Zmiany przepisów Ordynacji podatkowej część 1

Transkrypt

1 Newsletter nr 2/2016 Zmiany przepisów Ordynacji podatkowej część 1 Rozstrzyganie wątpliwości na korzyść podatnika Nowelizacja Ordynacji podatkowej, obowiązująca od 1 stycznia 2016 r., wprowadza w artykule 2a zasadę in dubio pro tributario, czyli zasadę rozstrzygania wątpliwości na korzyśd podatnika. Zasada wprowadzona do o.p. w artykule 2a dotyczy wyłącznie wątpliwości co do treści przepisów, a nie co do stanu faktycznego i adresowana jest przede wszystkim do organu podatkowego, a podatnik jest jej pośrednim adresatem. Podatnik może się powoład na przepis Ordynacji podatkowej, kiedy uważa, że w jego sprawie zaistniały niedające się usunąd wątpliwości interpretacyjne, a organ podatkowy w żaden sposób nie odniósł się do nich. Zasada z art. 2a o.p. może mied też zastosowanie w sprawach dotyczących płatników, inkasentów, następców prawnych podatnika czy osób trzecich odpowiedzialnych za cudze zobowiązania podatkowe. Ze sposobu umiejscowienia przepisu w części ogólnej ordynacji należy wnioskowad, że zasada rozstrzygania wątpliwości na korzyśd podatnika dotyczy wszystkich przepisów prawa podatkowego, a nie tylko postępowao podatkowych, a jej stosowanie podlega kontroli sądowej. Zgodnie z ogólną interpretacją Ministra Finansów z dnia 29 grudnia 2015 r. (PK ), przez korzyśd podatnika należy rozumied optymalne dla niego rozwiązanie prawne spośród dostępnych w wyniku przeprowadzenia prawidłowej wykładni. Gdy organ stwierdzi, że w danej sprawie istnieje więcej niż jedna równorzędna interpretacja przepisu, to powinien wybrad tę, która jest najkorzystniejsza dla podatnika. Natomiast jeżeli nie może lub nie jest w stanie jej wskazad powinien uwzględnid stanowisko samego zainteresowanego. Wprowadzoną zasadę należy stosowad jako jedną z dyrektyw interpretacyjnych przepisów podatkowych, jeśli wcześniej zastosowane wykładnie językowa, celowościowa i systemowa dały rozbieżne wyniki. I chod można mied wątpliwości co do skuteczności zasady w jej aktualnym kształcie, to jej wprowadzenie należy uznad za ważny krok w ograniczaniu przerzucania na podatników negatywnych skutków nieprecyzyjnego uchwalania przepisów podatkowych. 1.

2 Nowe przepisy dotyczące interpretacji prawa podatkowego Od stycznia 2016 r. w Ordynacji podatkowej znacznie zmieniły się przepisy dotyczące wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego. Interpretacja ogólna została wskazana przez ustawodawcę jako nadrzędna względem interpretacji indywidualnej. Co oznacza między innymi, że po wydaniu interpretacji ogólnej, interpretacje indywidualne dotyczące tego samego stanu prawnego, również te, które zostały wydane przed wejściem w życie nowelizacji: - niezgodne z ogólną będą wygaszane. - objęte interpretacją ogólną będą uchylane. Wnioski o wydanie nowych interpretacji indywidualnych będą rozpatrywane tylko wtedy, kiedy nie będą dotyczyd podobnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, który był już rozpatrzony w interpretacji ogólnej. Jeśli wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej będzie dotyczył tego samego obszaru podatkowego co interpretacja ogólna, to wniosek zostanie uznany za bezprzedmiotowy. Podatnikowi w postanowieniu w przedmiocie uznania wniosku za bezprzedmiotowy zostanie wskazane oznaczenie interpretacji ogólnej wraz z podaniem miejsca jej publikacji. Chod na wydane postanowienie przysługuje zażalenie, to aktualne przepisy o. p. nie dają podatnikowi, który nie będzie zgadzał się z interpretacją ogólną, możliwości zakwestionowania interpretacji ogólnej na drodze sądowej. Ustawodawca wskazał też jak powinna wyglądad interpretacja ogólna. Dokument powinien zawierad przede wszystkim opis zagadnienia, którego dotyczą interpretowane przepisy oraz wyjaśnienie zakresu i sposobu stosowania interpretowanych przepisów prawa podatkowego. Interpretacja powinna zostad podparta uzasadnieniem prawnym. Od nowego roku Ordynacja podatkowa daje możliwośd kilku wnioskodawcom, którzy uczestniczą w tym samym stanie faktycznym lub będą uczestniczyd w tym samym zdarzeniu przyszłym do złożenia wspólnego wniosku o wydanie jednej, wspólnej dla nich interpretacji indywidualnej. Takie rozwiązanie eliminuje sytuacje, w których podmioty zaangażowane w to samo zdarzenie uzyskiwały kilka, nawet skrajnie różnych, interpretacji podatkowych. Wyłączono możliwośd pytania we wnioskach o indywidualne interpretacje o właściwośd oraz uprawnienia i obowiązki organów podatkowych i organów kontroli skarbowej. Nowe przepisy mają uprościd prawo podatkowe. Zdarzało się, że w podobnych sprawach były wydawane dwie albo nawet kilka różnych interpretacji. Niewątpliwie taki problem może rozwiązad wydawanie interpretacji ogólnych. Jednak w wyniku wprowadzonych zmian podatnik będzie miał utrudniony dostęp do uzyskania indywidualnej ochrony, którą dotychczas gwarantowały interpretacje indywidualne. 2.

