PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2016/2017 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW V ROKU STUDIÓW

Transkrypt

1 PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2016/2017 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW V ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU :NEUROLOGIA 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot: Katedra Neurologii UM, ul. Przybyszewskiego 49 Klinika Chorób Naczyniowych Układu Nerwowego Szpitala MSWiA, ul. Dojazd Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: Adres: ul. Przybyszewskiego 49, Poznań Tel. /Fax: / Strona WWW nie dotyczy - neurosk2@ump.edu.pl 4. Kierownik jednostki: Prof. dr hab. med. 5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS Dr n. med. Adam Niezgoda 6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do platformy WISUS ( listy studentów) ( koordynator przedmiotu) : Nazwisko: dr med. Adam Niezgoda Tel. kontaktowy: Możliwość kontaktu konsultacje: Katedra i Klinika Neurologii, Pracownia Elektrofizjologii (wejcie K, parter), środa adamniezgoda@ump.edu.pl Osoba zastępująca: dr med. Wojciech Ambrosius i dr med. Alicja Kalinowska- Łyszczarz Kontakt: wambrosius@ump.edu.pl, akalinowskalyszczarz@ump.edu.pl Możliwość kontaktu: po uzgodnieniu mailowym

2 7. Miejsce przedmiotu w programie studiów: Rok: V Semestr: zimowy i letni 8. Liczba godzin ogółem : 95 liczba pkt.ects: 8 Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu Semestr zimowy/letni liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria Katedra Neurologii UM, ul. Przybyszewskiego C 15 Klinika Chorób Naczyniowych Układu Nerwowego Szpitala MSWiA 0 7 C 0 Razem: C 15 S 9. SYLABUS Nazwa przedmiotu/modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język przedmiotu Lekarski I LEKARSKI wyższy magisterski dzienne stacjonarne Polski SYLABUS Neurologia Rodzaj przedmiotu obowiązkowy fakultatywny Rok studiów/semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Założenia i cele przedmiotu I II III IV V VI , w tym: 30- wykłady, 15 - seminaria, 50 ćwiczenia,... fakultety Na zakończenie kursu student powinien posiadać następujące umiejętności: 1. Ocena skarg neurologicznych pacjenta poprzez zebranie wywiadu oraz wykonanie badania neurologicznego. 2. Zrozumienie patofizjologii podstawowych schorzeń neurologicznych oraz zastosowanie tej wiedzy w kontekście diagnostyki i leczenia pacjentów. 3. Lokalizacja anatomiczna objawów neurologicznych i przeprowadzenie diagnostyki różnicowej. 4. Zastosowanie adekwatnych narzędzi diagnostycznych w ocenie typowych objawów i skarg neurologicznych. 5. Leczenie typowych chorób neurologicznych, w szczególności stanów nagłych.

