Informacja z zakresu profilu ryzyka i poziomu kapitału Banku Spółdzielczego w Suszu według stanu na dzień roku

Transkrypt

1 Załącznik nr 1 do Uchwały nr 87/2013 Zarządu Banku Spółdzielczego w Suszu z dnia r. Informacja z zakresu profilu ryzyka i poziomu kapitału Banku Spółdzielczego w Suszu według stanu na dzień roku Susz, czerwiec 2013

2 Spis treści 1. Wprowadzenie Informacje ogólne o Banku Podstawa sporządzenia Polityki informacyjnej Informacje o zasadach zarządzania ryzykiem w Banku Ryzyko kredytowe Ryzyko koncentracji zaangażowani Ryzyko ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie Ryzyko detalicznych ekspozycji kredytowych Ryzyko operacyjne Ryzyko płynności Ryzyko stopy procentowej Ryzyko braku zgodności Ryzyko biznesowe Ryzyko modeli Instrumenty kapitałowe Razem Fundusze własne Adekwatność kapitałowa Informacje ogólne Wymóg z tytułu ryzyka kredytowego Wymóg z tytułu ryzyka operacyjnego Pozostałe wymogi kapitałowe Polityka zmiennych składników wynagradzania osób zajmujących stanowiska kierownicze

3 1. Wprowadzenie 1.1 Informacje ogólne o Banku. Bank Spółdzielczy w Suszu z siedzibą w Suszu, ul. Piastowska 11, przedstawia informacje o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczące adekwatności kapitałowej wg stanu na dzień roku. W 2012 roku BS w Suszu prowadził działalność poprzez: 1. Centrala; Susz, ul. Piastowska 11, 2. Oddział w Suszu; Susz, ul. Piastowska 11, 3. Punkt Kasowy; Susz, ul. Słowiańska 29, 4. Punkt Kasowy; Susz, ul. Zaciszna 1, 5. Oddział w Kisielicach; Kisielice, al. Wojska Polskiego 9, 6. Oddział w Starym Dzierzgoniu; Stary Dzierzgoń 55A, 7. Punkt Kasowy; Stary Dzierzgoń, Myślice 50. BS w Suszu na dzień roku nie posiadał udziałów w podmiotach zależnych nie objętych konsolidacją. 1.2 Podstawa sporządzenia Polityki informacyjnej Niniejszy dokument stanowi realizację postanowień Uchwały 385/2008 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 17 grudnia 2008 roku (z poźn. zm.) w sprawie szczegółowych zasad i sposobu ogłaszania przez banki informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących adekwatności kapitałowej oraz zakresu informacji podlegających ogłaszaniu zwanej dalej Uchwała oraz zapisów Polityki informacyjnej profilu ryzyka i poziomu kapitału Banku Spółdzielczego w Suszu wprowadzonej Uchwała Zarządu Nr 118/2012 z dnia roku i zatwierdzona przez Radę Nadzorczą Uchwałą Nr 3/2013 z dnia roku. 2. Informacje o zasadach zarządzania ryzykiem w Banku W Banku funkcjonuje zorganizowany proces zarządzania ryzykiem, w którym uczestniczą organy Banku, wyznaczone komórki organizacyjne oraz pracownicy. W procesie zarządzania ryzykiem w banku uwzględniono strukturę i kompetencje wynikające z Regulaminu organizacyjnego Banku Spółdzielczego w Suszu następujących organów, jednostek oraz komórek organizacyjnych: 1) Rada Nadzorcza sprawuje nadzór nad funkcjonowaniem w Banku systemu zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka, oceniając jego adekwatność i skuteczność. Dokonuje okresowej weryfikacji realizacji strategii zarządzania 3

4 ryzykami w odniesieniu do zasad zarządzania ryzykiem, polityki, strategią i planu finansowego Banku; 2) Zarząd Banku odpowiada za zorganizowanie skutecznego procesu zarządzania ryzykiem oraz monitorowanie efektywności tego procesu; 3) Główny Księgowy nadzoruje realizację przyjętych zasad wyliczania wymogów kapitałowych, dla celów operacyjnych analizuje bieżącą sytuację na krajowych rynkach pieniężnych, monitoruje i zarządza płynnością złotową Banku w ramach obowiązujących limitów, obsługuje kredyt techniczny, składa depozyty i lokaty w Banku Zrzeszającym na zasadach międzybankowego rynku pieniężnego; w ramach wdrażania nowego produktu ustala listę kont na których produkt będzie rozliczany i księgowany, ustala schemat księgowy produktu; 4) Komitet Zarządzania Ryzykami monitoruje, opiniuje zarządzanie ryzykami w Banku; 5) Zespół Rachunkowości - ma za zadanie sprawdzanie warunków do obliczania skali działalności handlowej; w ramach zarządzania ryzyka płynności bieżącej obsługuje i monitoruje rachunki NOSTRO, dokonuje rozliczeń transakcji zawieranych przez Bank; 6) Zespół ds. Ryzyk i Analiz analizuje i monitoruje ryzyka bankowe; 7) Wydział Kredytów - doskonali metody i procedury oceny wiarygodności i zdolności kredytowej klientów, opracowuje i modyfikuje regulacje dotyczące produktów kredytowych oraz plany sprzedaży w zakresie ekspozycji kredytowych, w zakresie zarządzania ryzykiem stopy procentowej monitoruje przynajmniej raz w miesiącu rynkowe stopy procentowych i analizuje zachodzące zmiany, przygotowuje propozycje zmian oprocentowania kredytów złotowych, odpowiedzialny jest za bieżące sygnalizowanie konieczności dokonania zmian w oferowanych stopach procentowych zarządzanych aktywów, sporządza zestawienia dotyczące cen produktów w konkurencyjnych bankach; 8) Wydział Rachunków Bankowych - w zakresie zarządzania ryzykiem stopy procentowej monitoruje przynajmniej raz w miesiącu rynkowe stopy procentowych i analizuje zachodzące zmiany, przygotowuje propozycje zmian oprocentowania depozytów złotowych, odpowiedzialny jest za bieżące sygnalizowanie konieczności dokonania zmian w oferowanych stopach procentowych zarządzanych pasywów, sporządza zestawienia dotyczące cen produktów w konkurencyjnych bankach. 9) Stanowisko weryfikacji wniosków kredytowych zajmuje się monitorowaniem ekspozycji kredytowych i zabezpieczeń zgodnie z zapisami obowiązujących w Banku procedur wewnętrznych w zakresie monitoringu; 10) Stanowisko audytu wewnętrznego nadzoruje metodykę zarządzania ryzykiem w Banku oraz dokonuje przeglądów poprawności realizacji procesu zarządzania tym ryzykiem; 11) Stanowisko ds. zarządzania ryzykiem braku zgodności osoba sporządzająca raporty z ryzyka braku zgodności i realizującą zadania wynikające z Regulaminu Organizacyjnego Struktury Organizacyjnej Banku Spółdzielczego w Suszu; 12) Kierownicy jednostek/komórek organizacyjnych Banku - odpowiadają za identyfikację ryzyka kredytowego poszczególnych kredytobiorców w danej jednostce. 4

