Proszę przedstawid w sposób graf. i alg. zagregowaną krzywą popytu dla trzech konsumentów o popytach: Q1(p)=36-6p, Q2(p)=81-9p i Q3=20.

Transkrypt

1 Równowaga cząstkowa rynek dóbr finalnych. Interwencje na rynku. Zadanie A Proszę przedstawid w sposób graf. i alg. zagregowaną krzywą popytu dla trzech konsumentów o popytach: Q1(p)=36-6p, Q2(p)=81-9p i Q3=20. Zadanie B Odwrotna krzywa podaży produktu A w kraju I wynosi p=2q+5 a w kraju II wynosi p=4q+1. Proszę przedstawid w sposób graf. i alg. zagregowaną krzywą podaży produktu A. Zadanie C W małej wiosce funkcja popytu na świeży chleb początkowo przyjmowała postad Q(p) = 480-6p, a funkcja podaży Q(p) = p, gdzie p jest ceną za bochenek w pesos W rezultacie przeprowadzenia się do wioski nowych mieszkaoców popyt wzrósł o 10% przy każdym poziomie ceny. W wyniku nieudanych prac polowych podaż spadła natomiast o 15% dla każdego poziomu ceny. a) Jaką algebraiczną postad przyjmie nowa funkcja popytu na świeży chleb? b) Jaką algebraiczną postad przyjmie nowa funkcja podaży świeżego chleba? c) Jaka będzie nowa, równoważąca rynek cena i ilośd sprzedaży tego towaru? d) Jaka będzie elastycznośd popytu i elastycznośd podaży przy nowej cenie równowagi? Zadanie D Całkowity popyt na amerykaoską pszenicę składa się zarówno z popytu krajowego jak i zagranicznego. Funkcja całkowitego popytu na tę pszenicę przyjmuje postad Q(p) = p, a funkcja popytu krajowego Q(p) = p, gdzie p jest ceną za buszel w $. Funkcja podaży tego towaru dana jest równaniem Q(p) = p. Przyjmij założenie, że zagraniczny popyt na amerykaoską pszenicę spada nagle o 40% przy każdym poziomie ceny. a) Jak zmieni się równoważąca całkowity rynek cena pszenicy? b) Ile buszli pszenicy będzie musiał zakupid rząd USA, aby utrzymad cenę na poziomie $3? c) Ile będą wynosiły wówczas rządowe wydatki na ten cel? d) Jakie są koszty społeczne tej polityki? Weź pod uwagę koszty rządu (przyjmijmy, że zakupiona interwencyjnie pszenica jest niszczona), a także koszty i zyski: producentów, konsumentów amerykaoskich i konsumentów zagranicznych. Przeprowadź analizę graficzną. Zadanie E W następujących przypadkach określ równowagę rynkową przed i po wprowadzeniu podatku, rozłożenie ciężaru opodatkowania między konsumentów i producentów, wpływy podatkowe oraz bezpowrotną stratę na skutek opodatkowania.

2 a) Funkcja popytu na słoneczne okulary w Turcji dana jest wzorem Q(p) = p, a funkcja podaży Q(p) = 30p + 80, gdzie p jest ceną za sztukę w lirach tureckich. Rząd wprowadza podatek w wysokości l liry tureckiej od każdej sprzedanej sztuki okularów. b) Funkcja popytu na wodę źródlaną w Egipcie przyjmuje postad Q(p) = 30-9p, gdzie p jest ceną za m w funtach egipskich. Podaż wody jest sztywna. Rząd nakłada podatek w wysokości 0.25 funta egipskiego od każdego sprzedanego m wody źródlanej. Zadanie F Rynek specjalnych butów do gry w tenisa charakteryzuje się poziomą krzywą podaży i liniową, opadającą krzywą popytu. Obecnie rząd nakłada podatek w wysokości / od każdej sprzedanej pary tego rodzaju butów. Przyjmij założenie, że rząd decyduje się na dwukrotne zwiększenie podatku od każdej sprzedanej pary butów do gry w tenisa. Czy jest w takim przypadku prawdą, że podwojenie rządowego podatku zwiększa dokładnie dwukrotnie bezpowrotną stratę z tytułu jego nałożenia? Zadanie G W biednej wiosce afrykaoskiej funkcja popytu na mąkę ma postad Q(p) = 160-2p, a funkcja podaży Q(p) = 40 + p, gdzie p jest ceną za kg w muszelkach. Aby ograniczyd ubóstwo mieszkaoców władca wioski wydał rozporządzenie zabraniające sprzedaży mąki po cenie wyższej niż 30 muszelek za kg. Dla wyeliminowania niedoboru mąki zdecydował się przyznad