Komentarz miesięczny. Zarządzającego Funduszami Investors TFI. Jarosław Niedzielewski Dyrektor Departamentu Inwestycji

Transkrypt

1 Komentarz miesięczny Zarządzającego Funduszami Investors TFI Jarosław Niedzielewski Dyrektor Departamentu Inwestycji Marzec 2017

2 Podsumowanie W ostatnich dniach inwestorzy z Wall Street świętowali już ósmą rocznicę hossy, która rozpoczęła się po ustanowieniu 6 marca 2009 roku przez S&P500 dołka bessy na poziomie 666 punktów. Otarcie się przez ten indeks o rekordowy poziom punktów w trakcie pierwszej marcowej sesji było niewątpliwie godnym sposobem uczczenia tej rocznicy. Z kolei korekta, jaką obserwowaliśmy na wielu rynkach w kolejnych dwóch tygodniach miała raczej symboliczny charakter, biorąc pod uwagę skalę trwających od listopada zwyżek. Po imponującym pokazie siły rynku akcji w ubiegłym miesiącu, podczas których przemysłowy indeks Dow Jones zaliczył najdłuższą od początku 1987 roku falę kolejno po sobie ustanawianych rekordów, wisienką na giełdowym torcie stała się pozytywna reakcja rynków na długo oczekiwane wystąpienie prezydenta Donalda Trumpa. Giełdowi inwestorzy skupili uwagę na potwierdzeniu przez prezydenta zamiaru zwiększenia wydatków infrastrukturalnych, deregulacji oraz obniżki podatków. Wystąpienie niby nie zawierało nowych przekazów, ale od razu wpłynęło na wzrost prawdopodobieństwa marcowej podwyżki stóp procentowych w USA, która w pierwszych dwóch miesiącach roku była poddawana pod wątpliwość. Jeśli jednak ożywienie, któremu towarzyszy niewidziana od lat inflacja, jeszcze trochę potrwa, co niewątpliwie będzie premiowało dalszą hossę na rynku akcji, to rynki ponownie dokonają przeszacowania szans na kolejną podwyżkę, tak jak to zrobiły zaledwie dwa tygodnie przed faktycznym ruchem wykonanym przez FED w minioną środę. Wydaje mi się, że tak, jak w ubiegłym roku zwolennicy szybszych podwyżek zostali zaskoczeni ciągłym ich odkładaniem, tak w tym roku inwestorzy mogą stanąć w obliczu bardziej zdecydowanego cyklu podwyżek niż się im obecnie wydaje. Będzie to miało wpływ zarówno na dalszy wzrost rentowności obligacji, jak i kolejną falę umocnienia dolara. W dalszym ciągu uważam, że zanim obecny cykl wzrostu stóp rynkowych się skończy, dochodowość długoterminowych obligacji skarbowych w Stanach powinna dojść lub nawet przekroczyć poziom z 2013 roku, czyli 3% (10 letnia obligacja). Kurs euro wyrażony w USD może zbliżyć się np. do parytetu 1:1. Tak czy inaczej, ośmioletnia hossa na rynkach akcji nie wydaje się zagrożona trzecią w kolejności podwyżką stóp w USA, nawet jeśli znana na Wall Street maksyma zapowiada potknięcie po trzech krokach (three steps and a stumble). Można natomiast przypuszczać, że po tak długim okresie utrzymywania niskich stóp na świecie, poziom oprocentowania, które może wywołać perturbacje w gospodarce i na rynkach jest znacznie niższy niż przy poprzednich cyklach. Dlatego nie należy brać za wzór poprzedniego cyklu, gdy recesja i bessa zaczęły się dopiero po wzroście stóp FED z 1% do ponad 5%. Tym razem dobra passa w gospodarkach i na rynkach może odwrócić się znacznie wcześniej.

