Co może zniszczyć nerki? Jak żyć, aby je chronić?

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Co może zniszczyć nerki? Jak żyć, aby je chronić?"

Transkrypt

1 Co może zniszczyć nerki? Jak żyć, aby je chronić?

2 Co zawdzięczamy nerkom? Działanie nerki można sprowadzić do działania jej podstawowego elementu funkcjonalnego, czyli nefronu. Pod wpływem ciśnienia hydrostatycznego w naczyniu krwionośnym, do przestrzeni moczowej Bowmana, filtruje się osocze krwi, tworząc ultrafiltrat. Przedostają się tam : woda, cząsteczki o masie cząsteczkowej mniejszej od masy albuminy a więc: kationy i aniony niezwiązane z białkami (np. Na+, K+), glukoza, mocznik, kwas moczowy, bilirubina, witamina C, aminokwasy, małocząsteczkowe toksyny. W skład ultrafiltratu nie wchodzą: białka, elementy morfotyczne krwi, jony i witaminy tworzące trwałe kompleksy z białkami (np.ca2+, Wit. B1).

3 Co zawdzięczamy nerkom? Filtrat z torebki Bowmana jest transportowany do kanalika bliższego (kanalik kręty I rzędu) gdzie zachodzi resorpcja (wchłanianie) obligatoryjna. Z powrotem do krwi trafia 100% substancji potrzebnych organizmowi takich jak glukoza i aminokwasy. Na tym etapie wchłania się ok. 60% jonów sodu. Następnie w pętli Henlego zachodzi zagęszczanie i kolejno rozcieńczanie moczu prowadzące do odzyskania kolejnych 25% jonów sodu. W ostatniej części nefronu kanaliku dalszym (kanaliku krętym II rzędu) zachodzi wchłanianie fakultatywne, zależne od potrzeb organizmu (np. wchłanianie wody pod wpływem wazopresyny) oraz sekrecja (wydzielanie) kanalikowa. Do światła kanalika wydzielane są jony wodorowe, potasu, moczany,metabolity leków itp

4 Mocz ostateczny Mocz ostateczny zawiera: wodę, Na + (1% jonów obecnych we krwi), K +, H +, mocznik, kwas moczowy, bilirubina, zbędne produkty przemiany materii, toksyny, metabolity leków, substancje obecne we krwi w stężeniu przewyższającym ich próg nerkowy.

5 Co zawdzięczamy nerkom? Usuwanie z moczem szkodliwych produktów przemiany materii, Zatrzymywanie składników niezbędnych dla organizmu, które ulegają przefiltrowaniu do moczu pierwotnego (resorpcja), regulacja objętości płynów ustrojowych, wpływ na ciśnienie tętnicze krwi (układ renina-angiotensynaaldosteron), wpływ na prawidłową erytropoezę (produkcja erytropoetyny), wpływ na równowagę kwasowo-zasadową (ph krwi), dzięki możliwości zakwaszania moczu, wpływ na układ kostny przez produkcję aktywnych postaci witaminy D3.

6 Jak pracują nerki? Unaczynienie nerek stanowią tętnice nerkowe odchodzące od aorty brzusznej. Przepływ krwi przez nerki wynosi około 1200 ml na minutę, co stanowi około 25% krwi pompowanej przez serce.

7 Wieloczynnikowy charakter progresji przewlekłej niewydolności nerek. (A.K. Salahudeen, Nephrol Dial Transp, 2002,17, ) Zaburzena gospodarki tłuszczowej Niski status ekonomiczny Palenie papierosów Renina, angiotensyna, aldosteron Endotelina Dieta wysokobiałkowa Cukrzyca Nadciśnienie tętnicze Uzależnienie od alkoholu i leków Wolne rodniki tlenowe Tlenek azotu Predyspozycja genetyczna prostaglandyny AGEs Starzenie się Choroby układu sercowonaczyniowego Popularne leki przeciwbólowe Cytokiny i czynniki wzrostu Białkomocz Niska masa urodzeniowa Zaburzenia gospodarki wapniowofosforanowej Otyłość Niski poziom edukacyjny Niedokrwistość Progresja niewydolności nerek

8 Zapobieganie progresji chorób nerek - dieta ubogobiałkowa Dieta nisko białkowa wiąże się ze zmniejszeniem śmiertelności o ok. 39% i opóźnia potrzebę leczenia nerko-zastępczego w porównaniu z grupą kontrolną (normalna dieta białkowa)

9 Czynniki wpływające na progresję przewlekłej niewydolności nerek - Zaburzenia gospodarki tluszczowej Badania kliniczne wykazały, że chorzy z cukrzycą lub niecukrzycową chorobą nerek i podwyższonymi stężeniami cholesterolu, trójglicerydów wykazują szybszą progresję choroby w kierunku niewydolności nerek niż chorzy bez takich zaburzeń lipidowych.

10 Czynniki wpływające na progresję przewlekłej niewydolności nerek - Zaburzenia gospodarki tluszczowej. Aterogenne lipoproteiny podobnie jak w tętnicach stymulują wytwarzanie wolnych rodników tlenowych w kłębuszkach nerkowych i aparacie przykłębuszkowym co przyczynia się do: Zahamowania zależnego od tlenku azotu rozszerzania się naczyń; Stymulacji uwalniania reniny i generacji nadciśnienia tętniczego; Modyfikacji wzrostu, apoptozy i proliferacji komórek mezangialnych (komórki komórek kłębuszka nerkowego) Uszkodzenia cewek nerkowych (przez albuminy związane z wolnymi kwasami tłuszczowymi i lipoproteiny będące składowymi białkomoczu)i pobudzenie odpowiedzi zapalnej w tkance śródmiąższowej.