3 Symbol efektów kształcenia zgodnie ze standardami 2. E.W1 3. EW14 1. E.U1. 2. E.U3. 3. E.U7. 4. E.U12 5. E.U E.U E.U E.U EU E.U EU38. OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA WIEDZA (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) 1. Znajomość anatomii, fizjologii i patofizjologii układu nerwowego. 2. Znajomość epidemiologii oraz środowiskowych czynników ryzyka najczęstszych schorzeń neurologicznych. 3. Znajomość przyczyn, objawów, procesu diagnostycznego oraz terapeutycznego podstawowych schorzeń układu nerwowego, w tym: a) Bóle głowy: migrena, bóle głowy typu napięciowego, bóle trójdzielnoautonomiczne, neuralgia trójdzielna oraz nerwu językowo-gardłowego b) Choroby naczyniowe ośrodkowego układu nerwowego (OUN): udar niedokrwienny i krwotoczny mózgu, krwotok podpajęczynówkowy. c) Padaczka. d) Neuroinfekcje: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, neuroborelioza, kiła OUN, choroby prionowe, herpetyczne zapalenie mózgu. e) Choroby demielinizacyjne OUN: stwardnienie rozsiane oraz choroba Devica. f) Zaburzenia ruchowe: zespół parkinosnowski (szczególnie choroba Parkinsona), pląsawica Huntingtona, choroba Wilsona, drżenie samoistne, dystonie. g) Otępienia: choroba Alzheimera, otępienie czołowo-skroniowe, otępienie z ciałami Lewy ego, otępienie naczyniopochodne. h) Chorby układu nerwowo-mięśniowego: polineuropatie (w tym zespół Guillain-Barre, CIDP, MMN), miastenia, zespół miasteniczny, miopatie, dystrofie mięśniowe. i) Zespoły z uwięźnięcia: rwa kulszowa i ramienna. j) Stwardnienie zanikowe boczne jako choroba neuronu ruchowego. UMIEJĘTNOŚCI (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) 1. Przeprowadzenie badania podmiotowego u dorosłego pacjenta z objawami/skargami neurologicznymi. 2. Przeprowadzenie badania neurologicznego dorosłego pacjenta. 3. Ocena ogólnego stanu pacjenta, w tym stanu świadomości (m. in. przy użyciu skali Glasgow). 4. Postawienie rozpoznania wstępnego/lokalizacyjnego i przeprowadzenie diagnostyki różnicowej w typowych schorzeniach neurologicznych osób dorosłych. 5. Rozpoznanie schorzeń neurologicznych stanowiących bezpośrednie zagrożenie życia. 6. Zaplanowanie adekwatnych badań diagnostycznych celem potwierdzenia typowych schorzeń neurologicznych. 7. Zaplanowanie schematu leczenia oraz profilaktyki typowych schorzeń neurologicznych. 8. Kwalifikacja pacjenta do leczenia szpitalnego/ambulatoryjnego w zależności od objawów neurologicznych. 9. Określenie rokowania w chorobach układu nerwowego. 10. Interpretacja podstawowych badań laboratoryjnych (np. badanie płynu mózgowo-rdzeniowego), neuroobrazowych ( tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny głowy i rdzenia kręgowego) i neuroelektrofizjologicznych (EEG, ENG, EMG), ultrasonograficznych (usg tętnic szyjnych i kręgowych) w kontekście chorób układu nerwowego. 11. Prowadzenie podstawowej dokumentacji medycznej pacjenta neurologicznego (historia choroby). Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: Weryfikacja ustna w czasie seminariów i ćwiczeń, w kontekście konkretnych przypadków klinicznych Zaliczenie końcowe ćwiczeń (praktyczne), seminariów (test) oraz końcowy egzamin ustny/pisemny

4 KOMPETENCJE SPOŁECZNE (ZGODNIE Z OGÓLNYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) Umiejętność nawiązania kontaktu z chorym w sytuacji szczególnej z poszanowaniem prywatności/cierpienia oraz jak wyżej. Obserwacja podczas ćwiczeń. PUNKTY ECTS 8 TREŚCI MERYTORYCZNE PRZEDMIOTU: Tematyka 1. Choroby naczyniowe ośrodkowego układu nerwowego 2. Zespoły otępienne 3. Bóle głowy i twarzy 4. Choroby układu pozapiramidowego 5. Padaczka 6. Choroby infekcyjne układu nerwowego 7. Stwardnienie rozsiane i inne choroby demielinizacyjne układu nerwowego 8. Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego i zespoły paraneoplastyczne 9. Choroby mięśni i złącza nerwowo-mięśniowego 10. Choroby i zespoły objawowe obwodowego układu nerwowego 11. Zespoły objawowe powstałe z uwięźnięcia 12. Choroby neuronu motorycznego 13. Zatrucia i zespoły niedoborowe układu nerwowego 1. Podstawy diagnostyki klinicznej chorób układu nerwowego i zespoły objawowe 2. Choroby obwodowego układu nerwowego - choroby nerwów czaszkowych, polineuropatie, radykulopatie, ostra i przewlekła poliradykuloneuropatia demielinizacyjna. 3. Choroby demielinizacyjne ośrodkowego układu nerwowego. 4. Choroby układu pozapiramidowego. 5. Bóle i zawroty głowy. 6. Choroby transmisyjne układu nerwowego 7. Otępienie pierwotne i wtórne zespoły otępienne, choroby neurodegeneracyjne 8. Padaczka i inne stany utraty przytomności 9. Choroby mięśni i złącza nerwowo-mięśniowego 1. badanie podmiotowe chorego neurologicznego 2. badanie czaszki i nerwów czaszkowych 3. badanie układu ruchowego oraz układu czuciowego 4. badanie układu równowagi i koordynacji ruchowej oraz funkcji intelektualnych 5. badanie objawów oponowych i ocena stanu neurologicznego chorego nieprzytomnego 6. podstawy interpretacji badania płynu mózgowo-rdzeniowego 7. podstawy interpretacji innych badań paraklinicznych, tj.: EEG, EMG, USG tętnic szyjnych i kregowych oraz potencjałów wywołanych 8. podstawy interpretacji badań neuroradiologicznych oraz rola badań histopatologicznych w diagnostyce neurologicznej 9. rehabilitacja w chorobach neurologicznych 10. sprawdzian wiadomości teoretycznych i praktycznych Forma (wykłady,seminari u,, ćwiczenia, zaj.fakultatywne, itp ) wykłady seminaria ćwiczenia LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA: 1. W. Kozubski, P. P. Liberski (red.), Neurologia. Podręcznik dla studentów medycyny, PZWL 2014 (wyd. II) 2. D. L. Felten, A. Shetty (red. wyd. pol. A. Szczudlik), Atlas neuroanatomii i neurofizjologii Nettera, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2012 (wyd.2) 3. A. Bochenek, M. Reicher, Anatomia człowieka tom IV-V, PZWL 2010

