Ordynacja podatkowa przyjazna podatnikom

Transkrypt

1 Ordynacja podatkowa przyjazna podatnikom wrzesień 2015 r. Jarek Neneman Podsekretarz Stanu Ministerstwo Finansów 1

2 Procedury podatkowe - zmiany 1. Nowelizacja obecnej ordynacji podatkowej 2. Nowa ordynacja podatkowa 3. Zwalczanie unikania opodatkowania 2

3 1. Ustawa z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw - wynik prac nad projektem rządowym przygotowanym w Ministerstwie Finansów na podstawie założeń. Poprzedzona szerokimi konsultacjami. 2. Potrzeba pilnego rozwiązania praktycznych problemów związanych z dynamicznie zmieniającym się otoczeniem prawnym. 3. Konieczność zracjonalizowania i uproszczenia procedur podatkowych oraz informatyzacji administracji podatkowej. 4. Potrzeba uszczelnienia systemu poboru podatków, szczególnie w zakresie podatków pośrednich. 3

4 Kompleksowa regulacja kwestii pełnomocnictw: Pełnomocnictwo ogólne składane tylko raz, także przed wszczęciem postępowania. Pełnomocnictwo ogólne będzie uprawniać do reprezentowania we wszystkich sprawach podatkowych i przed wszystkimi organami, w tym samorządowymi. Pełnomocnictwo ogólne będzie składane w formie elektronicznej do centralnego rejestru i nie będzie podlegać opłacie skarbowej. Nadal pozostaje opcja złożenia pełnomocnictwa szczególnego (papierowego lub elektronicznego) ważnego tylko do konkretnej sprawy jak obecnie. 4

5 Informatyzacja sprawdzania ksiąg podatkowych: Wprowadza się ujednoliconą formę elektronicznych raportów z ksiąg podatkowych oraz dowodów księgowych. Raporty będą przekazywać, na żądanie organu w ramach toczącej się procedury, podatnicy którzy księgi podatkowe prowadzą elektronicznie. Korzyści: pozwoli to na szybszą analizę danych, skróci czas kontroli i ograniczy angażowanie podatnika, kontrola będzie w praktyce bezkontaktowa i z pewnością będzie mniej inwazyjna. Ważny krok w uproszczeniu kontaktów z podatnikiem. Przewiduje się długie vacatio dla lepszego przygotowania podatników. Na początku nowa regulacja będzie dotyczyć tylko dużych przedsiębiorców od połowy 2016r. Mikro, małe i średnie firmy przez 2 lata przekazują e-dane tylko fakultatywnie. 5

6 Ujednolicenie właściwości miejscowej urzędów skarbowych dla firm: Podatek VAT będzie rozliczany w tym samym urzędzie skarbowym gdzie podatek dochodowy, tj. według miejsca zamieszkania lub siedziby podatnika. Korzyści: uproszczenie kontaktów podatnika z urzędem skarbowym (jeden urząd zamiast dwóch), centralizacja rozliczeń podatnika i ułatwienie administracji analizy ryzyka. 6

7 Obniżona stawka odsetek za zwłokę: Nowelizacja wprowadza obniżoną o połowę stawkę odsetek za zwłokę przy autokorektach deklaracji podatkowych, dokonywanych przed procedurami weryfikacyjnymi urzędu. Stawka podstawowa wynosi obecnie 8%. Stawka obniżona to bonus dla tych podatników którzy w korekcie deklaracji ujawnią samodzielnie zaległości podatkowe w terminie 6 miesięcy i zaległości zapłacą. Stawka obniżona stosowana będzie bez względu na kwotę zaległości i rodzaj podatku. 7

8 Racjonalizacja systemu interpretacji podatkowych: Grupowy wniosek o interpretację, który pozwoli na wyjaśnienie wątpliwości dotyczących transakcji dla wszystkich kontrahentów zamiast odpowiadać każdemu odrębnie. Zamiast powielania interpretacji indywidualnych po wydaniu interpretacji ogólnej proponuje się tylko potwierdzanie stosowania w przedstawionej sprawie interpretacji ogólnej. To podatnik zadecyduje czy się do niej zastosuje, czy nie. Szybkie informowanie (telefon, mail) o dacie wydania interpretacji indywidualnej i jej treści przed jej formalnym doręczeniem (realizacja postanowienia sygnalizacyjnego TK z dnia 29 października 2014 r. sygn. S 5/14). 8