5 13) Pracownicy - wszyscy pracownicy Banku zobowiązani są do przekazywania informacji o incydentach i zdarzeniach operacyjnych zgodnie z szczegółowymi zasadami określonymi w zakresie ryzyka operacyjnego. Proces zarządzania ryzykiem w Banku obejmuje następujące działania: gromadzenie informacji, identyfikację i ocenę ryzyka, limitowanie, pomiar, monitorowanie, raportowanie oraz optymalizacja ryzyka. Zarządzanie ryzykiem w Banku realizowane jest w oparciu o opracowane w formie pisemnej wprowadzone przez Zarząd i zatwierdzone przez Radę Nadzorczą wewnętrzne strategie, polityki oraz instrukcje. 2.1 Ryzyko kredytowe Ryzyko kredytowe jest to niebezpieczeństwo niespłacenia przez dłużnika zaciągniętego kredytu / pożyczki pieniężnej (w całości lub w części) wraz z odsetkami i prowizją lub nieuregulowania wierzytelności banku z tytułu udzielonych gwarancji lub poręczeń. Z uwagi na możliwość poniesienia przez Bank relatywnie dużych strat, ryzyko kredytowe istotnie wpływa na działalność banku. Celami strategicznymi odnośnie zarządzania ryzykiem kredytowym w Banku są: 1) utrzymanie stabilnego i zrównoważonego pod względem jakości i ilości portfela kredytowego, 2) stałe doskonalenie jakości obsługi klienta, 3) ograniczenie ryzyka kredytowego Banku, 4) rozwijanie działalności handlowej oraz inwestycyjnej w granicach zatwierdzonych przez Zarząd i Radę Nadzorczą, przy założeniu zachowania bezpieczeństwa finansowego Banku, postanowień nadzorczych rekomendacji i adekwatności kapitałowej. Proces zarządzania ryzykiem kredytowym w Banku obejmuje następujące etapy: Zarządzanie ryzykiem kredytowym w odniesieniu do pojedynczego kredytu polega na: 1) badaniu wiarygodności i zdolności kredytowej przed udzieleniem kredytu oraz prawidłowym zabezpieczaniu ekspozycji kredytowej poprzez stosowanie standardów kredytowych, 2) ograniczeniu wysokości kredytu poprzez jednostkowe limity zaangażowań, 3) bieżącym monitoringu kredytowym, 4) dokonywaniu okresowych przeglądów ekspozycji kredytowych oraz tworzeniu rezerw, 5) prawidłowym prowadzeniu windykacji i nadzoru nad trudnymi kredytami, 6) kontroli kredytowej. Zarządzanie ryzykiem kredytowym w odniesieniu do łącznego zaangażowania kredytowego przeprowadzane jest za pomocą: 5

6 1) dywersyfikacji ryzyka (limity), 2) monitorowania ekspozycji zagrożonych, 3) przedsięwzięć organizacyjno-kadrowych polegających w szczególności na: a) przekazywaniu informacji kierownictwu, b) odpowiednim doborze i szkoleniu personelu, c) nadzorze nad działalnością kredytową. W przypadku gdy poziom ryzyka kredytowego okazuje się nieakceptowalny bank podejmuje działania zmierzające do ograniczenia tego poziomu. Dla potrzeb naliczenia odpowiedniej wysokości rezerw celowych od ekspozycji kredytowych klasyfikowanych do kategorii normalnej, pod obserwacją, poniżej standardu, wątpliwe, lub stracone, stosuje się zasady wynikające z Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków (Dz.U. z 2008 r. Nr 235, poz z późniejszymi zmianami) oraz zasady określone w procedurze wewnętrznej w sprawie tworzenia rezerw celowych. Stosowane podejścia i metody przyjęte do ustalania korekt wartości i rezerw określa Procedura tworzenia rezerw celowych na ryzyko związane z działalnością banku oraz wyceny pozostałych aktywów w Banku Spółdzielczym w Suszu załącznik nr 2 do uchwały 47/2002 Zarządu Banku Spółdzielczym w Suszu w sprawie przyjęcia zasad (polityki) rachunkowości, zgodna z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków (Dz.U. z 2008 r. Nr 235, poz z późniejszymi zmianami). Ekspozycje kredytowe według wyceny bilansowej (po korektach rachunkowych) na dzień roku, bez uwzględnienia skutków ograniczania ryzyka kredytowego w podziale na klasy przedstawia poniższe zestawienie. Lp. Wyszczególnienie Wartość w zł 1. ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec jednostek samorządu terytorialnego i władz lokalnych; ,00 2. ekspozycje lub ekspozycje warunkowe organów administracji i podmiotów nie prowadzących działalności gospodarczej; ,00 3. ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec przedsiębiorców; ekspozycje detaliczne lub warunkowe ekspozycje detaliczne; ,00 5. ekspozycje lub ekspozycje warunkowe zabezpieczone na nieruchomościach ,00 6. ekspozycje przeterminowane; ,00 RAZEM ,00 6

