Erystyka- sztuka prowadzenia sporów; umiejętność takiego argumentowania, by dowieść słuszności głoszonego poglądu, bez względu na rodzaj argumentów.

Transkrypt

1 Erystyka

2 Erystyka- sztuka prowadzenia sporów; umiejętność takiego argumentowania, by dowieść słuszności głoszonego poglądu, bez względu na rodzaj argumentów. Sofizmat (chwyt erystyczny) to wypowiedź zastępująca rzeczowy argument.

3 Sofizmat złego pochodzenia (genetyczny) Sofizmat polega na odrzuceniu jakieś tezy tylko ze względu na jej pochodzenie, np. nielubianego autora czy zdyskredytowane źródło.

4 Sofizmaty źródła Argumentum ad hominem Sofizmat złego pochodzenia Argumentum ad verecundiam

5 Argumentum ad personam obelżywe Argumentum ad Hitlerum Argumentum ad hominem okolicznościowe Zatruwanie studni Argument niespójności Tu Qoque

6 Argumenty ad hominem Argumentum ad personam X głosi tezę T. X pod pewnym względem budzi obiekcje. Zatem teza T jest fałszywa. Argumentum ad Hitlerum X głosi tezę T. Hitler również twierdził, że T. Hitler to postać negatywna Zatem teza T jest fałszywa.

7 Argumenty ad hominem Zatruwanie studni X twierdzi, że T. Odnośnie X podaje się niekorzystną dla niego informację. ( prawdziwą lub nieprawdziwą). Zatem twierdzenie T jest fałszywe. Sposoby zatruwania studni: Podanie nieprzychylnych ( w odczuciu erysty) informacji o osobie wygłaszającej twierdzenie T. Podważenie intencji mówiącego Obrażanie każdego, kto ewentualnie sprzeciwiłby się głoszonej tezie

8 Argumenty ad hominem Atak na niespójność poglądów przeciwnika X wygłasza tezę T. Wiadomo, że głosi też tezę P. Z tezy P wynika nie-t. Zatem X ma niespójne poglądy. Sofizmat Tu Quoque X głosi tezę T. Y twierdzi, że poglądy lub zachowanie X jest niezgodne z tezą T. Zatem teza T jest fałszywa, a X jest hipokrytą.

9 Argumentum ad verecundiam (odwołanie się do nieśmiałości wobec autorytetu) Erysta powołuje się na kogoś, na ogół jakiś autorytet, którego słów druga strona nie śmie kwestionować. Wariant: Osoba X, autorytet w dziedzinie D, głosi tezę T. (Teza T jest spoza dziedziny D.) Zatem teza T jest prawdziwa.

10 10. Słomiana Kukła (Straw Man) X wysuwa tezę T. Erysta przekształca tezę T w inną tezę P. Erysta argumentuje, że teza P jest fałszywa.

11 A. przez nadmierne uogólnienie B. przez nieadekwatne uszczegółowienie Sposoby zniekształcania tezy przeciwnika C. przez radykalizację twierdzenia D. przez spłycenie E. przez absolutyzowanie twierdzenia relatywnego F. przez wykorzystanie wieloznaczności wypowiedzi

12 Argumentum ad antiquitatem (do starodawności) Jest to sofizmat, wedle którego coś jest słuszne tylko dlatego, że jest od dawna głoszone. Argumentum ad novitatem (do nowości) Jest to sofizmat, wedle którego coś jest słuszne lub dobre tylko dlatego, że jest nowe

13 Argumentum ad misericordiam (odwołanie się do miłosierdzia) X wysuwa tezę T. Odrzucenie tezy T pociąga za sobą skutki negatywne dla X. Miłosierdzie wobec X powoduje uznanie tezy T przez oponenta. Zatem teza T jest prawdziwa.