sprzedawcom mąki subsydium zrównujące popyt z podażą. Ile w takim przypadku musiała wynosid dotacja władcy do każdego kg sprzedanej mąki? Zadanie 1 * Funkcja popytu na zboże to q = p, a funkcja podaży ma postać q = 2p. Rząd ustalił cenę na poziomie 50 i zgodził się na wykupywanie (po tej cenie) i niszczenie całej nadwyżkowej podaży. Ile będzie kosztowało wykupienie przez rząd zboża? Zadanie 2 Popyt na produkt HGFD w pewnym kraju jest postaci: Q = P, natomiast podaż postaci: Q = P W kraju tym rząd chcąc poprawić sytuację konsumentów postanowił ustalić cenę administracyjną na ten produkt na poziomie 40. a) Jaka wielkość produkcji będzie sprzedana? Ile wynosi nadwyżka popytu nad podażą przy tej administracyjnej cenie? b) Ponieważ przy tej cenie popyt przewyższa podaż, nie wszyscy konsumenci kupią takie ilości towaru na jakie zgłaszają popyt. Załóżmy, że produkt ten jest dostarczany na rynek w sposób losowy. O tym, którzy konsumenci kupią ten produkt decyduje los. Jaką część zgłaszanego popytu zrealizują konsumenci? Zaznacz tą sytuację na rysunku. c) Wyobraźmy sobie, że na produkt ten tworzy się czarny rynek, a wymiana na czarnym rynku trwa dopóty, dopóki jest wzajemnie korzystna. Którzy konsumenci

3 Zadanie 3 rzeczywiście skonsumują ten produkt? Jaka będzie cena ostatniej jednostki tego towaru sprzedanej na czarnym rynku? Jaka będzie nadwyżka konsumenta? Zaznacz tą sytuację na rysunku. W 1984 roku Kongres Stanów Zjednoczonych przyjął ustawę, która zabrania sprzedaży organów ludzkich wykorzystywanych do transplantacji. Innymi słowy prawo zezwala jedynie na darowanie organu. Chociaż ma to głębokie uzasadnienie etyczne wiadomo, że dla osoby, która czeka na transplantację, przeszczep ma ogromną wartość. Można więc przypuszczać, że obowiązują tu zwykłe prawa podaży i popytu. Niech podaż nerek będzie dana wzorem Q= P, a popyt Q = P, gdzie P oznacza cenę. a) Ile przeszczepów nerek dokonywano przed wprowadzeniem regulacji przy założeniu, że pobranie organu było odpłatne? b) Ile przeszczepów nerek jest dokonywanych, jeżeli nie można pobierać organów odpłatnie? c) Pokaż jaki jest koszt społeczny ograniczenia handlu nerkami. Posłuż się analizą graficzną. Zadanie 4 * W kraju XYZ funkcja popytu na ryż dana jest wzorem d(p) = 100-2p podaż natomiast określa funkcja: s(p) = 2p, (ilość podana jest w tonach, cena w tysiącach złotych) a) określ warunki równowagi na tym rynku tj. cenę oraz ilość sprzedawanego ryżu; Rząd chce wesprzeć producentów ryżu. Dwóch niezależnych ekspertów z Ministerstwa Rolnictwa proponuje wprowadzenie dwóch różnych instrumentów ekonomicznych poprawiających sytuację producentów ryżu: i) Wprowadzenie dopłaty (subsydia) w wysokości 5 tysięcy złotych od sprzedanej tony ryżu. ii) Wprowadzenie ceny minimalnej w wysokości 30 tysięcy złotych z tonę. b)jak zmienią się warunki równowagi po wprowadzeniu tego typu narzędzi polityki gospodarczej. c) Wprowadzenie którego z tych narzędzi jest bardziej korzystne dla rządu. - Jaką kwotę pieniędzy z budżetu będzie musiał rząd przeznaczyć na dopłaty do ryżu, gdy wprowadzi subsydia? - Jaką kwotę pieniędzy z budżetu będzie musiał rząd przeznaczyć na wykupienie ryżu, gdy rząd zobowiąże się do wykupienia całości nadwyżki podaży ryżu w przypadku wprowadzenia cen minimalnych. d) Wprowadzenie którego z tych narzędzi jest bardziej korzystne dla producentów ryżu, które dla konsumentów? Zadanie 5 * W kraju ABC funkcja popytu na kawę jest postaci d(p) = p natomiast funkcja podaży jest postaci s(p) = p (ilość kawy podana w tonach, a p to cena w złotych). W kraju tym nie produkuje się kawy. a) Jaka ustali się równowaga na tym rynku (cena i ilość sprzedawanej kawy).

