z konsultacji społecznych na temat kierunków zagospodarowania przestrzennego centrum miejscowości Rokietnica

Transkrypt

1 RAPORT z konsultacji społecznych na temat kierunków zagospodarowania przestrzennego centrum miejscowości Rokietnica Poznań, Organizator konsultacji Projekt Geoportal wspierający partycypację społeczną w planowaniu przestrzennym jest współfinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach Programu Badań Stosowanych III

2 Raport z konsultacji społecznych na temat kierunków zagospodarowania przestrzennego centrum miejscowości Rokietnica Spis treści: 1. Cel i zakres konsultacji (s. 2) 2. Charakterystyka uczestników konsultacji (s. 6) 3. Odwiedziny i percepcja centrum Rokietnicy w obecnym stanie (s. 12) 4. Kierunki zagospodarowania obszaru objętego MPZP (s. 14) 5. Postulaty w zakresie układu transportowego (s. 17) 6. Preferowana infrastruktura usługowa (s. 21) 7. Potencjał rozwojowy nowego centrum Rokietnicy (s. 27) 8. Podsumowanie (s. 29) Konsultacje na zamówienie Urzędu Gminy Rokietnica prowadził zespół Centrum Badań Metropolitalnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w składzie: prof. dr Piotr Jankowski (kierownik projektu) prof. dr hab. Tomasz Kaczmarek prof. UAM dr hab. Zbigniew Zwoliński dr Łukasz Mikuła mgr Edyta Bąkowska mgr Michał Czepkiewicz mgr Marek Młodkowski mgr Michał Wójcicki Cezary Brudka Autorzy raportu: prof. dr hab. Tomasz Kaczmarek mgr Edyta Bąkowska S t r o n a 1 33

3 1. Cel i zakres konsultacji Niniejszy raport przedstawia wyniki konsultacji społecznych na temat kierunków zagospodarowania przestrzennego centrum miejscowości Rokietnica. Raport z konsultacji internetowych stanowi źródło informacji na temat społecznych postulatów i preferencji i może być wykorzystany do tworzenia projektu MPZP 1, a w późniejszym czasie także do prac nad szczegółowym zagospodarowaniem obszaru centrum Rokietnicy r. weszły w życie Uchwały Rady Gmina Rokietnica w sprawie przystąpienia do sporządzenia projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla obszaru znajdującego się w centrum miejscowości Rokietnica r. odbyło się spotkanie z mieszkańcami Gminy Rokietnica, na którym przedstawiono treść uchwał oraz zapadła decyzja o przeprowadzeniu konsultacji społecznych jeszcze przed przystąpieniem do opracowania planu. Jako formę konsultacji społecznych przyjęto badanie opinii lokalnej społeczności z użyciem narzędzia internetowego geoankiety. Badanie przeprowadzono w okresie od r. do dnia r. Geoankieta to nowatorskie narzędzie pozyskiwania szczegółowych opinii i preferencji społecznych w zakresie kierunków zagospodarowania przestrzennego. Dla potrzeb Gminy Rokietnica Centrum Badań Metropolitalnych (CBM) Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu we współpracy z Biurem Projektowym Armageddon z Poznania stworzyło oryginalną geoankietę, która umieszczona została na zaprojektowanym przez CBM i firmę informatyczną RECODED portalu internetowym oraz pod linkiem uruchomionym w specjalnie dedykowanej temu celowi zakładce, pod nazwą ROKIETNICA CENTRUM konsultacje społeczne. Informacja na temat konsultacji społecznych była propagowana w grudniu i styczniu poprzez: informacje na spotkaniach z mieszkańcami, gminną stronę internetową, ulotki pocztowe, plakaty, lokalną prasę oraz informacje w poznańskiej telewizji WTK. Zainteresowane udziałem w konsultacjach osoby, które nie miały dostępu do Internetu mogły skorzystać przy wypełnieniu geoankiety z pomocy urzędników w godzinach pracy Urzędu Gminy w Rokietnicy. Władze Gminy Rokietnica traktują konsultacje, jako ważny element debaty publicznej w gminie i kontynuację polityki partycypatywnego zarządzania gminą, zgodnie z zapisami uchwały z r. w sprawie wprowadzenia regulaminu konsultacji społecznych. Zgodnie z procedurą planistyczną wszelkie wnioski związane z terenem, dla którego 1 MPZP miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego S t r o n a 2 33

4 przygotowywane są projekty MPZP należało składać na piśmie w siedzibie Urzędu Gminy Rokietnica. Ryc. 1. Informacja o konsultacjach geoankietowych w lokalnej gazecie Rokickie Wiadomości z grudnia 2015 r. (nr 12/197) i ulotka informująca o geoankiecie rozsyłana do mieszkańców drogą pocztową Konsultacje społeczne dotyczyły kierunków zagospodarowania obszaru objętego projektami MPZP, tj. działek nr 144/9, 144/10, 144/12, 144/14, 144/15, 144/16, 144/17, 153, 154/3, 154/8, 154/9, 154/10, 154/14, 154/15, 155 (w części), 157/4, 156, 183/3 znajdujących się w centrum miejscowości Rokietnica. Obszar ten położony jest między ulicami Szamotulską (od północy), Szkolną i Poznańską (od południa). Ryc. 2. Wyrys ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rokietnica Kierunki (2011). W Centrum obszar objęty MPZP. Źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rokietnica, S t r o n a 3 33

5 Ryc. 3. Obszar Centrum Rokietnicy objęty projektami MPZP Obszar MPZP zlokalizowany jest w części centralnej gminy, mieszczącej się między ul. Trakt Napoleoński i ul. Szkolną. Jest to najbardziej zróżnicowana pod względem przestrzennym część wsi, zawiera różne typy zabudowy i funkcje. Zgodnie ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gminy Rokietnica (2011), wieś Rokietnica straciła już charakter typowo wiejski. Stanowi to uzasadnienie do wdrożenia działań w zakresie zagospodarowania przestrzennego, które zmierzać powinny do intensywnego, w miejsce ekstensywnego, wykorzystania terenów, tj. dogęszczania struktur zurbanizowanych, wprowadzania większej intensywności zabudowy, w szczególności w części centralnej. Zgodnie z polityką przestrzenną gminy wskazuje się na konieczność wytyczenia kierunków zagospodarowania opartych o ideę konsolidacji przestrzennej i kształtowania centrum, w ramach, której realizowane będą przekształcenia dotyczące m.in.: S t r o n a 4 33