7 Strukturę należności w podziale na kategorie według stanu na dzień r. przedstawiają poniższe tabele. Lp. Kategorie ekspozycji Wartości w zł Kredyty w rachunku bieżącym Pozostałe kredyty i inne Kredyty przeterminowane Rezerwy celowe Korekta wartości Odsetki Kredyty pod obserwacją Kredyty przeterminowane Rezerwy celowe Korekta wartości Odsetki Kredyty zagrożone Kredyty przeterminowane Rezerwy celowe Korekta wartości Odsetki , , , , , , ,00 69,00 12,00 23, , , , , , RAZEM Strukturę zaangażowania Banku wobec sektora niefinansowego w podziale na typ kontrahenta oraz w podziale na branże według stanu na dzień roku przedstawia poniższa tabela. Lp. Typ kontrahenta Wartość w zł Przedsiębiorstwa i spółki państwowe Przedsiębiorstwa i spółki prywatne oraz spółdzielnie Przedsiębiorcy indywidualni , ,

8 Osoby prywatne Rolnicy indywidualni Instytucje niekomercyjne działające na rzecz gospodarstw domowych , , , , , , ,00 Razem zaangażowanie w sektorze niefinansowym ,00 Strukturę zaangażowania Banku wobec sektora budżetowego w rozbiciu na kategorie należności według stanu na dzień roku przedstawia poniższa tabela. Wyszczególnienie Wartość w zł ,00 Razem zaangażowanie w sektorze budżetowym , Ryzyko koncentracji zaangażowani Ryzyko koncentracjizaangażowań jest to ryzyko niewykonania zobowiązania / zobowiązań przez pojedyncze (także powiązane kapitałowo lub organizacyjnie) podmioty oraz przez grupy podmiotów, w przypadku których prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania jest zależne od wspólnych czynników. Ryzyko to związane jest ze zbyt dużym zaangażowaniem Banku z tytułu koncentracji: a) dużych zaangażowań, b) tego samego sektora gospodarczego, c) tego samego rejonu geograficznego, d) tego samego instrumentu finansowego, e) tego samego rodzaju zabezpieczenia kredytowego. 8

9 Celem strategicznym Banku w zakresie ryzyka koncentracji jest: 1) Dążenie do poprawy wskaźników koncentracji w celu utrzymywania ich na poziomie nie przekraczającym ustalonych limitów. 2) Utrzymanie profilu ryzyka koncentracji w Banku na poziomie nie wyższym niż akceptowany. 3) Prowadzenie działań mających na celu zabezpieczenie ryzyka koncentracji w ramach prawidłowego zarządzania aktywami i pasywami. 4) Wyznaczenie limitów nie zezwalających na zaangażowanie powyżej akceptowanego poziomu ryzyka. Strukturę zaangażowania Banku w poszczególnych branżach w rozbiciu na kategorie należności według stanu na dzień roku przedstawia poniższa tabela. Lp. Branże Wartość w zł Rolnictwo Górnictwo Przetwórstwo przemysłowe Wytwarzanie i zaopatrywanie Budownictwo Handel , , , , , , , , , , ,00 7. Hotele

10 Transport Pośrednictwo Obsługa nieruchomości Administracja publiczna Edukacja Działalność usług komunalnych Inne , , , , , , , , , , , Razem zaangażowanie w sektorze niefinansowym

11 Strukturę geograficzną ekspozycji kredytowych w rozbiciu na obszary według stanu na dzień roku przedstawia poniższa tabela. Zaangażowane kredytowe w poszczególne regiony geograficzne Lp. Istotne obszary geograficzne Kwota (w zł) 1. Powiat iławski (województwo warmińsko-mazurskie) ,00 2. Powiat sztumski (województwo pomorskie) ,00 3. Powiat kwidzyński (województwo pomorskie) ,00 4. Pozostałe (malborski i inne) , Ryzyko ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości oraz zabezpieczonych hipotecznie. Celem zarządzania ryzykiem ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości i zabezpieczonych hipotecznie w Banku jest zapewnienie stałego monitorowania portfela ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości i zabezpieczonych hipotecznie, ze szczególnym uwzględnieniem procedur zapewniających spełnienie wymogów regulacji prawnych, zarówno zewnętrznych jak i wewnętrznych. Mechanizm zarządzania ryzykiem portfela ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości i zabezpieczonych hipotecznie umożliwia zapewnienie bezpiecznej działalność Banku poprzez stały monitoring: 1) poziomu zaangażowania Banku w ekspozycje kredytowe finansujące nieruchomości i zabezpieczone hipotecznie, 2) struktury aktywów i pasywów długoterminowych, 3) wpływu zmian cen na rynku nieruchomości oraz ich wpływu na ryzyko kredytowe w Banku, 4) realizacji polityki w zakresie przyjmowania zabezpieczeń, 5) jakości portfela kredytowego w grupie ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości i zabezpieczonych hipotecznie. 11

