Informacja z zakresu profilu ryzyka i poziomu kapitału (Filar III) Banku Spółdzielczego w Gąsocinie wg stanu na r.

Transkrypt

1 Informacja z zakresu profilu ryzyka i poziomu kapitału (Filar III) Banku Spółdzielczego w Gąsocinie wg stanu na r. Dokument ten został opracowany zgodnie z postanowieniami Uchwały 385/28 Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie szczegółowych zasad i sposobu ogłaszania przez banki informacji o charakterze ilościowym i jakościowym dotyczących adekwatności kapitałowej oraz zakresu informacji podlegających ogłaszaniu. Informacje te są ogłaszane z częstotliwością roczną, nie później niż w terminie 3 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego przez Zebranie Przedstawicieli. Informacje są ogólnie dostępne dla wszystkich uczestników rynku w Centrali i w Placówkach Banku w formie papierowej oraz w formie elektronicznej na stronie internetowej Banku I. INFORMACJE Z ZAKRESU CELÓW I ZASAD POLITYKI ZARZĄDZANIA POSZCZEGÓLNYMI RODZAJAMI RYZYKA 1 Strategie i procesy zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka 2 Struktura i organizacja jednostki zarządzania danym rodzajem ryzyka lub inne odpowiednie rozwiązania organizacyjne 3 Zakres i rodzaj systemów raportowania i pomiaru ryzyka 4 Zasady polityki stosowania zabezpieczeń i ograniczania ryzyka oraz strategie i procesy monitorowania skuteczności zabezpieczeń i metod ograniczania ryzyka Informacje te zawarte są w Informacji Dodatkowej do Sprawozdania Finansowego za 212r. II. INFORMACJE Z ZAKRESU STOSOWANIA NORM OSTROŻNOŚCIOWYCH Bank Spółdzielczy w Gąsocinie na dzień roku nie posiada udziałów w podmiotach zależnych. III. FUNDUSZE WŁASNE Fundusze zasadnicze: Kapitał zakładowy wykazany jest w wysokości zgodnej ze statutem. Fundusz udziałowy na dzień r. wyniósł 73 5, zł. Fundusz zasobowy tworzony z podziału zysku netto oraz wpisowego członków na dzień r. wyniósł ,74 zł. Fundusz ogólnego ryzyka, tworzony z podziału zysku netto na dzień r. wyniósł ,52 zł. Pozycje pomniejszające fundusze podstawowych są to wartości niematerialne i prawne wyceniane według wartości bilansowej, które na dzień r. wyniosły ,35 zł. Fundusze uzupełniające Banku obejmują fundusz z aktualizacji wyceny majątku trwałego, który na dzień r. wyniósł ,78 zł. Fundusze pomniejszające fundusze własne obejmują zaangażowanie kapitałowe banku w akcje banku zrzeszającego. Poziom poszczególnych pozycji funduszy własnych Banku został przedstawiony w Informacji Dodatkowej do sprawozdania finansowego Banku za rok 212.

