Lipiec Fundusz Inwestycji Samorządowych (FIS)

Transkrypt

1 Lipiec 2015 Fundusz Inwestycji Samorządowych (FIS)

2 Fundusz Inwestycji Samorządowych (FIS) Kluczowe informacje Fundusz dedykowany do współpracy z Jednostkami Samorządu Terytorialnego Inicjatywa zwiększenia liczby źródeł finansowania i instrumentów finansowych, do jakich mają dostęp samorządy i spółki komunalne Powołany na okres 25 lat Środki w dyspozycji w dacie uruchomienia działalności 600 mln PLN Forma prawna FIZAN (Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych) w ramach TFI BGK Udostępnienie kapitału m.in. na współfinansowanie inwestycji samorządowych w nowej perspektywie finansowej UE oraz PPP 1

3 Struktura FIS Polskie Inwestycje Rozwojowe 2 Bank Gospodarstwa Krajowego 1 1 BGK TFI Inwestycja I 3 3 Inwestycja II Inwestycja III PIR i BGK zainwestują w FIS łączną kwotę 600 mln PLN, tj. każdy z Inwestorów 300mln PLN, na tych samych zasadach. Podmiotem zarządzającym będzie Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych BGK S.A. ( TFI BGK ). Zarządzanie częścią portfela inwestycyjnego FIS zostanie powierzone PIR przez TFI BGK na podstawie umowy o zarządzanie. Ewidencję i rozliczenie transakcji będzie prowadziło TFI BGK. 2

4 Partnerzy Inwestycyjni FIS (1/2) 1 Samorządy, które potrzebują środków pieniężnych na realizację zadań własnych, w tym na realizację inwestycji infrastrukturalnych w nowej perspektywie finansowej Unii Europejskiej; 2 Spółki komunalne, które świadczą usługi w ogólnym interesie gospodarczym lub nowo zawiązane przez samorządy spółki celowe, którym powierzone zostaną zadania związane z realizacją inwestycji samorządowych. 3 Samorządy, spółki komunalne i partnerzy prywatni realizujący projekty partnerstwa publicznoprywatnego. 3

5 Partnerzy Inwestycyjni FIS (2/2) 4 Samorządy chcące działać w sposób przedsiębiorczy, wprowadzające do obszaru zarządzania zadaniami publicznymi nowoczesne metody zarządcze, nowe techniki organizacyjne, nowe technologie, aktywnie zarządzające majątkiem samorządowym. 5 Samorządy dobrze przygotowane, nie bojące się nowych wyzwań, które korzystając ze współpracy z FIS, uzyskają dostęp do szerszego instrumentarium finansowego bez powiększania zadłużenia. 6 Samorządy, chcące odnieść korzyści z realizacji zadań inwestycyjnych we współpracy z inwestorami kapitałowymi. 4

6 Sektory, w które inwestuje FIS Zadania własne JST Wybrane Sektory Gminne drogi, ulice, mosty Sektor wodociągowo-kanalizacyjny Zaopatrzenie w energię elektryczną, cieplną oraz gaz Gospodarka odpadami Gospodarka nieruchomościami i rewitalizacja Transport miejski (zbiorowy) Infrastruktura społeczna Ochrona zdrowia 5

7 Przeznaczenie Środków z Funduszu Projekty spółek komunalnych Projekty, w których samorząd pozyskuje finansowanie Kierowanie środków pochodzących z FIS bezpośrednio do spółek realizujących inwestycje, w tym do spółek celowych i spółek PPP Kierowanie środków pochodzących z FIS do samorządów, w celu realizacji przez nie zadań statutowych FIS oferuje spółkom komunalnym i spółkom PPP kapitał i dług podporządkowany na realizację przez nie inwestycji, ale dysponuje także instrumentami finansowania dla samorządów, które polegają na pozyskaniu przez nie finansowania w oparciu o posiadany majątek. Działania FIS służą zwiększeniu możliwości realizacji istotnych inwestycji publicznych JST i ich spółek. 6