12 Analiza ryzyka ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości i zabezpieczonych hipotecznie analiza na dzień Lp. Tytuł informacji Wartość dane w zł Suma bilansowa Banku ,00 2 Kredyty ogółem Ekspozycje kredytowe zabezpieczone hipotecznie (EKZH) 3 Wartość ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie Udział ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie w sumie bilansowej (%) 6,53% 5 Poziom ryzyka niski 6 Wartość ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie indywidualnie istotnych (pow. 5 %) ,00 7 Wartość ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie w sytuacji zagrożonej ,00 8 Wskaźnik jakości ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie 1,03% 9 10 Wartość ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie indywidualnie istotnych (pow. 5 %) w sytuacji zagrożonej Wskaźnik jakości ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie indywidualnie istotnych (pow. 5 %) % 11 Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomości mieszkalnej ,00 12 Udział EKZH na nieruchomości mieszkalnej 19,65% 13 Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomości komercyjnej ,00 14 Udział EKZH na nieruchomości komercyjnej 80,35% 15 Wskaźnik LtV dla ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie 0,09 16 Wskaźnik LtV dla indywidualnie istotnych ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie (pow. 5 %) Ekspozycje kredytowe finansujące nieruchomości (EKFN) 0,11 1 Wartość ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości Udział ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości w sumie bilansowej (%) 34,80% 3 Poziom ryzyka niski 4 Wartość ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości indywidualnie istotnych (pow. 5 %) Wartość ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości w sytuacji zagrożonej Wskaźnik jakości ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości 1,19% 7 Wskaźnik LtV dla ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości 0,18 8 Wskaźnik LtV dla indywidualnie istotnych ekspozycji kredytowych finansujących nieruchomości (pow. 5 %) 0,38 12

13 2.4 Ryzyko detalicznych ekspozycji kredytowych Celem zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych w Banku jest zapewnienie stałego monitorowania portfela detalicznych ekspozycji kredytowych, ze szczególnym uwzględnieniem procedur zapewniających spełnienie wymogów regulacji prawnych, zarówno zewnętrznych jak i wewnętrznych. Mechanizm zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych umożliwia zapewnienie bezpiecznej działalność Banku poprzez stały monitoring: 1) poziomu zaangażowania Banku w detaliczne ekspozycje kredytowe, 2) jakości portfela kredytowego w grupie detalicznych ekspozycji kredytowych. Zestawienie łącznej wielkości kredytów detalicznych według stanu na dzień r. Zestawienie łącznej wielkości kredytów detalicznych na dzień dane w zł Lp Rodzaj portfela kredytów detalicznych ze względu na cel Wielkość zaangażowania w tym: normalne pod obserwacją poniżej standardu wątpliwe stracone konsumencki , ,27 konsumencki , ,00 debet ,02 794,02 kredyt w ROR , ,62 debet ,18 340,18 konsumencki , ,75 konsumencki , ,00 konsumencki kredyt mieszkaniowy , ,00 pożyczka hipoteczna , ,00 pożyczka hipoteczna , ,03 pożyczka hipoteczna , ,49 normalne detaliczne , ,42 pożyczka hipoteczna , ,44 RAZEM , , , , ,84 Wartość DEK zagrożonych Wskaźnik jakości DEK Limit wskaźnika jakości DEK ,36 2,51% 3,00% 2.5 Ryzyko operacyjne Ryzyko operacyjne jest rozumiane jako ryzyko poniesienia straty wynikające z niedostosowania lub zawodności wewnętrznych procesów, ludzi i wadliwego funkcjonowania systemów technicznych, zdarzeń zewnętrznych innych niż związane ze zmieniającą się sytuacją ekonomiczną oraz ryzyka prawnego. 13

14 Celem strategicznym w zakresie ryzyka operacyjnego jest: Dążeniem długofalowym Banku w zarządzaniu ryzykiem operacyjnym jest zapewnienie standardów zarządzania oraz zaadoptowanie na swoje potrzeby najlepszych rozwiązań praktyk biznesowych w celu ochrony zasobów i utrzymania pozycji Banku na obsługiwanym rynku. Celami strategicznymi odnośnie ryzyka operacyjnego są: 1) osiągnięcie możliwie najwyższych standardów zarządzania ryzykiem operacyjnym, 2) utrzymanie bezpieczeństwa Banku i jego zasobów na akceptowalnym poziomie. Rozwinięciem celów strategicznych Banku są cele operacyjne. Do celów tych należą: 1) wdrożenie skutecznego procesu zarządzania ryzykiem operacyjnym, adekwatnego do aktualnego profilu ryzyka, 2) wdrożenie skutecznych systemów monitorowania i kontroli wewnętrznej, 3) wdrożenie planu utrzymania ciągłości działania. Celami wspierającymi o charakterze długofalowym są: 1) zapewnienie adekwatnego poziomu kompetencji kadr uczestniczących w procesie zarządzania ryzykiem operacyjnym, 2) budowa optymalnych struktur zarządzania ryzykiem oraz systemów bezpieczeństwa, 3) wdrożenie i doskonalenie infrastruktury technicznej i technologicznej wspierającej zarządzanie ryzykiem operacyjnym. Celami operacyjnymi, stanowiącymi rozwinięcie celów wspierających są: 1) podnoszenie świadomości ryzyka operacyjnego na wszystkich poziomach zarządzania, 2) doskonalenie wiedzy i umiejętności pracowników zaangażowanych w proces zarządzania ryzykiem operacyjnym, 3) przeprowadzanie niezbędnych zmian strukturalnych, 4) dostosowanie funkcjonowania systemów bezpieczeństwa do poziomu i profilu generowanego ryzyka, 5) doskonalenie technik pomiaru ryzyka, 6) opracowanie/pozyskanie informatycznych programów wspierających zarządzanie ryzykiem. 2.6 Ryzyko płynności Ryzyko płynności - zagrożenie utrzymania zdolności do finansowania aktywów i terminowego wykonania wszelkich zobowiązań Banku. 14