14 Argumentum ad vanitatem (odwołanie się do próżności) X wysuwa tezę T. Jeśli oponent ma pewne cechy pozytywne, powinien uznać tezę T. Oponent poczuwa się do posiadania wymienionych cech pozytywnych. Zatem teza T jest prawdziwa.

15 Argumentum ad nauseam (odwołanie się do znudzenia) X głosi twierdzenie T. X głosi twierdzenie T. X głosi twierdzenie T. Zatem teza T jest prawdziwa.

16 Argumentum ad populum (argumentum ad numeram) (odwołanie się do ludu, do popularności, do ilości ) Teza T jest popularna. Zatem teza T jest prawdziwa (słuszna).

17 Artur Schopenhauer: ( ) nie ma tak absurdalnego podglądu, którego by ludzie nie przyjęli jako własny, o ile tylko potrafi im się wmówić, że pogląd ten został przyjęty przez ogół.

18 argumentum ad consequentiam argumentum ad absurdum Sofizmaty skutku równia pochyła argumentum ad baculum argumentum ab utilli

19 Argumentum ad consequentiam Uznanie tezy T prowadzi do pozytywnych następstw. Zatem teza T jest prawdziwa. lub Uznanie tezy T prowadzi do negatywnych następstw. Zatem teza T jest fałszywa. Argumentum ad absurdum Jeśli uzna się tezę T, należy tez uznać tezę A. Teza A jest absurdalna. Zatem teza T jest fałszywa.

20 Równia pochyła Argument ten polega na wskazaniu szeregu następujących po sobie konsekwencji uznania jakiegoś twierdzenia lub podjęcia jakiegoś działania, przy czym ostania z nich jest nie do zaakceptowania. Erystyczność tego rozumowania jest względna, i zależy od: podobieństwa między kolejnymi elementami szeregu istnienia związków między nimi prawdopodobieństwa zajścia kolejnych elementów możliwości wskazania granicy pomiędzy poszczególnymi elementami

21 Argumentum ad baculum (do kija) Jeśli X odrzuci tezę T., erysta E. zagrozi mu działaniem D. Działanie D jest dla X niekorzystne. Zatem X przyjmuje tezę T jako prawdziwą.

22 Argumentum ad ignorantiam (do niewiedzy) Nie udowodniono tezy, że fałszem jest T. Zatem teza T jest prawdziwa.

23 Fałszywa dychotomia (fałszywy dylemat, sofizmat bifurkacji) Istnieją dwie wykluczające się opcje: A lub B. (W istocie istnieje więcej opcji, np. C, D ) B nie jest prawdziwe (słuszne, pożądane) Zatem A jest prawdziwe (słuszne, pożądane). Retorsio argumenti (odwrócenie argumentu) Retorsio argumenti polega na wykorzystaniu argumentu użytego przez przeciwnika przeciwko niemu samemu.

24 Retorsio argumenti (odwrócenie argumentu) Wykorzystanie dla własnych potrzeb argumentu, który przeciwko nam chciał zastosować przeciwnik A: To jeszcze dziecko, trzeba mu pobłażać. B: Właśnie dlatego, że jest jeszcze dzieckiem, należy je ukarać, żeby jego złe przyzwyczajenia się nie zakorzeniły.

25 Stronnicze nadawanie nazw (etykietowanie) Nadawanie nazwy poglądom, zjawiskom, sytuacjom, osobom zgodnie z własną interpretacją, kreowanie rzeczywistości poprzez używanie odpowiednich nazw. Artur Schopenhauer: Jeżeli jest mowa o ogólnym pojęciu, które nie ma swojej nazwy, lecz musi być określone obrazowo przez porównanie, to musimy od razu wybrać takie porównanie, które będzie korzystne dla naszego twierdzenia.[ ] Ze wszystkich chwytów i sposobów ten jest używany najczęściej i po prostu instynktownie.

26 Był pod wpływem alkoholu Był zalany Miał chwilową niedyspozycję Miał pomroczność jasną