapoznać się z pozostałymi opcjami edycji przebiegów zawartymi w menu Rework i Math (Resize, Invert, Mirror, Absolute, Filter). Wysłać do pamięci generatora i zapisać na dysk wybrane przebiegi otrzymane podczas realizacji tego punktu ćwiczenia. Wygenerować i zapisać przebieg o kształcie jak na rys. 5 lub inny, wskazany przez prowadzącego. 6. Zapoznać się z trybami szybkiej generacji własnych przebiegów (HandDraw Mode i LineDraw Mode). Przesłać do przyrządu i zarejestrować wybrane przebiegi. 7. Zapisać jeden z przebiegów w pamięci trwałej generatora i wywołać go do okna edycyjnego za pomocą funkcji Upload Waveform. 8. Zaimportować do programu przebiegi z oscyloskopu (.wfm) zapisane w katalogu Waveforms. Wysłać przebiegi do generatora. Zapisać je w postaci pliku tekstowego Połączyć oscyloskop z generatorem, włączyć przyrządy i otworzyć program UltraScope. Utworzyć nowy dokument (New Data Sheet), a w nim kolejno wg potrzeb okna: Waveform, Measure, Data, Memory Waveform. 10. Uaktywnić komunikację z przyrządem (ikona Connect to Oscilloscope). Sprawdzić zdalne sterowanie oscyloskopem przy uŝyciu okna DSO Controller. Uwaga! Podczas aktywnego połączenia z komputerem moŝliwe jest tylko zdalne sterowanie przyrządem. W celu uaktywnienia panelu przyrządu naleŝy uŝyć przycisku FORCE na płycie czołowej. 11. Przy uŝyciu okna Measure dokonać pomiaru charakterystycznych wielkości i parametrów dla róŝnych przebiegów zadanych na generatorze. 12. Za pomocą zakładki Memory Waveform otworzyć kolejno pliki.wmf z katalogu Waveforms na pulpicie. Zaobserwować otrzymane przebiegi. Zapisać je w formacie.csv. 13. Dokonać pomiaru wartości międzyszczytowych i częstotliwości przebiegów z pkt PYTANIA KONTROLNE 1. Co to jest przyrząd wirtualny i jakie są jego rodzaje? 2. Jakie są wady i zalety przyrządów wirtualnych? 3. Omówić strukturę przyrządu wirtualnego utworzonego przez połączenie przyrządu autonomicznego z komputerem z odpowiednim oprogramowaniem. 4. Wyjaśnić na przykładzie róŝnice pomiędzy przyrządami systemowymi i wirtualnymi. 5. W jaki sposób otrzymano przebiegi przedstawione na rysunkach 3, 4 i 5? 7. LITERATURA [1] Świsulski D.: Komputerowa technika pomiarowa. Oprogramowanie wirtualnych przyrządów pomiarowych w LabView. Agenda Wydawnicza PAK, Warszawa [2] Rak R.: Wirtualny przyrząd pomiarowy. Realne narzędzie współczesnej metrologii, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa [3] Rak R.: Wirtualne przyrządy pomiarowe, Elektronizacja nr 9, 1999, s [4] Dobrowolski A.: Wirtualne przyrządy pomiarowe w laboratorium układów elektronicznych WAT, Materiały XXXVI Międzyuczelnianej Konferencji Metrologów, 2004, s

8 8 [5] Rigol, Generatory przebiegów funkcyjnych i arbitralnych serii DG1000. Instrukcja obsługi, Rigol Technologies Inc. 2007, NDN/wrzesień [6] Rigol, Oscyloskopy cyfrowe serii DS1000, DS1000CD, DS1000C, DS1000M. Instrukcja obsługi, NDN, Warszawa [7] Rigol, Multimetry cyfrowe serii DM3000. Instrukcja obsługi, Rigol Technologies Inc. 2007, NDN/październik Opracował: dr inŝ. Krzysztof Musioł v.2 / 3 XI 2009

KOMPUTEROWE STEROWANIE PRZYRZĄDAMI POMIAROWYMI 1. CEL ĆWICZENIA

KOMPUTEROWE STEROWANIE PRZYRZĄDAMI POMIAROWYMI 1. CEL ĆWICZENIA KOMPUTEROWE STEROWANIE PRZYRZĄDAMI POMIAROWYMI 1. CEL ĆWICZENIA Ćwiczenie ma na celu zapoznanie się z możliwościami sterowania przyrządów pomiarowych, tworzonych przez połączenie przyrządu autonomicznego

Bardziej szczegółowo

MODELING OF MEASURING SYSTEMS IN VEE PRO PROGRAMMING ENVIRONMENT WITH USE OF VIRTUAL INSTRUMENTS

MODELING OF MEASURING SYSTEMS IN VEE PRO PROGRAMMING ENVIRONMENT WITH USE OF VIRTUAL INSTRUMENTS Jadwiga RATYŃSKA 1 Radosław CIOĆ 2 system pomiarowy wirtualny przyrząd pomiarowy, zintegrowane środowisko programowe WYKORZYSTANIE WIRTUALNYCH PRZYRZĄDÓW POMIAROWYCH PRZY PROJEKTOWANIU SYSTEMÓW POMIAROWYCH

Bardziej szczegółowo

Komputerowe systemy pomiarowe. Dr Zbigniew Kozioł - wykład Mgr Mariusz Woźny - laboratorium

Komputerowe systemy pomiarowe. Dr Zbigniew Kozioł - wykład Mgr Mariusz Woźny - laboratorium Komputerowe systemy pomiarowe Dr Zbigniew Kozioł - wykład Mgr Mariusz Woźny - laboratorium 1 - Cel zajęć - Orientacyjny plan wykładu - Zasady zaliczania przedmiotu - Literatura Klasyfikacja systemów pomiarowych

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe

Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe Jarosław Gliwiński, Łukasz Rogacz Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe ćw. Programowanie wielofunkcyjnej karty pomiarowej w VEE Data wykonania: 15.05.08 Data oddania: 29.05.08 Celem ćwiczenia była