3 Komentarz miesięczny: Marzec 2017 W ostatnich dniach inwestorzy z Wall Street świętowali już ósmą rocznicę hossy, która rozpoczęła się po ustanowieniu 6 marca 2009 roku przez S&P500 dołka bessy na poziomie 666 punktów. Otarcie się przez ten indeks o rekordowy poziom punktów w trakcie pierwszej marcowej sesji było niewątpliwie godnym sposobem uczczenia tej rocznicy. Z kolei korekta, jaką obserwowaliśmy na wielu rynkach w kolejnych dwóch tygodniach miała raczej symboliczny charakter, biorąc pod uwagę skalę trwających od listopada zwyżek (wykres 1). Wykres 1: Imponujący 17,4% CAGR dla indeksu S&P500 przez ostatnie 8 lat i to nie licząc dywidend indeks S&P ,4% średniorocznego zwrotu przez 8 lat hossy Po imponującym pokazie siły rynku akcji w ubiegłym miesiącu, podczas którego przemysłowy indeks Dow Jones zaliczył najdłuższą od początku 1987 roku falę kolejno po sobie ustanawianych rekordów, wisienką na giełdowym torcie stała się pozytywna reakcja rynków na długo oczekiwane wystąpienie prezydenta Donalda Trumpa. Entuzjazm inwestorów mógł sugerować, że ich rozbudzone po wyborach nadzieje nie zostały zawiedzione. Chociaż i tym razem nie pojawiły się szczegóły rozwiązań planowanych przez prezydencką administrację, to jednak większość obietnic, którymi nowy prezydent USA karmił Wall Street w poprzednich miesiącach została podtrzymana. Giełdowi inwestorzy skupili uwagę na potwierdzeniu przez prezydenta zamiaru zwiększenia wydatków infrastrukturalnych, deregulacji oraz obniżki podatków. Wystąpienie niby nie zawierało

4 nowych przekazów, ale od razu wpłynęło na wzrost prawdopodobieństwa marcowej podwyżki stóp przez procentowych w USA, która w pierwszych dwóch miesiącach roku była poddawana w wątpliwość (wykres 2). Wykres 2: Po wystąpieniu Donalda Trumpa gwałtownie wzrosły szanse na podwyżki stóp już w marcu indeks rozbieżności między danymi gospodarczymi, a oczekiwaniami w USA (skala lewa) prawdopodobieństwo podwyżki stóp przez FED na posiedzeniu 15 marca 2017 roku (skala prawa) 120% 100% 80% wrz 16 wrz 16 paź 16 paź 16 paź 16 paź 16 lis 16 lis 16 lis 16 lis 16 lis sty 17 sty 17 sty 17 sty 17 sty 17 lut 17 lut 17 lut 17 lut 17 mar 17 mar 17 60% 40% 20% 0% Okazało się, że rynek, posiłkując się przykładem z ubiegłego roku, zbyt szybko uznał, iż amerykański bank centralny nie będzie skłonny do szybkiego zacieśniania polityki monetarnej. Wystąpienie Donalda Trumpa i seria niezłych danych napływających z gospodarki USA (od wzrostu zatrudnienia i spadku bezrobocia, po wskaźniki PMI, zamówienia w przemyśle, czy sentyment konsumentów) przekonały inwestorów, że ubiegłoroczna przerwa w normalizacji stóp procentowych już się nie powtórzy (wykresy 3 13). To umocniło dolara i spowodowało wzrost rentowności obligacji skarbowych (wykres 14). Rynek pieniężny w USA wyprzedził ruch banku centralnego i prezes Yellen nie pozostało nic innego, jak postawić kropkę nad i, czyli zdecydować o trzeciej w obecnym mocno wydłużonym cyklu podwyżce stóp procentowych (wykres 15).