11 Wodonercze

WYDALANIE. Usuwanie zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii. opracowanie: Robert Duszyński

WYDALANIE. Usuwanie zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii. opracowanie: Robert Duszyński WYDALANIE Usuwanie zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii. opracowanie: Robert Duszyński 1 UKŁAD WYDALNICZY Elementy układu wydalniczego: * para nerek * moczowody * pęcherz moczowy * cewka

Bardziej szczegółowo

Układ wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy.

Układ wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy. Układ wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy. Wydalanie pozbywanie się z organizmu zbędnych produktów przemiany

Bardziej szczegółowo

OSMOREGULACJA I WYDALANIE

OSMOREGULACJA I WYDALANIE OSMOREGULACJA I WYDALANIE Nerki są parzystym narządem, pełniącym funkcje wydalnicze (usuwanie zbędnych końcowych produktów metabolizmu) oraz osmoregulacyjne, związane z utrzymaniem w organizmie właściwej

Bardziej szczegółowo

Wydalanie ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI

Wydalanie ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI Wydalanie DR MAGDALENA MARKOWSKA ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI Środowisko odla ZWIERZĘCIA jest nim OTOCZENIE, w którym żyje odla KOMÓREK PŁYN ZEWNĄTRZKOMÓRKOWY,

Bardziej szczegółowo

I. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa)

I. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa) Spis treści 1. Wprowadzenie 13 Wstęp do wydania II 16 I. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa) 2. Podstawowa charakterystyka struktury i czynności nerek 21 3. Czynniki wpływające na rozwój uszkodzenia

Bardziej szczegółowo

Wydalanie ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI

Wydalanie ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI Wydalanie DR MAGDALENA MARKOWSKA ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI Wydalanie Środowisko odla ZWIERZĘCIA jest nim OTOCZENIE, w którym żyje odla KOMÓREK

Bardziej szczegółowo

Otyłość i choroby nerek. groźny problem XXI wieku

Otyłość i choroby nerek. groźny problem XXI wieku Otyłość i choroby nerek groźny problem XXI wieku Dr Lucyna Kozłowska SGGW, Wydział Nauk o śywieniu Człowieka i Konsumpcji Katedra Dietetyki e-mail: lucyna_kozlowska@sggw.pl Nadwaga + otyłość 25% 27% Nadwaga

Bardziej szczegółowo

Wydalanie ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI

Wydalanie ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI Wydalanie DR MAGDALENA MARKOWSKA ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI Środowisko odla ZWIERZĘCIA jest nim OTOCZENIE, w którym żyje odla KOMÓREK PŁYN ZEWNĄTRZKOMÓRKOWY,

Bardziej szczegółowo

UKŁAD MOCZOWY (UKŁAD WYDALNICZY) CZŁOWIEKA. Andrzej Czubaj, Nadzieja Drela,

UKŁAD MOCZOWY (UKŁAD WYDALNICZY) CZŁOWIEKA. Andrzej Czubaj, Nadzieja Drela, UKŁAD MOCZOWY (UKŁAD WYDALNICZY) CZŁOWIEKA Andrzej Czubaj, czubaj@biol.uw.edu.pl Nadzieja Drela, ndrela@biol.uw.edu.pl WSPÓŁDZIAŁANIE NARZĄDÓW W OSMOREGULACJI I WYDALANIU FUNKCJA UKŁADU MOCZOWEGO Utrzymanie

Bardziej szczegółowo

Jest to test przeznaczony dla klas II gimnazjum z tematu: Układ wydalniczy. Publikuję go celem dzielenia się doświadczeniem z innymi nauczycielami.

Jest to test przeznaczony dla klas II gimnazjum z tematu: Układ wydalniczy. Publikuję go celem dzielenia się doświadczeniem z innymi nauczycielami. Literka.pl Układ wydalniczy Data dodania: 2011-06-13 21:44:58 Autor: Iwona Ewa Wiśniewska Jest to test przeznaczony dla klas II gimnazjum z tematu: Układ wydalniczy. Publikuję go celem dzielenia się doświadczeniem

Bardziej szczegółowo

Kompartmenty wodne ustroju

Kompartmenty wodne ustroju Kompartmenty wodne ustroju Tomasz Irzyniec Oddział Nefrologii, Szpital MSWiA Katowice Zawartość wody w ustroju jest funkcją wieku, masy ciała i zawartości tłuszczu u dzieci zawartość wody wynosi około

Bardziej szczegółowo

Czy mogą być niebezpieczne?

Czy mogą być niebezpieczne? Diety wysokobiałkowe w odchudzaniu Czy mogą być niebezpieczne? Lucyna Kozłowska Katedra Dietetyki SGGW Diety wysokobiałkowe a ryzyko zgonu Badane osoby: Szwecja, 49 261 kobiet w wieku 30 49 lat (1992 i

Bardziej szczegółowo

Anatomia, embriologia i fizjologia nerek, budowa kłębuszka nerkowego

Anatomia, embriologia i fizjologia nerek, budowa kłębuszka nerkowego Anatomia, embriologia i fizjologia nerek, budowa kłębuszka nerkowego Krzysztof Letachowicz Katedra i Klinika Nefrologii i Medycyny Transplantacyjnej, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Kierownik: Prof.