Bardziej szczegółowo

PUKP Programowanie urządzeń kontrolno-pomiarowych. ztc.wel.wat.edu.pl

PUKP Programowanie urządzeń kontrolno-pomiarowych. ztc.wel.wat.edu.pl PUKP Programowanie urządzeń kontrolno-pomiarowych Zbigniew Jachna zbigniew.jachna@wat.edu.pl p. 124/45 ztc.wel.wat.edu.pl PUKP, 2016 1 Plan przedmiotu PUKP semestr forma zajęć, liczba godzin/rygor (x egzamin,

Bardziej szczegółowo

Program DSA Monitor - funkcje

Program DSA Monitor - funkcje Program DSA Monitor - funkcje Program DSA Monitor przeznaczony jest do wczytania i obróbki danych pomiarowych pochodzących z mierników poziomu dźwięku produkcji SONOPAN (DSA-50, DLM-101/102, DD-40/41),

Bardziej szczegółowo

Wirtualne przyrządy kontrolno-pomiarowe

Wirtualne przyrządy kontrolno-pomiarowe Katedra Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Maszyn POLITECHNIKA OPOLSKA Wirtualne przyrządy kontrolno-pomiarowe dr inż.. Roland PAWLICZEK Laboratorium komputerowe Mechatroniki Cel zajęć ęć: Przyrząd pomiarowy:

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA MORSKA KATEDRA NAWIGACJI TECHNICZEJ

AKADEMIA MORSKA KATEDRA NAWIGACJI TECHNICZEJ AKADEMIA MORSKA KATEDRA NAWIGACJI TECHNICZEJ ELEMETY ELEKTRONIKI LABORATORIUM Kierunek NAWIGACJA Specjalność Transport morski Semestr II Ćw. 1 Poznawanie i posługiwanie się programem Multisim 2001 Wersja

Bardziej szczegółowo

Politechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej

Politechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Politechnika Łódzka Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Laboratorium komputerowych systemów pomiarowych Ćwiczenie 8 Wykorzystanie modułów FieldPoint w komputerowych systemach pomiarowych 1. Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Politechnika Warszawska

Politechnika Warszawska Politechnika Warszawska Wydział Elektryczny Laboratorium Teletechniki Skrypt do ćwiczenia T.02. Woltomierz RMS oraz Analizator Widma 1. Woltomierz RMS oraz Analizator Widma Ćwiczenie to ma na celu poznanie

Bardziej szczegółowo

Politechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej. Laboratorium cyfrowej techniki pomiarowej. Ćwiczenie 4

Politechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej. Laboratorium cyfrowej techniki pomiarowej. Ćwiczenie 4 Politechnika Łódzka Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Laboratorium cyfrowej techniki pomiarowej Ćwiczenie 4 Zapis danych do pliku w programie LabVIEW 1. Zapis i odczyt sygnałów pomiarowych Do zapisu

Bardziej szczegółowo

III. Przebieg ćwiczenia. 1. Generowanie i wizualizacja przebiegów oraz wyznaczanie ich podstawowych parametrów

III. Przebieg ćwiczenia. 1. Generowanie i wizualizacja przebiegów oraz wyznaczanie ich podstawowych parametrów POLITECHNIKA RZESZOWSKA KATEDRA METROLOGII I SYSTEMÓW DIAGNOSTYCZNYCH LABORATORIUM GRAFICZNE ŚRODOWISKA PROGRAMOWANIA S.P. WPROWADZENIE DO UŻYTKOWANIA ŚRODOWISKA VEE (1) I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

Parametryzacja przetworników analogowocyfrowych

Parametryzacja przetworników analogowocyfrowych Parametryzacja przetworników analogowocyfrowych wersja: 05.2015 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zaprezentowanie istoty działania przetworników analogowo-cyfrowych (ADC analog-to-digital converter),

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe

Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe Jarosław Gliwiński, Łukasz Rogacz Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe ćw. Zastosowania wielofunkcyjnej karty pomiarowej Data wykonania: 06.03.08 Data oddania: 19.03.08 Celem ćwiczenia było poznanie

Bardziej szczegółowo

PROGRAM TESTOWY LCWIN.EXE OPIS DZIAŁANIA I INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA

PROGRAM TESTOWY LCWIN.EXE OPIS DZIAŁANIA I INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA EGMONT INSTRUMENTS PROGRAM TESTOWY LCWIN.EXE OPIS DZIAŁANIA I INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA EGMONT INSTRUMENTS tel. (0-22) 823-30-17, 668-69-75 02-304 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 141/90 fax (0-22) 659-26-11

Bardziej szczegółowo

1. Opis aplikacji. 2. Przeprowadzanie pomiarów. 3. Tworzenie sprawozdania

1. Opis aplikacji. 2. Przeprowadzanie pomiarów. 3. Tworzenie sprawozdania 1. Opis aplikacji Interfejs programu podzielony jest na dwie zakładki. Wszystkie ustawienia znajdują się w drugiej zakładce, są przygotowane do ćwiczenia i nie można ich zmieniac bez pozwolenia prowadzącego

Bardziej szczegółowo

1. Opis. 2. Wymagania sprzętowe:

1. Opis. 2. Wymagania sprzętowe: 1. Opis Aplikacja ARSOFT-WZ2 umożliwia konfigurację, wizualizację i rejestrację danych pomiarowych urządzeń produkcji APAR wyposażonych w interfejs komunikacyjny RS232/485 oraz protokół MODBUS-RTU. Aktualny

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 4: Próbkowanie sygnałów

Ćwiczenie 4: Próbkowanie sygnałów Politechnika Warszawska Instytut Radioelektroniki Zakład Radiokomunikacji STUDIA MAGISTERSKIE DZIENNE LABORATORIUM SYGNAŁÓW MODULACJI I SYSTEMÓW Ćwiczenie 4: Próbkowanie sygnałów Opracował dr inż. Andrzej

Bardziej szczegółowo

Przetwarzanie A/C i C/A

Przetwarzanie A/C i C/A Przetwarzanie A/C i C/A Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego opracował: Łukasz Buczek 05.2015 Rev. 204.2018 (KS) 1 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z przetwornikami: analogowo-cyfrowym

Bardziej szczegółowo

Gromadzenie danych. Przybliżony czas ćwiczenia. Wstęp. Przegląd ćwiczenia. Poniższe ćwiczenie ukończysz w czasie 15 minut.