6 1) wprowadzenia na centralnym terenie intensywnej, centrotwórczej zabudowy jednorodzinnej zwartej lub wielorodzinnej, względnie zgrupowania tych dwóch typów zabudowy z uwzględnieniem znaczącego udziału towarzyszących usług, 2) wykorzystania istniejących i wydzielonych terenów pod zabudowę, ze szczególnym uwzględnieniem działek, które z racji dokonanych podziałów oraz lokalizacji stanowią obszar uzupełnień urbanizacyjnych. Geaonkieta, zawierająca 28 pytań, obejmowała następujące zagadnienia: charakterystyka respondentów: miejsce zamieszkania, wiek, płeć, wykształcenie, status zawodowy, częstość odwiedzin i percepcja obszaru Centrum Rokietnicy, kierunki zagospodarowania: układ urbanistyczny, funkcje, rodzaj, intensywność i wysokość zabudowy, elementy urbanistyczne takie jak plac/rynek, układ transportowy: rodzaje dróg, układ dróg samochodowych, drogi rowerowe, ruch pieszy, formy parkowania, infrastruktura usługowa: placówki usług publicznych: ratusz, dom kultury, hala targowa, obiekty handlu wielkopowierzchniowego, hotel, lokale gastronomiczne, potencjał nowego centrum Rokietnicy w kształtowaniu wizerunku gminy, przyciągania nowych mieszkańców, spędzania wolnego czasu. S t r o n a 5 33

7 2. Charakterystyka uczestników konsultacji Założeniem konsultacji społecznych dotyczących kierunków zagospodarowania obszaru centrum Rokietnicy było objęcie nimi przede wszystkim mieszkańców gminy Rokietnica, w tym w szczególności miejscowości Rokietnica. Otwarty dostęp do ankiety pozwalał jednak na wzięcie udziału w konsultacjach także osób spoza gminy. Geoankietę wypełniło łącznie 435 respondentów. Spośród tej liczby 434 podało swoje miejsce zamieszkania (tab. 1., ryc. 4.). W ankiecie brały udział osoby od 10 roku życia. Tab. 1. Miejsce zamieszkania uczestników konsultacji Liczba respondentów Miejscowość Rokietnica Inna miejscowość w gminie Rokietnica Inna gmina powiatu poznańskiego Miasto Poznań Miejscowość spoza powiatu poznańskiego % 71,66 23,50 1,84 1,84 1,15 Aż 413 osób (95% wszystkich respondentów) było mieszkańcami gminy Rokietnica, w tym 311 (72% ogółu) podało, jako miejsce zamieszkania miejscowość Rokietnica. Łącznie mieszkańcy gminy, którzy wzięli udział w konsultacjach internetowych stanowili 3,3% populacji gminy (osób powyżej 10 roku życia). Udział uczestników konsultacji zamieszkałych w samej miejscowości Rokietnica, stanowił 6,6% mieszkańców tej miejscowości. Niewielka liczba 16 osób (3,6%) jako miejsce zamieszkania podała miasto Poznań lub gminę powiatu poznańskiego, a 5 osób (1,1%) miejscowość poza powiatem poznańskim. W związku z niewielkim odsetkiem respondentów spoza gminy, charakterystykę uczestników konsultacji przedstawiono w całości, na tle struktury demograficznej populacji gminy Rokietnica. Ryc. 5 pokazuje rozkład przestrzenny uczestników konsultacji. Najwięcej zainteresowanych pochodziło z miejscowości Rokietnica. Reprezentowali oni zarówno mieszkańców zabudowy jednorodzinnej jak i wielorodzinnej, z obszarów położonych w różnych częściach Rokietnicy, jak i z innych miejscowości położonych na ogół najbliżej względem siedziby gminy. S t r o n a 6 33

8 1,84 1,84 1,15 Miejscowość Rokietnica Inna miejscowość w gminie Rokietnica 23,50 Inna gmina powiatu poznańskiego Miasto Poznań Miejscowość spoza powiatu poznańskiego 71,66 Ryc. 4. Miejsce zamieszkania uczestników konsultacji Ryc. 5. Koncentracje miejsc zamieszkania uczestników konsultacji S t r o n a 7 33

9 Struktura płci respondentów była dość zrównoważona. Na 208 kobiet przypadało 228 mężczyzn (współczynnik feminizacji - 91,2 dla całej gminy - 105,5). Oznacza to, że w porównaniu ze strukturą wieku mieszkańców gminy, uczestników konsultacji charakteryzowała niewielka nadreprezentacja mężczyzn. Mężczyzni Kobiety 47,71 52,29 Ryc. 6. Struktura płci uczestników konsultacji Ryciny 7. i 8. przedstawiają strukturę wieku respondentów. Zdecydowanie najliczniej reprezentowaną grupą były osoby w wieku lat, stanowiące 78,7% wszystkich uczestników konsultacji. Największa grupa rekrutowała się z przedziału wieku lata (24,8% ogółu). Wiele z nich to zapewne młode osoby, które przybyły do gminy w okresie boomu mieszkaniowego w ostatnich 10 latach. Mając na uwadze perspektywiczne znaczenie centrum Rokietnicy, można wyrazić pogląd, że najbardziej zainteresowane dyskusją nad kierunkami jej zagospodarowania były osoby stosunkowo młode, w wieku wczesnoprodukcyjnym. Relatywnie mniejszy odsetek stanowiła młodzież do 24 roku życia (11,5% uczestników) oraz osoby w wieku emerytalnym: 60+ (4,5%). Rycina 8. przedstawia strukturę wieku respondentów na tle struktury wieku całej populacji gminy. Widać na niej wyraźnie nadreprezentatywność osób w wieku lat, przy niedoreprezentowaniu młodzieży oraz osób starszych. O ile w pierwszym przypadku wynika to z zapewne mniejszego zainteresowania sprawami gminy wśród młodych mieszkańców, o tyle w drugim przypadku wynikać może z charakteru badania, prowadzonego przy pomocy komputera drogą internetową. Jak wynika z wyników innych badań geoankietowych, ta forma konsultacji, ze względu na ograniczony dostęp do komputera i słabsze umiejętności w jego obsłudze, jest mniej popularna wśród osób starszych, w przeciwieństwie do S t r o n a 8 33