5 Wykres 3: Wyraźne ożywienie w amerykańskiej gospodarce, szczególnie w przemyśle wskaźnik ISM dla sektora usług w USA wskaźnik ISM dla przemysłu w USA sty sty sty sty sty sty sty 17 Wykres 4: Wzrost na rynku akcji w USA wsparty przez wzrost gospodarczy i wzrost zatrudnienia miesięczna zmiana zatrudnienia w prywatnym sektorze pozarolniczym w USA (w tys) indeks S&P lut 06 lut 07 lut 08 lut 09 lut 10 lut 11 lut 12 lut 13 lut 14 lut 15 lut 16 lut

6 Wykres 5: Tempo przyrostu nowych miejsc pracy wciąż zaskakuje swoją siłą miesięczna zmiana zatrudnienia w prywatnym sektorze pozarolniczym w USA wg.bls (w tys.) miesięczna zmiana zatrudnienia w prywatnym sektorze pozarolniczym w USA wg. ADP (w tys.) 900 sty 04 sty 05 sty 06 sty 07 sty 08 sty 09 sty 10 sty 11 sty 12 sty 13 sty 14 sty 15 sty 16 sty 17 Wykres 6: Brak sygnałów świadczących o zakończeniu dobrej passy na rynku pracy w USA tygodniowa liczba nowych wniosków o zasiłek dla bezrobotnych (w tys.) mar 05 wrz 05 mar 06 wrz 06 mar 07 wrz 07 mar 08 wrz 08 mar 09 wrz 09 mar 10 wrz 10 mar 11 wrz 11 mar 12 wrz 12 mar 13 wrz 13 mar 14 wrz 14 mar 15 wrz 15 mar 16 wrz 16

7 Wykres 7: Sentyment wśród konsumentów w USA najwyższy dekady wskaźnik sentymentu konsumentów wg. Conference Board wskaźnik sentymentu konsumentów wg. Uniwersytetu Michigan mar 90 mar 91 mar 92 mar 93 mar 94 mar 95 mar 96 mar 97 mar 98 mar 99 mar 00 mar 01 mar 02 mar 03 mar 04 mar 05 mar 06 mar 07 mar 08 mar 09 mar 10 mar 11 mar 12 mar 13 mar 14 mar 15 mar 16 Wykres 8: Ocena sytuacji ekonomicznej w USA i klimatu konsumpcyjnego najwyższe od dekady. mar Indeks Bloomberga klimatu wśród konsumentów w USA Indeks Bloomberga oceny sytuacji ekonomicznej w USA mar 90 mar 91 mar 92 mar 93 mar 94 mar 95 mar 96 mar 97 mar 98 mar 99 mar 00 mar 01 mar 02 mar 03 mar 04 mar 05 mar 06 mar 07 mar 08 mar 09 mar 10 mar 11 mar 12 mar 13 mar 14 mar 15 mar 16

8 Wykres 9: Konsumpcja samotnym filarem amerykańskiej gospodarki. Czy czas na inwestycje? 5,00% 4,00% Dekompozycja wzrostu PKB w USA 5,00% 4,00% 3,00% 3,00% 2,00% 2,00% 1,00% 1,00% 0,00% 0,00% 1,00% 2,00% 3,00% 4,00% 5,00% 6,00% 7,00% Export Netto Zapasy Inwestycje Wydatki rządowe Konsumpcja indywidualna roczna dynamika PKB w USA 1,00% 2,00% 3,00% 4,00% 5,00% 6,00% 7,00% Wykres 10: Konsumpcja samotnym filarem amerykańskiej gospodarki. Czy czas na inwestycje? 20% 5% 15% 10% 3% 5% 0% 5% 10% 15% 20% 25% roczna dynamika inwestycji w nieruchomości przemysłowe, maszyny i urządzenia w USA (skala lewa) roczna dynamika wydatków konsumpcyjnych w USA (skala prawa) 1% 1% 3% 30% mar 00 wrz 01 mar 03 wrz 04 mar 06 wrz 07 mar 09 wrz 10 mar 12 wrz 13 mar 15 wrz 16 5%