Gromadzenie danych. Przybliżony czas ćwiczenia. Wstęp. Przegląd ćwiczenia. Poniższe ćwiczenie ukończysz w czasie 15 minut. Gromadzenie danych Przybliżony czas ćwiczenia Poniższe ćwiczenie ukończysz w czasie 15 minut. Wstęp NI-DAQmx to interfejs służący do komunikacji z urządzeniami wspomagającymi gromadzenie danych. Narzędzie

Bardziej szczegółowo

Ćw. 12. Akwizycja sygnałów w komputerowych systemach pomiarowych ( NI DAQPad-6015 )

Ćw. 12. Akwizycja sygnałów w komputerowych systemach pomiarowych ( NI DAQPad-6015 ) Ćw. 12. Akwizycja sygnałów w komputerowych systemach pomiarowych ( NI DAQPad-6015 ) Problemy teoretyczne: Podstawy architektury kart kontrolno-pomiarowych na przykładzie modułu NI DAQPad-6015 Teoria próbkowania

Bardziej szczegółowo

1. Dydaktyczne stanowisko pomiarowe do eksperymentów z oscyloskopem cyfrowym.

1. Dydaktyczne stanowisko pomiarowe do eksperymentów z oscyloskopem cyfrowym. Tematy prac dyplomowych inŝynierskich i magisterskich dla kierunku Elektrotechnika na rok akademicki 2011 / 2012 1. Dydaktyczne stanowisko pomiarowe do eksperymentów z oscyloskopem cyfrowym. Cel pracy:

Bardziej szczegółowo

Schemat blokowy karty

Schemat blokowy karty Obsługa kart I/O Karta NI USB-6008 posiada: osiem wejść analogowych (AI), dwa wyjścia analogowe (AO), 12 cyfrowych wejść-wyjść (DIO), 32-bitowy licznik. Schemat blokowy karty Podstawowe parametry karty

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE NOWOCZESNYCH KAMER STANDARDU IEEE1394 DO DETEKCJI ZMIAN W OBSZARACH OBSERWACJI I BADAŃ W SYSTEMACH MACHINE VISION

WYKORZYSTANIE NOWOCZESNYCH KAMER STANDARDU IEEE1394 DO DETEKCJI ZMIAN W OBSZARACH OBSERWACJI I BADAŃ W SYSTEMACH MACHINE VISION kpt. mgr inŝ. Paweł HŁOSTA kpt. mgr inŝ. Dariusz SZABRA Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia WYKORZYSTANIE NOWOCZESNYCH KAMER STANDARDU IEEE1394 DO DETEKCJI ZMIAN W OBSZARACH OBSERWACJI I BADAŃ W SYSTEMACH

Bardziej szczegółowo

Podstawowe informacje o obsłudze pliku z uprawnieniami licencja.txt

Podstawowe informacje o obsłudze pliku z uprawnieniami licencja.txt Podstawowe informacje o obsłudze pliku z uprawnieniami licencja.txt W artykule znajdują się odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania związane z plikiem licencja.txt : 1. Jak zapisać plik licencja.txt

Bardziej szczegółowo

Multimetr cyfrowy MAS-345. Instrukcja instalacji i obsługi oprogramowania DMM VIEW Ver 2.0

Multimetr cyfrowy MAS-345. Instrukcja instalacji i obsługi oprogramowania DMM VIEW Ver 2.0 Multimetr cyfrowy MAS-345 Instrukcja instalacji i obsługi oprogramowania DMM VIEW Ver 2.0 Do urządzenia MAS-345 została dołączona płyta CD zawierająca oprogramowanie DMM VIEW 2.0, dzięki któremu moŝliwa

Bardziej szczegółowo

UWAGA. Wszystkie wyniki zapisywać na dysku Dane E: Program i przebieg ćwiczenia:

UWAGA. Wszystkie wyniki zapisywać na dysku Dane E: Program i przebieg ćwiczenia: Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z. metodami badania i analitycznego wyznaczania parametrów dynamicznych obiektów rzeczywistych na przykładzie mikrotermostatu oraz z metodami symulacyjnymi umożliwiającymi

Bardziej szczegółowo

www.crmvision.pl CRM VISION Instalacja i uŝytkowanie rozszerzenia do programu Mozilla Thunderbird

www.crmvision.pl CRM VISION Instalacja i uŝytkowanie rozszerzenia do programu Mozilla Thunderbird www.crmvision.pl CRM VISION Instalacja i uŝytkowanie rozszerzenia do programu Mozilla Thunderbird YourVision - IT solutions ul. Arkońska 51 80-392 Gdańsk +48 58 783-39-64 +48 515-229-793 biuro@yourvision.pl

Bardziej szczegółowo

Opis systemu CitectFacilities. (nadrzędny system sterowania i kontroli procesu technologicznego)

Opis systemu CitectFacilities. (nadrzędny system sterowania i kontroli procesu technologicznego) Opis systemu CitectFacilities (nadrzędny system sterowania i kontroli procesu technologicznego) I. Wstęp. Zdalny system sterowania, wizualizacji i nadzoru zostanie wykonany w oparciu o aplikację CitectFacilities,

Bardziej szczegółowo

Generator Wniosków Płatniczych dla Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Instrukcja Instalacji

Generator Wniosków Płatniczych dla Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Instrukcja Instalacji Generator Wniosków Płatniczych dla Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Instrukcja Instalacji Aplikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Warszawa,

Bardziej szczegółowo

Rejestratory Sił, Naprężeń.