Bardziej szczegółowo

jest podniesienie wśród ludzi świadomości znaczenia naszych nerek dla zdrowia i życia oraz

jest podniesienie wśród ludzi świadomości znaczenia naszych nerek dla zdrowia i życia oraz Światowy Dzień Nerek Światowy Dzień Nerek jest ogólnoświatową kampanią, której celem jest podniesienie wśród ludzi świadomości znaczenia naszych nerek dla zdrowia i życia oraz informowanie o powszechności

Bardziej szczegółowo

NIEWYDOLNOŚĆ NEREK - EPIDEMIOLOGIA, OBJAWY, STADIA NIEWYDOLNOŚCI, DIAGNOSTYKA AGNIESZKA BARTOSZ GR.1

NIEWYDOLNOŚĆ NEREK - EPIDEMIOLOGIA, OBJAWY, STADIA NIEWYDOLNOŚCI, DIAGNOSTYKA AGNIESZKA BARTOSZ GR.1 NIEWYDOLNOŚĆ NEREK - EPIDEMIOLOGIA, OBJAWY, STADIA NIEWYDOLNOŚCI, DIAGNOSTYKA AGNIESZKA BARTOSZ GR.1 Niewydolność nerek Niewydolność nerek charakteryzuje się utratą zdolności do oczyszczania organizmu

Bardziej szczegółowo

kora - zewnętrzny (podzielony na pas zewn. i wewn.) - wewnętrzny kolumna promien. rdzenne kielichy mniejsze Kanaliki nerkowe

kora - zewnętrzny (podzielony na pas zewn. i wewn.) - wewnętrzny kolumna promien. rdzenne kielichy mniejsze Kanaliki nerkowe UKŁAD Ogólna budowa nerki - labirynt - promienie rdzenne - zewnętrzny (podzielony na pas zewn. i wewn.) - wewnętrzny zatoka MOCZOWY kolumna piramida promien. rdzenne kielichy mniejsze wewn. kielichy większe

Bardziej szczegółowo

Scyntygrafia nerek. Zakład Medycyny Nuklearnej SP CSK Warszawa

Scyntygrafia nerek. Zakład Medycyny Nuklearnej SP CSK Warszawa Scyntygrafia nerek Zakład Medycyny Nuklearnej SP CSK Warszawa Podział badań scyntygraficznych Scyntygrafia nerek Inne Dynamiczna Statyczna Angioscyntygrafia Pomiar klirensu nerkowego Test z kaptoprilem

Bardziej szczegółowo

UKŁAD MOCZOWY. Ogólna budowa nerki (wielopłatowej) Typy nerek u ssaków:

UKŁAD MOCZOWY. Ogólna budowa nerki (wielopłatowej) Typy nerek u ssaków: Ogólna budowa nerki (wielopłatowej) - labirynt - promienie rdzenne (podzielony na piramidy = płaty) - zewnętrzny (podzielony na pas zewn. i wewn.) - wewnętrzny kolumna piramida promienie rdzenne UKŁAD

Bardziej szczegółowo

Fetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym

Fetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym Fetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym Dr n med. Katarzyna Musialik Katedra Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Medyczny w Poznaniu *W

Bardziej szczegółowo

Układy: oddechowy, krążenia,

Układy: oddechowy, krążenia, Układy: oddechowy, krążenia, Kurs Kynologia ESPZiWP Układ oddechowy Układ oddechowy jest odpowiedzialny za utrzymanie stałej wymiany gazów między organizmem a środowiskiem. Składa się z dróg oddechowych

Bardziej szczegółowo

Zarys budowy układu moczowego... 7. Budowa i funkcje pęcherza moczowego... 13

Zarys budowy układu moczowego... 7. Budowa i funkcje pęcherza moczowego... 13 Zarys budowy układu moczowego... 7 Budowa i funkcje pęcherza moczowego... 13 Choroby pęcherza moczowego... 19 Zapalenie pęcherza moczowego i dróg moczowych... 20 Inne infekcje układu moczowego... 26 Kamica

Bardziej szczegółowo

Zadania egzaminacyjne obejmujące materiał z klasy II gimnazjum

Zadania egzaminacyjne obejmujące materiał z klasy II gimnazjum Zadania egzaminacyjne obejmujące materiał z klasy II gimnazjum Informacje do zadań 1. i 2. A C D B Schemat przedstawia szkielet kończyny górnej. Zadanie 1. (0 2) Podaj nazwy kości oznaczonych literami

Bardziej szczegółowo

MECHANIZM NEUROHORMONALNY

MECHANIZM NEUROHORMONALNY MECHANIZM NEUROHORMONALNY bodźce nerwowe docierają do nerek włóknami nerwu trzewnego, wpływają one nie tylko na wielkość GFR i ukrwienie nerek (zmieniając opór naczyń nerkowych), ale również bezpośrednio

Bardziej szczegółowo

Spis treści. śelazo... 46 Wapń i witamina D... 47 Cynk... 47

Spis treści. śelazo... 46 Wapń i witamina D... 47 Cynk... 47 Spis treści Przedmowa... 9 1. Ustalanie zapotrzebowania energetycznego w róŝnych stanach chorobowych (Danuta Gajewska)... 11 Wiadomości ogólne... 11 Całkowita przemiana materii... 12 Wprowadzenie... 12

Bardziej szczegółowo

CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com

CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ Co to jest cholesterol? Nierozpuszczalna w wodzie substancja, która: jest składnikiem strukturalnym wszystkich błon komórkowych i śródkomórkowych wchodzi w

Bardziej szczegółowo

Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska

Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska Nieodwracalny, postępujący proces chorobowy Powoduje uszkodzenie, a następnie zmiany w budowie i czynności nerek Prowadzi do zmiany składu oraz objętości płynów ustrojowych,

Bardziej szczegółowo

Przedmowa... Skróty...