15 Identyfikuje się następujące, główne dla Banku źródła ryzyka związanego z zagrożeniem utraty płynności: 1) nadmierne niedopasowanie terminów zapadalności/wymagalności aktywów i pasywów, 2) ryzyko związane z brakiem środków po stronie aktywnej bilansu: - brak środków na rachunku bieżącym, - brak dostatecznego zapasu gotówki, - niedotrzymanie terminu spłaty kredytów przez klientów, - braku możliwości zbycia (upłynnienia) aktywów. 3) ryzyko związane z koniecznością dokonania nagłych wypłat po stronie pasywnej bilansu: - ryzyko nietypowego zachowania się rachunków bieżących, - ryzyko nietypowego zachowania się depozytów terminowych, 4) ryzyko związane ze zdolnością pozyskiwania przez Bank depozytów i finansowania zewnętrznego, 5) ryzyko wynikające z realizacji udzielonych zobowiązań pozabilansowych, 6) inne ryzyka, w tym: ryzyko kredytowe, ryzyko stopy procentowej, ryzyko operacyjne. Ze względu na horyzont czasowy ryzyko płynności rozpatrywane jest w następujących przedziałach czasowych: płynność natychmiastowa - zdolność wykonania wszystkich zobowiązań pieniężnych w terminie płatności przypadającym w okresie najbliższego dnia; płynność bieżąca - zdolność wykonania wszystkich zobowiązań pieniężnych w terminie płatności przypadającym w okresie 7 kolejnych dni; płynność krótkoterminowa - zdolność wykonania wszystkich zobowiązań pieniężnych w terminie płatności przypadającym w okresie 30 kolejnych dni; płynność średnioterminowa - zapewnienie wykonania wszystkich zobowiązań pieniężnych w terminie płatności przypadającym w okresie powyżej 1 miesiąca i do 12 miesięcy; płynność długoterminowa - monitorowanie możliwości wykonania wszystkich zobowiązań pieniężnych w terminie płatności przypadającym w okresie powyżej 12 miesięcy; Celami strategicznymi odnośnie zarządzania ryzykiem płynności w Banku są: 1) zapewnienie finansowania aktywów i terminowego wykonania zobowiązań w toku normalnej działalności Banku lub w innych warunkach, które można przewidzieć, bez konieczności poniesienia straty, 2) zapewnienie utrzymania płynności bieżącej, krótkoterminowej, średnioterminowej oraz długoterminowej dostosowanej do rozmiarów i rodzaju działalności, w sposób zapewniający wykonanie wszystkich zobowiązań pieniężnych zgodnie z terminami ich wymagalności, oraz zapewniający wypełnienie nadzorczych miar płynności, 15

16 3) optymalizację realizowanego dochodu przy równoczesnym zachowaniu pełnego bezpieczeństwa płynności, 4) zapobieganie sytuacjom kryzysowym (zachwianiu płynności), 5) wydłużenie średniego terminu wymagalności przyjmowanych depozytów, w szczególności poprzez pozyskiwanie środków obcych stabilnych tak, aby Bank mógł otwierać po stronie aktywnej pozycje o dłuższym horyzoncie czasowym, przy czym Bank będzie dążył do takiego konstruowania produktów depozytowych, aby było to optymalne pod kątem ryzyka płynności uwzględniając przyjęte przez Bank limity koncentracji, zakładające ograniczenia w zakresie uzależnienia od poszczególnych źródeł finansowania. 16

17 Zestawienie urealnionych terminów zapadalności i wymagalności aktywów i pasywów na dzień r. Zestawienie urealnionych terminów zapadalności/wymagalności aktywów i pasywów (luka płynności po urealnieniu) analiza na dzień dane w zł AKTYWA do 1 m-ca 1m-c - 3 m-cy 3 m-ce -6 m-cy 6 m-cy -12 m-cy 1 rok - 3 lata 3 lata - 5 lat 5 lat - 10 lat pow. 10 lat niepłynne Razem kasa należności od instytucji finansowych rezerwa obowiązkowa rachunek bieżący lokaty międzybankowe odsetki inne należności należności od podmiotów niefinansowych kredyty "normalne" kredyty przeterminowane obsługiwane kredyty przeterminowane nieobsługiwane odsetki - kr. normalne odsetki - kr. przeterminowane rezerwy celowe ESP należności od budżetów kredyty odsetki ESP papiery wartościowe nominał odsetki, dyskonto inne akcje i udziały wartości niematerialne i prawne środki trwałe pozostałe aktywa RAZEM PASYWA do 1 m-ca 1m-c - 3 m-cy 3 m-ce -6 m-cy 6 m-cy -12 m-cy 1 rok - 3 lata 3 lata - 5 lat 5 lat - 10 lat pow. 10 lat niepłynne Razem zobowiązanie wobec sektora finansowego zaciągnięte kredyty i pożyczki rachunki bieżące rachunki terminowe odsetki zobowiązania wobec sektora niefinansowego osoby fizyczne rachunki bieżące rachunki terminowe pozostałe podmioty niefinansowe rachunki bieżące rachunki terminowe odsetki zobowiązania wobec sektora budżetowego rachunki bieżące rachunki terminowe odsetki papiery wartościowe fundusze inne pozostałe zobowiązania rezerwy zysk/strata RAZEM Zobowiązania pozabilansowe udzielone Zobowiązania pozabilansowe otrzymane Pozycje tylko bilansowe Luka Luka skumulowana Wskaźnik płynności 2,30 4,02 0,75 1,06 1,29 2,34 1,05 0,22 Wszystkie pozycje (bilans+pozabilans) Luka Aktywa narastająco+pozabilans Pasywa narastająco+pozabilans Luka skumulowana Wskaźnik płynności 2,24 4,02 0,75 1,06 0,75 2,34 1,05 0,22 Skumulowany wskaźnik płynności 1,84 1,91 1,62 1,50 1,58 1,68 1,53 0,99 Wskaźnik luka skumulowana/aktywa netto 0,64 0,69 0,64 0,66 0,59 0,83 0,85-0,12 do 1 m-ca 1m-c - 3 m-cy 3 m-ce -6 m-cy 6 m-cy -12 m-cy 1 rok - 3 lata 3 lata - 5 lat 5 lat - 10 lat pow. 10 lat Skumulowany wskaźnik płynności 1,84 1,91 1,62 1,50 1,58 1,68 1,53 0, Ryzyko stopy procentowej Ryzyko stopy procentowej to niebezpieczeństwo negatywnego wpływu zmian stóp rynkowych na prognozowany wynik finansowy i sytuację finansową Banku. Profil ryzyka stopy procentowej określa możliwe do zaakceptowania przez Bank narażenia na ryzyko. Zgodnie z Uchwałą KNF 258/2011 Bank Spółdzielczy w Suszu określa poziom ryzyka w zakresie czterech wyodrębnionych kategorii ryzyka stopy procentowej. 17