Rejestratory Sił, Naprężeń. JAS Projektowanie Systemów Komputerowych Rejestratory Sił, Naprężeń. 2012-01-04 2 Zawartość Typy rejestratorów.... 4 Tryby pracy.... 4 Obsługa programu.... 5 Menu główne programu.... 7 Pliki.... 7 Typ

Bardziej szczegółowo

Instrukcja Instalacji

Instrukcja Instalacji Generator Wniosków Płatniczych dla Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Instrukcja Instalacji Aplikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Spis treści

Bardziej szczegółowo

Laboratorium z Grafiki InŜynierskiej CAD. Rozpoczęcie pracy z AutoCAD-em. Uruchomienie programu

Laboratorium z Grafiki InŜynierskiej CAD. Rozpoczęcie pracy z AutoCAD-em. Uruchomienie programu Laboratorium z Grafiki InŜynierskiej CAD W przygotowaniu ćwiczeń wykorzystano m.in. następujące materiały: 1. Program AutoCAD 2010. 2. Graf J.: AutoCAD 14PL Ćwiczenia. Mikom 1998. 3. Kłosowski P., Grabowska

Bardziej szczegółowo

Wirtualne przyrządy pomiarowe

Wirtualne przyrządy pomiarowe Katedra Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Maszyn POLITECHNIKA OPOLSKA Wirtualne przyrządy pomiarowe dr inż.. Roland PAWLICZEK Laboratorium Mechatroniki Cel zajęć ęć: Zapoznanie się ze strukturą układu pomiarowego

Bardziej szczegółowo

Instrukcja użytkownika ARSoft-WZ1

Instrukcja użytkownika ARSoft-WZ1 05-090 Raszyn, ul Gałczyńskiego 6 tel (+48) 22 101-27-31, 22 853-48-56 automatyka@apar.pl www.apar.pl Instrukcja użytkownika ARSoft-WZ1 wersja 3.x 1. Opis Aplikacja ARSOFT-WZ1 umożliwia konfigurację i

Bardziej szczegółowo

MenadŜer haseł Instrukcja uŝytkownika

MenadŜer haseł Instrukcja uŝytkownika MenadŜer haseł Instrukcja uŝytkownika Spis treści 1. Uruchamianie programu.... 3 2. Minimalne wymagania systemu... 3 3. Środowisko pracy... 3 4. Opis programu MenadŜer haseł... 3 4.1 Logowanie... 4 4.2

Bardziej szczegółowo

Modułowy programowalny przekaźnik czasowy firmy Aniro.

Modułowy programowalny przekaźnik czasowy firmy Aniro. Modułowy programowalny przekaźnik czasowy firmy Aniro. Rynek sterowników programowalnych Sterowniki programowalne PLC od wielu lat są podstawowymi systemami stosowanymi w praktyce przemysłowej i stały

Bardziej szczegółowo

Politechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej

Politechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Politechnika Łódzka Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Laboratorium komputerowych systemów pomiarowych Ćwiczenie 3 Analiza częstotliwościowa sygnałów dyskretnych 1. Opis stanowiska Ćwiczenie jest

Bardziej szczegółowo

Organizacja pamięci VRAM monitora znakowego. 1. Tryb pracy automatycznej

Organizacja pamięci VRAM monitora znakowego. 1. Tryb pracy automatycznej Struktura stanowiska laboratoryjnego Na rysunku 1.1 pokazano strukturę stanowiska laboratoryjnego Z80 z interfejsem częstościomierza- czasomierz PFL 21/22. Rys.1.1. Struktura stanowiska. Interfejs częstościomierza

Bardziej szczegółowo

ODCZYTON INSTRUKCJA OBSŁUGI PROGRAMU. wersja Zakład Elektronicznych Urządzeń Pomiarowych POZYTON Sp. z o.o Częstochowa, ul.

ODCZYTON INSTRUKCJA OBSŁUGI PROGRAMU. wersja Zakład Elektronicznych Urządzeń Pomiarowych POZYTON Sp. z o.o Częstochowa, ul. Zakład Elektronicznych Urządzeń Pomiarowych POZYTON Sp. z o.o. 42-202 Częstochowa, ul. Staszica 8 tel.: 34-361-38-32, 34-366-44-95 tel./fax: 34-324-13-50, 34-361-38-35 e-mail: pozyton@pozyton.com.pl INSTRUKCJA

Bardziej szczegółowo

EKSPLOATACJA SYSTEMÓW TECHNICZNYCH - LAB. Wprowadzenie do zajęć

EKSPLOATACJA SYSTEMÓW TECHNICZNYCH - LAB. Wprowadzenie do zajęć Politechnika Śląska Wydział Organizacji i Zarządzania Katedra Podstaw Systemów Technicznych EKSPLOATACJA SYSTEMÓW TECHNICZNYCH - LAB. Ćwiczenie 1 Wprowadzenie do zajęć Plan ćwiczenia 1. Zapoznanie się

Bardziej szczegółowo

Wersja podstawowa pozwala na kompletne zarządzanie siecią, za pomocą funkcji oferowanych przez program:

Wersja podstawowa pozwala na kompletne zarządzanie siecią, za pomocą funkcji oferowanych przez program: Midas Evo został specjalnie opracowanym do komunikacji z urządzeniami pomiarowymi firmy IME takich jak: mierniki wielofunkcyjne, liczniki energii, koncentratory impulsów poprzez protokół komunikacji Modbus

Bardziej szczegółowo

BADANIE ELEMENTÓW RLC

BADANIE ELEMENTÓW RLC KATEDRA ELEKTRONIKI AGH L A B O R A T O R I U M ELEMENTY ELEKTRONICZNE BADANIE ELEMENTÓW RLC REV. 1.0 1. CEL ĆWICZENIA - zapoznanie się z systemem laboratoryjnym NI ELVIS II, - zapoznanie się z podstawowymi

Bardziej szczegółowo

Konfiguracja parametrów sondy cyfrowo analogowej typu CS-26/RS/U

Konfiguracja parametrów sondy cyfrowo analogowej typu CS-26/RS/U Konfiguracja parametrów sondy cyfrowo analogowej typu CS-26/RS/U Ostrów Wielkopolski, 25.02.2011 1 Sonda typu CS-26/RS/U posiada wyjście analogowe napięciowe (0...10V, lub 0...5V, lub 0...4,5V, lub 0...2,5V)

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA DO OPROGRAMOWANIA KOMPUTEROWEGO