Przedmowa... Skróty... VII Przedmowa.............................................................. Skróty................................................................... Przedmowa..............................................................

Bardziej szczegółowo

Układ rozrodczy. Jądro nasieniowód najądrze. Tkanka łączna tworzy torebkę i przegrody dzielące miąższ na zraziki. Kanalik nasienny

Układ rozrodczy. Jądro nasieniowód najądrze. Tkanka łączna tworzy torebkę i przegrody dzielące miąższ na zraziki. Kanalik nasienny Jądro nasieniowód najądrze Układ rozrodczy Tkanka łączna tworzy torebkę i przegrody dzielące miąższ na zraziki Kanalik nasienny Zrazik jądra: kanaliki nasienne tkanka łączna śródmiąższowa zawierająca:

Bardziej szczegółowo

6. Wchłanianie wodorowęglanów w kanalikach nerkowych wzrasta: A. Pod wpływem parathormonu B. W zasadowicy C. W kwasicy D. Podczas diurezy wodnej

6. Wchłanianie wodorowęglanów w kanalikach nerkowych wzrasta: A. Pod wpływem parathormonu B. W zasadowicy C. W kwasicy D. Podczas diurezy wodnej 1. Wskaż właściwe stwierdzenie: A. Glukoza nie ulega filtracji w kłębuszkach nerkowych B. Glukoza przefiltrowana do moczu pierwotnego w kłębuszkach nerkowych jest wchłaniana w cewce zbiorczej C. Glukoza

Bardziej szczegółowo

UKŁAD MOCZOWY. Ogólna budowa nerki (wielopłatowej) Typy nerek u ssaków:

UKŁAD MOCZOWY. Ogólna budowa nerki (wielopłatowej) Typy nerek u ssaków: Ogólna budowa nerki (wielopłatowej) - labirynt - promienie rdzenne (podzielony na piramidy = płaty) - zewnętrzny (podzielony na pas zewn. i wewn.) - wewnętrzny kolumna piramida promienie rdzenne UKŁAD

Bardziej szczegółowo

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie

Bardziej szczegółowo

NERKA. Zrąb tkanka łączna właściwa luźna. Miąższ nefrony

NERKA. Zrąb tkanka łączna właściwa luźna. Miąższ nefrony UKŁAD MOCZOWY NERKA Nerki filtrują osocze i produkują hipertoniczny mocz ostateczny. Z moczem wydalane są produkty przemiany materii szczególnie zawierające azot. Nerki wydzielają erytropoetynę i prostaglandyny.

Bardziej szczegółowo

kora - zewnętrzny (podzielony na pas zewn. i wewn.) - wewnętrzny kolumna promien. rdzenne kielichy mniejsze Kanaliki nerkowe

kora - zewnętrzny (podzielony na pas zewn. i wewn.) - wewnętrzny kolumna promien. rdzenne kielichy mniejsze Kanaliki nerkowe UKŁAD Ogólna budowa nerki - labirynt - promienie rdzenne - zewnętrzny (podzielony na pas zewn. i wewn.) - wewnętrzny zatoka MOCZOWY kolumna piramida promien. rdzenne kielichy mniejsze wewn. kielichy większe

Bardziej szczegółowo

Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego

Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego Wacław Karakuła Katedra i Klinika Chirurgii Naczyń i Angiologii U.M. w Lublinie Kierownik Kliniki prof. Tomasz Zubilewicz Lublin, 27.02.2016 Zespół

Bardziej szczegółowo

Równowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny

Równowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny Równowaga kwasowozasadowa Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny Krytyka pojęcia ph ph = log [H + ] ph [H+] 1 100 mmol/l D = 90 mmol/l 2 10 mmol/l D = 9 mmol/l 3 1 mmol/l 2 Krytyka pojęcia

Bardziej szczegółowo

Analiza fali tętna u dzieci z. doniesienie wstępne

Analiza fali tętna u dzieci z. doniesienie wstępne Analiza fali tętna u dzieci z chorobami kłębuszków nerkowych doniesienie wstępne Piotr Skrzypczyk, Zofia Wawer, Małgorzata Mizerska-Wasiak, Maria Roszkowska-Blaim Katedra i Klinika Pediatrii i Nefrologii

Bardziej szczegółowo

Valsamix Amlodipine + Valsartan, 5 mg + 80 mg, 5 mg mg, 10 mg mg, tabletki powlekane

Valsamix Amlodipine + Valsartan, 5 mg + 80 mg, 5 mg mg, 10 mg mg, tabletki powlekane Plan zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Valsamix Amlodipine + Valsartan, 5 mg + 80 mg, 5 mg + 160 mg, 10 mg + 160 mg, tabletki powlekane Nr procedury NL/H/3460/001-003/DC Tłumaczenie na język