8 Przedmiot Inwestycji FIS Oferta produktowa FIS jest zróżnicowana i pozwala na dopasowanie instrumentu finansowego (kapitał lub dług podporządkowany) do potrzeb danego samorządu, typu realizowanej przez niego inwestycji oraz etapu jej wdrożenia (finansowanie pomostowe umożliwiające rozpoczęcie inwestycji). FIS może inwestować m.in. w: spółki komunalne wykonujące zadania JST w sferze użyteczności publicznej, nowo zawiązane przez JST spółki celowe, którym powierzone zostaną zadania związane z realizacją nowych inwestycji samorządowych (np. spółka powołana do budowy spalarni odpadów) oraz spółki utworzone na podstawie ustawy o PPP. FIS będzie lokować swoje środki w aktywa samorządowe poprzez: nabywanie/obejmowanie akcji/udziałów istniejących spółek komunalnych; obejmowanie akcji/udziałów nowo zawiązanych spółek celowych z udziałem JST lub spółek komunalnych; obejmowanie akcji/udziałów spółek realizujących inwestycje w modelu PPP; odpłatne nabywanie od JST - za pośrednictwem swoich wehikułów - prawa użytkowania akcji spółek komunalnych; udzielanie podporządkowanego finansowania dłużnego (pożyczki, obligacje) spółkom komunalnym, spółkom celowym oraz spółkom PPP. Zasady współpracy Funduszu z JST będą określane w trakcie otwartych, bezstronnych procedur wyboru, w ramach, których Fundusz będzie mógł konkurować swoją ofertą z innymi uczestnikami rynku. 7

9 Modele Inwestycji FIS FIS jest typem pasywnego inwestora finansowego, który w Polsce nie był, co do zasady, obecny w projektach realizowanych przez samorządy. Samorząd to zarządca interesów publicznych, którego celem jest najefektywniejsza realizacja zadań publicznych i nie prowadzi działalności w celach komercyjnych Fundusz inwestuje w projekty zasadniczo w 2 modelach: 1 2 Modelu 1 inwestycji, w którym Fundusz osiąga zwrot w oparciu o przepływy pieniężne spółki, w którą inwestuje, jeżeli przepływy są przewidywalne i stabilne. Koszt kapitału inwestowanego przez FIS zależy od ryzyka spółki. Modelu 2 inwestycji wykorzystującym mechanizmy rozliczeniowe z JST, zapewniające uzyskiwanie przez Fundusz zwrotu na uzgodnionym poziomie uwzględniającym ryzyko JST. Koszt kapitału inwestowanego przez FIS zależy od stopnia partycypacji JST w transakcji. 8

10 Wybrane Produkty FIS - (1/6) Nabywanie przez FIS akcji/udziałów w spółce zależnej lub spółce celowej JST Forma pozyskania finansowania bezpośrednio przez JST w oparciu o posiadany majątek; Podlega ustawie o komercjalizacji i prywatyzacji (dział IV w/w ustawy; tryb negocjacji na podstawie publicznego zaproszenia); FIS nabędzie co najmniej 20-25% akcji/udziałów spółki zależnej/spółki celowej JST; Struktura instrumentu i w rezultacie koszt kapitału Funduszu może być oparty na cenie ryzyka JST; Przy odpowiednim skonstruowaniu dokumentacji inwestycji zobowiązania JST stanowią wydatek majątkowy i nie są zaliczane do zobowiązań sektora finansów publicznych, tworzących państwowy dług publiczny; Zasady współpracy Funduszu z JST będą określane w trakcie otwartych, bezstronnych procedur wyboru, w ramach, których Fundusz będzie mógł konkurować swoją ofertą z innymi uczestnikami rynku. 9

11 Wybrane Produkty FIS - (2/6) Obejmowanie akcji lub udziałów w spółce zależnej JST lub spółce celowej JST (w ramach podwyższenia kapitału) Elastyczna forma bezpośredniego finansowania spółki komunalnej realizującej inwestycję infrastrukturalną; Zgodnie z UGK transakcja podlega ustawie kodeks spółek handlowych. W celu wyselekcjonowania inwestora zaleca się zastosowanie trybu negocjacji na podstawie publicznego zaproszenia przewidzianego w UKP; W ramach podwyższenia kapitału FIS obejmie co najmniej 20-25%; Transakcja może zostać ustrukturyzowana w oparciu o ryzyko JST lub ryzyko spółki, co zróżnicuje cenę instrumentu; Dla wariantu transakcji opartej na ryzyku JST: Przy odpowiednim skonstruowaniu dokumentacji inwestycji zobowiązania JST stanowią wydatek majątkowy i nie są zaliczane do zobowiązań sektora finansów publicznych, tworzących państwowy dług publiczny; Zasady współpracy Funduszu z JST będą określane w trakcie otwartych, bezstronnych procedur wyboru, w ramach których Fundusz będzie mógł konkurować swoją ofertą z innymi uczestnikami rynku. 10