5 WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU: Zaliczenie Kryterium zaliczenia: - potwierdzone uczestnictwo w całym bloku ćwiczeniowym. - kolokwium końcowe o charakterze praktycznym: samodzielne zbadanie chorego, postawienie rozpoznania lokalizacyjnego, w razie wątpliwości ze strony asystenta pytania uzupełniające w odniesieniu do badanego chorego. Egzamin końcowy: złożony ze 100 pytań testowych, z 4 dystraktorami, jednokrotnego wyboru, pod warunkiem zaliczonego kolokwium końcowego (przystąpienie do egzaminu za okazaniem pisemnego zaliczenia kolokwium końcowego). Do oceny końcowej z przedmiotu wlicza się punkty uzyskane ze sprawdzianu wejściowego (maksymalnie 20), a warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie 65% z łącznej maksymalnej punktacji, a więc 78 punktów. Egzamin poprawkowy odbywa się ustnie u Kierownika Katedry lub wyznaczonego przez Kierownika samodzielnego pracownika naukowego. 10.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów Wykłady - Semestr zimowy/letni Wykład 1. Wykład 2. Tematyka wykładów Choroby naczyniowe ośrodkowego układu nerwowego cz. 1 Choroby naczyniowe ośrodkowego układu nerwowego cz. 2 Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Wykład 3. Zespoły otępienne. Wykład 4. Wykład 5. Bóle głowy i twarzy Choroby układu pozapiramidowego Wykład 6. Padaczka Wykład 7. Choroby infekcyjne układu nerwowego. Wykład 8. Wykład 9. Wykład 10. Stwardnienie rozsiane i inne choroby demielinizacyjne układu nerwowego Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego i zespoły paraneoplastyczne Choroby mięśni i złącza nerwowo-mięśniowego Alicja Kalinowska-Łyszczarz

6 Wykład 11. Wykład 12. Choroby i zespoły objawowe obwodowego układu nerwowego- cz.1 Choroby i zespoły objawowe obwodowego układu nerwowego- cz.2 Wykład 13. Zespoły objawowe powstałe z uwięźnięcia Wykład 14. Choroby neuronu motorycznego Wykład 15. Zatrucia i zespoły niedoborowe układu nerwowego Ćwiczenia - Semestr zimowy/letni Tematyka ćwiczeń Osoba odpowiedzialna SALA Ćwiczenie W zależności od profilu pacjentów w Klinice Neurologii UMP, ul. Przybyszewskiego 49 Asystenci prowadzący ćwiczenia z indywidualnymi podgrupami: Dr Jolanta Florczak-Wyspiańska Dr Alicja Kalinowska-Łyszczarz Doc. Maria Łukasik Dr Wojciech Ambrosius Prof. Piotr Kowal Prof. Jacek Losy Dr Adam Niezgoda doktoranci Ćwiczenia odbywają się przy łóżku pacjenta, w ramach Kliniki Neurologii, wejście K, II piętro, ul. Przybyszewskiego 49 Ćwiczenie 6 (MSWiA) Choroby naczyniowe układu nerwowego Prof. Radosław Kaźmierski Dr Mikołaj Pawlak Ćwiczenia 7-10 W zależności od profilu pacjentów w Klinice Neurologii UMP, ul. Przybyszewskiego 49 Dr Jolanta Florczak-Wyspiańska Dr Alicja Kalinowska-Łyszczarz Doc. Maria Łukasik Dr Wojciech Ambrosius Prof. Piotr Kowal Prof. Jacek Losy Dr Adam Niezgoda doktoranci Seminaria - Semestr zimowy/letni Tematyka seminariów Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia SALA Seminarium 1. Podstawy diagnostyki klinicznej chorób układu nerwowego i zespoły objawowe. Sala seminaryjna Katedry i Kliniki Neurologii UMP, ul. Przybyszewskiego 49, wejście K,