Bardziej szczegółowo

ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( )

ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( ) ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ (2015-08-03) PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA ADRESACI - Osoby zadeklarowane do lekarza POZ, w wieku 35, 40, 45,

Bardziej szczegółowo

Odżywianie osób starszych (konspekt)

Odżywianie osób starszych (konspekt) Prof. dr hab. med. Tomasz Kostka Odżywianie osób starszych (konspekt) GŁÓWNE CZYNNIKI RYZYKA CHOROBY WIEŃCOWEJ (CHD) wg. Framingham Heart Study (Circulation, 1999, 100: 1481-1492) Palenie papierosów Nadciśnienie

Bardziej szczegółowo

Witaminy i minerały dla osób z przewlekłą chorobą nerek i po przeszczepieniu nerki

Witaminy i minerały dla osób z przewlekłą chorobą nerek i po przeszczepieniu nerki Dietetyczny środek spożywczy specjalnego przeznaczenia medycznego Witaminy i minerały dla osób z przewlekłą chorobą nerek i po przeszczepieniu nerki Zestaw witamin i składników mineralnych przygotowany

Bardziej szczegółowo

DIETA W PRZEWLEKŁEJ CHOROBIE NEREK

DIETA W PRZEWLEKŁEJ CHOROBIE NEREK KURS 15.04.2016 Szczecinek DIETA W PRZEWLEKŁEJ CHOROBIE NEREK dr hab. n. med. Sylwia Małgorzewicz, prof.nadzw. Katedra Żywienia Klinicznego Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Gdański

Bardziej szczegółowo

UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.

UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA. UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie

Bardziej szczegółowo

Objawy chorób układu moczowo-płciowego. Seminarium dla studentów III roku interny Izabela Łoń

Objawy chorób układu moczowo-płciowego. Seminarium dla studentów III roku interny Izabela Łoń Objawy chorób układu moczowo-płciowego Seminarium dla studentów III roku interny Izabela Łoń Symptomatologia chorób układu moczowego Związana z układem moczowym pacjent sam moŝe powiązać objaw z układem

Bardziej szczegółowo

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta CHOROBY DIETOZALEŻNE W POLSCE 2,150,000 osób w Polsce cierpi na cukrzycę typu II 7,500,000 osób w Polsce cierpi

Bardziej szczegółowo

ŚWIATOWY DZIEŃ NEREK DAJ CZAS SWOIM NERKOM

ŚWIATOWY DZIEŃ NEREK DAJ CZAS SWOIM NERKOM ŚWIATOWY DZIEŃ NEREK DAJ CZAS SWOIM NERKOM PRZEWLEKŁA CHOROBA NEREK PODSTAWOWE INFORMACJE Nerki budowa Piramidy nerkowe Żyła nerkowa Torebka włóknista Tętnica nerkowa Miedniczka nerkowa Moczowód NERKI

Bardziej szczegółowo

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to

Bardziej szczegółowo

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze. Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę

Nadciśnienie tętnicze. Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę Nadciśnienie tętnicze Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę EPIDEMIOLOGIA: Odsetek nadciśnienia tętniczego w populacji Polski w wieku średnim (36-64 lat) wynosi 44-46% wśród mężczyzn i 36-42%

Bardziej szczegółowo

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą 14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces

Bardziej szczegółowo

O Twoich nerkach. Przewlekła Choroba Nerek

O Twoich nerkach. Przewlekła Choroba Nerek Przewlekła Choroba Nerek Nerki to ważne narządy podtrzymujące życie. Ich główne zadanie polega na oczyszczaniu (filtrowaniu) krwi z toksyn i substancji odpadowych. To właśnie te toksyny/substancje odpadowe

Bardziej szczegółowo

Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW

Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 Małgorzata Marszałek POSTRZEGANIE CUKRZYCY TYPU 2 Łagodniejszy,

Bardziej szczegółowo

Kurczliwość. Układ współczulny

Kurczliwość. Układ współczulny CIŚNIENIE KRWI = RZUT SERCA X OBWODOWY OPÓR NACZYNIOWY Obciążenie wstępne Kurczliwość Układ współczulny Skurcz czynnościowy Układ RAA WZROST RZUTU SERCA ZWIĘKSZENIE OBWODOWEGO PRZEPŁYWU KRWI WYMYWANIE

Bardziej szczegółowo

ŚWIATOWY DZIEŃ CUKRZYCY 14 LISTOPADA

ŚWIATOWY DZIEŃ CUKRZYCY 14 LISTOPADA ŚWIATOWY DZIEŃ CUKRZYCY 14 LISTOPADA 14 listopada, jak co roku, obchodzony jest Światowy Dzieo Cukrzycy. Decyzją Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej (IDF), motywem przewodnim w tym roku będzie cukrzyca

Bardziej szczegółowo

zbyt wysoki poziom DOBRE I ZŁE STRONY CHOLESTEROLU Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej 18r.ż. ma cholesterolu całkowitego (>190mg/dl)

zbyt wysoki poziom DOBRE I ZŁE STRONY CHOLESTEROLU Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej 18r.ż. ma cholesterolu całkowitego (>190mg/dl) HIPERLIPIDEMIA to stan zaburzenia gospodarki lipidowej, w którym występuje wzrost stężenia lipidów (cholesterolu i/lub triglicerydów ) w surowicy krwi. Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej

Bardziej szczegółowo

Pula pytań v.1.0 Diagnostyka nefrologiczna

Pula pytań v.1.0 Diagnostyka nefrologiczna Pula pytań v.1.0 Diagnostyka nefrologiczna 1. W odwodnieniu, hipoperfuzji nerek i stanach wzmożonego katabolizmu białkowego takiego jak dieta wysokobiałkowa stężenie mocznika w surowicy jest podwyższone

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia

Bardziej szczegółowo

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta CHOROBY DIETOZALEŻNE W POLSCE 2,150,000 osób w Polsce cierpi na cukrzycę typu II 7,500,000 osób w Polsce cierpi

Bardziej szczegółowo

Niedożywienie i otyłość a choroby nerek

Niedożywienie i otyłość a choroby nerek Niedożywienie i otyłość a choroby nerek Magdalena Durlik Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych Warszawski Uniwersytet Medyczny Częstość przewlekłej choroby nerek na świecie

Bardziej szczegółowo

Nieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia

Nieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia Nieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia Niedożywienie może występować u osób z nadwagą (powyżej 120% masy należnej) niedowagą (poniżej 80%

Bardziej szczegółowo

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego współwyst występującego z innymi czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Nr rejestru: HOE 498_9004

Bardziej szczegółowo

JAK DZIAŁA WĄTROBA? Wątroba spełnia cztery funkcje. Najczęstsze przyczyny chorób wątroby. Objawy towarzyszące chorobom wątroby

JAK DZIAŁA WĄTROBA? Wątroba spełnia cztery funkcje. Najczęstsze przyczyny chorób wątroby. Objawy towarzyszące chorobom wątroby SPIS TREŚCI JAK DZIAŁA WĄTROBA? Wątroba spełnia cztery funkcje Wątroba jest największym narządem wewnętrznym naszego organizmu. Wątroba jest kluczowym organem regulującym nasz metabolizm (każda substancja

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 1. Przyczyny nadciśnienia tętniczego Bogdan Wyrzykowski... 13

Spis treści. 1. Przyczyny nadciśnienia tętniczego Bogdan Wyrzykowski... 13 Spis treści 1. Przyczyny nadciśnienia tętniczego Bogdan Wyrzykowski........ 13 Genetyczne uwarunkowania pierwotnego nadciśnienia tętniczego..... 14 Nadciśnienie monogeniczne..................................

Bardziej szczegółowo

CHOLESTEROL NA CENZUROWANYM

CHOLESTEROL NA CENZUROWANYM CHOLESTEROL NA CENZUROWANYM Wszyscy doskonale wiemy, że utrzymanie prawidłowej i pełnowartościowej diety u osób przewlekle dializowanych i po przeszczepie nerki jest rzeczą bardzo ważną, ale również niezmiernie

Bardziej szczegółowo

Nitraty -nitrogliceryna

Nitraty -nitrogliceryna Nitraty -nitrogliceryna Poniżej wpis dotyczący nitrogliceryny. - jest trójazotanem glicerolu. Nitrogliceryna podawana w dożylnym wlewie: - zaczyna działać po 1-2 minutach od rozpoczęcia jej podawania,

Bardziej szczegółowo

Autonomiczny układ nerwowy - AUN

Autonomiczny układ nerwowy - AUN Autonomiczny układ nerwowy - AUN AUN - różnice anatomiczne część współczulna część przywspółczulna włókna nerwowe tworzą odrębne nerwy (nerw trzewny większy) wchodzą w skład nerwów czaszkowych lub rdzeniowych

Bardziej szczegółowo

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: DIETETYK przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka jakość

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, której głównym objawem jest podwyższone stężenie glukozy we krwi (hiperglikemia). Stan taki

Bardziej szczegółowo

NOPALIN NATURALNE ROZWIĄZANIE PROBLEMÓW METABOLICZNYCH.

NOPALIN NATURALNE ROZWIĄZANIE PROBLEMÓW METABOLICZNYCH. NOPALIN NATURALNE ROZWIĄZANIE PROBLEMÓW METABOLICZNYCH Co wiemy o Nopalu? Kaktus z gatunku Opuntia Rośnie w Meksyku i USA, ale spotkać go można również na Wyspach Kanaryjskich Światowa Organizacja Zdrowia

Bardziej szczegółowo

Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością.

Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością. Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością. Jadłospis 14-dniowy Anna Piekarczyk Dieta nie jest dietą indywidualną

Bardziej szczegółowo

Równowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej PUM

Równowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej PUM Równowaga kwasowozasadowa Zakład Chemii Medycznej PUM Teorie kwasów i zasad Teoria dysocjacji elektrolitycznej Arheniusa: podczas rozpuszczania w wodzie wodzie kwas: dysocjuje z odszczepieniem kationu

Bardziej szczegółowo

PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego

PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego ETAP I (wypełni pielęgniarka) Imię i nazwisko:... Adres:... PESEL Wzrost:...cm Wykształcenie:... Masa ciała:...kg Zawód wykonywany:... Obwód talii:...cm

Bardziej szczegółowo

Olej rybi z olejem z rokitnika i witaminą E. Omega-3. Wyjątkowa formuła wykorzystująca starożytną mądrość chińską i nowoczesną technologię