9 Wprowadzenie możliwości zapłaty podatku w imieniu podatnika: Nowelizacja wprowadza możliwość zapłaty podatku w imieniu podatnika. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom podatników proponuje się umożliwić techniczną zapłatę podatku przez podmiot inny niż podatnik do wysokości 1000 zł. Dopuszcza się zapłatę podatku przez małżonka lub innego członka rodziny podatnika bez limitu kwotowego. Wprowadzenie możliwości zapłaty podatku w urzędach skarbowych i urzędach celnych za pomocą innego niż polecenie przelewu instrumentu płatniczego m.in. kartą płatniczą. 9

10 Otwarcie Rejestru Zastawów Skarbowych: Rejestr Zastawów Skarbowych będzie: scentralizowany, dostępny nieodpłatnie przez Internet. Dla zainteresowanych nadal pozostanie opcja formalnego, odpłatnego wypisu. Korzyści: poprawa komfortu i bezpieczeństwa nabywców rzeczy ruchomych. 10

11 Zmiany uszczelniające system podatkowy: Wprowadzenie podwyższonej stawki odsetek za zwłokę (150% stawki podstawowej) przy znacznych zaległościach w VAT, akcyzie i cłach, które ujawni organ podatkowy. Uwaga: Odsetki podwyższone nie będą stosowane do niewielkich kwot zaniżenia, które wynikają z oczywistych omyłek lub błędów rachunkowych popełnionych przy sporządzeniu deklaracji. Umożliwienie wyznaczenia jednego wiodącego urzędu w sprawach podmiotów powiązanych objętych właściwością różnych urzędów, w przypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia. Umożliwienie przejęcia przez urząd kontroli skarbowej postępowania prowadzonego przez urząd skarbowy, jeżeli dane uzyskane przez urząd skarbowy z banków, w ramach przysługujących im uprawnień, nie pozwolą na pełne wyjaśnienie sprawy. Zachowany wąski zakres dostępu urzędów skarbowych do informacji bankowych. 11

12 Wprowadzenie zasady rozstrzygania wątpliwości prawnych na korzyść podatnika: Art. 2a. Niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika. Cel wprowadzenia przepisu - zwiększenie ochrony praw podatnika przede wszystkim w zakresie wykładni prawa poprzez ograniczenie negatywnych skutków nieprecyzyjnego formułowania przepisów przez ustawodawcę. Ocena korzyści dla podatników - możliwa dopiero po wejściu w życie ustawy, w szczególności po wykształceniu się praktyki stosowania przepisu, poglądów doktryny prawa oraz orzecznictwa sądów administracyjnych. 12

13 Wejście w życie zmian - 1 stycznia 2016 r. Niektóre ze zmian, w szczególności związane z realizacją projektów informatycznych wejdą w życie w terminach późniejszych. 13

14 Nowa ordynacja podatkowa 1. Rząd w listopadzie 2014r., po raz pierwszy w historii II i III Rzeczpospolitej, powierzył opracowanie ustawy podatkowej komisji kodyfikacyjnej. 2. Komisja Kodyfikacyjna Ogólnego Prawa Podatkowego (15 osób) to: wybitni przedstawiciele nauki oraz przedstawiciele praktyki z zakresu ogólnego prawa podatkowego, w tym sędziowie, doradcy podatkowi i resort finansów. Przewodniczy pracom Komisji prof. Leonard Etel. 3. Komisja przygotowała już Kierunkowe założenia nowej ordynacji podatkowej są dostępne na stronie internetowej MF. Zakończono już uzgodnienia z resortami i partnerami społecznymi. 4. Spodziewany termin przyjęcia Kierunkowych założeń przez Radę Ministrów - wrzesień/październik 2015 r. Potem Komisja opracuje, nie później niż w terminie 2 lat, projekt nowej ustawy i będzie uczestniczyć w całym procesie legislacyjnym. 14