INSTRUKCJA DO OPROGRAMOWANIA KOMPUTEROWEGO INSTRUKCJA DO OPROGRAMOWANIA KOMPUTEROWEGO DLA LEKKIEJ PŁYTY DO BADAŃ DYNAMICZNYCH HMP LFG WYMAGANE MINIMALNE PARAMETRY TECHNICZNE: SPRZĘT: - urządzenie pomiarowe HMP LFG 4 lub HMP LFG Pro wraz z kablem

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 11. Podstawy akwizycji i cyfrowego przetwarzania sygnałów. Program ćwiczenia:

Ćwiczenie 11. Podstawy akwizycji i cyfrowego przetwarzania sygnałów. Program ćwiczenia: Ćwiczenie 11 Podstawy akwizycji i cyfrowego przetwarzania sygnałów Program ćwiczenia: 1. Konfiguracja karty pomiarowej oraz obserwacja sygnału i jego widma 2. Twierdzenie o próbkowaniu obserwacja dwóch

Bardziej szczegółowo

CYFROWY ANALIZATOR SIECI PRZEMYSŁOWYCH JAKO NARZĘDZIE DO DIAGNOSTYKI MAGISTRALI CAN

CYFROWY ANALIZATOR SIECI PRZEMYSŁOWYCH JAKO NARZĘDZIE DO DIAGNOSTYKI MAGISTRALI CAN Szybkobieżne Pojazdy Gąsienicowe (17) nr 1, 2003 Sławomir WINIARCZYK Emil MICHTA CYFROWY ANALIZATOR SIECI PRZEMYSŁOWYCH JAKO NARZĘDZIE DO DIAGNOSTYKI MAGISTRALI CAN Streszczenie: Kompleksowa diagnostyka

Bardziej szczegółowo

Opracował: Jan Front

Opracował: Jan Front Opracował: Jan Front Sterownik PLC PLC (Programowalny Sterownik Logiczny) (ang. Programmable Logic Controller) mikroprocesorowe urządzenie sterujące układami automatyki. PLC wykonuje w sposób cykliczny

Bardziej szczegółowo

WIRTUALNE PRZYRZĄDY POMIAROWE W LABORATORIUM UKŁADÓW ELEKTRONICZNYCH WAT

WIRTUALNE PRZYRZĄDY POMIAROWE W LABORATORIUM UKŁADÓW ELEKTRONICZNYCH WAT Materiały XXXVI Międzyuczelnianej Konferencji Metrologów MKM 04 Wojskowa Akademia Techniczna Wydział Elektroniki, Instytut Podstaw Elektroniki WIRTUALNE PRZYRZĄDY POMIAROWE W LABORATORIUM UKŁADÓW ELEKTRONICZNYCH

Bardziej szczegółowo

Konta uŝytkowników. Konta uŝytkowników dzielą się na trzy grupy: lokalne konta uŝytkowników, domenowe konta uŝytkowników, konta wbudowane

Konta uŝytkowników. Konta uŝytkowników dzielą się na trzy grupy: lokalne konta uŝytkowników, domenowe konta uŝytkowników, konta wbudowane Konta uŝytkowników Konta uŝytkowników dzielą się na trzy grupy: lokalne konta uŝytkowników, domenowe konta uŝytkowników, konta wbudowane Lokalne konto uŝytkownika jest najczęściej wykorzystywane podczas

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi. Oprogramowanie narzędziowe do konfiguracji przemienników częstotliwości Astraada Drive. Oprogramowanie narzędziowe HCM

Instrukcja obsługi. Oprogramowanie narzędziowe do konfiguracji przemienników częstotliwości Astraada Drive. Oprogramowanie narzędziowe HCM Oprogramowanie narzędziowe HCM Oprogramowanie narzędziowe do konfiguracji przemienników częstotliwości Astraada Drive Instrukcja obsługi Wersja programu 2.1 beta PL Spis treści 1. Wstęp... 4 2. Składniki

Bardziej szczegółowo

Aplikacja Ramzes. Rejestrator

Aplikacja Ramzes. Rejestrator Ramzes Sp. z o.o. Al. Jerozolimskie 214, 02-486 Warszawa NIP: 527-10-30-866 tel.: +4822 335 98 73, faks: +4822 335 99 73 http://www.ramzes.pl e-mail: ramzes@ramzes.pl Aplikacja Ramzes Rejestrator podręcznik

Bardziej szczegółowo

Materiały dodatkowe. Simulink Real-Time

Materiały dodatkowe. Simulink Real-Time Katedra Inżynierii Systemów Sterowania Materiały dodatkowe Simulink Real-Time Opracowali: mgr inż. Tomasz Karla Data: Listopad, 2016 r. Wstęp Simulink Real-Time jest środowiskiem pozwalającym na tworzenie

Bardziej szczegółowo

Integracja systemów sterowania i sterowanie rozproszone 5 R

Integracja systemów sterowania i sterowanie rozproszone 5 R Integracja systemów sterowania i sterowanie rozproszone 5 R ifix połącznie z serwerami OPC Laboratorium 8. Krzysztof Kołek Plan laboratorium 1. OLE FOR PROCESS CONTROL (OPC)... 2 2. TESTOWY SERWER OPC...

Bardziej szczegółowo

Przetwarzanie AC i CA

Przetwarzanie AC i CA 1 Elektroniki Elektroniki Elektroniki Elektroniki Elektroniki Katedr Przetwarzanie AC i CA Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego opracował: Łukasz Buczek 05.2015 1. Cel ćwiczenia 2 Celem ćwiczenia jest

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA OBSŁUGI PROGRAMU REJESTRACJI I AKWIZYCJI DANYCH REJESTRATOR 9.2

INSTRUKCJA OBSŁUGI PROGRAMU REJESTRACJI I AKWIZYCJI DANYCH REJESTRATOR 9.2 INSTRUKCJA OBSŁUGI PROGRAMU REJESTRACJI I AKWIZYCJI DANYCH REJESTRATOR 9.2 PC THERM AUTOMATYKA PRZEMYSŁOWA Systemy Kontroli Dostępu i Rejestracji Czasu Pracy Al. Komisji Edukacji Narodowej 21 02-797 Warszawa

Bardziej szczegółowo

Process Automation Toolkit (PAT)