2 IV. ADEKWATNOŚĆ KAPITAŁOWA 1. W ZAKRESIE PRZESTRZEGANIA WYMOGÓW KAPITAŁOWYCH Proces szacowania kapitału wewnętrznego stanowi integralną część systemu zarządzania Bankiem oraz podejmowania decyzji o charakterze zarządczym w Banku z uwzględnieniem strategii Banku, polityki zarządzania kapitałem oraz planów kapitałowych. W ramach procesu oceny adekwatności kapitałowej, Bank dąży do sprecyzowania czy posiadany kapitał jest odpowiedni do skali ponoszonego ryzyka, dokonując na bieżąco identyfikacji i oceny ponoszonego ryzyka. Proces szacowania kapitału wewnętrznego opiera się na rzetelnych wynikach oceny ryzyka. Ocena adekwatności kapitałowej uwzględnia czynniki ilościowe i jakościowe, w szczególności w zakresie danych wejściowych i wyników stosowanych modeli. Rezultatem procesu szacowania kapitału wewnętrznego jest ustalenie całkowitego wymaganego poziomu kapitału na pokrycie wszystkich istotnych rodzajów ryzyka i jego jakościowa ocena. Proces szacowania kapitału wewnętrznego przez Bank, określony jest w Procedurze szacowania i utrzymywania kapitału wewnętrznego w Banku Spółdzielczym w Gąsocinie. Według tej procedury Bank ocenia czy regulacyjny wymóg kapitałowy w pełni pokrywa ryzyka zidentyfikowane w procesie oceny adekwatności kapitałowej, dokonanym według zasad Filaru I. W zakresie ryzyk Filaru II Bank bada istotność ryzyk wynikających z zaangażowań kredytowych, ryzyka stopy procentowej, ryzyka płynności, ryzyka wyniku finansowego, ryzyka kapitałowego, ryzyka cyklu gospodarczego, ryzyka strategicznego, ryzyka utraty reputacji i ryzyka rezydualnego. Poniższa tabela przedstawia kwoty stanowiące 8% ekspozycji ważonej ryzykiem dla każdej z klas ekspozycji Lp. Wyszczególnienie Kwota (w pełnych złotych) 1. warunkowe wobec rządów i banków centralnych 2. warunkowe wobec jednostek samorządu terytorialnyego i władz lokalnych 3. warunkowe wobec organów administracji i podmiotów nieprowadzących działalności gospodarczej 4. warunkowe wobec wielostronnych banków rozwoju 5. warunkowe wobec organizacji międzynarodowych 6. warunkowe wobec instytucji warunkowe wobec przedsiębiorców Ekspozycje detaliczne lub warunkowe ekspozycje detaliczne warunkowe zabezpieczone na nieruchomościach 1. Ekspozycje przeterminowane Ekspozycje należące do nadzorczych kategorii wysokiego ryzyka 12. Ekspozycje z tytułu obligacji zabezpieczonych 13. Pozycje sekurytyzacyjne 14. Ekspozycje o krótkoterminowej ocenie kredytowej 15. Ekspozycje z tytułu jednostek uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania 16. Inne ekspozycje Poniższe zestawienie przedstawia poziom minimalnych wymogów kapitałowych na poszczególne rodzaje ryzyka według stanu na dzień r.. Wyliczenia zostały dokonane zgodnie z Informacje z zakresu profilu ryzyka i poziomu kapitału (Filar III) 2

3 Procedurą wyznaczania wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka w Banku Spółdzielczym w Gąsocinie Wyszczególnienie Kwota w tys. zł Ryzyko kredytowe Ryzyko przekroczenia limitu koncentracji zaangażowań Ryzyko przekroczenia progu koncentracji kapitałowej Ryzyko operacyjne Łączny wymóg na ryzyka Filaru I Ryzyko koncentracji zaangażowań Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej Ryzyko płynności Ryzyko wyniku finansowego Ryzyko kapitałowe Ryzyko cyklu gospodarczego Ryzyko strategiczne Ryzyko utraty reputacji Ryzyko rezydualne Łączna wartość wewnętrznych wymogów kapitałowych Współczynnik wypłacalności (%) 22,23 Wewnętrzny współczynnik wypłacalności (%) 22,23 2. W