10 % liczba osób Raport z konsultacji społecznych na temat kierunków zagospodarowania przestrzennego centrum miejscowości Rokietnica tradycyjnych spotkań i konsultacji, w których ta grupa osób bierze chętnie udział, choćby ze względu na dużą ilość wolnego czasu wiek Ryc. 7. Liczba uczestników konsultacji według grup wieku Uczestnicy badania geoankietowego Mieszkańcy Rokietnicy wiek Ryc. 8. Struktura wieku uczestników konsultacji na tle struktury wieku mieszkańców gminy Rokietnica Również struktura wykształcenia respondentów wskazuje na duże znaczenie ich kompetencji komputerowych w badaniach geoankietowych. Spośród 435 uczestników, aż 70,3% wskazało w ankiecie, że posiada wykształcenie wyższe, a 25,5% średnie. Zaledwie 4,2% S t r o n a 9 33

11 uczestników konsultacji legitymowało się wykształceniem poniżej średniego i byli to głównie najmłodsi wiekiem uczestnicy badania, na ogół jeszcze uczniowie (ryc. 9.). 2,53 1,15 0,46 Wyższe Średnie 25,52 Zasadnicze zawodowe Gimnazjalne Podstawowe 70,34 Ryc. 9. Uczestnicy konsultacji według wykształcenia Status zawodowy, który podało 422 uczestników konsultacji był bardzo zróżnicowany (tab. 2). Wśród wypełniających geaoankietę dominowały osoby zatrudnione w sektorze komercyjnym, jako pracobiorcy (47,2%) oraz pracodawcy, prowadzący własną firmę (14,5%). Znaczną grupę stanowili tez pracownicy sektora publicznego (19,4%). Uczniów i studentów było 27 (6,4%), niewiele więcej od emerytów i rencistów 21 (5,0%). Grupę osób w wieku produkcyjnym uzupełnili przedstawiciele wolnych zawodów (25 osób) oraz osoby niepracujące i bezrobotne (łącznie 13 osób 2%). Tab. 2. Status zawodowy uczestników konsultacji Liczba respondentów Zatrudniony w prywatnej firmie Pracownik sektora publicznego Przedsiębiorca, właściciel firmy Emeryt/ rencista Student Uczeń Wolny zawód Niepracujący Bezrobotny % 47,16 19,43 14,45 5,92 4,98 3,79 2,61 1,66 1,42 Jak już wspomniano na początku raportu, w celu rekrutacji uczestników konsultacji przeprowadzonych za pomocą internetowego narzędzia wykorzystano szereg metod S t r o n a 10 33

12 Liczba osób Raport z konsultacji społecznych na temat kierunków zagospodarowania przestrzennego centrum miejscowości Rokietnica rozpowszechniania zaproszenia do wzięcia udziału w badaniu. W grudniu i styczniu trwała kampania zachęcająca do konsultacji na portalu społecznościowym Facebook gminy Rokietnica. To źródło informacji o badaniu wskazało 136 uczestników (31,9% ogółu). Intensywna akcja informacyjna trwała także na stronie internetowej gminy Rokietnica. Z tego źródła informacje o geoankiecie pozyskało 82 osoby (19%). Tradycyjną drogą poprzez znajomych i członków rodziny, informacje pozyskało 15,2% z 427 zadeklarowanych respondentów. Każdorazowo po ok. 8% respondentów dowiedziało się o konsultacjach z licznie rozsyłanych drogą pocztową ulotek, a także z ogłoszeń w lokalnej prasie, spotkań informacyjnych oraz innych portali internetowych. Z powyższego zestawienia wynika, że przynajmniej w badaniach internetowych, podstawowe znaczenie mają nowoczesne źródła informacji takie jak portale społecznościowe czy strony internetowe gminy Ryc. 10. Źródła informacji o geoankiecie wskazane przez uczestników konsultacji S t r o n a 11 33

13 3. Odwiedziny i percepcja centrum Rokietnicy Obszar objęty projektami MPZP, pomimo że znajduje się w centralnej części Rokietnicy, stanowi niemal w całości nieużytek. Teren ten, należący niegdyś do Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej, został po 1990 r. sprywatyzowany. Z racji centralnego położenia, dla sporej części respondentów stanowi miejsce często uczęszczane. Odwiedziny tego obszaru niemal deklaruje 335 ankietowanych, czyli 79,6% ogółu respondentów, a 15,4% kilka razy w miesiącu (ryc. 11). Zaledwie 19 osób odwiedza je kilka razy w roku lub rzadziej. Oznacza to, że obszar w obecnym stanie jest dobrze znany uczestnikom konsultacji społecznych. 3,09 1,43 0,48 15,44 Niemal codziennie Kilka razy w miesiącu Kilka razy w roku Rzadziej niż kilka razy w roku Wcale 79,57 Ryc. 11. Częstość odwiedzin obszaru przez respondentów Ponieważ obszar centrum Rokietnicy jest od wielu lat niezagospodarowany i zaniedbany, ważnym elementem konsultacji było uzyskanie informacji, jak postrzegają go mieszkańcy w obecnym stanie. Aby je otrzymać wybrano formułę zamkniętego pytania z uproszczonym kodem odpowiedzi według skali psychometrycznej w odniesieniu do postrzegania przestrzeni (metoda oceny przestrzeni zastosowana m.in. w Studium uwarunkowań rozwoju przestrzennego Aglomeracji Poznańskiej, opracowanym przez CBM w 2012 r.). Respondenci oceniając teren mieli do wyboru sześć rodzajów emocji związanych z percepcją przestrzeni: trzy negatywne i trzy pozytywne (ryc. 12.) S t r o n a 12 33