4 Rząd chce ograniczyć import kawy. Dwóch niezależnych ekspertów z Ministerstwa Finansów proponuje wprowadzenie dwóch różnych instrumentów ekonomicznych ograniczających import kawy: i) Namówić producentów kawy, aby dobrowolnie ograniczyli import kawy do wielkości 1500 ton. ii) Nałożyć na import cło w wysokości 1500 złotych od sprzedanej tony kawy. b) Jak zmienią się warunki równowagi po wprowadzeniu tego typu ograniczeń. Jak ograniczenia te wpłyną na dobrobyt społeczny w tym kraju? (rozwiązanie graficzne) c) Wprowadzenie którego z tych narzędzi jest bardziej korzystne dla rządu. d) Wprowadzenie którego z tych narzędzi jest bardziej korzystne dla producentów kawy? e) Wprowadzenie którego z tych narzędzi jest bardziej korzystne dla konsumentów kawy? Zadanie 6 Rząd rozważa dwa projekty, które mają poprawić sytuację branży cukrowniczej: (i) wprowadzenie kwot limitujących produkcję cukru poniżej ilości równowagi; (ii) wprowadzenie ceny minimalnej na cukier wyższą od ceny równowagi. Po przeanalizowaniu sytuacji na rynku cukru w 1996 roku, rząd ustalił wysokość kwot i cen minimalnych na takim poziomie, że społeczeństwo poniesie jednakowe koszty niezależnie od tego, jaki projekt zostanie wybrany (jeżeli popyt i podaż w roku 1997 będzie opisana tymi samymi krzywymi co w roku 1996). a) Przy danej krzywej popytu, jak będzie wyglądać krzywa podaży na cukier po wprowadzeniu kwot, a jak po wprowadzeniu ceny minimalnej (sporządź jeden rysunek wykorzystując informacje z poprzednich akapitów); b) Który projekt jest korzystniejszy dla konsumentów cukru jeżeli popyt na cukier nieoczekiwanie wzrośnie w roku (Przeprowadź analizę graficzną) c) Czy istnieje taka forma pomocy, która byłaby równie korzystna dla producentów cukru jak wspomniane powyżej projekty, a nie powodowałaby bezpowrotnej straty na tym rynku (deadweight loss)? Odpowiedź uzasadnić. Zadanie 7 W kraju XYZ funkcja popytu na margarynę dana jest wzorem d(p) = 300-3p podaż natomiast określa funkcja: s(p) = 3p, (ilość podana jest w tonach, cena w tysiącach złotych) a) określ warunki równowagi na tym rynku tj. cenę oraz ilość sprzedawanej margaryny. Rząd uważa, że konsumpcja margaryny poprawia stan zdrowia społeczeństwa. Rząd chce doprowadzić do zwiększenia konsumpcji margaryny. Dwóch niezależnych ekspertów z Ministerstwa Zdrowia proponuje wprowadzenie dwóch różnych instrumentów ekonomicznych poprawiających sytuację producentów ryżu: i) Wprowadzenie dopłaty (subsydia) w wysokości 5 tysięcy złotych od sprzedanej tony margaryny. ii) Wprowadzenie ceny maksymalnej w wysokości 45 tysięcy złotych z tonę. b)jak zmienią się warunki równowagi po wprowadzeniu tego typu narzędzi polityki gospodarczej. c) Wprowadzenie którego z tych narzędzi jest bardziej korzystne dla rządu. Jaką kwotę pieniędzy z budżetu będzie musiał rząd przeznaczyć na dopłaty do margaryny, gdy wprowadzi subsydia.