ZAKRESIE RYZYKA KREDYTOWEGO I RYZYKA ROZMYCIA Definicje należności przeterminowanych i zagrożonych - stosowane dla celów rachunkowości Za należności przeterminowane w Banku uważa się ekspozycje, u których występują opóźnienia w spłacie zakwalifikowane do kategorii normalne i pod obserwacją. Do kategorii normalne zalicza się ekspozycje gdzie występuje opóźnienie w spłacie kapitału i odsetek do 1 m-ca dla kredytów i pożyczek mieszkaniowych i hipotecznych, do 6 m-cy dla pożyczek i kredytów detalicznych, do 1 m-ca dla kredytów i pożyczek mieszkaniowych i hipotecznych oraz do 1 roku dla Skarbu Państwa i pozostałych ekspozycji kredytowych. Do kategorii pod obserwacją zalicza się ekspozycje gdzie występuje opóźnienie w spłacie kapitału i odsetek od 1 m-ca do 3 m-cy dla kredytów i pożyczek mieszkaniowych i hipotecznych oraz pozostałych ekspozycji kredytowych. Za należności zagrożone Bank uważa ekspozycje zakwalifikowane do kategorii poniżej standardu, wątpliwe oraz stracone. Do kategorii poniżej standardu zalicza się ekspozycje gdzie występuje opóźnienie w spłacie kapitału i odsetek od 3 m-cy do 6 m-cy dla kredytów i pożyczek mieszkaniowych i hipotecznych oraz pozostałych ekspozycji kredytowych. Do kategorii wątpliwe zalicza się ekspozycje gdzie występuje opóźnienie w spłacie kapitału i odsetek od 6 m-cy do 12 m-cy dla kredytów i pożyczek mieszkaniowych i hipotecznych oraz pozostałych ekspozycji kredytowych, od 1 roku do 2 lat dla Skarbu Państwa. Do kategorii stracone zalicza się ekspozycje gdzie występuje opóźnienie w spłacie kapitału i odsetek powyżej 6 m-cy dla pożyczek i kredytów detalicznych, powyżej 12 m-cy dla kredytów i pożyczek mieszkaniowych i hipotecznych oraz pozostałych ekspozycji kredytowych, powyżej 2 lat dla Skarbu Państwa Opis stosowanego podejścia i metod przyjętych do ustalania korekt wartości i rezerw Komórki organizacyjne Banku dokonują przeglądu ekspozycji kredytowych oraz ich klasyfikacji w terminach zgodnych z instrukcją obowiązującą w Banku. Ekspozycje klasyfikuje się w zależności od terminowości spłat kapitału i odsetek oraz sytuacji ekonomicznej dłużnika do pięciu kategorii. Bank tworzy rezerwy na ekspozycje kredytowe w miesiącu, w którym udzielono kredytu lub dokonano zmiany jego klasyfikacji do wyższej grupy ryzyka lub dokonano aktualizacji wartości zabezpieczeń. Informacje z zakresu profilu ryzyka i poziomu kapitału (Filar III) 3

4 Podstawę tworzenia rezerw celowych stanowi wartość bilansowa ekspozycji kredytowej. Rezerwy celowe rozwiązuje się po wygaśnięciu przyczyn ich utworzenia. Do ustalenia korekt wartości stosuje się metodę efektywnej stopy procentowej. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 21r. efektywna stopa procentowa jest to stopa, za pomocą której następuje zdyskontowanie do bieżącej wartości związanych z instrumentem finansowym przyszłych przepływów pieniężnych oczekiwanych w okresie do terminu wymagalności, a w przypadku instrumentów o zmiennej stopie procentowej - do terminu następnego oszacowania przez rynek poziomu odniesienia. Efektywna stopa procentowa stanowi wewnętrzną stopę zwrotu składnika aktywów lub zobowiązania finansowego za dany okres. Przy wyliczeniu skumulowanej kwoty dyskonta aktywów finansowych i zobowiązań finansowych za pomocą efektywnej stopy procentowej uwzględnia się wszelkie opłaty płacone lub otrzymywane przez strony kontraktu. Efektywna stopa procentowa jest więc stopą, która dyskontuje oczekiwany strumień przyszłych płatności pieniężnych do