9 Wykres 11: Wskaźnik wyprzedzający Conference Board sugeruje ożywienie wskaźnik wyprzedzający dla gospodarki USA (dynamika roczna) 25 mar 90 mar 91 mar 92 mar 93 mar 94 mar 95 mar 96 mar 97 mar 98 mar 99 mar 00 mar 01 mar 02 mar 03 mar 04 mar 05 mar 06 mar 07 mar 08 mar 09 mar 10 mar 11 mar 12 mar 13 mar 14 mar 15 mar 16 Wykres 12: Wskaźnik ECRI nie pozostawia wątpliwości, co do kierunku rozwoju amerykańskiej gospodarki (niewątpliwie komponent akcyjny miał w tym spory udział). 155,0 mar ,0 wskaźnik wyprzedzający dla USA ECRI 135,0 125,0 115,0 105,0 95,

10 Wykres 13: Dane z amerykańskiej gospodarki wciąż zaskakują pozytywnie. Takie warunki sprzyjają i hossie na rynku akcji i dalszym podwyżkom stóp procentowych indeks S&P500 (skala lewa) Indeks rozbieżności pomiędzy realną gospodarką, a oczekiwaniami w USA (ESI, skala prawa) mar 15 cze 15 wrz mar 16 cze 16 wrz mar Wykres 14: Wzrost szans na podwyżkę wzmocnił dolara i osłabił długie obligacje. 2,7 2,5 2,3 2,1 1,9 rentowność amerykańskich obligacji skarbowych (10 latki, skala lewa, w pp) prawdopodobieństwo podwyżki stóp przez FED na posiedzeniu 15 marca 2017 roku (skala prawa) 120% 100% 80% 60% 40% 1,7 20% 1,5 wrz 16 wrz 16 paź 16 paź 16 lis 16 lis sty 17 sty 17 sty 17 lut 17 lut 17 mar 17 0%

11 Wykres 15: Po tym jak rynek pieniężny w USA szybko zdyskontował kolejną podwyżkę, FED nie miał innego wyjścia i podniósł koszt pieniądza. 1,1 0,9 rentowność 3 miesięcznych papierów skarbowych USA 0,7 stopa procentowa FED 0,5 0,3 0,1 0,1 sie 15 paź lut 16 kwi 16 cze 16 sie 16 paź lut 17 Przedstawiciele FED już wielokrotnie udowadniali, że nie zamierzają zaskakiwać inwestorów działaniami, które byłyby sprzeczne z rynkowym konsensusem. Tym bardziej, że utrzymujące się blisko rekordów indeksy giełdowe zachęcają do podejmowania bardziej odważnych działań. Jedynie silne spadki na Wall Street (takie, jak w styczniu ubiegłego roku) mogłyby ponownie zamrozić rozpoczęty w dniu 2015 roku proces zaostrzania polityki monetarnej. Dlatego kolejna fala euforii na rynkach akcji zbliża nas moim zdaniem do kolejnych podwyżek stóp procentowych. Równocześnie ulga, z jaką inwestorzy na rynku walutowym (spadek dolara) i dłużnym (spadek rentowności) przyjęli brak mocno jastrzębiej retoryki prezes Yellen, może się okazać złudna i krótkotrwała. Słowa szefowej FED będą odgrywały mniejszą rolę w ocenie prawdopodobieństwa kolejnych kroków banku centralnego, niż ogłaszanie inicjatyw gospodarczych przez nową administrację w Białym Domu, czy coraz silniejsze zacieśnianie rynku pracy w USA. FED jest wciąż zakładnikiem oczekiwań rynkowych, które, jak pokazał przełom lutego i marca, mogą zmienić się szybko i diametralnie. Głośne wystąpienie szefowej Rezerwy Federalnej, podczas którego praktycznie zapowiedziała ona marcową podwyżkę stóp, miało miejsce tuż po tym, kiedy uczestnicy rynku gwałtownie podwyższyli szanse takiego wydarzenia w reakcji na wspomniane wcześniej fakty. Po raz pierwszy od kilku lat dane (w szczególności o inflacji) płynące z gospodarek na całym świecie są wyższe od oczekiwań ekonomistów (wykresy 16 17). Również zarządzający funduszami w USA są przekonani (podobnie jak na przełomie lat , podczas poprzedniego surowcowego odreagowania), o powrocie zarówno wzrostu, jak i inflacji (wykres 18). Jeśli teraz mylą się tak jak wtedy, a fala spowolnienia w

