Zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej
|
|
- Helena Sawicka
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej Sławomir Zmonarski, dr n. med., Kat. Nefrologii i Med. Transpl., Uniw. Medyczny Wrocław Kurs dla specjalizujących się w nefrologii i chor. wewn. 2010r. 1
2 Podział zaburzeń równowagi H + -OH -. Zaburzenia mieszane. Zaburzenia nieoddechowe pierwotna zmianą stężenia HCO3-. Zaburzenia oddechowe pierwotna zmiana PCO2. 2
3 Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej W zależności od stężenia HCO3 - rozróżniamy: kwasice nieoddechowe ( HCO3 - ), zasadowice nieoddechowe ( HCO3 - ). Przy odpow. zmianie pco2 zaburzenia te mogą być wyrównane. Zmiany ph krwi wywołane pierwotnym lub wtórnym obniżeniem pco2 określa się jako: Kwasice oddechowe - przy wzroście pco2, Zasadowice oddechowe spadek pco2. Przy odpowiedniej zmianie HCO3 - zaburzenia te mogą być wyrównane. 3
4 Zaburzenia równowagi H + -OH - 4
5 [ Na + ] + NA = niena + LA = [ Na LA [ Na + + niena nie( Cl = 11mEq / l ] [ Cl ] [ Cl + = Luka anionowa [ Cl + HCO ] HCO + HCO + HCO ] = ] ) = 23mEq / l niena + NA NA = 12mEq / l NA nielotne aniony; Σ suma stężeń; LA: ΣnieNa + lub ΣNA (kw. mlekowy, acetooctowy, β- hydroksymasłowy), LA: ΣnieNa + (K +, Ca 2+, Mg 2+, m-igg) lub ΣNA (np. albumin). Zastosowanie kliniczne: diagnostyka kwasic nieoddechowych, gammapatii, zatruć Li, Br, kontrola lab. 5
6 Kwasica oddechowa ostra Kwasica oddechowa ostra jest wywoływana przez hipowentylację lub odychanie powietrzem o dużym stężeniu CO 2. Hipowentylacja jest rozumiana jako niezdolność do eliminacji CO 2. Powoduje to wzrost P aco2, a akumulowany CO 2 powoduje obniżanie ph krwi. Dla każego mola wytworzonego HCO3 - musi zostać wyeliminowany 1 mol niebikarbonianowego buforu, co powoduje, że równowaga zasad (Base Excess BE) pozostaje neutralna. Każde zaburzenie regulacji oddechowej równowagi kwasowozasadowej jest kompensowane nerkowo na przestrzeni kilku dni. 6
7 Kwasica oddechowa ostra 7
8 Kwasica oddechowa Przyczyny Uszkodzenie nerwowej regulacji oddychania poziom centralny (leki, toksyny) lub obwodowy Ograniczenie ruchomości klatki piersiowej przyczyny kostne, mięśniowe, skórne, otyłość. Choroby płuc i opłucnej, w tym ALI (ostre uszkodzenie płuc), ARDS. Zespół bezdechu sennego, Ostra lub przewlekła niewydolność serca, Niewłaściwa regulacja sztucznego lub wspomaganego oddychania. 8
9 ALI, ARDS cechy wspólne: Zniszczenie nabłonków pęcherzyków płucnych i śródbłonków naczyń włosowatych około pęcherzykowych w przebiegu: Pierwotnych uszkodzeń płuc: wstrząśnienie, zator, zachłyśnięcie, czynniki toksyczne, reperfuzja po transplantacji, itd. Wtórnych uszkodzeń płuc: posocznica, wstrząs pourazowy, pomostowanie aortalno-wieńcowe, przedawkowanie leków (nitrofurantoina, cyklofosfamid, preparatów krwiopochodnych). ALI + ARDS zmniejszenie wentylacji i perfuzji pęcherzyków hiperkapnia i hipoksemia. Mechanizmy kompensacji nerkowej i oddechowej są zwykle wtedy mało skuteczne. Ewolucja choroby może prowadzić do przewlekłej niewydolności oddechowej. 9
10 ALI; ARDS. Różnicowanie ALI: iloraz po2/fio2 <=300; poprawa 48-96h. ARDS: iloraz po2/fio2 <=200 Rtg ALI plackowate zacienienia jak w obrzęku płuc. Rtg ARDS obustronne siateczkowe nacieki zapalne płuc. Obrzęk płuc pochodzenia sercowego: ciśnienie zaklinowania tętnicy płucnej (>18 mmhg). ARDS FiO2 - % O2 w mieszaninie gazów oddech. 10
11 ALI; ARDS. Klinika: Sinica, Przyspieszony oddech, Osłuchowo - trzeszczenia, rzężenia i świsty. W początkowym okresie ALI/ARDS może wystąpić zasadowica oddechowa przechodząca w kwasicę oddechową ze znaczną hipoksemią. Ciśnienie zaklinowania tętnicy płucnej < 18 (12) mmhg, prawidłowe ciśnienie w lewym przedsionku serca, ALI 11
12 ALI; ARDS leczenie:. Przyczynowe chorobę wywołującą. Wentylacja sztuczna lub wspomagana: objętość oddechowa ml/kg Ciśnienie w drogach oddechowych < 30 cmh 2 O, Tlen do 60% Parametry docelowe gazometrii: SatO 2 = 88-90%, po 2 > 60 mmhg, Brak danych o korzystnym działaniu tlenku azotu, prostacykliny oraz iv glikokortykoidów (możliwe korzystne działanie tych leków w inhalacji). 12
13 Przewlekła kwasica oddechowa (PKO) Przyczyny: Zaawansowane stadia POChP; Astma oskrzelowa; Choroba nowotworowa płuc; Gruźlica płuc; Polio; Przedawkowanie leków działających ośrodkowo lub uszkadzających płuca; Anestezja; Myasthenia gravis. 13
14 Przewlekła kwasica oddechowa Duszność, pco2 obkurcza naczynia żylne możl. obrzęk płuc. Rozszerzenie naczyń krwionośnych tętniczych żabie oczy, obrzęk mózgu (bóle głowy, tarcza zastoinowa dna oka, senność). Różny stopień kompensacji metabolicznej zawsze obecny pco2 > 45 mmhg i HCO3 (różny), SatO2 <70% i po2 < 60 mmhg. Przeciążenie prawej komory. pojemności życiowej płuc (VC) i 1 sek. objętości wydechowej. 14
15 Rozpoznanie różnicowe: Przewlekła kwasica oddechowa Wyrównana zasadowica nieoddechowa brak objawów niewydolności oddechowej Leczenie zwykle małe możliwości leczenia przyczynowego, objawowo powstrzymywanie czynników zaostrzających (infekcje) inhalacje mukolityków, sympatykolityków, GK, antybiotyki. W ciężkich przypadkach nasilonej retencji CO 2 konieczna może być sztuczna wentylacja. Ostrożna tlenoterapia szybkie po2 może spowodować bezdech. Częste oceny nawodnienia i natremii. Inhibitory anhydrozy węglanowej jedynie w obrzękach obwodowych. 15
16 Zasadowica oddechowa - ostra Wywołana hiperwentylacją. Intensywność oddychania jest nieproporcjonalnie wysoka w proporcji do wytwarzania CO 2. P aco2 spada i ph krwi wzrasta. Reakcja wysokościowa: Ciśnienie P IO2 spada ze wzrostem wysokości. Gdy P ao2 obniży się < 55 mmhg stymuluje to chemoreceptory do hyperwentylacji (CO 2 -wash-out). Dwukrotne zwiększenie wentylacji płuc w przybliżeniu redukuje P aco2 do połowy. Łagodna astma w połączeniu z silnym niepokojem, atak histerii, nagłe oziębienie. Możliwe objawy tężyczkowe. 16
17 Zasadowica oddechowa - ostra Hiperwentylacja mechaniczna (chorych sztucznie wentylowanych) lub hiperwentylacja przed nurkowaniem: Eliminacja stymulacji oddychania przez CO 2 ; pco 2 : skurcz naczyń mózgu + niedotlenienie + Ca 2+ : Przesunięcie krzywej dysocjacji hemoglobiny w lewo (silne wiązanie tlenu przez Hb); Gdy PaO 2 obniży się do < 30 mmhg może dojść do utraty przytomności i śmierci pod wodą. Pobudzenie ośrodka oddechowego przez: toksyny egzogenne (bakteryjne), endogenne (amoniak), leki lub gorączkę. Zmiany zapalne zwyrodnieniowe lub zmiany nowotworowe OUN, 17
18 Zasadowica oddechowa - ostra Zmiany biochemiczne (wtórne) to: Wzrost napływu Na + i K + do komórek i wypływu H + z komórek do przestrzeni pozakomórkowej co powoduje wtórnie zmniejszenie ph prowadzące do spadku stężenia Ca 2+ ; Wzrost glikolizy beztlenowej będącej przyczyną wzrostu stężenia kwasu mlekowego; Przesunięcie krzywej dysocjacji HbO 2 w lewo (łatwiejsze wiązanie 0 2 przez Hb, lecz gorsze oddawanie O 2 tkankom, prowadzące do upośledzenia generacji związków wysokoenergetycznych); Spadek regeneracji HCO3 w nerkach. Zmiany hemodynamiczne polegają na skurczu naczyń mózgowych, prowadzącym do niedokrwienia mózgu. 18
19 Zasadowica oddechowa - ostra Buforowanie tkankowe: dysocjacji HBO 2, metabolizmu beztlenowego (mleczany), Na + i K +, wydalania HCO - 3 z moczem ( regeneracji zasad) po 48h. 19