bieżącej wartości bilansowej netto poprzez okres do zapadalności lub momentu następnej wyceny rynkowej. Jej ustalenie obejmuje prowizje od kredytu otrzymywane przez bank. Prowizje od kredytów terminowych są więc rozliczane w czasie metodą ESP, zaś od kredytów o nieustalonych płatnościach są rozliczane w czasie liniowo. Ekspozycje kredytowe według wyceny bilansowej na dzień roku, bez uwzględniania skutków ograniczania ryzyka kredytowego przedstawia poniższe zestawienie: Lp. Wyszczególnienie Wartość ekspozycji (w pełnych złotych) 1. warunkowe wobec rządów i banków centralnych 2. warunkowe wobec jednostek samorządu terytorialnyego i władz lokalnych 3. warunkowe wobec organów administracji i podmiotów nieprowadzących działalności gospodarczej 4. warunkowe wobec wielostronnych banków rozwoju 5. warunkowe wobec organizacji międzynarodowych 6. warunkowe wobec instytucji warunkowe wobec przedsiębiorców Ekspozycje detaliczne lub warunkowe ekspozycje detaliczne warunkowe zabezpieczone na nieruchomościach 1. Ekspozycje przeterminowane Ekspozycje należące do nadzorczych kategorii wysokiego ryzyka 12. Ekspozycje z tytułu obligacji zabezpieczonych 13. Pozycje sekurytyzacyjne 14. Ekspozycje o krótkoterminowej ocenie kredytowej 15. Ekspozycje z tytułu jednostek uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania 16. Inne ekspozycje Struktura zaangażowania Banku w poszczególne sektory i branże oraz w podziale na kategorie znajduje się w Informacji Dodatkowej do sprawozdania finansowego Banku za rok 212. Informacje z zakresu profilu ryzyka i poziomu kapitału (Filar III) 4

5 Struktura ekspozycji według okresów zapadalności w podziale na klasy ekspozycji wg wartości nominalnej (w zł): Wyszczególnienie warunkowe wobec rządów i banków centralnych warunkowe wobec samorządów terytorialnych i władz lokalnych warunkowe wobec organów administracji i podmiotów nieprowadzących działalności gospodarczej warunkowe wobec wielostronnych banków rozwoju warunkowe wobec organizacji międzynarodowych warunkowe wobec instytucji warunkowe wobec przedsiębiorców Ekspozycje detaliczne lub warunkowe ekspozycje detaliczne Bez terminu do 1 roku (włącznie ) łącznie z rachunka mi bieżącymi powyżej 1 roku do 2 lat włącznie warunkowe zabezpieczone na nieruchomościach Ekspozycje przeterminowane Ekspozycje należące do nadzorczych kategorii wysokiego ryzyka Ekspozycje z tytułu obligacji zabezpieczonych Ekspozycje krótkoterminowe wobec instytucji i przedsiębiorców Ekspozycje z tytułu jednostek uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania Inne ekspozycje powyżej 2 lat do 5 lat włącznie powyżej 5 lat do 1 lat włącznie powyżej 1 lat Informacje o stanie i zmianach rezerw celowych znajdują się w Informacji Dodatkowej do sprawozdania finansowego Banku za rok 212. Informacje z zakresu profilu ryzyka i poziomu kapitału (Filar III) 5

6 3. W ZAKRESIE RYZYKA OPERACYJNEGO Bank Spółdzielczy w Gąsocinie Ryzyko operacyjne definiuje się jako ryzyko (zagrożenie) poniesienia straty, wynikające z niewłaściwych lub zawodnych procesów wewnętrznych, ludzi i systemów lub też ze zdarzeń zewnętrznych (definicja ta obejmuje także ryzyko prawne). Do wyliczenia wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka operacyjnego Bank stosuje metodę podstawowego wskaźnika BIA. Wskaźnik BIA stanowi średnią za okres trzech lat, wyników które są sumą następujących pozycji rachunku zysków i strat Banku: 1) Przychody z tytułu odsetek, 2) Koszty z tytułu odsetek, 3) Przychody