7 I piętro Seminarium 2. Choroby obwodowego układu nerwowego - choroby nerwów czaszkowych, polineuropatie, radykulopatie, ostra i przewlekła poliradykuloneuropatia demielinizacyjna. Seminarium 3. Choroby demielinizacyjne ośrodkowego układu nerwowego. Seminarium 4. Choroby układu pozapiramidowego. Seminarium 5. Bóle i zawroty głowy. Seminarium 6. Otępienie pierwotne i wtórne zespoły otępienne, choroby neurodegeneracyjne. Seminarium 7. Choroby mięśni i złącza nerwowo-mięśniowego. Seminarium 8. Choroby transmisyjne układu nerwowego. 11. Organizacja zajęć: Zajęcia kliniczne odbywają się od poniedziałku do piątku w godzinach: 1. tydzień seminarium ćwiczenia (w podgrupach A,B,C,D±E) PONIEDZIAŁEK 08:00-09:30 (sem.1) 09:45-13:15 WTOREK 08:00-09:30 (sem.2) 09:45-13:15 ŚRODA 08:00-09:30 (sem.3) 09:45-13:15 CZWARTEK 08:00-09:30 (sem.4) 09:45-13:15 PIĄTEK 08:00-09:30 (sem.6) 09:45-13:15 2. tydzień PONIEDZIAŁEK gr. A+B (MSWiA) x 08:00-13:30 (przerwa 09:30-09:45) gr. C+D±E (Przybyszewskiego) 08:00-09:30 (sem.7) 9:45-13:00 WTOREK gr. A+B (Przybyszewskiego) 08:00-09:30 (sem.7) 9:45-13:00 gr. C+D±E (MSWiA) x 08:00-13:30 (przerwa 09:30-09:45) ŚRODA 08:00-09:30 (sem.8) 09:45-13:00 CZWARTEK 08:00-08:45 (sem.5) 09:00-13:15 PIĄTEK x 09:00-13:00 liczba podgrup uzależniona jest od liczby studentów w danej grupie - podgrupy A, B, C, D i ewentualnie E)

8 Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej jednostki : nie dotyczy REGULAMIN ZAJĘĆ: 1. przed rozpoczęciem zajęć student jest obowiązany zaliczyć sprawdzian wejściowy złożony z 20 pytań testowych z neuroanatomii (4 odpowiedzi, jednokrotny wybór) w Centrum Innowacyjnych Technik Kształcenia ul. Parkowa 2 w Poznaniu. Ocena z tego sprawdzianu będzie wliczana do egzaminu końcowego na zasadzie łączenia liczby punktów ze sprawdzianu wejściowego i z egzaminu końcowego. Studenci będą mogli uczestniczyć w zajęciach niezależnie od uzyskanego wyniku sprawdzianu wejściowego, niemniej liczba punktów wpływa na ocenę z egzaminu końcowego zgodnie z zasadami opisanymi powyżej. Terminy sprawdzianów podane będą w oddzielnym zestawieniu dołączonym do przewodnika. 2. zajęcia rozpoczynają się seminariami o godz. 8:00 w sali seminaryjnej Katedry Neurologii, po których następuje 15-minutowa przerwa, a następnie ćwiczenia kliniczne na oddziale, które trwają tak, jak podano szczegółowo w punkcie 11 tego przewodnika. 3. jedynie w pierwszym i drugim dniu drugiego tygodnia ćwiczeń połowa grupy dziekańskiej ma zajęcia w Klinice Chorób Naczyniowych Układu Nerwowego Szpitala MSWiA ul. Dojazd 34 w godzinach, a połowa w Katedrze i Klinice Neurologii, jak podano szczegółowo w punkcie 11 tego przewodnika. 3. każda nieobecność powoduje niezaliczenie zajęć i konieczność ich odrobienia opuszczonego dnia, jeśli nie przekroczyła jednego dnia, całego bloku seminariów i ćwiczeń w przypadku nieobecności dłuższej niż jeden dzień. 4. dwa spóźnienia skutkują tym samym, co jedna nieobecność. 5. student po każdym seminarium oraz ćwiczeniach uzyskuje pisemne potwierdzenie u prowadzącego asystenta. PROGRAM ZAJĘĆ: seminarium ćwiczenia w oddziałach M1-M5 (w podgrupach A, B, C, D±E) 1. tydzień PONIEDZIAŁEK 08:00-09:30 (sem.1) 09:45-13:15 WTOREK 08:00-09:30 (sem.2) 09:45-13:15