20 Zasadowica oddechowa - ostra Następstwa niedokrwienia mózgu (parestezje, stany zamroczenia, objawy piramidowe, halucynacje, płaczliwość i depresja, zawroty głowy; Objawy tężyczkowe z powodu uwalniania H + przez białka i wiązania Ca 2+. Ca2 + powoduje aktywację wymiennika Na + -Ca 2+ oraz kanałów Na + w komórkach nerwowych i mięśniowych. Ból w okol. serca + uczucie ucisku, Duszność. W ataku histerii wystarcza oddychanie przez papierową torebkę zwiekszenie przestrzeni martwej. 20
21 Zasadowica oddechowa ostra - Laboratoryjne cechy Niewyrównanej zasadowicy oddechowej to: wzrost ph krwi, zmniejszenie pco 2 i prawidłowe stężenie HCO 3. Wyrównanej zasadowicy oddechowej to: prawidłowe ph krwi, zmniejszone pco 2 i stężenie HCO3 oraz wzrost produktów glikolizy beztlenowej (kwasu pirogronowego i mlekowego). 21
22 Zasadowica oddechowa ostra Rozpoznanie różnicowe: Niedoczynność przytarczyc ; Choroby OUN przebiegające z napadami drgawek (padaczka, nowotwory, stany zapalne). Leczenie ostrej zasadowicy: Przyczynowe. Leki uspokajające u osób z napadami histerii. Oddychanie do szczelnego balonika. Stosowanie mieszanki gazowej o 5-10% zawartości CO 2 - u chorych z wyrównaną zasadowicą może nasilić hiperwentylację. 22
23 Zaburzenia nieoddechowe Nieoddechowe zaburzenia równowagi kwasowozasadowej spowodowane są pierwotnym zmniejszeniem (kwasice) lub zwiększeniem (zasadowicę) stężenia jonów HCO3. Kwasica nieoddechowa jest zaburzeniem równowagi kwasowo-zasadowej charakteryzującym się pierwotnym niedoborem zasad 23
24 Kwasice nieoddechowe Kwasice spowodowane nadmiernym wytwarzaniem endogennych nielotnych kwasów: kwasice ketonowe (np. w cukrzycy); kwasice mleczanowe; wrodzone kwasice metaboliczne (kwasica wywołana kwasem propionowym, kwasem metylomalonowym, kwasica ketonowa w przebiegu wrodzonego defektu przemiany leucyny, izoleucyny i waliny, kwasice wywołane innymi kwasami, np. kwasem α-ketoglutarowym. Kwasice spowodowane retencją nielotnych kwasów: kwasica mocznicowa. Kwasice spowodowane utratą zasad: z wydalinami (biegunki) lub wydzielinami przewodu pokarmowego (przetoki jelitowe, żółciowe, trzustkowe) z moczem (kwasice nerkowe kanalikowe). 24
25 kwasica po podaniu CaCI 2 lub NH 4 CI kwasica indukowana inhibitorami anhydrazy węglanowej kwasice spowodowane zatruciem: glikolem etylenowym etanolem metanolem salicylanami Kwasice o innej lub złożonej etiologii kwasica spowodowana rozcieńczeniem zasad w płynach ustrojowych lub przemieszczeniem H + z przestrzeni wodnej śródkomórkowej do pozakomórkowej kwasica u chorych z ureterosigmoidostomią lub ureteroileostomią wrodzone kwasice metaboliczne. 25
26 Kwasice metaboliczne cechy kliniczne kurczliwości mięśnia serca i m. naczyń, wrażliwość β-receptorów, Ciężka kwasica ph < 7,2: Oddech Kussmaula, RR i cechy niewydolności lewej komory. Postępujące odwapnienie kości. Laboratorium ph, pco 2, K +, ~ Cl - : gdy kwasica spowodowana retencją org. anionu kwasu, Cl - : po eliminacji org. anionu. Luka anionowa prawidłowa lub zwiększona. wydalanie z moczem: NH4 +, H 2 PO 4, K +, Ca 2+, 26
27 Kwasica cukrzycowa ketonowa Definicja: insuliny utylizacji glukozy glikemii+ lipolizy + ciał ketonowych + katabolizmu białkowego ph < 7,3, HCO - 3 < 15 mmol/l stężenia kwasów: acetooctowego i β- hydroksymasłowego. katabolizm białkowy, 27
28 Kwasica cukrzycowa ketonowa Przemieszczenie potasu do przestrzeni pozakomórkowej. Diureza osmotyczna + uporczywe wymioty kwasicze odwodnienie + Na + + zasobów K + (ale K + ) +fosforanów RR, ~ Cl -, Ketonemia i ketonuria. syntezy zw. osmotycznie czynnych w mózgu (tauryna) + sekrecja wazopresyny. Kompensacja nerkowa, oddechowa i kostna. 28
29 Kwasica cukrzycowa ketonowa: Postępujace osłabienie + brak łaknienia + pragnienie + senność do śpiączki. Silne bóle brzucha + wymioty. Zapach acetonu + hiperwentylacja, Odwodnienie. Leukocytoza + Ht + białka całk. + trójglicerydów. 29
30 Kwasica ketonowa w przebiegu cukrzycy - postępowanie Diagnostyka: Pobrać krew do oznaczenia glikemii, stężenia mocznika, kwasu moczowego, fosforu nieorganicznego, ph, po 2, HCO3, Na +, K +, Cl -, hematokrytu i leukocytozy. Wprowadzić cewnik do pęcherza moczowego na stałe. Glikemię kontrolować w odstępach półgodzinnych w pierwszych 4 h leczenia, a następnie w odstępach 2- godzinnych. Oznaczenie ph, pco 2, Na + i K + powtarzać w odstępach godzinnych przez 6-8 h. 30
31 Kwasica ketonowa w przebiegu cukrzycy - postępowanie Terapia: Domięśniowo lub dożylnie (u chorych ze wstrząsem) wstrzyknąć j. insuliny krótko działającej. Podłączyć wlew kroplowy z 0,9% roztworu NaCl. W ciągu pierwszych 6 h podać 2-6 I tego roztworu. Następnie podawać 0,9% roztwór NaCl rozcieńczony 5% roztworem glukozy w stosunku 1:4 (1 obj. 0,9% NaCl + 4 obj. 5% roztworu glukozy). Na każde 2-3 g podawanej glukozy wstrzyknąć i.m. lub i.v. dodatkowo 1 j. insuliny krótko działającej. Kontrolować: OCŻ, nawodnienie, diurezę, stan ogólny. 31
32 Kwasica ketonowa w przebiegu cukrzycy - postępowanie Przy stężeniu potasu w osoczu mniejszym od 5,5 mmol/l wraz z płynami infuzyjnymi wymienionymi w pkt 3 podawać chlorek potasu w ilości 15 mmol/h podczas pierwszych 6 h, a następnie 7 mmol/h przez kolejnych 18 h. W razie istnienia hiperkaliemii podawanie potasu rozpocząć dopiero przy stężeniu mniejszym niż 5,5 mmol/l. W odstępach godzinnych podawać 5-10 j. insuliny krótko działającej (domięśniowo), aż glikemia zmniejszy się do 13,8 mmol/l (250 mg%). Następnie dawkę insuliny uzależnić od aktualnej glikemii. Dawkowanie insuliny należy dostosować do szybkości zmniejszenia się glikemii. Należy dążyć do tego, aby spadek glikemii nie był większy od 5 mmol/h. W razie stwierdzenia hipofosfatemii < 0,7 mmol/l należy rozpocząć suplementację fosforanów. 32
33 Kwasica ketonowa w przebiegu cukrzycy - postępowanie Przy ph krwi mniejszym niż 7,10 podawać wodorowęglan sodu do chwili wzrostu ph do wymienionej wartości. W razie wystąpienia objawów atonii żołądkowej - założyć sondę żołądkową. Doustne nawadnianie rozpocząć dopiero po odzyskaniu świadomości przez chorego. Zwalczać współwystępujące infekcje. Autor zaleceń: Franciszek Kokot 33
34 Kwasica mleczanowa - przyczyny Kwasica mleczanowa - typ A wywołana bezwzględnym lub względnym niedotlenieniem tkanek (hipoksja) z powodu: niewydolności sercowo-naczyniowej (wstrząs kardiogenny, oligowolemiczny, anafilaktyczny, septyczny, endotoksyczny) upośledzone utlenowanie krwi w płucach (zaburzenia wentylacji, dyfuzji gazów, perfuzji płuc) niedokrwistość wysokiego stopnia (stężenie Hb < 3,72 mmol/l) nadmierny wydatek energetyczny (drgawki padaczkowe, hipertermia, duży wysiłek fizyczny) met-hb, CO-Hb, CN-Hb. 34
35 Kwasica mleczanowa - przyczyny Kwasica mleczanowa - typ B wywołana blokiem przemiany mleczanu (brak cech hipoksji lub anoksji tkankowej) Kwasica mleczanowa polekowa lub wywołana toksynami egzogennymi: fenformina, buformina, metformina Salicylany, metanol, glikol etylenowy, pozajelitowe odżywianie fruktozą, sorbitolem, ksylitolem, etanolem, infuzja NaHCO3. Kwasica mleczanowa spowodowana defektem enzymatycznym. 35
36 Kwasica mleczanowa - przyczyny Kwasica mleczanowa - typ B wywołana blokiem przemiany mleczanu (brak cech hipoksji lub anoksji tkankowej) Kwasica mleczanowa wywołana innymi przyczynami, takimi jak: cukrzyca, choroby miąższu wątrobowego, niewydolność nerek, Infekcje, białaczka, nadmierne wchłanianie kwasu D-mlekowego z przewodu pokarmowego u chorych z zespołem krótkiej pętli jelitowej, stany zapalne: trzustki, wsierdzia, otrzewnej, zapalenie nerek i inne, niedobór tiaminy u alkoholików obciążonych węglowodanami. 36