Process Automation Toolkit (PAT) Process Automation Toolkit (PAT) Wprowadzenie Process Automation Tool Kit (PAT) zapewnia innowacyjną metodę automatyzacji procedur testowych dla testerów radiokomunikacyjnych Freedom. Przez wiele lat

Bardziej szczegółowo

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Legnicy Laboratorium Podstaw Elektroniki i Miernictwa Ćwiczenie nr 5 WZMACNIACZ OPERACYJNY A. Cel ćwiczenia. - Przedstawienie właściwości wzmacniacza operacyjnego - Zasada

Bardziej szczegółowo

Ciało Doskonale Czarne

Ciało Doskonale Czarne Marcin Bieda Ciało Doskonale Czarne (Instrukcja obsługi) Aplikacja została zrealizowana w ramach projektu e-fizyka, współfinansowanym przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (POKL)

Bardziej szczegółowo

Politechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej. Laboratorium przyrządów wirtualnych. Ćwiczenie 3

Politechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej. Laboratorium przyrządów wirtualnych. Ćwiczenie 3 Politechnika Łódzka Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Laboratorium przyrządów wirtualnych Ćwiczenie 3 Wykorzystanie technologii ActiveX do rejestracji danych z przyrządów wirtualnych 1. Wstęp Do

Bardziej szczegółowo

(57) Tester dynamiczny współpracujący z jednej strony (13) B1 (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) PL B1. (54) Tester dynamiczny

(57) Tester dynamiczny współpracujący z jednej strony (13) B1 (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) PL B1. (54) Tester dynamiczny RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 166151 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 2 9 0 5 8 3 (22) Data zgłoszenia: 06.06.1991 (51) IntCl5: G01R 31/28

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ PPT / KATEDRA INŻYNIERII BIOMEDYCZNEJ D-1 LABORATORIUM Z MIERNICTWA I AUTOMATYKI Ćwiczenie nr 3 i 4. Przyrządy wirtualne

WYDZIAŁ PPT / KATEDRA INŻYNIERII BIOMEDYCZNEJ D-1 LABORATORIUM Z MIERNICTWA I AUTOMATYKI Ćwiczenie nr 3 i 4. Przyrządy wirtualne Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z wirtualnym przyrządem pomiarowym zrealizowanym w środowisku LabVIEW. Zastosowanie wirtualnego przyrządu pomiarowego do realizacji pomiarów pośrednich, na przykładzie wirtualnego

Bardziej szczegółowo

Cechy systemu X Window: otwartość niezależność od producentów i od sprzętu, dostępny kod źródłowy; architektura klient-serwer;

Cechy systemu X Window: otwartość niezależność od producentów i od sprzętu, dostępny kod źródłowy; architektura klient-serwer; 14.3. Podstawy obsługi X Window 14.3. Podstawy obsługi X Window W przeciwieństwie do systemów Windows system Linux nie jest systemem graficznym. W systemach Windows z rodziny NT powłokę systemową stanowi

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA GÓRNICZO HUTNICZA Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Katedra Elektroniki

AKADEMIA GÓRNICZO HUTNICZA Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Katedra Elektroniki AKADEMIA GÓRNICZO HUTNICZA Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Katedra Elektroniki Laboratorium Techniki Sensorowej Ćwiczenie nr 2 Badanie własności dynamicznych termopary OPIS

Bardziej szczegółowo

Rozdział 4. Multimedia

Rozdział 4. Multimedia Rozdział 4. Multimedia Ćwiczenia zawarte w tym rozdziale pozwolą na wykorzystanie ogromnych moŝliwości multimedialnych systemu Windows XP. Większość narzędzi multimedialnych w Windows XP pochodzi z systemu

Bardziej szczegółowo

Badanie właściwości multipleksera analogowego

Badanie właściwości multipleksera analogowego Ćwiczenie 3 Badanie właściwości multipleksera analogowego Program ćwiczenia 1. Sprawdzenie poprawności działania multipleksera 2. Badanie wpływu częstotliwości przełączania kanałów na pracę multipleksera

Bardziej szczegółowo

Ćw. 0 Wprowadzenie do programu MultiSIM

Ćw. 0 Wprowadzenie do programu MultiSIM Ćw. 0 Wprowadzenie do programu MultiSIM 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z programem MultiSIM słuŝącym do symulacji działania układów elektronicznych. Jednocześnie zbadane zostaną podstawowe

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWE STANOWISKO LABORATORYJNE DO BADANIA PARAMETRÓW WZMACNIACZY

KOMPUTEROWE STANOWISKO LABORATORYJNE DO BADANIA PARAMETRÓW WZMACNIACZY Materiały XXXVI Międzyuczelnianej Konferencji Metrologów MKM 04 Wojskowa Akademia Techniczna Wydział Elektroniki, Instytut Podstaw Elektroniki KOMPUTEROWE STANOWISKO LABORATORYJNE DO BADANIA PARAMETRÓW

Bardziej szczegółowo

Multimetr cyfrowy VA18B Instrukcja instalacji i obsługi. oprogramowania PC-LINK

Multimetr cyfrowy VA18B Instrukcja instalacji i obsługi. oprogramowania PC-LINK Multimetr cyfrowy VA18B Instrukcja instalacji i obsługi oprogramowania PC-LINK Do urządzenia VA18B została dołączona płyta CD zawierająca oprogramowanie PC-LINK, dzięki któremu moŝliwa jest komunikacja

Bardziej szczegółowo

STANOWISKO DO BADANIA AKUMULACJI I PRZETWARZANIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ (analiza energetyczna)

STANOWISKO DO BADANIA AKUMULACJI I PRZETWARZANIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ (analiza energetyczna) FIRMA INNOWACYJNO -WDROśENIOWA ul. Krzyska 15 33-100 Tarnów tel.: 0146210029, 0146360117, 608465631 faks: 0146210029, 0146360117 mail: elbit@resnet.pl www.elbit.resnet.pl STANOWISKO DO BADANIA AKUMULACJI