3 Przekazanie sprawy organowi kontroli skarbowej Począwszy od stycznia br. organ podatkowy pierwszej instancji jest uprawniony do przekazania organowi kontroli skarbowej do dalszego prowadzenia prowadzone przez siebie postępowanie podatkowe. Przesłanką przekazania postępowania jest brak możliwości wyjaśnienia istotnych okoliczności faktycznych na podstawie informacji otrzymanych z banku lub innej instytucji finansowej. Przekazanie postępowania będzie następowad w drodze niezaskarżalnego postanowienia. Wprowadzone uprawnienie może byd wykorzystywane przez organy podatkowe do obchodzenia ograniczeo w posiadanym przez te organy dostępie do danych bankowych i znacząco pogarszad sytuację procesową podatnika. W praktyce przepis ma służyd opodatkowaniu m.in. niezgłoszonej działalności gospodarczej, uzyskiwania dochodów z nieujawnionych źródeł. Obniżone odsetki od zaległości podatkowych Podatnicy, którzy sami ujawnią błędy w rozliczeniach przez skorygowanie deklaracji nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia upływu terminu do złożenia deklaracji pierwotnej i zapłacą zaległośd w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty, zapłacą odsetki od zaległości podatkowych w wysokości 50% stawki podstawowej. Obniżona stawka odsetek od zaległości podatkowych dotyczy także zaległości powstałych przed dniem 1 stycznia 2016, o ile korekta zostanie złożona do 30 czerwca a zaległośd zostanie uregulowana w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty. Złożenie korekty po 30 czerwca uprawnia podatnika do zastosowania 75% stawki odsetek od zaległości. Obniżone odsetki mogą byd stosowane wyłącznie wówczas gdy złożenie korekty nie następuje po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadkach gdy nie stosuje się zawiadomienia - po zakooczeniu kontroli podatkowej lub w wyniku czynności sprawdzających. 3.

4 Podwyższone odsetki od zaległości podatkowych Ujawnione przez organy podatkowe błędy w zakresie rozliczania podatków najistotniejszych z punktu widzenia wpływów budżetowych: VAT oraz podatku akcyzowego będą objęte karną stawką w wysokości 150 proc. stawki podstawowej. Podwyższona stawka odsetek do 150% będzie stosowana również w razie korekty deklaracji po otrzymaniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli (też po zakooczeniu kontroli, w której nie było obowiązku zawiadomienia) lub w wyniku czynności sprawdzających, jeżeli ujawniona kwota nieprawidłowości przekracza 25% kwoty należnej i jest wyższa niż pięciokrotna kwota minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu następującym po dniu upływu terminu płatności lub terminu zwrotu. Podwyższona stawka odsetek ma dotyczyd także sytuacji, w których organ podatkowy ujawni niezłożenie deklaracji mimo ciążącego obowiązku oraz brak zapłaty podatku. Zapłata podatku instrumentami płatniczymi Na podstawie zmienionych przepisów ordynacji wprowadzono możliwośd zapłaty podatku kartą płatniczą jak również innymi mobilnymi instrumentami płatniczymi. W tych przypadkach podatnik ponosi koszty opłat i prowizji związanych z zapłatą podatku w tej formie. Zapłata podatku przez osoby inne niż podatnik Z początkiem 2016 r. do ordynacji podatkowej wprowadzono art. 62b 1 zgodnie, z którym jest możliwe zapłacenie podatku przez podmioty szczegółowo w tym przepisie wymienione, tj. członków rodziny podatnika oraz aktualnego właściciela przedmiotu hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego. Sankcjonując powszechną praktykę płacenia podatku za podatnika przez osobę trzecią dopuszczono również możliwośd by w imieniu podatnika podatek do 1000 zł mogła zapłacid też osoba z nim niespokrewniona. Istnieje obawa, że wprowadzony przepis utrudni dotychczasową praktykę opłacania zaliczek na PIT za pracowników oddelegowanych do pracy w Polsce przez spółki zagraniczne lub spółki ich goszczące. 4.