37 Kwasica mleczanowa stężenia mleczanów > 2 mmol/l Donatorem jonów wodorowych jest powstający w procesie glikolizy beztlenowej ATP. 37
38 Kwasica wywołane utratą zasad przez przewód pokarmowy kwasica subtrakcyjna Przyczyny: najczęściej biegunki; utrata soku trzustkowego, jelitowego i żółci przez przetoki. Utrata: HCO3 - i elektrolitów (głównie K+, mniej Na). Obraz kliniczny - suma skutków: kwasicy; odwodnienia (nawet ostra niewydolność nerek); utraty Na i K. Rozpoznanie: Anamneza; Profil zaburzeń elektrolitowych (Na, K, Mg) oraz zmian ph, pco 2 i HCO
39 Kwasica wywołane utratą zasad przez przewód pokarmowy kwasica subtrakcyjna Leczenie przyczynowe; wodorowęglan sodowy; Intensywne zwalczanie zaburzeń gospodarki wodnej i elektrolitowej. 39
40 Kwasica nieoddechową indukowana etanolem - poalkoholowa Spowodowana jest: głodzeniem, nadmierną lipolizą, aktywacją układu współczulnego, niedoborem insuliny; niedoborem fosforanów, nasilającym glikolizę beztlenową i powstawanie kwasu mlekowego; samym etanolem będącym prekursorem octanu, ulegającego kondensacji do kwasu acetooctowego, który ulegając redukcji, tworzy kwas P-hydroksymasłowy. Kwasica poalkoholowa jest zatem przede wszystkim kwasicą ketonową. Rozpoznanie: anamneza, stężenie alkoholu i ketonów we krwi. 40
41 Kwasica nieoddechową indukowana etanolem - poalkoholowa Rozpoznanie różnicowe: hipoglikemia (która może wystąpić po zażyciu etanolu), kwasica spowodowaną zatruciem: glikolem etylenowym, metanolem lub kwasem salicylowym. substytuty" etanolu. Leczenie: dożylnym podanie glukozy przy stałym monitorowaniu fosfatemii i kaliemii (w razie potrzeby należy uzupełnić niedobory tych substancji) podanie witaminy B 6 ( mg/d). 41
42 Kwasica nieoddechową indukowana metanolem - poalkoholowa Metanol, ulega przemianie do aldehydu i kwasu mrówkowego. W powstawaniu kwasicy ma też znaczenie wzrost stężenia kwasu mlekowego. Objawy : wczesne: silne bóle głowy, brzucha i kończyn, podwójne widzenie, brak łaknienia i wymioty. późne 12-18h: senność, utrata świadomości, utrata wzroku. 42
43 Kwasica nieoddechową indukowana metanolem - poalkoholowa Leczenie kwasicy indukowanej metanolem (minimum kilka dni): do 2h prowokuje się wymioty u osoby przytomnej (płukanie żołądka), podaje się węgiel aktywny. podawanie etanolu (p.o %: 2,0 0,2 ml/kg), NaHCO 3 (2 łyżeczki / szklankę wody); forsowna diureza; kwas foliowy; ochrona oczu przed światłem; wykonanie dializy otrzewnowej lub hemodializy. inhibitor dehydrogenazy etanolowej fomepizol 15 mg/kg iv. 43
44 Kwasica nieoddechową indukowana glikolem - poalkoholowa Glikol etylenowy, ulegając przemianie do kwasu glikolowego, glioksalowego i szczawiowego, może być przyczyną ciężkiej kwasicy nieoddechowej (stężenie HCO3 często spada < 5 mmol/l). Leczenie: podawanie etanolu w dawkach potrzebnych do uzyskania stężenia mg%, stosowaniu fomepizolu, Dializoterapia, płukanie żołądka jest uzasadnione tylko bezpośrednio po zażyciu trucizny. 44
45 Kwasica nieoddechową po zatruciu kwasem salicylowym lub związkami pochodnymi Charakteryzuje się początkowo zasadowicą oddechową (3-4 godziny po zatruciu, spowodowaną hiperwentylacją w wyniku pobudzenia ośrodka oddechowego), przechodzi w kwasicą nieoddechową, spowodowaną nasileniem glikolizy beztlenowej (której końcowym metabolitem jest kwas mlekowy) oraz wzrostem lipolizy i ketogenezy. Obraz kliniczny ostrego zatrucia: hiperwentylacja, hipertermia, zlewne poty, wielomocz. 45
46 Kwasica nieoddechową po zatruciu kwasem salicylowym lub związkami pochodnymi Ciężkie zatrucie - objawy uszkodzenia OUN (gwizdy w uszach, zamroczenie, śpiączka); wątroby (objawy skazy krwotocznej); nerek (białkomocz, krwiomocz). W drugiej fazie zatrucia w badaniach laboratoryjnych: kwasica nieoddechowa; możliwa hiperglikemia, ketonuria oraz glukozuria. Leczenie: podawaniu roztworu wodorowęglanów do osiągnięcia ph 7,15-7,20 ; intensywne nawadnianie; w ciężkich zatruciach dializoterapia. 46
47 Rola nerek w utrzymaniu równowagi H-OH Resorpcja zwrotna HCO 3 - (cewka bliższa 70-90% i dalsza): Cewka bliższa: Pompa wodorowa (V-ATP-aza) + przeciwwymieniacz Na-H (NHE-3), Cewka dalsza komórki wtrącone α. 47
48 Rola nerek w utrzymaniu równowagi H-OH Regeneracja HCO 3 - (kw. miareczkowa, amoniogeneza); substancje wiążące H + wydzielane w moczu: fosforany dwuzasadowe, kreatynina, kwas moczowy, ketokwasy. Kwaśność miareczkowa ilość H + wydalana z moczem w postaci H 2 PO 4 - i innych słabych kwasów. Amoniogeneza metabolizm glutaminy generacja NH 4 - w cewce proksymalnej + cyrkulacja w mechanizmie przeciwprądowym (50% podlega ostatecznemu wydaleniu). Wzrasta w kwasicy, nasilana przez PTH, insulinę. Generacja HCO 3 - z kw. cytrynowego wchłanianego w cewce proksymalnej. Wydalanie netto jonu H + z anionami nielotnych kwasów. 48
49 Nerkowa regulacja gospodarki kwasowo-zasadowej - cewka proksymalna. 49
50 Nerkowa regulacja gospodarki kwasowo-zasadowej - część dystalna nefronu. 50
51 Kwasica mocznicowa przewlekła Wytwarzanie H + = 1 mmol/kg m.c./24h 98% wydalania H + w nerkach w procesie regeneracji HCO 3-. Przewlekła niewydolność nerek powoduje najpierw generacji NH4 +, dostępność org. anionów w moczu i absorpcja ich z przewodu pokarmowego. Kompensacja oddechowa i metaboliczna ( zasobów K + przy umiarkowanym stężenia K + ). ph przy GFR < 20 ml/min (wyj. kanalikowe defekty wydalania H + z hiperkaliemią), resorpcji HCO 3 - w kanaliku bliższym (PTH) co sprzyja wymiany Na K w kanaliku dalszym, ale amoniogenezę. Rosnąca w miarę spadku GFR retencja kwasów, elektrolitów i toksyn. lipoliza, nietolerancja glukozy, niedobór D3, katabolizm białkowy. 51
52 Lecznie: Kwasica mocznicowa przewlekła podaży białka i katabolizmu białkowego, Wiązanie fosforanów nieorganicznych w przewodzie pokarmowym, Stosowanie akceptorów jonów wodorowych, Dializa. 52
53 Zasadowice nieoddechowe Zasadowicę nieoddechowe są wyrazem ujemnego bilansu jonów wodorowych; biochemicznie cechuje je wzrost stężenia wodorowęglanów w surowicy krwi. Zasadowice wywołane nadmierną utratą H + (zasadowica subtrakcyjna) lub utratą chlorków: wymioty, odsysanie treści żołądkowej, biegunki {chloridorrhoea congenita), nadmierna utrata H + lub chlorków z moczem (gastrocystoplastyka, saluretica, wrodzony defekt wchłaniania chlorków przez jelito - chloridorrhoea congenita uwarunkowany mutacją genu DRA), utrata chlorków przez skórę (fibrosis cystica), zmniejszona podaż chlorków z pokarmami. 53
54 Zasadowice nieoddechowe Zasadowicę wywołane nadmierną podażą zasad (zasadowica addycyjna) lub potencjalnych zasad, których przyczynami mogą być: NaHCO3, cytrynian sodu, mleczan sodu, węglan wapnia, zasadowica kontrakcyjna, zasadowicę po stosowaniu tlenu u chorych z wyrównaną kwasicą oddechową. 54
55 Zasadowice nieoddechowe Zasadowicę wywołane niedostatecznym poborem potasu lub nadmierną utratą potasu, których przyczynami mogą być: Hiperaldosteronizm pierwotny i wtórny Wzmożone wydzielanie glikokortykosteroidów Niedostateczna podaż K + w pokarmach Utrata potasu przez przewód pokarmowy: wymioty, biegunki, utrata soków trawiennych przez przetoki, zespół wadliwego wchłaniania, nadużywanie środków przeczyszczających, rak kosmkowy jelita grubego. 55