14 Niesmak Przygnębienie Ciekawość Spokój Lęk Zachwyt Ryc. 12. Odczucia respondentów związane z obecnym stanem centrum Rokietnicy Respondenci najczęściej wybierali odczucia negatywne takie, jak niesmak i przygnębienie - odpowiednio 182 i 171 wskazań (43,5% oraz 41,2% ogółu ankietowanych). Z uwagi na pustą, niezagospodarowaną przestrzeń, teren ten budzi jednocześnie ciekawość (95 wypowiedzi) oraz poczucie spokoju (54 wypowiedzi). Swego rodzaju lęk związany z ww. terenem towarzyszy 32 osobom (7,7% respondentów), co oznacza, że nie jest on uznawany za całkowicie bezpieczny. Jedynie 6 osób stwierdziło, że teren ten budzi w nich zachwyt. Fot. 1. Teren centrum Rokietnicy objęty projektami MPZP S t r o n a 13 33

15 % Raport z konsultacji społecznych na temat kierunków zagospodarowania przestrzennego centrum miejscowości Rokietnica 4. Kierunki zagospodarowania obszaru objętego MPZP Władze gminy zdecydowały się objąć niezagospodarowany teren centrum Rokietnicy opracowaniem MPZP. Pozwoli to z jednej strony ograniczyć podział gruntów i rozwój niespójnej zabudowy a z drugiej wykreować, zgodnie z zapisami Studium, centrum mieszkaniowousługowe służące społeczności lokalnej. Rozwijająca się terytorialnie wieś Rokietnica w swoim założeniu urbanistycznym nie posiada bowiem wyraźnego centrum z funkcjami obsługi dla obszaru całej gminy. Z tego względu uczestnicy badania ankietowego mieli za zadanie ustosunkować się do takich zapisów Studium, które preferują rozwój na tym obszarze centrotwórczej zabudowy mieszkaniowo-usługowej. Na pytanie Czy chciałby Pan/i by w Centrum Rokietnicy powstało kompleksowe, założenie urbanistyczne służące mieszkańcom całej gminy w sposób zdecydowanie twierdzący odpowiedziało ponad 80% respondentów (ryc. 13.). Wyraźnie przeciwnych głosów było niecałe 7% NIE TAK Ryc. 13. Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy chciałby Pan/i, aby w centrum Rokietnicy powstało kompleksowe założenie urbanistyczne służące mieszkańcom miejscowości i gminy? W obliczu dość powszechnej zgody uczestników konsultacji na kompleksowe zagospodarowanie centrum Rokietnicy, istotnym zagadnieniem było rozpoznanie preferencji mieszkańców odnośnie kluczowych funkcji tego obszaru. Spośród sześciu propozycji zawartych w geoankiecie, zdecydowanie najczęściej wybieranymi były dwie: funkcje mieszkaniowe S t r o n a 14 33

16 jednorodzinne z usługami i zielenią rekreacyjną (185 wypowiedzi 48,0%) oraz funkcje mieszkaniowe wielorodzinne z usługami i zielenią rekreacyjną (173 wypowiedzi 44,9%). Pozostałe warianty tzn.: funkcje mieszkaniowe wielorodzinne z usługami, funkcje mieszkaniowe jednorodzinne z usługami i funkcje mieszkaniowe jednorodzinne zebrały łącznie 7,1%. 2,60 2,34 1,30 0,78 4,42 Funkcje mieszkaniowe jednorodzinne z usługami oraz zielenią rekreacyjną Funkcje mieszkaniowe wielorodzinne z usługami oraz zielenią rekreacyjną Nie wiem / Nie mam zdania 48,05 Funkcje mieszkaniowe wielorodzinne z usługami 44,94 Funkcje mieszkaniowe jednorodzinne Funkcje mieszkaniowe jednorodzinne z usługami Funkcje mieszkaniowe wielorodzinne Ryc. 14. Preferowane funkcje obszaru Uczestnicy konsultacji byli niemal zgodni, że funkcje centrum Rokietnicy powinny być zróżnicowane zarówno mieszkaniowe, usługowe jak i rekreacyjne, związane szczególnie z zielenią i miejscami spędzania wolnego czasu: spacerów, rekreacji i rozrywki. Podzielone są natomiast głosy na temat charakteru zabudowy, z niewielką przewagą zabudowy jednorodzinnej nad wielorodzinną. Dyskusja na ten temat odbywała się także poprzez zamieszczone uwagi i postulaty w formie otwartej. Tu znajdowały się opinie bardzo zdecydowane, np. Bezwzględnie nie powinno tam być budynków wielorodzinnych!!!, po bardziej stonowane Za wszelką cenę należy ograniczyć zabudowę mieszkaniową wielorodzinną w budynkach wielokondygnacyjnych o gęstej zabudowie. Centrum Rokietnicy powinno mieć charakter kamieniczek, po opinie typu Moim zdaniem na terenie po byłej spółdzielni produkcyjnej mogłyby powstać bloki mieszkalne o zabudowie 3 max. 4 kondygnacyjne 2. Generalnie sporo wypowiedzi postulowało nawiązanie do już istniejącej zabudowy, np. Konieczne jest zachowanie architektonicznego ładu centrum i stworzenie planu zagospodarowania jednolitego z istniejącą zabudową głównie mieszkaniową jednorodzinną. Niedopuszczalne jest powielenie błędu urbanistycznego z osiedla Parkowego, 2 pisownia oryginalna S t r o n a 15 33

