Warszawa, 24 marca 2014 r. Pan. Janusz Cichoń. Sekretarz Stanu. Ministerstwo Finansów

Transkrypt

1 Warszawa, 24 marca 2014 r. Pan Janusz Cichoń Sekretarz Stanu Ministerstwo Finansów w nawiązaniu do pisma Ministerstwa Finansów z dnia 19 lutego br., sygn.: DD3/0301/4/MCA/13/RD, dotyczącego konsultacji publicznych i procesu opiniowania projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (dalej: Projekt), w imieniu Związku Banków Polskich chciałbym przekazać następujące uwagi: a) W art. 1 Projektu niejednolicie zastosowano konstrukcję wyłącznego obowiązku przekazania informacji/deklaracji za pomocą środków komunikacji elektronicznej dla: - Informacji przekazywanych na podstawie art. 42c ust. 1 UPDOF (IFT-3/3R) oraz - Deklaracji przekazywanych na podstawie art. 38 ust. 1a, 42 ust. 1a, 42e ust. 4 UPDOF (PIT-4R oraz PIT-8AR). Dla pierwszej wskazanej powyżej grupy, odpowiednie zapisy zostały ujęte w regulacji art. 42c UPDOF (art. 1 pkt 6 Projektu). Jednocześnie dla drugiego przypadku zasady sporządzania deklaracji wynikają z projektowanego art. 45ba UPDOF. Pragnę podkreślić, że przedmiotowa konstrukcja może stanowić czynnik zmniejszający czytelność i przejrzystość przepisów.

2 b) W art. 1 Projektu występuje brak odwołania dla odpowiednich zasad składania informacji w art. 39 ust. 2 i 4, art. 42 ust. 4 oraz 42c ust. 8 UPDOF. We wskazanych przepisach wprowadzono odwołania do odpowiednich regulacji, ale w zakresie wzoru informacji, a nie zasad ich składania. W związku z powyższym wystąpienie ryzyka powstania wątpliwości w jakiej formie mogą być składane informacje na żądanie podatnika jest wielce prawdopodobne. c) Projektowane zmiany do ustawy nie uwzględniają przypadków, gdy pomimo dochowania należytej staranności, nie można, zgodnie z przepisami a przede wszystkim wymaganiami systemowymi, sporządzić deklaracji/informacji w wersji elektronicznej. Tym samym zapis art. 45 ba ust. 5 UPDOF wydaje się niezasadnie rygorystyczny, zwłaszcza, że przepisy nie formułują zasad, które pozwoliłyby płatnikowi albo podmiotowi, o którym mowa w art. 39 ust. 3 oraz 42a UPDOF na skuteczne wywiązanie się z nałożonych ustawowo obowiązków, w sytuacji gdy z przyczyn przez niego niezawinionych, nie ma możliwości pełnego i zgodnego z przepisami prawa dopełnienia obowiązków np. brak danych od podatnika. W tym kontekście zasadne byłoby rozważenie wprowadzenie szczególnych przepisów, które pozwoliłyby wyeliminować ryzyko płatnika albo podmiotu, o którym mowa w art. 39 ust. 3 oraz 42a UPDOF. Niezawinionymi przyczynami mogą być błędy lub pominięcia np. w danych adresowych dokonywanych przez klienta. d) Konieczne jest zapewnienie kompatybilności obowiązków wynikających z przepisów UPDOP oraz UPDOF, z systemem stworzonym dla ich realizacji. W szczególności konieczne jest opracowanie i dostosowanie wszelkich wzorów deklaracji/informacji w sposób pozwalający na ich poprawne i kompleksowe sporządzenie np. uwzględnienie numeru identyfikacyjnego podmiotów zagranicznych. e) Projektowane przepisy nie formułują zasad dotyczących składania korekty deklaracji/informacji albo składania deklaracji/informacji po terminie ustawowym. Zasadna jest analiza, czy w praktyce przedmiotowa kwestia nie będzie budzić wątpliwości. f) Z praktyki banków wynika również, że do korekty deklaracji składanej za pomocą środków komunikacji elektronicznej bank może załączyć wyłącznie uzasadnienie korekty. 2