56 Utrata potasu z moczem: Zasadowice nieoddechowe zapalenie nerek z utratą potasu, stosowanie saluretyków, wyciągów lukrecji, aldosteronu, glikokortykosteroidów, zespół Barttera - typ I, II, III, IV, zespół Liddle'a, zespół Gitelmana, niedobór dehydrogenazy 11 p-hydroksysteroidowej lub obecność jej inhibitorów (AME - zespół pozornego nadmiaru mineralokortykosteroidów), nadciśnienie tętnicze podatne na podawanie glikokortykosteroidów, niedobór magnezu, mutacja aktywująca receptora mineralokortykosteroidowego. 56
57 Zasadowice nieoddechowe 57
58 Zasadowice nieoddechowe - objawy Przesunięcie krzywej dysocjacji HbO 2 w lewo, jest przyczyną upośledzonego oddawania tlenu tkankom, co powoduje objawy niedokrwienia OUN i serca. Zwężenie naczyń krwionośnych pogłębia niedotlenienie tkanek. Może powodować stężenia Ca 2+ i wystąpienie tężyczki, Mogą występować objawy niedoboru potasu. Może ulec kompensacji oddechowej ( wentylacji płuc, pco 2 ), nerkowej ( regeneracji zasad w procesie amoniogenezy i wytwarzania kwaśności miareczkowej, po uprzednim wyrównaniu kwasicy wewnątrzkomórkowej), metabolicznej ( glikolizy tlenowej i glikolizy beztlenowej i ketogenezy). 58
59 Zasadowica nieoddechową wywołana nadmierną utratą jonów H + (zasadowica subtrakcyjna) lub Cl -. U chorych wymiotujących dochodzi do utraty H + i Cl -, natomiast nie zachodzi proces wzajemnej neutralizacji kwasu solnego z soku żołądkowego przez HCO3 z soku trzustkowego. Zasadowica pogłębia się w następstwie utraty jonów K +, zawartych w soku żołądkowym, oraz utraty jonów K + z moczem, spowodowanej hiperaldosteronizmem wtórnym (indukowanym hipowolemią). Utrata Cl - przez przewód pokarmowy Utrata Cl - nerki (diuretyki) tracony jest też potas (hiperaldosteronizm wtórny). 59
60 Zasadowica nieoddechową wywołana nadmierną utratą jonów H + (zasadowica subtrakcyjna) lub Cl - objawy: Zależne od hipokaliemii należą zaburzenia czynności : OUN (psychoza, depresja, stany lękowe, senność), obwodowego układu nerwowego (parestezje, zanik odruchów ścięgnistych), zaburzenia czynności mięśni szkieletowych (osłabienie siły mięśniowej, porażenie mięśni), zaburzenia czynności układu krążenia (skurcze dodatkowe, częstoskurcz), przewodu pokarmowego (objawy niedrożności porażennej). Objawy odwodnienia izotonicznego oraz tężyczki lub jej równoważników. Przyczyną zgonu mogą być zaburzenia rytmu serca lub wstrząs hipowolemiczny. 60
61 Zasadowica nieoddechową wywołana nadmierną utratą jonów H + (zasadowica subtrakcyjna) lub Cl - : Diagnostyka: Hipokaliemia i hipochloremia, Wzrost ph, pco 2 i stężenia HCO3, Podwyższenie wartości wskaźników wydalniczej czynności nerek (wzrost stężenia kreatyniny i mocznika) Wzrost stężenia kwasów: pirogronowego i mlekowego, a także substancji ketonowych. W EKG mogą występować cechy hipokaliemii. Leczenie Przyczynowe (jeśli to możliwe). U chorych wymiotujących lekiem z wyboru jest 0,9% roztwór NaCl podany dożylnie razem z KCl (w niedoborze potasu). Wielkość niedoboru chlorków (QCl) oblicza się wg wzoru: QCI = 0,2 x masa ciała (w kg) x zamierzony niedobór chloremii 61
62 Zasadowica nieoddechową wywołana nadmiarną podażą zasad (zasadowica addycyjna): Przyczyny: Nadmierna podaż zasad lub ich prekursorów; Nadmierna regeneracja zasad przez nerki; Odwodnienie (zasadowica kontrakcyjna) powoduje wtórny hiperaldosteronizm; Zbyt intensywna tlenoterapią u chorych z przewlekłą niewydolnością oddechową (przebiega z hipochloremią). Sprawnie działające nerki mogą wydalić mmol NaHCO3 na dobę. Zasadowica rozwija się w razie przekroczenia tej dawki NaHCO3 lub jego prekursorów. Nadmierne wydalanie NaHCO3 wtórnie zwiększa wydalanie potasu przez kanalik dalszy nefronu. 62
63 Zasadowica nieoddechową wywołana nadmiarną podażą zasad (zasadowica addycyjna) obraz kliniczny: Zasadowica addycyjna uruchamia kompensację płucną (hipowentylacja), nerkową (zmniejszenie resorpcji zwrotnej HCO3 - w kanalikach nerkowych), metaboliczną (wzrost glikolizy beztlenowej i ketogenezy). Obraz kliniczny: zależy głównie od choroby podstawowej, tężyczka lub jej równoważniki, w zespole Burnetta dominują objawy hiperkalcemii i(lub) hipokaliemii, w zasadowicy kontrakcyjnej - odwodnienie hipertoniczne. u chorych z przewlekłą wyrównaną kwasicą oddechową poddanych intensywnej tlenoterapii może wystąpić utrata przytomności, spowodowana niedotlenieniem OUN. 63
64 Zasadowica nieoddechową wywołana nadmiarną podażą zasad (zasadowica addycyjna) leczenie: Leczenie: Zespół Burnetta: odstawienie leków alkalizujących. Zasadowica kontrakcyjna: nawadnianie chorych. Zespół płucno-sercowy wyrównany: stosowaniu mieszaniny tlenu i CO 2 (5-7% CO 2 ) wraz z inhibitorami anhydrazy węglanowej. 64
65 Zasadowica nieoddechową wywołana niedoborem potasu: Niedobór potasu wywołuje kwasicę wewnątrzkomórkową, która jest przyczyną zwiększonego wydalania H + z moczem. Niedobór K + w przestrzeni pozakomórkowej jest wyrównywany przemieszczeniem do niej K + wewnątrzkomórkowego (na 2 jony Na + i 1 jon H + wchodzące do komórki, 3 jony K + opuszczają komórkę). W ten sposób rozwija się kwasica wewnątrzkomórkowa i zasadowica pozakomórkowa. W nerkach kwasica wewnątrzkomórkowa jest przyczyną wzrostu wymiany H + (wydalanego do płynu cewkowego) na Na + (resorbowany do krwi przez komórki cewkowe) kosztem zmniejszenia wymiany Na + na K +. Wzmożone wydalanie H + z moczem (aciduria paradoxa) jest związane ze wzrostem generacji jonów HCO3. W następstwie tych procesów wzrasta stężenie HCO3 w osoczu krwi, prowadzące do rozwoju zasadowicy nieoddechowej 65
66 Zasadowica nieoddechową wywołana niedoborem potasu obraz kliniczny: Objawy niedoboru potasu. W badaniach laboratoryjnych: Hipokaliemia; Zasadowica nieoddechowa (wzrost stężenia HCO3, wzrost ph), Hipochloremia Wzrost stężenia kwasu mlekowego i substancji ketonowych. Inne zaburzenia biochemiczne zależne są od przyczyny niedoboru potasu. Leczenie przyczynowe. 66
67 Zasadowice metaboliczne algorytm diagnostyczny 67
68 Zasadowice metaboliczne algorytm terapeutyczny 68
69 Zagadka diagnostyczna 1 69
70 Zagadka diagnostyczna 2 70
71 Zagadka diagnostyczna 3 71
72 Zagadka diagnostyczna 4 72
73 Zagadka diagnostyczna 5 Parametr wartość PaO 2 75 mmhg Sat O 2 94 % pco 2 40 mmhg HCO 3 st 28 mmol/l ph 7,43 BE + 4 K+ 3,8 mmo/l 73
Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej
17 Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej Tabela 17.1. Ocena stopnia zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej ph krwi tętniczej Równowaga kwasowo-zasadowa Stężenie jonu wodorowego (nmol/l) < 7,2 Ciężka kwasica
Bardziej szczegółowoMECHANIZM NEUROHORMONALNY
MECHANIZM NEUROHORMONALNY bodźce nerwowe docierają do nerek włóknami nerwu trzewnego, wpływają one nie tylko na wielkość GFR i ukrwienie nerek (zmieniając opór naczyń nerkowych), ale również bezpośrednio
Bardziej szczegółowoZaburzenia równowagi kwasowo - zasadowej
Zaburzenia równowagi kwasowo zasadowej lek. Grzegorz Szewczyk Katedra i Zakład Patologii Ogólnej i Doświadczalnej Akademia Medyczna w Warszawie Fizjologia ph 7.35 7.45 (log [ ]) [ ] 35 45 nmol/l Kluczowe
Bardziej szczegółowoOd niego zależy prawidłowy przebieg większości procesów życiowych.