12 Wybrane Produkty FIS - (3/6) Odpłatne nabycie prawa użytkowania akcji spółek komunalnych lub spółek celowych przez FIS Elastyczna forma pozyskania finansowania przez JST na podstawie posiadanego majątku, bez konieczności jego sprzedaży; W celu zapewnienia JST efektu płynnościowego umowa użytkowania przewidywać będzie opłacenie zasadniczej części opłaty za użytkowanie z góry; Wypłacana przez FIS opłata z tytułu użytkowania stanowi dochód własny JST; Długoterminowy charakter umów użytkowania: do wyceny wartości prawa użytkowania przyjmowany jest okres do 20 lat; Elastyczność w ukształtowaniu roli FIS jako użytkownika zachowanie wpływu na działalność operacyjną przez JST; Zwrot z inwestycji FIS osiągnięty poprzez pobieranie dywidendy od spółki lub mechanizm rozliczeniowy z JST; Uproszczony i stosunkowo szybki proces transakcyjny (zaleca się zastosowanie trybu negocjacji na podstawie publicznego zaproszenia); Zobowiązania JST z tytułu umowy inwestycyjnej nie stanowią zobowiązań sektora finansów publicznych, tworzących państwowy dług publiczny. 11

13 Wybrane Produkty FIS - (4/6) Udzielanie podporządkowanego finansowania dłużnego spółkom komunalnym, spółkom celowym oraz spółkom PPP Forma pozyskania finansowania uzupełniającego, które jest podporządkowane w stosunku do finansowania bankowego; Instrument wykorzystywany do poprawy gotówkowych wskaźników pokrycia stosowanych przez banki przy ocenie projektu; Może decydować o bankowalności projektu - wkomponowanie transzy finansowania podporządkowanego do struktury zadłużenia da przejściowe odciążenie przepływów operacyjnych i obniżenie ryzyka kredytowania dla banków; W rozumieniu ekonomicznym dług podporządkowany to kapitał, tyle że o niższym koszcie m.in. z uwagi na tarczę podatkową uzyskiwaną na odsetkach. Pozwala na mniejsze zaangażowanie kapitału własnego w finansowanie np. projektu inwestycyjnego, przez co obniża średni koszt inwestycji; Instrument może mieć formę obligacji; Istotne zagadnienia: Finansowanie długiem podporządkowanym pozwoli uniknąć utraty przez spółkę komunalną statusu podmiotu wewnętrznego (ryzyko to występuje przy finansowaniu kapitałem własnym); Finansowanie długiem podporządkowanym pozwoli uniknąć problemów związanych z trwałością inwestycji w rozumieniu przepisów regulujących wykorzystywanie z funduszy unijnych; 12

14 Wybrane Produkty FIS - (5/6) Zinstytucjonalizowane PPP (ZPPP) Ujęcie Komisji Europejskiej Podział na partnerstwo zinstytucjonalizowane (ZPPP) oraz kontraktowe to podział przyjęty pierwotnie w Zielonej Księdze z 2004 r. w sprawie partnerstw publiczno-prywatnych i usankcjonowany w Komunikacie Komisji z 2008 r. w sprawie zinstytucjonalizowanych partnerstw publiczno-prywatnych. Ujęcie prawa polskiego Prawodawca polski przyjął w ustawie o PPP z 2008 r. optykę Komisji, przewidując, iż projekty PPP mogą być realizowane zarówno w formule kontraktowej, jak i zinstytucjonalizowanej. Podstawą prawną dla ZPPP są w pierwszej kolejności art ustawy o PPP. Definicje ZPPP to długoterminowa współpraca między podmiotem publicznym a partnerem prywatnym oparta na umowie o PPP, w wykonaniu której zawiązana zostaje spółka celowa do realizacji przedsięwzięcia obejmującego utrzymanie lub zarządzanie składnikami majątkowymi. Spółka celowa może być spółką z o.o., spółką akcyjną, spółką komandytową albo spółką komandytowoakcyjną. Rola FIS W modelu ZPPP, PIR może finansować realizację przedsięwzięcia PPP poprzez obejmowanie akcji lub udziałów w spółce celowej oraz pokrywanie ich wkładem pieniężnym (finansowanie typu equity) lub udzielając pożyczki podporządkowanej. Głównymi produktami FIS są kapitał i dług podporządkowany dla przedsięwzięć wdrażanych przez jednostki samorządowe oraz podmioty administracji publicznej w formule Partnerstwa Publiczno-Prywatnego. 13