Bardziej szczegółowo

Projektowanie i symulacja systemu pomiarowego do pomiaru temperatury

Projektowanie i symulacja systemu pomiarowego do pomiaru temperatury Paweł PTAK Politechnika Częstochowska, Polska Projektowanie i symulacja systemu pomiarowego do pomiaru temperatury Wstęp Temperatura należy do grupy podstawowych wielkości fizycznych. Potrzeba pomiarów

Bardziej szczegółowo

OPROGRAMOWANIE DEFSIM2

OPROGRAMOWANIE DEFSIM2 Politechnika Warszawska Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych OPROGRAMOWANIE DEFSIM2 Instrukcja użytkownika mgr inż. Piotr Trochimiuk, mgr inż. Krzysztof Siwiec, prof. nzw. dr hab. inż. Witold Pleskacz

Bardziej szczegółowo

Podstawy obsługi aplikacji Generator Wniosków Płatniczych

Podstawy obsługi aplikacji Generator Wniosków Płatniczych Podstawy obsługi aplikacji Generator Wniosków Płatniczych 1. Instalacja programu Program naleŝy pobrać ze strony www.simik.gov.pl. Instalację naleŝy wykonań z konta posiadającego uprawnienia administratora

Bardziej szczegółowo

2. Podstawy programu Microsoft Access

2. Podstawy programu Microsoft Access 8 Wprowadzenie do projektowania baz danych 2. Podstawy programu Microsoft Access Baza danych utworzona w programie Microsoft Access składa się z wielu obiektów róŝnych typów. MoŜna podzielić je na dwie

Bardziej szczegółowo

Politechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej

Politechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Politechnika Łódzka Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Laboratorium komputerowych systemów pomiarowych Ćwiczenie 4 Filtracja sygnałów dyskretnych 1. Opis stanowiska Ćwiczenie jest realizowane w

Bardziej szczegółowo

Politechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej

Politechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Politechnika Łódzka Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Laboratorium komputerowych systemów pomiarowych Ćwiczenie 1 Akwizycja sygnałów w komputerowych systemach pomiarowych 1. Stanowisko laboratoryjne

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA OBSŁUGI PROGRAM DO ODCZYTU DANYCH Z PIROMETRU IR THERMOMETER

INSTRUKCJA OBSŁUGI PROGRAM DO ODCZYTU DANYCH Z PIROMETRU IR THERMOMETER INSTRUKCJA OBSŁUGI PROGRAM DO ODCZYTU DANYCH Z PIROMETRU IR THERMOMETER SONEL S. A. ul. Wokulskiego 11 58-100 Świdnica Wersja 1.0 24.06.2009 1. O programie. Program IR Thermometer umoŝliwia odczyt i rejestrację

Bardziej szczegółowo

Ćw. 8 Bramki logiczne

Ćw. 8 Bramki logiczne Ćw. 8 Bramki logiczne 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi bramkami logicznymi, poznanie ich rodzajów oraz najwaŝniejszych parametrów opisujących ich własności elektryczne.

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe

Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe Jarosław Gliwiński, Łukasz Rogacz Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe ćw. Zastosowanie standardu VISA do obsługi interfejsu RS-232C Data wykonania: 03.04.08 Data oddania: 17.04.08 Celem ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

Rozdział 2. Konfiguracja środowiska pracy uŝytkownika

Rozdział 2. Konfiguracja środowiska pracy uŝytkownika Rozdział 2. Konfiguracja środowiska pracy uŝytkownika Ćwiczenia zawarte w tym rozdziale pozwolą na dostosowanie pulpitu i menu Start do indywidualnych potrzeb uŝytkownika. Środowisko graficzne systemu

Bardziej szczegółowo

Przypominacz Instrukcja uŝytkownika

Przypominacz Instrukcja uŝytkownika Przypominacz Instrukcja uŝytkownika Spis treści 1. Uruchamianie programu.... 3 2. Minimalne wymagania systemu... 3 3. Środowisko pracy... 3 4. Opis programu Przypominacz... 3 4.1 Ikona w zasobniku systemowym...

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 21. Badanie właściwości dynamicznych obiektów II rzędu. Zakres wymaganych wiadomości do kolokwium wstępnego: Program ćwiczenia:

Ćwiczenie 21. Badanie właściwości dynamicznych obiektów II rzędu. Zakres wymaganych wiadomości do kolokwium wstępnego: Program ćwiczenia: Ćwiczenie Badanie właściwości dynamicznych obiektów II rzędu Program ćwiczenia:. Pomiary metodą skoku jednostkowego a. obserwacja charakteru odpowiedzi obiektu dynamicznego II rzędu w zależności od współczynnika

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1. Temat ćwiczenia: Zapoznanie się ze środowiskiem programowania LabView

Ćwiczenie 1. Temat ćwiczenia: Zapoznanie się ze środowiskiem programowania LabView Ćwiczenie 1 Temat ćwiczenia: Zapoznanie się ze środowiskiem programowania LabView Celem ćwiczenia jest zapoznanie studentów ze środowiskiem programowania graficznego LabView, trybami uruchamiania oraz

Bardziej szczegółowo

Korzystanie z aplikacji P-touch Transfer Manager

Korzystanie z aplikacji P-touch Transfer Manager Korzystanie z aplikacji P-touch Transfer Manager Wersja 0 POL Wprowadzenie Ważna uwaga Treść niniejszego dokumentu i dane techniczne produktu mogą ulegać zmianom bez powiadomienia. Firma Brother zastrzega

Bardziej szczegółowo

Badanie właściwości dynamicznych obiektów I rzędu i korekcja dynamiczna

Badanie właściwości dynamicznych obiektów I rzędu i korekcja dynamiczna Ćwiczenie 20 Badanie właściwości dynamicznych obiektów I rzędu i korekcja dynamiczna Program ćwiczenia: 1. Wyznaczenie stałej czasowej oraz wzmocnienia obiektu inercyjnego I rzędu 2. orekcja dynamiczna

Bardziej szczegółowo

System wizyjny OMRON Xpectia FZx

System wizyjny OMRON Xpectia FZx Ogólna charakterystyka systemu w wersji FZ3 w zależności od modelu można dołączyć od 1 do 4 kamer z interfejsem CameraLink kamery o rozdzielczościach od 300k do 5M pikseli możliwość integracji oświetlacza

Bardziej szczegółowo

Wirtualizacja panelu HMI w systemie LOGO!