9 ŚRODA 08:00-09:30 (sem.3) 09:45-13:15 CZWARTEK 08:00-09:30 (sem.4) 09:45-13:15 PIĄTEK 08:00-09:30 (sem.6) 09:45-13:15 2. tydzień PONIEDZIAŁEK gr. A+B (MSWiA) x 08:00-13:30 (przerwa 09:30-09:45) gr. C+D±E (Przybyszewskiego) 08:00-09:30 (sem.7) 9:45-13:00 WTOREK gr. A+B (Przybyszewskiego) 08:00-09:30 (sem.7) 9:45-13:00 gr. C+D±E (MSWiA) x 08:00-13:30 (przerwa 09:30-09:45) ŚRODA 08:00-09:30 (sem.8) 09:45-13:00 CZWARTEK 08:00-08:45 (sem.5) 09:00-13:15 PIĄTEK x 09:00-13:00 Tematykę seminariów 1-8 na poszczególne dni zajęć wyszczególniono w punkcie 10. Tematyka ćwiczeń uwarunkowana jest aktualnym profilem pacjentów przebywających w Katedrze i Klinice Neurologii UMP oraz w Klinice Chorób Naczyniowych Układu Nerwowego Szpitala MSWiA. PROGRAM NAUCZANIA Wymagania wstępne: znajomość anatomii układu nerwowego (Bochenek/Reicher: Anatomia człowieka tom IV i V) Przygotowanie do zajęć: fartuch, młotek neurologiczny, latarka neurologiczna, identyfikator z imieniem i nazwiskiem studenta na fartuch, obuwie zmienne Wymagania końcowe: umiejętność postawienia rozpoznania wstępnego/lokalizacyjnego, etiologicznego i zaproponowanie leczenia, określenie rokowania 12.Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny Zaliczenie kryterium zaliczenia - Potwierdzone uczestnictwo w całym bloku ćwiczeniowym. - Kolokwium końcowe o charakterze praktycznym: samodzielne zbadanie chorego, postawienie rozpoznania lokalizacyjnego, w razie wątpliwości ze strony asystenta

10 pytania uzupełniające w odniesieniu do badanego chorego) Egzamin teoretyczny kryterium zaliczenia: forma egzaminu ( ustny, pisemny, testowy) - Egzamin końcowy (złożony ze 100 pytań testowych z 4 dystraktorami jednokrotnego wyboru, trwający 1 godzinę i 40 minut) pod warunkiem zaliczonego kolokwium końcowego (przystąpienie do egzaminu za okazaniem pisemnego zaliczenia kolokwium końcowego), do oceny końcowej z przedmiotu wlicza się punkty uzyskane ze sprawdzianu wejściowego (maksymalnie 20), a warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie 65% z łącznej maksymalnej punktacji, a więc 78 punktów. - Egzamin poprawkowy odbywa się ustnie u Kierownika Katedry lub osoby przez niego wyznaczonej. Egzamin praktyczny kryterium zaliczenia: nie dotyczy 13.Literatura: Zalecana literatura: 3. W. Kozubski, P. P. Liberski (red.), Neurologia. Podręcznik dla studentów medycyny, PZWL 2014 (wyd. II) 4. D. L. Felten, A. Shetty (red. wyd. pol. A. Szczudlik), Atlas neuroanatomii i neurofizjologii Nettera, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2012 (wyd.2) 5. A. Bochenek, M. Reicher, Anatomia człowieka tom IV-V, PZWL Studenckie koło naukowe Opiekun koła: dr med. Mikołaj Pawlak Tematyka: projekty badawcze poświęcone m.in. problematyce stwardnienia rozsianego i neurologii naczyniowej Miejsce spotkań: Klinika Neurologii i Chorób Naczyniowych Układu Nerwowego, Szpital MSWiA, ul. Dojazd 34 Poznań 15. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora 16. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku przedmiotów koordynowanych: nie dotyczy