5 Korekta deklaracji bez uzasadnienia przyczyn korekty; zawiadomienie o bezskuteczności korekty Począwszy od stycznia 2016 r. zlikwidowano obowiązek dołączania do korekty deklaracji pisemnego uzasadnienia przyczyn korekty. Przepis dotyczy także korekt deklaracji złożonych pierwotnie przed tą datą. Ponadto od stycznia 2016 r. organ podatkowy jest zobowiązany do pisemnego poinformowania składającego korektę deklaracji o jej bezskuteczności, jeśli korekta jest złożona w czasie trwania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej i dotyczy ich zakresu. Wprowadzono również przepis, z którego wprost wynika, że korekta deklaracji złożona wraz z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty nie wywołuje skutków prawnych w razie odmowy stwierdzenia nadpłaty oraz w razie umorzenia postępowania w związku wycofaniem wniosku o stwierdzenie nadpłaty. Odpowiedzialność podatkowa likwidatorów spółki za jej zobowiązania Do kręgu podmiotów odpowiadających za cudze zobowiązana podatkowe dodano likwidatorów spółek i innych niż spółki osób prawnych, z wyjątkiem likwidatorów ustanowionych przez sąd. Likwidatorzy odpowiadają za zaległości podatkowe powstałe w czasie likwidacji. Przepis ma motywowad likwidatorów, aby nie prowadzid likwidacji z pominięciem interesów skarbu paostwa przez uchylanie się od płacenia podatków. Odpowiedzialnośd likwidatorów może podlegad wyłączeniu w oparciu o odpowiednie zastosowanie przepisów dotyczących wyłączenia odpowiedzialności członków zarządu. 5.

6 Pełnomocnictwa Aktualnie na gruncie ordynacji rozróżniane są 3 rodzaje pełnomocnictw (po 1 lipca zaczną obowiązywad przepisy w zakresie pełnomocnictw ogólnych): - do doręczeo składane na urzędowym druku. Dotyczy polskich rezydentów podatkowych, którzy zmieniają adres zamieszkania lub zwykłego pobytu na adres poza UE bez względu na długośd pobytu za granicą lub nie mają miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu w Polsce lub innym kraju UE i na ich wniosek lub z urzędu wszczynane jest postępowanie podatkowe. Przepisy o pełnomocnictwie do doręczeo nie dotyczą sytuacji, w których organ podatkowy ma możliwośd doręczenia stronie pism w formie elektronicznej. Ustanowienie pełnomocnika do doręczeo jest konieczne w sytuacji ustanowienia więcej niż jednego pełnomocnika w danej sprawie. - do podpisywania deklaracji składane na urzędowym druku. Mogą byd złożone też w formie elektronicznej, składane są na urzędowym druku, pełnomocnictwa złożone przed 1 stycznia 2016 r. obowiązują nadal do czasu ich wygaśnięcia lub odwołania. - szczególne składane na urzędowym druku. Jako pełnomocnictwa szczególne traktuje się dotychczasowego pełnomocnictwa złożone do akt sprawy (obowiązują nadal do czasu ich wygaśnięcia lub odwołania) oraz wskazanie osoby do reprezentowania kontrolowanego z art. 281a o.p. (pełnomocnictwo szczególne do spraw kontroli podatkowej). Taxline jest butikową firmą doradztwa podatkowego. Wyróżnia nas to, że jako prawnicy i doradcy podatkowi łączymy znajomość prawa handlowego i gospodarczego z ekspercką wiedzą z zakresu prawa podatkowego. Nasi eksperci czekają na Państwa pytania: Taxline Doradcy Podatkowi ul. Stawki 8 lok Warszawa T: +48/ M: +48/ E: maria.pietrzyk@taxline.pl E: taxline@taxline.pl Publikacja zawiera informacje przedstawione z konieczności w skrótowej formie, stąd publikacja ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi czynności doradztwa podatkowego. Nie ponosimy odpowiedzialności za straty poniesione w wyniku podjęcia lub zaniechania działań na podstawie niniejszej publikacji. 6.