18 Celem strategicznym Banku w zakresie ryzyka stopy procentowej jest: 1) Utrzymanie zmienności wyniku odsetkowego w granicach niezagrażających realizacji planu finansowego i adekwatności kapitałowej Banku. 2) Utrzymanie profilu ryzyka stopy procentowej w Banku na poziomie nie wyższym niż akceptowany. 3) Minimalizacja ryzyka związanego z możliwością wystąpienia niekorzystnych zmian rynkowych stóp procentowych i negatywnym wpływem tych zmian na sytuację finansową Banku. 4) Zidentyfikowanie podstawowych zagrożeń związanych z ryzykiem stopy procentowej, z jednoczesnym zastosowaniem odpowiednich metod zarządzania tym ryzykiem mających na celu eliminację zagrożeń nierównomiernej reakcji różnych pozycji bilansowych na zmiany stóp procentowych, a przez to na różny poziom zmian przychodów i kosztów, co w konsekwencji ma pozwolić utrzymać zdolność do wywiązywania się w sposób optymalny z bieżących i przyszłych zobowiązań bilansowych, jak i pozabilansowych, przy zapewnieniu pożądanego wyniku finansowego oraz realnej wartości posiadanych kapitałów. TEST - zmiana dochodu odsetkowego przy założeniu zmiany stóp procentowych o 200 pp. Aktywa Pasywa Wyszczególnienie Luka Test warunków skrajnych Opóźnienie przeszacowania Razem Ryzyko przeszacowania do 1 miesiąca powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy powyżej 3 miesięcy do 6 miesięcy powyżej 6 miesięcy do 12 miesięcy , , , , , , , , , , , , , , , , ,00 2,00% , , , , , powyżej 1 roku Fundusze własne na dzień analizy Zmiana dochodu odsetkowego w wyniku przeprowadzonego testu Zmiana/Fundusze własne , ,36 3,71% Ryzyko bazowe TEST - zmiana dochodu odsetkowego przy założeniu zmiany stóp procentowych o 100 pb. REDYSKONTO WEKSLI WIBID/WIBOR Wyszczególnienie Zmiana dochodu Zmiana dochodu BONY SKARBOWE 52 TYG. Zmiana dochodu RAZEM Zmiana dochodu Razem do 1 miesiąca powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy powyżej 3 miesięcy do 6 miesięcy powyżej 6 miesięcy do 12 miesięcy powyżej 1 roku Aktywa , ,00 Pasywa Luka , , , ,19 Aktywa , , , Pasywa , ,00 Luka , , , , , ,07 935,88 Aktywa , ,00 Pasywa Luka , , , ,10 Aktywa , , , ,00 Pasywa , ,00 Luka , , , , , , , ,98 Fundusze własne na dzień analizy Zmiana dochodu odsetkowego w wyniku przeprowadzonego testu Zmiana/Fundusze własne , ,19 3,81% 18

19 2.8 Ryzyko braku zgodności Ryzyko niezgodności (braku zgodności) w Banku związane jest z brakiem zgodności przepisów wewnętrznych Banku z regulacjami zewnętrznymi lub nie przestrzeganiem wewnętrznych regulacji bankowych. Celem bezpośrednim zarządzania ryzykiem braku zgodności w Banku jest ograniczenie strat finansowych i niefinansowych, spowodowanych brakiem zgodności przepisów wewnętrznych Banku z regulacjami zewnętrznymi lub nie przestrzeganiem wewnętrznych regulacji bankowych. Celem pośrednim jest ograniczanie występowania ryzyka prawnego oraz ryzyka operacyjnego, stanowiących podstawę występowania ryzyka braku zgodności. Realizacja tych celów wymaga wprowadzenia w Banku procedur, umożliwiających identyfikację, monitorowanie, pomiar, raportowanie oraz kontrolowanie ryzyka, na które może być narażony Bank w wyniku nie przestrzegania wewnętrznych lub zewnętrznych regulacji. 2.9 Ryzyko biznesowe Ryzyko biznesowe ryzyko nie osiągnięcia założonych i koniecznych celów ekonomicznych z powodu niepowodzenia w rywalizacji rynkowej. Ryzyko biznesowe może się przejawiać w obszarze: wyniku finansowego, strategicznym i otoczenia w tym zmian regulacyjnych i warunków konkurencji. Ryzyko wyniku finansowego jest to ryzyko wynikające z niewłaściwej dywersyfikacji źródeł osiąganego wyniku finansowego (zysku) lub niezdolności Banku do utrzymania wystarczającego i stabilnego poziomu rentowności wynikającym np. z zatwierdzonych przez Radę Nadzorczą planów finansowych. Jeżeli Bank nie jest w stanie generować zysku na odpowiednim poziomie, skutkować to może ograniczeniem skali jego działalności, ze względu na spadek możliwości efektywnego wzrostu funduszy własnych zabezpieczających podejmowane ryzyka. Celem strategicznym Banku w zakresie ryzyka biznesowego/ wyniku finansowego jest: 1. Doskonalenie umiejętności dotyczącej planowania wyników finansowych banków. 2. Ocena ryzyka wyniku finansowego i wpływ produktów bankowych na to ryzyko. 3. Prowadzenie działań mających na celu prawidłowe zarządzanie aktywami i pasywami w celu ustalenia optymalnego wyniku finansowego. 4. Opracowywanie planu finansowego biorącego pod uwagę zarządzanie wszystkimi istotnymi ryzykami. 19