Wirtualizacja panelu HMI w systemie LOGO! Wirtualizacja panelu HMI w systemie LOGO! Przy okazji prezentacji sieciowych możliwości LOGO! 8 (co robimy od EP9/2016) przedstawimy drobną sztuczkę, dzięki której będzie można korzystać z możliwości panelu

Bardziej szczegółowo

dokument DOK 02-05-12 wersja 1.0 www.arskam.com

dokument DOK 02-05-12 wersja 1.0 www.arskam.com ARS3-RA v.1.0 mikro kod sterownika 8 Linii I/O ze zdalną transmisją kanałem radiowym lub poprzez port UART. Kod przeznaczony dla sprzętu opartego o projekt referencyjny DOK 01-05-12. Opis programowania

Bardziej szczegółowo

www.crmvision.pl CRM VISION INSTALACJA I UśYTKOWANIE ROZSZERZENIA DO PROGRAMU MOZILLA THUNDERBIRD

www.crmvision.pl CRM VISION INSTALACJA I UśYTKOWANIE ROZSZERZENIA DO PROGRAMU MOZILLA THUNDERBIRD www.crmvision.pl CRM VISION INSTALACJA I UśYTKOWANIE ROZSZERZENIA DO PROGRAMU MOZILLA THUNDERBIRD 1. Pobranie rozszerzenia Na stronie logowania do systemu w ramce nowości znajdą Państwo link pobierz rozszerzenie

Bardziej szczegółowo

elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej

elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej Instrukcja użytkownika Katalog Usług Publicznych wersja 1.0 wersja 1.0. 1. WPROWADZENIE...3 1.1. CEL DOKUMENTU...3 1.2. SŁOWNIK POJĘĆ...3 1.3. ELEMENTY

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi przełącznika KVM ATEN CS661. Opis urządzenia. Instalacja urządzenia

Instrukcja obsługi przełącznika KVM ATEN CS661. Opis urządzenia. Instalacja urządzenia Instrukcja obsługi przełącznika KVM ATEN CS661 Opis urządzenia Przełącznik ATEN CS661 jest urządzeniem małych rozmiarów, które posiada zintegrowane 2 kable USB do podłączenia komputera lokalnego (głównego)

Bardziej szczegółowo

Lekcja 1. Temat: Organizacja i bezpieczeństwo pracy w pracowni elektronicznej.

Lekcja 1. Temat: Organizacja i bezpieczeństwo pracy w pracowni elektronicznej. Lekcja 1 Temat: Organizacja i bezpieczeństwo pracy w pracowni elektronicznej. 1. Zasady bezpieczeństwa na lekcji. 2. Zapoznanie z programem nauczania. 3. Omówienie kryteriów oceniania. 4. Prowadzenie zeszytu.

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 11. Podstawy akwizycji i cyfrowego przetwarzania sygnałów. Program ćwiczenia:

Ćwiczenie 11. Podstawy akwizycji i cyfrowego przetwarzania sygnałów. Program ćwiczenia: Ćwiczenie 11 Podstawy akwizycji i cyfrowego przetwarzania sygnałów Program ćwiczenia: 1. Budowa prostego komputerowego systemu akwizycji danych. 2. Obserwacja widm typowych sygnałów. 3. Obserwacja wpływu

Bardziej szczegółowo

Paczki przelewów w ING BankOnLine

Paczki przelewów w ING BankOnLine Paczki przelewów w ING BankOnLine Aby rozpocząć proces tworzenia paczki w usłudze ING BankOnLine naleŝy wybrać opcję Przelewy => Przelewy (1) => Paczki przelewów (2). Funkcjonalność paczek przelewów umoŝliwia

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia z systemu operacyjnego WINDOWS

Ćwiczenia z systemu operacyjnego WINDOWS Opracowanie: Krzysztof Trembaczowski Spis treści Ćwiczenia z systemu operacyjnego Windows 98.... 3 1. Ćwiczenie (Zabawa z pasjansem)... 3 2. Ćwiczenie (Elementy składowe interfejsu)... 3 3. Ćwiczenie (Elementy

Bardziej szczegółowo

Projekt ZSWS. Instrukcja uŝytkowania narzędzia SAP Business Explorer Analyzer. 1 Uruchamianie programu i raportu. Tytuł: Strona: 1 z 31

Projekt ZSWS. Instrukcja uŝytkowania narzędzia SAP Business Explorer Analyzer. 1 Uruchamianie programu i raportu. Tytuł: Strona: 1 z 31 Strona: 1 z 31 Explorer Analyzer 1 Uruchamianie programu i raportu PoniŜsze czynności uruchamiają program Bex Analyzer oraz wybrany raport z hurtowni danych. 1. uruchom z menu Start>Programy>Business Explorer>Analyzer

Bardziej szczegółowo

LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera.

LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera. LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera. 1. Ogólna budowa komputera Rys. Ogólna budowa komputera. 2. Komputer składa się z czterech głównych składników: procesor (jednostka centralna, CPU) steruje działaniem

Bardziej szczegółowo

Obrazek 1: Interfejs DT. DT Help File v1.3

Obrazek 1: Interfejs DT. DT Help File v1.3 Interfejs DT Ta sekcja umożliwia minimalizowanie i/lub zamykanie interfejsu DT, zapewnia dostęp do funkcji wyszukiwania oraz paska informującego o wolnej/zajętej przestrzeni. Ta sekcja umożliwia wybór

Bardziej szczegółowo

Budowa i oprogramowanie komputerowych systemów sterowania. Laboratorium 4. Metody wymiany danych w systemach automatyki DDE

Budowa i oprogramowanie komputerowych systemów sterowania. Laboratorium 4. Metody wymiany danych w systemach automatyki DDE Budowa i oprogramowanie komputerowych systemów sterowania Laboratorium 4 Metody wymiany danych w systemach automatyki DDE 1 Wprowadzenie do DDE DDE (ang. Dynamic Data Exchange) - protokół wprowadzony w

Bardziej szczegółowo