z tytułu prowizji, 4) Koszty z tytułu prowizji, 5) Przychody z udziałów lub akcji, pozostałych papierów wartościowych i innych instrumentów finansowych o zmiennej kwocie dochodu, 6) Wynik operacji finansowych, 7) Wynik z pozycji wymiany, 8) Pozostałe przychody operacyjne. Pozycje powyższe uwzględniają korekty. Średnią oblicza się na koniec roku obrotowego na podstawie wyników z ostatnich trzech dwunastomiesięcznych okresów. Jeżeli dane finansowe nie zostały zbadane przez biegłego rewidenta, Bank przyjmuje wynik na podstawie niezbadanego sprawozdania finansowego. Po uzyskaniu opinii z badania sprawozdania finansowego przez biegłego rewidenta Bank dokonuje niezwłocznie stosownej aktualizacji wyliczeń wskaźnika. Jeżeli wynik za którykolwiek z trzech lat obrotowych jest ujemny lub równy zero, nie uwzględnia się w obliczeniach średniej. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego stanowi 15% wskaźnika BIA. 4. W ZAKRESIE EKSPOZYCJI KAPITAŁOWYCH Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży według stanu na r. zostały wymienione i opisane w Informacji Dodatkowej do sprawozdania finansowego Banku za rok W ZAKRESIE NARAŻENIA NA RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ POZYCJI ZAKWALIFIKOWANYCH DO PORTFELA BANKOWEGO Charakter ryzyka stopy procentowej, podstawowe założenia (w tym założenia dotyczące wcześniejszej spłacalności kredytów oraz zachowania depozytów o nieustalonym terminie wymagalności) oraz częstotliwość pomiaru ryzyka stopy procentowej Ryzyko stopy procentowej jest to ryzyko wynikające z narażenia aktualnego i przyszłego wyniku finansowego Banku (głównie wyniku odsetkowego) oraz jego kapitału na niekorzystny wpływ zmian stóp procentowych. Nadzór nad zarządzaniem ryzykiem stopy procentowej należy do kompetencji Rady Nadzorczej i Zarządu Banku. Koordynacja kształtowania polityki zarządzania ryzykiem stóp procentowych należy do Komitetu Zarządzania Ryzykami.. Celem zarządzania ryzykiem stopy procentowej jest utrzymanie relacji przychodów i kosztów odsetkowych oraz bilansowej wartości zaktualizowanej kapitału wynikającej ze zmian stóp procentowych, w granicach nie zagrażających bezpieczeństwu Banku i akceptowanych przez Radę Nadzorczą. Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej oraz marżą odsetkową opiera się na : a) analizie obecnego oraz prognozowanego kształtowania się stóp procentowych na rynku międzybankowym, b) analizach narażenia Banku na ryzyko stóp procentowych oraz analizach oprocentowania Informacje z zakresu profilu ryzyka i poziomu kapitału (Filar III) 6

7 produktów Banku, c) prognozach kształtowania się przyszłego wyniku odsetkowego, d) dostępności produktów aktywnych i pasywnych, e) przestrzeganiu ustalonych limitów, f) realizowaniu celów przyjętych w strategii Banku. Analizy tworzone są w okresach miesięcznych dla Zarządu. Po zakończeniu każdego kwartału przygotowane jest sprawozdanie dla Rady Nadzorczej Banku o poziomie ryzyka stopy procentowej w Banku oraz o wykonaniu planu finansowego Banku, w tym w zakresie wykonania planu wyniku odsetkowego. Po zakończeniu roku kalendarzowego ma miejsce weryfikacja trafności przyjętych założeń oraz wielkości limitów. Wnioski tej weryfikacji przedstawiane Komitetowi Zarządzania Ryzykami. Po zaopiniowaniu przez Komitet Zarządzania Ryzykami zmian założeń analiz lub limitów, stosowne propozycje przedkładane są Zarządowi Banku celem zatwierdzenia. Zmiana wyniku finansowego, zdyskontowanej wartości ekonomicznej lub innych