12 światowej gospodarce czai się tuż za rogiem, to będzie to znacznie poważniejsza przyczyna korekty na giełdach akcji, niż stopniowe podwyżki stóp w USA. Ożywienie stało się zjawiskiem globalnym

13 Wykres 16: Pierwsze oznaki ożywienia w światowym handlu indeks wolumentu światowej wymiany handlowej dynamika wolumenu światowej wymiany handlowej 25% 20% 15% % 110 5% 100 0% 90 5% 80 10% 70 15% 60 20% 50 sty 98 sty 99 sty 00 sty 01 sty 02 sty 03 sty 04 sty 05 sty 06 sty 07 sty 08 sty 09 sty 10 sty 11 sty 12 sty 13 sty 14 sty 15 sty 16 sty 17 Wykres 17: Dane gospodarcze, w tym szczególnie dotyczące inflacji zaskakują in plus na całym świecie. 50 wskaźnik globalnych zaskoczeń inflacyjnych (skala lewa) 25% wskaźnik globalnych zaskoczeń ekonomicznych (skala prawa) sty 99 maj 00 wrz 01 sty 03 maj 04 wrz 05 sty 07 maj 08 wrz 09 sty 11 maj 12 wrz 13 sty 15 maj

14 Wykres deflacji. 18: Zarządzający w USA są przekonani, że wzrost i inflacjaa powróciły po latach stagnacji i źródło: pitch.blogspot.com/ Jeśli jednak ożywienie, któremu towarzyszy niewidziana od lat inflacja, jeszcze trochę potrwa, co niewątpliwie będzie premiowało dalszą hossę na rynku akcji, to rynki ponownie dokonają przeszacowania szans na kolejną podwyżkę, tak jak to zrobiły zaledwie dwa tygodnie przed faktycznym ruchem wykonanym przez FED w minioną środę. Wydaje mi się, że tak, jak w ubiegłym roku zwolennicy szybszych podwyżek zostali zaskoczeni ciągłym ich odkładaniem, tak w tym roku inwestorzy mogą stanąć w obliczu bardziej zdecydowanego cyklu podwyżek niż się im obecnie wydaje. Będziee to miało wpływ zarówno na dalszyy wzrost rentowności obligacji, jak i kolejną falę umocnienia dolara. W dalszym ciągu uważam, żee zanim obecny cykl wzrostu stóp rynkowych się skończy, s dochodowość długoterminowych obligacji skarbowych w Stanach powinna dojść lub nawet przekroczyć poziom z 2013 roku, czyli 3% (10 letnia obligacja) (wykresyy 19 20). Nie sądzę, żeby środowaa hossa na wszystkim poza dolarem (akcje, obligacje, surowce) mogła długo potrwać. Postawiłbym raczej na dolara i akcje niż na obligacje.