17 gdzie zabudowa jednorodzinna (niska) miesza się i sąsiaduje bezpośrednio z zabudową wielorodzinną (wysoką). Tylko 11% respondentów (44 na 399 wypowiedzi) opowiedziało się za wysoką intensywnością zabudowy w Centrum Rokietnicy (powyżej 40% powierzchni zabudowanej). Zdecydowanie więcej respondentów preferuje zabudowę o średniej intensywności 54,1% i małej intensywności 31,8% respondentów (ryc. 15.). 3,01 11,03 Średnią intensywność (25% do 40% zabudowy) Małą intensywność (do 25% obszaru zajętego przez zabudowę) Dużą intensywność (więcej niż 40% zabudowy) 31,83 54,14 Nie wiem / Nie mam zdania Ryc. 15. Preferencje w zakresie intensywności zabudowy Ważnym zagadnieniem poruszanym w geoankiecie były opinie na temat dopuszczalnej wysokości zabudowy w nowym Centrum Rokietnicy (ryc. 16.). W tej sprawie wypowiedziało się 332 mieszkańców. Najwięcej respondentów optowało za zabudową z 3 kondygnacjami (43,4%) oraz niższą niż 3 kondygnacje 38,6%. Zabudowa 4-kondygnacyjna zyskała poparcie 18,1% respondentów a wyższa niż 4 kondygnacje tylko 6%. 3,55 1,91 3,83 Mniej niż 3 kondygnacje 16,39 34,97 3 kondygnacje 4 kondygnacje 5 kondygnacji Więcej niż 5 kondygnacji Nie wiem / Nie mam zdania 39,34 Ryc. 16. Preferencje w zakresie wysokości zabudowy S t r o n a 16 33

18 5. Postulaty w zakresie układu transportowego Z racji centralnego położenia obszar objęty MPZP powinien uwzględniać kwestie układu transportowego całej miejscowości, pełniąc rolę albo zdecydowanie tranzytową albo o ograniczonym tranzycie względnie całkowicie wyłączoną z tranzytu na terenie miejscowości Rokietnica. Na 385 wypowiedzi zdecydowana większość respondentów (329, tj. 85,5%) opowiedziała się za wariantem dopuszczenia na tym terenie ruchu publicznego, ale z ruchem uspokojonym. Zdecydowany ruch tranzytowy na tym obszarze dopuszcza tylko 4% ankietowanych. Niektóre głosy wyraźnie zwracały uwagę na istotną rolę omawianego terenu w kontekście uporządkowania ruchu drogowego w całej miejscowości Rokietnica. Akcentuje ten problem jeden z respondentów w wypowiedzi: Przy projekcie centrum Rokietnicy proszę o zwrócenie szczególnej uwagi na "połączenie" starszej części Rokietnicy (już istniejącej) z nową częścią - głównie od strony północnej. Proszę wziąć pod uwagę stworzenie bezpiecznego przejścia dla pieszych z ul. Kolejowej oraz Krótkiej w stronę centrum, oznaczenie tych skrzyżowań, sygnalizację świetlną. Przypuszczam, iż po zagospodarowaniu "Centrum Rokietnicy" zwiększy się natężenie ruchu pieszych z północnej oraz północno-wschodniej części Rokietnicy w stronę szkoły, przedszkola, kościoła. Stosunkowo niewielka liczba respondentów (28, tj. 7,3 %) widziałaby ten obszar, jako zamknięty dla ruchu publicznego, a więc tylko do użytku osób prywatnych (ryc. 17.) 4,16 3,12 Drogi publiczne z ruchem uspokojonym 7,27 Drogi wewnętrzne pozostające we władaniu prywatnych właścicieli Drogi publiczne z ruchem tranzytowym Nie wiem / Nie mam zdania 85,45 Ryc. 17. Preferencje dotyczące układu drogowego S t r o n a 17 33

19 Respondenci geoankiety mieli także możliwość wskazania kluczowych połączeń drogowych na omawianym obszarze. Zdecydowanie najwięcej postulatów dotyczyło połączenia ulicy Szamotulskiej z traktem Napoleońskim i ulicą Rolną (52,4% respondentów). Zdaniem jednego z uczestników konsultacji Konieczna jest droga łącząca ul. Szamotulską z Traktem Napoleońskim, aby odciążyć ruch przy szkole podstawowej oraz nie dopuścić do tworzenia się korków na rondzie przy Rokietnickim Ośrodku Sportu. Szamotulską z Traktem Napoleońskim i Rolną 198 Rolną z Traktem Napoleońskim 58 Nie wiem / Nie mam zdania 53 Szamotulska z Rolną liczba respondentów Ryc. 18. Preferowane połączenia drogowe w Centrum Rokietnicy Uczestnicy konsultacji zdecydowanie opowiedzieli się za budową dróg rowerowych na analizowanym obszarze. Spośród 376 respondentów aż 340, tj. 91% było za powstaniem dróg umożliwiających ruch rowerowy. Taki wysoki poziom poparcia dla infrastruktury rowerowej może mieć związek z istnieniem w pobliżu tego obszaru licznych celów podróży rowerzystów, takich jak: szkoła, obiekty sportowe, urzędy czy placówki handlowe i po jego zagospodarowaniu pojawieniu się nowych tego typu funkcji z dobrą dostępnością dla coraz liczniejszych rowerzystów. Niezależnie od przyjętych na terenie centrum Rokietnicy form transportu, generalnie mieszkańcy opowiadają się za prymatem ruchu pieszego nad samochodowym. Za takim zdecydowanym uprzywilejowaniem, gwarantującym w pierwszej kolejności bezpieczeństwo pieszym, opowiedziało się blisko 70% respondentów (ryc. 19.). S t r o n a 18 33

20 liczba respondentów Raport z konsultacji społecznych na temat kierunków zagospodarowania przestrzennego centrum miejscowości Rokietnica 3,72 5,85 Tak Nie Nie wiem/nie mam zdania 90,43 Ryc. 19. Preferencje w zakresie budowy dróg rowerowych NIE TAK Ryc. 20. Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy w obszarze centrum Rokietnicy powinno mieć miejsce uprzywilejowanie ruchu pieszego w stosunku do samochodowego? Istotnym zagadnieniem dla zagospodarowania obszaru Centrum Rokietnicy jest problem zagwarantowania jego mieszkańcom miejsc parkingowych. W tej kwestii respondenci opowiedzieli się za trzema formami parkowania: placami przy ulicach, placami przy budynkach (odpowiednio 44,8% i 41,5% wypowiedzi) oraz garażami podziemnymi (38,3% respondentów). Zdecydowanie niewielu zwolenników mają garaże naziemne oraz opcja, aby miejsc parkingowych w nowym centrum nie było w ogóle (ryc. 21.) S t r o n a 19 33