20 2.10 Ryzyko modeli Ryzyko modeli ryzyko wdrożenia nieprawidłowo zbudowanych (zdefiniowanych) modeli, taryf lub parametrów, niewłaściwego zastosowania modeli lub braku niezbędnej ich aktualizacji. Jest to również ryzyko nienależytej kontroli i monitoringu w trakcie funkcjonowania modelu w banku. W ramach ryzyka modeli wyróżnia się: a) ryzyko danych ryzyko wynikające z wykorzystania do budowy nieprawidłowych, niewiarygodnych lub niekompletnych danych, w tym danych zawierających szeregi czasowe o niedostatecznej długości, b) ryzyko założeń ryzyko wynikające z założeń lub uproszczeń przyjętych przy budowie modeli lub ustalaniu parametrów (taryf), c) ryzyko metodologiczne ryzyko wynikające z wykorzystania niewłaściwych narzędzi, technik lub metod (w tym statystycznych) do budowy modeli, taryfikacji lub ustalania parametrów, d) ryzyko administrowania ryzyko niewłaściwego wdrożenia (dobry model, lecz błędnie przeniesiony do produkcyjnej infrastruktury IT banku), zastosowania (w tym błędy wynikające z nieprawidłowego działania systemów IT) i działania modeli. W ramach ryzyka administrowania należy wyróżnić ryzyko wynikające z nieadekwatnego monitorowania, walidacji oraz aktualizacji modelu. 3. Instrumenty kapitałowe W portfelu Banku wystąpiły następujące aktywa finansowe. 1) aktywa finansowe wycenione w wartości godziwej przez wynik finansowy: nie występują. 2) Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu: nie występują. 3) Inwestycje utrzymywane do terminu zapadalności: siedmioletnie Bankowe Papiery Wartościowe SGB-Bank S.A. w Poznaniu serii A nieprzedstawiające prawa do kapitału 10 zł. 4) Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży kształtują się następująco. Nazwa jednostki Ilość akcji Wartość akcji (w zł) Sposób wyceny SGB-Bank S.A w Poznaniu cena nabycia BGŻ S.A w Warszawie 2 11 cena nabycia Razem Na dzień bilansowy w/w akcje zostały wycenione według ceny nabycia. 20

21 4. Fundusze własne Fundusze własne stanowią źródło finansowania działalności Banku i są gwarancją rozwoju. Stanowią również zabezpieczenie w przypadku poniesienia straty przez Bank. Wartość funduszy własnych jest wyznacznikiem poziomu stabilności finansowej Banku co przekłada się na stopień bezpieczeństwa prowadzonej działalności oraz zaufania Klientów Banku. Bank posiada fundusze własne odpowiadające wymogom nadzorczym oraz dostosowane do rozmiaru prowadzonej działalności tj. na poziomie zapewniającym stabilną sytuację ekonomiczną. Poniższe zestawienie przedstawia poziom poszczególnych pozycji funduszy własnych Banku według stanu na dzień roku. Wyszczególnienie Kwota (w zł.) Fundusze podstawowe fundusze zasadnicze fundusz udziałowy fundusz zasobowy fundusz rezerwowy pozycje dodatkowe funduszy podstawowych niepodzielony zysk z lat ubiegłych fundusz ogólnego ryzyka bankowego zysk w trakcie zatwierdzania oraz zysk netto bieżącego okresu sprawozdawczego (pomniejszone o przewidywane obciążenia i dywidendy) inne pozycje bilansu Banku, określone przez KNF pozycje pomniejszające fundusze podstawowe wartości niematerialne i prawne niepodzielona strata z lat ubiegłych strata na koniec okresu sprawozdawczego strata w trakcie zatwierdzania inne pomniejszenia funduszy podstawowych, określone przez KNF pozycje pomniejszające fundusze podstawowe brakująca kwota rezerw celowych inwestycje kapitałowe w podmiotach finansowych Fundusze uzupełniające fundusz z aktualizacji majątku trwałego zobowiązania podporządkowane fundusze tworzone ze środków własnych lub obcych zobowiązania z tytułu papierów wartościowych o nieokreślonym terminie wymagalności oraz inne instrumenty o podobnym charakterze, inne pozycje określone przez KNB pomniejszenia funduszy uzupełniających, określone przez KNF , , , , , , ,00 pozycje pomniejszające fundusze uzupełniające 21

22 brakująca kwota rezerw celowych inwestycje kapitałowe w podmiotach finansowych Fundusze własne ,00 Całkowity wymóg kapitałowy ,00 Jednostka udziałowa w Banku Spółdzielczym w Suszu wynosi 520 zł. Bank nie dokonywał sekurytyzacji aktywów. 5. Adekwatność kapitałowa 5.1 Informacje ogólne Filar I Nowej Umowy Kapitałowej zobowiązuje Bank do wyliczania i utrzymania wymogu kapitałowego na ryzyko: kredytowe, operacyjne, przekroczenia progu koncentracji wierzytelności i przekroczenia progu koncentracji kapitałowej. W ramach Filaru II Bank dokonuje oceny wszystkich rodzajów ryzyka bankowego zapewnia poziom funduszy własnych odpowiadający poziomowi zidentyfikowanych, i uznanych za istotne rodzajów ryzyka. Weryfikuje również poziom wymogu kapitałowego wynikający z Filaru I. 5.2 Wymóg z tytułu ryzyka kredytowego Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego został skalkulowany z wykorzystaniem metody standardowej. Ekspozycje kredytowe zgodnie z załącznikiem Nr 4 Uchwały KNF 76/2010 z dnia ( z późn. zm.) zostały zaklasyfikowane do następujących klas ryzyka Lp. Wyszczególnienie Kwota (w zł.) ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec rządów i banków centralnych ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec jednostek samorządu terytorialnego i władz lokalnych; ekspozycje lub ekspozycje warunkowe organów administracji i podmiotów nie prowadzących działalności gospodarczej , ,00 4. ekspozycje lub ekspozycje warunkowe instytucji - banków ,00 5. ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec przedsiębiorców; ekspozycje detaliczne lub warunkowe ekspozycje detaliczne; ,00 22