15 Wykres 19: To jeszcze nie koniec wzrostu rentowności długotermin nowych obligacji. Nadal poziom z 2013 roku stanowi punkt docelowy. 3,5 3 rentownośćć amerykańskich obligacji skarbowych (10 latki, w pp) 2,5 2 1,5 1 lis 11 maj 12 lis 12 maj 13 lis 13 maj 14 lis 14 maj 15 lis 15 maj 16 lis 16 Wykres 20: Niechęćć zarządzających do obligacji nie jest zjawiskiem nowymm i nie musii już dziś świadczyć o zakończeniu wzrostu rentowności. źródło: pitch.blogspot.com/

16 To prawda, że amerykańska waluta jest uznawana za przewartościowaną przez większość zarządzających i ekonomistów oraz przedstawicieli administracji Donalda Trumpa (wykres 21). Paradoksalnie prawdą jest też to, że stawianie na mocnego dolara jest od dłuższego czasu zaliczane do transakcji wysoce konsensusowych, a co za tym idzie skazanych na porażkę (wykres 22). Jednak takie postrzeganie waluty USA może trwać dosyć długo i, co ważniejsze, czasami nieco odbiegać od rzeczywistych pozycji zajmowanych przez graczy. Siła dolara jest widoczna dla wszystkich od dłuższego czasu Październik 2015 Grudzień 2016

17 Wykres 21: Amerykańska waluta jest powszechnie uznawana za przewartościowaną. Okresy takiej zgodności w jedną lub drugą stronę mogą trwać dość długo. źródło: GUS, obliczenia własne

18 Wykres 22. Wielu zarządzających uznajee grę na mocnego dolara za najbardziej popularną transakcję rynkową. źródło: pitch.blogspot.com/

19 Słabość dolara była tematem numer jeden przez kilka lat (okładki The Economist z lat ) zanim trend się zmienił

20 Dobrym przykładem jest tu kurs euro wyrażony w USD obecny poziom zaangażowania pozycji spekulacyjnych po stronie dolara jest zdecydowanie niższy niż przy poprzednich lokalnych szczytach amerykańskiej waluty (wykres 23). Zanim takie pozycje zostaną odbudowane zapowiadając zmianę trendu relacja obu walut może zbliżyć się np. do parytetu 1:1. Poza tym, dopóki Donald Trump bardziej angażuje się w rozbudzenie wzrostu w kraju, niż w wojny handlowe i oskarżenia o manipulacje walutowe, dopóty dolar ma prawo się umacniać, wspierany wizją szybszych podwyżek stóp w USA, obniżką podatków i powrotem do Stanów Zjednoczonych kapitału zaangażowanego zagranicą. Wykres 23: Pozycje zajmowane przez inwestorów na dolarze nie wskazują na rychłe odwrócenie trendu wzrostowego na amerykańskiej walucie pozycja netto w kontraktach na EUR zajmowanych przez inwestorów spekulacyjnych (dane z giełdy CME) kurs EUR/USD (skala prawa) 1,55 1,45 0 1, , , , cze 07 cze 08 cze 09 cze 10 cze 11 cze 12 cze 13 cze 14 cze 15 cze 16 0,95

21 Wizja podatku handlowego oddala się. To dobry znak i dla USA i dla świata. Dodatkowo, uwzględniając zadziwiająco wyraźną i precyzyjną cykliczność wartości amerykańskiej waluty w relacji do głównych światowych środków płatniczych, można dojść do wniosku, że okres potęgi dolara jeszcze się nie skończył. Licząc od przełomu lat 60 tych i 70 tych XX w, czyli schyłku systemu walutowego ustanowionego w Bretton Woods, jesteśmy właśnie w końcówce trzeciego cyklu wzlotów i upadków amerykańskiej waluty, które dziwnym zrządzeniem losu trwały do tej pory po około 16 lat (licząc od szczytu do szczytu). Ponieważ ostatni szczyt dolara względem większości walut kształtował się w latach 2001/2002, posiłkując się historycznym wzorcem, dochodzimy do prostego wniosku, że długoterminowy szczyt zainteresowania walutą USA powinien zakończyć się w tym lub dopiero w 2018 roku (wykres 24). Również fazy umocnienia się dolara w ramach całego cyklu, trwały regularnie od 6 do 7 lat, co wskazuje na lata , jako moment kolejnego punktu przegięcia w dotychczasowym trendzie (przyjmując połowę 2011 roku za początek obecnej fali wzrostu dolara). Zazwyczaj okresy przełomowe w historii tych cykli wiązały się z dużą nierównowagą tak, jak na przykład pod koniec lat 60 tych ubiegłego stulecia, gdy Amerykanie tracili rezerwy złota na rzecz Europy, czy w połowie lat 80 tych gdy głośne protesty tracących konkurencyjność firm ze Stanów zmusiły ostatecznie polityków do zawarcia porozumienia w hotelu Plaza w Nowym Jorku we wrześniu 1985 roku.