5 Jaką kwotę pieniędzy z budżetu będzie musiał rząd przeznaczyć na import margaryny z zagranicy, gdy rząd zobowiąże się do pokrycia niedoboru margaryny w przypadku wprowadzenia cen maksymalnych. Cena na rynkach światowych równa jest cenie maksymalnej określonej przez rząd. d) Wprowadzenie którego z tych narzędzi jest bardziej korzystne dla producentów margaryny? e) Wprowadzenie którego z tych narzędzi jest bardziej korzystne dla konsumentów margaryny? Zadanie 8 Rząd rozważa nałożenie podatku od wartości na handel złotem. Podatek ma być nałożony na sprzedających i ma stanowić 1/3 wartości złota będącego przedmiotem transakcji. Popyt jest dany wzorem PD(Q)=7,5-Q, a podaż -- PS=Q/2, gdzie P jest ceną złota wyrażoną w mln zł a Q jest ilością złota wyrażoną w tonach. a) Wylicz wyjściowe warunki równowagi. Sporządź odpowiedni rysunek. b) Wylicz elastyczność popytu i podaży w punkcie równowagi. c) Wylicz warunki równowagi po nałożeniu podatku w wysokości 1/3 wartości. Zaznacz nową krzywą podaży. d) Jaka część podatku ostatecznie obciąży sprzedających a jaka kupujących. Zadanie 9 Zachowanie się rynku antykwarycznego w Polsce było dla wielu znawców tematu zaskoczeniem. Po otwarciu granic do Polski zaczęły napływać z Europy przedmioty antykwaryczne. Przemyt antyków z Polski (nadal istnieje zakaz wywozu antyków) nie jest już tak intratnym zajęciem, jak kilka lat wcześniej. Dlaczego tak się stało? Te zadanie stanowi próbę odpowiedzi na to pytanie. Prześledzisz w nim możliwe skutki całkowitej liberalizacji handlu antykami w Polsce. Założenia: Podaż antyków w Polsce i Europie można traktować jako doskonale nieelastyczną. W Polsce rynek antyków jest dość płytki Podaż doskonale nieelastyczna q S = 100. Popyt elastyczny q D = p W Europie rynek antyków jest rozbudowany. Podaż doskonale nieelastyczna q S = 550 =... Popyt nieelastyczny q D = 600-0,5p a) Określ warunki równowagi na tych rynkach, jeżeli są one rozdzielone. b) Określ warunki równowagi, jeżeli istnieje swoboda handlu antykami rynki są połączone. Zadanie 10 W kraju ABC odwrotna funkcja popytu na COŚ jest postaci p = 10*N - q, (p =... - q) natomiast odwrotna funkcja podaży jest postaci p = 2*N + q (p =... + q), gdzie q to podana w tonach, a p to cena w $. W kraju XYZ odwrotna funkcja popytu na COŚ jest postaci p = 15*N - q, (p =... - q) natomiast podaż jest stała i wynosi 2*N niezależnie od ceny. a) Jaka ustali się równowaga na tych rynkach? Rynki te są oddzielone.