21 Miejsca parkingowe przy ulicach 164 Parkingi w formie placów przy budynkach 152 Garaże podziemne 140 Garaże nadziemne wielokondygnacyjne 39 Garaże naziemne parterowe 29 Nie powinno być w ogóle parkingów liczba respondentów Ryc. 21. Preferencje w zakresie form parkowania S t r o n a 20 33

22 6. Preferowana infrastruktura usługowa Położenie analizowanego obszaru w środku miejscowości skłania do pytania o funkcje i obiekty centrotwórcze. W Rokietnicy z uwagi na utrzymywany od wieków wiejski charakter zabudowy, do dziś brak jest wyraźnego placu, czy charakterystycznego nawet dla małych miasteczek rynku. Zdaniem mieszkańców nowe zagospodarowanie obszaru powinno uwzględniać tego typu funkcje. Aż 89,2% respondentów (329 na 369) opowiada się za utworzeniem centralnego placu/rynku o funkcjach integrujących społeczność lokalną (ryc. 22.), przy jedynie 5,2% głosów przeciwnych. Jeden z respondentów napisał: Najważniejsze jest, aby powstał centralny rynek, wokół którego rozlokowane zostaną: siedziba władz gminy i różne obiekty użyteczności publicznej. Inny uczestnik ankiety swoją wizję sformułował następująco ma to być z prawdziwego zdarzenia rynek z ratuszem, pub, restauracja ogródki, dookoła mieszkania na dole z lokalami handlowymi. 5,69 Tak 5,15 Nie Nie wiem/nie mam zdania 89,16 Ryc. 22. Struktura odpowiedzi na pytanie: Czy jest Pan/i za utworzeniem centralnego placu/rynku wyłączonego z ruchu samochodowego i integrującego życie społeczne Potencjalny rynek/plac zdaniem mieszkańców powinien znajdować się albo w centralnej względnie północnej części obszaru, na co wskazuje mapa natężenia lokalizacji zaznaczonych przez wypełniających geoankietę (ryc. 23.) S t r o n a 21 33

23 Ryc. 23. Preferowana przez respondentów lokalizacja rynku/placu Zdaniem znacznej części mieszkańców, centralny plac powinien mieć sporo zieleni i stanowić miejsce odpoczynku, którego w Rokietnicy brakuje. Kilka głosów w tej sprawie: Na środku planowanego centrum fontanna a wokół niej dużo zieleni, Maksymalnie dużo zieleni i miejsc dla dzieci ale, zdecydowanie jakiś skrawek dla naszej młodzieży!, Miejsce spotkań mieszkańców taki choćby mały rynek z fontanną fajnie zaprojektowaną NOWOCZEŚNIE!, Dużo drzew i zieleni. Jeśli jest taka możliwość, a wiem że znajduje się tam zbiornik wodny, to może miejsce do zabaw wodnych latem, Tereny rekreacyjne z dobrą infrastrukturą np. dla festynów, koncertów, zawodów, może amfiteatr?, Miejsce odpoczynku od zgiełku, strefa zielona - park z alejkami do spacerowania/joggingu/jazdy na rolkach, z ławkami, klombami kwiatów i fontannami. S t r o n a 22 33

24 Dobrze widzianą funkcją w obrębie planowanego centrum są placówki handlowe, za których uwzględnieniem w zagospodarowaniu opowiada się 71,9% mieszkańców, przy 20,8% głosów przeciwnych. Pytanie w szczególności dotyczyło przestrzeni dla lokalnego handlu (np. hala targowa lub stałe stragany dla miejscowych rolników). Jeden z respondentów postuluje: Byłoby dobrze, gdyby były przewidziane miejsca na małe lokale usługowe ze stosunkowo niską ceną najmu - żeby ludzie z naszej gminy mogli myśleć o utworzeniu czegoś swojego. Wskazania lokalizacji targowiska, stałego lub choćby sezonowego, odnosiły się głównie do północnej części obszaru objętego projektami MPZP (ryc. 24). 20,77 7,38 Tak Nie Nie wiem/nie mam zdania 71,86 Ryc. 24. Preferencje dotyczące lokalizacji placówek handlowych (stoiska/hala targowa) Placówki drobnego handlu (małe sklepy w parterach) Galeria handlowa (małe i duże sklepy, w tym specjalistyczne) Nie powinno tam być żadnych obiektów handlowych Wielkopowierzchniowe (wolnostojący supermarket lub dyskont) Nie wiem / Nie mam zdania liczba respondentów Ryc. 25. Preferowany typ obiektów handlowych S t r o n a 23 33

25 Ryc. 26. Preferowana przez respondentów lokalizacja targowiska Zdecydowanie więcej zwolenników mają placówki handlu drobnodetalicznego (57% wypowiedzi). Mniej mieszkańców widziałoby w centrum lokalizację galerii handlowej (33,6%) lub dużego obiektu typu supermarket (11,5%). Doceniając znaczenie funkcji centrotwórczych, respondenci w liczbie 279 (75,6%) opowiedzieli się za lokalizacją w centrum Rokietnicy nowych siedzib placówek usług publicznych, np. biblioteki, urzędu gminy, domu kultury (ryc. 27.). Jak napisał jeden z respondentów Należy koniecznie zadbać o punkt reprezentacyjny typu "ratusz" oraz stworzyć teren rekreacji dla wszystkich mieszkańców. Teren rekreacyjny, tj. zadrzewione alejki z placem zabaw (konieczne!) i siłownią zewnętrzną. Niezbędne jest stworzenie miejsca spotkań mieszkańców oraz dobrej bazy noclegowej (o średnim/ dość S t r o n a 24 33

26 wysokim standardzie) wraz z bazą gastronomiczną (restauracja) i odpowiednią ilością miejsc parkingowych. 10,03 Tak 14,36 Nie Nie wiem/nie mam zdania 75,61 Ryc. 27. Preferencje w zakresie lokalizacji budynków o funkcjach publicznych Ryc. 28. Preferowana przez respondentów lokalizacja obiektu noclegowego S t r o n a 25 33