22 Wykres 24: Choć w latach możemy spodziewać się ustanowienia długoterminowego szczytu wartości amerykańskiego dolara to na właściwy moment zmiany trendu możemy jeszcze poczekać. 160 indeks wartości amerykańskiego dolara System walutowy z Bretton Woods zaczał się chwiać w posadach w drugiej połowie lat 60tych XX wieku (listopad 1968)

23 Amerykanie nie wytrzymali siły swojej waluty. Szok Nixona z sierpnia 1971 zakończył okres powiązania dolara ze złotem. Wprowadzono też 10% podatek handlowy wymuszając osłabienie dolara (okładki The Economist sierpnia 1971) Historia lubi się powtarzać. Siła dolara z pierwszej połowy lat 80 tych XX wieku była tematem numer jeden przez kilka lat (okładki The Economist z lat ) zanim trend się zmienił.

24 Wojny handlowe nie są współczesnym wynalazkiem, w latach 80 tych umocnienie dolara było znacznie bardziej dotkliwe dla USA niż dziś (sierpień 1985)

25 Plaza Accord z września 1985 roku było polityczną odpowiedzią na zbyt szybkie umocnienie dolara, zmniejszające konkurencyjność amerykańskich firm (wrzesień 1985) Zarówno dwie, jak i trzy dekady temu, zbyt mocny dolar i wysokie stopy doprowadziły do bankructw wielu rynków wschodzących. Obecnie, poza związaną bardziej z załamaniem cen surowców czkawką na emerging markets i wysokim deficytem USA w handlu z Chinami, który nie ma wiele wspólnego z poziomem waluty, nie było jeszcze świadectw zabójczej roli zbyt mocnego dolara. Być może teraz zmiana cyklu walutowego będzie miała bardziej łagodny przebieg, ale póki co nie należy moim zdaniem zbyt wcześnie zakładać, że czas amerykańskiej waluty już się skończył. Dlatego osłabienie dolara w reakcji na środową podwyżkę stóp uznaję za element korekty w niedokończonym jeszcze trendzie wzrostowym. Tak czy inaczej, ośmioletnia hossa na rynkach akcji nie wydaje się zagrożona trzecią w kolejności podwyżką stóp w USA, nawet jeśli znana na Wall Street maksyma zapowiada potknięcie po trzech krokach (three steps and a stumble). Można natomiast przypuszczać, że po tak długim okresie utrzymywania niskich stóp na świecie, poziom oprocentowania, które może wywołać perturbacje w gospodarce i na rynkach jest znacznie niższy niż przy poprzednich cyklach. Dlatego nie należy brać za wzór poprzedniego cyklu, gdy recesja i bessa zaczęły się dopiero po wzroście stóp FED z 1% do ponad 5% (wykres 25). Tym razem dobra passa w gospodarkach i na rynkach może odwrócić się znacznie wcześniej.