6 Kraje ABC i XYZ w następnym roku ustąpią do Unii gospodarczej z krajami o znacznie większym potencjale gospodarczym. Unia narzuciła tym krajom następujące obostrzenia w handlu COSIEM: 1) Kraje te muszą ustalić cenę COSIA na poziomie ceny unii wynoszącej 3*N $. 2) Kraje te zniosą bariery dla krajów unii w handlu COSIEM. Podaż krajów unii jest doskonale elastyczna przy cenie równej 3*N $. 3) Kraje te przejściowo nie mogą eksportować COSIA do krajów unii. 4) Unia skupuje wszelkie nadwyżki COSIA w danym kraju. b) Jak obostrzenia te wpłyną na rynek COSIA w obu krajach? Zadanie 11 (trudne) Kilka lat temu niespodziewanie wzrosły ceny pszenicy. Na podstawie przybliżonego modelu równowagi cząstkowej przeprowadź analizę wpływu interwencji rządowej na ten rynek. Schemat tej analizy zostanie zaprezentowany poniżej. Możesz uzupełnić lub skomentować poprawność tego typu analizy. Początkowo odwrotna funkcja popytu na pszenicę mogła być przedstawiona następującym wzorem p = 1200 q, natomiast odwrotna funkcja podaży p = q, gdzie q to podana w tonach, a p to cena w zł. Rząd wprowadził cenę minimalną pszenicy na poziomie 850 zł za tonę. Popyt na pszenicę rośnie i po zmianie można przybliżyć go funkcją postaci p = 1400 q. Istnieje zakaz importu. a)określ warunki równowagi przed i po zmianie popytu. b)rząd wprowadził możliwość sprowadzenia 200 ton pszenicy z zagranicy. Pszenica zagraniczna będzie sprzedana po cenie krajowej. Określ nowe warunki równowagi. c) Jakie są wnioski z tego modelu? Jak można go zmodyfikować, aby lepiej oddawał rzeczywistość gospodarczą Polski? Czy był to tylko jednorazowy wybryk? Zadania 12 (trudne) Eksperci kraju ABC dysponują następującymi informacjami dotyczącymi rynku Bardzo Strategicznego Produktu (BSP): Kraj A Wschodnia Unia Zachodnia Unia Ekonomiczna (WUE) Ekonomiczna(ZUE) Popyt D = 150 2P D = 300 3P Popyt doskonale sztywny D = 100 Podaż Doskonale sztywna Doskonale elastyczna S = P S = 50 przy cenie P = 70 Interwencja brak Dopłaty w wysokości 10 $ za sztukę Podatek w wysokości 5$ za sztukę Na podstawie przedstawionych powyżej informacji określ warunki równowagi na tych rynkach. (rynki te są oddzielone)

7 Kraj A położony jest centralnie na kontynencie i w najbliższym czasie rząd tego kraju ma podjąć decyzje o przystąpieniu do WUE lub ZUE. Na podstawie przedstawionych powyżej informacji określ: jak połączenie z ZUE lub WUE wpłynie na sytuacje producentów i konsumentów Bardzo Strategicznego Produktu? Który z uczestników tego rynku będzie głosował za przystąpieniem do ZUE, a który do WUE? (Przed przystąpieniem do unii w kraju A zakazano importu i exportu Bardzo Strategicznego Produktu. Po przyjęciu do unii kraj A zobowiązany jest do wprowadzenia obowiązujących w danej unii narzędzi interwencyjnych (podatki lub subsydia)). Zadanie 13 (trudne) Rynek komputerów osobistych w Polsce ma swoją lokalną specyfikę. W krajach UE duże i znane firmy komputerowe opanowały blisko 90% rynku. W Polsce udział tych firm w sprzedaży PC-ów jest niewielki. Większość komputerów jest montowana w firmach liczących kilka lub kilkadziesiąt osób. Poniżej przy pomocy prostego modelu równowagi cząstkowej zanalizowany zostanie wpływ przyjęcia Polski do UE na rynek komputerów osobistych w Polsce. Założenia: W Polsce podaż komputerów można podzielić na dwa komponęty: 1) Składaki są to przeważnie bardzo tanie komputery składane przez niewielkie firmy. Zaleta tych komputerów jest ich niska cena. Są dostawcy, którzy oferują zestaw komputerowy za 1200 złotych. Podaż producentów krajowych jest nieelastyczna i ją można przybliżyć wzorem S kraj = p. 2) Komputery markowe produkowane i sprzedawane przez duże firmy komputerowe. Producenci ci składają komputery w oparciu o dobrej jakości podzespoły. Cena najtańszych zestawów jest relatywnie wysoka, podaż jest bardzo elastyczna S UE = ,2p. Popyt na PC-ty jest dosyć elastyczny i można ja przybliżyć wzorem: D = ,5p. Komputery markowe nie są składane w Polsce i są obłożone 40% podatkiem importowym. Polskie firmy ograniczają się do