Prawo zachowania stałości stężenia jonu wodorowego jest jednym z najważniejszych praw dotyczących żywego organizmu. Od niego zależy prawidłowy przebieg większości procesów życiowych. Równanie Hendersona-Hasselbacha
Bardziej szczegółowoZaburzenia równowagi kwasowo - zasadowej
Zaburzenia równowagi kwasowo zasadowej lek. Grzegorz Szewczyk Katedra i Zakład Patologii Ogólnej i Doświadczalnej Akademia Medyczna w Warszawie Fizjologia ph 7.5 7.45 (log [ ]) [ ] 5 45 nmol/l Kluczowe
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGA KWASOWO-ZASADOWA
RÓWNOWAGA KWASOWO-ZASADOWA Katedra Analityki Medycznej Wydział Nauk Medycznych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie http://www.uwm.edu.pl/wnm/analitykamedyczna/ Patofizjologia równowagi kwasowo-zasadowej
Bardziej szczegółowoOSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA. Małgorzata Weryk SKN Ankona
OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA Małgorzata Weryk SKN Ankona definicja Układ oddechowy nie zapewnia utrzymania prężności O2 i CO2 we krwi tętniczej w granicach uznanych za fizjologiczne PaO2 < 50 mmhg (przy
Bardziej szczegółowoZalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2009. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego
Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2009 Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego Postępowanie w stanach nagłych: I II III IV Hipoglikemia Cukrzycowa kwasica ketonowa
Bardziej szczegółowoKwasica nieoddechowa u chorych z PCHN
Kwasica nieoddechowa u chorych z PCHN F. Kokot Katedra i Klinika Nefrologii, Endokrynologii i Chorób Przemiany Materii ŚUM Zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej: główne ogniwa gospodarki kwasowozasadowej
Bardziej szczegółowoAnaliza gazometrii krwi tętniczej
Analiza gazometrii krwi tętniczej dr hab. n.med. Barbara Adamik Katedra i Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Analiza gazometrii krwi tętniczej wymiana gazowa
Bardziej szczegółowoRównowaga kwasowo-zasadowa i gospodarka wodno-elektrolitowa
Równowaga kwasowo-zasadowa i gospodarka wodno-elektrolitowa H + HCO 3 - HCO 3 - Konieczne Na + lub K + Nerki Zakwaszenie moczu ph = pk + log [HCO 3- ] 0,03 x pco 2 Alkalizacja moczu ph = -log[h + ] CO
Bardziej szczegółowoCHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO
CHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO Dariusz Moczulski Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. WAM ul. Żeromskiego 113, Łódź Zaburzenia gospodarki wodno
Bardziej szczegółowoBUDOWA USTROJU Zaburzenia regulacji wodno-elektrolitowej (C) III Katedra Chirurgii Ogólnej UJ CM
BUDOWA USTROJU Zaburzenia regulacji wodno-elektrolitowej 2016 (C) III Katedra Chirurgii Ogólnej UJ CM Skład ustroju 100% 90% % wagi ciała 80% Tłuszcz 25% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% BMC 75% Tłuszcz
Bardziej szczegółowoOcena metaboliczna chorego w OIT Kurs Doskonalący Jak żywić w OIT Gdańsk 21 września 2011
Ocena metaboliczna chorego w OIT Kurs Doskonalący Jak żywić w OIT Gdańsk 21 września 2011 Katarzyna Karwowska I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii UM im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Po
Bardziej szczegółowoFizjologia. Zaburzenia równowagi kwasowo - zasadowej. Fizjologia. Fizjologia. Fizjologia. Fizjologia. lek. Grzegorz Szewczyk
Zaburzenia równowagi kwasowo zasadowej lek. Grzegorz Szewczyk Katedra i Zakład Patologii Ogólnej i Doświadczalnej Akademia Medyczna w Warszawie ph 7.5 7.5 (log [ ]) [ ] 5 5 nmol/l Kluczowe dla prawidłowej
Bardziej szczegółowoHipokaliemia. Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska. Hipokaliemia (1)
Hipokaliemia Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska Hipokaliemia (1) Hipokaliemia stężenie potasu w surowicy krwi
Bardziej szczegółowoHiperkaliemia. Dzienne zapotrzebowanie. Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska. 1 meq/kg/dobę. 1 meq K + - 2,5cm banana
Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska Dzienne zapotrzebowanie 1 meq/kg/dobę 1 meq K + - 2,5cm banana Dzienne zapotrzebowanie osoby 70 kg = 30 cm banana 1 Prawidłowe wartości potasu w
Bardziej szczegółowoRównowaga kwasowo-zasadowa
Równowaga kwasowo-zasadowa Dorosły człowiek wytwarza ok. 18 moli tj 448 l CO 2 na dobę. Ponad 90% CO 2 wydalanego przez płuca powstaje w 3 reakcjach katalizowanych przez dekarboksylazy w mitochondriach.
Bardziej szczegółowoRównowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny
Równowaga kwasowozasadowa Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny Krytyka pojęcia ph ph = log [H + ] ph [H+] 1 100 mmol/l D = 90 mmol/l 2 10 mmol/l D = 9 mmol/l 3 1 mmol/l 2 Krytyka pojęcia
Bardziej szczegółowoMaksymalne wydzielanie potu w czasie wysiłku fizycznego może osiągać 2-3 litrów na godzinę zastanów się jakie mogą być tego konsekwencje?
Ćwiczenia IV I. Termoregulacja wysiłkowa. Utrzymanie stałej temperatury ciała jest skomplikowanym procesem. Choć temperatura różnych części ciała może być różna, ważne jest utrzymanie temperatury wewnętrznej
Bardziej szczegółowoMarcin Skrok, Alicja Nowicka. Kwasica i zasadowica oddechowa (równowaga kwasowo-zasadowa podstawy, kwasica oddechowa, zasadowica oddechowa)
Marcin Skrok, Alicja Nowicka Kwasica i zasadowica oddechowa (równowaga kwasowo-zasadowa podstawy, kwasica oddechowa, zasadowica oddechowa) Równowaga kwasowo-zasadowa Podstawy Równowaga kwasowo-zasadowa
Bardziej szczegółowoRównowaga kwasowo-zasadowa
Równowaga kwasowo-zasadowa Dorosły człowiek wytwarza ok. 18 moli tj 448 l CO 2 na dobę. Ponad 90% CO 2 wydalanego przez płuca powstaje w 3 reakcjach katalizowanych przez dekarboksylazy w mitochondriach.