3 Niemożliwe jest dołączenie czynnego żalu (bank przesyła je drogą pocztową). Mając na uwadze cele, jakim przyświeca zmiana przepisów ustaw podatkowych, wydaje się uzasadnione usprawnienie również systemu informatycznego, poprzez nadanie mu nowej funkcjonalności np. możliwości załączania do wersji elektronicznej korygowanej deklaracji również czynnego żalu lub także innych dokumentów uzasadniających korektę. g) W ocenie sektora zasadne jest rozważenie rozszerzenia obowiązku składania za pomocą środków komunikacji elektronicznej deklaracji/informacji składanych przez płatnika, o których mowa w art. 26a UPDOP. Konstrukcja przewidziana w przepisach UPDOP jest niespójna z analogiczną konstrukcją przepisów UPDOF, w których (art. 42 UPDOF) odpowiednio na płatnika nałożono obowiązek składania deklaracji za pomocą środków komunikacji elektronicznej. h) Pod dodatkową analizę należy poddać ryzyko, które może generować się po stronie podatnika, w związku ze znacząco krótszym okresem otrzymania deklaracji/informacji podatkowych przez organy podatkowe (elektronicznie) niż przez podatnika (droga tradycyjnej przesyłki pocztowej). Wymaga zatem analizy, czy nie zasadne jest wprowadzenie przepisów zapewniających ochronę praw podatnika na okoliczność, gdy organ jest w posiadaniu stosownych informacji, a podatnik nie miał jeszcze skutecznej możliwości zapoznania się z danymi z deklaracji/informacji podatkowych. Rozwiązaniem problemu mogłoby być uregulowanie kwestii doręczenia przez płatników formularzy podatkowych drogą elektroniczną także do podatników (klientów). i) Pragnę zwrócić uwagę, że przekazywanie deklaracji/informacji za pomocą środków komunikacji elektronicznej a także dodatkowych wyjaśnień np. w ramach czynności sprawdzających, powinno być odpowiednio zabezpieczone, zwłaszcza w kontekście przepisów ustawy prawo bankowe (tajemnica bankowa). Zasadna jest weryfikacja zabezpieczeń systemowych, w tym wprowadzenie odpowiedniego zapisu do projektowanych zapisów ustawy, celem zabezpieczenia ryzyka, w tym zakresie. j) Praktyka bankowa pokazuje, że niejednokrotnie przewidziana ustawowo formuła dokonywania przez płatnika rozliczeń oraz zakres informacji przekazywanych w ramach dokumentacji rozliczeniowej nie pozwala organowi na stosowne weryfikacje, analizy i 3