rynku lokalnego i nie działają na rynkach UE a) Określ warunki równowagi na rynku Komputerów osobistych w Polsce przed przystąpieniem do UE. b) Określ warunki równowagi na rynku Komputerów osobistych w Polsce po przystąpieniem do UE (zniesienie podatku importowego) c) W pierwszej części zadania na podstawie uproszczonego modelu równowagi cząstkowej określiliście wpływ połączenia gospodarki polskiej i UE na rynek komputerów osobistych. W tej części zadania musicie sami przeprowadzić podobną analizę dla wybranego przez was dowolnego funkcjonującego w Polsce rynku. Analiza ta musi zawierać trzy podstawowe części: i) krótki opis analizowanego rynku, założenia modelu, określenie warunków równowagi przed i po połączeniu z UE (wystarczy analiza graficzna) oraz wnioski wynikające z tej analizy. Zadanie 14 (trudne) Dala wielu twardo rynkowych ekonomistów edukacja to towar, który można kupować i sprzedawać, czyli zwykły model popytu i podaży. I tak: rynek edukacyjny składa się z dwóch części: prywatny

8 rządzący się zasadami rynkowymi oraz regulowany przez rząd. Rynki te są oddzielone i można przedstawić je w następujący sposób: Rynek prywatny Popyt nieelastyczny, co oznacza, że tego typu gospodarstwa domowe traktują edukacje jako inwestycje i cena nie jest głównym kryterium decydującym o chęci zakupu tego dobra. O podaży nie wiele można powiedzieć - załóżmy, że jest elastyczna. Cena jest wynikiem gry rynkowej. Państwo nie dopłaca do oświaty prywatnej. Rynek regulowany Popyt jest elastyczny, co oznacza, ta grupa gospodarstw domowych nie dba o wykształcenie, wystarczy niewielka zmiana ceny, aby te gospodarstwa zrezygnowały z edukacji swoich dzieci. Podaż jest doskonale elastyczna i przy cenie równej zero państwo dostarcza dowolną ilość miejsc w szkołach. Na rynku regulowanym państwo dopłaca S złotych do każdego ucznia. Przedstaw graficznie opisaną sytuację. Przedstaw nadwyżkę konsumenta i producenta na tych dwóch rynkach oraz wydatki rządu. (nie potrzebne są liczby, ma to być model graficzny) Twardo rynkowi ekonomiści proponują prywatyzacje oświaty oraz zniesienie obowiązku szkolnego. Spowoduje to, że podaż edukacji będzie tylko prywatna oraz popyt łączny na edukacje będzie sumą popytu z rynku prywatnego oraz regulowanego. Ekonomiści ci proponują wprowadzenie talonów oświatowych tj. dopłaty do każdego ucznia. Pokaż, że wprowadzenie tego systemu może poprawić sytuację konsumentów(podwyższenie łącznej nadwyżki konsumentów ), oraz rządu niższe niż poprzednio dopłaty. Nasi twardo rynkowi ekonomiści rozwinęli projekt i proponują możliwość handlu talonami oświatowymi. Ich zdaniem może poprawić to sytuację wszystkich uczestników rynku. Nawet tych którzy zrezygnują z edukacji swoich dzieci. Na rysunku równowagi ogólnej przedstawiono taką sytuacje. Załóżmy ze mamy do czynienia z dwoma typami gospodarstw domowych. Pierwsza grupa reprezentowana jest przez gospodarstwo A. Jest to gospodarstwo o wysokich dochodach i w ramach nowego systemu edukacyjnego gospodarstwo to otrzymało talon edukacyjny. Gospodarstwo domowe B dysponuje niskimi dochodami i również posiada talon edukacyjny. Gospodarstwa te mogą konsumować dwa dobra konsumpcje oraz edukację. Zasób początkowy pokazany jest jako punkt E. Na początku każdy z tych gospodarstw konsumuje tylko tyle edukacji na ile pozwala talon edukacyjny. Im więcej talonów posiada gospodarstwo domowe tym więcej może konsumować edukacji. Na podstawie przedstawionego powyżej modelu równowagi ogólnej pokaz: i) Handel talonami nie będzie się odbywał, jeżeli sprzedaż talonu równoznaczna jest z zerowym poziomem edukacji. ii) Handel talonami może być obopólnie korzystny, jeżeli można sprzedać ułamek talonu. Np. sprzedaż ½ talonu może oznaczać, że dziecko nie będzie chodzić na niektóre przedmioty (np. język obcy).

9 Najbardziej kontrowersyjnym punktem tego planu jest zniesienie obowiązku szkolnego. Przedstaw ekonomiczna analizę kosztów i korzyści tego projektu wykraczająca po za prosty model wymiany. Posługuj się argumentami ekonomicznym!!!