Bardziej szczegółowoCo może zniszczyć nerki? Jak żyć, aby je chronić?
Co może zniszczyć nerki? Jak żyć, aby je chronić? Co zawdzięczamy nerkom? Działanie nerki można sprowadzić do działania jej podstawowego elementu funkcjonalnego, czyli nefronu. Pod wpływem ciśnienia hydrostatycznego
Bardziej szczegółowoOSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA ARDS
OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA ARDS Ciężkie zaburzenie oddechowe przebiegające ze sztywnymi płucami, rozlanymi obustronnymi naciekami w płucach, zwykle oporną na leczenie hipoksemią, przy istniejącym czynniku
Bardziej szczegółowoStanisław Poprzęcki, Adam Zając PRAKTYCZNE ZASTOSOWANIE WODOROWĘGLANU SODU W SPORCIE
Stanisław Poprzęcki, Adam Zając PRAKTYCZNE ZASTOSOWANIE WODOROWĘGLANU SODU W SPORCIE [H + ] M 10 0 Silnie kwaśne 10-1 10-2 10-3 10-4 10-5 10-6 10-7 10-8 ph Większość żywych komórek ma wąską tolerancję
Bardziej szczegółowoCreated by Neevia Document Converter trial version
TEST 2 WERSJA A 1. WskaŜ prawidłowe stwierdzenie dotyczące hipokaliemii: a) nasila je kwasica b) rozpoznaje się ją przy stęŝeniu potasu w surowicy < 5,5 mmol/l c) powoduje przede wszytkim bradyarytmie
Bardziej szczegółowoRównowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej PUM
Równowaga kwasowozasadowa Zakład Chemii Medycznej PUM Teorie kwasów i zasad Teoria dysocjacji elektrolitycznej Arheniusa: podczas rozpuszczania w wodzie wodzie kwas: dysocjuje z odszczepieniem kationu
Bardziej szczegółowoSubiektywne objawy zmęczenia. Zmęczenie. Ból mięśni. Objawy obiektywne 2016-04-07
Zmęczenie to mechanizm obronny, chroniący przed załamaniem funkcji fizjologicznych (wyczerpaniem) Subiektywne objawy zmęczenia bóle mięśni, uczucie osłabienia i wyczerpania, duszność, senność, nudności,
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. n. med. Anna Wasilewska Zaburzenia gospodarki kwasowozasadowej i ich znaczenie w nefrologii. Do oceny równowagi kwasowo zasadowej potrzebujemy: Gazometria (ph, CO 2 ) Biochemia surowicy krwi
Bardziej szczegółowoWydział Zdrowia Publicznego, Kierunek DIETETYKA, Studia I stopnia stacjonarne I rok, Rok akademicki 2013/2014
Grupa 1 1 63571 2.1 3.1 4.1 8.1 12.1 14.1 2 63572 2.2 3.2 4.2 8.2 12.2 14.2 3 63573 2.3 3.3 4.3 8.3 12.3 14.3 4 63574 2.4 3.4 4.4 8.4 12.4 14.4 5 63575 2.5 3.5 4.5 8.5 12.5 14.5 6 63576 2.6 3.6 5.1 9.1
Bardziej szczegółowoEDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT.
EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. Prowadząca edukację: piel. Anna Otremba CELE: -Kształtowanie
Bardziej szczegółowoLp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi
Choroby układu nerwowego 1 Zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym * X 2 Choroby nerwów obwodowych X 3 Choroby mięśni X 4 Zaburzenia równowagi X 5 Guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni X 6
Bardziej szczegółowoNIEWYDOLNOŚĆ NEREK - EPIDEMIOLOGIA, OBJAWY, STADIA NIEWYDOLNOŚCI, DIAGNOSTYKA AGNIESZKA BARTOSZ GR.1
NIEWYDOLNOŚĆ NEREK - EPIDEMIOLOGIA, OBJAWY, STADIA NIEWYDOLNOŚCI, DIAGNOSTYKA AGNIESZKA BARTOSZ GR.1 Niewydolność nerek Niewydolność nerek charakteryzuje się utratą zdolności do oczyszczania organizmu
Bardziej szczegółowoKatedra i Klinika Chorób Metabolicznych Collegium Medicum UJ w Krakowie Ostre powikłania cukrzycy
Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Collegium Medicum UJ w Krakowie Ostre powikłania cukrzycy dr med. Artur Igor Bień Ostre powikłania cukrzycy Kwasica i śpiączka ketonowa (śmiertelność 5 %) Nieketonowa
Bardziej szczegółowoZABURZENIA WODNO - ELEKTROLITOWE ROZKŁAD WODY USTROJOWEJ DZIENNA WYMIANA WODY SKŁONNOŚCI DO ODWODNIENIA SPRZYJA:
ZAWARTOŚĆ WODY W ORGANIŹMIE ZABURZENIA WODNO - ELEKTROLITOWE % masy ciała Niemowlę 65-85 Dziecko 60-70 Dorosły K 45-55 M 55-65 % masy ciała Płód 90 Noworodek 80 Niemowlę 75 Dziecko 70 Dorosły 60 ROZKŁAD
Bardziej szczegółowoDiagnostyka różnicowa omdleń
Diagnostyka różnicowa omdleń II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Omdlenie - definicja Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie
Bardziej szczegółowoDIAGNOSTYKA LABORAOTRYJNA ZABURZEŃ GOSPODARKI WODNO-ELEKTROLITOWEJ
DIAGNOSTYKA LABORAOTRYJNA ZABURZEŃ GOSPODARKI WODNO-ELEKTROLITOWEJ Katedra Analityki Medycznej Wydział Nauk Medycznych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie http://www.uwm.edu.pl/wnm/analitykamedyczna/
Bardziej szczegółowoKompartmenty wodne ustroju
Kompartmenty wodne ustroju Tomasz Irzyniec Oddział Nefrologii, Szpital MSWiA Katowice Zawartość wody w ustroju jest funkcją wieku, masy ciała i zawartości tłuszczu u dzieci zawartość wody wynosi około
Bardziej szczegółowoRodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń
Omdlenie - definicja Diagnostyka różnicowa omdleń Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie ilości tlenu dostarczonego
Bardziej szczegółowoPrzewlekła obturacyjna choroba płuc w wieku podeszłym. Maria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu PAM
Przewlekła obturacyjna choroba płuc w wieku podeszłym Maria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu PAM Występowanie POCHP u ludzi starszych POCHP występuje u 46% osób w wieku starszym ( III miejsce) Choroby układu
Bardziej szczegółowoPOWIKŁANIA ŻYWIENIA POZAJELITOWEGO Gdańsk 2011. Teresa Korta II Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Warszawski Uniwersytet Medyczny
POWIKŁANIA ŻYWIENIA POZAJELITOWEGO Gdańsk 2011 Teresa Korta II Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Warszawski Uniwersytet Medyczny CZEGO SIĘ OBAWIAMY? Powikłania Septyczne Techniczne Metaboliczne
Bardziej szczegółowoStany nagłe w cukrzycy. Małgorzata Lauks
Stany nagłe w cukrzycy Małgorzata Lauks czyli: kwasica i śpiączka ketonowa nieketonowa hiperglikemia hiperosmolalna kwasica i śpiączka mleczanowa hipoglikemia Przypadek Pacjent lat 27, znaleziony przez
Bardziej szczegółowoOcena stanu pacjenta
Ocena stanu pacjenta Prawidłowy dobowy bilans wody osoby dorosłej Przyjmujemy: Płyny (1000 1500 ml) Stałe pokarmy (700 ml) Woda oksydacyjna (300 ml) Wydalamy: Mocz (1000 1500 ml) Perspiratio insensibilis
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. PŁYN FIZJOLOGICZNY WIELOELEKTROLITOWY IZOTONICZNY FRESENIUS, roztwór do infuzji
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO PŁYN FIZJOLOGICZNY WIELOELEKTROLITOWY IZOTONICZNY FRESENIUS, roztwór do infuzji 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1000 ml roztworu zawiera:
Bardziej szczegółowoRoztwór glukozy 20% Baxter (Glucosum) 200 mg/ml, roztwór do infuzji
ULOTKA DOŁĄCZONA DO OPAKOWANIA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA Roztwór glukozy 20% Baxter (Glucosum) 200 mg/ml, roztwór do infuzji Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera
Bardziej szczegółowoZATRUCIE DOPALACZAMI STUDIUM PRZYPADKU
ZATRUCIE DOPALACZAMI STUDIUM PRZYPADKU Maja Copik Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1 im S. Szyszki w Zabrzu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
Bardziej szczegółowoSpis treści. śelazo... 46 Wapń i witamina D... 47 Cynk... 47
Spis treści Przedmowa... 9 1. Ustalanie zapotrzebowania energetycznego w róŝnych stanach chorobowych (Danuta Gajewska)... 11 Wiadomości ogólne... 11 Całkowita przemiana materii... 12 Wprowadzenie... 12
Bardziej szczegółowoDuosol zawierający 4 mmol/l potasu
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1 NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Duosol zawierający 4 mmol/l potasu 2 SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Mniejsza komora Roztwór elektrolitów 555 ml na Większa komora Roztwór
Bardziej szczegółowoPropedeutyka diagnostyki klinicznej, IV rok OAM Konspekty wykładów i ćwiczeń
Propedeutyka diagnostyki klinicznej, IV rok OAM Konspekty wykładów i ćwiczeń Paulina Dumnicka 1. GOSPODARKA WODNO-ELEKTROLITOWA Woda stanowi ok. 60% masy ciała dorosłego mężczyzny i ok. 50% masy ciała
Bardziej szczegółowo1. WODA PREFORMOWANA a) płyny 1500 ml b) woda zawarta w pokarmach stałych 700 ml 2. WODA OKSYDACYJNA 300 ml
BILANS WODNY POBÓR WODY UTRATA WODY 1. WODA PREFORMOWANA a) płyny 1500 ml b) woda zawarta w pokarmach stałych 700 ml 2. WODA OKSYDACYJNA 300 ml 1. PAROWANIE NIEWYCZUWALNE a) utrata przez płuca 400 ml b)
Bardziej szczegółowoPowikłania ostre w cukrzycy typu 1. Anna Noczyńska
Powikłania ostre w cukrzycy typu 1 Anna Noczyńska Cukrzycowa kwasica ketonowa Kwasica ketonowa w przebiegu cukrzycy jest ciężkim powikłaniem powodującym stan zagrożenia życia. Śmiertelność związana z
Bardziej szczegółowoNoworodek z wrodzoną wadą metabolizmu - analiza przypadku klinicznego
Noworodek z wrodzoną wadą metabolizmu - analiza przypadku klinicznego Marcin Kalisiak Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Kierownik Kliniki: prof. Ewa Helwich 1 Plan prezentacji co to
Bardziej szczegółowoHemodynamic optimization fo sepsis- induced tissue hypoperfusion.