miar stosowanych do oceny skutków szokowych spadków lub wzrostów stóp procentowych obliczonych zgodnie z metodą pomiaru ryzyka stopy procentowej stosowaną przez bank: Bank przeprowadza testy warunków skrajnych obejmujące zmianę stóp procentowych o 2 punktów bazowych. Symulacja przeprowadzona dla aktywów i pasywów oprocentowanych na dzień r. wykazała, że w przypadku spadku stóp procentowych o 2 punktów bazowych wynik odsetkowy obniży się o 291 tys. zł w skali 12 m-cy. V. INFORMACJE DOTYCZĄCE POLITYKI ZMIENNYCH SKŁADNIKÓW WYNAGRODZEŃ OSÓB ZAJMUJĄCYCH STANOWISKA KIEROWNICZE Politykę zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku Spółdzielczym w Gąsocinie wprowadza Rada Nadzorcza. Polityka podlega okresowemu przeglądowi dokonywanemu przez Radę Nadzorczą. Wdrożenie polityki podlega raz w roku przeglądowi dokonywanemu przez audyt wewnętrzny. Wyniki z tego przeglądu przedstawiane są w formie raportu Radzie Nadzorczej. Bank z uwagi na profil działania, charakter posiadanych w ofercie produktów oraz skalę działalności na rynku bankowym ustala, iż powyższa Polityka dotyczyć będzie członków Zarządu Banku. Wynagrodzenie członków Zarządu podzielone jest na część stałą (wynagrodzenie zasadnicze określone w umowie o pracę) oraz część zmienną. Częścią zmienną jest wyłącznie dodatkowa regulaminowa premia roczna, przyznawana na podstawie oceny efektów pracy członka Zarządu przy zastosowaniu kryteriów wskazanych w części dotyczącej zasad oceny członka Zarządu. Oceny dokonuje Rada Nadzorcza najpóźniej do końca drugiego kwartału roku następującego po okresie oceny. Zasady oceny Członka Zarządu 1. Ocena efektów pracy członka Zarządu Banku dokonywana jest po zakończeniu roku obrotowego i obejmuje 3 lata, tzn. rok miniony oraz 2 lata poprzednie z zastrzeżeniem pkt Głównymi kryteriami oceny efektów pracy jest: a) jakość portfela kredytowego, b) wynik finansowy netto. 3. Jakość portfela kredytowego mierzona jest procentowym udziałem kredytów zagrożonych w portfelu kredytów udzielonych podmiotom niefinansowym. 4. Pozytywna ocena uwarunkowana jest: Informacje z zakresu profilu ryzyka i poziomu kapitału (Filar III) 7

8 a) utrzymaniem udziału, o którym mowa w punkcie 3 na poziomie nie wyższym niż 1 %, b) równoczesną realizacją zaplanowanego na dany rok wyniku finansowego netto. 5. Oceny dokonywane są dwuetapowo. 6. Podstawa oceny dokonanej w: a) 213 są wyniki uzyskane w 212 roku, b) 214 są wyniki uzyskane w latach 212 i 213, c) w kolejnych latach wyniki za 3 lata poprzedzające dokonywanie oceny. 7. Przy ocenie pracy członka Zarządu Banku Rada Nadzorcza uwzględnia zweryfikowany przez audytora zewnętrznego wynik finansowy netto. 8. Rada Nadzorcza dokonuje oceny członka Zarządu Banku w formie uchwały podejmowanej odrębnie dla każdego członka Zarządu Banku. Zasady wypłaty premii rocznej 1. Wysokość premii rocznej nie może stanowić znaczącej części wynagrodzenia członka Zarządu Banku. 2. Premia ustalana jest w wysokości 1% rocznego zweryfikowanego przez biegłego rewidenta wyniku finansowego netto z zastrzeżeniem, że wysokość premii nie może być większa niż 15% osiągniętego w danym roku przez członka Zarządu wynagrodzenia zasadniczego. Zbiorcze informacje ilościowe dotyczące wynagrodzeń Zarządu Wartość wynagrodzeń za 212 rok z podziałem na: Wynagrodzenia stałe Wynagrodzenia zmienne Liczba członków zajmujących stanowiska kierownicze w 212r. : 143 7, zł zł 2 Zarząd Banku Informacje z zakresu profilu ryzyka i poziomu kapitału (Filar III) 8