27 W odniesieniu do potrzeby lokalizacji w centrum wsi obiektu/ów noclegowych, opinie mieszkańców są podzielone (ryc. 29.). 26,65 37,64 Tak Nie Nie wiem/nie mam zdania 35,71 Ryc. 29. Preferencje w zakresie lokalizacji obiektów noclegowych Zaledwie 6% respondentów było przeciwnych lub nie miało zdania na temat lokalizacji w centrum Rokietnicy placówek gastronomicznych. Pozostali optowali w niemal równym stopniu za restauracją, kawiarnią bądź pubem (ryc. 30.). Zdaniem jednego z uczestników konsultacji internetowych w Rokietnicy, brak jest restauracji z prawdziwego zdarzenia, ale na "kieszeń" przeciętnego mieszkańca. Restauracja 270 Kawiarnia / cukiernia 262 Pub / bistro 218 Nie wiem / Nie mam zdania 12 Nie powinno tam być żadnych lokali gastronomicznych liczba respondentów Ryc. 30. Preferencje w zakresie lokali gastronomicznych S t r o n a 26 33

28 liczba respondentówi Raport z konsultacji społecznych na temat kierunków zagospodarowania przestrzennego centrum miejscowości Rokietnica 7. Potencjał rozwojowy nowego Centrum Rokietnicy Nowe Centrum Rokietnicy, zgodnie z przeznaczeniem zapisanym w Studium, ma duży potencjał rozwoju funkcji mieszkaniowych, usługowych, jak i związanych ze spędzaniem wolnego czasu. Po raz pierwszy w historii miejscowości pojawia się szansa stworzenia kompleksowego zespołu zabudowy kreującego nowoczesne centrum wsi i całej gminy. Potencjał ten dostrzegają sami mieszkańcy, co odzwierciedlają odpowiedzi na pytanie o potencjał rozwojowy nowego Centrum, przedstawione na rycinie NIE TAK Ryc. 31. Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy uważa Pan/i, że nowe Centrum Rokietnicy będzie impulsem dla rozwoju gminy i przyciągnie nowych mieszkańców/inwestorów/turystów? Blisko 70% respondentów uważa, że nowe centrum Rokietnicy będzie ważnym impulsem dla rozwoju gminy. Aż 85% uczestników konsultacji deklaruje, że miejsce to będzie przez nich często odwiedzane. Z kolei zainteresowanie centrum Rokietnicy, jako potencjalnym miejscem zamieszkania dla siebie lub bliskich wyraziło blisko 40% ankietowanych. Generalnie w nowym centrum pokładana jest nadzieja na przemyślane i odpowiadające oczekiwaniom zagospodarowanie, które wyraził anonimowy respondent pisząc w komentarzu: Liczę, że to miejsce będzie miłym zaskoczeniem dla przyjezdnych a i mieszkańcy czekają na takowe! Pozdrawiam i trzymam kciuki! S t r o n a 27 33

29 liczba respondentów liczba respondentów Raport z konsultacji społecznych na temat kierunków zagospodarowania przestrzennego centrum miejscowości Rokietnica NIE TAK Ryc. 32. Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy byłby Pan/i zainteresowany spędzaniem wolnego czasu w Nowym Centrum Rokietnicy? NIE TAK Ryc. 33. Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy byłby Pan/i względnie ktoś z rodziny zainteresowany zamieszkaniem w nowym Centrum Rokietnicy? S t r o n a 28 33

30 8. Podsumowanie Centrum Rokietnicy w obecnej formie stanowi dysonans w przestrzeni miejscowości i ze względu na wieloletnie nieużytkowanie wpływa negatywnie na wizerunek całej miejscowości. Z racji centralnego położenia jest zdecydowanie niewykorzystanym potencjałem dla dynamicznie rozwijającej się gminy. Przystąpienie do opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla centrum Rokietnicy spotkało się z pozytywnym przyjęciem przez mieszkańców, podobnie jak decyzja o szerokich, także internetowych konsultacjach na temat kierunków zagospodarowania tego obszaru. Konsultacje społeczne jeszcze przed przystąpieniem do opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, nie są w Polsce jeszcze powszechnie przyjęte (realizowane są za to od kilku lat w Poznaniu). Stanowią one uzupełnienie ustawowej procedury planistycznej, która w powszechnej opinii jest niewystarczająca i nie daję pełni możliwości wpływania zainteresowanych na kształt opracowywanego planu. Zapisy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym gwarantują bowiem fizyczny udział mieszkańców w procesie uchwalania planu dopiero na etapie dyskusji publicznej nad projektem planu, po jego wyłożeniu. Liczne uczestnictwo mieszkańców gminy w geoankiecie, stanowi ważny argument na rzecz zasadności prowadzenia konsultacji, przynajmniej w ważnych dla całej społeczności lokalnej sprawach, już na etapie rozpoczęcia procedury planistycznej, czyli przed przystąpieniem projektanta do sporządzenia projektu MPZP. Podsumowując wyniki konsultacji internetowych w gminie Rokietnica można sformułować generalnych wniosków: 1) Dzięki przeprowadzonej na szeroką skalę akcji informacyjnej za pomocą różnych źródeł, wiedza o prowadzonych konsultacjach była znaczna, a okres blisko miesiąca ich prowadzenia sprzyjał dużej frekwencji. 2) Osiągnięto znaczną, jak na nowatorską formę konsultacji, liczbę uczestników 435, co stanowiło 3,3% populacji gminy w wieku powyżej 10 lat. 3) Aż 95% respondentów stanowili mieszkańcy gminy, co pozwala uzyskane wyniki konsultacji określić, jako stanowisko przede wszystkim lokalnej społeczności. 4) Największe zainteresowanie geoankieta wzbudziła wśród osób w wieku wczesnoprodukcyjnym (wiek lat). Niedoreprezentowaniem w stosunku do struktury S t r o n a 29 33