Hemodynamic optimization fo sepsis- induced tissue hypoperfusion. Sergio L, Cavazzoni Z, Delinger RP Critical Care 2006 Opracował: lek. Michał Orczykowski II Zakład Anestezjologii i Intensywnej Terapii
Bardziej szczegółowoDIAGNOSTYKA LABORATORYJNA OSTRYCH STANÓW ZAGROŻENIA ŻYCIA
DIAGNOSTYKA LABORATORYJNA OSTRYCH STANÓW ZAGROŻENIA ŻYCIA OSTRY STAN ZAGROŻENIA ŻYCIA Ostro przebiegający proces chorobowy upośledzający czynności życiowe organizmu, który bez rozpoznania i leczenia prowadzi
Bardziej szczegółowoCUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM. Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska
CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska CHARAKTERYSTYKA PACJENTA Wiek 82 lata Cukrzyca typu 2 leczona insuliną Choroba wieńcowa, stan
Bardziej szczegółowoChoroba wieńcowa Niewydolność serca Nadciśnienie tętnicze
Choroba wieńcowa Niewydolność serca Nadciśnienie tętnicze Choroba niedokrwienna serca zapotrzebowanie na O2 > moŝliwości podaŝy O2 niedotlenienie upośledzenie czynności mięśnia sercowego przemijające trwałe
Bardziej szczegółowoUkład wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy.
Układ wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy. Wydalanie pozbywanie się z organizmu zbędnych produktów przemiany
Bardziej szczegółowoNiemowlę odwodnione. Dr n. med. Dariusz Runowski
Niemowlę odwodnione Dr n. med. Dariusz Runowski Klinika Nefrologii, Transplantacji Nerek i Nadciśnienia Tętniczego Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie 7,5-miesięczne niemowlę płci żeńskiej,
Bardziej szczegółowoTEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII PIELĘGNIARSTWO
TEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII PIELĘGNIARSTWO 2016-2017 WYKŁAD NR 1 6. X. 2016 I Wprowadzenie do patofizjologii 1. Pojęcia: zdrowie, choroba, etiologia, patogeneza, symptomatologia 2. Etapy i klasyfikacja
Bardziej szczegółowoZespoły hipotoniczne i hipertoniczne
Zespoły hipotoniczne i hipertoniczne Piotr Knapik Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu Niezbędne informacje wypełnienie łożyska stężenie Na + w surowicy (135-145 mmol/l) stężenie Na + w moczu (40-60 mmol/l)
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. n. med. Anna Wasilewska
Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska Nieodwracalny, postępujący proces chorobowy Powoduje uszkodzenie, a następnie zmiany w budowie i czynności nerek Prowadzi do zmiany składu oraz objętości płynów ustrojowych,
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. FILOMAG B 6 40 mg jonów magnezu + 5 mg, tabletki Magnesii hydroaspartas + Pyridoxini hydrochloridum
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA FILOMAG B 6 40 mg jonów magnezu + 5 mg, tabletki Magnesii hydroaspartas + Pyridoxini hydrochloridum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem
Bardziej szczegółowoFIZJOLOGIA CZŁOWIEKA
FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin, Jonathan Stamford, David White FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin Jonathan Stamford David White Przekład zbiorowy pod redakcją Joanny Gromadzkiej-Ostrowskiej
Bardziej szczegółowoDostępy dożylne- pielęgnacja wkłucia Płynoterapia. KRYTERIA WYBORU DOSTĘPU ŻYLNEGO Odporność żyły na działanie podawanych do niej płynów i leków(osmolarność i ph) Przewidywany czas wlewu Stan układu żylnego
Bardziej szczegółowoANKIETA KWALIFIKACYJNA DO ZNIECZULENIA
Centrum Medycyny i Rehabilitacji Artkinezis Sp. z o. o. Sp. k. ul. Wiejska 19/21, Żyrardów 96-300 ODDZIAŁ LECZENIA JEDNEGO DNIA ANKIETA KWALIFIKACYJNA DO ZCZULENIA Nazwisko: PESEL: Nr ks. od.: Informacja
Bardziej szczegółowoNitraty -nitrogliceryna
Nitraty -nitrogliceryna Poniżej wpis dotyczący nitrogliceryny. - jest trójazotanem glicerolu. Nitrogliceryna podawana w dożylnym wlewie: - zaczyna działać po 1-2 minutach od rozpoczęcia jej podawania,
Bardziej szczegółowoPoziom i. studiów. Punkty ECTS
WYDZIAŁ LEKARSKI II Poziom i Nazwa kierunku Lekarski tryb studiów Nazwa Jednostka realizująca, wydział Fizjologia kliniczna- Patofizjologia Punkty ECTS 3 Katedra i Zakład Patofizjologii Wydział Lekarski
Bardziej szczegółowoNawadnianie sportowców
Nawadnianie sportowców mgr. Joanna Misiorowska Woda w organizmie 55% - wewnątrzkomórkowa 39% - płyny międzykomórkowe 6% - osocze krwi i limfa Mięśnie - 75% wody Kości - 25% wody Płuca - prawie 90% pełni
Bardziej szczegółowoFresenius Kabi Polska Sp. z o.o. CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO GLUCOSUM 5% ET NATRIUM CHLORATUM 0,9% 2:1 FRESENIUS, (33,3 mg + 3,0 mg)/ml, roztwór do infuzji 2. SKŁAD ILOŚCIOWY I JAKOŚCIOWY 1 ml roztworu
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Inj. Magnesii Sulfurici 20% Polpharma 200 mg/ml, roztwór do wstrzykiwań Magnesii sulfas
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Inj. Magnesii Sulfurici 20% Polpharma 200 mg/ml, roztwór do wstrzykiwań Magnesii sulfas Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem
Bardziej szczegółowoAneks III. Zmiany w odnośnych punktach druków informacyjnych do produktów
Aneks III Zmiany w odnośnych punktach druków informacyjnych do produktów Uwaga: Zmiany wprowadzone w odnośnych punktach druków informacyjnych do produktów są efektem przeprowadzenia procedury przekazania
Bardziej szczegółowoZasady, Kryteria Przyjęć i Wypisów Pacjentów do Oddziału Intensywnej Terapii
Dr n. med. Krzysztof Powała-Niedźwiecki Zasady, Kryteria Przyjęć i Wypisów Pacjentów do Oddziału Intensywnej Terapii Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli Lublin, 2011 1. Do OIT będą
Bardziej szczegółowoTRALI - nowe aspekty klasyfikacji
TRALI - nowe aspekty klasyfikacji Małgorzata Uhrynowska Zakład Immunologii Hematologicznej i Transfuzjologicznej muhrynowska@ihit.waw.p l tel: 22 3496 668 TRALI (Transfusion Related Acute Lung Injury)
Bardziej szczegółowoDuszność. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych PUM
Duszność Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych PUM Duszność Subiektywne odczucie braku powietrza lub trudności w oddychaniu. Rodzaje duszności: spoczynkowa i wysiłkowa; napadowa (ostra) i przewlekła;
Bardziej szczegółowoZALECENIA ŻYWIENIOWE, LECZENIE. dr n. med. Małgorzata Kaczkan dietetyk Katedra Żywienia Klinicznego GUMed
ZALECENIA ŻYWIENIOWE, LECZENIE dr n. med. Małgorzata Kaczkan dietetyk Katedra Żywienia Klinicznego GUMed AKTUALNE ZALECENIA I NOWE MOŻLIWOŚCI LECZENIA NIEDOŻYWIENIA CELE LECZENIA ŻYWIENIOWEGO: zapobieganie
Bardziej szczegółowoPLANOWANIE LECZENIA ŻYWIENIOWEGO I JEGO STOPNIOWE WDRAŻANIE U DOROSŁEGO
PLANOWANIE LECZENIA ŻYWIENIOWEGO I JEGO STOPNIOWE WDRAŻANIE U DOROSŁEGO Gdańsk 2011 Teresa Korta II Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Warszawski Uniwersytet Medyczny WSKAZANIA DO LECZENIA ŻYWIENIOWEGO