Olej rybi z olejem z rokitnika i witaminą E. Omega-3. Wyjątkowa formuła wykorzystująca starożytną mądrość chińską i nowoczesną technologię Olej rybi z olejem z rokitnika i witaminą E Wyjątkowa formuła wykorzystująca starożytną mądrość chińską i nowoczesną technologię Dlaczego kwasy tłuszczowe są tak ważne? Kwasy tłuszczowe należą do grupy

Bardziej szczegółowo

Niedociśnienie tętnicze. IKARD r dr Radosław Sierpiński

Niedociśnienie tętnicze. IKARD r dr Radosław Sierpiński Niedociśnienie tętnicze IKARD 15.12.2015r dr Radosław Sierpiński Definicja Przez niedociśnienie tętnicze, czyli hipotonię, rozumiemy trwale utrzymujące się niskie ciśnienie tętnicze, zazwyczaj skurczowe

Bardziej szczegółowo

TIENS Kubek H-Cup. Wybór doskonałości

TIENS Kubek H-Cup. Wybór doskonałości TIENS Kubek H-Cup Wybór doskonałości Woda jest niezbędna do życia Badania nad wysoce uwodornioną wodą Rok 2007 Prof. Ohsawa z Uniwersytetu Medycznego w Japonii opublikował pracę na temat wodoru jako przeciwutleniacza,

Bardziej szczegółowo

Leczenie nadciśnienia tętniczego

Leczenie nadciśnienia tętniczego Leczenie nadciśnienia tętniczego Obniżenie ciśnienia tętniczego można uzyskać przez Zmniejszenie oporu naczyniowego uzyskane przez rozszerzenie naczyń na drodze neuronalnej, humoralnej i działania bezpośredniego

Bardziej szczegółowo

Suplementy. Wilkasy 2014. Krzysztof Gawin

Suplementy. Wilkasy 2014. Krzysztof Gawin Suplementy Wilkasy 2014 Krzysztof Gawin Suplementy diety - definicja Suplement diety jest środkiem spożywczym, którego celem jest uzupełnienie normalnej diety, będący skoncentrowanym źródłem witamin lub

Bardziej szczegółowo

LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N

LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N 25.8 Inne zaburzenia

Bardziej szczegółowo

RÓWNOWAGA KWASOWO-ZASADOWA

RÓWNOWAGA KWASOWO-ZASADOWA RÓWNOWAGA KWASOWO-ZASADOWA Katedra Analityki Medycznej Wydział Nauk Medycznych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie http://www.uwm.edu.pl/wnm/analitykamedyczna/ Patofizjologia równowagi kwasowo-zasadowej

Bardziej szczegółowo

10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA

10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (dbać o urozmaicenie posiłków) Kontroluj masę ciała (dbaj o zachowanie

Bardziej szczegółowo

Choroba wieńcowa Niewydolność serca Nadciśnienie tętnicze

Choroba wieńcowa Niewydolność serca Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Niewydolność serca Nadciśnienie tętnicze Choroba niedokrwienna serca zapotrzebowanie na O2 > moŝliwości podaŝy O2 niedotlenienie upośledzenie czynności mięśnia sercowego przemijające trwałe

Bardziej szczegółowo

Temat: Choroby i higiena układu krwionośnego.

Temat: Choroby i higiena układu krwionośnego. 1. Praca serca. Serce jest aktywnie pracującym mięśniem. Kurcząc się około 75 razy na minutę, wykonuje w ciągu doby około 108 tyś. skurczów. Od tego, jak funkcjonuje serce, zależy stan całego organizmu.

Bardziej szczegółowo

VITA-MIN Plus połączenie witamin i minerałów, stworzone z myślą o osobach aktywnie uprawiających sport.

VITA-MIN Plus połączenie witamin i minerałów, stworzone z myślą o osobach aktywnie uprawiających sport. Witaminy i minerały > Model : Producent : Olimp VITAMIN Plus połączenie witamin i minerałów, stworzone z myślą o osobach aktywnie uprawiających sport. DZIAŁA PROZDROWOTNIE WZMACNIA SYSTEM ODPORNOŚCIOWY

Bardziej szczegółowo

Ocena metaboliczna chorego w OIT Kurs Doskonalący Jak żywić w OIT Gdańsk 21 września 2011

Ocena metaboliczna chorego w OIT Kurs Doskonalący Jak żywić w OIT Gdańsk 21 września 2011 Ocena metaboliczna chorego w OIT Kurs Doskonalący Jak żywić w OIT Gdańsk 21 września 2011 Katarzyna Karwowska I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii UM im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Po

Bardziej szczegółowo

Czekolada- co to jest?

Czekolada- co to jest? Czekolada- co to jest? Wyrób cukierniczy sporządzany z miazgi kakaowej, tłuszczu kakaowego (masła kakaowego), środka słodzącego i innych dodatków. Według dyrektywy 2000/36/WE czekoladę definiuje się jako

Bardziej szczegółowo

Światowy Dzień Nerek bezpłatnych badań w Krakowie

Światowy Dzień Nerek bezpłatnych badań w Krakowie Światowy Dzień Nerek - 1000 bezpłatnych badań w Krakowie 2017-03-08 4,5 mln Polaków choruje na nerki. Większość nawet się tego nie domyśla. Tylko w tym roku, co najmniej 4000 nowych osób rozpocznie stałe

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka izolowanego białkomoczu u dzieci, białkomocz czynnościowy. Prof. dr hab. Anna Wasilewska

Diagnostyka izolowanego białkomoczu u dzieci, białkomocz czynnościowy. Prof. dr hab. Anna Wasilewska Diagnostyka izolowanego białkomoczu u dzieci, białkomocz czynnościowy. Prof. dr hab. Anna Wasilewska Aforyzm Hipokratesa 460-377 pne Pęcherzyki pojawiające się na powierzchni moczu świadczą o chorobie

Bardziej szczegółowo

a problemy z masą ciała

a problemy z masą ciała POLACY a problemy z masą ciała POLACY a problemy z masą ciała Badanie NATPOL PLUS (2002): reprezentatywna grupa dorosłych Polek: wiek 18-94 lata Skutki otyłości choroby układu sercowo-naczyniowego cukrzyca

Bardziej szczegółowo

Polacy a ich wątroba Raport z badania realizowanego przez GfK Polonia Sp. z o.o.