31 wieku całej gminy cechowała się grupa młodzieży (10 24 lat) oraz osób najstarszych (60 lat i więcej). 5) Zdecydowana większość osób dobrze zna konsultowany obszar, generalnie negatywnie oceniając jego obecne przeznaczenie i brak zagospodarowania. 6) Za powstaniem kompleksowego założenia urbanistycznego, o funkcjach służących mieszkańcom całej gminy, odpowiedziało się ponad 80% respondentów. 7) Preferowaną formą zagospodarowania terenu jest zabudowa mieszkaniowo-usługowa z funkcją zieleni. Wiele otwartych głosów wskazywało na potrzebę stworzenia w centrum miejsca spędzania wolnego czasu, z ogólnodostępną przestrzenią publiczną, zielenią urządzoną mała infrastruktura rekreacyjną (na wolnym powietrzu). 8) Najwięcej poparcia uzyskała średnia intensywność zabudowy tego terenu (25-40% obszaru pod zabudowę), z budynkami o liczbie nie większej niż 3 kondygnacje. 9) Preferowany układ transportowy to połączenie drogowe ulicy Szamotulskiej z Traktem Napoleońskim i ulica Rolną, z uspokojonym ruchem, preferencją dla pieszych oraz drogami rowerowymi. 10) Mieszkańcy dopuszczają możliwość tworzenia w centrum miejsc parkingowych przy ulicach i budynkach bądź w garażach podziemnych, wykluczając garaże naziemne. 11) Zdaniem większości uczestników konsultacji, założenie urbanistyczne nowego Centrum powinno zawierać centralny plac/rynek, jako miejsce spędzania wolnego czasu ludzi w różnym wieku, integrujące mieszkańców. 12) Wśród elementów przestrzeni publicznych wskazywano na fontannę, amfiteatr, ławki do odpoczynku, plac zabaw itp. W nowym Centrum powinny według mieszkańców pojawić się działalności kulturalne, administracyjne, dające wyraz funkcji centro twórczej w skali gminy. 13) Mieszkańcy opowiadają się za drobnym handlem, najlepiej w postaci stoisk lub hali targowej oraz sklepów w parterach domów. Cześć respondentów dopuszcza w tym miejscu lokalizacje niewielkiej galerii handlowej. Mała jest za to liczba zwolenników wolnostojącego obiektu wielkopowierzchniowego typu supermarket/dyskont. 14) Z uwagi na chęć spędzania wolnego czasu na terenie nowego centrum dobrze widziane przez mieszkańców są funkcje dużej i małej gastronomii (restauracja, pub, cukiernia). Mniej chętnie widzą oni na tym terenie lokalizację obiektu noclegowego. S t r o n a 30 33

32 15) Dzięki nowemu centrum Rokietnicy mieszkańcy dostrzegają szansę na zmianę wizerunku miejscowości i dostosowanie go bardziej do małomiasteczkowego niż wiejskiego jej charakteru. Podsumowując, należy stwierdzić, że zastosowana forma internetowych konsultacji spotkała się z życzliwym odbiorem mieszkańców. Na 60 opinii/komentarzy dotyczących samej geoankiety, aż 90% było zdecydowanie pozytywnych. Poniżej przedstawiono niektóre z przychylnych tej formie konsultacji wypowiedzi: Rewelacja- bardzo przyjemna forma konsultacji- godna rozpropagowania Dobrze przygotowana i w przyszłości podobne kwestie powinny być poruszane w ten sposób Świetny pomysł na przeprowadzenie sondażu w takiej formie. Przyjemny i przejrzysty Bardzo dobrze skonstruowana ankieta, cieszę się, że udało się coś takiego zorganizować w naszej gminie przy okazji tego uczelnianego projektu Jeżeli miałbym mieć jakiekolwiek uwagi, to tylko pozytywne co do tej ankiety. Tego typu konsultacje powinny być standardem Świetnie zrobiona ankieta, samo wypełnienie było już przyjemnością Uważam, że niniejsza ankieta to bardzo dobry pomysł. Chciałabym poznać jej wyniki choćby w formie zbiorczych danych Więcej takich ankiet na różne tematy Bardzo się cieszę, ze można wyrazić własne zdanie, nie wychodząc z domu :) To, co jest atutem geoankiety, czyli dostępność online i duża frekwencja, z pewnością nie jest wystarczającą metodą konsultacji, co podkreślił jeden z respondentów pisząc ankieta internetowa nie może być w pełni opiniotwórcza, ponieważ dociera do wąskiej grupy mieszkańców, ankieta powinna być opublikowana w Wiadomościach Rokietnickich, ponieważ są bardziej dostępne dla wszystkich. Proszę wydrukować to w lokalnej gazecie. Należy zauważyć, ze innym formom wypowiedzi służyć będą tradycyjne konsultacje organizowane przez gminę w postaci spotkań z mieszkańcami. Kilka osób zwracało uwagę na problem użyteczności ankiety, która zależy od tego, czy ktoś zechce zapoznać się z jej wynikami. Metoda daje możliwości szerszych konsultacji lub inna wypowiedź Bardzo dobry pomysł, o ile faktycznie będzie to miało wpływ na późniejszą decyzję. S t r o n a 31 33

33 Z punktu widzenia przyjętego w Rokietnicy modelu konsultacyjnego pozaustawowa dyskusja publiczna, jeszcze przed przystąpieniem do opracowania planu, stanowi ważny etap konsultacji całego projektu. Etap ten ma w dużym stopniu wymiar edukacyjny i informacyjny. Kluczowym elementem konsultacji internetowych była możliwość wyrażenia przez mieszkańców swoich opinii, preferencji i postaw, jak też komentarzy nt. zagospodarowania obszaru objętego MPZP. Dzięki zastosowaniu geoankiety, jako formuły konsultacyjnej, władze gminy i planiści przygotowujący miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego uzyskali cenną wiedzę na temat preferencji sporej części lokalnej społeczności. S t r o n a 32 33

34 CENTRUM BADAŃ METROPOLITALNYCH UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU Ul. Dzięgielowa 27, Poznań cbm.amu.edu.pl cbm@amu.edu.pl S t r o n a 33 33