Bardziej szczegółowoLP Panel tarczycowy 1. TSH 2. Ft3 3. Ft4 4. Anty TPo 5. Anty Tg. W przypadku występowania alergii pokarmowych lub wziewnych
Proszę o wykonanie następujących badań laboratoryjnych (z krwi), na część z nich można uzyskać skierowanie od lekarza*: Dodatkowo: Badania podstawowe: W przypadku podejrzenia nieprawidłowej pracy tarczycy
Bardziej szczegółowoCewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek
Cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek Krzysztof Letachowicz Katedra i Klinika Nefrologii i Medycyny Transplantacyjnej, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Kierownik: Prof. dr hab. Marian Klinger Cewkowo-śródmiąższowe
Bardziej szczegółowoHipoglikemia. przyczyny, objawy, leczenie. Beata Telejko
Hipoglikemia przyczyny, objawy, leczenie Beata Telejko Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Definicja hipoglikemii w cukrzycy Zespół objawów
Bardziej szczegółowoI. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa)
Spis treści 1. Wprowadzenie 13 Wstęp do wydania II 16 I. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa) 2. Podstawowa charakterystyka struktury i czynności nerek 21 3. Czynniki wpływające na rozwój uszkodzenia
Bardziej szczegółowoOddział Chorób Wewnętrznych - ARION Szpitale sp. z o.o. Zespół Opieki Zdrowotnej w Biłgoraju
Nazwa świadczenia A26 zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym A31 choroby nerwów obwodowych A32 choroby mięśni A33 zaburzenia równowagi A34c guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni A34d guzy
Bardziej szczegółowoOBJAWY KLINICZNE MOGĄCE SUGEROWAĆ PATOLOGIĘ W UKŁADZIE KRĄŻENIA LUB W UKŁADZIE MOCZOWYM U DZIECI
OBJAWY KLINICZNE MOGĄCE SUGEROWAĆ PATOLOGIĘ W UKŁADZIE KRĄŻENIA LUB W UKŁADZIE MOCZOWYM U DZIECI Klinika Kardiologii i Nefrologii Dziecięcej I Katedry Pediatrii Akademii Medycznej w Poznaniu Dlaczego dzieci
Bardziej szczegółowoPrzestrzenie wodne organizmu
ROZDZIAŁ 3 Przestrzenie wodne organizmu Agnieszka Kosowska Agnieszka Kłych Dorota Polańska Jolanta Czerniak Woda jest głównym składnikiem organizmu. Stanowi 60% masy ciała dorosłego człowieka, a jej zawartość
Bardziej szczegółowoHipoglikemia Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.
Hipoglikemia Hipoglikemia Hipoglikemia, zwana inaczej niedocukrzeniem, oznacza obniżanie stężenia glukozy we krwi do wartości poniżej 55 mg/dl (3,1 mmol/l) Niekiedy objawy hipoglikemii mogą wystąpić przy
Bardziej szczegółowoPowikłania nefrologiczne u dzieci z chorobami onkologicznymi i hamatologicznymi
Powikłania nefrologiczne u dzieci z chorobami onkologicznymi i hamatologicznymi Wojciech Młynarski Klinika Pediatrii, Onkologii, Hematologii i Diabetolologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi Nowotwory u dzieci
Bardziej szczegółowoAneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta
Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja zmian w charakterystyce produktu leczniczego i ulotce
Bardziej szczegółowoOstra niewydolność serca
Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.
Bardziej szczegółowoNiedokrwistość normocytarna
Dominika Dąbrowska Interpretacja badań laboratoryjnych III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Niedokrwistość normocytarna NIedokrwistość normocytarna Hemoglobina - normy, przelicznik Kobiety
Bardziej szczegółowoInstrukcja wspierania opiekuna osoby zależnej w zakresie profilaktyki zdrowotno-rehabilitacyjnej
Załącznik nr 39 Instrukcja wspierania opiekuna osoby zależnej w zakresie profilaktyki zdrowotno-rehabilitacyjnej Wykaz zalecanych badań diagnostycznych dla opiekunów zależnych seniorów w ramach testowania
Bardziej szczegółowoENTONOX to gotowa do użycia mieszanina gazów
Katalog produktów. ENTONOX to gotowa do użycia mieszanina gazów 7-14 porodu 5-10 Linde: Living healthcare. 3 Charakterystyka produktu leczniczego Przeciwwskazania Z powodu zwiększonej zdolności podtlenku
Bardziej szczegółowoWYKAZ ŚWIADCZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH SZPITALA ODDZIAŁ WEWNĘTRZNO - KARDIOLOGICZNY
WYKAZ ŚWIADCZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH SZPITALA ODDZIAŁ WEWNĘTRZNO - KARDIOLOGICZNY Kod usługi Nazwa usługi A26 ZABIEGI ZWALCZAJĄCE BÓL 1NA UKŁADZIE 5.51.01.0001026 WSPÓŁCZULNYM 5.51.01.0001031
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO 0,9% Sodium Chloride Braun, 9 mg/ml, roztwór do infuzji 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1 ml roztworu zawiera Chlorek sodu Stężenia elektrolitów:
Bardziej szczegółowoOdwodnienie u dziecka w 1 roku życia
Odwodnienie u dziecka w 1 roku życia Piotr Buda Klinika Pediatrii, Żywienia i Chorób Metabolicznych Instytut Pomnik centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie Kierownik Kliniki: prof. Janusz Książyk 8-9.12.2017
Bardziej szczegółowoPodstawowe zasady rozpoznawania i leczenia tubulopatii.
Podstawowe zasady rozpoznawania i leczenia tubulopatii. Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska Nerkowa kwasica cewkowa (RTA) 1 Prawidłowa Funkcja Nerek Cewka proklsymalna Resorpcja: HCO3-
Bardziej szczegółowoRESONIUM A, 1,42 g jonów sodu/15 g, proszek doustny lub do sporządzania zawiesiny doodbytniczej
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO RESONIUM A, 1,42 g jonów sodu/15 g, proszek doustny lub do sporządzania zawiesiny doodbytniczej 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 15 g proszku
Bardziej szczegółowoPATOFIZJOLOGIA ZWIERZĄT
PATOFIZJOLOGIA ZWIERZĄT Rok akademicki 2016/2017 Wykłady z przedmiotu Patofizjologia Zwierząt odbywać się będą w poniedziałki i środy o godzinie 8.30 w Audytorium Kliniki Małych Zwierząt Pierwszy wykład
Bardziej szczegółowoWielonarządowe, ciężkie powikłania w przebiegu zatrucia Baklofenem
Wielonarządowe, ciężkie powikłania w przebiegu zatrucia Baklofenem ROTK w Lublinie SPSzW im. Jana Bożego Anna Kujawa Magdalena Majewska Marek Niewiedzioł Kierownik: dr n. med. Hanna Lewandowska - Stanek
Bardziej szczegółowoDiagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych
Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych Piśmiennictwo: Szczeklik E. Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. PZWL 1979 Bolechowski F. Podstawy ogólnej diagnostyki
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. PŁYN FIZJOLOGICZNY WIELOELEKTROLITOWY IZOTONICZNY FRESENIUS roztwór do infuzji
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika PŁYN FIZJOLOGICZNY WIELOELEKTROLITOWY IZOTONICZNY roztwór do infuzji Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO NATRIUM CHLORATUM 0,9 % FRESENIUS, 9 mg/ml, roztwór do infuzji 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1 ml roztworu zawiera 9,0 mg sodu chlorku
Bardziej szczegółowo