4 rozliczenie wpłat np. w przypadku podatku od dywidendy organ otrzymuje podatek do 7 dnia miesiąca następującego po wypłacie dywidendy a deklaracje CIT6 dopiero po zakończeniu roku. Organy zwracają się do banku z prośbą o podanie np. numerów NIP, co koliduje z przepisami Prawa bankowego. Wobec powyższego, w kontekście projektowanej zmiany przepisów zasadne jest rozważenie ewentualnych dodatkowych zmian, które pozwolą uniknąć przedmiotowych sytuacji, jak np. wprowadzenie w formularzu płatności podatkowych dokonywanych przez płatników, pól przewidzianych dla identyfikacji podatnika. k) W projektowanych przepisach wskazane byłoby uwzględnienie również ewentualnych obowiązków, jakie mogą zostać nałożone na banki w związku z projektem FATCA (informacja IFT-4). l) Projekt zakłada nałożenie obowiązku przesyłania drogą elektroniczną szeregu dokumentów o różnym charakterze. Jednocześnie zasady ich przesyłania i autoryzacji nie zostały w projekcie uregulowane, lecz ograniczono się li tylko do odesłania do przepisów odrębnych. Niestety ustalenie, jakie przepisy są przepisami odrębnymi, nastręcza wątpliwości. Wydaje się, że w przypadku deklaracji, należy stosować art. 3b Ordynacji podatkowej. Problem dotyczy w szczególności pozostałych dokumentów: Informacji, Zeznań i Rozliczeń rocznych. Czy do tych dokumentów należy także stosować art. 3b, mimo że wprost reguluje on wyłącznie kwestie Deklaracji, czy też przepisem odrębnym jest art. 168 Ordynacji podatkowej i konsekwentnie art. 20a ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zdania publiczne? Czy też przepisem odrębnym będzie wprost art. 20a ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zdania publiczne? Do wyjaśnienia powyższych wątpliwości nie przyczyni się analiza uzasadnienia, które tej kwestii nie wyjaśnia. Z jednej strony przywołuj się często przykład Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, co sugerowałoby zdanie się na bezpieczny podpis elektroniczny określony w art. 3b Ordynacji podatkowej. Jednak przesłanka ta jest zbyt słaba. Mając na uwadze powyższe, wyjaśnienie tej kwestii wydaje się konieczne. Jednocześnie w kontekście prac nad tą nowelizacją ustawy Związek Banków Polskich chciałby ponownie podnieść kwestie okresu ważności certyfikatu rezydencji. Problem ten został poruszony poprzednio m.in. w związku z pracami nad projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób 4

5 fizycznych oraz niektórych innych ustaw (chociażby w wersji projektu z dnia 19 grudnia 2013 r.). Otwartą kwestią pozostaje, czy certyfikaty rezydencji i oświadczenia zagranicznych zakładów (zagranicznych funduszy inwestycyjnych i emerytalnych) są ważne bezterminowo czy też objęte są również domniemaniem rocznego okresu ważności i czy należałoby stosować te zasady łącznie, czy odrębnie w odniesieniu do certyfikatu i oświadczeń. Warto wskazać, iż dotychczasową długoletnią praktyką było, że certyfikat rezydencji nie wskazujący w swojej treści okresu za który jest wydawany, mógł być podstawą do zastosowania przez płatnika stawki podatku wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, niezależnie od daty wydania certyfikatu, jeśli stan faktyczny wskazany w certyfikacie nie uległ zmianie. Należy w związku z tym zauważyć, iż proponowanie stosunkowo krótkiego okresu tzw. ważności certyfikatu i konieczność dostarczania raz w roku nowego certyfikatu stanowić będzie dodatkową uciążliwość dla klientów banków (a także konieczność ponoszenia dodatkowych kosztów, tj. opłat za wydanie certyfikatu rezydencji), w przytłaczającej większości przypadków nie mającą uzasadnienia, ponieważ zmiana rezydencji podatkowej jest w przypadku osób fizycznych rezydencja podatkowa nie jest często zmieniana, tj. właśnie zmiana rezydencji jest zjawiskiem rzadkim, a regułą jest brak zmian rezydencji podatkowej. Wystarczające zatem byłoby nałożenie na podatników obowiązku dostarczenia nowego certyfikatu rezydencji podatkowej w razie zmiany rezydencji, pod rygorem odpowiedzialności za podatek niepobrany przez płatnika lub pobrany w wysokości niższej od należnej. Warto też zwrócić uwagę na problem kwestionowania przez przepisy polskiej ustawy podatkowej ważności zagranicznego dokumentu urzędowego. Z treści projektu wynika bowiem, iż ważność takiego dokumentu jest kwestionowana w oparciu o kryterium upływu czasu od daty wystawienia dokumentu. Przedstawiając powyższe uwagi, tradycyjnie deklarujemy wolę aktywnego udziału w dalszych pracach legislacyjnych nad projektem w celu wypracowania rozwiązania, które skutecznie pozwoli na wdrożenie nowych rozwiązań umożliwiających elektroniczne rozliczanie podatków w Polsce. 5