26 Wykres 25: Trzecia podwyżka stóp nie zakończy hossy, ale na zmianę trendu nastąpi przy niższym poziomie stóp niż w poprzednich cyklach indeks S&P500 (skala lewa) stopa procentowa FED (skala prawa) ? mar 95 mar 96 mar 97 mar 98 mar 99 mar 00 mar 01 mar 02 mar 03 mar 04 mar 05 mar 06 mar 07 mar 08 mar 09 mar 10 mar 11 mar 12 mar 13 mar 14 mar 15 mar 16

27 Niniejszy materiał ma wyłącznie charakter reklamowy. Opracowany został przez Investors TFI S.A. w związku z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi. Materiał oraz zawarte w nim prognozy stanowią wyłącznie wyraz poglądów jego autora i oparte zostały na stanie wiedzy aktualnym na dzień jego sporządzenia. Przy sporządzeniu materiału i zawartych w nim prognoz oparto się na informacjach pozyskanych z powszechnie dostępnych i uznanych za wiarygodne źródeł, dokładając należytej staranności, aby informacje zamieszczone w niniejszym materiale były rzetelne, niemniej jednak nie można zagwarantować ich poprawności, kompletności i aktualności. Investors TFI S.A. zastrzega sobie możliwość zmiany przedstawionych opinii, w tym w przypadku zmiany sytuacji rynkowej, bez konieczności powiadamiania o niej adresatów niniejszego materiału. Investors TFI S.A. nie gwarantuje ziszczenia się scenariuszy lub prognoz zamieszczonych w niniejszym materiale, w szczególności przedstawione informacje (historyczne i prognozowane) nie stanowią gwarancji osiągnięcia podobnych wyników w przyszłości. Materiał niniejszy nie stanowi oferty publicznej ani publicznego oferowania w zakresie nabycia lub sprzedaży jakichkolwiek papierów wartościowych ani oferty w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Wnioski wyciągnięte na podstawie przedstawionych komentarzy i prognoz nie powinny stanowić samodzielnej podstawy jakichkolwiek decyzji inwestycyjnych. Niniejszy materiał nie zawiera pełnych informacji niezbędnych do oceny ryzyka związanego z inwestycją w papiery wartościowe oraz inne instrumenty finansowe. Decyzje inwestycyjne, co do inwestowania w fundusze inwestycyjne powinny być podejmowane wyłącznie po zapoznaniu się z Prospektem Informacyjnym/Prospektem Emisyjnym funduszu, zawierającym szczegółowe informacje w zakresie: czynników ryzyka, zasad sprzedaży jednostek uczestnictwa/certyfikatów inwestycyjnych funduszy, tabelę opłat manipulacyjnych oraz informacje podatkowe. W/w Prospekty Informacyjne/Prospekty Emisyjne dostępne są w punktach dystrybucji funduszy, w siedzibie Investors TFI S.A. oraz na stronie Dotychczasowe wyniki funduszy inwestycyjnych nie stanowią gwarancji osiągnięcia podobnych wyników w przyszłości. Investors TFI S.A. ani zarządzane przez nie fundusze nie gwarantują osiągnięcia założonych celów inwestycyjnych funduszy. Przy nabyciu jednostek uczestnictwa/certyfikatów inwestycyjnych funduszy pobierana jest opłata manipulacyjna na zasadach i w wysokości określonej w Prospekcie Informacyjnym/Prospekcie Emisyjnym funduszu. Prezentowane stopy zwrotu z inwestycji nie uwzględniają opłat manipulacyjnych pobieranych przy nabyciu jednostek uczestnictwa/certyfikatów inwestycyjnych lub konwersji jednostek uczestnictwa. Wartość certyfikatów/jednostek uczestnictwa może cechować się dużą zmiennością, w związku z czym uczestnik funduszu powinien liczyć się z możliwością utraty części wpłaconego kapitału. Zyski osiągnięte z inwestycji w jednostki uczestnictwa/certyfikaty inwestycyjne funduszy obciążone są podatkiem od dochodów kapitałowych, na podstawie Ustawy z dnia 26 ca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j.: Dz.U. z z późn. zm.). Investors Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. Zebra Tower ul. Mokotowska Warszawa tel infolinia: investors.pl office@investors.pl