Polacy a ich wątroba Raport z badania realizowanego przez GfK Polonia Sp. z o.o. Polacy a ich wątroba Raport z badania realizowanego przez GfK Polonia Sp. z o.o. METODOLOGIA I CELE BADANIA Metodologia i cele badania 1 Metoda badania CAPI (Computer Assisted Personal Interviews): wywiady

Bardziej szczegółowo

Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego

Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego Układ moczowy Dwie nerki wydzielające mocz Dwa moczowody prowadzące mocz z nerek do pęcherza moczowego Pęcherz moczowy, gdzie jest

Bardziej szczegółowo

EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT.

EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. Prowadząca edukację: piel. Anna Otremba CELE: -Kształtowanie

Bardziej szczegółowo

TIENS L-Karnityna Plus

TIENS L-Karnityna Plus TIENS L-Karnityna Plus Zawartość jednej kapsułki Winian L-Karnityny w proszku 400 mg L-Arginina 100 mg Niacyna (witamina PP) 16 mg Witamina B6 (pirydoksyna) 2.1 mg Stearynian magnezu pochodzenia roślinnego

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA

PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA - 2006 1. UZASADNIENIE POTRZEBY PROGRAMU Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Umieralność z tego

Bardziej szczegółowo

Zaznacz wykres ilustrujący stałocieplność człowieka. A. B. C. D.

Zaznacz wykres ilustrujący stałocieplność człowieka. A. B. C. D. I. Organizm człowieka. Skóra powłoka organizmu 1. Zadanie Napisz, czym zajmuje się anatomia............................................................................................................................

Bardziej szczegółowo

7. Uktad wydalniczy - utrzymywanie równowagi wodno-mineralnej i wydalanie

7. Uktad wydalniczy - utrzymywanie równowagi wodno-mineralnej i wydalanie 7. Uktad wydalniczy - utrzymywanie równowagi wodno-mineralnej i wydalanie Warunkiem normalnego funkcjonowania naszego organizmu jest utrzymywanie homeostazy. Na poprawne funkcjonowanie organizmu wpływa

Bardziej szczegółowo

50% pacjentów z chorobą onkologiczną nie uczestniczy w żadnej formie poradnictwa dietetycznego 50% pacjentów z chorobą onkologiczną nie uczestniczy w żadnej formie poradnictwa dietetycznego 20-50% sięga

Bardziej szczegółowo

8.2. Wartość odżywcza produktów spożywczych Czynniki kształtujące wartość odżywczą produktów spożywczych...185

8.2. Wartość odżywcza produktów spożywczych Czynniki kształtujące wartość odżywczą produktów spożywczych...185 SpiS treści 1. Znaczenie nauki o żywieniu człowieka...9 1.1. Cele i zadania nauki o żywieniu...9 1.2. Rozwój nauki o żywieniu człowieka...9 1.3. Problemy żywieniowe Polski i świata...11 1.4. Organizacje

Bardziej szczegółowo

Wydział Zdrowia Publicznego, Kierunek DIETETYKA, Studia I stopnia stacjonarne I rok, Rok akademicki 2013/2014

Wydział Zdrowia Publicznego, Kierunek DIETETYKA, Studia I stopnia stacjonarne I rok, Rok akademicki 2013/2014 Grupa 1 1 63571 2.1 3.1 4.1 8.1 12.1 14.1 2 63572 2.2 3.2 4.2 8.2 12.2 14.2 3 63573 2.3 3.3 4.3 8.3 12.3 14.3 4 63574 2.4 3.4 4.4 8.4 12.4 14.4 5 63575 2.5 3.5 4.5 8.5 12.5 14.5 6 63576 2.6 3.6 5.1 9.1

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, której głównym objawem jest podwyższone stężenie glukozy we krwi (hiperglikemia). Stan taki

Bardziej szczegółowo

In vino veritas, in RESVERATROLUM sanitas

In vino veritas, in RESVERATROLUM sanitas In vino veritas, in RESVERATROLUM sanitas - w winie prawda, w resweratrolu zdrowie dr hab. n. farm. Ilona Kaczmarczyk-Sedlak Specjalista farmakolog Śląski Uniwersytet Medyczny FRANCUSKI PARADOKS WINO

Bardziej szczegółowo

www.jacekbujko.com @JacekBujko

www.jacekbujko.com @JacekBujko www.jacekbujko.com @JacekBujko Lek. Jacek Bujko Diagnostyka laboratoryjna Diagnostyka laboratoryjna chorób nerek Jak pobrać mocz? Badanie 3 dni przed i 3 dni po miesiączce zanieczyszcza próbkę erytrocytami

Bardziej szczegółowo