23 7. ekspozycje lub ekspozycje warunkowe zabezpieczone na nieruchomościach ,00 8. ekspozycje przeterminowane; inne ekspozycje; ,00 RAZEM , Wymóg z tytułu ryzyka operacyjnego Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego został skalkulowany z wykorzystaniem metody podstawowego wskaźnika BIA zgodnie z załącznikiem Nr 14 Uchwały KNF 76/2010 z dnia ( z póź. zm.) 5.4 Pozostałe wymogi kapitałowe Bank nie prowadzi działalności handlowej co oznacza że wylicza wymogi kapitałowe tylko dla portfela bankowego. Zgodnie z Uchwała KNF 76/2010 z dnia r. Bank na dzień roku wylicza następujące wymogi kapitałowe: ryzyko kredytowe wyliczane zgodnie z metodą standardową wg. załącznika Nr 4 Uchwały KNF 76/2010 z dnia ryzyko operacyjne- wyliczane zgodnie z metodą podstawowego wskaźnika BIA wg. załącznika Nr 14 Uchwały KNF 76/2010 z dnia W Filarze II Bank na dzień r. wyliczył dodatkowy wymóg kapitałowy na ryzyko płynności zgodnie z Instrukcjąoceny adekwatności kapitałowejfilar II w Banku Spółdzielczym w Suszu Poniższe zestawienie przedstawia poziom minimalnych wymogów kapitałowych na poszczególne rodzaje ryzyka według stanu na dzień roku. Wyliczenia zostały dokonane zgodnie z Instrukcjąoceny adekwatności kapitałowejfilar II w Banku Spółdzielczym w Suszu Ryzyko kredytowe Ryzyko operacyjne Pozostałe wymogi Wyszczególnienie Kwota (w zł.) , Łączny wymóg na ryzyka Filaru I ,00 23

24 Redukcja wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego Ryzyko koncentracji zaangażowań Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej Ryzyko płynności Ryzyko wyniku finansowego Ryzyko kapitałowe Pozostałe ryzyka ,00 Łączna wartość wewnętrznych wymogów kapitałowych ,00 Rezerwa na ryzyko ogólne Sumaryczny wewnętrzny wymóg kapitałowy ,00 Współczynnik wypłacalności [%] Wewnętrzny współczynnik wypłacalności [%] 15,78 15,69 6. Polityka zmiennych składników wynagradzania osób zajmujących stanowiska kierownicze W zakresie polityki zmiennych składników wynagrodzenia Bank ogłasza następujące informacje o przyjętych zasadach ustalania wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku: 1. Za istotny wpływ na profil ryzyka Banku uznaje się możliwość podejmowania decyzji finansowych w kwocie przekraczającej 2% funduszy własnych, która nie wiąże się z koniecznością utrzymywania regulacyjnego wymogu na ryzyko. 2. W Banku wszystkie istotne decyzje są podejmowane przez Zarząd i żaden pracownik nie posiada pełnomocnictwa do podejmowania decyzji w wysokości o której mowa powyżej, zatem do stanowisk kierowniczych w Banku zalicza się tylko Członków Zarządu. 3. Wynagrodzenie członków Zarządu podzielone jest na część stałą (wynagrodzenie zasadnicze określone w umowie o pracę) oraz część zmienną. 4. W rozumieniu niniejszej Polityki częścią zmienną wynagrodzenia jest wyłącznie uznaniowa premia roczna, przyznawana na podstawie oceny efektów pracy członka Zarządu przy zastosowaniu kryteriów wskazanych w części dotyczącej zasad oceny członka Zarządu. Ocena efektów pracy członka Zarządu Banku dokonywana jest po zakończeniu roku obrotowego i obejmuje 3 lata. Po raz pierwszy oceną objęto 2012 rok. w kolejnych latach dodawany będzie kolejny rok, aż do uzyskania trzyletniego okresu oceny. Głównymi kryteriami oceny efektów pracy jest: 1) jakość portfela kredytowego, 2) wynik finansowy netto. 3) współczynnik wypłacalności. Zbiorcze informacje ilościowe na temat wynagrodzeń Zarządu, zawierających dane obejmujące: 24

25 a) wartość wynagrodzeń za dany rok obrotowy z podziałem na wynagrodzenia stałe i zmienne oraz liczbę osób je otrzymujących; Stały składnik wynagrodzenia brutto Zmienny składnik wynagrodzenia brutto Wartość wynagrodzenia ogółem brutto Liczba osób zajmujących kierownicze stanowiska ,00 zł zł ,00 zł 3 b) wartość i formy wynagrodzenia zmiennego; zł regulaminowa premia roczna c) wartość wynagrodzeń z odroczoną wypłatą z podziałem na część już przyznaną i jeszcze nie przyznaną; BRAK d) wartość wynagrodzeń z odroczoną wypłatą przyznanych w danym roku obrotowym, wypłaconych i zmniejszonych w ramach korekty związanej z wynikami; BRAK e) wartość płatności związanych z podjęciem zatrudnienia i z zakończeniem stosunku zatrudnienia dokonanych w danym roku obrotowym, liczbę osób otrzymujących takie płatności oraz najwyższą taką płatność na rzecz jednej osoby. BRAK Sporządził: Zespół ds. ryzyk i analiz Zatwierdził: Zarząd Banku Spółdzielczego w Suszu 25