15 Nowa ordynacja podatkowa Kierunkowe założenia nowej ordynacji podatkowej przewidują realizację w nowej ustawie dwóch podstawowych celów: ochrona praw podatnika poprzez złagodzenie nadmiernego rygoryzmu i formalizmu w odniesieniu do podatników. W nowym akcie mają być wprowadzone mechanizmy prawne, chroniące pozycję podatnika w jego kontaktach z administracją podatkową, oparte na domniemaniu, że podatnik jest rzetelny i świadomie nie dopuszcza się naruszeń prawa podatkowego, zwiększenie skuteczności i efektywności wymiaru i poboru podatków poprzez zwiększenie możliwości organów podatkowych w realizacji obowiązków, wynikających z ustaw podatkowych. 15

16 Nowa ordynacja podatkowa Zgodnie z kierunkowymi założeniami, w nowej ordynacji podatkowej szczególny nacisk zostanie położony na: uporządkowanie i skodyfikowanie materii ogólnego prawa podatkowego stworzenie spójnej, klarownej i nowoczesnej ordynacji podatkowej; wprowadzenie rozwiązań stanowiących dopełnienie i ukoronowanie procesu kształtowania się ogólnego prawa podatkowego w Polsce, w szczególności takich, jak: zasady ogólne prawa podatkowego, katalog praw i obowiązków podatnika; stworzenie ram prawnych dla opartych na współpracy relacji między organami podatkowymi a podatnikami, co pozwoli znacząco poprawić relacje między tymi podmiotami, w szczególności poprzez, np: wprowadzenie nowych niewładczych form rozstrzygania sporów podatkowych (konsultacje, mediacje), wprowadzenie uproszczonego postępowania podatkowego, upowszechnienie stosowania komunikacji elektronicznej, uporządkowanie kwestii przedawnień. 16

17 Zwalczanie unikania opodatkowania 1. Przepisy o zagranicznych spółkach kontrolowanych (tzw. CFC), które m.in. dotyczą sytuacji przenoszenia znaków towarowych do spółek zależnych położonych w krajach o niskim poziomie opodatkowania. Ustawa nakłada na polskich rezydentów obowiązek wykazania w odrębnym zeznaniu podatkowym dochodów z zagranicznych spółek kontrolowanych i opodatkowania ich 19% stawką podatku. 2. Renegocjacja umów o unikaniu podwójnego opodatkowania w celu usunięcia niekorzystnych klauzul wykorzystywanych w agresywnym planowaniu podatkowym. Wymiana informacji podatkowych. 3. Obowiązek sporządzania przez podmioty powiązane dokumentacji cen transferowych, wdrażająca standardy dla krajów członkowskich UE i OECD (ustawa na etapie prac w Senacie). Dostosowanie wymogów dokumentacji pomiędzy podmiotami powiązanymi do standardów międzynarodowych, pozwoli na usprawnienie kontroli dużych podmiotów powiązanych w celu ograniczenia zjawiska przenoszenia dochodów do innych jurysdykcji podatkowych. 17

18 Zwalczanie unikania opodatkowania 1. Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowaniu (aktualnie brak normatywnego rozwiązania) jako jeden z środków przeciwdziałania unikaniu opodatkowania. Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania lub rozwinięte orzecznictwo sądowe (gospodarcza wykładnia prawa podatkowego) jest standardem w krajach OECD. Komisja Europejska rekomenduje wprowadzenie klauzuli. Wprowadzenie klauzuli przewidują Kierunkowe założenia nowej ordynacji podatkowej. 2. Złożoność normatywnej konstrukcji klauzuli wymaga pogłębionej analizy tematu i maksymalnie pełnego uwzględnienia wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 maja 2004 r. sygn. K 4/ Klauzula pozwoli na zwalczanie sztucznych konstrukcji prawnych, zwykle zawierających elementy zagraniczne, wykorzystywanych przez wielkie korporacje do unikania zapłaty podatku. Unikanie opodatkowania prowadzi do uzyskania przewagi rynkowej w nieuczciwy sposób. 4. Wprowadzenie klauzuli uporządkuje system prawa podatkowego, wyznaczając - poprzez swoją treść i praktykę stosowania - granice dopuszczalnej optymalizacji podatkowej. 18

19 Wiążące interpretacje podatkowe 1. Kto powinien wydawać interpretacje w podatkach samorządowych? 2. Kto ją zmienia, uchyla, stwierdza wygaśnięcie? 3. Autonomia czy jednolitość 19

20 Dziękuję za uwagę Ministerstwo Finansów 20