15 Wybrane Produkty FIS - (5/6) Udział FIS w ZPPP Kluczowe aspekty udziału FIS FIS nie jest stroną umowy PPP. FIS jest wspólnikiem spółki celowej utworzonej na podstawie umowy o PPP przez podmiot publiczny i partnera prywatnego. Rola FIS w ZPPP to rola pasywnego inwestora kapitałowego. FIS dostarcza finansowania typu equity lub finansowania podporządkowanego. FIS, Partnera Publicznego oraz Partnera Prywatnego łączy Umowa Wspólników. Podmiot publiczny może wskazać FIS jako przyszłego wspólnika Spółki PPP w wyniku przeprowadzonego konkursu lub analizy rynku. Specyfika oraz koszty finansowania wskazane przez FIS podmiotowi publicznemu muszą następnie co do zasady znaleźć odzwierciedlenie w specyfikacji istotnych warunków wyboru partnera prywatnego (równe traktowanie wszystkich wykonawców). Finansowanie Spółki PPP Schemat struktury finansowania FIS Umowa Inwestycyjna 1 Partner Publiczny 2 3 SPÓŁKA PPP Umowa PPP Umowa Wspólników 4 Partner prywatny Banki komercyjne 1 FIS - udział w kapitale własnym (wkład gotówkowy) 2 Partner Publiczny udział w kapitale własnym (wkład gotówkowy lub aport nieruchomości, prawa) 3 Partner Prywatny udział w kapitale (wkład gotówkowy) 4 Banki - finansowanie dłużne (kredyt) 14

16 Umowa PPP Wybrane Produkty FIS - (5/6) Schemat projektu ZPPP z udziałem FIS Partner Publiczny Odbiorca usług / dostaw (podmiot publiczny) Odbiorcy (użytkownicy końcowi) FIS Świadczenia Płatności Partner prywatny dywidenda umorzenia SPÓŁKA PPP Spłata finansowania BANKI Usługi Dostawcy roboty Płatności Projektant Inżynier kontraktu Wykonawca robót Dostawca urządzeń / technologii Operator 15

17 Wybrane Produkty FIS - (6/6) Kontraktowe PPP. Wybór partnera na etapie dialogu konkurencyjnego Konkurencyjne zasady wyboru finansowania FIS przez partnerów prywatnych - wybór FIS jako dostawcy finansowania nie jest dla partnerów prywatnych obligatoryjny; Zasady współpracy Funduszu z partnerem prywatnym określone zostaną w trakcie konkurencyjnego procesu wyboru partnera do współpracy przez FIS, w ramach którego Fundusz będzie prowadził rozmowy ze wszystkimi zainteresowanymi współpracą z nim podmiotami. Formy finansowania kapitał dla spółki partnera prywatnego finansowanie podporządkowane Przebieg Poinformowanie uczestników postępowania przez podmiot publiczny o możliwości skorzystania przez nich z finansowania oferowanego przez FIS; Ogłoszenie przez FIS procesu wyboru dla zainteresowanych współpracą partnerów/oferentów; FIS uczestniczy w dialogu z wybranym partnerem/partnerami prywatnymi; Złożenie oferty przez partnera podmiotowi publicznemu z uwzględnieniem ustalonych warunków finansowania części projektu przez FIS; Zawarcie umowy PPP z wykonawcą, z którym współpracuje FIS, jeżeli jego oferta uznana zostanie za najkorzystniejszą; Objęcie udziałów przez FIS w podwyższonym kapitale partnera prywatnego lub, zawarcie umowy pożyczki. 16

18 Wybrane Produkty FIS - (6/6) Udział FIS w PPP kontraktowym - brak obowiązku zapewnienia finansowania przez partnerów prywatnych na etapie składania ofert Zastosowanie Podmiot publiczny nie będzie wymagać złożenia wiążących warunków finansowania na etapie składania ofert Przebieg Poinformowanie uczestników postępowania przez podmiot publiczny o możliwości skorzystania przez nich z finansowania oferowanego przez FIS; Złożenie przez wykonawców ofert bez załączenia wiążących warunków finansowania od sponsorów i banków. Zawarcie umowy PPP z wykonawcą, który złożył najkorzystniejszą ofertę, pod warunkiem uzyskania przez niego finansowania w określonym terminie; Podjęcie przez FIS negocjacji z wybranym partnerem prywatnym; Uzyskanie zgód wewnętrznych na inwestycję przez FIS; W przypadku dojścia do porozumienia - objęcie udziałów przez FIS w podwyższonym kapitale partnera prywatnego, zawarcie umowy pożyczki. Formy finansowania kapitał dla spółki partnera prywatnego finansowanie podporządkowane 17

19 Dziękujemy za uwagę!

20 Kontakt Kontakt PIR Joanna Budzińska-Lobnig Dyrektor Inwestycyjny Tel. stacjonarny: Tel. komórkowy: Bartosz Gołębiowski Menedżer Inwestycyjny Tel. stacjonarny: Tel. komórkowy: Kontakt BGK Paweł Lisowski Dyrektor ds. Współpracy z Samorządami Terytorialnymi pawel.lisowski@bgk.com.pl Tel. stacjonarny: Tel. komórkowy: Ewa Tyrka Dyrektor Rynku - Sektor Publiczny ewa.tyrka@bgk.com.pl Tel. stacjonarny: Tel. komórkowy: